Бір жасқа дейінгі баланы табиғи тамақтандыру
1 Бір жасқа дейінгі баланы табиғи тамақтандыру
2 Өсу кезеңдері
3 Дене күтімі
4 Тісінің шығуы
5 Баланы шомылдыру
2 Өсу кезеңдері
3 Дене күтімі
4 Тісінің шығуы
5 Баланы шомылдыру
Бала жасының кезеңдерінің ішінде ең жедел өсіп-даму кезеңі — бала туылғаннан 1 жасқа дейінгі аралық, баланың дұрыс өсіп дамуы үшін оны дұрыс тамақтандырудың маңызы зор. 1 жасқа дейінгі баланы тамақтандырудың, баланың негізгі тамақ түрімен байланысты 3 түрін анықтай аламыз: табиғи тамақтандыру — баланы тек ана сүтімен қоректендіру; қолдан (жасанды) тамақтандыру — баланы негізінен сүт қоспаларымен қоректендіру жатады.
Табиғи тамақтандыру деп 1 жасқа дейінгі баланы негізінен (4/5 бөлігі) ана сүтімен қоректендіріліп, 5-айдан бастап қосалқы және қосымша тамақ енгізу аталады. Әйелдің көкірек бездерінен сүт бөлінуін лактация деп атайды, бұл процеске бірнеше бірнеше факторлардың әсері бар.
- Нерв жүйесінің (гипоталамус);
- Ішкі секреция бездерінің (гипофиз);
- Әйелдің тамақ режимінің;
- Емізулі әйелдің ауруларының әсерлері т.б.
Ана сүтінің азаюы гипогалактия деп аталады. Оның себептері лактацияға әсер ететін факторларымен тікелей байланысты, сондықтан гипогалактияның алдын алу үшін емізулі ананың денсаулығы жақсы болуын, нерв жүйесі тыныш, ұйқысы қанық, тамағы рациональды және әйел таза ауада көп болуын қадағалау керек.
Ана сүтінің құрамы
Босанғаннан кейін алғашқы күндері көкірек бездерінен уыз сүт шығады. Уыз — сарғыш түсті, қоймалжың, белоктармен тұздарға және иммунды денелерге өте бай ана сүті. Жаңа туылған бала үшін өте сіңімді және пайдалы. Босанғаннан кейін 4-5 күндері уыз сүті өтпелі (переходное молоко) сүтке, 2 аптадан бастап қалыпты ана сүтіне айналады. Осы сүт түрлерінің құрамы кестеде көрсетілген.
Қалыпты ана сүтінің проценттік құрамы: ақ уыздар (белоктар) — 1,5%, майлар — 3,5%, көмірсулар — 7%, тұздар — 0,2%, су — 87%, яғни Б:М:К қатынасы 1:3:6, бала жасының қажеттілігін толық қамтамасыз етеді. Ана сүтінің 100 мл бөлінетін энергия 288,7 кДж.
Ана сүтінің артықшылықтары
1. Химиялық құрамы бойынша оптимальді:
- Белоктар — альбуминдер мен глобулиндер өте майда сүзбе түзіп, тез қорытылады.
- Майлар — қанықпаған май қышқылдарынан (олеин қышқылы) тұрады, оңай қорытылады;
- Көмірсулар — бета лактоза түрінде, бифидум бактерияларының өсуіне әсер етеді;
- Минералды тұздардың құрамы оптимальді;
- Витаминдер бұзылмай түгел сіңіріледі.
2. Ана сүті әрдайым стерильді.
3. Әрдайым бір қалыпты температурада шығады. Гормондар мен иммунды денелері бар ана сүті, әсіресе уыз сүті А иммуноглобинге бай. Ана сүтіндегі макрофагтар мен лимфоциттер, лизоцимдер 300 есе көп. Ана сүтінде лактофелициллин деп аталатын антибиотик бар.
Эмоциональдық фактор (емізу кезінде анасының мейірімі түсу).
Табиғи тамақтандыру деп 1 жасқа дейінгі баланы негізінен (4/5 бөлігі) ана сүтімен қоректендіріліп, 5-айдан бастап қосалқы және қосымша тамақ енгізу аталады. Әйелдің көкірек бездерінен сүт бөлінуін лактация деп атайды, бұл процеске бірнеше бірнеше факторлардың әсері бар.
- Нерв жүйесінің (гипоталамус);
- Ішкі секреция бездерінің (гипофиз);
- Әйелдің тамақ режимінің;
- Емізулі әйелдің ауруларының әсерлері т.б.
