Агрегативтік жүйелерді модельдеу

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ..3
Модельдеу түсінігі ... ... ... ... ..4
1. Тарау Агрегативтік жүйелерді модельдеу ... ... .8
1.1 Агрегаттар ... ... ... ... ... ... ... ..8
1.2 Көшу және шығу операторларының түрлері ... ... ... ... ... ...8
2. Тарау Агрегаттың жұмыс процесі
2.1 Көпшілікке қызмет көрсету жүйесін агрегат ретінде қарастыру ... ... .12
2.2 Агрегаттың жұмысын модельдеу ... ... ..16
3. Тарау Есептің алгоритімін құру ... ... .18
3.1 Блок.схема ... ... ... ... ...20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... .21
Қолданылған әдебиеттер тізім

Ғылыми-техникалық прогресстің шапшаң өсуі – жағдай туралы және бар ресурстар туралы белгілі ақпараттар негізінде тиімді шешімді қабылдауды және жүзеге асыруды қамтамасыз ететін басқару жүйесін жетілдіруді талап етеді. Осы мәселелермен амалдарды зерттеу теориясы шұғылданады.
Қазіргі кезде компьютермен модельдеу және талдау имитациялық модельдерді қолдануға негізделген ақпараттанудың қарқынды дамып келе жатқан бағыты болып табылады және басқа да адам қызмет ететін салаларда кеңінен қолданылады.
Модель – түпнұсқаны алмастырады және берілген зерттеу үшін ең маңызды кескін мен түпнұсқаның қасиеттерін бейнелейді. Математикалық қатынастардан тұратын модель математикалық модель деп аталады.
Бұл курстық жұмыста модельдеудің теориясы және оның жіктелуі, агрегат жүйесін модельдеу және оның жіктелуі туралы толық қамтылған..
Модель-нақтылы объекттің немесе объектті құрайтын бөлшектердің өзгеру заңдарын, олардың байланыстарын бейнелейтін құбылыстардың тұрпайланған аналогы болып табылады. Модельді құру және оны талдау-модельдеу деп аталады.

1. Айсагалиев С.А., Бияров Т.Н., Калимолдаев М.Н., Мамытбеков Е.К. Задачи по методам оптимизации и вариационному исчислению.–Алматы: Қазақ университеті, 1996.
2. Акулич И.Л. Математическое программирование в примерах и задачах. – М.: Высшая школа, 1986.
3. Вентцель Е.С. Исследование операций. Москва: Высшая школа, 2001.
4. Гусманова Ф.Р. Амалдарды зерттеу. Алматы, 2010.
5. Гусманова Ф.Р. Оңтайландыру әдістері. Алматы, 2007.
6. Гусманова Ф.Р., Беркімбаева С.Б., Сақыпбекова М.Ж. Оңтайландыру әдістерінен жаттығулар мен есептер. Алматы, 2007.
7. Грицюк С.Н., Мирзоева Е.В., Лысенко В.В. Математические методы и модели в экономике. Ростов-на-Дону: Феникс, 2007.
8. Исследование операций в экономике / Под ред. Н.Ш.Кремера. – Москва, ЮНИТИ, 2000.
9. Математические методы и модели исследования операций. / Под ред. В.А. Колемаева. – Москва, ЮНИТИ, 2008.
10. Конюховский П. Математические методы исследования операций в экономике. Санкт-Петербург: Питер, 2000.
11. Корнеенко В.П. Методы оптимизации. Москва «Высшая школа» 2007.
12. Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Мемлекеттік терминология комиссиясы бекіткен Қазақша-орысша Орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Математика. Алматы: Республикалық мемлекеттік «Рауан» баспасы, 1999.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ Қ.А ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ
ТҮРКІСТАН АХМЕТ ЯСАУИ КӘСІБИ КОЛЛЕДЖІ

Есептеу техникасы және бағдарламамен қамтамасыздандыру бөлімі

Тақырыбы: Агрегативтік жүйелерді модельдеу.

