Ұрпақ тәрбиесіндегі тағлым – тәрбие туралы ой пікірлер
1. Батыс Еуропадағы 17.18 ғ.ғ педагогикалық ой пікірлердің дамуы.
2. Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері
2. Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері
– Амос Коменский – Еуропа педагогикасының негізін салушылардың бірі, ол 28 наурызда 1592 жылы Морави қаласында дүниеге келген. Ол 1657 жылы латын тілінде «Ұлы дидактика» еңбегін жазады. 17 ғасырда педагогика статус алып өзінің ,ылым болып бөлініп шыққаннан кейін Чехияның ұлы педагогы Коменскийдің беделі және еңбектерімен әрі қарай бекіп дами түсті.
Коменскийдің дәуірі Еуропада буржуазияның формациялық үстемдік етіп тұрған кезі болғандықтан ол соқтығып өзінің философиялық гуманитарлық қоғам қайраткеролері аса көрнекті педагог екенін таныта білді. Коменский Еуропадағы оқу ағарту ісін мүлде қайта құрумен айналыса бастады, ол оқытудың әдістерін әдістемелерінің қажеттілігін айтып білім беру жүйесінің барлық жағдайларда білім беру керектігін өте мақсат етіп қойды. Оның дәлелдеуінші « Балаларды оқыту қажет, бірденнен қарапайымнан элементарлыө ұғымдардың күрделіге көшіп педагогикалық талаптардың негізі деп көрсетілді. Тәрбиенің рөлін жоғары бағалаған педагог « Адам тек тәрбие арқылы ғана адам бола алады», «Адам болу үшін ол білім алуы тиіс», « Білімділер нағыз адам»,- деді.
Білім алу тек жастардың міндеті ғана емес, барлық адамдардың оқып үйрену қажет,- деді.Коменский мекпеттерге арнап бірнеше оқулықтар жазды. Онығ педагогикалық еңбектері Бүкіл Еуропа және жер жүзіне тарады.ОЛ ісжүзінде оқуды ғылымға айналдырды.
Джон Локтың педагогикалық ой- пікірлері
Джон Локк ағылшын философы және педагогы. Ол өзінің «Тәрбие туралы ойлар» атты еңбегінде тәрбиеге қатысты көзқарасын айқындайды. Ол барлық туа пайда болатын санасын жоққа шығарады. Ол баланы таза тақтаға теңейді,оған жазуға да, сызуға да болады дейді. Оған тәрбиенің күшінің пайдалануы тиімді. Джон Локк Баланы «Көрегендерге» қандайда бір қолөнер мен айналысуды ұсынды.
Коменскийдің дәуірі Еуропада буржуазияның формациялық үстемдік етіп тұрған кезі болғандықтан ол соқтығып өзінің философиялық гуманитарлық қоғам қайраткеролері аса көрнекті педагог екенін таныта білді. Коменский Еуропадағы оқу ағарту ісін мүлде қайта құрумен айналыса бастады, ол оқытудың әдістерін әдістемелерінің қажеттілігін айтып білім беру жүйесінің барлық жағдайларда білім беру керектігін өте мақсат етіп қойды. Оның дәлелдеуінші « Балаларды оқыту қажет, бірденнен қарапайымнан элементарлыө ұғымдардың күрделіге көшіп педагогикалық талаптардың негізі деп көрсетілді. Тәрбиенің рөлін жоғары бағалаған педагог « Адам тек тәрбие арқылы ғана адам бола алады», «Адам болу үшін ол білім алуы тиіс», « Білімділер нағыз адам»,- деді.
Білім алу тек жастардың міндеті ғана емес, барлық адамдардың оқып үйрену қажет,- деді.Коменский мекпеттерге арнап бірнеше оқулықтар жазды. Онығ педагогикалық еңбектері Бүкіл Еуропа және жер жүзіне тарады.ОЛ ісжүзінде оқуды ғылымға айналдырды.
