«Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені
1.БӨЛІМ. Типтік оқу бағдарламасы.
2.БӨЛІМ. Пәннің жұмыс бағдарламасы: Силлабус
3.БӨЛІМ. Глоссарий
4.БӨЛІМ. Дәрістің қысқаша мазмұны.
5.БӨЛІМ. Семинар сабағына арналған әдістемелік нұсқау ... ... ... .
6.БӨЛІМ. Студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқау.
7.БӨЛІМ. Студенттің оқытушымен жүргізілетін жұмысы ... ... ... ..
8.БӨЛІМ. Бақылау тапсырмалары.
9.БӨЛІМ. Білімін бағалау жүйесі.
2.БӨЛІМ. Пәннің жұмыс бағдарламасы: Силлабус
3.БӨЛІМ. Глоссарий
4.БӨЛІМ. Дәрістің қысқаша мазмұны.
5.БӨЛІМ. Семинар сабағына арналған әдістемелік нұсқау ... ... ... .
6.БӨЛІМ. Студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік нұсқау.
7.БӨЛІМ. Студенттің оқытушымен жүргізілетін жұмысы ... ... ... ..
8.БӨЛІМ. Бақылау тапсырмалары.
9.БӨЛІМ. Білімін бағалау жүйесі.
Қазақстан Республикасынын экологиялық құқығы қоғам мен қоршаған ортаның өзара қарым-қатынасымен байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін жаңа қалыптасқан құқық саласы.
Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, сонымен бірге, адамзаттық қазіргі және болашақ ұрпақтарының өмірі мен қызметі үшін қолайлы қоршаған ортамен қамтамасыз етуді мақсат етіп қояды. Табиғат пен қоғамнын өзара қарым-қатынасы саласындағы қоғамдық қатынастар құқық салаларының кешенімен реттеледі. Олардың арасында негізгі маңыздығы бар экологиялық құқық салалары: жер, таукен, су, орман және өзге де табиғи объектілер мен табиғи ресурстарды қорғау мен ұтымды пайдалануды талап ететін салалар.
Сонымен қатар, осы құқық салаларының нормалары шаруашылық қатынастар арқылы экономиканың дамуына экологиялық әсер етеді, ал бұл қатынастар барлық мемлекеттік құқықтық реттеудің бағыттарымен қамтылады, яғни осыдан шыға келе едәуір мемлекеттік органдардың және басқа да құрылымдардың қызметінің пәніне кіреді. Сондықтан табиғи ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі қатынастарын реттеумен конституциялық, мемлекеттік, әкімшілік, қаржылық, азаматтық, аграрлық , қылмыстық және басқа да құқық салаларының нормалары тығыз байланысты.
Бұл бағдарлама жоғарғы оқу орындарындағы юриспруденция мамандығы бойынша оқитын студемттерге арналған және келесі міндеттерді орындауға бағытталған:
1.студенттерде Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының барлық өзекті институттары туралы жүйелендірілген білімін қалыптастыру:
2.студенттерді экологиялық құқық ғылымымен дайындалған көзқарастармен, концепциялармен және теориялармен таныстыру, сонымен қатар, семинар жүргізу, курстық жұмыстарды жазу барысында осы көзқарастарды, концепияларды және теорияларды зерттеу мен бағалау дағдыларын студенттерде қалыптастыру;
3.студенттермен семинар сабақтарында есептерді шығарғанда және өзіндік жұмыстарын орындау кезінде экология-құқықтық нормаларды тәжірибеде қолдана білуін жетілдіру.
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығын оқытуды студенттердің келесі пәндерді меңгергеннен кейін ұсынылады: Қазақстан Республикасының енбек құқығы, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы, Қазақстан Республикасының азаматтық құқығы, Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы. Осы салалардың институттары Қазақстан Республикасының экологиялық құқықтың аналогиялық институттарының негізін, солармен ұқсас табиғатын құрайды және олардың тиімділігін қамтамасыз етеді (нақтылай айтатын болсақ, оларға қатысты қорғау функцияларын жүзеге асырады).
Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, сонымен бірге, адамзаттық қазіргі және болашақ ұрпақтарының өмірі мен қызметі үшін қолайлы қоршаған ортамен қамтамасыз етуді мақсат етіп қояды. Табиғат пен қоғамнын өзара қарым-қатынасы саласындағы қоғамдық қатынастар құқық салаларының кешенімен реттеледі. Олардың арасында негізгі маңыздығы бар экологиялық құқық салалары: жер, таукен, су, орман және өзге де табиғи объектілер мен табиғи ресурстарды қорғау мен ұтымды пайдалануды талап ететін салалар.
Сонымен қатар, осы құқық салаларының нормалары шаруашылық қатынастар арқылы экономиканың дамуына экологиялық әсер етеді, ал бұл қатынастар барлық мемлекеттік құқықтық реттеудің бағыттарымен қамтылады, яғни осыдан шыға келе едәуір мемлекеттік органдардың және басқа да құрылымдардың қызметінің пәніне кіреді. Сондықтан табиғи ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі қатынастарын реттеумен конституциялық, мемлекеттік, әкімшілік, қаржылық, азаматтық, аграрлық , қылмыстық және басқа да құқық салаларының нормалары тығыз байланысты.
Бұл бағдарлама жоғарғы оқу орындарындағы юриспруденция мамандығы бойынша оқитын студемттерге арналған және келесі міндеттерді орындауға бағытталған:
1.студенттерде Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының барлық өзекті институттары туралы жүйелендірілген білімін қалыптастыру:
2.студенттерді экологиялық құқық ғылымымен дайындалған көзқарастармен, концепциялармен және теориялармен таныстыру, сонымен қатар, семинар жүргізу, курстық жұмыстарды жазу барысында осы көзқарастарды, концепияларды және теорияларды зерттеу мен бағалау дағдыларын студенттерде қалыптастыру;
3.студенттермен семинар сабақтарында есептерді шығарғанда және өзіндік жұмыстарын орындау кезінде экология-құқықтық нормаларды тәжірибеде қолдана білуін жетілдіру.
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығын оқытуды студенттердің келесі пәндерді меңгергеннен кейін ұсынылады: Қазақстан Республикасының енбек құқығы, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы, Қазақстан Республикасының азаматтық құқығы, Қазақстан Республикасының қылмыстық құқығы. Осы салалардың институттары Қазақстан Республикасының экологиялық құқықтың аналогиялық институттарының негізін, солармен ұқсас табиғатын құрайды және олардың тиімділігін қамтамасыз етеді (нақтылай айтатын болсақ, оларға қатысты қорғау функцияларын жүзеге асырады).
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 142 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 142 бет
Таңдаулыға:
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік
технология және инжиниринг университеті
Экономика және құқық институты
Құқықтану кафедрасы
Бекітемін
Институт директоры
э.ғ.к. Джолдасбаева Г.У.
