Картоп егетін және жинайтын машиналар комплексі

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 95 бет
Таңдаулыға:

КАРТОП ЕГЕТІН ЖӘНЕ ЖИНАЙТЫН МАШИНАЛАР КОМПЛЕКСІ

Картоп егетін және жинайтын машиналарды жіктеу

Картоп отырғызу үшін төрт және алты қатарлы отырғызу машиналары шығарылады. Оның негізгі моделі төрт қатарлы СН-4В картоп отырғызғыш болып табылады. Ол картоп түйіндеррін реттеп отырғызуға әрі сонымен бір мезгілде тыңайтқыш шашуға арналған

СН-4Б машинасының негізінде реттеп отырғызу үшін СН-4В-2 (қиыршық тасты топырақты жерге қолданылады), СКМ-6, СКС-4 т. б. картоп отырғызғыш машиналары жасалып шығарылуда.

Төрт қатарлы САЯ-4 картоп отырғызатын машина әдеттегі көк өркенінің ұзындығы 2-3 см болып өнетін, түйіндері бапталған картопты отырғызуға арналған. Ол картоптың өнімділігін 10-40%-ға арттырады. Сонымен қатар өсімдіктің өніп -өсуі кезеңін 12-15 күнге қысқартады.

Картопты күту үшін КОН-2, 8 ВПМ және КРН -4, 2Г түптеуіш- культиваторлары, торлы және айналмалы ротациялы тырмалар пайдаланылады.

Картопты қазу алдында КИР-1, 5Б роторлы шапқыштың көмегімен алдын ала сабағынан, пәлегінен ажыратылады.

Картопты қазып, түйінін жинайтын қарапайым машиналар - КТН-2Б, КСТ-1, 4 т. б. картоп қазғыштар. Картоп жинаудың ең озық тәсілі - тікелей комбайнмен жинау. Қазіргі кезде екі қатарлы ККУ-2А “Дружба” картоп жинайтын комбайн шығарылады. Тікелей комбайнмен жинаумен қатар, Қазақстанның кейбір аймақтарында бөлектеп және араластырып жинау тәсілдері көп қолданылуда. Бөлектеп жинағанда (екі фазалы) комбайн жүрер алдында УКВ-2 картоп салғыш-дестелегіш машинасы картоп түйінін екі, төрт немесе алты қатардан қазып, оларды топырақтың үстіне дестелеп салады.

Картоп түйіндерін дестеден жинау үшін арнайы тетіктермен жабдықталған ККУ-2А картоп комбайны пайдаланылады.

Тікелей клмбайнмен жинағанда картоп түйінін екі немесе төрт қатардың түйнегін картоп қазғыш-дестелегіштің көмегімен жиналмаған көршілес жатқан екі қатардың аралығына жинайды. Осындай тәсілмен жасалған дестені(2+2 немесе 2+4) қайта жабдықталған комбайн бір рет жүріп өткенде жинап алады, ол сонымен бірге картобы жиналмаған екі қатардың картобын қазумен бірге осы қатарлардың аралығына қазғышдестелегіш дестелеп кеткен картоп түйіндерін жинап алады.

Картоп жинау жұмысы түйіндерді тазалау және сорттаумен аяқталады. Бұл жұмыс операциялары КСП-15 Б картоп сорттау пунктінде жүргізіледі.

Сақтау орындарындағы картопты тиеу және түсіру үшін біздің өнеркәсіп орындарымыз ТЗК-30 өздігінен жүретін әмбебап конвейер-тиеуіш шығарады.

Картопты реттеп отырғызғанда түіндер бір-бірінен 25-30 см қашықтықта орналасады. Оларды топырақтың бос, ылғал қабатына отырғазады, ал тыңайтқышты белгіленген норма бойынша әр қатарға бірдей мөлшерде себеді. Мұнда белгіленген қатараралығын және қатарлардың көлденеңінен және ұзынынан түзулігін сақтау керек. Қатарлардың арасы 70см болғанда негізгі қатараралықтарды ±2 см-ге, алтүйіліскен жерлерде ± 10см-ге ауытқууға болады.