Ана сүтінің азаюы гипогалактия деп аталады. Оның себептері лактацияға әсер ететін факторларымен тікелей байланысты, сондықтан гипогалактияның алдын алу үшін емізулі ананың денсаулығы жақсы болуын, нерв жүйесі тыныш, ұйқысы қанық, тамағы рациональды және әйел таза ауада көп болуын қадағалау керек.
Ана сүтінің құрамы
Босанғаннан кейін алғашқы күндері көкірек бездерінен уыз сүт шығады. Уыз — сарғыш түсті, қоймалжың, белоктармен тұздарға және иммунды денелерге өте бай ана сүті. Жаңа туылған бала үшін өте сіңімді және пайдалы. Босанғаннан кейін 4-5 күндері уыз сүті өтпелі (переходное молоко) сүтке, 2 аптадан бастап қалыпты ана сүтіне айналады. Осы сүт түрлерінің құрамы кестеде көрсетілген.
Қалыпты ана сүтінің проценттік құрамы: ақ уыздар (белоктар) — 1,5%, майлар — 3,5%, көмірсулар — 7%, тұздар — 0,2%, су — 87%, яғни Б:М:К қатынасы 1:3:6, бала жасының қажеттілігін толық қамтамасыз етеді. Ана сүтінің 100 мл бөлінетін энергия 288,7 кДж.
Ана сүтінің артықшылықтары
1. Химиялық құрамы бойынша оптимальді:
- Белоктар — альбуминдер мен глобулиндер өте майда сүзбе түзіп, тез қорытылады.
- Майлар — қанықпаған май қышқылдарынан (олеин қышқылы) тұрады, оңай қорытылады;
- Көмірсулар — бета лактоза түрінде, бифидум бактерияларының өсуіне әсер етеді;
- Минералды тұздардың құрамы оптимальді;
- Витаминдер бұзылмай түгел сіңіріледі.
2. Ана сүті әрдайым стерильді.
3. Әрдайым бір қалыпты температурада шығады. Гормондар мен иммунды денелері бар ана сүті, әсіресе уыз сүті А иммуноглобинге бай. Ана сүтіндегі макрофагтар мен лимфоциттер, лизоцимдер 300 есе көп. Ана сүтінде лактофелициллин деп аталатын антибиотик бар.
Эмоциональдық фактор (емізу кезінде анасының мейірімі түсу).
15:11
БІР ЖАСҚА ДЕЙІНГІ БАЛАНЫ ТАБИҒИ ТАМАҚТАНДЫРУ
Бала жасының кезеңдерінің ішінде ең жедел өсіп-даму кезеңі -- бала туылғаннан 1 жасқа дейінгі аралық, баланың дұрыс өсіп дамуы үшін оны дұрыс тамақтандырудың маңызы зор. 1 жасқа дейінгі баланы тамақтандырудың, баланың негізгі тамақ түрімен байланысты 3 түрін анықтай аламыз: табиғи тамақтандыру -- баланы тек ана сүтімен қоректендіру; қолдан (жасанды) тамақтандыру -- баланы негізінен сүт қоспаларымен қоректендіру жатады.
Табиғи тамақтандыру деп 1 жасқа дейінгі баланы негізінен (45 бөлігі) ана сүтімен қоректендіріліп, 5-айдан бастап қосалқы және қосымша тамақ енгізу аталады. Әйелдің көкірек бездерінен сүт бөлінуін лактация деп атайды, бұл процеске бірнеше бірнеше факторлардың әсері бар.
- Нерв жүйесінің (гипоталамус);
- Ішкі секреция бездерінің (гипофиз);
- Әйелдің тамақ режимінің;
- Емізулі әйелдің ауруларының әсерлері т.б.
Ана сүтінің азаюы гипогалактия деп аталады. Оның себептері лактацияға әсер ететін факторларымен тікелей байланысты, сондықтан гипогалактияның алдын алу үшін емізулі ананың денсаулығы жақсы болуын, нерв жүйесі тыныш, ұйқысы қанық, тамағы рациональды және әйел таза ауада көп болуын қадағалау керек.
Ана сүтінің құрамы
Босанғаннан кейін алғашқы күндері көкірек бездерінен уыз сүт шығады. Уыз -- сарғыш түсті, қоймалжың, белоктармен тұздарға және иммунды денелерге өте бай ана сүті. Жаңа туылған бала үшін өте сіңімді және пайдалы. Босанғаннан кейін 4-5 күндері уыз сүті өтпелі (переходное молоко) сүтке, 2 аптадан бастап қалыпты ана сүтіне айналады. Осы сүт түрлерінің құрамы кестеде көрсетілген.
