Ұлыбритания жайлы

Кіріспе

Ллойд Джордж үкіметі. 1918 жылғы соғыстан кейінгі кезектен тыс сайлау нөтижесінде Дэвид Ллойд Джордж (1863—1945 жж.) бас-таған коалициялык кабинет күрылды. Ллойд Джордж бастаған коалициялык кабинет кезінде (1918—1922 жж.) Англия Кеңес Одағына карсы интервенция үйымдастырушылардың алдыңғы шебінде болды.
Соғыс ауыртпалығы жө^не Ресейдегі Қазан теңкерісі жаппай жұмысшы қозғалысына өкеліп сокты. Ел ішіндегі жаппай жұмысшы-лар қозғалысының талабын ескеріп, Ллойд Джордж үкіметі рефор-малық әрекеттерді жақтады. 1918 жылы жаңа сайлау заңы қабыл-данды. Сайлау қүқығы ер азаматтарға 17 жастан, әйелдерге 30 жастан бастап берілді. Жаңадан қабылдаған заң негізінде әйелдерді парла-менттегі депутаттыкқа сайлау қүқығы енгізілді. Сайлауға катысу үшін енгізілген мүліктік шектелім жойылды. Сонымен катар 14 жасқа дейінгі жастарды міндетті түрде мектепте оқыту тәртібі және бас-тауыш білім жүйесі ақысыз болатын болды. Лейбористік партияның жаңа Жарғысы негізінде партия мүшелігіне топтық және жеке бастық төртіп түрінде қабылдануға мүмкіндік ашылды.
1920 жылы күзде Англия бір жылға созылған экономикалық дағдарысқа шалдықты. Өндіріс өнімі кенет қысқарды. Жұмыссыз-дардың саны көбейді. Парламент төтенше жағдай тәртібін енгізу заңын қабылдады. Заң бойынша еңбекшілердің қозғалысын басу үшін үкімет коалиция мен өскер күшін қолдана алатын болды.
Ллойд Джордж кабинетінің сыртқы саясаты да едәуір сәтсіздікке үшырады. 1919 жылы тамызда Ауғанстандағы интервенциясы сәт-сіздікке үшырап, сол елмен келісімге қол қойып, егемендігін мойындады.
Үлыбританияның Шығыста өз ықпалын сақтап қалу әрекеті де сәтсіз болды. 1921 жылы Иран халқы әділетсіз ағылшын-иран келісімінің күтттін жойды. Түркиядағы ағылшын-грек шапқыншылығы талқандалды.

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҰЛЫБРИТАНИЯ

Ллойд Джордж үкіметі. 1918 жылғы соғыстан кейінгі кезектен тыс сайлау
нөтижесінде Дэвид Ллойд Джордж (1863—1945 жж.) бас-таған коалициялык
кабинет күрылды. Ллойд Джордж бастаған коалициялык кабинет кезінде
(1918—1922 жж.) Англия Кеңес Одағына карсы интервенция үйымдастырушылардың
алдыңғы шебінде болды.
Соғыс ауыртпалығы жө^не Ресейдегі Қазан теңкерісі жаппай жұмысшы
қозғалысына өкеліп сокты. Ел ішіндегі жаппай жұмысшы-лар қозғалысының
талабын ескеріп, Ллойд Джордж үкіметі рефор-малық әрекеттерді жақтады. 1918
жылы жаңа сайлау заңы қабыл-данды. Сайлау қүқығы ер азаматтарға 17 жастан,
әйелдерге 30 жастан бастап берілді. Жаңадан қабылдаған заң негізінде
әйелдерді парла-менттегі депутаттыкқа сайлау қүқығы енгізілді. Сайлауға
катысу үшін енгізілген мүліктік шектелім жойылды. Сонымен катар 14 жасқа
дейінгі жастарды міндетті түрде мектепте оқыту тәртібі және бас-тауыш білім
жүйесі ақысыз болатын болды. Лейбористік партияның жаңа Жарғысы негізінде
партия мүшелігіне топтық және жеке бастық төртіп түрінде қабылдануға
мүмкіндік ашылды.
1920 жылы күзде Англия бір жылға созылған экономикалық дағдарысқа
шалдықты. Өндіріс өнімі кенет қысқарды. Жұмыссыз-дардың саны көбейді.
Парламент төтенше жағдай тәртібін енгізу заңын қабылдады. Заң бойынша
еңбекшілердің қозғалысын басу үшін үкімет коалиция мен өскер күшін қолдана
алатын болды.
Ллойд Джордж кабинетінің сыртқы саясаты да едәуір сәтсіздікке үшырады.
1919 жылы тамызда Ауғанстандағы интервенциясы сәт-сіздікке үшырап, сол
елмен келісімге қол қойып, егемендігін мойындады.
Үлыбританияның Шығыста өз ықпалын сақтап қалу әрекеті де сәтсіз болды.
1921 жылы Иран халқы әділетсіз ағылшын-иран келісімінің күтттін жойды.
Түркиядағы ағылшын-грек шапқыншылығы талқандалды.
Сол жылы 29 қазанда Парламентте кезектен тыс сайлау өтті. Сайлауда
консерваторлар партиясы басымдықпен жеңіске жетті. 1924 жылы қараша айының
басында Англияда Стэнли Болдуин (1924—1929 жж.) бастаған бірыңғай
консерваторлар үкіметі қүрылды. У,і Әлеуметтік қозғалыстар. С.Болдуин
үкіметі ауыр өнеркәсіп, м-унай бизнесінің және басқа да ірі буржуазия
топтарының мүддесін көздеді. Реакциялық үкімет жаппай шабуылға кошті.
Алғашқы соққы кеншілерге — ағылшын пролетариатының алдыңғы қатарлы
қосындарының біріне қарсы бағытталды. Көмір өнеркәсібі терең дағдарысқа
үшырады. Көмірдің өзіндік қүнын кемітуге және мұнымен бірге дүниежүзілік
нарықта оның бәсекелестік қабілетін сақтауға үмтылып, шахта иелері үдайы
жалақыны кемітіп, жұмыс күнін бір сағатқа үзарту жөніндегі үйғарымдарын
жариялады. Өздерінің шарттарын қабылдаудан бас тартса, шахта жұмысшыларын
локаутпен қорқытты. Бұл шешім бүкіл Англия пролетариатының зор ашу-ызасын
туғызды.
Стэнли Бопдуин аса бай капиталистің отбасында 1867 жылы 3 тамызында
дүниеге келді. Колледжде оқып білім алды. Білімін ұтымды пайдалана білді.
Ол бизнеспен айналысып, ірі болат қорытушы фирма қожасының біріне айналды.
Саясатпен шүғылданды. Парламент мүшесіне өтті. Үкімет құрамында Сауда
министрі, Қаржы министрі қызметтерін атқарып, осы қызметтердегі жинаған
өмірлік тәжірибесі, оның премьер-министр қызметіне көтерілуіне сәтті
көмегін тигізді. Ол үкімет басына үш рет келді (1923—1929 жж.; 1935—1937
жж.). Сөйтіп, ол ағылшын мемлекетінің қайраткері, консерваторлар
партиясының жетекшісі деңгейіне дейін көтерілді.. С.Болдуин үкіметі
лейбористік партияның және Британ тредюниондары конгресі жетекшілерінің
кемегімен ағылшын жұмысшыларының жаппай ереуілін басты (1928 ж. мамыр).
Өзге капиталистік елдердің басқыншылық саясатын қолдап отырды. С.Болдуин
1947 жылы 14 желтоқсанда қайтыс болды.

1926 жылы 30 сөуірде шахта иелері жалақының кемітілуіне келіс-пейтін
кеншілердің бәрін жұмыстан шығару женінде мәлімдеме жасады. 4 мамырда
шахтерлер ереуілін бастады. Ол ағылшын пролетариатының жаппай ереуіліне
үласты. Оған қатысушылардың жалпы саны 6 миллионға жетті. Бұл Англия
тарихындағы жұмысшы табының аса ірі бас көтеруі болды. Зауыттар мен
фабрикалар жұмыс істемеді, темір жолдарда барлық қозғалыс тоқтады, электр
жарығын беру мүлдем тоқтатылды.
Жергілікті жерлерде ереуіл комитеттері қүрылып, олар халықтың өміріне
қажетті көсіпорындардың жұмысын үйымдастыруды өз қолдарына алды. Қала
кешелерінде Ереуіл комитетінің рұқсатымен деген жазумен аса қажетті азық-
түлік тауарларын тасып жүрген жүк машиналарын көруге болатын.
Штрейкбрехерлерді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.