Тұйықталған, желдетілмейтін кеңістіктегі организмнің тіршілік әрекетін зерттеу



1 Қоршаған ортадағы газдар концентрациясы
2 Жүмысты жүргізу әдістемесі
3 Нәтижелерді ұсыну
Адамның еңбектегі іс - әрекеті қоршаған ортаның газдар қоспаларының өзгерістеріне де тәуелді болады. Егер қоршаған орта ауасындағы оттегінің коцентрациясы кемісе, көмір қышқыл газының концентрациясы артады. Мұндай жағдай нашар желдетілетін үй-жайларда болады. Бұл жағдайда адамның өзі ауадағы газдар концентрациясын бір жаққа қарай өэгертуші болып табылады. Тыныс алу нәтижесінде қоршаған ортада О2 парциальдық қысымы төмендеп, ал СО2 концентрациясы артады.
Қоршаған ортадағы газдар концентрациясының белгілі бір өзгеріс сатысында организмнің қорғаныш-бейімделүшілік механизмдері іске қосылады. Организмде гипоксия мен гиперкапнияның дамуы тыныс алу жиілігі мен тереңдігінің біртіндеп артуына, жүрек соғуының жиілеуіне, систоликалық кµлемнің артуына, қанның химиялық құрамының өзгеруіне т.б. әкеп соғады. Егерде ары қарай да, О2 парциальдық қысымы төмендеп, СО2 концентрациясы артатын болса, орталық нерв жүйесінің қызметі бұзылады, кейбір денені қалыпты жағдайда ұстауды қамтамасыз ететін рефлекстер жоғалады. Тырысу-дірілдеу пайда болады, біртіндеп жүрек қызметі мен тыныс алу тоқталады.
Тұйықталып, шектелген кеңістікте тіршілік ұзақтығы, біріншіден, тұйықталған кеңістік ауданының организм салмағына, түріне, жасына т.б. сипатына қатынасына тәуелді. Организмнің тұйықталған кеңістіктегі іс-әрекетінің де айтарлықтай мәні бар. Жоғары қимылдық белсенділік тұйықталған жабық кеңістікте тіршілік уақытын қысқартады. Себебі, бүл жағдайда оттегінің жұмсалуы тездеп тыныс шығару ауасыда СО2 концентрациясы артады.

ТҰЙЫҚТАЛҒАН, ЖЕЛДЕТІЛМЕЙТІН КЕҢІСТІКТЕГІ ОРГАНИЗМНІҢ ТІРШІЛІК ӘРЕКЕТІН
ЗЕРТТЕУ

Адамның еңбектегі іс - әрекеті қоршаған ортаның газдар қоспаларының
өзгерістеріне де тәуелді болады. Егер қоршаған орта ауасындағы оттегінің
коцентрациясы кемісе, көмір қышқыл газының концентрациясы артады. Мұндай
жағдай нашар желдетілетін үй-жайларда болады. Бұл жағдайда адамның өзі
ауадағы газдар концентрациясын бір жаққа қарай өэгертуші болып табылады.
Тыныс алу нәтижесінде қоршаған ортада О2 парциальдық қысымы төмендеп, ал
СО2 концентрациясы артады.
Қоршаған ортадағы газдар концентрациясының белгілі бір өзгеріс
сатысында организмнің қорғаныш-бейімделүшілік механизмдері іске қосылады.
Организмде гипоксия мен гиперкапнияның дамуы тыныс алу жиілігі мен
тереңдігінің біртіндеп артуына, жүрек соғуының жиілеуіне, систоликалық
кµлемнің артуына, қанның химиялық құрамының өзгеруіне т.б. әкеп соғады.
Егерде ары қарай да, О2 парциальдық қысымы төмендеп, СО2 концентрациясы
артатын болса, орталық нерв жүйесінің қызметі бұзылады, кейбір денені
қалыпты жағдайда ұстауды қамтамасыз ететін рефлекстер жоғалады. Тырысу-
дірілдеу пайда болады, біртіндеп жүрек қызметі мен тыныс алу тоқталады.
Тұйықталып, шектелген кеңістікте тіршілік ұзақтығы, біріншіден,
тұйықталған кеңістік ауданының организм салмағына, түріне, жасына т.б.
сипатына қатынасына тәуелді. Организмнің тұйықталған кеңістіктегі іс-
әрекетінің де айтарлықтай мәні бар. Жоғары қимылдық белсенділік тұйықталған
жабық кеңістікте тіршілік уақытын қысқартады. Себебі, бүл жағдайда
оттегінің жұмсалуы тездеп тыныс шығару ауасыда СО2 концентрациясы артады.
Жұмысқа қажетті құралдар: көлемі 150, 500, 1000 мл болатын резиналы
тығынды шыны ыдыстар, электротермометр, секундомер.
Зерттеу объектісі — егеуқұйрық, тышқан.
Жүмысты жүргізу әдістемесі.
Эксперимент алдында дененің температурасын өлшеп, тыныс алу жиілігін
санайды.
1. Гермокөлем жағдайындағы жылы қанды жануарлардың тіршілік уақытына
салыстырмалы анализ жасау. Жануарларды шыны ыдыс ішіне жіберіп, 1-2 минут
бойы оның іс-әрекетін бақылайды. Бағдарлу-зерттеу реакциясы µшкенннен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Адам экологиясы – экология ғылымының бір тармағы
«Адам экологиясы» оқу құралы
Жүн және тері, ішіктік заттардың микрофлорасы
Вирустардың құрылысы және тiршiлiк процестерi
Радиацияның әсері, пайдалы және зиян жақтары
Радиоактивтілік түрлері және радиоактивті ластану туралы қазіргі жағдай
Вирустардың генетикалық аппараттарының ерекшеліктері
Физиология пәнінің мазмұны мен маңызы, негізгі мақсаттары
Вирустардың генетикалық ақпаратының ерекшелігі
Радиоактивтіліктің ашылу тарихынан
Пәндер