Қалыпты ана сүтінің проценттік құрамы: ақ уыздар (белоктар) -- 1,5%, майлар -- 3,5%, көмірсулар -- 7%, тұздар -- 0,2%, су -- 87%, яғни Б:М:К қатынасы 1:3:6, бала жасының қажеттілігін толық қамтамасыз етеді. Ана сүтінің 100 мл бөлінетін энергия 288,7 кДж.
Ана сүтінің артықшылықтары
1. Химиялық құрамы бойынша оптимальді:
- Белоктар -- альбуминдер мен глобулиндер өте майда сүзбе түзіп, тез қорытылады.
- Майлар -- қанықпаған май қышқылдарынан (олеин қышқылы) тұрады, оңай қорытылады;
- Көмірсулар -- бета лактоза түрінде, бифидум бактерияларының өсуіне әсер етеді;
- Минералды тұздардың құрамы оптимальді;
- Витаминдер бұзылмай түгел сіңіріледі.
2. Ана сүті әрдайым стерильді.
3. Әрдайым бір қалыпты температурада шығады. Гормондар мен иммунды денелері бар ана сүті, әсіресе уыз сүті А иммуноглобинге бай. Ана сүтіндегі макрофагтар мен лимфоциттер, лизоцимдер 300 есе көп. Ана сүтінде лактофелициллин деп аталатын антибиотик бар.
Эмоциональдық фактор (емізу кезінде анасының мейірімі түсу).
Емізу жиілігі
Кейінгі жылдары ЮНИСЕФ бағдарламасына сәйкес (бүкіл дүниежүзілік балалардың денсаулығын сақтау ұйымы) жаңа туған баланы анасына алғаші рет емізуге мүмкіндігінше ерте әкелуі қолданылады. Ана мен баланың жағдайлары көтерсе, баланы алғашқы минуттарда емізген абзал.
Ерте емізудің артықшылықтары:
- Балаға біріншіші болып анасының микрофлорасы енеді, оларға қарсы ана сүті арқылы өтетін антиденелер бар, ауру туындамайды;
- Уыз сүтінде белок, иммунды денелердің мөлшері артық;
- Анасы емізу кезінде мейірленіп, ертерек мөлшері көбейеді;
- Ертерек жатыры жиырылып, қан жоғалту азырақ болады.
Шала туылған баланы жағдайына және шалалықтың дәрежесіне қарай, ему рефлекстеріне дамуына қарай әртүрлі мерзімдерде емізуге апарамыз. Ол толығырақ Шала туылған баланың АФЕ-лері, күтім тамақтандыру жүйелері тақырыбында айтылады. Табиғаттың алтын заңы деп аталатын ЮНИСЕФ бағдарламасына сәйкес, баланы тәбетіне қарай тамақтандыру керек, яғни бала қай уақытта жылап, мазасызданса, сол уақытта емізу керек. Осы ұсынысқа сәйкес, балаға 1 жасқа дейін су берудің қажеті жоқ, өйткені жоғарыда көрсетілгендей, ана сүтінің 87%-ы судан тұрады.
ЮНИСЕФ жоспары бойынша табиғи тамақтандыру ережелері
1. Баланы тәбетіне, талап етуіне қарай тамақтандыру.
2. Бірінші рет емізуге мүмкіндігінше ерте беру.
3. Емізу аралығында қосымша сусын бермеу.
4. Баланы емізу уақытын шектемеу.
5. Түнде емізуді шектемеу, түнге қарай пролактин гормоны бөліну жақсарады.
6. Қосалқы және қосымша тамақты 5 айлығынан ерте енгізбеу.
7. Емізулі ананың жеке басының тазалығын қатаң сақтау.
8. Баланы емізер алдында және емізіп болған соң бірнеше тамшы сүтті қысып шығарып, емшек ұшын залалсыздандыру.
9. Ана көкірегін кезекпен емізіп отыру.
10. Емізіп болғаннан кейін, қалған сүтті толық сауып тастау.
Аталған американдықтардың әдісі барлық бірдей балаға тиімді емес және барлық уақытта бірдей қолдана алмаймыз. Жасанды тамақтанатын бала қарны ашқанша ғана емес, бір жері ауырса да, дәреті бөлініп, асты ылғалданса да жылап білдіреді. Сондықтан бұрыннан қолданып келе жатқан емізу жиілігін де білу керек.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Начало формы
Имя *:
Email:
1. Қолды алға қарай бүгу Бастапқы қалып - нәре- стені шалқасынан жатқы-зады, қолына сақина пішінді ойыншық ұстатады. Нәрестенің екі қолындағы дөңгелек ойыншықтан ұс-тай отырып, оның қолда-рын жоғары көтересіз, содан кейін шынтағы үстелге тиетіндей етіп қоя бересіз. Мұны нәрестеге сақина ұстатпай-ақ, қолдарының ұшынан ұстап жасауға да болады. 6-8 рет қайталау керек.
