Темекі шегіумен маскүнемдік зияны

ЖОСПАР

1. Темекі шегіу және маскүнемдік
2. Темекі шегіу зардаптары
3. Арақ ішіудін зияны

Қазақтың ел алдында абыройы, беделі, қадір-қасиетінің жақсылығы дәулетімен ғана емес, ұрпақтарының өнегелі өмірімен өлшенген.
Бүгінгі жастар арасында темекі мен ішімдікке әуестенушілер көбейіп барады темекі шегу - жастар денсаулығы үшін жалпыға мәлім қауіп-қатер факторы. Соған қарамастан темекі шегетіндер саны көбеюде, сонымен бірге бұл зиянды әдеттің ауыр зардаптары өсуде. Оқушылар арасында шылым шегудің кең таралуының себебін іздеген ғалымдардың пікірі бойынша, оларда темекі шегуге деген ықылас негізінен әуестенумен, ата-аналарына және құрбыларына еліктеумен, ересек болып көрінуге тырысумен еріксіз қабылданған деген шешімге келді. Шылым шегудің таралуына сән қуу да әсерін тигізеді. Сондайақ, еліктеу, есейгендіктің, өзін-өзі билей алмаушылықтың белгісі. Кез келген сән өтеді, ал шылым шегу ағзада өзінің зардапты ізін қалдырады.
Әдетте, адамдар шылым шегуді әлі бұл қадамның дәл, анық зардаптарын бағалай алмайтын жаста бастайды. Барлық жағдайда да жүйке және жүрек қан тамыры жүйесінің зақымдануы сөзсіз. Шегілген шылым тек темекі құмардың ғана емес, сондай-ақ темекі түтіні қоршаған ортадағы адамдардың да ағзасын зақымдайды.
Шылым шегу бұл кейбір бықсып жатқан өсімдік өнімдерінің (темекі, апиын және т.б.) түтінін ішке тартып демалу, токсикоманияның бір формасы.
Темекі түтінінде рак ісіктерінің дамуына итермелеуге қабілетті көмірсулар, сондай-ақ өкпе мен адамның тыныс алу жолдарынан қашық жатқан басқа да ағзалардың - қуық, асқазан, бүйрек және т.б. қатерлі ісігінің, созылмалы бронхиттің пайда болуында басты рөл ойнайтын радиоактивті элементтердің,
көбіне полоний -210-ның болатыны дәлелденді.
Шылым шеккенде қоршаған ортаға үш мыңнан астам химиялық қосылыстар бөлінеді, олардың көбі - канцерогенді заттар (қалыпты жасушаларды қатерлі ісік жасушаларына айналдыруға қабілетті заттар) мен канцерогендердің тізімі (мкг) никотин, есірткі сияқты тәуелділікке әкелетін күшті у, көміртек оксиді 5606 (тұншықтыратын газ) -иістигізетін, өте улы газ, акридин 11 - бояғыштар өнімінде қолданылады, аммиак 23 - канцерогенді зат, ацетон 3,7 - уландыратын органикалық еріткіш, бензопирен 18 - күшті канцерогенді зат, кадмий 23,1 - канцерогенді ауыр металл, нафталин 12,4 - күйеге қарсы зат, метанол 32 -соқырлыққа әкелетін спирт, мышьяк 1,9 -уландыратын ауыр металл, пирет 5 - күшті канцерогенді зат, полоний 45,2 - радиоактивті элемент, поливинилхлорид 3,3 - пластик өндірістері қолданылады, толуидин 9 - уландыратын химиялық еріткіш, толуол 16,9 - канцерогенді өндірістік еріткіш, фенол 23 - уландыратын дезинфекциялаушы зат.