Курстық жобаның берілген күні: Жетекшісі: Сапарбекова Г.
___________2013 Орындаған: Сапарбаева Г.
Тобы: ЕТБ -1110(1)
Курстық жобаның орындалу мерзімі:
___________2013
Қорғауға жіберіледі:
___________2013
Есептеу техникасы және
бағдарламамен қамтамасыздардыру
бөлімінің меңгерушісі:
_________________Керімбек І
Бағасы:________________

Түркістан 2013

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
Модельдеу түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1. Тарау Агрегативтік жүйелерді модельдеу ... ... ... ... ... ... .. ... ...8
1.1 Агрегаттар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.2 Көшу және шығу операторларының түрлері ... ... ... ... ... ...8
2. Тарау Агрегаттың жұмыс процесі
2.1 Көпшілікке қызмет көрсету жүйесін агрегат ретінде
қарастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Агрегаттың жұмысын модельдеу ... ... ... ... ... ... .. ... ... .16
3. Тарау Есептің алгоритімін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
3.1 Блок-схема ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 22

Кіріспе
Ғылыми-техникалық прогресстің шапшаң өсуі - жағдай туралы және бар ресурстар туралы белгілі ақпараттар негізінде тиімді шешімді қабылдауды және жүзеге асыруды қамтамасыз ететін басқару жүйесін жетілдіруді талап етеді. Осы мәселелермен амалдарды зерттеу теориясы шұғылданады.
Қазіргі кезде компьютермен модельдеу және талдау имитациялық модельдерді қолдануға негізделген ақпараттанудың қарқынды дамып келе жатқан бағыты болып табылады және басқа да адам қызмет ететін салаларда кеңінен қолданылады.
Модель - түпнұсқаны алмастырады және берілген зерттеу үшін ең маңызды кескін мен түпнұсқаның қасиеттерін бейнелейді. Математикалық қатынастардан тұратын модель математикалық модель деп аталады.
Бұл курстық жұмыста модельдеудің теориясы және оның жіктелуі, агрегат жүйесін модельдеу және оның жіктелуі туралы толық қамтылған..
Модель-нақтылы объекттің немесе объектті құрайтын бөлшектердің өзгеру заңдарын, олардың байланыстарын бейнелейтін құбылыстардың тұрпайланған аналогы болып табылады. Модельді құру және оны талдау-модельдеу деп аталады.
Ғылымда, техникада және экономикада қолданылатын модельдерді 2топқа, яғни физиекалық және математикалық модельдер деп бөлуге болады.

Модельдеу түсінігі
Адамзаттың табиғатты тану қабілетінің дамуы барысында көптеген перспективті ғылыми жолдар пайда болды. Солардың негізгілерінің бірі-модельдеу. Модельдеу қазіргі кезде құбылыстарды, процесстерді танудың адамзат қабылдаған құралы болып табылады. Модельдеу-күрделі процесстер мен құбылыстарды зерттеу үшін нақты жүйелердің өздерін эксперименттеу орнына олардың модельдерін қарастыруға мүмкіншілік береді. Жүйелердің жұмысын ұйымдастырудың ақылға сыйымды шешәмдерін қабылдау үшін жүйелердің барлық сипаттамаларын білудің қажеті жоқ, көбінесе оның қарапайым, жуықталған мүсінін білген жеткілікті. Мысалы, мұнай қабылдайтын порттың жұмысын талдағанда танкерлерді, тек одан белгілі мөлшерде мұнайды құйып алатын үлкен құмыра ретінде қарау керек. Оның каюталары, экипажы тағы басқа құрал-жабдықтары бар кеме екені есепке алынбайды. Сондықтан нақты объектілер, олардың қарапайымдалған, абстракцияландырылған көріністерімен алмастырылады. Бұл көріністер түпнұсқа объектілердегі құбылыстарды, олардың қойылған мәселерді шешуге маңызды қасиеттерін көрсете алатындай болып таңдаланады. Осындай қарапайымдалған объект-модель деп аталады.
Модель-нақтылы объекттің немесе объектті құрайтын бөлшектердің өзгеру заңдарын, олардың байланыстарын бейнелейтін құбылыстардың тұрпайланған аналогы болып табылады. Модельді құру және оны талдау-модельдеу деп аталады. Модельдеу барысында экономикадағы, өндірістегі, қаржы салаларындағы, қызмет көрсету жүйелеріндегі көптеген проблемалардың шешімдері табылады.
Модельдеу мына жағдайларда қолдануға болады:
* Әр түрлі процесстердің тиімділігін арттыру үшін олардың модельдерімен эксперименттеу немесе сандық бағалау жүргізу;
* Жаңа жүйелерді зерттеу, оларды өзгерту немесе жетілдіру құралы ретінде;
* Қолданысқа болашақта енгізілетін жүйелер немесе жұмыс шарттарымен персоналды таныстыру құралы ретінде;
* Жаңа идеяларды, жүйелерді немесе тәсілдерді тексеру әлде сипаттау үшін?
* Болашақтағы процесстердің нәтижелерін болжау құралы ретінде;
Модельдеу арқылы жасалған жоспарларды, жобаларды, ұсыныстарды, оларды қолданар алдында тексеруге, өзгертуге болады.

