Қазандықтағы жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу

Мазмұны:

Кіріспе

Бастапқы мәліметер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1. Қазандық бойынша өндірістің жылдық шығындарын анықтау ... ... ... ...6
1.1 Отын шығынын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2 Амортизациялық аударымды анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1.3 Ағымдағы жөндеу шығынын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.4 Еңбек төлемі шығынын есептептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8
1.4.1 Өнеркәсіптік кәсіпорын персоналының санын және құрылымын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.4.3 Әкімшілік персоналдрының жалақы қорын есептеу ... ... ... ... ... ... ..12
1.4.4 Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
1.5 Басқадай шығындарды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14

2. Қазандық жұмысының тиімділік көрсеткіштерін есептеу ... ... ... ... ... ..16
2.1 Өнімнің бағасын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.2 Пайда алудың қаржы көрсеткіштерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.3 Өндірістің тиімділігін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17

3. Жүйелік график тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
3.1 Жүйелік графиктің есептік параметрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.2 Жүйелік графиктің графикалық түрі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
3.3 Жүйелік графиктің сандық көрсеткіштері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Кәсіпорынның іс-әрекетіндегі басты көрсеткіштердің бірі - өнімнің өзіндік құны. Бұл өнімді өндіруге және сатудағы ақшалай нысанында көрсетілетін шығындардың жиынтығы. Сөйтіп, жалпы өндірістік тиімділігін анықтайды.
Өзіндік құнның экономикалық мазмұны – жұмсалған шығындардың орнын толтыру және соның есебінен өндірілетін барлық элементтерегі жай ұдайы өндірісті, өндірістік қорларды және жұмыс күштерін қамтамасыз ету. Осы арада, кәсіпорынның өзіндік құнының маңызды элементтері: амортизация, жұмсалған материалдық ресурстардың құны, еңбекақы – бұл шығындардың басты статьялары.
Сонымен қатар, кәсіпорын бір уақытта басқа да шығындарды іске асырады: өздерінің қызметкерлеріне сыйлық, банктік несиеге процент төлеу, әлеуметтік объектілерді ұстау, бюджеттен тыс қорларға аударым жарналарын жасау – бұл шығындар кәсіпорынның қосымша шығындарын құрайды.
Өзіндік құн тиімділіктің мынадай маңызды көрсеткіштері: пайда және пайдалылығының деңгейі мен серпінін анықтайды. Өзіндік құнның маңызы оның орындалу функцияларымен анықталады.
1. Өзіндік құн өнім құнының кең бөлігі болып табылады. Мұның мәнісі, өнімнің өзіндік құны арқылы өндіріс қаражаттарын жұмсауды қамтамасыз етеді.
2. Өзіндік құн көтерме сауда бағасын қалыптастырудың негізі болып табылады, оның есепсіз жүргізілуі бағаның құрылуына негіздеме бола алмайды.
3. Өзіндік құнның негізінде пайданы, кейбір бұйымдардың пайдалылығын, яғни оларды шығарудың мақсатқа сай екендігін есептеу.
Бұл айтылғандардан өнімнің өзіндік құнына деген көзқарасты төмендетуге болмайтындығын көруге болмайды. Өзіндік құнның деңгейіне кәсіпорынға қатысты бар және қатысы жоқ факторлар ықпал етеді. Мысалы, кәсіпорынға табиғи жағдайлар, оның ішінде шикізат көздерін және өнім тұтынушыларда территориялық қашықтығы, шикізатқа баға деңгейі, отын, жабдықтар, электроэнергия және көлік тарифтері және т. б.
Өнімнің өзіндік құнын құрайтын шығындар екі негізгі белгілермен топтастырылады:
• шығындардың бастапқы элементерімен;
• пайда болу және міндет жүктеу сипатымен.
Экономикалық элементтердің шығыстарын топтастыру өндіріс шығындар сметасын дайындағанда қолданылады. Бұл топтастырудың мәні - әрбір шығынның элементі өнімнің өзіндік құнының жиынтығына қосылады. Сонымен, мына төмендегі шығын элементтері бөлінеді:
• материалдық шығындар (қайтарылма қалдықтар құрамынан шегеру);
• еңбекақыға жұмсалған шығындар;
• әлеуметтік сақтандыруға аударым;
• зейнетақы қорына аударым;
• жұмыспен қамтылу қорына аударым;
• амортизация;
• басқа да шығындар.

Қолданылған әдебиет тізімі

1) Волков А.В. Экономика предприятия – М, 2000
2) Самсонов В.С. Экономика промышленных предприятий энергокомплекса – М, 2003
3) Зайцев Н.Н. Экономика промышленного предприятия – М, 2000
4) Гранецкий В.Н. Организация производства и менеджмента промышленного предприятия – М, 2001
5) Методические указания по выполнению курсовой работы – Усть – Каменогорск, ВКТУ, 2000
6) Мескон М.Х. Альберт Н. Основы менеджмента
7) Макаренко М.В. Производственный менеджмент – М, 1998
Крузне С.Л. Экономика энергетики – М, 1

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ

Экономика және менеджмент факультеті

Кәсіпорын экономикасы кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы : "Қазандықтағы жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу"

Мазмұны:

Кіріспе
Бастапқы
мәліметер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..5
1. Қазандық бойынша өндірістің жылдық шығындарын анықтау ... ... ... ...6
1. Отын шығынын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..6
2. Амортизациялық аударымды
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
3. Ағымдағы жөндеу шығынын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
4. Еңбек төлемі шығынын
есептептеу ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1. Өнеркәсіптік кәсіпорын персоналының санын және құрылымын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2. Жұмысшылардың жалақы
қоры ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
3. Әкімшілік персоналдрының жалақы қорын
есептеу ... ... ... ... ... ... ..12
4. Қазандықта жұмыс істеушілердің еңбек төлемі бойынша шығынын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
5. Басқадай шығындарды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
..14
2. Қазандық жұмысының тиімділік көрсеткіштерін
есептеу ... ... ... ... ... ..16
1. Өнімнің бағасын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... 16
2. Пайда алудың қаржы көрсеткіштерін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
3. Өндірістің тиімділігін
бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...17
3. Жүйелік график
тұрғызу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... .19
1. Жүйелік графиктің есептік
параметрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
2. Жүйелік графиктің графикалық
түрі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
3. Жүйелік графиктің сандық
көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... .21
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Кәсіпорынның іс-әрекетіндегі басты көрсеткіштердің бірі - өнімнің
өзіндік құны. Бұл өнімді өндіруге және сатудағы ақшалай нысанында
көрсетілетін шығындардың жиынтығы. Сөйтіп, жалпы өндірістік тиімділігін
анықтайды.
Өзіндік құнның экономикалық мазмұны – жұмсалған шығындардың орнын
толтыру және соның есебінен өндірілетін барлық элементтерегі жай ұдайы
өндірісті, өндірістік қорларды және жұмыс күштерін қамтамасыз ету. Осы
арада, кәсіпорынның өзіндік құнының маңызды элементтері: амортизация,
жұмсалған материалдық ресурстардың құны, еңбекақы – бұл шығындардың басты
статьялары.
Сонымен қатар, кәсіпорын бір уақытта басқа да шығындарды іске
асырады: өздерінің қызметкерлеріне сыйлық, банктік несиеге процент төлеу,
әлеуметтік объектілерді ұстау, бюджеттен тыс қорларға аударым жарналарын
жасау – бұл шығындар кәсіпорынның қосымша шығындарын құрайды.
Өзіндік құн тиімділіктің мынадай маңызды көрсеткіштері: пайда және
пайдалылығының деңгейі мен серпінін анықтайды. Өзіндік құнның маңызы оның
орындалу функцияларымен анықталады.
1. Өзіндік құн өнім құнының кең бөлігі болып табылады. Мұның мәнісі,
өнімнің өзіндік құны арқылы өндіріс қаражаттарын жұмсауды қамтамасыз етеді.
2. Өзіндік құн көтерме сауда бағасын қалыптастырудың негізі болып
табылады, оның есепсіз жүргізілуі бағаның құрылуына негіздеме бола алмайды.

3. Өзіндік құнның негізінде пайданы, кейбір бұйымдардың пайдалылығын,
яғни оларды шығарудың мақсатқа сай екендігін есептеу.
Бұл айтылғандардан өнімнің өзіндік құнына деген көзқарасты төмендетуге
болмайтындығын көруге болмайды. Өзіндік құнның деңгейіне кәсіпорынға
қатысты бар және қатысы жоқ факторлар ықпал етеді. Мысалы, кәсіпорынға
табиғи жағдайлар, оның ішінде шикізат көздерін және өнім тұтынушыларда
территориялық қашықтығы, шикізатқа баға деңгейі, отын, жабдықтар,
электроэнергия және көлік тарифтері және т. б.
Өнімнің өзіндік құнын құрайтын шығындар екі негізгі белгілермен
топтастырылады:
• шығындардың бастапқы элементерімен;
• пайда болу және міндет жүктеу сипатымен.
Экономикалық элементтердің шығыстарын топтастыру өндіріс шығындар
сметасын дайындағанда қолданылады. Бұл топтастырудың мәні - әрбір шығынның
элементі өнімнің өзіндік құнының жиынтығына қосылады. Сонымен, мына
төмендегі шығын элементтері бөлінеді:
• материалдық шығындар (қайтарылма қалдықтар құрамынан шегеру);
• еңбекақыға жұмсалған шығындар;
• әлеуметтік сақтандыруға аударым;
• зейнетақы қорына аударым;
• жұмыспен қамтылу қорына аударым;
• амортизация;
• басқа да шығындар.

Қазандықтағы жылу энергиясының өзіндік құнын есептеу

Кесте 1 – Есептеулер үшін бастапқы мәліметтер

№ Көрсеткіштер БелгіленӨлшем Саны Ескерту
пп уі бірлігі
1 Отын түрі - - Көмір
2 Отын бағасы Цт тгт 1800
3 Отынның Qрн Гкалчас 4400
төменгі жану
жылулық
қабілеттілігі
4 Қазандықтың ηкн % 80
нетто ПӘК
5 Бекітілген Qуст Гкалсағ 100 Qуст = 100+α*10,
жылу қуаты мұнда α –
студенттің сынақ
кітапшасының соңғы
саны
6 Максимум τуст Сағжыл 5200 τуст = 5000+α1*100,
жүктемені мұнда α1 – сынақ
пайдалану кітапшасының соңғы
сағатының саны екі санының
қосындысының соңғы
саны, мысалы:
20 = 2 + 0 = 2
= α1 = 2
7 Меншікті Куд млн.тг. 6,2 Куд = 6 + 0,1* α2,
күрделі қаржы Гкал мұнда α2 – сынақ
салымы кітапшасының соңғы
санының алдындағы
сан
8 ӨКП меншікті nшт адам 0,3 ÷ 0,350,3
саны Гкалчас

1 ҚАЗАНДЫҚ БОЙЫНША ӨНДІРІСТІҢ ЖЫЛДЫҚ ШЫҒЫНДАРЫН АНЫҚТАУ

1. Отын шығынын анықтау

Отын шығынының құны отынның жылдық қажеттілігі және ҚҚС-сыз отын бағасы
негізінде анықталады.

Ст = Вт * (Цт+Цтр.т) (1)

Ст =231984,3*(1562,2+106)=386996209,3 тг

мұнда Вт – отынның жылдық шығыны, мың т;
Цт – отынның ҚҚС-сыз бағасы;
- отынды тасымалдау тарифі.

(2)

мұнда Цндс – баға ҚҚС-мен (тапсырманы қараңыз), тенге
n – ҚҚС ставкасы, % (15%).
Көмірдің прейскуранттық бағасында тиелген өнімді жөнелту станциясына
дейін жеткізу және вагонға тиеу, вагонға беру, вагондарды тазалау, кірме
жолдармен, ведомствалық тармақтармен жүкті тасымалдау және т.б. шығындары
ескерілген. Бір тонна көмірді тасымалдау шығыны келесі теңдікпен
анықталады:
, (3)

мұнда: - темір жолдың кең жолтабаны арқылы отынды тасымалдаудың
теміржолдық тарифі (ш.б.-гі, жүккөтергіштігі 63 тонналық төрт остьі вагон),
- қабылдаймыз.
мың тенге
мұнда βну – тұрақсыз режимді ескеретін коэффициент, βну = 0,01 ÷ 0,02
аралығында қабылдаймыз;
αпот – көліктік жоғалтуларды ескеретін коэффициент (αпот = 5%);
Qотп - қарастырылған кезеңдегі тұтынушыларға жіберілген жылу саны,
мың Гкал.

Qотп = Qуст * τуст
(5)

Qотп =140*5500=770000 Гкал

мұнда Qуст - бекітілген жылу қуаты, Гкалсағ;
τуст - максимум жүктемені пайдалану сағатының саны, сағжыл

1.2 Амортизациялық аударымды анықтау

Негізгі қорлардың құнын шартты түрде келесі формула арқылы анықтауға
болады:
Соф = Куд * Qуст
(6)
Соф= 6,1*140=854 млн.. тенге

мұнда Куд – меншікті күрделі қаржы салымы, тгГкал (тапсырмадан қараңыз)
Негізгі қор топтарының меншікті салмақтар бойынша негізгі қордың
құрылымын анықтаймыз (кесте 1)
Амортизациялық аударымдар негізгі қордың әрбір топтары бойынша мына
формуламен анықталады:

(7)
мұнда Соф – негізгі қорлардың баланстық құны, мың тенге
На - амортизацияның жылдық нормасы, %
Есептеулер нәтижесін кесте 1 толтыру керек.

Кесте 1 - Амортизациялық аударымдар есептеулері
НҚ түрлері Менш. Соф, АмортизацияАмортизац
салм., % млн.тг нормасы, % . ауд.
сомасы,
мың тг
Ғимараттар 13 111,02 1,2 1332,2
Үймереттер 17 145,18 5 7259
Беріліс қондырғылары 34 290,36 4,0 11614,4
Машиналар (күштік, жұмыстық), 33 281,82 15 42273
жабдықтар
Құрал-саймандар, инвентарь 2 17,08 20 3416
Көлік құралдары 1 8,54 15 1281
Барлығы: 100 854 60,2 67175,6

1. Ағымдағы жөндеу шығындарын анықтау

Қазандықтағы элементтердің ағымдағы жөндеу шығындарын олардың
амортизациясынан нормативті аударымдар бойынша ірілендіріп анықтауға
болады, ол үшін мына формула қолданылады:

Срем = βрем * Сам,
(8)
Срем = 0,3*67175,6=20152,68 мың. тг

мұнда βрем – жөндеуге аударылатын жарнаны ескеретін коэффициент,
βрем = 0,2 ÷ 0,3.

2. Еңбек төлемі шығынын есептеу

1. Өнеркәсіптік кәсіпорын пресоналының санын және құрылымын
есептеу

Жұмысшылардың санын еспетеудің бірінші кезеңі жұмыс кестесін таңдау
болып табылады. Заңға сәйкес жұмыс аптасы 40 сағ аспауы керек. Бір
жұмысшының жоспар кезеңі ағымындағы жұмыс орнының басында болып, өзінің
міндеттерін атқаруға кеткен уақыт жұмыс уақытының тиімді қоры деп аталады
және мына формула бойынша анықталады:

F = [Dk – (Dв + Dn + Doo + Dдo + Dб + Dго)] * τсм (9)
F=(365-(52+10+22+10+3+2))*7=1862 сағ

мұнда Dk – жоспарланған кезеңдегі күнтізбе күндерінің саны (365–366 күн);
Dв – демалыс күндерінің саны;
Dn – мереке күндерінің саны (10 күн);
Doo – негізгі демалыстың ұзақтығы (22 күн);
Dдo – қосымша демалыс күндер саны (10 күн);
Dб – ауруға байланысты жұмысқа келмеген күндер саны (3 күн);
Dго – мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау күндер саны (2
күн);
τсм – ауысым ұзақтығы (6 ÷ 12сағат).

Еңбек төлемі шығынын есептемес бұрын студент кәсіпорында жұмыс
істеушілер санын, олардың мамандықтарын және орындайтын жұмыстарын, және де
біліктілік деңгейлерін мен еңбек жағдайын көрсете отырып жоспарлау қажет.

Өнеркәсіптік-өндірістік персоналдар санатында жұмыс істеушілер саны
тәжірибеде қалыптасқан деңгей бойынша ірілендіріп анықталады. Барлық ӨӨП
бес санатқа бөлеміз.

Кесте 2 – Санат бойынша жұмыс істеушілердің құрылымы

1 Негізгі жұмысшылар (қазандық машинистері) 30 ÷ 35 % 13
2 Көмекші жұмысшылар (отынберу, күлді шығару, 20 ÷ 25 % 11
ағымдағы жөндеу)
3 Техникалық қызметкерлер (лаборанттар, табельші,20 ÷ 25 % 10
сыпырушыжәне т.б.)
4 Мамандар (экономистер, бухгалтерлер және т.б.) 5 ÷ 8 % 2
5 Басшылар 12 ÷ 15 % 6

Негізгі жұмысшылар санын еңбек шартының әртүрлі деңгейін ескере отырып
есептеу қажет:
а) қалыпты (н.у.) – техникалық қызметкерлер, мамандар және
басшылар;
б) зиянды (в.) – көмекшы жұмысшылар;
в) өте зиянды (о.в.) – негізгі жұмысшылар.
Разряд бойынша бөлуді студент өз бетінше жүргізеді (еңбек шартын
ескере отырып), тек өндіріс ерекшелігін ескеру керек.

Кесте 3 – Жұмысшыларды разряд және еңбек шарты бойынша бөлу

Разряд Жұмысшылар саны, Қалыпты Ауыр және Өте ауыр және
адам зиянды өте зиянды
I 3 0 1 3
II 3 0 1 2
III 1 0 2 3
IV 4 0 2 2
V 2 0 4 3
VI 5 0 1 0
Барлығы 18 18 11 13

1.4.2 Жұмысшылардың жалақы қоры (негізгі және көмекші)

Бұл санаттағы жұмысшылардың жалақы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.