Халықаралық қатынастар жүйесіндегі араб мемлекеттері

1 Арабтардың жаңа тарихы
2 Араб әлемінде Леванта мемлекеттері

Арабтардың жаңа тарихы негізінен Осман империясымен байланысты. XVIII ғ. аяғында Мағриб, Аравия мен Мысырдың жергілікті династиялары Түркиядан тәуелсіз болды. Наполеонның Мысырға жорығы Осман империясының әсерін бәсеңдетті. Осыдан кейін Мұхаммед-Әлидің басшылығымен Араваияда ваххабитердің көтерілісі өтті. XIX ғ. жаулап алынған араб мемлекеттердің тәуелсіз өмір сүруі басталды.
Осман империясының әлсіз жері Аравия болды. Ішкі саясатта Мекке мен Медина толық тәуелсіз болды. XVII ғ. ортасында түріктер Йеменнен ығыстырылды. Шығыс Аравияның эмираттары Иранның бақылауында болды. Орталық Аравияның шейхтері ешкімнің билігін мойындамады. XVIII ғ. ортасында Аравияның орталық аудандарында ваххабиттердің оппозициондық-ислам қозғалысы қалыптасады. Оның негізін салушы Абд аль-Ваххаб ислам тазалығы идеясымен шығады. Ваххабиттер музыка мен шарап, кофе мен шылым және қазіргі әулиелер мәдениетіне қарсы шықты. Оларға бедуиндер қолдау көрсетті. Осы қозғалысқа қосылған эмир Сауд, жетекшілік жасап ваххабизм ұранымен жаулап алуларды бастады. Саудиттер Аравияның біраз бөлігін, Мекке мен Мединаны қоса бағындырды. 1902 ж. ваххабисттер Эр-рияд астанасымен, өз эмираттығын қалпына келтірді.
Ирак пен Аравиядағы күрделі саяси жағдайлар дәстүрлі араб қоғамына әсер еткен жоқ. Әлеуметтік даму өте баяу жүрді. Оған қарағанда Жерорта теңізіңдегі араб мемлекеттері қарқынды дамыды. XIX ғ. да Аравия артта қалып отырды. Алайда осы кезде түркияның бақылауы бәсеңдеді. Аравияның шығысындағы араб мемлекеттері Иранның тәуелділігінде болды.
Мысырды мамлүктер басқарып отырды. Египеттің мамлүк сұлтандары өте мықты басшылар болған. Өз уақытында олар монғолдарға қарсы күшті тойтарыс көрсетті. 1517 ж. Мысырды Түркия жаулап алады. Енді оны сұлтан тағайындайтын паша басқарады. Арнайы Мысыр үшін “Канун-намэ Мыср” заңдар жинағы шығарылды. Жер иеленудің негізгі түрі иқта болды. Халықтың негізгі құрамы — феллах-шаруалар. Олар иқта мен вакф жерлерінің шаруашылықтарын жүргізді.