Модельдеу әдістерін жіктеу
Ғылымда, техникада және экономикада қолданылатын модельдерді 2 топқа, яғни физиекалық және математикалық модельдер деп бөлуге болады.
Физикалық модельдер зерттеліп отқан процесстерді, оның физикалық мәнін сақтай отырып, бейнелейді. Сондықтае физикалық модель ретінде, қарастырылып отырған объекттің зерттеуге маңызды қасиеттерін сақтайтын, нақтылы жүйелер қолданылады. Физикалық модель өзінің түп нұсқасынан көбінесе өлшемімен ғана ерекшеленеді. Осындай модельдердің бірнеше мысалын келтірейік.
Плантериийлерге орнатылған күн жүйесінің моделі жыл мерзімдерінің өзгеруін, күн мен айдың тұтылуының және тағыда басқа астрономиялық құбылыстарды бейнелейді. Белгілі бір өнімді шығаратын шағын лабороториялық қондырғы осы өнімді өндіретін өнеркәсіптің моделі ретінде қарастырыла алынады.
Осы мысалдардың физикалық модельдер нақтылы және арнайы болатыны, айқын және сенімді нәтиже беретіні көрініп тұр. Дегенмен физикалық модельдер эксперименттеуге икемсіздеу келеді. Оларды жасаку көбінесе қымбатқа түседі. Сондықтан бұл модельдерді қолданатын жағдай жиі кездеспейді.
Оған қарағанда математикалық модельдердің қолдану аясы кеңірек. Алдымен математикалық модельдеу не деген сұраққа мына анықтамадан жауап алайық.
Математикалық модельдеу деп берілген процесстерлі зерттеу үшін физикалық тәні әр түрлі болса да ұқсас математикалық өрнектермен бейнеленетін құбылыстарды қарастыру әдісі аталады.
Мысалы, сызықтық теңдеулер немесе теңсіздіктер жүйелері кәсіпорынның мекемесінің жұмысын жоспарлайтын модель ретінде қарстырыла алынады. Өзінің универсальдылығымен қодануға біршама жеңілділігі арқасында математикалық модельдеу әр тгрлі зерттеулерде кең пайдаланылады.
Дегенмен, соңғы жылдарды өнеркәсіп басқару саласында өте күрделі мәселелер пайда болуына байланысты , математиканың классикалық сұлбаларына негізделген модельдер көбінесе дұрыс нәтиже бере алмай жүр. Бұл дағдарыстың мына себептердің келтіруге болады. Қазіргі заманғы ғалымдар мен инженерлердің зерттейтін жүйелері күрделі ғана емес, сонымен қатар бірімен бірі тығыз байланысып жатқан көптеген объекттерден тұратыны мәлім. Ал осындай жүйелердің елеулі ерекшеліктері бар. Олар мыналар:
* Жүйелерді құрайтын объекттердің қарым-қатынастары өте шиеліністі болуы;
* Қойылған мәселелердің дұрыс шешімін табу үшін әртүрлі кездейсоқ ауытқулардың әсерлерін ескеру керектігін;
* Осы жүйелерде өтетің процесстердің динамикалық қасиеттерінің маңыздылығы;
Осы аталған себептер математикалық модельдеудің жаңа бір бағытының пайда болуына әкелді. Бұл-имитациялық модельдеу бағыты.
Имитациялық модельдеу деп- әртүрлі объекттер мен жүйелердегі процесстерді, олардың ықтималдық қасиеттерін ескере отырып, компьютердің көмегімен бейнелейтін жәнее керекті көрсеткіштерін анықтайтвн әдісті айтады.
Сонымен имитациялық модельдеу-күрделі және ьір бірімен тығыз байланысты бірнеше объекттерден тұратын жүйелерді зерттеуге бейімдеоген әдіс.
Қазіргі кезде осы әдіс көп салаларда әртүрлі ғылыми және қолданбалы зерттеулерде пайдаланылып жүр. Солардың ішінде мына салаларды атауға болады:
-кәсіпорындардың жұмыс барысының бағдарламасын жасау;
-автоматты телефон станцияларының қызмет көрсету жүйелерін жобалау;
-көше жүрісін реттеу;
-қойма қорын басқару;
-қару-жарақтың қолдану сапасыне бағалау;
Көпшілікке қызмет көрсету жүйелерін жобалау және тағы басқалар.

