Саясаттану парадигмалары
І. Кіріспе
Саясаттану
ІІ. Негізгі бөлім
1. Саясаттану парадигмалары
2. Халықаралық басым бағыттар. Саяси шиеленістерде Қазақстанның орны
3. ТМД.дағы шиеленістер
4. Молдова мен Приднестровье
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Саясаттану
ІІ. Негізгі бөлім
1. Саясаттану парадигмалары
2. Халықаралық басым бағыттар. Саяси шиеленістерде Қазақстанның орны
3. ТМД.дағы шиеленістер
4. Молдова мен Приднестровье
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Саясаттану - [грек, politike - мемлекетті басқару өнері, logos - сөз, түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы ғылым. XX г. 50 жж. саясаттану дербес ғылым саласы және оқу пәні ретінде қалыптасты. 1948 ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды. Саяси ғылымның зерттеу объектілері:
• саяси теория;
• саяси институтгар;
• саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
• халықаралық қатынастар.
Саясаттану екі сипатта қарастырылады: ғылым және оқу пәні ретінде. Саясаттану ғылым ретінде қоғамның саяси саласын, саяси ойдың пайда болуы мен дамуын, саяси жүйе, саяси қатынастар мен үрдістер, саяси сана мен саяси мәдениет, халықаралық саяси үрдісті зерттейді.
Саясаттану пән ретінде оқушыларға саяси мәселелер бойынша нақты білім жүйесін береді, нақты саяси шындықтың мәні мен болашақта дамуын, негізгі саяси институттар, ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер, саяси қатынастар жүйесіндегі жеке тұлғаның құқықтық жағдайы мен оның саяси өмірге қатысу жолдарын жан-жақты ашып көрсетеді. Саясаттану пән ретінде посткеңестік кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу бағдарламаларына енгізілді. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында Саясаттану міндетті пән ретінде оқытылады.
Саясаттанудың қызметі - қай ғылым болмасын белгілі бір қызметтерді (функцияларды) атқарады. Оған ең алдымен танымдық қызметі жатады. Саяси білім қоғамдағы оқиғаларды танып-білуғе, олардың саяси мәнін түсінуге және болашақты болжауға мүмкіндік береді.
• саяси теория;
• саяси институтгар;
• саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
• халықаралық қатынастар.
Саясаттану екі сипатта қарастырылады: ғылым және оқу пәні ретінде. Саясаттану ғылым ретінде қоғамның саяси саласын, саяси ойдың пайда болуы мен дамуын, саяси жүйе, саяси қатынастар мен үрдістер, саяси сана мен саяси мәдениет, халықаралық саяси үрдісті зерттейді.
Саясаттану пән ретінде оқушыларға саяси мәселелер бойынша нақты білім жүйесін береді, нақты саяси шындықтың мәні мен болашақта дамуын, негізгі саяси институттар, ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер, саяси қатынастар жүйесіндегі жеке тұлғаның құқықтық жағдайы мен оның саяси өмірге қатысу жолдарын жан-жақты ашып көрсетеді. Саясаттану пән ретінде посткеңестік кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу бағдарламаларына енгізілді. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында Саясаттану міндетті пән ретінде оқытылады.
Саясаттанудың қызметі - қай ғылым болмасын белгілі бір қызметтерді (функцияларды) атқарады. Оған ең алдымен танымдық қызметі жатады. Саяси білім қоғамдағы оқиғаларды танып-білуғе, олардың саяси мәнін түсінуге және болашақты болжауға мүмкіндік береді.
1. Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
2. http://www.minber.kz/?p=2947
3. http://kk.wikipedia.org/wiki/Саясаттану
2. http://www.minber.kz/?p=2947
3. http://kk.wikipedia.org/wiki/Саясаттану
ЖОСПАР
І. Кіріспе
Саясаттану
ІІ. Негізгі бөлім
1. Саясаттану парадигмалары
2. Халықаралық басым бағыттар. Саяси шиеленістерде Қазақстанның орны
3. ТМД-дағы шиеленістер
4. Молдова мен Приднестровье
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Саясаттану
Саясаттану - [грек, politike - мемлекетті басқару өнері, logos - сөз,
түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы ғылым. XX г. 50
жж. саясаттану дербес ғылым саласы және оқу пәні ретінде қалыптасты. 1948
ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды. Саяси
ғылымның зерттеу объектілері:
• саяси теория;
• саяси институтгар;
• саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
• халықаралық қатынастар.
Саясаттану екі сипатта қарастырылады: ғылым және оқу пәні ретінде.
Саясаттану ғылым ретінде қоғамның саяси саласын, саяси ойдың пайда болуы
мен дамуын, саяси жүйе, саяси қатынастар мен үрдістер, саяси сана мен саяси
мәдениет, халықаралық саяси үрдісті зерттейді.
Саясаттану пән ретінде оқушыларға саяси мәселелер бойынша нақты білім
жүйесін береді, нақты саяси шындықтың мәні мен болашақта дамуын, негізгі
саяси институттар, ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер, саяси қатынастар
жүйесіндегі жеке тұлғаның құқықтық жағдайы мен оның саяси өмірге қатысу
жолдарын жан-жақты ашып көрсетеді. Саясаттану пән ретінде посткеңестік
кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу бағдарламаларына енгізілді. Қазақстан
Республикасының жоғары оқу орындарында Саясаттану міндетті пән ретінде
оқытылады.
Саясаттанудың қызметі - қай ғылым болмасын белгілі бір қызметтерді
(функцияларды) атқарады. Оған ең алдымен танымдық қызметі жатады. Саяси
білім қоғамдағы оқиғаларды танып-білуғе, олардың саяси мәнін түсінуге және
болашақты болжауға мүмкіндік береді.
Келесі қызметі - бағалау. Ол саяси құрылысқа, институттарға, іс-
әрекеттерге және оқиғаларға саяси баға береді. Демократиялық мемлекеттерде
саясаттану саяси әлеуметтену міндетін атқарады. Ол азаматтықты, халықтың
демократиялық саяси мәдениеттілігін қалыптастырады.
Саясаттану реттеушілік, басқару қызметін атқарады. Оның ерекшелігі -
қоғамның саяси өмірімен тығыз байланысында. Соған орай ол адамдардың саяси
өмірінде өзін-өзі ұстауына, іс-әрекетіне тікелей әсер етеді. Саяси дамудың
үрдіс, бағдарын бақылай отырып, саясаттану қоғамдық оқиғаларды тиімді
басқару үшін нақтылы мәлімет, мағлұматтар береді.
Саясаттану саяси өмірді жетілдіру міндетін де атқарады. Бұл ғылым
саяси институттар мен қатынастарда, басқаруда реформалар жасап, оларды
қайта қарауда теориялық негіз болады. Оның көмегімен заң шығарушы және
атқарушы органдар қабылдайтын құқықтық жарғылар мен саяси-басқарушылық
шешімдер алдын ала сарапқа салынып, зерттеледі, қоғамда немесе оның жеке
аймақтарында қалыптасып жатқан нақтылы жағдайлар саяси тұрғыдан талданады.
Солардың негізінде ол кейбір саяси институттардың жойылып, оның орнына
бүгінгі талапқа сай басқалары келу керектігін негіздейді, мемлекеттік
басқарудың қолайлы үлгілерін іздестіреді, әлеуметтік-саяси шиеленістерді
ауыртпалықсыз шешу жолдары мен әдістерін көрсетеді.
Ең соңында саясаттанудың болжау қызметін атаған жөн. Саяси
зерттеулердің құндылығы саяси процестердің үрдісін айнытпай бейнелеумен
ғана тынбайды. Ол белгілі бір саяси жағдайларда алдыңғы қатарлы, озық саяси
өзгерістер жасауға бағытталған ғылыми негізделген болжаумен аяқталуы тиіс.
Саяси ғылымның түпкілікті мақсаты да сонда.
Саясаттану парадигмалары
Саясаттану парадигмалары - [грек, paradeiqma - теория, үлгі] -
саясаттануда парадигма деп саяси өмірді бейнелеуді, білімді ұйымдастырудың
қисынын білдіретін, әлеуметтік құбылыстардың бір тобын теориялық пайымдау
үлгісі деп мойындаған негізгі тұғырнама желісін айтады. Парадигма жасау
арқылы зерттеушіде белгілі бір саяси құбылысты зерделеудің негізгі өлшемі,
қалпы қалыптасады. Соған орай ол деректерді жинап, талдайды, түсіндіреді,
мағлұматтарды жинақтайды, жүйелейді.
• Саясаттану парадигмаларын жинақтай келе оларды теологиялық,
натуралистік, әлеуметтік және тиімді сыни деп жүйелеуге болады.
• Теологиялық парадигма саясатты, билікті құдайдың құдіретімен
түсіндіреді. Бұл парадигма саяси ғылымның алғашқы дами бастаған
кезеңінде пайда болған. Ол кезде барлық әлеуметтік-саяси құрылыс,
мемлекет құдайдың құдіретімен жасалады және дамиды делінген.
• Натуралистік парадигма саясатты әлеуметтік сипаты жоқ табиғи
себептермен, атап айтқанда, географиялық ортамен, биологиялық және
психологиялық ерекшеліктермен түсіндіреді.
Географиялық ортаның саясатқа ықпал етуін теориялық түрде негіздеген
француз ойшылы Ж.Боден (1529- 1596) болды. Оның идеясын одан әрі дамытқан
Ш.Монтескье (1689-1755). Оның ойынша географиялық орта, әсіресе климат
халықтың рухын, мемлекеттің құрылыс түрін, қоғамдық құрылыстың сыр-сипатын
айқындап, саясатында шешуші рөл атқарады.
Саясатты биологиялық себептермен түсіндірушілер (неміс ғалымы П.Майер,
австриялық К.Лоренц) саяси процесті адамның туа біткен физиологиялық
қасиеттерімен байланыстырады.
Ал психологиялық бағыттың негізін қалаушылар саяси даму процесін
адамның психологиялық қасиеттерімен түсіндіреді. Бұл бағыттың негізін
қалағандар Г.Тард, Г.Лебон, Э.Дюркгейм және т.б.
Әлеуметтік парадигма саясаттың табиғаты мен пайда болуын әлеуметтік
факторлар арқылы түсіндіреді. Мысалы, марксизм саясаттың мәнін экономикалық
қатынастардан шығарады. Ол қоғамның әрбір экономикалық базисі қажетті түрде
әзіне сәйкес қондырма тудырады деді. Яғни, белгілі бір экономикалық базис
негізінде саяси, құқықтық, философиялық, діни, этикалық, эстетикалық,
т.с.с. көзқарастар мен идеялар пайда болып, дамиды.
Тиімді (рационалды) сыни парадигма саясаттың табиғатын оның өз ішіндегі
себептермен, қасиеттермен, элементтермен түсіндіреді. Оны жанжалдық және
мәмілеге келу парадигмалары деп екіге бөлуге болады.
Жанжалдық парадигма XIX г. пайда болды. Оның негізін қалағандар -
К.Маркс, А.Бентли, Земмель және т.б. Олар саяси өмірде дау-жанжал,
шиеленістер шешуші рөл атқарады дейді. Қазір бұл теорияны қолдаушыларға
Р.Дарендорф, Дж. Бертон және т.б. жаұтады. Бірақ олар К.Маркс сияқты саяси
дау-жанжалды тап күресіне, қоғамдық құрылыстың түбегейлі өзгеруіне
апармайды, қоғамдағы билік қорлары үшін бәсекелестікті, әлеуметтік
тапшылықтан туатын мәселелерді шешу саяси ағзаның өзін-өзі жетілдіріп,
дамуына әкеледі дейді.
Мәмілеге келу (консенсус) парадигмасының әкілдеріне М.Вебер, Т.Парсонс
жатады. Олар саяси әмірдегі дау-жанжал, қайшылықтарды жоққа шығармайды.
Алайда оларды мәмілеге келуден кейінгі екінші орынға қояды. Халықтың арман-
аңсарының, негізгі әлеуметтік және мәдени құндылықтарының, бағдарларының
бірлігі адамдар арасында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
І. Кіріспе
Саясаттану
ІІ. Негізгі бөлім
1. Саясаттану парадигмалары
2. Халықаралық басым бағыттар. Саяси шиеленістерде Қазақстанның орны
3. ТМД-дағы шиеленістер
4. Молдова мен Приднестровье
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Саясаттану
Саясаттану - [грек, politike - мемлекетті басқару өнері, logos - сөз,
түсінік, ілім] - саясат, саяси үрдіс, саяси билік туралы ғылым. XX г. 50
жж. саясаттану дербес ғылым саласы және оқу пәні ретінде қалыптасты. 1948
ж. ЮНЕСКО бастауымен Саяси ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды. Саяси
ғылымның зерттеу объектілері:
• саяси теория;
• саяси институтгар;
• саяси партиялар, топтар, қоғамдық пікір;
• халықаралық қатынастар.
Саясаттану екі сипатта қарастырылады: ғылым және оқу пәні ретінде.
Саясаттану ғылым ретінде қоғамның саяси саласын, саяси ойдың пайда болуы
мен дамуын, саяси жүйе, саяси қатынастар мен үрдістер, саяси сана мен саяси
мәдениет, халықаралық саяси үрдісті зерттейді.
Саясаттану пән ретінде оқушыларға саяси мәселелер бойынша нақты білім
жүйесін береді, нақты саяси шындықтың мәні мен болашақта дамуын, негізгі
саяси институттар, ұйымдар, қозғалыстар мен үрдістер, саяси қатынастар
жүйесіндегі жеке тұлғаның құқықтық жағдайы мен оның саяси өмірге қатысу
жолдарын жан-жақты ашып көрсетеді. Саясаттану пән ретінде посткеңестік
кеңістікте XX ғ. 90 ж. бастап оқу бағдарламаларына енгізілді. Қазақстан
Республикасының жоғары оқу орындарында Саясаттану міндетті пән ретінде
оқытылады.
Саясаттанудың қызметі - қай ғылым болмасын белгілі бір қызметтерді
(функцияларды) атқарады. Оған ең алдымен танымдық қызметі жатады. Саяси
білім қоғамдағы оқиғаларды танып-білуғе, олардың саяси мәнін түсінуге және
болашақты болжауға мүмкіндік береді.
Келесі қызметі - бағалау. Ол саяси құрылысқа, институттарға, іс-
әрекеттерге және оқиғаларға саяси баға береді. Демократиялық мемлекеттерде
саясаттану саяси әлеуметтену міндетін атқарады. Ол азаматтықты, халықтың
демократиялық саяси мәдениеттілігін қалыптастырады.
Саясаттану реттеушілік, басқару қызметін атқарады. Оның ерекшелігі -
қоғамның саяси өмірімен тығыз байланысында. Соған орай ол адамдардың саяси
өмірінде өзін-өзі ұстауына, іс-әрекетіне тікелей әсер етеді. Саяси дамудың
үрдіс, бағдарын бақылай отырып, саясаттану қоғамдық оқиғаларды тиімді
басқару үшін нақтылы мәлімет, мағлұматтар береді.
Саясаттану саяси өмірді жетілдіру міндетін де атқарады. Бұл ғылым
саяси институттар мен қатынастарда, басқаруда реформалар жасап, оларды
қайта қарауда теориялық негіз болады. Оның көмегімен заң шығарушы және
атқарушы органдар қабылдайтын құқықтық жарғылар мен саяси-басқарушылық
шешімдер алдын ала сарапқа салынып, зерттеледі, қоғамда немесе оның жеке
аймақтарында қалыптасып жатқан нақтылы жағдайлар саяси тұрғыдан талданады.
Солардың негізінде ол кейбір саяси институттардың жойылып, оның орнына
бүгінгі талапқа сай басқалары келу керектігін негіздейді, мемлекеттік
басқарудың қолайлы үлгілерін іздестіреді, әлеуметтік-саяси шиеленістерді
ауыртпалықсыз шешу жолдары мен әдістерін көрсетеді.
Ең соңында саясаттанудың болжау қызметін атаған жөн. Саяси
зерттеулердің құндылығы саяси процестердің үрдісін айнытпай бейнелеумен
ғана тынбайды. Ол белгілі бір саяси жағдайларда алдыңғы қатарлы, озық саяси
өзгерістер жасауға бағытталған ғылыми негізделген болжаумен аяқталуы тиіс.
Саяси ғылымның түпкілікті мақсаты да сонда.
Саясаттану парадигмалары
Саясаттану парадигмалары - [грек, paradeiqma - теория, үлгі] -
саясаттануда парадигма деп саяси өмірді бейнелеуді, білімді ұйымдастырудың
қисынын білдіретін, әлеуметтік құбылыстардың бір тобын теориялық пайымдау
үлгісі деп мойындаған негізгі тұғырнама желісін айтады. Парадигма жасау
арқылы зерттеушіде белгілі бір саяси құбылысты зерделеудің негізгі өлшемі,
қалпы қалыптасады. Соған орай ол деректерді жинап, талдайды, түсіндіреді,
мағлұматтарды жинақтайды, жүйелейді.
• Саясаттану парадигмаларын жинақтай келе оларды теологиялық,
натуралистік, әлеуметтік және тиімді сыни деп жүйелеуге болады.
• Теологиялық парадигма саясатты, билікті құдайдың құдіретімен
түсіндіреді. Бұл парадигма саяси ғылымның алғашқы дами бастаған
кезеңінде пайда болған. Ол кезде барлық әлеуметтік-саяси құрылыс,
мемлекет құдайдың құдіретімен жасалады және дамиды делінген.
• Натуралистік парадигма саясатты әлеуметтік сипаты жоқ табиғи
себептермен, атап айтқанда, географиялық ортамен, биологиялық және
психологиялық ерекшеліктермен түсіндіреді.
Географиялық ортаның саясатқа ықпал етуін теориялық түрде негіздеген
француз ойшылы Ж.Боден (1529- 1596) болды. Оның идеясын одан әрі дамытқан
Ш.Монтескье (1689-1755). Оның ойынша географиялық орта, әсіресе климат
халықтың рухын, мемлекеттің құрылыс түрін, қоғамдық құрылыстың сыр-сипатын
айқындап, саясатында шешуші рөл атқарады.
Саясатты биологиялық себептермен түсіндірушілер (неміс ғалымы П.Майер,
австриялық К.Лоренц) саяси процесті адамның туа біткен физиологиялық
қасиеттерімен байланыстырады.
Ал психологиялық бағыттың негізін қалаушылар саяси даму процесін
адамның психологиялық қасиеттерімен түсіндіреді. Бұл бағыттың негізін
қалағандар Г.Тард, Г.Лебон, Э.Дюркгейм және т.б.
Әлеуметтік парадигма саясаттың табиғаты мен пайда болуын әлеуметтік
факторлар арқылы түсіндіреді. Мысалы, марксизм саясаттың мәнін экономикалық
қатынастардан шығарады. Ол қоғамның әрбір экономикалық базисі қажетті түрде
әзіне сәйкес қондырма тудырады деді. Яғни, белгілі бір экономикалық базис
негізінде саяси, құқықтық, философиялық, діни, этикалық, эстетикалық,
т.с.с. көзқарастар мен идеялар пайда болып, дамиды.
Тиімді (рационалды) сыни парадигма саясаттың табиғатын оның өз ішіндегі
себептермен, қасиеттермен, элементтермен түсіндіреді. Оны жанжалдық және
мәмілеге келу парадигмалары деп екіге бөлуге болады.
Жанжалдық парадигма XIX г. пайда болды. Оның негізін қалағандар -
К.Маркс, А.Бентли, Земмель және т.б. Олар саяси өмірде дау-жанжал,
шиеленістер шешуші рөл атқарады дейді. Қазір бұл теорияны қолдаушыларға
Р.Дарендорф, Дж. Бертон және т.б. жаұтады. Бірақ олар К.Маркс сияқты саяси
дау-жанжалды тап күресіне, қоғамдық құрылыстың түбегейлі өзгеруіне
апармайды, қоғамдағы билік қорлары үшін бәсекелестікті, әлеуметтік
тапшылықтан туатын мәселелерді шешу саяси ағзаның өзін-өзі жетілдіріп,
дамуына әкеледі дейді.
Мәмілеге келу (консенсус) парадигмасының әкілдеріне М.Вебер, Т.Парсонс
жатады. Олар саяси әмірдегі дау-жанжал, қайшылықтарды жоққа шығармайды.
Алайда оларды мәмілеге келуден кейінгі екінші орынға қояды. Халықтың арман-
аңсарының, негізгі әлеуметтік және мәдени құндылықтарының, бағдарларының
бірлігі адамдар арасында ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz