Macromedia Authorware программасын қолданып, Macromedia Authorware программасының мүмкіндіктеріне эолектронды оқулық жасау



Кіріспе ... ... ... ... ... .2
I Тарау
1.1 MACROMEDIA AUTHORWARE 6.0 ортасымен танысу ... ... ... 4
1.2 Терминология ... ... ... ...5
1.3 Authorware не істей алады..6
1.4 Authorware 6.ның жаңа мүмкіндіктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
1.5 Жалпы курс параметрлерін орнату ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.6 Курс сұлбасының қалыптасуы ... ..
1.7 Курстың кіріспе бөлімі ... ... ... ... ..15
1.8 Курстың негізгі бөлімі ... ... ... ... ... 25
1.9 Кадрларды топтастыру ... ... ... ... 26
1.10 Навигация жүйесіне кадрларды қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..28
1.11 Навигация жүйесінің жасалуы ...
1.12 Негізгі мәзірдің жетілдірілуі...31
1.13 Гипермәтіндік сілтемелердің жасалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
1.14 Жұмыстың аяқталуы ... ... ...42
1.15 Тестілеудің астарлы жүйесі ... ... 49
II Тарау
2.1 Microsoft PowerPoint программасымасы ... ... ... .61
2.2 PowerPoint программасын іске қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 62
2.3 Көрмені қалыптар көмегімен құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .66
2.4 Бос көрме құру ... ... ... ..67
2.5 Слайдқа мәтін, сурет, графикалық объектілер ... ... ...68
2.6PowerPoint программасында слайдпен жұмыс істеу режимдері ... 70
2.7 PowerPoint программасында дайындалған көрмелерді қалып арқылы безендір ... ... ... ... 71
2.8 Слайдтарды безендіру элементтері ... ... ... .72
2.9 Түрлі түстер схемасы ... ... ... 73
2.10 Фондық түстерді өзгерту ... .75
2.11 Бояу тәсілдерін таңдау ... ... .76
2.12 Көрмеде бір слайдтан келесі слайдқа ауысу тәсілдері ... ... ... .77
2.13 Мәтінді безендіру ... ... ..79
2.14 Слайд элементтеріне анимациялық эффектілер қосу ... ... ... .80
2.15 Музыка, дыбыс, бейнеклиптері енгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 80
2.16 Слайдтық шоуды жүзеге асыру ... ... ... ... ... ... ... ... ..83
Қорытынды ... ... ... ... ... ... 84
Қолданылған әдебиеттер
Macromedia Authorware ең алдымен қашықтықтан оқытуға электрондық оқулық жасауға арналған. Мұның артықшылығы осында. Сонымен қатар қашықтықтан оқытуға қысқаша тоқтала кетсек.
Қашықтықтан оқыту деп – бұл студентттің өзіндік жұмыс жасауына кеңінен мүмкіндік ашатын, мұғалім мен студент кеңістік немесе уақыт аралығында бөлініп тұрсада, телекоммуникациялық құралдардың көмегімен кез келген жағдайда тапсырма алып, оны орындай алатын соңғы үлгідегі технологиялармен қамтамасыз етілген оқыту жүйесін айтады.
Қашықтықтан білім берудің негізгі мақсаты – оқушы немесе студен кез келген уақытта ақпараттық кеңістікті еркін пайдалану арқылы жан – жақты білім алу болып табылады. ҚР СТ 34.016-2004 «Қашақтықтан оқытуды техникалық және бағдарламалық құралдары. Жалпы техникалық талаптар» ҚР Индустрия және сауда министрлігінің Стандарттау, метрология және сертификаттау комитетімен 2004 жылғы 10 шілдедегі № 179 бұйрығымен бекітілген.
Қашықтықтан оқытудың артықшылықтары төмендегідей болады:
• кез келген жерде, кез келген мерзімде оқуға мүмкіндігі бар;
• кәсіби қызметпен қатар білім алуға болады;
• оқу үрдісінде ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың жаңа жетістіктерін пайдалана отырып, студенттер мен оқытушылар арасындағы белсенді диалог, оқу ақпаратына мүмкіндік беру;
• білім алушының мекен жайына, денсаулық жағдайына, элитарлық және материалдық жағдайына қарамастан тепе-тең дәрежеде білім алуға мүмкіндігі бар...
Қашықтықтан оқытудың компонеттері мен әдістемелік тәсілдері оқытуды мүмкіндігінше ыңғайлы және тиімді етуге бағдарланған.
1. Macromedia Authorware 6.0 А.К.Гультяев Санк-Петербург 2002ж.
2. Арсений Чеботиров.http://www.comizdat.com.
3. Екатерина Куликова.Что умеет делать Macromedia Authorware.
4. Microsoft PowerPoint 2003.Спека Марина Владимировна,Диалект-2004.
5. Microsoft PowerPoint 2002.Шаг за шагом эконом-2002.
6. Macromedia Authorware 6.0 Разработка мультимедийных учебных курсов,А.К.Гультяев 2002.
7. M.Office 2000, Шаг за шагом:Практ.Пособ./Пер.с англ.-М.:Издательство Экон,1999.
8. Новиков Ф.А.,Яценко А.Д.Microsoft Office XP в целом.-Спб.:Бхв-Петербург,2002.
9. Балапанов Е.Қ,,Берібаев Б.,Дүзбаев Р.М.,Мадьяров Т.А. PowerPoint программасын пайдалану:Оқу құралы.-Алматы:ЖТИ,2009
10. http://ru.wikipedia.org/wiki/Microsoft-PowerPoint
11. http://www.adobe.com/products/authorware/
12. http://www.castlecs.co.uk/download/authorware 6 notes
13. http://www.vtc.com/products/M.A
14. http://www.apex.vtc.com/authorware 6
15. http://download.com/Macromedia Authorware -6-download
16. http://amazon.com>...>Authorware
17. Электронды оқулықтың әдістемелік білім жүйесінің модульдік негізі/Ұ.Т.Нұрманалиева,2001ж
18. Электронды оқулықтың қажеттілігі/Рысбаева,2002ж
19. Электронды оқулықтарды пайдалану / Ұ.Бакирова/Қазақстан тарихы әдістемелік журнал,2003
20. Электронды оқулық жұмысын жасаудың тиімділігі/Ш.Сағындықов/Информатика негіздері,Алматы-2002ж
21. http://www.kaznpu.kz/Дистанционное обучение
22. Гусев Д.А. Заметки о пользе дистанционного обучения

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2
I. Тарау
1. MACROMEDIA AUTHORWARE 6.0 ортасымен танысу ... ... ... 4
2.
Терминология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... .5
3. Authorware не істей
алады ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.6
4. Authorware 6-ның жаңа
мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 9
5. Жалпы курс параметрлерін
орнату ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 9
6. Курс сұлбасының
қалыптасуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..14
7. Курстың кіріспе
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..15
8. Курстың негізгі
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...25
9. Кадрларды
топтастыру ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .26
1.10 Навигация жүйесіне кадрларды
қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...28
1.11 Навигация жүйесінің
жасалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
1.12 Негізгі мәзірдің
жетілдірілуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3 1
1.13 Гипермәтіндік сілтемелердің
жасалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...39
1.14 Жұмыстың
аяқталуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
42
1.15 Тестілеудің астарлы
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..49
II. Тарау
2.1 Microsoft PowerPoint
программасымасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 61
2.2 PowerPoint программасын іске
қосу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .62
2.3 Көрмені қалыптар көмегімен
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..66
2.4 Бос көрме
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..67
2.5 Слайдқа мәтін, сурет, графикалық
объектілер ... ... ... ... ... ... . .68
2.6PowerPoint программасында слайдпен жұмыс істеу
режимдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ..70
2.7 PowerPoint программасында дайындалған көрмелерді қалып арқылы
безендір ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..71
2.8 Слайдтарды безендіру
элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...72
2.9 Түрлі түстер
схемасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..73
2.10 Фондық түстерді
өзгерту ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 75
2.11 Бояу тәсілдерін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...76
2.12 Көрмеде бір слайдтан келесі слайдқа ауысу
тәсілдері ... ... ... .77
2.13 Мәтінді
безендіру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..79
2.14 Слайд элементтеріне анимациялық эффектілер қосу ... ... ... .80
2.15 Музыка, дыбыс, бейнеклиптері
енгізу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...80
2.16 Слайдтық шоуды жүзеге
асыру ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..83