2. Аяқтарын көтеру Бастапқы қалып - нәрестені шалқасынан жатқызады. Нәрестенің аяқтарын си-рағынан ұстап, бүгеді де, санын ішіне тигізеді. Содан кейін бұрынғы қалпына әкеледі. Мұны 4-5 реттен қайталаған жөн.
3. Нәрестені отырғызу Бастапқы қалып - нәресте- ні шалқасынан жатқызады. Оң қолыңызбен бір ая-ғын, сол қолыңызбен бір қолын ұстап, отыруына әрекет жасаңыз. Содан кейін абайлап қайта жат- қызасыз. Енді сол қо-лыңызбен оң жақ аяғын, оң қолыңызбен сол аяғын ұстап, осыны қайталай-сыз. Қайта жатқызған кезде басын үстелге соғып алмаңыз. Бұл жаттығу 4-6 рет жасалады.
4. Шалқасынан жатқан нәрестені қолдарынан ұстай отырып, етпетінен жатқызу Бастапқы қалып - жоғары-дағыдай. Нәрестенің оң қолын оң қолымен ұстап, қырынан жатқанынша тартады. Әрі қарай баланың өзі етпетінен жатуға әрекет етеді. Екінші жағына қарай аунатқан кезде мұны нәрестенің сол қолынан ұстап жасайды. Әрқайсысын 2-3 реттен қайталайды.
5. Кеудесін көтеру Бастапқы қалып - жоға-рыдағыдай. Сол қолыңызбен сирақта-рын тізе тұсынан ұстап, оң жақ қолыңызды жауырынына жіберіп, аяқтары мен кеудесін жоғары қарай көтересіз. Ал басы үстелде болуы керек. Мұны 2 рет қайталайсыз.
6. Отырғызу Бастапқы қалып - бұрын-ғысынша. Сол қолыңызды нәрестенің арқасына, оң жақ қолыңыз-бен оның санынан ұстап, отырғызу керек. Мұны 2-3 рет қайталайды.
7. Ойыншыққа ұмтылдыру Бастапқы қалып - нәрестені етпетінен жатқызады. Қолыңызға ойыншықты алып, оны жоғарыға, алға қарай қимылдатасыз. Нәрес- те қолымен ұстауға талпынатындай болуы керек. Мұны 8-10 рет қайталау керек.
8. Ойыншыққа қарай еңбектету Бастапқы қалып - нәрес-тені етпетінен жатқызады. Нәрестенің алдына түрлі ой-ыншықтарды қою керек. Оны алу үшін бала алға қарай жылжып, еңбектейді. Мұны 6-8 рет қайталатыңыз. Тамақтандыру Тамақтану - кез келген организмнің табиғи қажеттілі-гі. Дұрыс тамақтанбайтын немесе тағамдық заттарды жет- кіліксіз мөлшерде қабыл- дайтын балалардың түрлі вирустық ауруларға бейім келетіндігі, сондай-ақ оларда дамып келе жатқан бүйрек, бауыр, өкпе ауруларының ағымы ұзақ болатындығы дәлелденген.
Тамақ арқылы сәби өзі-нің дамуы үшін қажетті ақуыздарды, минералды тұз-дарды, суды, сондай-ақ ферменттерді алады.
Ананың ақуызымен жаңа туған балаға иммундық жүй-енің барлық құрамы келеді де, оның организмі әртүрлі жұқпалы аурулардан қорға-нып, дұрыс жетіледі. Сондық-тан ана сүтін емген бала ауырмайды. Дана бабала- рымыздың уызына жары-маған деген сөзі бекер айтылмаған.
Тағам - дәрумендер көзі. Бұлар ферменттермен бірге түрлі күрделі заттардың жеңіл сіңетін компоненттерге айналуын қамтамасыз етеді.
Ақуыздар - адам орга-низмінің құрылыс материалдары. Ақуыздар құрамына жасушалардың барлық түрле-ріне қажетті түрлі азотты қосылыстар енеді. Ақуыздар олардың құрамына кіретін аминқышқылдарға қарай ерекшеленеді. Бүгінгі күні ғылым- ға 21 аминқышқылы белгілі.
Организмге ет, балық, сүт және жұмыртқа түрінде түсе-тін жануар ақуыздарының басым бөлігі толыққанды және ауыстырылмайтын ақуыздар саналады. Өсімдік өнімдерінде бұндай ақуыздар аз мөлшер-де. Жасыл түсті өсімдіктер- дегі ақуыздар дән-дақылдар-мен салыстырғанда толық-қанды. Алайда олар бірқатар аспаздық өңдеуден кейін ғана ағзаға сіңімді дәрежеге жетеді. Сондықтан оны тағамға жануар тектес ақуыздармен қосып пайдалану керек. Нәрестенің ақуыздарға зәрулігі оның салмағы, жасы, бойы, сондай-ақ ақуыздың сапасы секілді өлшемдермен айқындалады. Бала үнемі біртекті тамақ жейтін болса, оның ақуыздарға деген сұранысы артады. Кез келген түрдегі ақуыздың 1 грамы 4,1 калорияға тең.
Бір жасқа дейінгі бала-лардың майларға деген қажеттілігі жоғары. Дәлірек айтсақ, оларға 1 кг салмаққа 7 грамға дейінгі мөлшерде май қажет. Бұл осы жастағы балалардың барлық жүй- елері мен маңызды ағза-ларының қарқынды дамуына байланысты.
Майлар өте нәрлі зат-тарға жатады, өйткені олардың құрамында майда еритін А, Д, К және Е дәрумендері, иммундық үде- рістерге әсер ететін фосфатидтер мен эссенциальды май қышқылдары бар. Табиғатта құрамы мінсіз май болмайды. Мысалы, сүт майларында А мен Д дәрімендері мол болғанмен, Е мен К дәрумендері өте аз. Соңғылары өсімдік майларында көп. Өсімдік майларында сондай-ақ линол және линолен қышқылдары көп болса, жануар майларында бұлар мүлде жоқ.
Емшектегі сәби үшін ең қолайлысы - ана сүті-нің майы. Ол фосфатид- тер мен қанықпаған май қышқылдарына бай. Сон-дықтан жақсы сіңеді. Тағамда көмірсулардың болуы майлардың дұрыс сіңірілуіне көмектеседі. Кө-мірсулар ең алдымен - қуат көзі. Мәселен, емшек сүтінде көмірсулар майлардан екі есе көп. Негізінен, бұл - сүт қанты. Бұл сиыр сүтімен салыстырғанда ана сүтінде 1,5 есе көп.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өсу кезеңдері
* Нәрестенің алғашқы бір жылы дүниеге келу кезеңі (алғашқы төрт апта);
* Емшектегі кезеңі (бір жас толғанға дейін).
Нәрестені анасының организмінен тыс өмір сүруге көндіктіру үшін оның организмінің көптеген органдары мен жүйелерінің функцияларын өзгертуге тура келеді. Емшектегі баланың органдары мен клеткаларының анатомиялық - физиологиялықерекшеліктері, иммунитет қабылдау мүмкіншіліктерінің жеткіліксіздігі әр түрлі ауруларға шалдығуын күшейтіп, олардың ұлғаюына себепші болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Емшектегі баланың дене салмағы[өңдеу]
Емшектегі баланың дене салмағының артып, бойының өсуі оның жалпы дамуына тән қасиет.
* Баланың туған кездегі салмағы:
* мерзімінде туған (39 -- 40 аптадан кейін туған) ер баланың салмағы 3500+-450 грамм;
* қыз баланың салмағы 3300+-460 грамм;
* бойлары 47 -- 56 cм аралығында болады (кейде 50 -- 51 cм).
* Салмақ қосу барысы:
* алғашқы айда сәбидің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
БІР ЖАСҚА ДЕЙІНГІ БАЛАНЫ ТАБИҒИ ТАМАҚТАНДЫРУ
Бала жасының кезеңдерінің ішінде ең жедел өсіп-даму кезеңі -- бала туылғаннан 1 жасқа дейінгі аралық, баланың дұрыс өсіп дамуы үшін оны дұрыс тамақтандырудың маңызы зор. 1 жасқа дейінгі баланы тамақтандырудың, баланың негізгі тамақ түрімен байланысты 3 түрін анықтай аламыз: табиғи тамақтандыру -- баланы тек ана сүтімен қоректендіру; қолдан (жасанды) тамақтандыру -- баланы негізінен сүт қоспаларымен қоректендіру жатады.
Табиғи тамақтандыру деп 1 жасқа дейінгі баланы негізінен (45 бөлігі) ана сүтімен қоректендіріліп, 5-айдан бастап қосалқы және қосымша тамақ енгізу аталады. Әйелдің көкірек бездерінен сүт бөлінуін лактация деп атайды, бұл процеске бірнеше бірнеше факторлардың әсері бар.