Джон Локтың педагогикалық ой- пікірлері
Джон Локк ағылшын философы және педагогы. Ол өзінің «Тәрбие туралы ойлар» атты еңбегінде тәрбиеге қатысты көзқарасын айқындайды. Ол барлық туа пайда болатын санасын жоққа шығарады. Ол баланы таза тақтаға теңейді,оған жазуға да, сызуға да болады дейді. Оған тәрбиенің күшінің пайдалануы тиімді. Джон Локк Баланы «Көрегендерге» қандайда бір қолөнер мен айналысуды ұсынды.
Студенттердің өзіндік жұмыстарын орындайға арналған әдебиеттер
1. Әбиев Ж, Бабаев С, Құдиярова А. Педагогика. Оқу құралы. Алматы -2004
2. Әбентаев С, Тәрбие теориясымен әдістемесі. Оқу құралы Алматы «Дарын».2004
3. Бабаев.С.Б. Бастауыш мектеп педагогикасы Оқу құралы Алматы2007
4. Бабаев.С.Б.Кемел адам – тұлға қалыптасуы. Түркістан- 2010
1. Әбиев Ж, Бабаев С, Құдиярова А. Педагогика. Оқу құралы. Алматы -2004
2. Әбентаев С, Тәрбие теориясымен әдістемесі. Оқу құралы Алматы «Дарын».2004
3. Бабаев.С.Б. Бастауыш мектеп педагогикасы Оқу құралы Алматы2007
4. Бабаев.С.Б.Кемел адам – тұлға қалыптасуы. Түркістан- 2010
Ұрпақ тәрбиесіндегі тағлым – тәрбие туралы ой пікірлер.
Әлемдік деңгейдегі – ұлы ғұламалардың тәрбие туралы ой пікірлері.
Жоспар:
1. Батыс Еуропадағы 17-18 ғ.ғ педагогикалық ой пікірлердің дамуы.
2. Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері
Ян – Амос Коменский – Еуропа педагогикасының негізін салушылардың бірі,
ол 28 наурызда 1592 жылы Морави қаласында дүниеге келген. Ол 1657 жылы
латын тілінде Ұлы дидактика еңбегін жазады. 17 ғасырда педагогика статус
алып өзінің ,ылым болып бөлініп шыққаннан кейін Чехияның ұлы педагогы
Коменскийдің беделі және еңбектерімен әрі қарай бекіп дами түсті.
Коменскийдің дәуірі Еуропада буржуазияның формациялық үстемдік етіп
тұрған кезі болғандықтан ол соқтығып өзінің философиялық гуманитарлық қоғам
қайраткеролері аса көрнекті педагог екенін таныта білді. Коменский
Еуропадағы оқу ағарту ісін мүлде қайта құрумен айналыса бастады, ол
оқытудың әдістерін әдістемелерінің қажеттілігін айтып білім беру жүйесінің
барлық жағдайларда білім беру керектігін өте мақсат етіп қойды. Оның
дәлелдеуінші Балаларды оқыту қажет, бірденнен қарапайымнан элементарлыө
ұғымдардың күрделіге көшіп педагогикалық талаптардың негізі деп көрсетілді.
Тәрбиенің рөлін жоғары бағалаған педагог Адам тек тәрбие арқылы ғана адам
бола алады, Адам болу үшін ол білім алуы тиіс, Білімділер нағыз адам,-
деді.
Білім алу тек жастардың міндеті ғана емес, барлық адамдардың оқып үйрену
қажет,- деді.Коменский мекпеттерге арнап бірнеше оқулықтар жазды. Онығ
педагогикалық еңбектері Бүкіл Еуропа және жер жүзіне тарады.ОЛ ісжүзінде
оқуды ғылымға айналдырды.
Джон Локтың педагогикалық ой- пікірлері
Джон Локк ағылшын философы және педагогы. Ол өзінің Тәрбие туралы
ойлар атты еңбегінде тәрбиеге қатысты көзқарасын айқындайды. Ол барлық туа
пайда болатын санасын жоққа шығарады. Ол баланы таза тақтаға теңейді,оған
жазуға да, сызуға да болады дейді. Оған тәрбиенің күшінің пайдалануы
тиімді. Джон Локк Баланы Көрегендерге қандайда бір қолөнер мен айналысуды
ұсынды.