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 84
Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..85

КІРІСПЕ

Macromedia Authorware ең алдымен қашықтықтан оқытуға электрондық оқулық
жасауға арналған. Мұның артықшылығы осында. Сонымен қатар қашықтықтан
оқытуға қысқаша тоқтала кетсек.
Қашықтықтан оқыту деп – бұл студентттің өзіндік жұмыс жасауына кеңінен
мүмкіндік ашатын, мұғалім мен студент кеңістік немесе уақыт аралығында
бөлініп тұрсада, телекоммуникациялық құралдардың көмегімен кез келген
жағдайда тапсырма алып, оны орындай алатын соңғы үлгідегі технологиялармен
қамтамасыз етілген оқыту жүйесін айтады.
Қашықтықтан білім берудің негізгі мақсаты – оқушы немесе студен кез келген
уақытта ақпараттық кеңістікті еркін пайдалану арқылы жан – жақты білім алу
болып табылады. ҚР СТ 34.016-2004 Қашақтықтан оқытуды техникалық және
бағдарламалық құралдары. Жалпы техникалық талаптар ҚР Индустрия және сауда
министрлігінің Стандарттау, метрология және сертификаттау комитетімен 2004
жылғы 10 шілдедегі № 179 бұйрығымен бекітілген.
Қашықтықтан оқытудың артықшылықтары төмендегідей болады:
• кез келген жерде, кез келген мерзімде оқуға мүмкіндігі бар;
• кәсіби қызметпен қатар білім алуға болады;
• оқу үрдісінде ақпараттық және телекоммуникациялық технологиялардың
жаңа жетістіктерін пайдалана отырып, студенттер мен оқытушылар
арасындағы белсенді диалог, оқу ақпаратына мүмкіндік беру;
• білім алушының мекен жайына, денсаулық жағдайына, элитарлық және
материалдық жағдайына қарамастан тепе-тең дәрежеде білім алуға
мүмкіндігі бар...
Қашықтықтан оқытудың компонеттері мен әдістемелік тәсілдері оқытуды
мүмкіндігінше ыңғайлы және тиімді етуге бағдарланған.
Қашықтықтан оқытудың негізгі элементтері мынандай:
• оқыту курстары;
• тестілеу;
• жаңалықтар;
• ішкі почта;
• форум;
• электронды деканат;
• есеп берулер;
Macromedia Authorware–(оқу курстарында)интерактивті мультимедиялық
программаларды жасауға арналған. Authorware пакеті материалдарды сан түрлі
формада: мәтін, сурет, бейне және дыбыс түрінде бере отырып пайдаланудыда
қоса қамтиды. Authorwareнің құрамына енетін құралдар қазіргі заманғы
талаптар тұрғысынан алғандағы мүмкіндіктерді береді. Authorware пакеті
материал ұсынудың түрлі формаларын: мәтін, сурет, бейне және дыбыстық
сүйемелдеуді пайдалануды есепке алған компактылы мультимедиялық қосымшалар
жасауға арналған. Әрине, Сіз бұл аспапты басқа да пакеттредің көмегімен
‹‹әдеттегідей›› электрондық көрмелер (презентация), ұқсас тақырыптар
даярлау үшін де пайдалана аласыз. Алайда Authorware ең алдымен, электрондық
оқулық жасауға бағытталған. Осыған байланысты, көрме даярлауға арналған
пакеттердің мүмкіндігіне қарағанда, мұның мүмкіндіктері анағұрлым кеңірек.
Бұған қоса, мұнымен жұмыс істейтін пайдаланушы осы сияқты оқыту жүйесімен
жұмыс істей отырып, Authorware туралы толық білім меңгере алады. Authorware
пакеті арқылы оқыту курсын Ғаламтор желісі арқылы айқындауға да болады.
Microsoft PowerPoint – Microsoft Office-тің құрамындағы, көрмелік
мәліметтер дайындауға арналған программа. Microsoft PowerPoint
программасында баяндама немесе мекеменің салтанатты ашылуы т.с.с. әртүрлі
материалдарды оның дыбыстық және мультимедиялық мүмкіндіктерін пайдаланып
жандандырып жіберуге болады. Программа қарапайым болғандықтан, онымен жұмыс
жасаған өте жеңіл қолайлы болып табылады.
PowerPoint-тың негізгі міндеті – ақпаратты қабылдаудың және есте сақтаудың
тиімділігін арттыру мақсатымен көрмелерді жоспарлау, жасау және өңдеу.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - Macromedia Authorware программасын қолданып,
Macromedia Authorware программасының мүмкіндіктеріне эолектронды оқулық
жасау.
Түлектік жұмыстың мақсатына сай мынандай міндеттер қойылады:
• Электрондық оқулыққа қойылатын талаптармен танысу;
• Macromedia Authorware программасын қарастыру;
• Macromedia Authorware программасында Macromedia Authorware
программасының мүмкіндіктері бойынша электронды оқулықтың комьютерлік
моделін жасау;
• Электронды оқулықтың құрылымы және жұмыс істеу әдісін қарастыру;
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Түлектік жұмыс кіріспеден, екі тараудан,
қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I ТАРАУ

1.1 MACROMEDIA AUTHORWARE 6.0 ОРТАСЫМЕН ТАНЫСУ

Authorware пакеті ықшам мультимедиялық қолдануларды жасауға
арналған. Ол әртүрлі мәліметтерді біріктіріп қарастыруда қолданылатын:
мәтін, сурет, бейнелік және дыбыстық қамтамасыздандыру үстемелері. Әрине
бұл құралды басқа да программалардың көмегімен қарапайым электрондық жаңа
көрсетілімдерді (презентациялар) дайындау үшін пайдалануға болады. Алайда,
Authorware ең алдымен, жүйелі электрондық оқытушы құрал ретінде жасалған.
Сондықтан, көрсетілімдердің дайындық топтамасына қарағанда оның
(Authorware) мүмкіндіктері айтарлықтай кең көлемді. Authorware құрамындағы
амалдар, жүйелі электрондық оқытуды практикалық тұрғыда толықтай жаңаша
сұраныстардағы құрастыру мен ұйымдастыруларды жүзеге асыруға болатындығын
көрсетеді. Сонымен қатар осы оқыту жүйесімен пайдаланушылар жұмыс жасап,
Authorware туралы толық білім меңгере алады. Себебі: Authorware жеке дара
тәуелсіздігі жоқ екендігін көрсете алады. Ол CD дискісіне немесе Ғаламтор
жүйесінде де жарық көруі мүлдем мүмкін. Оқу курстарын Ғаламторда жариялау
кезінде, оны қолданушылар өз жетістіктері жайында ақпараттарды өшіріп
тастаған күннің өзінде, оны қайта ашып алуға толық мүмкіндігі бар. Ал оны
желіде орналастырылған LMC – оқуды жүйелі басқару арқылы табуға
болады.

Authorware 6.0 ортасының негізгі қызметінің мүмкіндіктері

Authorware жұмыс жасау Lego конструкторын пайдаланудағы жұмыстарға
көптеген ұқсастықтарды аңғартады. Сізге көптеген детальдарды ұсынып (тек
қана кесте пішім емес), әртүрлі композицияларды құрастыруға мүмкіндік
туғызады. Сонымен қатар композицияны жасауда әрбір бөлшек детальдар бір-
бірімен ешбір кемі де жоқ, кетігі де жоқ болып жасалып жатса, енді бірде
кейбіріне жұптасқан белгілі бір типтегі детальді іздеп табу керек болады.
Сай келетін детальді іздеп табу қиындық туғызбайды, себебі, Authorware
детальдар түрі оншақты түрден аспайды. Бірақ бұл сіздің ойыңыздағы
мүмкіндіктеріңізді сазгердің жеті нотаны ғана пайдаланатынын есептегенде
тіптен де көп шектемейді. Әрине, саз құлаққа түрпідей естілмеу үшін тек
қана нота білу аздық етеді, сол үшін әрбірімізге талантта керек. Тіпті
болмаған жағдайда ең құрыса ұқып пен ұсынақ керек.