Топыраққа және климат жағдайларына байланысты түйінді жоталап немесе тегістеп егеді. Егу тереңдігі бір қалыпты болуы тиіс (жоталап еккенде 10-18см, тегістеп еккенде 8-14см) . Белгіленген тереңдіктен ± 2см ауытқуға болады. Бапталған түйіндер немесе өскіндер еккен кезде зақымданбауы керек.

Картоп отырғызғыштар

Аспалы төрт қатарлы СН-4Б (СН-4Б-1) картоп отырғызғыш (1- сурет) массаны 40-100 грамдық өндірілмеген картоп түйіндерін жоталап және тегістеп отырғызуға арналған, сонымен бірге борозданың түбінен төменірек етіп бөлек-бөлек тыңайтқыш себеді.

1- сурет СН-4Б отырғызышының технологиялық схемасы:

1-бункер, 2-сіліккіш, 3-аударыстырғыштар, 4-қоректендіру шөміші, 5- шнектер, 6- қасықтар, 7-түйнектерді қысқыштар, 8- тыңайтқыш сепкіш аппарат, 9- дискі, 10- тыңайтқыш өткізгіш канал, 11- қвйырма тетік, 12- із қопсытқыш, 14- сошниктің тіреуіш доңғалағы

2-сурет Трактормен агрегатталған СН-4Б картоп отырғызғышы: 1-брус, 2-рама, 3- бункер, 4- кесіп алу аппараты, 5-тыңайтқыш сепкіш аппарат, 6-борозда жапқыштың жұмыс органдары, 7-сошниктер, 8- тіреуіш доңғалақтар, 9- жетекші кардандық беріліс, 10-маркерлер, 11-қарсы жетек, 12-редуктор, 13-қоректендіру шөміштері

Отырғызылған картоптың қатараралығы 70см болады. Ал қатардағы түйнектер аралығын 25, 30, 35 және 40см мөлшерінде белгілеуге болады. Ол “Беларусь” тракторымен агрегатталады. Картопты қатты топыраққа отырғызғанда оны арнайы ПГТ-1 қондырғысының көмегімен Т-74, ДТ-75 шынжыр табанды тракторларға асады.

Қапшықтағы картопты отырғызғыштың бункеріне тиеу жұмысын механикаландыру үшін ЗКС-0, 2 тиеуіш отырғызғыштардың құрамына жатпайды, оларды жеке алады.

СН-4Б картоп отырғызғышы рамадан (2), қоректендіру шөміштері (13) бар екі бункерден (3), бункерлердің арт жағына екі-екіжен орналасқан төрт кесіп алу аппараттарынан (4), АТ-2А екі тыңайтқыш сепкіш аппараттан (5), бағдарлауыш доңғалағы мен борозданы жабатын жұмыс органдары бар (6) төрт сошниктен (7), жетек механизмінен, екі тіреуіш доңғалақтан (8), екі із қопсытқыштан, екі жақты электрлік сигнал беру жүйесінен тұрады. Картопотырғызғыштың екі жақ бүйіріне тұтқалары бар және бөліп тұратын қалқанды басқыштар, ал трактордың рамасына маркерлер (10) бекітілген.

Картоп бункердің (1) еңкіш түбімен ( - сурет ) сіліккіштің (2) және араластырғыштардың (3) көмегімен қоректендіргіш шөмішіне (4) түседі де, одан кесіп алатын аппараттардың айналмалы дискілеріне бекітілген қалақшалар (6) қағып алады. Шөмішке (4) бұрышты бөлгіш пен шнек (5) орнатылған, олар картопты қалақшаларға бағыттап тұрады. Қоректендіру шөмішінен шыққанда қысқыштар (7) қалақшаларындағы картоп түйінін қалақша сошниктің үстіне келгенше ұстап тұрады. Осы уақытта қысқыштың рышагы шинаның үстіне келеді (жүріс жолына), қысқышты қалақшадан ажыратады, сонда картоп түйіндері сошник жасаған бороздаға түседі, ал қалақша ажыратылған қысқышпен бірге тағы да қоректендіру щөиішінің жаны арқылы картоп қабатына өтеді де келесі түйінді қағып алады.

Картопты жоталап немесе дискімен отырғызғанда рамасы пісіріліп жасалған. Алдыңғы брустың орта тұсына трактордың аспалы жүйесін жоғары тартқышпен қосу үшін кронштейн пісіріліп лонатылған, ал төменгі тартқыштар картоп отырғызғышты асып ілгенде орталық сошник топтарының кронштейндеріне бекітілген саусақтарымен қосылады.

Әрбір бункер қаңылтыр болаттан жасалған. Оның түбі қоректендіру шөмішіне еңкештеу орналастырылған. Бункердің түбіне екі-екіден сіліккіш (2) орнатылған, олардың алдыңғы жағы бункердің түбіне топсалы бекітіледі, ал арт жағынан тербеліс қозғалысына келтіретін аударыстырғышдың (3) рамаларына спиральді серіппемен, қысылады. Бункердің артқы кенересінде реттеуіш жапқыш жауып тұратын саңылау бар. Қоректендіру шөміштері отырғызғыш аппараттардың үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етіп тұратын картоп түйінінің запасын жасау үшін қажет. Шөміштің артқы жақ түбі қалақшалар кіретін иін қап жасай отырып радиус бойынша майыстырылған. Бункерге бекітілген шөміштің бүйір кенерелері көсіп алу аппараттарының дискісі мен қалақшалары аралығындағы саңылаудан өтеді. Бункер түбінің орта бөлігінде бұрыштық бөлгіш пайда болады, ол түйнектерді отырғызғыш аппаратына баратын екі ағынға теңдей етіп бөледі. Түйіндердің қалақшаларға үздіксіз берілуін қамтамасыз ету үшін қоректендіру шөмішіне аударыстырғыштар мен шнектер орнатылған.

Сошник корпустан тұрады, ол жоба тәрізді тұмсықпен және бүйірлік қайырмамен жабдықталған. Алдыңғы бөлігінде тыңайтқыштар тыңайтқыыш өткізгіштен каналға келіп түседі де, борозданың бүйір жағындағы топырақты тіліп, оны сошниктің ішкі жағына лақтырып, тыңайтқышты қалыңдығын 3 сметіп бос топырақпен жабады. Отырғызғыш аппараты тастаған картоп түйіндерінен бөлектеп, ол алғаш өнгенде өркеннің күйіп кетуін, ал қопсыған топырақ түйнектің борозда ішінде сырғанап, домалауын болдырмайды.

Сошниктер (3 -сурет) отырғызғыштың негізгі брусына

3 - сурет. Сошниктер тобы: 1- алдыңғы кронштейн, 2, 13- сошниктің жоғарғы және төменгі корпусы, 4-сошник, 5- штанга, 6- тырма, 7- сіңіргіш дискілер, 8- рамка, 9- қайырғыш тетік, 10- реттеуіш таяныш винті, 11-төменгі тартқыш таянышы, 12- сошниктің тіреуіш жоңғалағы, 14-диогнальды тартқыш.

алдыңғы кронштейннен (1), жоғарғы реттеуіш (2) және төменгі (3) тартқыштардан, сошниктің корпусынан (3) тұратын паралеллограмдық механизммен бекітіледі. Сошниктің корпусына қосыалқы тіреуіш доңғалағы (12) бекітіледі. Әрбір сошниктің төмен түсуін шектеу үшін төменгі тартқыштың ұшына тірек (11) пісіріліп, оның қарсысындағы кронштейн корпцсына реттеуіш винт (10) бұралған.

Жұмыс кезінде сошникті көтергенде огың корпусы қоректендіру шөмішінің түбіне сошникті көтергенде оның корпусы қоректендіру оның корпусы қоректендіру шөмішінің түбіне тіреліп қалмауы үшін паралеллограмма диагональды тартқыш (14) енгізіп, оның бір жақ ұшы топсамен сошникке бекітіліп, ал екінші бұрандалы үшы алдыңғы кронштейннің тілігі арқылы өткізіледі.

Сошник бүйірлерінің артында көмгіш дискі (7) мен тырмагың (6) рамасын қосу үшін планкілер пісірілген. Дискілердің жартылай осьтерінің кронштейндері штангіге (5) топсалы қосылған, ол отырғызғыштың рамасына қатаң бекітілген кронштейннің ішінде жылжи алады. Картоп отырғызғыштың жұмыс органдарына трактордың қуат алу білігінен қозғалыс қос конусты шестернядан тұратын редуктор арқылы карданды білікпен беріледі. Редуктордың жетектегі білігінен шынжырлы беріліс қосалқы жетекке, одан соң жақтағы отырғызғыш аппараттының білігіне беріледі. Отырғызғыш аппараттың сол жақ білігі оң жақ білікке жұдырықша муфтамен жалғасқан. Аударыстырғыштар қоректендіру шөміштерінің шнектері мен тыңайтқыш сепкіш аппараттары шынжырлы беріліс арқылы отырғызғыш аппараттың білігінен қозғалыс алады. Кардандық берілістің тісті сақтандырғыш муфтасы болады. Отырғызғыштың тіреуіш доңғалақтары раманың алдыңғы брусына жалғасады, олар винттік көтеру, түсіру құрылғысымен және із қопсытқышты орнататын серіппелі рамамен жабдықталған. Із қопсытқыш ретінде серіппелі тіреуге бекітілген культиваторлық қопсытқыш табан пайдаланылады.

Екі жақты сигналдандыру кнопкалы екі қопсытқыштан, электр бауынан және штепсельдік ашадан тұрады. Қопсытқыщтарды оң және сол жақ басқыш тұтқаның үшкілігн бекітеді. Жұмыс кезінде штепсель ашасы дыбыс сигналымен жалғасқан, трактордың штепсель розеткасына сұғылады.

Отырғызғыштарды реттеу . Көсіп алу аппаратының қалақшалары жалпы жазықтыққа орналасуы керек. Бұл фланецтегі дискініауыстыру арқылы жүзеге асырылады. Жұмыс кезінде қоректендіру шөмішіне картоп беру процесін шөміштегі қабаттың қалыңдығы 10-20см болатындай етіп бункердің жапқыштарынмен реттейді. Қалақшаның әрқайсысы бос орын қалдырмай, бір-бірден түйін алуы тиіс. Егер қалақшалар екі түйнектен алса, онда қоректендірк шөмішінің бүйірін қалақщаға жақындату қажет. Қысқыштардың ұштары мен қоректендіру шөиішінің бүйір аралығындағы саңылау 55мм-ден кемболмауы тиіс. Ол үшін қысқыштардың ұштарын иеді, түйнектердің қалақшалардан түсуін сақтандыратын бір жазықтыққа келтіріп орнатады. Қалақшалар мен түп аралығындағы саңыоау 2-7 мм болуы тиіс. Оны кергішпен реттейді.

Тәуелсіз жетек үстінде түйнектерді отырғызу нормасын (қатарға отырғызатын түйнектердің ара қащықтығы) редуктордың білігіндегі ауыстырмалы жұлдызшаны іріктеп қою және жұмыс жылдамдығын (4, 8-6, 3 км/сағ) таңдап алу арқылы анықтайды. Картоп отырғызу нормасын алдын ала заводта жасалған таблица бойынша, ал ең соңғы норманы жұмыс басында борозда бойында белгілейді.

Егер трактордың қуат алу білігі синхронды жетекте болса, онда қосымша жетектегі40 тісті жұлдызшаны 22 тісті жұлдызшамен алмастыру керек. Сонда себу жиілігі редуктордың білігіндегі ауыспалы жұлдызшаныіріктеп қою арқылы реттейді. Атыздық түйнекті отырғызу нормасын анықтау үшін бастырма штангасының жоғарғы ұшындағы шплинттің орнын ауыстырып қою арқылы борозда жапқыш органдары жоғары көтеріп белгіленген жұмыс жылдамдығымен 9-10м жерді жүріп өту керек. 7, 14 м ұзындықтың (қатараралықтары 0, 7м болғанда) немесе 8, 4 м ұзындықтың (қатараралықтары 0, 6м болғанда) әр қатардағы түйнектерді санап шығып, оларды 2000-ға көбейтеді. Сонда шыққан сан 1 га жерге себілетін нормаға сәйкес келеді. Егер белшіленген нормадан айырмашылық шықса, онда редуктордың білігіндегі жұлдызшаны ауыстыру немесе жұмыс жылдамдығын ауыстыру керек. Тыңайтқыш сепкіш аппараттарды алдын ала себу нормасына қою үшін тыңайтқыш өткізгішті ажыратып алып, әр аппаратқа қапшық байлар қояды. Тыңайтқыш сепкіш аппараттың жаьу рычагын завод нұсқамасында көрсетілген орташа қалыпқа қояды. Отырғызғыш аппараттың білігін 8-10 рет айналдырып, себілген тыңайтқышты қайтадан банкаға салу керек. Содан кейін отырғызғыш аппараттың білігін n айналымға айналдыру керек.

Синхронды жетекте n = 18, 6 Z/BV

Тәуелсіз жетекте n = 3, 7 Z/B

мұнда Z - редуктордың білігіндегі жұлдызша тісінің саны,

V - агрегаттың қабылданған жылдамдығы, км/сағ

B - отырғыхғыш алымының ені, м.

Тыңвйтқыш сепкіш бір аппараттың n айналымында сепкен тыңайтқыштың 100-ге көбейтілген массасы 1 га жерге себілетін нормаға сай келеді. Жапқыш рычагтың қалпын өзгерте отырып, белгіленген себу нормасын алады,

Жұмыс органдары трактордың қуат алу білігі арқылы айналдыру керек. Әрбір аппараттың себу нормасын жеке- жеке белгілейді.

Картоп отырғызғыштың тиреуіш доңғалақтарын шеткі қатараралығына келтіріп орнатып және оны биіктігі жағынан сошниктің төменгі тартқышының (13) ұшы алдыңғысына қарағанда 100-110 мм төмен болатындай етіп реттейді. Отырғызғыштың рамасы горизонталь қалпында болғанда сошниктердің тұмсығы тіреуіш жазықтығына тиіп, ал сошниктің (немесе қайырманың -9) төменгі тілінің артқы шеті горизонттан 35-45 мм көтеріліп тұруы тиіс. Ол үшін сошниктің аспасының (2) жоғарғы бұранда тартқышының ұзындығын реттейдә.

Сошник ең жоғарғы қалыпта тұрғанда оның корпусы мен қоректендіру шөміші түбінің аралығы 20 мм мөлшерінде болуы тиіс. Реттегенде диагональ тартқыштағы (14) гайканың қалпын өзгертеді. Сошниктің төмен түсуін реттегенде отырғызғышты тасымал қалпына қояды, сонда төменгі тартқыш горизонтальмен 30 ⁰ бұрыш жасап (тартқыштың артқы ұшы алдыңғысына ұарағанжа 200 мм төмен болуы керек) орналасуы тиіс, ол үшін төмен түсіруді шектегіштің винтін (10) бұрап енгізеді немесе шығарады. Сошниктің топыраққа кіру бұрышы мен тұрақтылығы бұзылмауы үшін жұмыс кезінде отырғызғыштың рамасын горизонталь тұруы тиіс, оны трактордың аспа жүйесінің тартқышымен реттейді.

Картопты жотасыз отырғызу үшін дискілердің жартылай осін ең аз бұрыш жасайтындай етіп айналдырып, штанганың серппесін босатады. Тырманың тереңдігін дискілер жасаған жоталар тегістелетіндей етіп орнатады, Дискілердің тістері картоп түйініне тиіп, егу дұрыстығын бұзатындықтан тырманы тым тереңдетуге болмайды. Картопты жоталап отырғызғанда тырманы алып тастайды. Жоталардың формасы мен биіктігі топыраққа және сошниктің жүріс тереңдігіне байланысты болады. Егер жота аласа және шашыраңқы болса, онда дискінің тереңдігі мен шабуыл бұрышын ұдғайту керек, сондай-ақ штанганың серппесін де қатайтады. Картоп отырғызғыштың жұмыс өнімділігі таза 1 сағат жұмыс істегенде 1, 15 га отырғызғыштың салмағы - 800 кг, тасымал жылдамдығы - 13 км/сағ.

Жартылай аспалы төрт қатарлы СКС-4 картоп отырғызғышы (4- сурет) жалпы құрылысы мен жұмыс процесі жағынан СН-4Б-1 картоп отырғызғышына ұқсас. Қатараралығы 70 см болатын, өндірілмеген картоп түйнектерін жоталап және тегістеп отырғызуға арналған. Әр түйнектің салмағы 25-150 г болатын картопты 1 га жерге 40-70 мың түйнектен отырғызылуын қамтамасыз етеді.

4-сурет. СКС -4 картоп отырғызғышы. а-жалпы көрінісі, б- құрылғысы; 1, 9 - кардандық беріліс, 2-тіркемесі бар рама, 3-тіреуіш доңғалақ, 4-алдыңғы тиеу алаңы, 5-тыңайтқыш сепкіш аппарат, 6-кесіп алу аппараты, озда жабатын жұмыс органдары, 8-бункер жалғамасы, 10-жүріс доңғалағы, 11-артқы тиеу алаңы, 12-стабилизатор, 13-қопсытқыш, 14- қоректендіру шөміші бар бункер, 15- сошник

Жұмыс жылдамдығы 7, 5 км/сағ. Ал таза 1 сағат жұмыс істегенде өнімділігі 1, 68-2, 52 га. Картоп отырғызғышта тракторшы және және картоп отырғызатын екі адам жұмыс істейді. Ол “Беларусь”, ДТ-75 тракторларымен агрегатталады.

Картоп отырғығыш тіркемесі бар рамадан (2), алдыңғы (4) және артқы (11) тиеу алаңынан, тыңайтқыш сепкіш аппараттардан (5), сошниктерден (15) кесіп алу аппаратарынан (6), қоректендіру шөміштері бар бункерден (14), бункердің жалғамасынан (8), борозданы жабатын жұмыс органдардан (7) стабтлтзатордан (12), қопсытқыштардан (13), тіреуіштен (3) және жүріс доңғалақтарынан (10), жетек механизмінен, электр жабдықтарынан, гидравликалық жүйеден және гидрофициаланған маркерлерден тұрады.

Сыйымдылығы 1500 кг бункерлер картопты механикамен тиецге арналған. Бункердің сиймдылығын арттыру үшін оның жоғары жағына жалғама орнату керек. Бункердің артқы кенересі жылжымалы, ол жалғаманың бүйір кенерелеріне серппеленіп, топсалы бекітілген кронштейндерге асып орнатылған. Жоғарғы жағынан түсетін күштің ықпалымен кенере бункер түбіндегі жоғпрғы тілікке дейін түседі, ал күшті алып тастағанда серіппенің әсерімен өз орнына (бастапқы орнына) қайта келеді. Кенерелердің осылай ауысуының арқасында бункердің тиеу биіктігі төмендейді. Қоректендіру шөмішіне қопсытқыш, шнек және реттеуіш қапталдар орнатылған.

Кесіп алу аппараттарына ірі түйін топтарын отырғызатын қалақшалардың қосымша комплексі орнатылған. Ірі түйнектер осы қалақшаларда мықты серіппесі бар ұзартылған қысқыштармен ұсталып тұрады, олар ірілігі орташа түйін топтарына арналған негізгі қалақшаларды орнатқанда да қала береді. Картоптың ірі түйнекті сорттары тұқым себетін учаскелерге егіледі.

СКС-4 және СН-4Б картоп отырғызғыштарының сошник топтарымен борозда жабатын жұмыс органдарының құрылыстары бір-біріне ұқсас. Алдыңғы тіреуіш доңғалақтары пісірілген конструкциялы болып келеді. Артқы жүріс доңғалақтары осы рамаға топсамен қосылған. Рама мен доңғалақ осінің аралығында екі гидроцилиндр картоп отырғызғыштың арт жақ бөлігін тасымал қалпына келтіру үшін қажет. Олар трактордың гидравликалық жүйесімен қосылған.

Жұмыс органдарының жетек механизміне кардандық беріліс, редуктор, қарсы жетек, шынжырлы берілістер жатады. Қарсы жетекке сақтандырғыш муфта орнатылған. Қосымша біліктегі жетекші жұлдызшаны алмастыру арқылы қатардағы түйнектердің ара қашықтықтары 20см-ден 35 см-ге дейін реттеледі.

Картоп отырғызғыштың электр жабдығы түйнектерді қармау сигналдауышынан және картоп отырғызғыштағы жұмысшылар мен тракторшының арасындағы екі жақтылы сигналдаудан тұрады. Түйнектерді қармау сигналдаушы көсіп алу аппаратының қызметін бақылайды. Егер қалақша бос болса, онда қысқыштың рычагы электромеханикалық датчикті тұйықтайды, соның нәтижесінде трактордың кабинасына орнатылған сигнал құрылысының шамы жанады. Электрмеханикалық датчик ажыратылған екі пластинкалық контактіден тұрады да, қысқыштың рычагтарын бұру үшін шинаның артқы жағына орнатылады.

Стабилизатор (10) екі тіреуіші бар болат пластинадан тұрады, бекітілген бұрылмалы кронштейнге орнатылады. Тіреуде стабилизаторды биіктігінен өзгертіп отыруға мүмкіндік беретін ойықтар бар.

Ал, трактордың алдына МГ-1 маркерлі рама бекітіледі. Тракторшы оны кабинада отырып гидравликалық жүиенің көмегімен көтеріп, түсіреді.

Картоп отырғызғыш арнайы тіркеуіштің көмегімен сегіз қатарлы агрегатпен екі машинаны қосарлап жұмыс істеуге бейімделген.

СКС-4 картоп отырғызғышымен еккенде еңбек шығыны СК-4Б картоп орырғызғышымен салыстырғанда 2-6 есе кемітіледі (тиеу тәсіліне қарай) .

Қиыршық тасты жерге егуге арналған (СКС-4-1) картоп отырғызғышы СКС-4 картоп отырғызғышымен 95 %-ке үйлестірілген.

Картоп отырғызғыштың подшипниктері бір рет немесе маусымда майланады.

СКМ-6 жартылай аспалы алты қатарлы картоп отырғызғышы (5-сурет) бір мезгілде тыңайтқыш енгізе отырып, қатараралықтары 70 см болатын, өнбеген түйіндері жоталап және тегістеп қатарлап отырғызуға арналған.

5-сурет. СКМ-6 картоп отырғызғышы: 1- тыңайтқыш сепкіш аппарат, 2- кесіп алу аппараты, 3-шнек, 4-қоректендіру шөміші, 5-араластырғыш, 6- сіліккіш, 7-бункер, 8- қопсытқыш, 9-стабилизатор, 10-борозда жабатын жұмыс органы, 11- жатқыш, 12- түйіндерді қайтарғыш, 13- сошник, 14- тіреуіш доңғалағы.

Ол ДТ-75М тракторымен агрегатталады. Жұмыс жылдамдығы 7, 1 км/сағ, 1 сағат ішіндегі таза жұмыс өнімділігі 1, 9 -2, 98га. Бункерлері көтерілмелі - төңкерілмелі кузовты машиналарға тиейді. Картоп отырғызғышта тракторшы мен картоп отырғызатын екі жұмысшы істейді.

Картоп отырғызғыш бірдей үш секциядан тұрады. Бункерлерінің жалпы сиымдылығы 1100кг. СКМ-6 картоп отырғызғышының құрылысы мен жұмыс органдарын реттеу, СН-4Б және СКС-4 картоп отырғызғышының құрылысы мен реттелуі сияқты. СКМ-6 картоп отырғызғыш түйіндер аралығын 22, 26, 30 және 35 см етіп отырғыза алады.

САЯ -4 жартылай аспалы автоматты картоп отырғызғыш (6-сурет) бапталған картопты бір мезгілде бороздаға түйіршіктелген минералды тыңайтқышты енгізе отырып, қатараралықтарын 70 см, ал қатардағы түйінді аралықтарын 25-35 см етіп отырғызуға арналған.

6-сурет. САЯ -4 картоп отырғызғышының технологиялық процесі: 1- тыңайтқыш сепкіш аппарат, 2- тербелме қайықша, 3- серіппелі лақтырғыш тетіктер, 4- отырғызу аппараты, 5- қоректендіру шөміші, 6- бункер, 7- қопсытқыш, 8- жүріс доңғалағы, 9- резеңке фартук, 10- тырма, 11- борозда жабатын дискі, 12- сошник, 13- тіреуіш доңғалақ.

Егілген түйнектерді бұдан бұрынғы картоп отырғызғыш сияқты жоталап және тегістеп отырғызады. Оны бапталмаған картопты отырғызуға да пайдалануға болады. Отырғызатын материал ретінде мөлшері 50-100 грамдық көктеп шыққан сабағының ұзындығы 2 см болатын картоп түйнектерін пайдаланады. Ол аккумуляторлы батареясы мен суырмалы розекасы бар МТЗ -80 және ДТ-75М тракторларымен агрегатталады, трактордың қуат алу білігінен қозғалыс алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.