Жан ЖакРуссоның педагогикалық ой пікірлері.
Жан Жак Руссо балалардың табиғат пен байланыста жетілетінін жақтады Оның
пікіріне тәрбие баланың табиғи ерекшелігіне араласпай оның өсуіне еркіндік
беру қажет,- дейді. Оның айналаға қызығушылығы еліктеушілігін дарындылығын
табиғи тұрғыда зерттеуді ұйғарды. Ол тәрбиедегі жоғары идеалды жақтады. Ол
оның басының жұмыс істеуі сол дуірдегі философтардан бір кем болуын
уағыздады. Қолөнермен айналысу пайдалы заттарды жасау қоғамдақ пайдалы
еңбекпен айналысу бұл таза адал еңбек жалғасы болып есептеледі деп
түсіндіреді.
Иогни ГенрихПестолецтің педагогикалық ой – пікірлері.
Шведцария педагогы,демократ бастауыш оқудың негізін салушылардың бірі.
Ол тәрбие табиғаттан туындайтын болуы тиіс сондықтан тәрбие адам бойындағы
табиғат берген рух және де кейін балалардың саналық ерекшеліктерімен, оның
жан – жақты талпынысы мен ұштастырылуы, тиіс екенін дәлелдеді. Пестолеци
білім беруді ақыл ой, адамгершілік, дене және еңбек тәрбиесімен ұштасып
өзара байланыста адамның гармониялық дамуын қамтамасыз етуін Пестолеци
мақсат қойып, ұзақ мерзімді бала дамуын қамтамасыз ету жолдарын көрсетті.
Ол сол кзең үшін басты мәселелердің бірі ретінде оқуды өндіріспен
ұштастыруды шешу мәселесін қойды.
Балалар еңбек сабақтарында қоғамдық шаруашылық ұйым, оны үлкен еңбек
қолөнеріне дейін көрсету қажеттігін ұсынды.
Клод Адреан Гельвецидің педагогикалық ой- пікірлері
Тәрбие жөнінде жоғарыда аталған Батыс Еуропаның ойшылдарымен Клод Адриан
Гелвециде философ- материалист ретінде оның даналықтарының негізгілері
Тәрбие ережесі осындай – талас туғызатын және ешбір анықталмаған күйінде
қала бермей егер қандайда болмасын белгілі бір мақсатқа тұрақтыда тұтас
күйге бағыттамаса, Тәрбие ең басты біздің жүрегіміз шашқанжылуын жеткізе
білсе,ол қоғамға жеке тұлғалар үшін пайдалыда күнделікті әдетпен дағдыға
айналар еді. Тәрбие күдіретін дәлелдеудің ең күшті құралы – ол біз
тұрақты бақылап жүрген әр түрлі тәрбиенің өзара байланысы және олардың әр
түрлі жемісі мен қорытындысы - деп түсіндіреді.
Неміс педагогы Адольф Дистербегтің тәрбие туралы ойлары
Неміс педагогі адам алған тәрбие өз мақсатына сонда ғана жетеді және
біткен болып есептеледі, оның күшін және еркін билеп өзі әрі қарайғы
өмірінде туындатып жаңартып жинай білсе және еркін билеп өзі әрі қарайғы
өмірінде туындатып жаңартып жинай білсе міне тәрбиенің күші осында деп
айтып өткен.
Нағыз тәрбие – дамудың табиғатқа ұқсас түрін және оның күнделікті өсіп
жетілуіне ұдайы ұшталады.Егер талант ерте оянса немесе шамадан тыс шаршаса
соның салдарынан, оның қызметі мен іс қимылды әлсірей бастайды, кемиді
тоқтайды.
