Статистикалық көрсеткіштерді графикалық әдіс арқылы бейнелеу

1. Статистикалық графикалық әдіс, оның қолданылуы.
2 Графиктік әдістің негізгі түрлері.
3. Картограмма және картодиаграмма.
4. Статистикалық өзгермеге түсінік және өзгерменің өрісі.

Кестелік әдіс берілген мәліметтерді тез оқуға, әрі жылдам қорытынды жасауға толық мүмкіншілік береді. Графикалық әдісі статистикалық кестенің табиғи жалғасы болып кез-келген кестенін мәліметтерін график түрінде бейнелеуге мүміндік береді.
Статистикалық график - берілген сандық көрсеткштердің мазмұнын геометриялық сызықтар, нүктелер және фигуралар арқылы бейнелеу немесе географиялық картосхемалар арқылы көрнекті түрде кескіндеу үшін салынған сурет.
Статистикалық график арқылы сандық көрсеткіштердің өсуін немесе кемуін, олардын өзара байланыстылығын. заңдылығын анықтау үшін, оның алдына қойған мақсатына көңіл аударып, негізгі талаптарын орындау қажет: 1) графикте көрсетілген статистикалық мәліметтер айқын шындықты бейнелеуі керек; 2) графиктің құрылымы көңіл аударарлықтай көрнекті, түсінікті болуы және жеңіл оқылуы тиіс. мүмкіншілігінше көркем бейнеленгені дұрыс; 3) графиктегі бейнеленген көрсеткіштердің мәні мен мазмұнына байланысты оның толық аты, орны, уақыт мерзімі және шартты белгілері көрсетілуі тиіс.
Графикалық әдіс мәліметтерді көрнекті түрде көрсетіп қана қоймай, сол көрсеткіштерге талдау жасауға, яғни жетістіктері мен кемшіліктерін анықтауға және қорытындылауға пайдаланылады.
Геометриялык белгілердің қолданылуына қарай графиктер нүктелі және сызықты болып екіге бөлінеді.
Нүктелі график деп график негізінің жиынтықтары нүкте ретінде. ал сызықтық график деп сызықтардын колданылуына байланысты болатын жол-жолды, төрт бұрышты, шеңбер тәріздес және т.б. түрінде берілгендерін айтамыз. Кейбір кездерде графиктер геометриялық емес фигуралармен (әр түрлі суреттермен: көмескі, бұлдыр кескіндермен) белгіленеді. Мұндай графиктердің түрлсрін бейнелі график деп атайды.
Сандық мәліметтерді график арқылы бейнелеу үшін, алдымен оның масштабын тандап алуымыз кажет, содан кейін оған шкаласын түсіреміз. Масштаб (мөлшер) деп графикке түсірілетін сандық шаманы шартты өлшеп бірлігіне аустыруды айтамыз. График немесе масштаб шкаласы деп әрбір статистикалық сандық көрсеткіштерді белгілі бір межемен көрсететін жеке нүктелер мен сызықшаларды атайды.
Статистикалық графикте сызылуына қарай түзу сызықты (түзу сызылған сызықтың сактиметрге немесе миллиметрге бөлінуі) және қисық сызықты (шеңбердің 360 градусқа бөлінуі) масштаб шкаласы қолданылады. Сондай-ақ, масштаб шкаласына қарай біркелкі және біркелкі емес болып екі түрге бөлінеді. Біркелкі немесе арифметикалық масштаб шкаласы дегеніміз, әрбір белгілген белгінің сандық мәніне пропорционалды сәйкес екендігін көрсету. Және ол статистикада жиі қолданылады.
Біркелкі емес масштаб шкаласы деп әрбір белгіленген белгінің сандық мәнге сәйкес емес екендігін көрсетуді айтамыз,