Олигополия нарығы



1. Олигополия нарығының ерекшеліктері

2. Олигополиялық фирманың сұраныс қисығы.

3. Курно дуаполиясының үлгісі

4. Ойын теориясы және «тұтқындар дилеммасы»

5. Олигополия нарығындағы «баға қақтығысы»

6. Баға белгілеудегі жетекшілік.
Фирмалар санының көп еместігі.
Бұл нарықта стандартталған тауарлар да (түрлі-түсті металдар) дифференциалданған (ерешеленген) тауарлар да (автомобильдер, тұрмыстық техникалар т.б.) кездеседі.
Бұл салаға кіруге кедергілердің (тосқауылдардың) жоғары болуы. Тосқауылдардың болуы ең алдымен өндіріс ауқымына байланысты.
Олигополист фирмалар бір-бірімен тығыз байланыста және тәуелді болады.
Салада басым жетекші (лидер) фирманың болуы.

2. Олигополиялық фирманың сұраныс қисығы

Олигополист фирманың сұраныс қисығы сынық қисық түрінде болады. Оның себебі екі жағдайға байланысты:
Фирмалардың бір-біріне тәуелділігі.
Бағаның тұрақтылығы

Егер жеке олигополист бағаны белгіленген бағадан жоғары көтерсе, бәсекелестер оған қосылмайды. Ал егер фирма бағаны белгіленген бағадан төмен түсірсе, оның бәсекелестері де бағаларын төмендетеді. Бұл жағдайда бағаға сұраныс икемсіз сұранысқа айналады. Икемді сұраныстын дереу икемсіз сұранысқа айналуы салалық сұраныс қисығының (Dс) сынған түрін (Dф) береді.

3. Курно дуополиясының үлгісі

Курно теориясы бойынша екі фирма А және Б бірдей техналогия қолданады және біртекті өнім шығарады. Олардың әрқайсысы шығаратын өнім көлемін анықтаулары керек және олар шешімді бір уақытта қабылдаулары тиіс.

Курно дуаполиясының негізгі мәні мынада: әрбір фирма өнім шығару туралы шешім қабылдағанда бәсекелесінің өндіріс көлемі тұрақты деп есептейді және осы берілген шаманы ғана ескереді. Сондықтан Курно үлгісінде фирмалардың өзара қатынасы тұрақты баға кезіндегі өндіріс көлемін анықтауға негізделеді

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Олигополия нарығы

1. Олигополия нарығының ерекшеліктері

2. Олигополиялық фирманың сұраныс қисығы.

3. Курно дуаполиясының үлгісі

4. Ойын теориясы және тұтқындар дилеммасы

5. Олигополия нарығындағы баға қақтығысы

6. Баға белгілеудегі жетекшілік.

1. Олигополия нарығының ерекшеліктері
Фирмалар санының көп еместігі.
Бұл нарықта стандартталған тауарлар да (түрлі-түсті металдар)
дифференциалданған (ерешеленген) тауарлар да (автомобильдер, тұрмыстық
техникалар т.б.) кездеседі.
Бұл салаға кіруге кедергілердің (тосқауылдардың) жоғары болуы.
Тосқауылдардың болуы ең алдымен өндіріс ауқымына байланысты.
Олигополист фирмалар бір-бірімен тығыз байланыста және тәуелді болады.
Салада басым жетекші (лидер) фирманың болуы.

2. Олигополиялық фирманың сұраныс қисығы

Олигополист фирманың сұраныс қисығы сынық қисық түрінде болады. Оның себебі
екі жағдайға байланысты:
Фирмалардың бір-біріне тәуелділігі.
Бағаның тұрақтылығы

Егер жеке олигополист бағаны белгіленген бағадан жоғары көтерсе,
бәсекелестер оған қосылмайды. Ал егер фирма бағаны белгіленген бағадан
төмен түсірсе, оның бәсекелестері де бағаларын төмендетеді. Бұл жағдайда
бағаға сұраныс икемсіз сұранысқа айналады. Икемді сұраныстын дереу икемсіз
сұранысқа айналуы салалық сұраныс қисығының (Dс) сынған түрін (Dф) береді.

3. Курно дуополиясының үлгісі

Курно теориясы бойынша екі фирма А және Б бірдей техналогия қолданады және
біртекті өнім шығарады. Олардың әрқайсысы шығаратын өнім көлемін
анықтаулары керек және олар шешімді бір уақытта қабылдаулары тиіс.

