Анималистік жанр

1 Анималистік жанр
2 Қайта өрлеу дәуірінің суретшілері

Анималистік жанр (лат. anіmat — хайуанат деген сөзінен шыққан) — графикадағы, кескіндемедегі, мүсіндегі жан-жануарлар бейнеленетін мәнер. Алғашқы қауымдық өнердегі жартас кескіндемесінен жануарлар бейнесін байқауға болады. Сақ, скиф дәуірінде аң нақышында жасалған туындылар пайда болған. Алматы маңынан табылған “түйе мүсіншесі”, Маңғыстау өңіріндегі “қойтас”, “қошқартас” ескерткіштері қазақ халқының дәстүрлі өнерінде жан-жануарларды бейнелеу, мүсіндеу ертеден қалыптасқандығын аңғартады. Қазақстан суретшілері А. ж-да елеулі шығармалар берген. Мыс., Ә.Қастеев “Бие сауу” (1936), Ә.Ысмайылов “Дала жайрандары” (1972), С. Айтбаев “Жайлаудағы түйелер” (1976) картиналарын осы жанрға жатқызуға болады.
Жидек іздеп арманды шарлап-шарлап әбден шаршаған кішкене қонжық кенет отыра кетті. Суретшінің шебер қолы қонжықтың ұйпа-тұйпа мамық жүнін, таңғала қараған аңғал көзін айнытпай жеткізген. Бұл – Евгений Иванович Чарушиннің суреті.
Кейбір суретшілердің туындыларының басты кейіпкері біріңғай аңдар мен құстар болып келеді. Ондай суретшілерді анималистер деп атайды. Ол латынның («хайуанат») деген сөзінен шыққан.
Хайуанат дүниесі – мейлінше әр алуан әрі әсем дүние. Мәселен, кейбір құстар мен көбелектердің қанатында не бір әдемі бояулар сан құбылып, көздің жауын алады.

1. М. Мұқашев; А. Сейтімов; Н.Хамзин «Бейнелеу өнерін оқыту әдістемесі» «Фолиат» баспасы; Астана – 2008 жыл. /1.139/, /1,13/, /1,18/.
2. Р. Мизанбаев «Живопись»; Алматы – 2005 ж. /2.46/.
3. Е. Каменева «Кемпір қосақтың түсі қандай»; Алматы «Өнер» 1981 ж. / 3.144/, /3,144/.

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Анималистік жанр (лат. anіmat -- хайуанат деген сөзінен шыққан) -- графикадағы, кескіндемедегі, мүсіндегі жан-жануарлар бейнеленетін мәнер. Алғашқы қауымдық өнердегі жартас кескіндемесінен жануарлар бейнесін байқауға болады. Сақ, скиф дәуірінде аң нақышында жасалған туындылар пайда болған. Алматы маңынан табылған "түйе мүсіншесі", Маңғыстау өңіріндегі "қойтас", "қошқартас" ескерткіштері қазақ халқының дәстүрлі өнерінде жан-жануарларды бейнелеу, мүсіндеу ертеден қалыптасқандығын аңғартады. Қазақстан суретшілері А. ж-да елеулі шығармалар берген. Мыс., Ә.Қастеев "Бие сауу" (1936), Ә.Ысмайылов "Дала жайрандары" (1972), С. Айтбаев "Жайлаудағы түйелер" (1976) картиналарын осы жанрға жатқызуға болады.
Жидек іздеп арманды шарлап-шарлап әбден шаршаған кішкене қонжық кенет отыра кетті. Суретшінің шебер қолы қонжықтың ұйпа-тұйпа мамық жүнін, таңғала қараған аңғал көзін айнытпай жеткізген. Бұл - Евгений Иванович Чарушиннің суреті.
Кейбір суретшілердің туындыларының басты кейіпкері біріңғай аңдар мен құстар болып келеді. Ондай суретшілерді анималистер деп атайды. Ол латынның (хайуанат) деген сөзінен шыққан.
Хайуанат дүниесі - мейлінше әр алуан әрі әсем дүние. Мәселен, кейбір құстар мен көбелектердің қанатында не бір әдемі бояулар сан құбылып, көздің жауын алады.
Бірақ осынау әдемі хайуанаттарды бейнелеу оңайға түспейді. Олар адамдар секілді суретшілердің алдына кеп, тапжылмастан сағаттар бойы отыра алмайды. Анималист суретшіге хайуанаттарды, олардың мінездері мен қылықтарын көз жазбай қадағалап жүруге тура келеді.
Біз тұратын жерлерде жан-жануарлардың бәрі ұшыраса бермейді, сондықтан да оларды еркін жүрген жерлерінен де, хайуанаттар бақшасында тұрған жерінен де қадағаламаса болмайды.
Ал, анау ордың ар жағында төбешікте еңгезердей піл тұр. Оның бұжыр-бұжыр күлгін терісі мойыны мен екі тізесінің тұсында қатпарланып кетіпті.
адамдар жан-жануарларды ежелден бері бейнелеп келеді. Ежелгі мысыр мүсіншісі қоладан құйған мысық неткен әсем!
Ал неміс суретшісі А. Дюрердің шығармасында өне бойына болат сауыт киіп алған мүйіз тұмсық қандай ғажап!
Валентин Серовтың Крылов мысалдарына салған суреттері арасында аузына ірімшік тістеген аңғал қарға да, айлакер түлкі де, сайқымазақ маймыл, Есек, Теке, Маймақ Аюлар да бар. Суретші өзі кейіпкер етіп атырған жануарлардың әрқайсысына адамға тән әр қилы мінез-құлық бітіріп бейнелеген.
Белгілі Совет суретшісі Василий Алексеевич Ватагин жан-жануарлар бейнесін салып қана қоймай, ағаштан ойып, тасқа қашап та бейнелеген. Оның шеберханасына кірсеңіз, жан-жағыңыздан тастан, ағаштан қашалған жолбарыстар, арыстандар, сілеусіндер, морждар және кісі күлерлік маймылдар анталай қоршап тұра қалар еді.
Жалпы суреттің бейнелеу өнеріндегі алатын орны ерекше. Сурет - бейнелеу өнерінің негізі деуге болады. Суретсіз бейнелеу өнерін кескіндеме, сәулет, композиция, мүсін сияқты бейнелеу түрін суреттен тыс қарауға болмайды. Өйткені кескіндемеші де, мүсінші де, сәулетші де суретке соқпай өте алмайды. Қайта өрлеу дәуірінің алыбы Микеланджело былай деген болатын: Нобай жасау өнері - басқаша таалып жүрген сурет-кескіндеменіңде, сәулеттің де, мүсіннің де еңбек нүктесі, сурет-кез-келгген Нобай жасау өнері - басқаша таалып жүрген сурет-кескіндеменіңде, сәулеттің де, мүсіннің де еңбек нүктесі, сурет-кез-келгген ғылымның қайнар көзі мен түп тамыры. Сонымен суретдеген сөзге анықтама берер болсақ, сурет дегеніміз қарындаш, көмір, сангина, қаламыш, арқылы нобай ретінде жеңіл сызып салған шығармасын атаймыз.
Атақты суретші - педагогтар сурет өнеріне үлкен баға беріп, сурет кезкелген бейнелеу өнерінің фундаменті. Суретке баса назар аудару керек.,-деп ескерткен, болатын. Әрине, бұл тезистің өміршілдігігі бүгінгі таңда да анықталып отыр. Суретшінің кез келген жұмысы суреттен басталады. Ол болашақ картинасын бастамас бұрын кенепке анық нобайын салып шығады. Сондықтан да әйгілі де атақты шеберлердің қай-қайсы да суретке үлкен мән берген. Қайта өрлеу дәуірінің атақты мүсіншісі Микеланджоло бейнелеу өнерінің барлық түрлерінің қайнар бастауы мен жан жүрегі сурет деп санаған. Ал көркем өнер академиясында Репинді, Суриковты және Серовты оқытқан профессор П.П. Чистяков Қиял деңгейі төмен адам картина жаза алмайды,- деп есептеген.
Қайта өрлеу дәуірінің суретшілері бейнелеуді оқыту әлістеріне байланысты біршама құнды пікірлер айттты. Олардың пікіренше бейнелеуді оқытудың негізі заттан қарап бейнелеу болу керек деді. Мысалға, Чепнино өзінің кескіндеме туралы трактатында Байқасаң салтанатты қақпа арқылы жетелеп өнерге апаратын ең жетілген жетекші - ол заттан қарап бейнелеу деп жазған.
Осыған байланысты тарихи деректер бойынша Ежелгі герек суретші - педагогтары бейнелеу өнерінңі басты мәселелерін шешуге талпынып, өз шәкірттерін бейнелеуге оқуды ғылым арқылы игеруге шақырып, бейнелеуге ұсаөқ кәсіп ретінде емес үлкен шығармашылық Рим империясының суретші - педагогтарын бейнелеу өнерін оқытуды одлан әрі дамыту мәселелері көп алаңдатпады. Олар бейнелеу өнеріне ұсақ кәсіп ретінде қарап, бейнелеуге дамытуда тек үлгіден көшіру әдісімен шектеліп, әйгілі грек шеберлерінің жұмыс тәсілдерін қайталады.
Сөйтіп римдік суретшілер гректер жасаған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.