1.2 ТЕРМИНОЛОГИЯ

Бұрын соңды оқу бағдарламасын құрастырумен шұғылданбаған оқушыларға,
Authorware топтамасын оқу кезінде біраз жаңа терминдермен танысуға тура
келеді. Осы топтаманы құрастырушылардың барлығы дерлік өз терминдерін де
пайдаланып отырды. Осы терминдердің кейбірі тіпті орыс тілінде де нақты
деп есептелмейді, себебі осы топтаманың аударылуы кезінде оның авторына
осы тақырыптағы отандық (немесе Ресейлік) бір де бір кітап белгілі болған
емес.Осындай себептерді ескере отырып, алғашқы оқуды терминдермен
бастайтын боламыз. Келесі тарауларда кейбір түсініктерге көлемдірек
түсініктемелер беріледі.
Бірінші түсінік - бұл Authorware көмегімен жасалған соңғы қолдану.
Authorware жасаушылар ол үшін piece сөзінің анықтамасын қолданады. Оның
мың жарымнан аса аудармалық сөздік нұсқалары бар. Олардың қатарында
шығарма және композиция да бар. Бірақ көпшілік қолданулардың
Authorware көмегімен жасалғаны белгілі болса да оны шығарма немесе
композиция деп атай алмаймыз. Аталған кітапта қорытындыларды белгілеу үшін
курс термині пайдаланылады (оқу курсын еске салады, бірақ сөз қысқартылу
үшін қалдырылған).
Келесі түсінік (piece) курсының Authorware амалдары арқылы құрастырылу
технологиясы туралы.
Курс мәліметтерінің ұсыныстарының бірізділігі ...flow line болып
табылады. Бұл сөзге бірнеше сөз нұсқаларын беруге болады. Мысалы:
диаграмма, алгоритм, блок-схема. Алғашқы диаграмма сөзі - ол графикалық
түсінік береді ( мысалы: шеңберлі диаграмма, бағана диаграмма) немесе
қандай да бір аспап, әлде құрал. Алгоритм программалаушы үшін оңды
–солды шашып пайдалануға өте нақты термин болып саналады. Сондықтан,
блок-схема немесе жинақылыққа тек сұлба сөзі ғана қалып тұр.
Сонымен, курстан өту логикасын мазмұндап беру үшін, курстың сұлбасын
сызуға тура келеді. Курстың сұлбасы өз тарапынан мынадай бірізділікті талап
етеді: ... .icons. Иконок? Жоқ, тек қана иконок емес. Бұндай аударма
ағылшынның icons сөзінде мүлдем жоқ ( немесе ЖОҚ бұл сияқты аударма).
Бейне, белгі немесе пиктограмма сөздері де нақтырақ болар еді, бірақ
бұл жағдайда нақтылығы жетіспейді. Сондықтан, ерікті шешім қабылдауды қолға
ала отырып бұдан былай, курстың сұлбасы кадрлардан тұрады деп есептейміз.
Не себепті кадр (ағылшын тілінде кадр бұл frame?) Мәселе, (icons)
курсының сұлбасына енгізілген әрбір элемент, қай күнде де болса көрерменнің
алдына тартылары хақ. Мейлі, ол графикалық бейне болсын, тетік немесе
дыбыстық қатар болсын. Кадрлардың ауысуы мәліметтер көрінісінің бірінен –
біріне динамикалық ауысып отыруын қамтамасыз етді. Шынында, кішкене
ескерту жасау керек. Кадрдың үш түрі бар. Олар оқу мәліметін таныстыру үшін
қолданылмайды. Ол басқа кадрларды көріп тұру реттілігін басқару үшін
қажет. Бірақ, біз олар үшін арнайы термин енгізеп қоямыз. Ол Басқарушы
кадрлар деп аталады. Атап айтқанда қай кадр туралы сөз болатынын келесі
тарауда қарастырамыз.
Тағы да бір термин алдын ала талқылауға лайық, бұл - Knowledge Object.
Осы термин бойынша Authorware ұсынушылар арнайы бағдарламалық обьектті
қолданысқа бере отырып осы оқу курсының толық дерлік дербес екендігін
түсінеді. Осы обьектпен жеке мастер (wizard) тікелей қатынаста болып, оның
көмегімен параметрлерді жөнге салудың алғашқысы 1 курстың құрамына
кіргізуден басталады. Бұл түсінікке жақын келетін балама аударма алдын
ала анықталған обьект. Authorware құрамына қырықшақты алдын ала
анықталған обьекттер енгізілген. Мысалы: True-False Questions обьектісі
курска тест енгізуді рұқсат етеді. Ол қолданушыларға екі жауаптың бірін
таңдауына рұқсат береді. Ол – ия не жоқ. Бұл обьектінің параметрлерін
жөнге салу ретінде сұрақ қою талап етіледі. Бұл сұрақтарға оқушы жауап
беруге тиісті. Және де ол дұрыс жауап айтуға тиісті. Қарастырылған IMS
үлгісі бойынша, сәл алға жылжи отырып, мынаны белгілейміз, алдын ала
белгіленген обьекттер басқа да тест түрлеріне арналған. Курсты құрастырушы
өз тарапынан алдын ала дайындалған обьекттерді де ұсынуы мүмкін. Бірақ бұл
үшін, Authorwareнің бағдарламалық тілін білу талап етіледі. Сонымен, өзіне
авторлық түсіндірмені талап ететін ең соңғы термин бұл - model. Сөзбе-сөз
аудармасы - модель немесе ‹‹үлгі››. Модельдер кітапханасында оны біртұтас
деп сақтап, бұл терминді Authorwareде бір-бірімен байланысты кадрлардың
өзара үйлесімділігі деп түсіндіріледі. Модельдерді пайдалану, курстың дайын
үзінділерін енгізген, курстардың уақыты мен жіберілетін күшінің ауқымын
азайтады. Басқаша айтқанда, модель алдын ала дайындалған обьекеттің
жеңілдетілген нұсқасы. Мәселен, автордың ұзақ уақыт бойы математикалық
модельдеуде жұмыс жасағанында немесе бұл жанамада модель сөзі дұрыс емес
ассоциация қалдырады. Бұл жерде модуль деген термин өте орынды болар
еді. Сондықтан, келіңдер келісейік те: Authorwareнің құрастырушыларына
білдірместен бір ғана әріпті өзгертейік те, model деп атайық, мысалы:
кадрлар тобы модульде біріктіріліп, курс сұлбасында модуль деп қосылды
және т.б.

1.3 Authorware не істей алады

Анығырақ, Сіз Authorware көмегі арқылы курс авторы ретінде не істей
аласыз? Курспен жұмыс жасау барысында автор екі түрлі пішімді ұсынады:
• Курс кадрларының бірізділігін бейнелейтін сұлба түрінде;
• Кадрлардың жиынтығы түрінде немесе экранда көрсетілетін нақты оқу
мәліметі (мәтін,графика), курсты қарау үшін басқару элементтері (
тетік, айналма жолақтары т.б.).
Аталған түсініктерге 1. суреттерді көріп бақылауға болады. Суреттердің
жоғарғы бөлігінде сұлба түрінде, төменінде бар кадрлардың құрамындағылар
есебінде.

1 сурет. Курстың екі түрлі үзіндісінің суреттері.

Пішімдердің әрбірі өзіне тән Authorware тәртіптерін сақтайды. Әр бір сәтте
сіз тек қана бір тәртіпте жұмыс жасай аласыз. Немесе: курстың сұлбасын
өзгерте аласыз, не болмаса кадрлардың құрамындағыны пайдалана аласыз.
Осыдан келе, Authorware нақты бір ғана тәртіпте жұмыс атқаратынын айтқан
дұрыс болады.
Сонымен: курстың сұлбасымен жұмыс жасауда, Сіз:
• Курс сұлбасына керекті кадрларды жай тышқан арқылы сай келетін
белгілерді қоса аласыз, сұлбадағы ең көп кадр 16 мың, жұмысты
қарапайым, әрі жеңіл қылу үшін қолайлысы аз көлемдегі курстарды алған
жөн. Ақырында бірнеше курсты бір-біріне қосуға болады;
• Неге арналғандығын түсіндіріп отыратын, кадрларға еркін ат беру; соған
қарамай кириллицаны пайдалануда қандай да бір шектеулері болмайды;
• Тышқан арқылы тасып, сұлбадағы кадрлардың өзара орналасу орындарын
өзгерту;
• Сұлбаға басқарушы кадрларды қосу және олардың көмегі арқылы курстың
бірізділігі мен сұлбаның бағыттау курсын қамтамасыз ету;
• Жасалған курстың ерекшеліктеріне сәйкес, курс сұлбасына алдын ала
белгіленген обьектілерді орнықтыру және параметрлерін белгілеу;
• Өзара қарым-қатынастағы кадрларды қосу; күрделі курстармен жұмыс
кезінде, кадрларды топтастыру сұлбаның көрнекілігін арттырып, түр
өзгерушілігіне қолайлы жағдай туғызады;
• Сол, не басқа курста қайта пайдалану мақсатында модульде бір
немесе бірнеше кадрларды жасау ;
• Ресурстар кітапханасына ішкі ресурстарды импорттау (графика, дыбыс,
бейне); кітапханаға тек бір ғана дана ресурс сала отырып, осы
ресурстың еркін бірнеше көшірмесін қоса аласыз, файлдың көлемі
өзгермей қалады;
• Кесіп, көшірме жасап және кадрларды ауыстырып орналастыру Windows
айырбастау буферімен жүзеге асады.
Әрина, бұл операциялар тізімінің толық жиынтығы емес. Бірақ, Authorware
мен
танысуға арналған рұқсат берілген тәртіпті курс сұлбасын құрастыруға толық
жеткілікті.
Кадр құрамымен жұмыс барысында, Сіз:
• .rtf немесе .txt, үлгісінде оған мәтінді импорттауға болады,
сонымен қатар графикалық үлгілерді ұстанатын суреттер (CIF,
PNG,JPEG, BMP, TIFF, PSD, WMF);
• Authorwareде сурет салу құралдарын пайдалана отырып жаңа сурет
салу;
• Authorwareге сай құралдарды пайдалана отырып жаңа мәтін жазу;
Және оған талап етілген қаріппен үлгілеуді орнату;
• Экранды орынды(рационалды) пайдалану үшін мәтіндік жолдардың
тігінен жасалуы;
• Кез-келген кадрда тұрған көзбен шолу (визуалды) обьектісінің
масштабын (көлемін,өлшемін) өзгерту;
• Кадр ауқымындағы обьектілерді еркін топтастыру;
• Гиперсілтемеге кез келген мәтіннің бөлігін орналастыру;
• Кадрдың кез келген көріністегі обьектін анимациялау; оны талап
етілген көлемде орналастыру;
• Кадрды шығару тәртібінен динамикалық тездікте кері қарай
ауыстыру;
Келтірілген тізім, курс сұлбасы жұмысына толық еместігі айқын. Оның
негізгі мәселесі - оқушыны қызықтыру. Мысалы: қазірше курс мәліметі
бойынша қолданушының (немесе оқушының) интерактивті өзара қатынас құралы
Authorware қолданылуы туралы ештеңе айтылған жоқ. Тестілеудің жүйелеу
астарын қалай қосу, тестілеудің дұрыстығын қалай қамтамасыз етуге болады,
... мүмкін, толық хабарды келесі тараудан алуыңызға болатын шығар. Бірақ
ол біріншіден тек қана алдыңғы тарауды білетіндер үшін ғана жолданып отыр.

1.4 Authorware 6-ның жаңа мүмкіндіктері

Алдын ала айтылған топтамаға қарағанда, Authorware 6-ға өте көлемді
өзгерістер енгізілді .Оның интерфеисіне де қатысты да, және функционалды
мүмкіндіктеріне де. Төменде қысқаша түсініктері мен тізімі берілген.
Жетілдерулер бойынша толық түсініктерді сол бөлімдерге арналған
тараулардан ала алсыз.

1.5 Жалпы курс параметрлерін орнату

Authorware - қосу барысында бірінші негізгі қосалқы анықтауыш терезе
ашылады. Содан соң, оның үстінгі жағынан экранда диалогтік терезе New
Projеct (жоспар жасау) ашылады. Ол өз кезегінде Application кіріккен
жүйені жасау үшін және Quiz кіріктірілген тестілеу жүйесін жасау үшін
деген екі мастерге жол ашады. Ол 2 суретінде көрсетілген. Cancel
тетігін басып, бұл терезені жабыңыз.
Аяғында Сіз, экраннан жобалау терезесін көресіз (3 сурет). Ол жерде сіз
вертикалды бағыттаушыны көресіз. Сонымен қатар бізге қазірге керекті емес
Knоwledge Objects терезісі болады.
Тышқан арқылы белсендіру үшін жобалау терезесіне шертіңіз. Сол кезде
Control ( басқарушы) басқа негізгі қосалқы анықтауыш бөліктерінің
барлығы алдыңызда тұрады.
Modify мәзірін ашыңыз, каскадты меню Fail –дан Properties
командасын таңдаңыз. Экранда сізге таныс диалогтік терезе ашылады. Ол
курс параметрлерін қондыру үшін арналған. Playback-те келесі қимылдарды
орындаңыз. (4 сурет)

2 сурет. Authorware қосқаннан кейінгі қосалқы анықтауыштың терезедегі
көрінісі.

3 сурет. Жобалау терезесінің бастапқы форматы

4 сурет. Playback ішкі бетіндегі қондырылған курс параметрлер
• Мәтіндік алаңшадан терезенің тақырыпшасын кіргізіңіз (ол да -
курс атауы); еске саламыз, аталған тақырыпша курстың жарыққа шыққан
кезінен бастап көрінеді, ал редакциялау тәртібінде көру терезесінде
стандартты тақырыпша – Presentation Window қала береді.
• Size тізімінде ( көлем) Variable пунктін таңдаңыз; бұл нұсқа
Көру терезесінің динамикалық өзгеруін қамтамасыз етеді. Терезенің
көлемін өзгерту, Сіз әлі де болса көлемді өзгертуге сенімді болмаған
сәтте керек.
• Title Bar-ға жалауша (тақырыпша жолағы) қойыңыз, шынында, ол үнсіз
жағдайда орналастырылған, дұрысы оны анықтау керек. Бұл параметр тек
қана соңғы қорытындының ішкі түрінің көзқарасымен алғанда. Себебі,
тақырыпша жолағы терезенің жабылу тетігіне иелік етеді. Ол әркез
Көру терезесін жабудың ең ыңғайлысы болып табылады. Егер курстың
ең соңғы нұсқасын осы деп тапсаңыз, онда курсты публикациялау
алдында Title Bar жалаушысын алып тастаңыз.
• Options группасынан барлық жалаушаның алынғанына көз жеткізіңіз.
Interасtion ( өзара қызметтестік параметрлері) қосымша бетінде бізді тек
қана параметр ғана қызықтырады. Ол тетіктің ішкі түрін анықтайды. Ол өз
кезегінде Wait Icon типті кадры арқылы жасақталады (5 сурет). Ендігі
кезекте бұл тетікті қысқаша болу үшін пауза тетігі деп атаймыз.

5 сурет. INTERACTION қосымша беттері

Еске саламыз, бұл кадр типі келесі кадрдың курсына өтуді қолданушы адам
пауза тетігін баспайынша тоқтатып тұрады (толығырақ 1 кестесін бірінші
тараудан қараңыз).
Үнсіздікте пауза тетігі Continue ( жалғастыру) белгісін иеленеді. Бұл
Windows стандартты тетігімен аналогты болып келеді. Курсты
қолданушыларға тетіктердің арналуы толық түсінікті болу үшін, берілген
белгіні КЕЛЕСІ... (Дальше) сөзімен ауыстырамыз. Бұл үшін мәтіндік
алаңшаға Label (Білгі-Метка) жаңа белгіні орналастырамыз. Енгізілген
мәндер көру облысында сол бойында көрінеді (6 сурет). Жаңа белгі курстағы
барлық пауза тетіктері үшін қолданылады.

6 сурет. Пауза тетігінің жаңа белгісі

Пауза тетігінің форматын өзгерту үшін, диалогтік терезеде ашылатын сәйкес
нұсқаны Wait Button терезесінің оң жағына орналасқан тетіктен шерту
керек. (7 сурет)

7 сурет. Пауза тетігінің форматын таңдауға арналған диалогтық терезе

Тетіктің құнды параметрлерінің бірі болып, тіркеу керек болған, белгіні
енгізуге қолданылатын қаріп саналады. Ол егер Сіз кириллицамен жұмыс
жасасаңыз өте ерекше болады. Жағымсыз жағдайларға жолықпау үшін, курсты
публикациялану соңында, кириллицаны қолдаушы қаріпті таңдау керек (
мысалы, Arial Cyr).
CMI қосымша беттері, қолданушының жұмыс жасау тізімін көрсететін және
тіркеуді талап ететін Knowledge Track жалаушалар топтамасын қамтиды.
Мәліметтердің жинақталуы соңғылықта оқу орталығының серверіне беріледі
(немесе, оқуды басқару жүйесіне).
Жасалушы курс үшін, үнсіздікте пайдаланылатын –All Interactions (барлық
қозғалыстар-все действия) 8 суретінде көрсетілген.

8 сурет. All Interactions жалаушасын орналастыру оқушының барлық
қозғалыстарын автоматты тіркеуді қамтамасыз етеді.

Properties терезесінің барлық үш қосымша беттеріне параметрлерді
орналастырғаннан кейін, ОК тетігін басу керек.
Курсты редакциялаудың кейбір операцияларын жүзеге асыру үшін, дискіде
алдын ала сақталынған болуға тиісті. Мысалы, бұл курсқа кітапхана
элементтері мен алдын ала дайындалған обьектілерді қою үшін керек (осы
элементтерге енгізудің корректті жасалуы, файлдың адрестері анық та қанық
болғандығына байланысты). Файлды дискіде сақтау үшін, файл мәзірден Save
as ... . командасын таңдайсыз, содан соң Windows стандартты диалогтік
терезеден файл маршрутын көрсетесіз.

ЕСКЕРТПЕ
Естеріңе саламыз, үнсіздікте файл .абр форматында сақталады. (р әрпі-бұл
project сөзінің бірінші әріпі)
Анық болу үшін, жасақталушы курс файлы Macromedia Authorware.абр атымен
сақталған деп санаймыз. (9 сурет)

9 сурет. Жобаның файылы сақталғаннан кейінгі жобалау терезесінің
тақырыпшасы.

1.6 Курс сұлбасының қалыптасуы.

Аталмыш қадамның суреттелуін біз соңынан бастаймыз. Сол мағынада, себебі,
сәйкес процедуралардың орындалу өз кезегінде оның қорытындысына көз
жіберуді ұсынады. (10 сурет)

10 сурет. Курс сұлбасы.
Сонымен қатар, 11 суретінде алғашқы үш курстың кадрларының мазмұны
көрсетілген. 10 суретінде көрсетілген курс сұлбасын, екі бөлікке бөлуге
болады. Олар: кіріспе, оған алғашқы төрт кадар кіреді және негізгі, ол
кадр бөлімдер тізімінен басталады.
Соған қарай, біз сұлбаның қалыптасу процедурасын екі бөлікке бөліп,
әрқайсысын бөлек – бөлек қарастырамыз.

11 сурет. Курс кадрларының алғашқы үшеуінің мазмұны.
1.7 Курстың кіріспе бөлімі

Authorware қайта қараудың алғашқы үш кадрының қорытындысы 11 суретінде
көрсетілген. Төртінші кадр (Уд.заставки), өз атымен толық сәйкес. Келесі
курс кадрларын көру терезесінен бейнені (рисунка) алып тастауды қамтамасыз
етеді.

Бірінші кадрдың жасалуы

Бірінші кадрды ( заставка) жасау үшін, келесі қозғалыстарды орындау керек:
1. Кадрлар панелінен тышқан арқылы жобалау терезесіне Display кадрының
белгісін тасу керек. Authorware автоматты түрде оны бағыттаушы басына қояды
және оған Unitled атауын береді.
2. Үнсіздікте тұрған бет басындағы суреттегі атауды өзгерту (заставка-бұл
жерде бет басы, не сурет) (12 сурет).
3. Жасалған кадр белгісіне екі рет шерту; экранда бос көру терезесі
ашылады. (12 суреттің астыңғы жақта)
4. Сұралған суретті көру терезесіне импорттау және оның параметрлерін
корректілеу.

11 сурет. Бірінші кадрды жасағаннан кейінгі көру терезесімен курс
сұлбасының көрінісі.

ЕСКЕРТПЕ
Назар аударыңыз, редакциялау режимінде көру терезесін ашу кезінде, құралдар
панелі кадрдың атауын нұсқай отырып автоматты түрде ашылады (12 сурет).
Суреттің импортталу процедурасын кеңірек қарастырамыз.
Көру терезесіне графикалық форматтағы суретті орналастыру үшін (немесе,
Display типті кадрға сәйкес) мыналар қажет:
1. Fail мәзірден Import (Импорт) командасын таңдау керек.
2. Import which file? ашылған диалогтік терезесінен (Қандай файлды
импорттау?) сұралған файлдың Import тетігіне шерту керек.
( 13 сурет)

13 сурет. Суреттің импортталуына арналған диалогтік терезе

Linк to file (файлмен қатынас) жалаушасы, Import which file? Терезенің
төмен жағында орналасқан, импорт операциясының орындалу режимін нұсқауға
жол ашады:
• егер жалауша қойылса, онда импортталған суретке файл- деректерге
(файл-источник) сілтеме жасалады; файлға кіріктірілген бұл режимде
барлық өзгерістер, импортталған суретке автоматты түрде
пайдаланылады.
• егер жалауша алынып тасталса, онда импортталған сурет файл-деректен
қатынасты үзеді.
Егер импортталған сурет файл - дерекпен байланысты болса, онда курстың
жарық көруінен соң бұл файл да қол жеткізерлік болады. Сондықтан да курсты
жасап болған соң файл - дерекпен қатынасты үзген дұрыс болады.
Импортталған суреттің алдын ала көрінісін Import which file? терезесінен
көре аласыз. Ол үшін Show Preview (предворительный просмотр-алдын ала
көру) жалаушасын қоясыз.
Импортталған сурет кадрды көру терезесінң дәл ортасында орналасады және
маркермен анықталған рамкада беріледі. (14 сурет). Маркерлердің саны,
кейбер суреттердің параметрлерін корректілуге болатынын айтады.
Мысалы: Сіз суреттің геометриялық көлемін өзгертіп, басқа орындарға
орналастыруыңызға болады. Суреттің орналасуын өзгерту үшін, оны тышқан
арқылы тасыса жетіп жатыр. Ал егер суретті пикселге дейін позициялағыңыз
келсе, онда курсорды пернелік басқаруды қолдану керек болады (бағыттаушы
арқылы-со стрелками). Әрбір пернемен басу суреттің сәйкесті бағытта бір
пикселге өзгеруін білдіреді.

14 сурет. Импортталған сурет

Суреттің көлемін өзгерту үшін, тышқан арқылы анықталған маркердің біреуін
тасу керек. Алғашқы көлемді өзгерту кезінде экранда ақпараттық терезе
ашылады. Ол суреттің ( қалай болды, солай қойылғаны туралы) қойылғаны
туралы айтады және масштабтың бекітілуін талап етеді.

15 сурет. Масштабтауды бекітуге арналған ақпараттық терезе

Егер Сіз, нақты операцияны бекітемін деп санасаңыз, онда қалған қимылдардың
барлығы қосымша бекітуді талап етпейді.

ЕСКЕРТПЕ
Суреттерді масштабтауда Authorware сол алгоритм бойынша жұмыс жасайды
немесе орта деңгейдегі графикалық редактор тәрізді (мысалы, Paint Shop Pro
сияқты). Сондықтан да суретті өте көп өзгерту, суреттің сапасының
төмендеуіне алып келеді.
Сіздің ойыңыздан шығатын сурет көлемін жасап алғаннан соң, көру терезесінің
көлемін де коррекциялап алуыңызға болады (Оны Variable параметрінің
жасақталуы арқасында жүзеге асырасыз). Терезенің көлемінің өзгеруі
стандартты түрде жасалды. Бірақ терезенің шекаралығын орналастыруда оның
сол жақ жоғарысында осы кездегі көлемі көрініп тұрады (16 сурет).
Курс сұлбасында бір кадр қамтылса, Authorware негізгі терезесінде мәзір
Control-ға қол жеткізуге болады. Бұл деген сөз, енді сіз, шығару курсын
басқару командасына жол табасыз, бұл басқару панелін пайдалануға болады
дегенді де білдіреді. Оны ашу үшін, негізгі терезенің құралдар панеліндегі
Control Panel тетігін шертіңіз.

16 суреті. Көру терезесінің шекарасын орналастыру кезінде онда осы
уақыттағы көлемі көрінеді.

Екінші кадрдың жасалуы

Екніші кадрды жасау үшін (заголовок-тақырыпша) келесі қимылдарды жасаңыз:
1. Көру терезесін жабыңыз.
2. Ендірме бағыттаушы жобалау терезесінде алғашқы кадрдан төмен
тұрғанына көз жеткізіңіз.
3. Тышқан арқылы кадрлар панелінен жобалау терезесіне Display кадрының
белгісін тасып қойыңыз, Authorware автоматты түрде оны алғашқы
бағыттаушы кадрдың төменіне жаңа Untitled ату беріп
орналастырады.
4. Үнсіздікте тұрғанда Тақырыпша (загологвок) атауымен ауыстырыңыз.
5. Көру терезесінің редакциялау режимінде ашу үшін, жасалған кадрдың
белгісін екі рет шертіңіз.
6. Тақырыпшаның мәтінін енгізіңіз және оның параметрлерін
коррекциялаңыз.
Соңғы пунктты біз әрине, кеңірек қарастырамыз.
Көру терезесіне мәтінді орналастыру үшін:
1. Құралдар панелінде Text жолағына басыңыз. (17 сурет)

17 сурет. Редакциялаудың құралдар панелі

2. Тышқанның сол жақ тетігін басу арқылы Көру терезесінен (тақырыптың
бірінші сиволы тұрған жерде), сонымен қатар көру терезесінде шектеу
сызығы шығады, ол мәтіндік жолақтың көлемі мен орналасуын
анықтауды және мәтіндік курсорды да қоса (18 сурет).
3. Керекті мәтінді егізіу (Macromedia Authorware).
4. Мәтіндік жолақты басқару элементтері көмегімен оның параметрлерін
коррекциялау (18 сурет).
• Мәтіндік жолақтың орналасу шегін өзгерту үшін (және өз көлемін де)
тышқан арқылы оң не сол маркер шекараны тасу керек (бұл маркерлер
шаршы формасына ие);
• Мәтіннің орналасуын ішкі мәтіндік жолақта өзгерту үшін, тышқан
арқылы сол не оң форматтау маркерді тасу керек (бұл маркерлер
қара үшбұрыш формасына ие).
Көру терезесіндегі мәтіндік жолақтың орналасуын өзгерту үшін:
1. Мәтінді енгізу режимінен шығу керек, ол үшін құралдар панеліндегі
Pointer (бағыттаушы-указатель) жолағын шерту керек.

18 сурет. Мәтін тақырыбының енгізілуі

2. Мәтіннің облысында бағыттауш тышқанды орналастырып, сол жақ тетікті
баса отырып мәтінді жаңа орынға көшіріу керек.
Назар аударыңыз, редакциялау режимінде кадрды көру терезесін ашқан кезде
(немесе, курс сұлбасынан), өткен кадрлардың мазмұны көрсетілмейді.
Суреттегі тақырыптың орналасуын түзету үшін (бірінші кадрға тән), келесі
қимылдарды жасау керек:
1. Басқару панеліндегі Restart тетігін басып курсты
көрсету
режиміне өтіңіз; Екі кадрды көрсетуді аяқтағанда 19 суреттегідей
көрініске ие болады.
2. Басқару панелінен Pause тетігін басыңыз, ол редакциялау
режиміне қайта келеу үшін.

19 сурет. Екі кадрды да көруге шығарғаннан кейінгі көру терезесі

3. Мәтінге екі рет шертіңіз. Ол анықтау маркерімен қоршалған
болады.
4. Мәтінді жаңа орынға алып келіңіз. (20 сурет)

Барлығын дұрыс жасағаныңызға көз жеткізіу үшін, басқару панеліндегі
Restart тетігін басу арқылы курсты басынан бастап қараңыз.
Егер Сіз, тақырыптың сыртқы көрінісін салыстырсаңыз, 20 суретінде
көрсетілгенмен 11 суретінде көрсетілгенді, онда Сіз олардың арасындағы
өзгешелікті байқайсыз.

20 сурет. Бірінші кадр мазмұнына тән мәтіндік жолақтың түзетілуі

Үшінші және төртінші кадрлардың жасалуы

Бұл ек кадрдың бір бөлімшеде қарастырылуы жайдан-жай емес. Себебі, үшінші
және төртінші кадр (Wait Icon және Erase Icon ) бір-бірімен өте тығыз
байланысты. Ол тек біздің шынығу курсында ғана емес. Бұл Тәтті жұп
тұтынушымен басқаруымен курстың келесі кадрға өтуін қамтамасыз етуді
талай орындайтын болады.
Қаралып жатқан мысалда Пауза 1 ( өз атауы – Wait Icon) пауза тетігін
жасайды. (11 суретін қараймыз). Осының арқасында алғашқы екі курс кадрымен
жасалған мазмұндар кадры, оқушы қашан Келесі... (Дальше) тетігін
баспағанша экранда тұра береді. Міне осы кезде төртінші кадр жұмысқа
шығады. Ол өз кезегінде көру терезесінде сол ақпаратты қалдыра береді,
қайсыны жасақтаушы ойына қарай келесі кадрға көшірілуге тиісті болса.
Курсқа пауза тетігін қосу үшін келесі қимылдар жасалуға тиіс:
1. Жобалау терезесін белсендіріп, қоюшы нұсқаушысы екінші кадрдың
белгісінен төмен тұрғанына көз жеткізіңіз.
2. Тышқан арқылы кардлар панелінен жобалау терезесіне Wait кадрының
белгісін тасып басыңыз. Authorware автоматты түрде екінші кадрдың
бағыттаушысынан төмен орналастырады. Кадрлардың басқа типтеріне
қарағанда, Wait кадрына үнсіз атау берілмейді. Бірақ, сіз оны
кадрдың тақырыпшасын қойған кезде кадр сұлбасына енгізуіңізге болады.
3. Басқару панелінен Restart тетігін басу арқылы курсты көру режиміне
өтіңіз. Үш кадрды көру режиміне шығарған кезде көру терезесі 20
суретіндегі жоғарыдағыдай қалыпқа ие болады.
4. Редакциялау режиміне келу үшін, басқару панелінен Pause тетігін
басыңыз.
5. Тышқан арқылы екі рет тетікке басыңыз, ол анықталған маркермен
қоршалады.
6. Тетікті жаңа орынға көшіріңіз (21 төменгі суреттегідей).
Барлығын дұрыс жасағандығыңызға көз жеткізу үшін, курсты басынан бастап
экранға шығарыңыз. Оны Restart тетігін басу арқылы жасайсыз.
Сіз, соңғы кадрға дейін келіп, Келесі... (Дальше ) тетігін басаңыз, онда
ол жоқ болып кетеді. Ешқандайда көру терезесіндеге ақпараттарды
өзгертпестен-ақ.
21 сурет. Алғашқы үш кадрды көрсетуден соңғы көру терезесі.

Бұл сонымен түсіндеріледі, себебі, Пауза 1 әлі сұлбада соңғысы және
Authorware басқа барар жол жоқ.
Біздің қолда бар жобамен сәйкес, курстың кіріспе бөлімі суреттің
өшірілуімен аяқталады (10 сурет). Осы функцияны Суретті өшіру кадры
орындайды.
Қойылған мәселелерді орныдау үшін келесі қимылдар жасалады:
1. Жобалау терезесін белсендіріңіз және қоюшының нұсқаушысы үшінші
кадрдың белгісінен төмен еместігіне көз жеткізіңіз.
2. Тышқан арқылы кадрлар панелінен жобалау терезесіне Erase кадрының
белгісін тасып қойыңыз; Authorware автоматты түрде үшінші кадрдың
төменгі жағындағы бағыттауышға орналастырып Untitled жаңа атауын
береді және оны Суретті Өшіру аусытырады.
3. Restart тетігін басу арқылы курсты көрсету режиміне ауысыңыз;
Authorware дәрежесінің төртінші кадрында экранда оның
параметрлерінің орналасуы шығады (22 сурет); егер ол суретті толық
жауып қалса, мүмкіндіктер терезесін ол көрініп тұратындай қылып
өзгертіңіз.
4. Суретті тышқанмен басыңыз, сонда ол экраннан жоқ болады.
5. Параметрлерді басқару терезесінде Суретті Өшіру кадрынан ОК тетігін
басыңыз.

22 сурет. Erase кадрының параметрлерді басқару терезесі

Қимылдардың барлығын дұрыс жасағандығыңызға көз жеткізу үшін, курсты
толығымен экранға шығарыңыз. Ол үшін Restart тетігін басқару панелінен
басыңыз.
Келесі... тетігін басқан кезде, тетікпен сурет бір сәтте жоғалып кетеді.
Содан соң көру терезесінде тек қана курыстың тақырыбы ғана қалады.
Анықталғандай, кез келген потенциалды дәрежедегі тұтынушыларға бұл
кішігірім шешілімдер сондай тартымды болмайтыны рас, мектеп оқушылары үшін
тіпті де. Бақытқа қарай, Authorware авторлары бұны өте жақсы түсінеді және
сол үшін де Erase кадырының параметрлерімен басқарудың лауазымдылықтарын
жасақтаушыларға көптеп беріп отыр. Сіз кадр сұлбаларының бай стандарт
визуалды эффекттердің мол топтамасын қолдана аласыз, сонымен қатар өзіңіз
жасаған эффекттеріңізді де пайдалана аласыз. Келесі... тетігін басқан кезде
сурет сол бойда жоғалып кетпейді. Ол біртіндеп үзінділерге шашырап
кететін болады (23 сурет).

23 сурет. Суреттің біртіндеп жоғалу эффектісі

1. Жобалау терезесіндегі Суретті өшіру кадры белгісіне екі рет басып,
оның параметрлерін орналастыру терезесін ашу.
2. Парамерлерді орналастыру терезесінде жолақтың оң жағында орналасқан
Transition (өту- переход) тетігіне басу (24 сурет).
3. Ашылған қосымша терезедегі тізімдерден [Internal] (Встроение-
тізбектелу) пункттін, ал эффекттер тізімінен – Fade Out (Біртіндеп
жоғалу) нұсқасын таңдау; төмендегі орналасқан элементтердің басқарылу
көмегімен қосымша эффекттер параметрлерін жасау (25 сурет).
• Duration жолағында (ұзақтық-длительность) – эффекттердің
жалғасу ұзақтығы (секундтарда);
• Smoorhness (жатық-плавность) жолағында - эффекттің жатықтығы,
бұл жағдайда ол суреттің шашырауы - қанша жолақта мәні көп
болса, сонша үзіндіде көлемді болмақ. Болған үзіндінің
көлемімен анықталады;
• Affect – тің ( Воздействовать-қозғалысқа келуге көмек ) екі
қосқышы эффекттік қозғалыс облысын анықтайды - барлық терезе
(Entire Window) немесе жоғалып кететін (Changing Area Only)
облысты.
Параметлер орнасатыру терезесін жаппай тұрып эффектті алдын ала көруге
мүмкіндік алу үшін, Applу (қолдану-применить) тетігін басыңыз. Орнатылған
параметрлерді кадрда пайдалану үшін, Ок тетігін басу керек.
Таңдалған эффекттің аттары Transition жолағындағы Erase кадры
параметрлерін орнату терезесінен шығады. Барлық қозғалысты дұрыс
жасағандығыңызға көз жеткізу мақсатында курсты толығымен қайта басынан
қараңыз, ол үшін басқару панеліндегі Restart тетігін басыңыз.

24 сурет. Кітапхан эффектісін шақыру тетігі

25 суреті. Көшу параметрлерінің орналастыру терезесі

1.8 Курстың негізгі бөлімі

Курстың негізгі бөлімі, навигациялаудың жалпы жүйесіне енетін 7 бөлімнен
тұрады (26 сурет):
• Меню;
• Power Point туралы түсінік;
• Жан бітірімді баптау;
• Слайдтарды безендіру;
• Жасақтаманы және қалыптарды қолдану;
• Көрме көрсету;
• Тест;
• Шығу (бұл бөлім суретте көрсетілмеген, оны сұлбадан көру үшін,
кадрлар тізімін төмен қарай жүгірте қарау керек).
Әрбір бөлім үшін курс сұлбасында сәйкес бөлек кадр бар. Қаралып отырған
мысалда Мар типті кадр негізіндегі бөлімдер алынған, бұл шартты болмаса
да. (Бұның не себепті Мар керек екендігі туралы кейінірек айтамыз ). Барлық
7 кадрды навигациялаудың бір жүйесіне жинақталуы Framework типті кадрды
қамтамасыз етеді. Оған сұлбада Бөлім тізімі деген атау беріледі.
Навигациялаудың механизімі Мәзір бөліміне кіргізілген. Бұл механизмнің
жұмысы келесі – Навигация жүйесінің жасалуы бөлімде қаралады.

26 сурет. Framework типті кадр курс бөлімдерін бір навигациялық құрылымға
жинақтауға көмектеседі.

Authorware 6 ортасымен танысу, Жобалау терезесі, Басқару панелі, Кадрлар
панелі кадрлары оқу курс материалдарының құрайды.
Тест кадры тесті қосуды қамтамасыз етеді. Оны жасау процедурасы
Тестілеудің жүйесінің жасалуы бөлімінде қарастырылған.
Шығу кадры оқушының қалауымен жұмыстың аяқталуын қамтамасыз етді. Осы шығу
кадрын навигациялау жүйесінің бір бөлігі ретінде қарауға болады. Осыған
орай сауалдарды Навигация жүйесін жасау бөлімінен қарауға болады.
Осылай, бір бөлімшенің рамкасының ішінен курстың негізгі бөлімін
құрастыру екі сұрақты ғана қарастыруға көмек береді:
• Кадрларды топтастыру;
• Кадрларды навигация жүйесіне енгізу.

1.9 Кадрларды топтастыру

Кадарларды топтастыру курс сұлбасының оқылуын және компактілікті
жоғарылату мақсатында жасалады. Топтастырылған сұлба кадрларын Визуалды
елестету үшін, Мар типті кадрдың қызметін қараса болады. Басқаша айтқанда,
бұндай кадр топтастырылғын кадрлар сыйып кететін контейнер рольін атақарады
(немесе бума керек болса). Кадарлардың үзіліссіз тізбегі ғана топтаса
алады. Мысалы: Біз кіріспе бөлемге кіретін алғашқы төрт курс кадрларын
топтастыра алар едік.
Кадрларды екі жолмен топтастыруға болады:
• Мар кадрына бұрын жасалған кадр бірізділігін біріктере отырып;
• Мар кадры терезесіне кадрдың жаңа бірізділгін орналастыру арқылы.
Алғашқы әдісті пайдалану үшін:
• Клавиатурада Shift клавишасын басып тұрып, тышқанды пайдалана отырып
топтастыруға арналған барлық кадрды таңдау.
• Modify мәзірінен Group (топтастыру-группировать) командасын таңдау.
• Мар кадры схемасына автоматты қосылған кадр үшін атау беру.

Мысалы: 26 суретте жасалушы курстың кіріспе бөлімінің топтастырылудан
кейін қалай болатындығын көруге болар еді.

27 сурет. Кадрларды топтастыру мысалы

Мар кадрының ішіне көз жүгірту үшін, тышқан арқылы екі рет белгісін
шертіу жетіп жатыр. Ашылушының интерфейсі терезесі дәл сол курс сұлбасының
терезесі интерфейсіндей болады.
Назар аударыңыз, Мар кадрында орналасқан, курс үзіндісіі, енді ирархия
деңгейіне негізгі сұлба мен Мар кадрынан бірге төмен саналады.
Топтастырылмаған бар кадрларға жаңа топ жасау үшін, қажетті:
1. Проекттеу терезесінде бағыттаушымен сол нүктеге басу керек.
2. Топты қоюды талап етілгенге тышқан арқылы кадр панелінен жобалау
терезесіне Мар кадр белгісін тасу; Authorware автоматты түрде
бағыттаушы орынға өзіндік Untitled атуын беріп орналастырады.
3. Кадрдың атын өзіне келетін атпен ауыстыру.
4. Кадрдың белгісіне екі рет басып, келесі деңгейдің сұлба терезесін
ашыу.
5. Ашылған терезеге талап етліген кадрды орналастыру.
Қайта қаралып жатқан курсты жасау үшін біз, қаратсырылған әдістердің
екіншісін аламыз, немесе, Мар кадрынан керекті сұлба санын
орналастырамыз, содан соң оны толтырамыз. Одан бұрын Framework кадрына
ораламыз және оның көмегімен навигация жүйесінің ‹‹каркасын жасаймыз.

1.10 Навигация жүйесіне кадрларды қосу

Framework кадры, Мар кадры сияқты, басқа кадрларды қамтитын контейнер
қызметін атқарады. Бірақ, Мар кадрына қарағанда, ол о бастан бос емес-
тін. Егер Сіз жоғарыдан жаңа Framework кадрын орналастырсаңыз, және оның
терезесін ашсаңыз (тышқанмен екі рет кадр белгісін шертіп ) онда, 28
суреттегі көрсетілген сұлбаны көресіз.

28 сурет. Framework кадрымен іске асырылған стандартты навигациялау
сұлбасы

Бұл сұлба Framework кадрымен іске асырылған навигация сұлбасының
стандартты нұсқасын көрсетеді. Әрбір Navigate типті кадрдың сегізі бұл
сұлбада берілген, өтудің нақты операциясын жасауды қамтамасыз етеді.
Мысалы: бірінші кадр - Go Back – бір адым артқа қайтып келуге мүмкіндік
береді.
Не жайлы айтылып жатқанын анығырақ түсіну үшін, біз жасаған Framework
кадрын курс сұлбасына орналастырып, (төртінші кадрдан төменде) курсты
көруге шығарыңыз. КЕЛЕСІ... тетігін басқанан соң, Сіз ұсыну терезесінде
навигация панелінің өзіндік түрінің шыққанын көресіз (29 сурет).

29 сурет. Framework кадрының үнсіздікте тұрғанданавигациялау панелінде
қалыптасуы

Бұл панель сегіз тетіктен тұрады, немесе Framework сұлба кадрында
Navigate кадры қанша болса сонша тетіктен тұрады. Framework кадры арқылы
жасалған навигациялау панелінің ерекшеліктері, Framework кадрының
сұлбасына қосылған оның қимылдар жасау облыстары шектеулі ғана. Олай
болса, сол уақытқа дейін, сұлбада қайсыбір Framework кадрына біріктірілген
кадр болмаған жағдайда, навигация панелі бос шертумен ғана тұрады.
Сонымен, Framework кадрын сұлба курсына енгізе отырып және оған
ақпараттық кадрларды біріктіре отырып, айтылған курс көрінісіне дайын
навигация сұлбасын аласыз.
Бұл Framework кадрының дәрежесінің барлығы емес. Мәселе сонда, ол
жасырын тұрған мүмкіндітерге де ие: Сіз, стандартты навигациялау панелін
толығымен ауыстыра аласыз, және сонымен бірге Framework кадры жұмыс
жасауға қабілетті болып қала береді. Атап өту керек, бұл өте көп тараған
навигациялау жүйесінің бірі болып саналады.
Дәл осы қабылдау да Біз пайдаланамыз: сұлбаға Framework кадрды
орналастырамыз, оны аршып аламыз, содан соң оған өз негізінде жаңа
навигациялау жүйесін жасаймыз.
Осы аталған тапсырманы орындау үшін төмендегілерді орындаймыз:
1. Framework кадрына курс сұлбасын енгізіп, оның атын Бөлімшелер тізімі
деп өзгертіңіз.
2. Framework кадры (екі рет белгісін шерту арқылы) терезесін ашыңыз,
содан соң Gray Navigation және Panel Navigation hyperlinks кадрын
өшіріңіз (30 сурет); Екеуінің бірін өшіру кезінде экранда ақпараттық
терезеде Interaction типті кадры тек қана өзімен бірге біріктірілген
кадрлармен бірге өшірілетіні туралы хабарлау шығады. Өз ойыңызды
Select All Attached Icons тетігінде шерту арқылы бекітіңіз (барлық
біріктірілген кадрларды таңдаңыз) (31 сурет).
3. Framework кадры терезесін жабыңыз.
4. Мар кадры белгісін тышқан арқылы кадр панелінен жобалау терезесіне
тасыңыз, Framework кадры белгісінің оң жағында болатындай етіп, сосын
тышқан тетігін жіберіңіз: Authorware автоматты түрде көлденең
бағыттаушыны жасайды, оған Мар кадрын белгілеп жаңа кадрға Untitled
атауын береді.
5. Мәзірден кадрдың атауын өзгертіңіз.
6. Қалған бес бөлімдер үшін де 4 және 5 қадамдарды жасаңыз.

30 сурет. Өз навигациялау панелін жасау үшін бұл кадрларды өшіріп тастау
керек

31 сурет. Біріктірілген кадрларды өшіру үшін, Select All Attached Icons
тетігінде шертіңіз.

Жоғарыды орындалған процедуралардан соң курс сұлбасы 26 суретте
көрсетілгендей болады.
Навигациялау жүйесіне каркас дайын. Енді оның толтырылуымен айналысамыз.

1.11 Навигация жүйесінің жасалуы

Курс арасында орналастыру үшін біз навигациялау панелінің орнына мәзірді
пайдаланамыз.
Мәзір екі бөліктен тұратын болады:
• Үш информациялық бөлімдердің арасындағы өзгертулерді қызыу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Macromedia Authorware программасын қолдана отырып, Macromedia Authorware программасының мүмкіндіктеріне электронды оқулық
Macromedia Authorware – мультимедиалық оқу құралын жасаудағы визуальды орта
Электронды оқыту кешенін білім беру үрдісінде пайдалану тиімділігі
Microsoft Office туралы түсінік және түрлері
Flash фильмін құрудың жалпы схемасы
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты
Компьютерлік оқыту технологиясының оқушыларға маңыздылығы
Қазіргі замандағы танымдық тәжірибенің тапшылығы
Оқыту технологиясының сәйкестендіру қағидалары
Flash MX-те жұмыс жасау мүмкіндігі
Пәндер