Курно дуаполиясының негізгі мәні мынада: әрбір фирма өнім шығару туралы
шешім қабылдағанда бәсекелесінің өндіріс көлемі тұрақты деп есептейді және
осы берілген шаманы ғана ескереді. Сондықтан Курно үлгісінде фирмалардың
өзара қатынасы тұрақты баға кезіндегі өндіріс көлемін анықтауға негізделеді

D1(0)

МС 1

D1 (40)

МR МR МR (0)

(60) (40) D1 (60)

0 20 40 80
Q1

Курно диаполиясының үлгісі (В фирмасының өнім көлеміне байланысты

А фирмасының өнім көлемін анықтауы)

Бұл кезде нарықтық сұраныс толық А фирмасының өнімімен қанағаттандырылады,
оның сұраныс қисығы нарықтық сұраныс қисығына сәйкес келеді. D 1(0), А
фирмасы 120 дана шығаруға шешім қабылдаса, ол осы көлемде МR=MC пайда өте
жоғары болады.

Егер Б фирмасы 40 дана шығаратын болса, онда А фирмасының сұраныс қисығы
төмен D1(40) дейін жылжиды, өндіріс көлемі 40 данаға қысқарады (40 –қа).
Осы жағдайда МR(40) =MC1. Ал В фирмасы 60 дана шығарса А фирмасы өнімді 20
данаға қысқартады. Ал В фирмасы өнім көлемін 120-ға жеткізесе А фирмасы
өндірісті тоқтатады.

Б фирмасының өнім көлемінің өзгеруіне байланысты А фирмасының өнім
көлемінің қалай өзгеретінін басқа графикке түсіру арқылы А фирмасының
реакция қисығын табуға болады А — QА (QБ).

Баға туралы мәселелерді шеше отырып А және В фирмалары кооперативтік емес
ойын жүргізеді, яғни өз бәсекелесінің іс-әрекетін ескере отырып олардың
әрқайсысы өз бетінше бағаны анықтайды. Егер екі фирма бірдей баға
белгілейтін болса, онда екеуінің табыстары да бірдей болады: баға 5 тенге
болғанда әрқайсысының табысы 10 млн. тенге және баға 10 тенге болғанда 15
млн. тенгені құрайды. Ал егер біреуі төмен баға, екіншісі жоғары баға
белгілесе, онда олардың табыстары әр-түрлі болады: 18 млн.тенге және 6 млн.
тенге.

Мүмкіндіктердің ішінен ең нашарынан сақтану үшін, А және В фирмалары өз
бағаларын бір мезгілде төмендетсе, онда олардың екеуі де пайданың белгілі
бір бөлігінен айырылады (ең төменгі зияндар стратегиясы — 10 млн.тенге — 10
млн.тенге).

10.5. Олигополиялық бәсеке және баға қақтығысы.

Олигополист фирмалардың арасындағы бәсеке әрбір фирманың нарықтағы үлесін
өсіру үшін жүргізіледі. Осы мақсатпен олигополист фирмалар баға
қақтығысына әкелетін саналы түрдегі бәсекеге түседі. Баға қақтығысы
дегеніміз –олигополист фирмалардың бірінен кейін бірінің бағаны төмендетуі.
Оның салдарын 90- суреттен көруге болады.

Салада екі фирма жұмыс істейді. Олардың орташа шығындары тең. Фирмалар Р*
бағасымен Q* өнім көлемін өндіре отырып, өзара нарықты бөліседі және
экономикалық пайда алады. Егер фирмалардың біреуі бағаны Р1 деңгейіне дейін
түсіре отырып, өнім көлемін Q1 өсіерсе, ол нарықты жалғыз өзі басып алу
арқылы пайдасын көбейтеді. Оған жауап ретінде екінші фирма бағаны Р2
деңгейіне дейін түсіреді де, нарықта Q2 өнім көлемін ұсына отырып, өзінің
билігін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Нарық тауарларды сатып алу сатумен байланысты орын алатын экономикалық қатынастар жиынтығы
Нарықтың инфрақұрылымы мәні және негізгі элементтері
НАРЫҚ ШАРУАШЫЛЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
Мінез бәсекесінің ерекшелігі
Нарықтық экономикадағы өндіріс және шығындар
Олигополия
Бәсекенің негізгі формалары
Нарықтық қарым-қатынастың қажеттілігі
Олигополияның мәні
Курно дуополиясының моделі
Пәндер