____________________
____________ 2008 ж.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҒЫ
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
АҚТАУ- 2008
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы пәні бойынша оқу-
әдістемелік кешенді құрастырған: аға оқытушы Усенбаева Әсемгүл Ұзақбайқызы.
Пән бағдарламасы Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы типтік
оқу бағдарламасы бойынша құрастырылған. Қазақстан Республикасының Білім
және ғылым министрлігі. Астана, 2005 жылғы.
Мемлекеттік және азаматтық құқық кафедрасының отырысында бекітілді.
______________________ 2008ж. Хаттама №_________
Кафедра меңгерушісі
__________________
Экономика және құқық институтының әдістемелік кеңесімен келісілген.
______________________ 2008ж. Хаттама №_________
Төрағасы Жалғасов Н.А.
__________________
МАЗМҰНЫ
1-БӨЛІМ. Типтік оқу
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2-БӨЛІМ. Пәннің жұмыс бағдарламасы: Силлабус ... ... ... ... ... ... ... .
3-БӨЛІМ.
Глоссарий ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
4-БӨЛІМ. Дәрістің қысқаша
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5-БӨЛІМ. Семинар сабағына арналған әдістемелік нұсқау ... ... ... .
6-БӨЛІМ. Студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік
нұсқау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...
7-БӨЛІМ. Студенттің оқытушымен жүргізілетін жұмысы ... ... ... ..
8-БӨЛІМ. Бақылау
тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9-БӨЛІМ. Білімін бағалау
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
1-БӨЛІМ. ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(Жоғары кәсіптік білім)
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҒЫ
050301 Заңтану
бакалавриат мамандығы бойынша
90(2)
(несие көлемі)
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Астана
2005
Алғы сөз
1 Заңтану және Кұқық қорғау қызметі мамандықтары бойынша оқу-
әдістемелік секциясымен ДАЙЫНДАЛҒАН ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
2 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 11 мамырдағы
2005 ж. № 289-бұйрығымен БЕКІТІЛГЕН ЖӘНЕ КҮШІНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
3 АҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.
4 Типтік оқу бағдарламасы 050301 Заңтану мамандығы бойынша мемлекеттік
жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес дайындалған.
Бұл типтік бағдарлама Заңтану және Құқық қорғау қызметі мамандықтары
бойынша оқу-әдістемелік секциясының рұқсатынсыз көбейтіле және таратыла
алмайды.
Мазмұны
Түсіндірме беретін
жазба ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... . 4
Пәннің
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... . 6
II.1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 6
II.2. Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 8
Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 8
1-тақырып. Экологиялық құқықтың түсінігі мен
пәні ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
2-тақырып. Экологиялық кұқықтың тарихы және қайнар көздері ... ... ... .
8
3-тақырып. Табиғат объектілеріне меншік
құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 8
4-тақырып. Табиғатты пайдалану
құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .. 9
5-тақырып .Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы
басқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары ... ... ... ... ... ... .. .
9
6-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың
экономикалық тетігінің құқықтық
негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . 9
7-тақырып. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
Ерекше
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .. 9
8-тақырып.Жердің құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 10
9-тақырып. Жер қойнауының құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 10
10-тақырып. Судың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 11
11-тақырып. Ормандардың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .. 11
12-тақырып. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 11
13-тақырып. Атмосфералық ауаны құқықтық
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . .. 12
14-тақырып. Ерекше қорғалатын табиғи объектілердің құқықтық режимі.. 12
15-тақырып. Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғау ... ... ... . 12
II.3. Семинар(тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі ... 13
II.4 Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13
III. Ұсынылатын әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
IV. Типтік оқу бағдарламасының
авторы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Түсіндірме беретін жазба
Қазақстан Республикасынын экологиялық құқығы қоғам мен қоршаған ортаның
өзара қарым-қатынасымен байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін жаңа
қалыптасқан құқық саласы.
Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, сонымен
бірге, адамзаттық қазіргі және болашақ ұрпақтарының өмірі мен қызметі үшін
қолайлы қоршаған ортамен қамтамасыз етуді мақсат етіп қояды. Табиғат пен
қоғамнын өзара қарым-қатынасы саласындағы қоғамдық қатынастар құқық
салаларының кешенімен реттеледі. Олардың арасында негізгі маңыздығы бар
экологиялық құқық салалары: жер, таукен, су, орман және өзге де табиғи
объектілер мен табиғи ресурстарды қорғау мен ұтымды пайдалануды талап
ететін салалар.
Сонымен қатар, осы құқық салаларының нормалары шаруашылық қатынастар
арқылы экономиканың дамуына экологиялық әсер етеді, ал бұл қатынастар
барлық мемлекеттік құқықтық реттеудің бағыттарымен қамтылады, яғни осыдан
шыға келе едәуір мемлекеттік органдардың және басқа да құрылымдардың
қызметінің пәніне кіреді. Сондықтан табиғи ресурстарды пайдалану және
қоршаған ортаны қорғау жөніндегі қатынастарын реттеумен конституциялық,
мемлекеттік, әкімшілік, қаржылық, азаматтық, аграрлық , қылмыстық және
басқа да құқық салаларының нормалары тығыз байланысты.
Бұл бағдарлама жоғарғы оқу орындарындағы юриспруденция мамандығы бойынша
оқитын студемттерге арналған және келесі міндеттерді орындауға бағытталған:
1.студенттерде Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының барлық
өзекті институттары туралы жүйелендірілген білімін қалыптастыру:
2.студенттерді экологиялық құқық ғылымымен дайындалған көзқарастармен,
концепциялармен және теориялармен таныстыру, сонымен қатар, семинар
жүргізу, курстық жұмыстарды жазу барысында осы көзқарастарды, концепияларды
және теорияларды зерттеу мен бағалау дағдыларын студенттерде қалыптастыру;
3.студенттермен семинар сабақтарында есептерді шығарғанда және өзіндік
жұмыстарын орындау кезінде экология-құқықтық нормаларды тәжірибеде қолдана
білуін жетілдіру.
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығын оқытуды студенттердің
келесі пәндерді меңгергеннен кейін ұсынылады: Қазақстан Республикасының
енбек құқығы, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы, Қазақстан
Республикасының азаматтық құқығы, Қазақстан Республикасының қылмыстық
құқығы. Осы салалардың институттары Қазақстан Республикасының экологиялық
құқықтың аналогиялық институттарының негізін, солармен ұқсас табиғатын
құрайды және олардың тиімділігін қамтамасыз етеді (нақтылай айтатын болсақ,
оларға қатысты қорғау функцияларын жүзеге асырады).
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды кұқықтық реттеудің мұндай
ерекшелігін осы оқу курсының жүйесі ескереді. Ол жалпы және ерекше
бөлімдерден тұрады.