Француз ойшылы Мишель Монтель. Аса көрнекті француз ойшылы Мишель
Монтень орта ғасырдағы схолостикалық ғылымның қарсылықтарының бірі ретінде
ол өзінің бар күш жігерін шіркеулік әдет ғұрыптарға жұмсаған ат төбеліндей
топты әшкереледі. Ол ұдайы дамитын білім беруді жақтады. Монтеннің
дәлелдеуінше тәрбие балалардың жеке тұлға ретінде жан – жақты дамуын
қамтамасыз етедіол теориялық білім денешынықтыру ментолығысады, оның
эстетикалық талғамдарын арттырады, жоғары адамгершілікке баулуы деп
түсіндіреді.
Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері.
Омар Хаямның ағартушылық ой – пікірлері.
Омар Хаям тәжік және парсы халықтарының орта ғасырларда өмір сүрген ұлы
талант, көреген ойшылы, дарынды ақыны болған. Омар Хаям 1040 жылы шамасында
екйбір деректерде 1048 жылы туған жергілікті молдалардан оқып білім алған.
Омар Хаям Аристотель мен Ибн Синаның философиялық көзқарасын ұстады. Омар
Хаям әлемге әйгілі төрт тағандардың авторы ол өмір мен өлім, жақсы мен
жаман, жастық пен кәрілік,қанағат пен озбырлық махаббат пен озбырлық
құштарлық пен тақуалық парқын төрт жолдан тұратын бір шұмақ өлеңге
сидырды.
Омар Хаям өмір сүрген дәуірде айнала қоршаған ортаны халықты оның ұлы
адамгершілік өз өлеңдерінде және рубойларында жырға қосып мадақтанды.
Адамның ұлылығы тәрбие мен білімге байланысты – днген ой түйеді. Еібек,
еңбек тәрбиесі адамды ұлы етеді – деді. Оны былай жырлады.
Еңбек, білім, тәрбие,
Басын кессең мәнді де.
Үшеуән бірдей менгерсем,
Жібермес сені өлімге
Ол өзі өмір сүрген дәуірде өмірдегі байлық пен молшылық тек еңбек орнына
келеді және қалыптастырады.
Ол еркін тәрбие, еңбек тәрбиесінің жемісі - деді.
Омар Хаям өлеңдерінің тілі қарапайым. Омар Хаям тұңғыш календар жасаған
ғалым. Омар Хамның календары – бүкіл дүние жүзі халықтарында болған
календардың ең жақсысы. Ол 1079 жылы 15 наурыздан бастап қолданыла бастады.
Омар Хаям мұрасы математика, астрономия,философия, педагогика саласында
ұстаз ретінде де ұрпақтан ұрпаққа жалғаса береді және ол әрдайым жаңарып
толықтырылып отырды.
Жүсіп Баласағұнның тағылым тәрбие туралы ой – пікірлері.
Көне дәуірдегі түркі мәдениетінің тербеліп өскен бесігі Шу мен Іле өзені
аралығында ұлан байтақ өлкеден 11 ғасырда аты әлемге әйгілі ақын философ
Жүсіп Хасхаджиб Баласағұн музыкант отбасында дүниеге келген. Жазба деректер
бойынша Құтты білік шығармасы туралы білеміз. Ақын Құтты білік
дастанын жасы елуге келгенде он сегіз ай ішіндежазып бітірген.
Құтты білік дастаны 11 ғасырда өмір сүрген түркі тайпаларының бәріне
түсінікті тілде жазылуы себепті оның әр дәуірде Мәдениеті мен ғылымы үдере
даму жолына түскен түркі тілдес бауырлас халықтардың бәрі ортақ мұра
ретінде зерттеп ғасырлар сырына қаныға бермек.
Музыкант отбасында туғандықтан музыканы, күй тартып өлең айтып нақышты
музыка сазын лез бойына толық дарытқан. Боласағұнның бізге жеткен Құтты
білік ғибарат – өнеге поэмасында саясат, өнеге, тәрбие жөнінде толғаныс
тапқан , үлкен тәрбиелік мәні мен маңызы бар, тағылымы – терең,
философиялық трактат.
