Психикалық бұзылыстардың басты синдромдары мен симптомдары (эмоция, ерік және қозғалыс бұзылыстары)

жоспары:.

1. «Эмоция» , «эмоциональді реакциялар», «эмоциональді жағдай», «ерік» туралы аңықтама беру.
2. Қозғалыс.еріктін бұзылыстары,олардын салыстырмалы диагностикасы және зерттеу әдістері.
3. Эмоционалды бұзылыстар, олардын салыстырмалы диагностикасы және зерттеу әдістері.
4. Психоматорлы қозу кезіндегі ығысуға рұқсат берілетін шаралар.

Эмоцияның анықтамасы мен жалпы сипаттамасы.
Эмоцияның негізгі қасиеттері мен қызметі, жіктелуі.
Эмоция (лат. Emoveo – қобалжыту, дірілдеу) – адамның заттарға, шындыққа, басқа адамдарға және өз-өзіне өз қажеттілік, мақсат және әрекеттерінің салыстырмалы қанағаттануы немесе қанағаттанбауына жалпы қатынасын субъективті көрсететін психикалық процесс.
Егер қанағаттану қалыпты, жағымды өтетін болса, адам оң әсер алады, керісінше теріс әсер қажеттілігі қанағаттанбаса немесе өз әрекетінің керек нәтижесі болмағанда жауап ретінде пайда болады.
Эмоция ақиқат өмірді ұғыну көрінісінің бір формасы. Эмоция шартталады:
А – ішкі қажеттілік және мотивациямен
Б – сыртқы мәселенің ерекшелігімен.
Қуаныш немесе қайғы, ашу немесе қорқыныш, таңқалу – бұның бәрі адамның қоздырушыға деген психикалық (эмоциональді) реакциясының әртүрлі түрлері. Бұл реакция психикалық процесс болып қаралады, себебі ол қозғалмалы және өзінің динамикасы бар. Бірақ бұл реакция субъективті күйзеледі және адамға ерекше эмоциональді жағдай туғызады.
Адамның эмоциональді сферасының барлық құрамы әртүрлі болғанымен, тұлғадан ажыратуға болмайды. Олар бәрінен бұрын қажеттілікпен, мотивпен байланысты болады да жағдайды, қанағаттану нәтижесі мен процессті көрсетеді. Тұлғаға қатынасы бойынша барлық эмоциональді көрсеткіштер 3 негізгі түрде көрінеді:
1. Ашу, қуаныш, сағыныш, қорқыныш сияқты кенеттен болған жағдайға жедел эмоциялық реакция түрінде
2. Эйфория жағдайы және депрессия, қорқыныш пен үрей, ашу және сағыныш сияқты нерв-психикалық тонустың өзгеруі мен жүретін эмоциональді жағдай ретінде
3. Махаббат сезімі, бауыр басу сезімі, құштарлық, дұшпандақ, жек көрушілік сияқты белгілі бір объектке оң немесе теріс эмоциялық қатынастың айқын таңдаушылығы ретінде

Эмоция субъективті, сондықтан онымен танысудың жалғыз әдісі – адамнан неге күйзелгенін сұрау. Бірақ эмоцияның сыртқы белгілері де бар. Ол мимика, пантомимика, вокальді «мимика», вегетативті реакция, сонымен бірге организмдегі биохимиялық жылжулар.

Эмоциялар (жағымсыздықты ұғыну реакциясы) мен қыртысты «жоғары», яғни интеллиектуальды сезім мен адамгершілік сезімдермен ерекшеленеді. Әртүрлі эмоциялар ішікі органдардың қызметіне әртүрлі әсер етеді. Бұндай кезде әдетте, әрбір эмоцианальді жағдай өзінің денелік (вегетативті) қосарланушы бар деп айтады. Бір жағынан ішкі органдардың барлық функциялау ерекшеліктері және әр-түрлі ауырсынатын өзгерулері адамның психоэмоциялы жағдайына әсер етіп жалпы семіздік типін құрайды, яғни өзіне тән эмоцианальді психикалық қызметін – сезіну, қабылдау немесе ойлауды құрайды.
2. Қимылдың эмоцианальді регуляциясы осы кездегі жаңалыққа эмоцианальды баға беру мен бірге өткен индивидуальді тәжірибені өзектілеу немесе іске асады. Эмоция әсер етуші фактордың зиян немесе пайдалы екендігін, оның ең зиян әсерін анықтап алмас бұрын анықтайды. Бұл субъект болып жатқан нәрсенің маңыздылығын біле алатын тіл болып табылады. Осы бағалау кейін ғана әрекетке бару ойы туады. Эмоциялар қызметті ұйымдастыруға, белгілі бір затқа назарын аударуға және күшін көрсетуге итермелейді. Ең продуктивті қызмет қалыпты, оптимальді қозу деңгейінде болады.
Егер шектен тыс эмоциональді қозу болса, онда қызметті дезорганизация авариялық қылық пен эмоциональді шок бірге қосылып а) қашу, б) агрессия, в) қатып тұрып қалу болады.

. Әдебиеттер:

1. Бухановский А.О., Кутявин Ю.А., Литвк М.Е. Общая психопатология. – Ростов-на-Дону «Феникс», 1998 – 416 с.
2. Жариков Н.М., Тюльпин Ю.Г. Психиатрия: Учебник. – М., Медицина, 2000. -532 с.
3. Коркина М.В., Лакосина Н.Д., Личко А.Е., И.И. Сергеев. Психиатрия: Учебник для студентов медвузов. – М., МЕДресс-информ, 2004. -576с.
4. Обухов С.Г. Психиатрия: учебное пособие. / Под ред. Ю.А. Александровского. – М., ГЭОТАР-Медиа., 2007. – 352с.
5. Жмуров В.А. Психопатология: в 2-х частях / Учебное пособие. – Иркутск: Изд-во Иркут.ун-та,1994. (ч.1. – 240с., ч.2. – 304 с.)
6. Пропедевтика психиатрии. Учебное пособие. В.Л.Гавенко, Г.А.Самардакова, В.И.Коростий и др. / Под ред.проф. В.Л. Гавенко. – Ростов-на-Дону «Феникс», 2003. – 192с.