Агрегативтік жүйелерді модельдеу
1.1 Агрегаттар

Өте күрделі жүйелердің барлық элементтерінің математикалық бейнесі бір сипатты болу үшін универсальды сұлба керек.Қазіргі кезде осындай универсальді сұлба ретінде агрегат сұлбасы пайдаланылады.
[21,31]
Агрегаттың мынадай анықтамасын келтірейік [31].Агрегат деп Т,Х,Г,Ү,Z жиындарымен және H,G операторларымен бейнеленетін объект аталады.
Осы жиындардың элементтері ретінде мына параметрлер мен айнымалылар қолданылады: t-уақыт моменті (tT); x - кірістегі хабар (xX); g-басқарушы хабар (gГ); y-шығыстағы хабар (yY); z-хал-күй сипаттамасы (zZ).Хал-күй сипаттамасы,кіріс,шығыс және басқарушы сигналдары уақыт функциялары ретінде қаралады.
z(t), x(t), y(t), g(t).
H және G операторлары көшу және шығу операторлары деп аталады және жалпы жағдайда кездейсоқ оператор болуы мүмкін.
Осы операторлардың көмегімен z(t) және y(t) функциялары анықталады:
z(t)=H{z(t0), t},
y(t)=G{z(t), t}.

1.2 Көшу және шығу операторларының түрлері
Ең бірінші көшу (H) операторларының түрлерімен танысайық.Бұл оператордың түр-түрге бөлінуінің себебі мынада.Жалпы жағдайда агрегат екі күймен сипатталады: біріншісі ерекше күй деп аталса, екіншісі қарапайым күйі делінеді.Агрегат ерекше күйге тек кейбір уақыт моменттерінде ғана келеді.Ондай моменттер ретінде кіріс әлде басқару хабарлары түскен , немесе шығу хабары берілген моменттер қаралады.Осы моменттерде агрегаттың күй-жәйі кілт өзгереді.Ал бұл моменттердің арасында агрегат қарапайым қалыпта болады деп есептейміз.Осы ерекше күйлерді бейнелеу үшін z(t)-хал-күйі сипаттамасымен бірге z(t+0)-функциясын кіргізейік.
Сонда z(t+0)-агрегаттың өз хал-күйін кілт өзгерткеннен кейінгі қалпын бейнелейді.
Енді z(t*)-ерекше күйлердің бірі,ал gi-соңғы басқарушы хабар болсын.H көшу операторының әртүрлі жағдайда агрегаттың z(t*+0) сипаттамасын анықтайтын жеке түрлеріне мынадай шартты белгілер тағайындайық.
Егер t*j-агрегатқа кіріс хабарының келіп түскен уақыты болса,онда z(t*j+0) сипаттамасы V1 операторының көмегімен табылады:
z(t*j+0)=V1{ z(t*j), gi, xj }.
Ал t*j-агрегатқа басқару хабары келген уақыт мезгілі болса V2 операторы қолданылады
z(t*j+0)=V2{ z(t*j),gi }.
Осы екі хабар бір мезгілде келіп қалса z(t*j+0) сипаттамасын V операторымен анықтаймыз
z(t*j+0)=V{ z(t*j), gi, xj }.

Егер t*k-шығу хабары берілетін мезгіл болса W операторы пайдаланылады
z(t*k+0)=W {z(t*k), gi}.
Көшу операторы Н кездейсоқ болса, оның түр-түрлері де кездейсоқ болатынын есте ұстау керек.
Енді шығу (G) операторының түр-түрімен танысайық.Бұл оператор екі G1 және G2 ішіне операторлардан тұрады.G1 операторының көмегімен агрегаттың ерекше жағдайда болатын уақыт мезгілдері,ал G2 операторымен шығу хабарларының мәндері анықталады.
Бұл операторлардың жұмысының негізі мынада.Агрегаттың күйін сипаттайтын z(t) функцияларының Z жиынының ішінен бірнеше {Zу} ішіне жиындарын таңдап алайық.Олар агрегаттың шығу хабарын беруге тиісті мезгілдегі Z (t) күйлерінің жиыны болуы керек.Сондықтан осы жиындарының көмегімен шығу хабарлары берілетін моменттерді табуға болады.Ол үшін мына ереже пайдаланылады.
Егер t-eөt шартымен бейнеленетін (e-өте кіші,оң сан) ө моментінде z(ө) күй сипаттамасы {Zy} жиынына жатпаса (z(ө) e Zy), ал t моментінде z(t) күй сипаттамасы осы жиынға жатса (z(t) e Zy), онда t моменті шығу хабары берілетін уақыт мезгілі деп есептеледі.
Ал шығу хабарының нақтылы мәні G2 операторымен анықталады:
Y=G2{z(t), gi }.
Сонымен G1 операторының жұмысы, z(t) функция траекториясының {Zy} жиындарының біріне жеткен мезгілін қадағалау екендігі көрініп тұр.

Агрегаттың жұмыс процесі
Енді агрегаттың жұмыс процесімен танысайық.
Бастапқы t0 моментінде агрегаттың күйі z0 болсын.t1x және t2x моменттерінде кіріске x1 және x2 хабарлары,ал t1g моментінде басқарушы g1 хабары келіп түссін.
Анықтық үшін t1x t1g t2x деп алайық. Ең бірінші [t0, t1x] интервалын қарастырайық. Агрегаттың күйі осы интервалдың бастапқы мезгілдерінде
z(t)=U t {z(t0), g0} (11.1)
тәуелділігімен сипатталады.
Агрегатқа берілген анықтама бойынша t1y моменті ерекшелік күйге тән момент.Сондықтан агрегаттың t1y+0 мезгілінде шығу хабары берілгенмен кейінгі жаңа күйін
z(t1y+0)=W {z(t1y), g0}
өрнегімен анықтаймыз.
Ал t1t1y мезгілдері үшін тағыда (11.1) формуласы қолданылады.
Егер z(t) функциясына да келесі t2y мезгілінде (t2ye [t0,t1x]) мына
z(t2y)e Zy шарты орындалса, онда осы t2y мезгілінде екінші шығу хабары берілуі тиіс:
y2=G2{z(t2y), g0}.

Осы процесс бірнеше рет қайталануы мүмкін.
Енді t1x мезгілінде агрегатқа бірінші x1 кіріс хабары келіп түссін.
Сонда агрегаттың жай-күйі:
z(t1x+0)=V{z(t1x), g0, x1}
болады. Осы өрнекке кіретін z(t1x) функциясын әдетше (11.1)
формуласымен табамыз.
Келесі [t1x, t1g] аралығының жұмысына тоқталайық.Осы екі ерекшелік мезгілдерінің аралығындағы агрегаттың күйі U t операторымен сипатталады
z(t)=U t1 {z(t1x+0), g0,t}. (11.2)
Егер t1xtkyt1g аралығында жатқан кейбір tky уақыт мезгілдерінде агрегаттың z(tky) күйі Zy жиынының құрамына кірсе,осы мезгілдердің әрқайсысында әдеттегідей жаңа шығу хабарлары анықталады:
yk=G2{z(tky), g0}, k=1, 2, 3,... ,n.
Бұл өрнектегі z(tky)функциясының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.