Баласағұн адамның дамуы, жеке адам басының жетілуі өсуі тікелей тәрбиенің
жетістігі, ол адам табиғатына байланысты бола отырып, оның тарихи дамуының
үстңнде үнемі өзгеріске ұшырайтынын анықтады.
Бұл пікір 19 ғасырдағы 40жылдарынан басталған және 60 жылдар үстінде дами
түскен Еуропа педагогтары мен сол жылдардағы прогресшіл орыс педагогтардың
пікірімен үндес келеді. Баласағұн – философ ретінде және тірбиелік
та,ылымға толы- педагог ретінде артына өшпес мұра,тәрбиелік дәстүр өнеге
қалдырған адам.
Баласағұнның тәрбиелік тағылымның бастауы боларлықтай мына бір пікірін
келтіруге болады: Тәрбиенің барлық ыждағаттылығы саласы мен түрі. Өзара
ұйымдастырылған ұйымшыл тату да тәтті адамдар құрамынның тобының
жетеліадамдар тобының зерделі адамдар құрамының толықтыратындай биікке
көтерілуі қажет.Тәрбие өз кезегінде әсері мен ықпалында мирасқорлы пайдалы
еңбектің көзі болуы шарт деп ой түйеді.
Жүсіп Баласағұнның жетесіз ұлдан жетелі құл артық, пайдасыз ұл жаудан жаман
дей келе, ата – аналарға мынандай сиет қалдырған:
Ұл қызыңа үйрет білген білімді,
Қолыңа ұстат кеудеңдегі күніңді.
Сонда ұл – қызың адамдықтан таймайды,
Көңілі – таза көзі шоқтай жайнайдй. Сонымен қатар тәрбиенің күшіне
шүбәсізсенген ақын.
Ақынның әр бір бейіті жеке бір тәрбиелікмақсаттарды орындайды:
1. Әдептілік туралы.
Есте сақта, сөзімді қабыл ет те,
Пайда – мінез, ұят пен әділетте.
1630 бәйіт.
2. Еңбек туралы
Көз берді Алла зат көріп құндау үшін,
Құлақ берді үн естіп, тыңдау үшін,
Қос қол берді тірлікпен тыңбау үшін,
Аяқ берді бос қарап тұрмау үшін.
3599-3600 бәйіт
3. Ата –ананы құрметтеу туралы
Ата – ананың қабылдап қасиетін,
Ардақтай біл атқарып өсиетін
1486 бәйіт
4. Ғылым мен білім туралы
Жастай түссең пәк ғылымның жолына,
Өмір бойы бақыт сенің қолыңда
1593 бәйіт
5. Ақылды дос туралы
Ақылдыға қосылсаң бақытты боп өтесің,
Төрт құбылаң түгел боп арманыңа жетесің
4497 бәйіт
6. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Әлемдік деңгейдегі – ұлы ғұламалардың тәрбие туралы ой пікірлері.
Жоспар:
1. Батыс Еуропадағы 17-18 ғ.ғ педагогикалық ой пікірлердің дамуы.
2. Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері
Ян – Амос Коменский – Еуропа педагогикасының негізін салушылардың бірі,
ол 28 наурызда 1592 жылы Морави қаласында дүниеге келген. Ол 1657 жылы
латын тілінде Ұлы дидактика еңбегін жазады. 17 ғасырда педагогика статус
алып өзінің ,ылым болып бөлініп шыққаннан кейін Чехияның ұлы педагогы
Коменскийдің беделі және еңбектерімен әрі қарай бекіп дами түсті.
Коменскийдің дәуірі Еуропада буржуазияның формациялық үстемдік етіп
тұрған кезі болғандықтан ол соқтығып өзінің философиялық гуманитарлық қоғам
қайраткеролері аса көрнекті педагог екенін таныта білді. Коменский
Еуропадағы оқу ағарту ісін мүлде қайта құрумен айналыса бастады, ол
оқытудың әдістерін әдістемелерінің қажеттілігін айтып білім беру жүйесінің
барлық жағдайларда білім беру керектігін өте мақсат етіп қойды. Оның
дәлелдеуінші Балаларды оқыту қажет, бірденнен қарапайымнан элементарлыө
ұғымдардың күрделіге көшіп педагогикалық талаптардың негізі деп көрсетілді.
Тәрбиенің рөлін жоғары бағалаған педагог Адам тек тәрбие арқылы ғана адам
бола алады, Адам болу үшін ол білім алуы тиіс, Білімділер нағыз адам,-
деді.
Білім алу тек жастардың міндеті ғана емес, барлық адамдардың оқып үйрену
қажет,- деді.Коменский мекпеттерге арнап бірнеше оқулықтар жазды. Онығ
педагогикалық еңбектері Бүкіл Еуропа және жер жүзіне тарады.ОЛ ісжүзінде
оқуды ғылымға айналдырды.
Джон Локтың педагогикалық ой- пікірлері
Джон Локк ағылшын философы және педагогы. Ол өзінің Тәрбие туралы
ойлар атты еңбегінде тәрбиеге қатысты көзқарасын айқындайды. Ол барлық туа
пайда болатын санасын жоққа шығарады. Ол баланы таза тақтаға теңейді,оған
жазуға да, сызуға да болады дейді. Оған тәрбиенің күшінің пайдалануы
тиімді. Джон Локк Баланы Көрегендерге қандайда бір қолөнер мен айналысуды
ұсынды.
Жан ЖакРуссоның педагогикалық ой пікірлері.
Жан Жак Руссо балалардың табиғат пен байланыста жетілетінін жақтады Оның
пікіріне тәрбие баланың табиғи ерекшелігіне араласпай оның өсуіне еркіндік
беру қажет,- дейді. Оның айналаға қызығушылығы еліктеушілігін дарындылығын
табиғи тұрғыда зерттеуді ұйғарды. Ол тәрбиедегі жоғары идеалды жақтады. Ол
оның басының жұмыс істеуі сол дуірдегі философтардан бір кем болуын
уағыздады. Қолөнермен айналысу пайдалы заттарды жасау қоғамдақ пайдалы
еңбекпен айналысу бұл таза адал еңбек жалғасы болып есептеледі деп
түсіндіреді.
Иогни ГенрихПестолецтің педагогикалық ой – пікірлері.
Шведцария педагогы,демократ бастауыш оқудың негізін салушылардың бірі.
Ол тәрбие табиғаттан туындайтын болуы тиіс сондықтан тәрбие адам бойындағы
табиғат берген рух және де кейін балалардың саналық ерекшеліктерімен, оның
жан – жақты талпынысы мен ұштастырылуы, тиіс екенін дәлелдеді. Пестолеци
білім беруді ақыл ой, адамгершілік, дене және еңбек тәрбиесімен ұштасып
өзара байланыста адамның гармониялық дамуын қамтамасыз етуін Пестолеци
мақсат қойып, ұзақ мерзімді бала дамуын қамтамасыз ету жолдарын көрсетті.
Ол сол кзең үшін басты мәселелердің бірі ретінде оқуды өндіріспен
ұштастыруды шешу мәселесін қойды.
Балалар еңбек сабақтарында қоғамдық шаруашылық ұйым, оны үлкен еңбек
қолөнеріне дейін көрсету қажеттігін ұсынды.
Клод Адреан Гельвецидің педагогикалық ой- пікірлері
Тәрбие жөнінде жоғарыда аталған Батыс Еуропаның ойшылдарымен Клод Адриан
Гелвециде философ- материалист ретінде оның даналықтарының негізгілері
Тәрбие ережесі осындай – талас туғызатын және ешбір анықталмаған күйінде
қала бермей егер қандайда болмасын белгілі бір мақсатқа тұрақтыда тұтас
күйге бағыттамаса, Тәрбие ең басты біздің жүрегіміз шашқанжылуын жеткізе
білсе,ол қоғамға жеке тұлғалар үшін пайдалыда күнделікті әдетпен дағдыға
айналар еді. Тәрбие күдіретін дәлелдеудің ең күшті құралы – ол біз
тұрақты бақылап жүрген әр түрлі тәрбиенің өзара байланысы және олардың әр
түрлі жемісі мен қорытындысы - деп түсіндіреді.
Неміс педагогы Адольф Дистербегтің тәрбие туралы ойлары
Неміс педагогі адам алған тәрбие өз мақсатына сонда ғана жетеді және
біткен болып есептеледі, оның күшін және еркін билеп өзі әрі қарайғы
өмірінде туындатып жаңартып жинай білсе және еркін билеп өзі әрі қарайғы
өмірінде туындатып жаңартып жинай білсе міне тәрбиенің күші осында деп
айтып өткен.
Нағыз тәрбие – дамудың табиғатқа ұқсас түрін және оның күнделікті өсіп
жетілуіне ұдайы ұшталады.Егер талант ерте оянса немесе шамадан тыс шаршаса
соның салдарынан, оның қызметі мен іс қимылды әлсірей бастайды, кемиді
тоқтайды.
Француз ойшылы Мишель Монтель. Аса көрнекті француз ойшылы Мишель
Монтень орта ғасырдағы схолостикалық ғылымның қарсылықтарының бірі ретінде
ол өзінің бар күш жігерін шіркеулік әдет ғұрыптарға жұмсаған ат төбеліндей
топты әшкереледі. Ол ұдайы дамитын білім беруді жақтады. Монтеннің
дәлелдеуінше тәрбие балалардың жеке тұлға ретінде жан – жақты дамуын
қамтамасыз етедіол теориялық білім денешынықтыру ментолығысады, оның
эстетикалық талғамдарын арттырады, жоғары адамгершілікке баулуы деп
түсіндіреді.
Тәрбие туралы шығыс ғұламаларының педагогикалық ой пікірлері.
Омар Хаямның ағартушылық ой – пікірлері.
Омар Хаям тәжік және парсы халықтарының орта ғасырларда өмір сүрген ұлы
талант, көреген ойшылы, дарынды ақыны болған. Омар Хаям 1040 жылы шамасында
екйбір деректерде 1048 жылы туған жергілікті молдалардан оқып білім алған.
Омар Хаям Аристотель мен Ибн Синаның философиялық көзқарасын ұстады. Омар
Хаям әлемге әйгілі төрт тағандардың авторы ол өмір мен өлім, жақсы мен
жаман, жастық пен кәрілік,қанағат пен озбырлық махаббат пен озбырлық
құштарлық пен тақуалық парқын төрт жолдан тұратын бір шұмақ өлеңге
сидырды.
Омар Хаям өмір сүрген дәуірде айнала қоршаған ортаны халықты оның ұлы
адамгершілік өз өлеңдерінде және рубойларында жырға қосып мадақтанды.
Адамның ұлылығы тәрбие мен білімге байланысты – днген ой түйеді. Еібек,
еңбек тәрбиесі адамды ұлы етеді – деді. Оны былай жырлады.
Еңбек, білім, тәрбие,
Басын кессең мәнді де.
Үшеуән бірдей менгерсем,
Жібермес сені өлімге
Ол өзі өмір сүрген дәуірде өмірдегі байлық пен молшылық тек еңбек орнына
келеді және қалыптастырады.
Ол еркін тәрбие, еңбек тәрбиесінің жемісі - деді.
Омар Хаям өлеңдерінің тілі қарапайым. Омар Хаям тұңғыш календар жасаған
ғалым. Омар Хамның календары – бүкіл дүние жүзі халықтарында болған
календардың ең жақсысы. Ол 1079 жылы 15 наурыздан бастап қолданыла бастады.
Омар Хаям мұрасы математика, астрономия,философия, педагогика саласында
ұстаз ретінде де ұрпақтан ұрпаққа жалғаса береді және ол әрдайым жаңарып
толықтырылып отырды.
Жүсіп Баласағұнның тағылым тәрбие туралы ой – пікірлері.
Көне дәуірдегі түркі мәдениетінің тербеліп өскен бесігі Шу мен Іле өзені
аралығында ұлан байтақ өлкеден 11 ғасырда аты әлемге әйгілі ақын философ
Жүсіп Хасхаджиб Баласағұн музыкант отбасында дүниеге келген. Жазба деректер
бойынша Құтты білік шығармасы туралы білеміз. Ақын Құтты білік
дастанын жасы елуге келгенде он сегіз ай ішіндежазып бітірген.
Құтты білік дастаны 11 ғасырда өмір сүрген түркі тайпаларының бәріне
түсінікті тілде жазылуы себепті оның әр дәуірде Мәдениеті мен ғылымы үдере
даму жолына түскен түркі тілдес бауырлас халықтардың бәрі ортақ мұра
ретінде зерттеп ғасырлар сырына қаныға бермек.
Музыкант отбасында туғандықтан музыканы, күй тартып өлең айтып нақышты
музыка сазын лез бойына толық дарытқан. Боласағұнның бізге жеткен Құтты
білік ғибарат – өнеге поэмасында саясат, өнеге, тәрбие жөнінде толғаныс
тапқан , үлкен тәрбиелік мәні мен маңызы бар, тағылымы – терең,
философиялық трактат.
Баласағұн адамның дамуы, жеке адам басының жетілуі өсуі тікелей тәрбиенің
жетістігі, ол адам табиғатына байланысты бола отырып, оның тарихи дамуының
үстңнде үнемі өзгеріске ұшырайтынын анықтады.
Бұл пікір 19 ғасырдағы 40жылдарынан басталған және 60 жылдар үстінде дами
түскен Еуропа педагогтары мен сол жылдардағы прогресшіл орыс педагогтардың
пікірімен үндес келеді. Баласағұн – философ ретінде және тірбиелік
та,ылымға толы- педагог ретінде артына өшпес мұра,тәрбиелік дәстүр өнеге
қалдырған адам.
Баласағұнның тәрбиелік тағылымның бастауы боларлықтай мына бір пікірін
келтіруге болады: Тәрбиенің барлық ыждағаттылығы саласы мен түрі. Өзара
ұйымдастырылған ұйымшыл тату да тәтті адамдар құрамынның тобының
жетеліадамдар тобының зерделі адамдар құрамының толықтыратындай биікке
көтерілуі қажет.Тәрбие өз кезегінде әсері мен ықпалында мирасқорлы пайдалы
еңбектің көзі болуы шарт деп ой түйеді.
Жүсіп Баласағұнның жетесіз ұлдан жетелі құл артық, пайдасыз ұл жаудан жаман
дей келе, ата – аналарға мынандай сиет қалдырған:
Ұл қызыңа үйрет білген білімді,
Қолыңа ұстат кеудеңдегі күніңді.
Сонда ұл – қызың адамдықтан таймайды,
Көңілі – таза көзі шоқтай жайнайдй. Сонымен қатар тәрбиенің күшіне
шүбәсізсенген ақын.
Ақынның әр бір бейіті жеке бір тәрбиелікмақсаттарды орындайды:
1. Әдептілік туралы.
Есте сақта, сөзімді қабыл ет те,
Пайда – мінез, ұят пен әділетте.
1630 бәйіт.
2. Еңбек туралы
Көз берді Алла зат көріп құндау үшін,
Құлақ берді үн естіп, тыңдау үшін,
Қос қол берді тірлікпен тыңбау үшін,
Аяқ берді бос қарап тұрмау үшін.
3599-3600 бәйіт
3. Ата –ананы құрметтеу туралы
Ата – ананың қабылдап қасиетін,
Ардақтай біл атқарып өсиетін
1486 бәйіт
4. Ғылым мен білім туралы
Жастай түссең пәк ғылымның жолына,
Өмір бойы бақыт сенің қолыңда
1593 бәйіт
5. Ақылды дос туралы
Ақылдыға қосылсаң бақытты боп өтесің,
Төрт құбылаң түгел боп арманыңа жетесің
4497 бәйіт
6. ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz