Сыныптағы тәрбие жүйесі

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Сыныптағы тәрбие жүйесі

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім

1. Тәрбие жүйесі және сынып жетекшісінің міндеттері.

2. Сынып жетекшісінің жұмысындағы оқушылардың жеке түлғасын

қалыптастыру.

3. Сынып жетекшісінің қызметтері.

4. Оқушылардың сыныптағы іс-әрекетін ұйымдастыру.

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Тәрбие жүйесі және сынып жетекшісінің міндеттері. Зерттеулер мен озат тәжірибелердің арқасында педагогикалық ғылымда оқушылар арасында тәрбие жүйесі орын алғанда ғана тәрбие нәтижесі маңызды.

Әртүрлі мектептерде тәрбие жүйелері ұжымдық шығармашылық жұмыстар, қоғамдық-пайдалы және өндірістік еңбек, жұмысты ұйымдастырудың әртүрлі формаларын енгізу (әртүрлі орталықтар, театрлар, т. б. ), үлттық салт-дәстүрлер; оқыту процесін ұйымдастыру негізінде қалыптасатын. Осылайша, тәрбие жүйесі мақсаттар жиынтығынан, тәрбие жүмысының үйытқысы ретінде үжым, үжымдық қатынастар мен қоршаған ортаға деген жүйенің бірлігінен түрады. Басқаша айтқанда, кез келген тәрбие жүйесі негізінде бүтіндей үжымның тәрбие мақсаттарын белгілеуі, танымдық іс-әрекет, үзара қатынастар, оқушылардың өзін-өзі басқаруы, үлттық салт-дәстүрлерге сүйену, әр жастағы үжымдарды қүру мен үжымдық шығармашылық істің әдісін пайдалану.

Тәрбие жүйесі бірнеше кезеңнен түрады:

-жүйенің қалыптасуы;

-үжым іс-әрекетінің жүйесі мен мазмүнын жасау;

-жүйені лайықты тәртіп бойынша қалыптастыру, дәстүрлерді сақтау мен жаңалықтарды енгізу.

Тәрбие мақсаттары мәселесін шешпей, тәрбие жүйесін қүру мүмкін емес, ұйткені білім беру саласындағы қызметкер үшін іс-әрекет, басқа да саладағы сияқты, мақсат пен міндеттер арқылы анықталады. Сынып жетекшісінің мақсаты мен міндеттері мектептің тәрбие жүмысының бағдарын үстанады, сыныптағы тәрбие жүмысы мектептің тәрбие жүйесінің бір бөлігі болып табьлады. Кәзіргі заманғы ізденістер бойынша тәрбиенің мақсатын анықтау мәдениеттану арнасында жүргізілуде. Бүл мәселе бойынша осы күнге дейін еш нәрсе анық болмаса да, бүл әдістеме біршама нәтижелі, ұйткені ол үлттық және дүниежүзілік мәдениеттегі тарихи қалыптасқан рухани қүндылықтарға сүйенеді. Тәрбиенің мақсатын тек өз халқының ұлттық мәдениетің негізінде ғана емес, жалпы адамзаттық және адамгершілік ұлттық күндылықтарды игеру арқылы ғана анықтау мүмкін.

Мұғалімдер ұжымында ортақ мақсат болған жағдайда ғана, әрқайсысы оған жету үшін іс-әрекетке белсенді кіріскен кезде ғана үлкен нәтижеге жету мүмкіндігі бар. Бұған мысал ретінде Алматы қаласындағы ғ 16 кәсіби- техникалық лицейде қалыптасқан тәрбиелік жүйені алуға болады, онда лицей директоры Шакирова Т. М. басшылығымен оқушылардың жеке тұлғасының қалыптасуы ұлттық мәдениет тәсілдерімен жүзеге асқан. Бұнда төмендегі келтіріліп отырған тәрбиелік жүйенің құрылымдық үлгісі іске асырылған (суретті қараңыз) .

Ұлттық мәдениет құралдары арқылы жеке тұлғаны қалыптастыру жүйесі:

1. Лицейді үлттық мәдениет элементтерімен безендіру.

2. Тілдерді меңгеру.

3. Ұлттық мәдениетті мәдениеттану сипатындағы оқу пәндері арқылы меңгеру.

4. Ұлттық мәдениетті базистік оқу бағдарламасындағы басқа да пәндерде меңгеру.

5. Ұлттық мәдениетке арналған арнайы курстар, факультативтер.

6. Ұлттық мәдениетті меңгеруге арналған оқушылардың зерттеу іе-әрекеті.

7. Ұлттық мәденистті меңгеруді мақсат еткен үйірмелер мен клубтардың жұмысы.

8. Ұлттық мәдениетті меңгеруге арналған сыныптан тыс іс-әрекет (сынып сағаттары, жарыстар, мерекелер, т. б. ) .

9. Ұлттық мәдениетпен байланысты лицей дәстүрлері.

Басқа да тәрбие жүйесінің нәтижесі бұдан кем емес) Мысалы, Алматы қаласындағы ғ 132 мектеп-гимназиясының педагогикалық ұжымы оқушылардың интеллектуалды потенциалының дамуын бірінші орынға қояды. Әрине, бұл бағытта әртүрлі ізденістер болуы мүмкін, алайда, кез келген жағдайда мектеп ұжымының алдында мақсаты бар.

Мектеп өз түлектерінің мәдени негізінің қалыптасуына ықпал етеді, ол дегеніміз - мектеп бітірушінің білім мазмұнын, жеке тұлғаның өзін өзі ары қарай дамыту факторы. Қойылған мақсат тәрбиелік міндеттер арқылы жүзеге асадьі. Оларды анықтаудың әртүрлі әдістемелері бар. Мысалы, "Н. Е. Щуркова келелі тәрбиелік міндеттерді ұсынады:

а) тәрбиелеу және дамыту іс-әрекеттерін ұйымдастыру;

ә) ұжымды ұйымдастыру мен дамыту:

б) оқушы жеке тұлғасының қалыптасуына көмектесу, оның ішкі

мүмкіншілігі, бейімділігі, мақсат-мүдделері мен қабілеттерінің көрінуі мен баюы үшін жағдай жасау.

Сынып жетекшілерінің іс-әрекетіне жасалған әлеуметтік талдау нәтижесінде оның міндеттерін төрт топқа бөледі.

Бірінші топ - әлеуметтік міндеттер (балаға көмек, оны әлеуметтік қатынастар жүйесіне енгізу, жеке тұлғаның дамуы мен оның даралығының қалыптасуына тиімді жағдай жасауда жанұямен және тәрбие институттары мен әрекеттестік) .

Екінші топ - диагностикалық міндеттер (сыныппен жұмысты дұрыс ұйымдастыру үшін оқушының жеке тұлғасы мен ұжымның даму диагностикасы) .

Үшінші топ - адамгершілік міндеттер (баланың бойында қайрымдылық критерилерін қалыптастыру, баланы адамгершілікке бейімдеу жағдайына қою) .

Төртінші топ - даралық-тәжірибелік сипаттағы міндеттер (оқушылармен жұмыстың нәтижелі педагогикалық тәсілдерін таңдау, өз жұмысын жоспарлау, іс-әрекетті бақылау мен түзету, рефлексия педагогикасы) ; Педагогтардың, зерттеушілер мен мұғалімдердің оқушылар ұжымындағы тәрбие жүйесін ұйымдастыру үшін маңызды міндеттерді бөліп қарау. Өйткені оқушы өмірінің барлық жақтарын сынып жетекшісі мен мектептің тәрбие жұмысы ықпалымен аяқталмайды. Ең маңызды міндеттер: 1. Денсаулық пен салауатты өмір салтын тәрбиелеу.

2. Баланың өнегелілік мінез-құндылықтарын қалыптастыру.

3. Баланың бойына біткен қабілетілігі мен мақсат-мүдделерін жаңаша дамыту.

Сынып жетекшісінің жұмысындағы оқушылардың жеке тұлғасын қалыптастыру, Сонымен, оқушылардың адамгершілігі тәрбиесің ең маңызды міндеті болып табылады. Адамгершілік адамның іс-әрекеті мен қылықтарынан көрінетін қоршаған ортаға деген қатынасын білдіреді. Қатынас дегеніміз субъектінің қоршаған ортамен қалауы бойынша анықталатын байланысы, Сондықтан оқушының қандай құндылықтарды тандап алуы сынып жетекшісі мен және мұғалімдеріне тәуелді.

Зерттеушілер қатынастар жұйесіне әртүрлі компонентерді кірпзеді. Әрбір қатынас белгілі бір млімдерді игеру дегенді білдіреді, алайда бұндағы ең бастысы бұл білімдерді өнегелілік түрде түсіну, сезіну болып табылады. Щуркова Н. Е., Сейтешев А. П. жеке тұлғаның қасиеттерін құндылық қатынастардың қалыптасу нәтижесі деп түсіндіреді. Осылайша, басқа адамға деген құндылық қатынастың нәтижесі - гуманизм, өз өзіне - қадір-қасиет, еңбекке - еңбек сүйгіштік, еңбеққорлық болып табылады. Жеке тұлғаның ең басты қасиеттерін осылайша бөлу өте маңызды, өйткені, қоршаған ортаға, адамға, материалдық және рухани дүниеге деген қатынастың қалыптасуы барысында адамгершіліктің барлық жақтарын" қамту мүмкін емес,

Тәрбие нәтижелері туралы сөз етер болсақ, жеке тұлғаның басты қасиеттерінің қалыптасуы туралы айтуға болады:

1. Басқа адамға деген қатынас - гуманизм.

2. Өз өзіне деген қатынас»- қадір-қасиет.

3. Еңбекке деген қатынас - еңбек сүйгіштік, еңбекқорлық.

4. Ұжымға деген қатынас - ұжымшылдық.

5. Отанға деген қатынас - отансүйгіштік, патриотизм.

6. Табиғатқа қатынас - табиғатқа қамқорлық.

7. Көркемдікке қатынас - көркемдікті эмоционалды-эстетикалық түрде қабылдау қабілеті.

Жеке тұлғаның осы бір қасиеттерін қалыптастыру - қоршаған орта туралы білімдерді өнегелілік түрде түсініп-сезіну. Сондықтан, оқушылардың қоршаған орта туралы білімдер жинағын адамгершілікпен сезінуі тәрбие жұмысының басты мақсаты.

Оқу материалының, әрбір сабақтың өзіндік тәрбиелік маңызы бар екені белгілі. Олардың әрқайсысы оқушылардың қоршаған ортаға деген, қүндылық катынасын қалыптастыруда басқа адамның жеке тұлғаға құрметінен бастап, болмысты эмоционалды-эстетикалық қабылдауға дейінгі. қүндылық сапаларын тәрбиелейді. Білімдерді терең меңгеруге, оларды өнегелілік түрде түсініп, сезінуге, оқушыларды адамгершілік-күңдылыққа үйрету іс-әрекетті ұйымдастыру.

Пән мұғалімдерінің оқушыларды тәрбиелеуі сынып жетекшілерінің басшылығына тәуелді. Осылайша, олар сыныптағы тәрбие жүйесін жүзеге асырады. Сонымен, сынып жетекшісі дегеніміз - оқушылар тәрбиесін реттеуші мұғалім. Мектептің тәрбие міндеттеріне сүйене отырып, өз сыныбындағы оқушылардың ерекшеліктері мен тәрбиелілік деңгейлерін ескере отырып, осы мәселені шешуге пән мұғалімдері, оқушыларды, ата-ананы, демеушілерді т. б. тарта отырып, тәрбие жұмысын ұйымдастырады.

Сыныпта жеке тұлғаның ұжымдық қасиеттері эстетикалық қүндылықтарға, табиғатқа көзқарасы басым болады. Диагностика көрсеткіші бойынша ұжымға деген адамгершілік қатынастың деңгейі өте жоғары.

Сынып жетекшісінің жұмысында сыныптан тыс тәрбие көрініс табады. Сынып жетекшісі қызметі Қазақстанда, барлық Совет Үкіметіндегі секілді, 1934 ж. енгізіледі. Казіргі уақытта оқушы жеке тұлғасын қалыптастыру, оның қабілеттілігін дамыту бірінші орында. Бұл ретте, сынып жетекшісі - пән мұғалімдері мен ата-ананың әрбір оқушыға ықпалын ұйлестіретін тәрбиені ұйымдастырушысы.

Сынып жетекшісінің қызметтері. Сынып жетекшісінің жұмысы мектеп Уставымен белгіленеді, Алайда бұл тізім оның іс-әрекетінің барлық жақтарын қамти алмайды. Оның іс-әрекетінің әртүрлі жақтары көптеген зерттеулерде қарастырылған (әдіс және әдіснамаларда) . Б. Дәстүрлі емес әдістемелерде сынып жетекшісінің негізгі қызметтері.

а) Баланың денсаулығын сақтау.

ә) Баланың адамгершілігін тәрбиелсу.

б) Баланың қабілетін дамытуға қамқорлық.

1. Сыныптың мектептегі тіршілік қызмет-әрекетін (Н. Е. Щуркова) ұйымдастыру:

-әрбір оқушыны қажетті оқулықтармен және әдістемелік

құралдармен қамтамасыз ету;

-баланың көзінің көруі, құлағының естуі, онын бойын ескеріп, әрбіреуініп қабілеті мен белсенділігіне қарай оқу бөлмесіне саиитарлық-гигиеналық талаптарға сай қамтамасыз ету;

-сыртқы киім мен аяқ киім қоятын орынның бөлуы;

-мектептің ертеңгілік тамағының тәртібі мен асхананың тазалық ережесін қамтамасыз ету;

-оқушы ұсті-басын ретке келтіре алатын дәретхана бөлмелерінің орналасуы мен оларды пайдалану мәдениетін ескерту; -сынып бөлмесінің ішкі көрінісін, бөлменің жарықтығы, бөлменің көркем әдемілігін сақтайтын кезекшілер қою;

-әрбір баланың киімі мен аяқ киімін гигиена, эстетика тұрғысынан деген талап қою;

-әрбір оқушының сабақ кестесі мен сынып бөлмелерінің орналасуынан хабардар ету;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.