- Нерв жүйесінің (гипоталамус);
- Ішкі секреция бездерінің (гипофиз);
- Әйелдің тамақ режимінің;
- Емізулі әйелдің ауруларының әсерлері т.б.
Ана сүтінің азаюы гипогалактия деп аталады. Оның себептері лактацияға әсер ететін факторларымен тікелей байланысты, сондықтан гипогалактияның алдын алу үшін емізулі ананың денсаулығы жақсы болуын, нерв жүйесі тыныш, ұйқысы қанық, тамағы рациональды және әйел таза ауада көп болуын қадағалау керек.
Ана сүтінің құрамы
Босанғаннан кейін алғашқы күндері көкірек бездерінен уыз сүт шығады. Уыз -- сарғыш түсті, қоймалжың, белоктармен тұздарға және иммунды денелерге өте бай ана сүті. Жаңа туылған бала үшін өте сіңімді және пайдалы. Босанғаннан кейін 4-5 күндері уыз сүті өтпелі (переходное молоко) сүтке, 2 аптадан бастап қалыпты ана сүтіне айналады. Осы сүт түрлерінің құрамы кестеде көрсетілген.
Қалыпты ана сүтінің проценттік құрамы: ақ уыздар (белоктар) -- 1,5%, майлар -- 3,5%, көмірсулар -- 7%, тұздар -- 0,2%, су -- 87%, яғни Б:М:К қатынасы 1:3:6, бала жасының қажеттілігін толық қамтамасыз етеді. Ана сүтінің 100 мл бөлінетін энергия 288,7 кДж.
Ана сүтінің артықшылықтары
1. Химиялық құрамы бойынша оптимальді:
- Белоктар -- альбуминдер мен глобулиндер өте майда сүзбе түзіп, тез қорытылады.
- Майлар -- қанықпаған май қышқылдарынан (олеин қышқылы) тұрады, оңай қорытылады;
- Көмірсулар -- бета лактоза түрінде, бифидум бактерияларының өсуіне әсер етеді;
- Минералды тұздардың құрамы оптимальді;
- Витаминдер бұзылмай түгел сіңіріледі.
2. Ана сүті әрдайым стерильді.
3. Әрдайым бір қалыпты температурада шығады. Гормондар мен иммунды денелері бар ана сүті, әсіресе уыз сүті А иммуноглобинге бай. Ана сүтіндегі макрофагтар мен лимфоциттер, лизоцимдер 300 есе көп. Ана сүтінде лактофелициллин деп аталатын антибиотик бар.
Эмоциональдық фактор (емізу кезінде анасының мейірімі түсу).
Емізу жиілігі
Кейінгі жылдары ЮНИСЕФ бағдарламасына сәйкес (бүкіл дүниежүзілік балалардың денсаулығын сақтау ұйымы) жаңа туған баланы анасына алғаші рет емізуге мүмкіндігінше ерте әкелуі қолданылады. Ана мен баланың жағдайлары көтерсе, баланы алғашқы минуттарда емізген абзал.
Ерте емізудің артықшылықтары:
- Балаға біріншіші болып анасының микрофлорасы енеді, оларға қарсы ана сүті арқылы өтетін антиденелер бар, ауру туындамайды;
- Уыз сүтінде белок, иммунды денелердің мөлшері артық;
- Анасы емізу кезінде мейірленіп, ертерек мөлшері көбейеді;
- Ертерек жатыры жиырылып, қан жоғалту азырақ болады.
Шала туылған баланы жағдайына және шалалықтың дәрежесіне қарай, ему рефлекстеріне дамуына қарай әртүрлі мерзімдерде емізуге апарамыз. Ол толығырақ Шала туылған баланың АФЕ-лері, күтім тамақтандыру жүйелері тақырыбында айтылады. Табиғаттың алтын заңы деп аталатын ЮНИСЕФ бағдарламасына сәйкес, баланы тәбетіне қарай тамақтандыру керек, яғни бала қай уақытта жылап, мазасызданса, сол уақытта емізу керек. Осы ұсынысқа сәйкес, балаға 1 жасқа дейін су берудің қажеті жоқ, өйткені жоғарыда көрсетілгендей, ана сүтінің 87%-ы судан тұрады.
ЮНИСЕФ жоспары бойынша табиғи тамақтандыру ережелері
1. Баланы тәбетіне, талап етуіне қарай тамақтандыру.
2. Бірінші рет емізуге мүмкіндігінше ерте беру.
3. Емізу аралығында қосымша сусын бермеу.
4. Баланы емізу уақытын шектемеу.
5. Түнде емізуді шектемеу, түнге қарай пролактин гормоны бөліну жақсарады.
6. Қосалқы және қосымша тамақты 5 айлығынан ерте енгізбеу.
7. Емізулі ананың жеке басының тазалығын қатаң сақтау.
8. Баланы емізер алдында және емізіп болған соң бірнеше тамшы сүтті қысып шығарып, емшек ұшын залалсыздандыру.
9. Ана көкірегін кезекпен емізіп отыру.
10. Емізіп болғаннан кейін, қалған сүтті толық сауып тастау.
Аталған американдықтардың әдісі барлық бірдей балаға тиімді емес және барлық уақытта бірдей қолдана алмаймыз. Жасанды тамақтанатын бала қарны ашқанша ғана емес, бір жері ауырса да, дәреті бөлініп, асты ылғалданса да жылап білдіреді. Сондықтан бұрыннан қолданып келе жатқан емізу жиілігін де білу керек.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Начало формы
Имя *:
Email:
1. Қолды алға қарай бүгу Бастапқы қалып - нәре- стені шалқасынан жатқы-зады, қолына сақина пішінді ойыншық ұстатады. Нәрестенің екі қолындағы дөңгелек ойыншықтан ұс-тай отырып, оның қолда-рын жоғары көтересіз, содан кейін шынтағы үстелге тиетіндей етіп қоя бересіз. Мұны нәрестеге сақина ұстатпай-ақ, қолдарының ұшынан ұстап жасауға да болады. 6-8 рет қайталау керек.
2. Аяқтарын көтеру Бастапқы қалып - нәрестені шалқасынан жатқызады. Нәрестенің аяқтарын си-рағынан ұстап, бүгеді де, санын ішіне тигізеді. Содан кейін бұрынғы қалпына әкеледі. Мұны 4-5 реттен қайталаған жөн.
3. Нәрестені отырғызу Бастапқы қалып - нәресте- ні шалқасынан жатқызады. Оң қолыңызбен бір ая-ғын, сол қолыңызбен бір қолын ұстап, отыруына әрекет жасаңыз. Содан кейін абайлап қайта жат- қызасыз. Енді сол қо-лыңызбен оң жақ аяғын, оң қолыңызбен сол аяғын ұстап, осыны қайталай-сыз. Қайта жатқызған кезде басын үстелге соғып алмаңыз. Бұл жаттығу 4-6 рет жасалады.
4. Шалқасынан жатқан нәрестені қолдарынан ұстай отырып, етпетінен жатқызу Бастапқы қалып - жоғары-дағыдай. Нәрестенің оң қолын оң қолымен ұстап, қырынан жатқанынша тартады. Әрі қарай баланың өзі етпетінен жатуға әрекет етеді. Екінші жағына қарай аунатқан кезде мұны нәрестенің сол қолынан ұстап жасайды. Әрқайсысын 2-3 реттен қайталайды.
5. Кеудесін көтеру Бастапқы қалып - жоға-рыдағыдай. Сол қолыңызбен сирақта-рын тізе тұсынан ұстап, оң жақ қолыңызды жауырынына жіберіп, аяқтары мен кеудесін жоғары қарай көтересіз. Ал басы үстелде болуы керек. Мұны 2 рет қайталайсыз.
6. Отырғызу Бастапқы қалып - бұрын-ғысынша. Сол қолыңызды нәрестенің арқасына, оң жақ қолыңыз-бен оның санынан ұстап, отырғызу керек. Мұны 2-3 рет қайталайды.
7. Ойыншыққа ұмтылдыру Бастапқы қалып - нәрестені етпетінен жатқызады. Қолыңызға ойыншықты алып, оны жоғарыға, алға қарай қимылдатасыз. Нәрес- те қолымен ұстауға талпынатындай болуы керек. Мұны 8-10 рет қайталау керек.
8. Ойыншыққа қарай еңбектету Бастапқы қалып - нәрес-тені етпетінен жатқызады. Нәрестенің алдына түрлі ой-ыншықтарды қою керек. Оны алу үшін бала алға қарай жылжып, еңбектейді. Мұны 6-8 рет қайталатыңыз. Тамақтандыру Тамақтану - кез келген организмнің табиғи қажеттілі-гі. Дұрыс тамақтанбайтын немесе тағамдық заттарды жет- кіліксіз мөлшерде қабыл- дайтын балалардың түрлі вирустық ауруларға бейім келетіндігі, сондай-ақ оларда дамып келе жатқан бүйрек, бауыр, өкпе ауруларының ағымы ұзақ болатындығы дәлелденген.
Тамақ арқылы сәби өзі-нің дамуы үшін қажетті ақуыздарды, минералды тұз-дарды, суды, сондай-ақ ферменттерді алады.
Ананың ақуызымен жаңа туған балаға иммундық жүй-енің барлық құрамы келеді де, оның организмі әртүрлі жұқпалы аурулардан қорға-нып, дұрыс жетіледі. Сондық-тан ана сүтін емген бала ауырмайды. Дана бабала- рымыздың уызына жары-маған деген сөзі бекер айтылмаған.
Тағам - дәрумендер көзі. Бұлар ферменттермен бірге түрлі күрделі заттардың жеңіл сіңетін компоненттерге айналуын қамтамасыз етеді.
Ақуыздар - адам орга-низмінің құрылыс материалдары. Ақуыздар құрамына жасушалардың барлық түрле-ріне қажетті түрлі азотты қосылыстар енеді. Ақуыздар олардың құрамына кіретін аминқышқылдарға қарай ерекшеленеді. Бүгінгі күні ғылым- ға 21 аминқышқылы белгілі.
Организмге ет, балық, сүт және жұмыртқа түрінде түсе-тін жануар ақуыздарының басым бөлігі толыққанды және ауыстырылмайтын ақуыздар саналады. Өсімдік өнімдерінде бұндай ақуыздар аз мөлшер-де. Жасыл түсті өсімдіктер- дегі ақуыздар дән-дақылдар-мен салыстырғанда толық-қанды. Алайда олар бірқатар аспаздық өңдеуден кейін ғана ағзаға сіңімді дәрежеге жетеді. Сондықтан оны тағамға жануар тектес ақуыздармен қосып пайдалану керек. Нәрестенің ақуыздарға зәрулігі оның салмағы, жасы, бойы, сондай-ақ ақуыздың сапасы секілді өлшемдермен айқындалады. Бала үнемі біртекті тамақ жейтін болса, оның ақуыздарға деген сұранысы артады. Кез келген түрдегі ақуыздың 1 грамы 4,1 калорияға тең.
Бір жасқа дейінгі бала-лардың майларға деген қажеттілігі жоғары. Дәлірек айтсақ, оларға 1 кг салмаққа 7 грамға дейінгі мөлшерде май қажет. Бұл осы жастағы балалардың барлық жүй- елері мен маңызды ағза-ларының қарқынды дамуына байланысты.
Майлар өте нәрлі зат-тарға жатады, өйткені олардың құрамында майда еритін А, Д, К және Е дәрумендері, иммундық үде- рістерге әсер ететін фосфатидтер мен эссенциальды май қышқылдары бар. Табиғатта құрамы мінсіз май болмайды. Мысалы, сүт майларында А мен Д дәрімендері мол болғанмен, Е мен К дәрумендері өте аз. Соңғылары өсімдік майларында көп. Өсімдік майларында сондай-ақ линол және линолен қышқылдары көп болса, жануар майларында бұлар мүлде жоқ.
Емшектегі сәби үшін ең қолайлысы - ана сүті-нің майы. Ол фосфатид- тер мен қанықпаған май қышқылдарына бай. Сон-дықтан жақсы сіңеді. Тағамда көмірсулардың болуы майлардың дұрыс сіңірілуіне көмектеседі. Кө-мірсулар ең алдымен - қуат көзі. Мәселен, емшек сүтінде көмірсулар майлардан екі есе көп. Негізінен, бұл - сүт қанты. Бұл сиыр сүтімен салыстырғанда ана сүтінде 1,5 есе көп.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Өсу кезеңдері
* Нәрестенің алғашқы бір жылы дүниеге келу кезеңі (алғашқы төрт апта);
* Емшектегі кезеңі (бір жас толғанға дейін).
Нәрестені анасының организмінен тыс өмір сүруге көндіктіру үшін оның организмінің көптеген органдары мен жүйелерінің функцияларын өзгертуге тура келеді. Емшектегі баланың органдары мен клеткаларының анатомиялық - физиологиялықерекшеліктері, иммунитет қабылдау мүмкіншіліктерінің жеткіліксіздігі әр түрлі ауруларға шалдығуын күшейтіп, олардың ұлғаюына себепші болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Емшектегі баланың дене салмағы[өңдеу]
Емшектегі баланың дене салмағының артып, бойының өсуі оның жалпы дамуына тән қасиет.
* Баланың туған кездегі салмағы:
* мерзімінде туған (39 -- 40 аптадан кейін туған) ер баланың салмағы 3500+-450 грамм;
* қыз баланың салмағы 3300+-460 грамм;
* бойлары 47 -- 56 cм аралығында болады (кейде 50 -- 51 cм).
* Салмақ қосу барысы:
* алғашқы айда сәбидің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz