Шардара су қоймасы

Жоспар
Кіріспе

1 Шардара су қоймасы
2 Гидрохимиялық көрсеткіштер бойынша жер үсті сулар сапасының жағдайы
3 ШАРДАРА СУ ҚОЙМА ЖӘНЕ ҒАЛЫМДАР
4 Жұқпалы аурулар

Өткенге біраз шегініс жасасақ, сонау 1992 жылдың ақпан айында Алматы қаласында Орталық Азия мемлекеттері арасында Сырдария өзенінің су қатынастары мәселелерін реттеу, трансшекаралық су ағындарының режім проблемаларын шешу, әсіресе, жазғы суармалы мерзім кезінде су ресурстарын тиімді пайдалану мен қорғауды бірлесіп басқару саласындағы ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылған болатын. Ал 1998 жылдың наурыз айында осы өзеннің су-энергетикалық ресурстарын келісілген шартпен іске асыру мақсатында Орталық Азия экономикалық ынтымақтастығы ұйымының үкіметаралық негіздемелік келісіміне қол қойылды. Алайда, соңғы екі жылда аталған келісімдердің ережелерін Сырдария өзенінің жоғарғы сағасында орналасқан мемлекеттер толығымен орындамай отыр. Мәселен, Қырғызстан қысқы мерзім аралығында энергетикалық режімге сәйкес 19,5 млрд. текше метрді құрайтын Тоқтағұл су қоймасынан суды көп мөлшерде жіберіп, осы өзеннің төменгі ағысында орналасқан біздің Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарының елді мекендерін су басу қаупін төндіруде. Ал Өзбекстан болса кейінгі кездері жылда түзілетін Сырдария өзенінің су ресурстарын пайдалану туралы, яғни жаз айларында алынған суға қырғыздың электр қуатын қабылдап, сәйкесінше Қырғызстанға газ беруге тиіс делінген мемлекетаралық келісім-шартты мойындамай келеді. Осы шарттың орындалмауы салдарынан бар ауыртпашылықтың салмағы төменгі сағада отырған Қазақстанның мойнына ауып отыр: жазда Оңтүстік Қазақстан мен Қызылорда облыстарының егінді аймақтарын сумен қамтамасыз ету үшін біздің еліміз екі мемлекетке қатысты алынатын электр қуатын өтеуге мәжбүр болуда. Тағы бір айта кетерлігі, арнайы белгіленген шартқа сәйкес өзен ағысы бойындағы су шаруашылығы құрылыстары тек мемлекетаралық келісім бойынша салынуы тиіс десек, Өзбекстан бұл жерде де басқаша қадамға барып, ешқандай келісімсіз Арнасай су қоймасын салып алды.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Шардара су қоймасы
Өткенге біраз шегініс жасасақ, сонау 1992 жылдың ақпан айында Алматы
қаласында Орталық Азия мемлекеттері арасында Сырдария өзенінің су
қатынастары мәселелерін реттеу, трансшекаралық су ағындарының режім
проблемаларын шешу, әсіресе, жазғы суармалы мерзім кезінде су ресурстарын
тиімді пайдалану мен қорғауды бірлесіп басқару саласындағы ынтымақтастық
туралы келісімге қол қойылған болатын. Ал 1998 жылдың наурыз айында осы
өзеннің су-энергетикалық ресурстарын келісілген шартпен іске асыру
мақсатында Орталық Азия экономикалық ынтымақтастығы ұйымының үкіметаралық
негіздемелік келісіміне қол қойылды. Алайда, соңғы екі жылда аталған
келісімдердің ережелерін Сырдария өзенінің жоғарғы сағасында орналасқан
мемлекеттер толығымен орындамай отыр. Мәселен, Қырғызстан қысқы мерзім
аралығында энергетикалық режімге сәйкес 19,5 млрд. текше метрді құрайтын
Тоқтағұл су қоймасынан суды көп мөлшерде жіберіп, осы өзеннің төменгі
ағысында орналасқан біздің Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарының
елді мекендерін су басу қаупін төндіруде. Ал Өзбекстан болса кейінгі
кездері жылда түзілетін Сырдария өзенінің су ресурстарын пайдалану туралы,
яғни жаз айларында алынған суға қырғыздың электр қуатын қабылдап,
сәйкесінше Қырғызстанға газ беруге тиіс делінген мемлекетаралық келісім-
шартты мойындамай келеді. Осы шарттың орындалмауы салдарынан бар
ауыртпашылықтың салмағы төменгі сағада отырған Қазақстанның мойнына ауып
отыр: жазда Оңтүстік Қазақстан мен Қызылорда облыстарының егінді аймақтарын
сумен қамтамасыз ету үшін біздің еліміз екі мемлекетке қатысты алынатын
электр қуатын өтеуге мәжбүр болуда. Тағы бір айта кетерлігі, арнайы
белгіленген шартқа сәйкес өзен ағысы бойындағы су шаруашылығы құрылыстары
тек мемлекетаралық келісім бойынша салынуы тиіс десек, Өзбекстан бұл жерде
де басқаша қадамға барып, ешқандай келісімсіз Арнасай су қоймасын салып
алды. Ал бұл өз кезегінде Шардара су қоймасынан апатты жағдайда жіберілетін
секөнтіне 2160 текше метр су өтімінің төмендеуіне әкеп соғуда. Басқаша
айтсақ, Өзбекстан алдымен өзін сумен қамтамасыз ету жағына бет бұрып,
трансшекаралық өзендерді пайдалану ережесін ескерусіз қалдырды. Қырғызстан
мен Өзбекстан бұл мәселеде қазаншының еркі бардың рөлін атқаруға тырысып
бағуда.
Орталық Қазақстандағы Нұра өзенінің суында сынап өте көп. Оның
құрамындағы азоты бар заттардың концентрациясы тым жоғарылап кеткен. Ал
Сырдария өзені және Шардара су қоймаларының суларының ластануы әр түрлі улы
химикаттардың әсерінен екендігі баяғыдан белгілі. Сол сияқты Балқаш көлінің
суы Балшахмед өндірісінің улы химикаттарының ағынды суларының әсерінен
ластануда. Химиялық заттарды ауыл шаруашылығына шамадан артық пайдалану
және өндірістік ағынды, коллекторлы-дренажды суларды жаппай жіберудің
салдарынан өзендерге тұзды концентрация көбейді. Өзендер мен көлдердің жер
асты суларының ластануы негізінен оларға ағынды лас суларды жіберуден болып
отыр. Су құбырларын көп ластайтын өндіріс орындарына целлюлоза-қағаз,
химия, мұнай өндірістері, металлургиялық және тау-кен өндірістік мекемелері
жатады.

Шардара су қоймасы:
Суқойма суы сульфаттармен, нитриттармен, мыс және магниймен ластанған.
Максималдық құрамы бойынша мыс 4 есе, сульфаттар 5,8 есе, нитриттер 1,9 есе
және магний 1,1 есе нормадан жоғары.
Судың ластану индексі - 1,93, 3 сыныпты уыттылықты құрайды, яғни
қалыпты ластанған.

Гидрохимиялық көрсеткіштер бойынша жер үсті сулар сапасының жағдайы
Су объектісінің Судың ластану индексіРШК-нан асатын, 2010 жылдағы
атауы (әкім. (СЛИ) – су сапасының ластағыш заттардың құрамы
облыс) сипаттамасы

2009 жыл 2010 жыл Ингредиенттер Орта шоғырлану, мгл РШК-ның асу
еселігі Бұқтырма өз.
(ШҚО) 0,95 (2 кл.)
таза 0,91 (2 кл.)
таза Жалпы темір
Мыс (2+) 0,19
0,0016 1,9
1,6 Шардара су қоймасы
(ОҚО) 2,94 (4 кл.)
ластанған 2,27 (3 кл.)
шамалы ластанған Сульфаттар
Фенолдар
Мыс (2+)
Нитритті азот 457,0
0,004
0,002
0,037 4,6
4,0
2,0
1,8 Сырдария өз.
(ОҚО)
3,36 (4 кл.)
ластанған 2,48 (3 кл.)
шамалы ластанған Сульфаттар
Фенолдар
Мыс (2+)
Нитритті азот 436,0
0,004
0,003
0,05 4,4
4,0
3,0
2,5 Сырдария өз.
(Қызылорда облысы) 1,84 (3 кл.)
шамалы ластанған 1,97 (3 кл.)
шамалы ластанған Сульфаттар
Мыс (2+)
Жалпы темір
Магний 329,8
0,003
0,24
75,1 3,3
3,0
2,4
1,9

Өзіңізге де ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.