Популяция туралы жалпы түсінік

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
а) Популяция туралы жалпы түсінік
ә) Адам популяциясы
ІІІ. Қорытынды

Түр деп морфологиялық және қызметтік белгілері, кариотипі бірыңғай үқсас, белгілі бір жерді ұзақ уақыт мекендейтін, шығу тегі бірдей, өзара еркін будандасып, көбеюге қабілетті ұрпақтар қалдыра алатын даралар жиынтығын айтамыз.
Түр деген терминді 17 ғасырда Джон Рэй енгізген, бірақ түр туралы нақтылы деректер келтіріп, олардың ғылыми аталу принциптерін (бинарлы номенклатура) қалыптастырған К. Линней (18 ғ.) болатын.
К. Линнейден бері қарай оқымыстылардың түрге деген көзқарастары өзгеріп отырған. К. Линней түрлер өзгермейді, тұрақты болады деп болжамдаған.
Ж. Ламарк керісінше түрлер үнемі өзгереді, табиғатта шынайы түрлер кездеспейді, оларды адамдар ойлап тапқан, табиғатта шынайы тек даралар ғана кездеседі деген.
Ч. Дарвин түрлер үнемі өзгеріп отырады, бірақ белгілі бір тарихи уақыт аралығында табиғатта олар шынайы кездеседі деп айтқан. Кез келген түрлердің өздеріне тән критериялары болады, оларға морфологиялық, физиологиялық, цитогенетикалық, экологаялық, биохимиялық т.б. критериялар жатады.
Табиғи жағдайларда бір түрдің даралары өздерінің ареалдарында біркелкі таралмаған, бір жерлерде жиі кездесіп топтасып орналасса, екінші бір жерлерде аз кездеседі, тіпті кездеспеуі мүмкін. Түр дараларының үлкенді - кішілі топтарын популяциялар деп атайды.
Популяция деп белгілі бір жерді ұзақ уақыт мекеңдеп, бір - бірімен еркін будандасатын биологиялық түрдің даралар жиынтығын айтамыз.
Популяциялар түрдің тіршілік ету, эволюциялану формасы болып табылады. Олар ағзалардың сыртқы орта факторларымен әрекеттесуінің нәтижесінде, тұқым қуалаушылық, өзгергіштік және табиғи сұрыптау салдарынан қалыптасады. Популяция терминін биологияға 1903 жылы Иогансен енгізген болатын. Бір түр бірнеше популяциялардан тұрады.

1. Әбилаев С.А., Қуандықов Е.Ө. «Медициналық биология және генетика».
2. Бродский А.К. «Жалпы экологияның қысқаша курсы».
3. Фурсов В.И. «Человек и природа»