Курстың жалпы бөлімінде барлық оқу пәндері үшін жалпы институттар
қарастырылады. Ерекше бөлім жекелеген табиғи объектілерді, табиғи және
аумақтық кешендерді пайдаланудың, өсімін молайтудың және қорғаудың, сонымен
қатар қоршаған табиғи ортаны халықаралық құқықтық қорғаудың режимін
реттеуге арналған.
Экологиялық құқықты оқыту мақсаты экологиялық заңдарды және оларды іс
жүзінде қолдануды және адамзаттық мүддесі үшін қоршаған табиғи ортаны
ұтымды пайдалану саясатын жүргізуге қабілеті құқық қорғау органның, өкілді
атқарушы органның және өзге де мемлекеттік және мемлекеттік емес органның
болашақ жұмыскерлері болатын құқықтанушыларды дайындау.
Нақты курсты оқытудың міндеттері:
1.экологиялық зандарды оқып білу және оның қолдану механизмін үйрену;
2.теориялық және іс жүзіндегі тәжірибені өмірде қолдануды меңгеру;
3.болашақта экологиялық құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге байланысты
қызметті жүзеге асыруға қажет экологиялық құқықтық сананы тәрбиелеу.
Осы оқу пәні оқытудың барлық дәстүрлі әдістерін қолданады: арнайы
әдебиеттерді зерттеу, нормативтік актілерді қолдану, есептерді шығару,
студенттердің өзіндік жұмысы. Студенттердің білімдерін қарастырылған
тексеру нысаны - емтихан.
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
XX ғасырдың ортасында дүние жүзіндегі экологиялық жағдайдың ауырлауына
байланысты, экология шектелген биология ғылымдарының зерттеу шеңберінен
шығып, қазіргі кездегі ең маңызды ғылымдардың біріне айналды.
Жалпы экологиядан оның негізгі бөлімі - әлеуметтік экология бөлініп
шығады, оның негізгі зерттеу аясы қоғамның, оны қоршаған табиғи орта мен
қатынасының шарттары мен заңдылықтарын анықтау. Әлеуметтік экологияға
кұрамдас бөлігі болып құқықтық экология кіреді. Қазіргі кезде құқықтық
нормалармен орталанған қоғам мен қоршаған ортаның өзара қарым-қатынастарды
зерттеуі басталады.
Қазақстанның экологиялық құқығы құқық саласы ретінде 1917 жылы Қазан
төңкерісінен кейін, ғылымда "Кең мағынадағы жер құқығының" кұрамында пайда
болды. Бастапқы кезде бұл сала табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғау
жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттеп отырды. Кейінгі табиғат қорғау
нормалардың дәрежелеп дамуына бірнеше дербес құқық салаларының қалыптасуына
әкеп соқты, олар - жер, су, орман, таукен құқығы.
Бұл бөлінген салалардың заңды тұрғыдан бекітілуі 60-ы жылдардың соңымен
70-ы жылдардың басында Заң негіздерін, ал кейін Жер, Су, Орман, Жер қойнауы
кодекстерін қабылдаумен болды.
Параллельді ресурстық құқық салаларының дербестену процессімен қатар,
олардың интеграциялану процессі жүрді, ол қоршаған ортаға кешенді және әр
ресурсқа бөлек көңіл аудару керектігінен туындады.
Заң жоғарғы оқу орындарында интеграцияланған "Табиғатты құқықтық
қорғау", "Табиғи ресурстарды құқықтық қорғау" және кейін "Қазақстан
Республикасының экологиялық құқығы" оқу пәндерін оқыта бастады.
Заң әдебиеттерінде экологиялық мәселені бірегей екі өзара байланысты
аспекттер - табиғат пайдалану және қоршаған ортаны қорғау ретінде
қарастырады. Осы екі өзара байланысты қоғамның табиғатқа әсер ету нысандары
оқу курсының негізгі мазмұнын құрайды.
Сонымен қатар, қазіргі экологиялық жағдайда табиғатқа араласудың
нәтижесіндегі жағымсыз салдарының зардап шешушісі ретінде адам, оның
денсаулығы мен жағдайы болды.
Сондықтан да республика азаматтарының өмірі мен денсаулығына қолайлы
табиғи ортаны қорғау экологиялық қауіпсіздіктің негізі болды, және ұлттық
қауіпсіздіктің стратегиялық және фундаменталды компоненті болып саналады,
халықаралық және интеграциялық процесстері кезіндегі елдің мүдделері мен
басшылықтарын қорғауда негізгі аспект болып табылады. Осы міндеттердің
занды аспектілерін шешу экологиялық құқыққа берілген және осы зандылықтың
интегралды актісі "Қоршаған ортаны қорғау туралы'" заңы болып табылады.
Экологиялық құқық әр түрлі құқық салаларының бір-бірімен өзара
байланысты кұқық нормаларының кешенінен тұрады, себебі экологиялық
мәселелер адамнын әр түрлі қызмет ету салаларын қамтиды. Экологиялық
қауіпсіздіктің негізгі мәселесі болып әр түрлі құқық салаларын
экологизациялау болып табылады. Сондай-ақ құқық нормаларымен реттелген
экологиялық талаптардың орындалуы қоршаған табиғи ортаны тиімді пайдалану
мен қорғауды қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Экологиялық нормаларды
білу барлық лауазымды тұлғаларға, кәсіпкерлерге және азаматтарға
міндетті.Бұл олардың экологиялық талаптарды орындауға, сондай-ақ олардың
экологиялық құқықтарын қорғауға негіз болады.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1-тақырып. Экологиялық құқықтың түсінігі мен пәні.
Мемлекеттің экологиялық функциясы. Қоршаған табиғи орта құқық объектісі
ретінде. Экологиялық құқықтың түсінігі. Экологиялық қатынастардың түрлері
және жалпы сипаттамасы. Экологиялық құқық қатынастардың субъектілері және
объектілері. Экологиялық құқық қатынастарының мазмұны.
Экологиялық құқық қатынастардың пайда болуы, өзгертілуі және тоқтатылуы.
Экологиялық құқықтың әдістері. Экологиялық құқықтың жалпы және арнайы
қағидалары. Экологиялық құқықтың жүйесі: жалпы және арнайы бөлімдері.
Экология-құқықтық институттар. Қазақстан Республикасының қазіргі құқық
жүйесіндегі экологиялық құқықтың орны. Экологиялық құқықтың басқа құқық
салаларымен ара қатынасы.
2-тақырып. Экологиялық құқықтың тарихы және қайнар көздері.
Экологиялық құқықтың пайда болуы, өркендеуі және болашағы. Табиғат
қорғау және табиғи ресурстарды: ұтымды пайдалану туралы республикалық
заңдылықтардың негізгі даму кезеңдері. Экологиялық құқықтың қайнар
көздерінің түсінігі, ерекшіліктері және классификациясы. Казақстан
Республикасының Конституциясы және экологиялық құқықтық ережелер мен
талаптар. Табиғат қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану туралы
жалпы және арнайы заңдар. ''Қоршаған ортаны қорғау туралы'' Қазақстан
Республикасының заңы - жалпы сипаттамасы және экологиялық қатынастарды
құқықтық реттеудегі оның маңызы.
Үкіметтің экология-құқықтық актілері. Жергілікті өкілді және атқарушы
органдардың экология-кұқықтық актілері. "Экологиялық қатынастарды
реттеудегі соттық тәжірибенің маңызы. Экология және табиғат пайдалану
жөніндегі халықаралық конвенциялар, мемлекетаралық келісімдер мен шарттар.
3-тақырып. Табиғат объектілеріне меншік құқығы
Табиғат объектілеріне мемлекеттік меншік кұқығының түсінігі және жалпы
сипаттамасы. Құқықтық қорғау объектілері мен мемлекеттік меншік құқығының
арақатынасы. Мемлекет табиғат объектілеріне меншік
құқығының субъектісі. Қазақстан Республикасының Парламенті, жергілікті
өкілді және атқарушы органдары мен олардың табиғат объектілеріне меншік
құқығын іске асыру жөніндегі өкілеттігі.
Табиғат объектілеріне меншік құқығының мазмұны және қорғалуы. Табиғи
ресурстарға жеке меншік құқығының түсінігі және жалпы сипаттамасы. Табиғи
ресурстарға жеке меншік құқығының мазмұны. Табиғи ресурстарға жеке меншік
құқығының объектілері мен субъектілері. Табиғи ресурстарға жеке меншік
құқығының пайда болу, өзгертілу және тоқтатылу негіздері.
4-тақырып. Табиғатты пайдалану құқығы.
Табиғат пайдалану құқығының түсінігі. Табиғат пайдалану құқығының
кағидалары және негізгі белгілері. Табиғат пайдалану құқығының түрлері,
объектілері және субъектілері. Табиғатты жалпы және арнайы пайдалану.
Табиғат пайдалану құқығының мазмұны. Табиғат пайдаланушылардың негізгі
құқықтары мен міндеттері.
Табиғат пайдалану құқығының пайда болу, өзгертілу және тоқтатылу
негіздері. Табиғи ресурстарды табиғат пайдалануға беру негіздері.Табиғат
пайдалану құқығын қорғау.
5-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы
басқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік
басқарудың түсінігі мен қызметі. Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз
етудің жалпы сипаттамасы мен түсінігі. Табиғат пайдалану мен қоршаған
ортаны қорғауды басқаратын жалпы және арнайы органдар. Табиғат пайдалану
мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы жоспарлау, бағдарламалау және
стандарттау мәселелері. Экологиялық нормалары және қоршаған ортаға әсердің
жол беруге болатын шекті нормативтері. Экологиялық мониторингті жүзеге
асырудың тәртібі. Экологиялық сараптама: мақсаттары, міндеттері, түрлері.
Шаруашылық және өзге қызметке қойылатын экологиялық талаптар. Табиғи
ресурстардың мемлекеттік есебі мен мемлекеттік кадастрлары. Экологиялық
бақылаудың түрлері мен міндеттері.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау туралы дауларды қарау және
шешу тәртібі. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы соттардың қызметі.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы прокуратура мен ішкі істер органдарының
қызметі.
6-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
тетігінің құқықтық негіздері.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің
түісінігі мен құрамдас элементтері. Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
әдістері. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау
жөніндегі шараларды жоспарлау мен қаржыландыру. Экологиялық төлемдер мен
алымдарды алу жәке есептесу тәртібі. Экологиялық сақтандыруды құқықтық
реттеу.
Табиғатты пайдалану үшін салықтар. Арнайы табиғат пайдалану үшін
төлемдер. Қоршаған ортаны қорғауды экономнкалық жағынан ынталандыру.
Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды жургізуге арналган қаражаттық
құралдарды жұмсау. Экологиялық аудиттің құқықтық жағдайы.
7-тақырып. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
Экологиялық зандарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершіліктің жалпы
сипаттамасы. Экологиялық құқық бұзушылықтың түсінігі мен
кұрылымы. Экологиялық зандарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершіліктің
түрлері. Экологиялық қылмыстар үшін қылмыстық жауапкершілік. Экологиялық
құқық бұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілік. Экологиялық құқық бұзушылық
үшін тәртіптік жауапкершілік.
Экологиялық зандарды бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің
түсінігі және түрлері. Экологиялық заңның түсінігі мен түрлері. Табиғи
ресурстарға келтірілген зиянды өтеудің тәртібі. Экологиялық заңдарды
бұзғаны үшін басқа экологиялық жауапкершіліктің түрлері.
ЕРЕКШЕ БӨЛІМ
8-тақырып. Жердің құқықтық режимі.
Жер ресурстарының жалпы сипаттамасы. Қазақстан Республикасың Жер кодексі
және жер туралы басқа да заңдылықтар. Жер зандарының міндеттері мен
қағидалары. Жер қорының түсінігі және оның жекелеген санаттарының құқықтық
режимі. Мемлекеттік органдардың жер қатынастарын реттеу саласындағы
құзыреттері. Жерге мемлекеттік меншік құқығының мазмұны. Жерге жеке меншік
құқығының түсінігі мен объектілері. Жер пайдалану құқығының түсінігі,
түрлері және субъектілері. Жер учаскелерін нормалау. Жер учаскесіне меншік
құқығының және жер пайдалану құкығының туындау, өзгеру және тоқтату
негіздері. Жерді қорғаудың мақсаттары мен міндеттері. Жерді пайдалану мен
қорғауды мемлекеттік бақылау. Меншік иелеріне немесе жер пайдаланушыларға
келтірілген шығындарды өтеудің негіздері мен тәртібі.
9-тақырып. Жер қойнауының құқықтық режимі.
Жер қойнауының, пайдалы қазбалардың құқықтық жағдайының түсінігі және
оларды қорғаудың жалпы сипаттамасы. "Жер қойнауы және жер қойнауын
пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының заңы және жер қойнауын ұтымды
пайдалануы мен қорғауды қамтамасыз ететін басқа да зандар. Қазақстан
Республикасы жер қойнауы және жер қойнауын пайлалану туралы зандарының
мақсаттары мен қағидалары. Жер қойнауы мен басқа да пайдалы қазбаларды
ұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамасыз ететін мемлекеттік-құқықтық
механизмі.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жер қойнауы қорының түсінігі мен
құрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық режимі. Жер қойнауына меншік
құқығы және оны іске асыру нысандары. Жер қойнауын пайдалану құқығы және
оның түрлері. Пайдалы қазбаларды есепке алу, оларды жіктеу. Пайдалы
қазбалардың кен орындарының мемлекеттік кадастры. Жер қойнауын пайдалану
мен қорғауды мемлекеттік бақылау. Жер койнауын пайдалану және қорғауға
байланысты дауларды шешу тәртібі. Жер қойнауына, жер қойнауы
пайдаланушыларға келтірілген зиянды өтеу. Жер қойнауы туралы заңдарды
бұзғаны үшін жауаптылық.
10-тақырып. Судың құқыктық режимі.
Судың құкықтық режимінің түсінігі мен жалпы сипаттамасы. Қазақстан
Республикасының Су кодексі және суларды ұтымды пайдалану мен қорғауды
қамтамасыз ететін басқа да заңдар. Қазақстан Республикасы су зандарының
мақсаттары мен міндеттері. Қазақстан Республикасы су қорының түсінігі мен
кұрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық режимі. Суды ұтымды пайдалануды
және қорғауды қамтамасыз ететін мемлекеттік-құқықтық механизмі. Су қорына
меншік құқығы және оны жүзеге асыру нысандары.
Суды пайдалану құқығы және оның түрлері. Су қорын пайдалану мен қорғау
саласындағы мемлекеттік бақылау және сараптама. Су объектілерін қорғау және
судың зиянды әсеріне қарсы күресу. Су қорын пайдалану мен қорғауды
реттеудің экономикалық тетігі. Су дауларын шешу тәртібі және су заңдарын
бұзғаны үшін жауаптылық. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау
саласындағы халықаралық ынтымақтастық.
11-тақырып. Ормандардың құқықтық режимі.
Ормандардың құқықтық режимінің түсінігі және жалпы сипаттамасы.
Қазақстан Республикасының Орман кодексі және ормандарды ұтымды пайдалану
мен қорғауды қамтамасыз ететін басқа заңдар. Қазақстан Республикасы орман
қорының түсінігі мен құрамы және оның жеке бөлгктерінің құқықтық режимі.
Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану мен орман өсіру саласындағы
мемлекеттік басқару және бақылау. Орман иелену және орман пайдалану құкығы.
Орман шаруашылығын ұйымдастыру мен жүргізудің негізгі талаптары. Орман
пайдалану түрлері және орман пайдалануды жүзеге асыру.
Орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік орман кадастры және
мемлекеттік орман мониторингі. Орман қорын қорғау мен пайдаланудың
экономикалық тетігі. Орман дауларын шешу тәртібі. Ормандарға келтірілген
зиянды өтеу және орман заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық.
12-тақырып. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимі.
Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимінің түсінігі
және жалпы сипаттамасы. "Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және
пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының заңы және осы саладағы басқа да
заңдар. Жануарлар дүниесін ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз ететін
мемлекеттік-құқықтық механизмі. Жануарлар дүниесіне меншік құқығы және оны
жүзеге асыру нысандары. Жануарлар дүниесін пайдаланудың түрлері және
жануарлар дүниесін пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері.
Аң аулау және аң аулау шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу. Балық
аулау мен балық шаруашылығын ұйымдастыру және жүргізуді қүқықтық реттеу.
Жануарлар дүниесін қорғауға қойылатын негізгі талаптар. Жануарлар дүниесін
пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау, кадастр және
мемлекеттік есебі. Жануарлар дүниесіне келтірілген зиянды өтеу тәртібі.
Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы заңдарды
бұзғаны үшін жауаптылық.
13-тақырып. Атмосфералық ауаны құқықтық қорғау.
Атмосфералық ауанын қазіргі жағдайы. Атмосфералық ауаны құқықтық
қорғаудың түсінігі және жалпы сипаттамасы. "Атмосфералық ауаны қорғау
туралы" Қазақстан Республикасының заңы және атмосфералық ауаны қорғау
саласындағы басқа да зандар. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы
мемлекеттік басқару. Атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі қызметті
ұйымдастыру.
Атмосфералық ауаның сапасын және оған зиянды физикалық әсер етуді
экологлялық нормалау. Атмосфералық ауаға зиянды әсер ету көздерінің
мемлекеттік есебі. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы бақылау.
Атмосфералық ауаны қорғау туралы дауларды шешу тәртібі. Қазақстан
Республикасының атмосфералық ауаны қорғау туралы заңларды бұзғаны үшін
жауапкершілік. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы халықаралық
ынтымақтастық.
14-тақырып. Ерекше қорғалатын табиғи объекіліердің құқықтық режимі.
Мемлекеттік табиғи-қорық қорының түсінігі. "Ерекше қорғалатын табиғи
аумақтар туралы" Қазақстан Республикасының заңы және осы саладағы басқа да
заңдар. Мемлекеттік органдарының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
саласындағы құзыреті. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды ұйымдастыру.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері мен санаттары.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың режимі. Мемлекетік табиғи
заказниктер мен қорықтарды қорғау режимінің ерекшеліктері. Ерекше
қорғалатын табиғи аумақтардың мемлекеттік есебі мен мемлекеттік кадастры.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қаржыландыру және экономикалық жағынан
ынталандыру. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы бақылаудың
міндеттері мен түрлері. Дауларды шешу және ерекше қорғалатын табиғи
аумақтар туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік.
15-тақырып. Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғау.
Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғаудың түсінігі және жалпы
сипаттамасы. Табиғатты халықаралық-құқықтық қорғаудың объектілері мен
субъектілері. Қоршаған ортаны қорғау сатасындағы халықаралық ынтымақтастық.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық келісімдер, конвенциялар,
шарттар Қазақстан Республикасының табиғатын қорғауға халықаралық
экологиялық ұйымдардың қатысу нысанлары. Қоршаған ортаны халықаралық-
құқықтық қорғауға Қазақстан Республикасының қатысу нысандары.
Семинар (тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі
1. Экология құқығының түсінігі, пәні, қағидалары және жүйесі.
2. Экология құқығының қайнар көздері.
3. Табиғи ресурстарға меншік құқығы және табиғат пайдалану құқығы.
4. Экология саласындағы асқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық механизмі.
5. Табиғат пайдаланудың және қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
тетігі.
6. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
7. Жерді пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
8. Жер қойнауын пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
9. Суды пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
10.Ормандарды пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі
11.Жануарлар әлемін пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
12. Атмосфералық ауаны пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
13. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың экология-құқықтық режимі.
14. Қоршаған табиғи ортаны халықаралық-құқықтық қорғау.
Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы
1.Экология-құқық нормаларының казіргі құқық жүйесінде алатын орны мен рөлі.
2.Экологиялық заңдарды жетілдірудің құқықтық сұрақтары.
3.Қоршаған ортаны қорғау туралы зандардың әрі қарай даму жағдайы және
перспективалары.
4.Қазақстан Республикасының экологиялық заңдарының дамуының негізгі
этаптары.
5.Қазақстан Республикасының экологиялық заңдарының даму концепсиясы.
6.Экологиялық зандарды кодификациялаудың теориялық мәселелері.
7.Табиғи ресурстарға жеке меншік құқығының теориялық аспекттері.
8.Табиғат пайдалану құқығының сипаттамасы.
9.Табиғи ресурстарды құкықтық қорғау және пайдаланудың
аумақтық мәселелері.
10.Табиғат пайдаланудың экономикалық механизмін құқықтық реттеу.
11.Қоршаған ортаны қорғауда азаматтардың қатысуын құқықтық
қамтамасыз ету.
12. Қоғамдық экологиялық ұйымдардың іс-әрекетінде қоршаған
ортаны құқықтық қорғау.
13.Қалаларда қоршаған ортаны құқықтық қорғау.
14.Экологиялық қауіпсіздікті жүзеге асырудың құқықтық негіздері.
15.Экология саласындағы мемлекеттік басқарудың түсінігі және
жалпы сипаттамасы.
16.Қоршаған ортаны қорғауға байланысты арнайы өкілетті органдардың іс-
әрекетін құқықтық реттеу.
17.Экология саласындағы баскарудың мемлекеттік-кұкықтық механизмін
жетілдіру мәселелері.
18.Экологиялық мониторингті құқықтық реттеу.
19.Мемлекеттік табиғи ресурстық кадастрларды ұйымдастыру мен жүргізудің
құқықтық негіздері.
20.Экологиялық сараптаманы құқықтық реттеу.
21.Экологиялық бақылауды кұқықтық реттеудің теориясы және тәжірибесі.
22.Экологиялық аудитті құқықтық реттеу.
23.Қоршаған ортаның сапасы жәке экологиялық талаптардың нормативтерінің
құқықтық сипаттамасы.
24.Қоршаған ортаға әсер етуді бағалаудың құқықтық-ұйымдастыру мәселелері.
25. Қоршаған ортаны радиоактивті заттармен ластанудан құқықтық қорғау.
26.Төтенше экологиялық аймақтардың құқықтық режимі
27.Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершілікті
жүзеге асырудың құқықтык мәселелері.
28. Экологиялық зияның орнын толтыруын құқықтық реттеу.
29.Табиғи ресурстарға келтірілген зиянның орнын толтырудың құқықтық
нысандары.
30.Табиғат қорғау инспекцияларын ұйымдастыру және іс-әрекеттерінің
құқықтық сұрақтары.
31.Сот тәжірибесінде қоршаған ортаны қорғау және ұтымды табиғат пайдалану
сұрақтары.
32.Қазақстан Республикасының табиғи-қорық қорын құқықтық қорғау.
33.Қазақстан Республикасында жер қойнауын құқықтық қорғау.
34.Жер қойнауын пайдаланудың құқықтық негіздері.
35.Минералды ресурстарды қорғаудың құқықтық-ұйымастыру шаралары.
36.Казақстан Республикасында су ресурстарын құқықтық қорғау.
37.Су ресурстарын кешенді пайдалануды құқықтық қамтамасыз ету.
38.Жер асты суларын құқықтық қорғау.
39.Қазақстан Республикасында ормандарды құқықтық қорғау.
40.Орман пайдалану және орман ресурстарын өндірудің құқықтық негіздері.
41.Өсімдіктер дүниесін қорғау және пайдалануды құқықтық реттеу.
42.Қазақстан Республикасында жануарлар дүниесін құқықтық қорғау.
43.Жануарлардың және өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерін құқықтық
қорғау.
44.Аң аулауды және аң шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу.
45.Балық аулауды және балық қорын қорғауды құқықтық реттеу.
46.Балық ресурстарының өсімін молайтуды және балық шаруашылығын жүргізуді
құқықтық реттеу.
47.Атмосфералық ауаны құқықтық реттеу.
48.Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды құқықтық
реттеу.
49.Қоршаған ортаны қорғау сласындағы халықаралық бірлестікті құқықтық
реттеу.
50.Қазақстан Республикасында экологиялық конвенцияларды жүзеге асырудың
құқықтық мәселелері.
ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиеттер
1.Байдельдинов Д.Л. Экологическое законодательство Республики Казахстан
(проблемы совершенствования, перслективы развития). -Алматы: Жеті Жарғы,
1995.
2.Байдельдинов Д.Л. Правовой механизм государственного управления в области
экологии. - Алматы: Казак университеті, 1998.
3.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические
правонарушения. - Алматы, 1993.
4.Байдельдинов Д.Л., Бекишева С.Д. Экологическое право Республики
Казахстан (жалпы бөлім). - Алматы, 2004.
5.Баимбетов Н.С. Правовые основы экологической экспертизы
в Республике Казахстан. - Алматы, 2001.
6.Бринчук М.М. Экологическое право. - Москва: Юрист, 1998.
7.Бекишева С.Д. Экологическое право Республики Казахстан. - Караганда,
2001.
8.Ерофеев Б.В. Экологическое право. - Москва: Новый юрист, 1998.
9.Культелеев С.Т. Экологическое право Республики Казахстан. - Алматы,2003.
10.Правовая охрана природы в Казахской ССР.- Алма-Ата: Наука, 1977.
11.Петров В.В. Экологическое право России. - Москва: Бек, 1997.
12.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. - Алматы:
"Жеті Жарғы", 1995.
13.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. Оқу құралы. -
Тараз, 2003, 1-2 бөлімі.
14.Эффективность природоохранного законодательства. - Алматы, 1988.
15.Эффективность юридической ответственности в охране окружающей среды. -
Москва: Наука. 1988.
Қосымша әдебиеттер
1.Абдраимов Б.Ж., Жарылкасын Е. Возмещение экологического вреда по
законодательству РК. - Алматы: Юрист, 2001.
2.Байсалов С.Б. Водное право Казахской ССР. - Алма-Ата: Наука,1966.
3.Голиченков А.К. Экологический контроль: теория и практика правового
обеспечения. - Москва,1991.
4.Косанов Ж.Х. Право собственности и иные вещные права на землю.
Алматы.2001.
5.Мухитдинов Н.Б., Куандыков К.Ж. Проблемы теории права
сельскохозяйственного водопользования. - Тараз, 2001.
6.Международное эколого-правовое сотрудничество. - Алматы: Данекер, 2001.
Нормативтік актілер
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 жылғы 30
тамыз Алматы
2.Айналадағы ортаны қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы, 1997
жылғы 15 шілде, Алматы
3.Экологиялық экспертиза туралы Қазақстан Республикасының Заңы, 1997
жылғы 18 наурыз
4.Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын туралы Қазақстан Республикасының
Заңы. 1997 жылғы 15 шілде, Алматы
5.Қазақстан Республикасының Жер кодексті № 442 2003 жылғы 20 маусым, Алматы
6.Жер қойнауы және жер пайдалану туралы Қазақстан Республикасының Заңы, №
2828 1996 жылғы 27 қаңтар. Алматы
7.Қазақстан Республикасының Су кодексі № 481 2003 жылғы 9 шілде,
Алматы
8.Қазақстан Республикасының Орман кодексі № 477 2003 жылғы 8 шілде, Алматы
9.Жануарлар әлемі қорғау, қайта өндіріс және қолдану туралы Қазақстан
Республикасының Заңы, № 593 2004 жылғы 9 шілде, Алматы
10.Атмосфералық әуе қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы, № 302
2002 жылғы 11, наурыз Алматы
11."Соттардың жер туралы зандарды қолдану тәжірибесінің кейбір мәселелері
туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының №2 Қаулысы, 1998
жылғы 14 мамыр.
12."Қазақстан Республикасының Ауаның алыс қашықтықта шекарааралық ластануы
туралы конвенцияға қосылуы туралы'' Қазақстан Республикасының Заңы, 2000
жылғы 23 қазан № 89-11.
13."Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мемлекетаралық гидрометеорологиялық
жүйесі туралы келісімді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің
қаулысы, 2002 жылғы 23 тамыз № 944.
14."Қазақстан Республикасының Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын 2030
жылға дейін дамытудың және орналастырудың тұжырымдамасы туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 10 қараша № 1692.
15.''Қазақстан Республикасындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың
мемлекеттік есебін және мемлекеттік кадастрын жүргізу
ережелерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001
жылғы 18 шілде № 973.
16."Сандық геоақпараттық жүйелер негізінде Қазақстан Республикасы табиғи
объектілерінің бірыңғай мемлекеттік кадастрлар жүйесін құру туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1449.
17."Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніңдегі агенттігінің
кейбір мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 1
маусымдағы № 610 қаулысы.
18."Жерді сақтап қою ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2003 жылғы 29 қыркүйектегі № 993 қаулысы.
19.''Жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру
ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29
қыркүйектегі № 990 қаулысы.
20."Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізудің ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 20
қыркүйектегі № 958 қаулысы.
21."Қазақстан Республикасында жер мониторингін жүргізу және оның деректерін
пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003
жылғы 19 қыркүйектегі № 956 қаулысы.
22."Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі
Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің мәселелері" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1107 қаулысы.
23."Қазақстан Республикасының Жер қойнауын пайдалану мониторингінің
бірынғай мемлекеітік жүйесін құру тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 29 желтоксан № 1444. 24."Қазақстан
Республикасында жер қойнауын пайдалану құқығын берудің тәртібін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 21 қаңтар №
108.
25."Қазақстан Республикасындағы жер қойнауының мемлекеттік мониторингі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы,
1997 жылғы 27 қаңтардағы № 106.
26."Қазақстан Республикасының жер қойнауын мемлекеттік сараптау туралы
ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы, 1996
жылғы 18 қазан № 1288.
27."Зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды және пайдаланылғанын
суды жер қойнауына көмудің мемлекеттік кадастрын жүргізудің тәртібі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінін Қаулысы,
1996 жылғы 18 қазан № 1285.
28."Қазақстан Республикасында радиоактивті қалдықтарды көмудің тәртібі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы,
1996 жылғы 18қазан № 1283.
29."Халықаралық және республикалық маңызы бар балық шаруашылығы су
тоғандарының (учаскелерінің) тізбесін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 3 қарашадағы № 1137 қаулысы.
30."Су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың басты және бассейндік
схемаларын жәнс су шаруашылығы теңгерімдерін әзірлеу әрі бекіту ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 10 ақпандағы
№ 159 қаулысы.
31."Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды
ұйымдастыру әрі жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 6 ақпандағы № 144 қаулысы.
32."Жергілікті атқарушы органдардың су объектілерін оқшау және бірлесіп
пайдалануға беруі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 30 қаңтардағы № 119 қаулысы.
33."Су объектілерінің мемлекеттік мониторингін жүргізу, суды мемлекеттік
есепке алу және оны пайдалану ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қаңтардағы № 85 қаулысы.
34."Арнайы су пайдалану жөніндегі қызметті лицензиялау ережесін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қантардағы № 84
ғаулысы.
35."Су объектілеріне зиянды ғсерлердін рұқсат етілетін шекті нормативтерін
әзірлеу және бекіту ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 19 қантардағы № 50 қаулысы.
36.'"Мемлекеттік су кадастрын жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1378 қаулысы.
37."Қазақстан Республикасы экономикасының су секторын дамытудың және су
шаруашылығы саясатынын 2010 жылға дейінгі тұжырымдамасын мақұлдау туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 21 каңтар №71.
38."Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман күзеті туралы ережені
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 9 наурыздағы
№291 қаулысы.
39."Мемлекеттік орман кадастры мен ормандардың мемлекеттік мониторингін
жүргізу ережелерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004
жылғы 17 ақпандағы № 188 қаулысы.
40."'Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандарды күзету, қорғау,
молайту әрі орман өсіру жөніндегі нормалар мен нормативтерді бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 19 қаңтардағы № 53
қаулысы.
41."Мемлекеттік орман қорының аумағында орман орналастыруды жүргізу
ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 16
қантардағы № 45 қаулысы.
42."Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстарын
ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөнінде тендерлер өткізу ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы
13 қаңтардағы № 32 қаулысы.
43."Орман қорының мемлекеттік есебін жүргізу ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 26 қарашадағы № 1182
қаулысы.
44."Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы туралы ережені бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 15 желтоқсандағы № 1330
қаулысы.
45."Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Балық
шаруашылығы комитетінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 7 мамырдағы №517 қаулысы.
46."Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жануарлар дүниесін, соның
ішінде аңшылық шаруашылығының қажеттері үшін пайдалану ережесін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 23
желтоқсандағы № 1303 қаулысы.
47."Қазақстан Республикасының аумағында аң аулау ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 24 шілдедегі № 741 қаулысы.
48."Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы
заңнаманы бұзумен келтірілген зиянды өтеу мөлшерін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001 жылғы 4 қыркүйек №1140.
49."Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар жануарлардың жекелеген
түрлерін сақтап қалу және өсімін молайту жөніндегі кейбір шаралар туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1447.
50."Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру
және жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003
жылғы 14 тамыздағы № 815 қаулысы.
ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ АВТОРЫ
1. Байдельдинов Д.Л. - заң ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университетінің профессоры (жетекші);
2. Тундикбаев А.Д. - заң ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университеті.
2-БӨЛІМ. ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ: СИЛЛАБУС
Жұмыс бағдарламасы (Силлабус) – оқытылатын пәннің оқу бағдарламасын
бейнелейтін негізгі оқу-әдістемелік құжат болып саналады. Силлабустың
құрылымы:
а) жалпы мәліметтер:
• Ш.Есенов атындағы Ақтау Мемлекеттік Университеті
• Мемлекеттік және азаматтық құқық кафедрасы
• Силлабус жұмыс бағдарламасы
• EPRK 4307, Қазақстан Республикасының Экологиялық құқығы пәні
• Несие саны 2
• Семестр 7
Пәннің коды Пән
Білімі жоғары Абай атындағы Алматы Мемлекеттік
Университеті
ЖОО-дағы жұмысы Ш.Есенов атындағы Ақтау Мемлекеттік
Университеті Мемлекеттік және
азаматтық құқық кафедрасы
Байланыс телефоны 430016
Кеңес беру уақыты және орны әр сенбі, 11 ша; сағат 10.00. –
13.00.
• Курстың саясаты мен процедурасы
Студент міндетті:
- лекциялық және семинарлық жаттығуларға қатысуға, міндетті жаттығуларға
қатысу жағдайы студенттің ағымдағы рейтінгіне ықпал етеді;
- жаттығуларға кешікпеуге, жаттығуларды жібермеуге, ауруына байланысты
жағдайда анықтама тапсыруға, қатыспаған жаттығуларын өтеуге;
- жаттығу жұмыстары кезінде сөйлеспеуге, газет оқымауға, ұялы телефонды
сөндіруге, сағыз шайнамауға;
- оқу процесіне белсенді қатысуға, үй тапсырмаларын ұқыптылықпен орындауға;
- жаттығу жұмыстарының барлығында кері байланысты қолдап отыруға;
- тапсырмалар орындалмаған және оқу процесінде белсенділік болмаған
жағдайда ақырғы баға барынша төмендетіледі;
- студент өзінің курстастарымен және оқытушылармен қарым- қатынас этикасын
сақтауға;
- студенттің сыртқы түрі этикалық нормаларға сәйкес келуі тиіс.
Б) бағдарламасы:
Курсты оқытудың мақсаты: экологиялық құқықтың құқық саласы ретіндегі
өзіндік ерекшеліктерін, міндеттерін, оның уақытта және кеңістікте
қызмет етуінің басты ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.
Пәнді оқытудың міндеттері:
а) пәнді, экологиялық құқықты кешенді оқу пәні ретіндегі түсінігін ашып
көрсетуден тұрады. Оның пәнін табиғатты қорғау заңдарына қатысты нормалар
мен институттар құрайды - табиғатты қорғау қатынастарын реттейтін
нормативтік-құқтық актілер жүйесі.
б) бұл пәннің теориялық негізі экологиялық құқық ғылымы, экологиялық
құқықтың пәні мен әдісіне, оның қайнар көздеріне құқықтық реттеу
объектісіне, экологиялық-құқықтық жауаптылық мәселесіне байланысты,
экологиялық бақылаудың құқықтық формаларына арналған эколог-заңгерлердің
ғылыми зерттеулері.
в) бұл пәннің теориялық негізі экологиялық құқық ғылымы, экологиялық
құқықтың пәні мен әдісіне, оның қайнар көздеріне құқықтық реттеу
объектісіне, экологиялық-құқықтық жауаптылық мәселесіне байланысты,
экологиялық бақылаудың құқықтық формаларына арналған эколог-заңгерлердің
ғылыми зерттеулері.
Пререквизиттер: Оқу курсын меңгеру үшін студент әдебиеттермен жұмыс жасап
білуі керек, ақпараттарды талдау, дербес қорытындылар мен тұжырымдар жасай
білуі тиіс, компьютер- интернетті меңгеруі тиіс.
Постреквизиттер: Алынған білім студентпен келесі пәндерді оқу барысында
пайдаланылуы мүмкін: әкімшілік құқық , конституциялық құқық, халықаралық
құқық, қылмыстық құқық, азаматтық құқық.
Міндетті танысу материалы:
Нормативтік-құқықтық актілер:
1.ҚР Конституциясы 30 тамыз 1995 ж.
2.ҚР Экологиялық кодексі 9 қаңтар 2007ж.
3.ҚР Жер кодексі 20 маусым 2003ж.
4.ҚР орман кодексі 23.01.1993ж. Алматы 1996ж.
5.ҚР су кодексі 31.03.1993ж. Алматы 1996ж.
6.ҚР жануарлар әлемін қорғау, қайта жаңғырту және пайдалану туралы заңы
21.10.1993ж. Алматы 1996ж.
7.ҚР азаматтарының денсаулығын қорғау туралы заңы 19.05.1997ж.
8.ҚР азаматтық кодексі 1995ж., 1999ж.
9.ҚР қылмыстық кодексі 1998ж.
10.ҚР әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі. 2001ж.
11.ҚР Президентінің заңды күші бар жарлығы мұнай туралы 28.06.1995ж.
12.ҚР Президентінің заңды күші бар жарлығы жер қойнауы және жер қойнауын
пайдалану туралы 27.01.1996ж. Алматы 1996ж.
13.ҚР жер қойнауын пайдалану және мұнай операцияларын жүргізу мәселелері
бойынша ҚР кейбір заңды актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу
туралы 11.08.1999ж.
14.ҚР жер туралы заңы 24.01.2001ж.
15.ҚР экологиялық қауіпсіздігінің концепциясы 30.04.1996ж. Егемен
Қазақстан 01.07.1996ж.
17.ҚР экологиялық сараптама туралы заңы 18.03.1997ж.
18.ҚР атом энергиясын пайдалану туралы заңы 14.04.1997ж.
19.ҚР тұрғындардың радиациялық қауіпсіздігі туралы заңы 23.04.1998ж.
20.ҚР ерекше қорғалатын табиғат аумақтары туралы заңы 15.07.1997ж.
21.ҚР стандарттау және сертификациялау туралы заңы 18.01.1993ж.
Өзгерістер мен толықтырулар 16.07.1999ж.
22.ҚР қоршаған ортаны қорғау туралы заңына өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы заңы
23.ҚР табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар туралы заңы
05.07.1995ж.
24.ҚР озон қабатын қорғау туралы Вена конвенциясына ҚР қосылу туралы заңы
30.10.1997ж.
25.ҚР озон қабатын бұзатын заттар бойынша Монреаль Хаттамасына ҚР қосылу
туралы заңы 30.10.1997ж.
26.ҚР үлкен қашықтықта ауаны трансшекаралық ластау туралы конвенцияға ҚР
қосылу туралы заңы 23.10.2000ж.
27.ҚР шекарааралық сулармен халықаралық көлдерді пайдалану туралы және
қорғау туралы конвенцияға ҚР қосылу туралы заңы 23.10.2000ж. го
земельного кадастра в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 6.06.96. САПП РК N
26, ст.223.
28.Положение о порядке представления права частной собственности на
земельные участки и права землепользования. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от
20.06.96. САПП РК 96, N29, ст.251.
29.Положение о порядке лицензирования недропользования в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 16.08.96. САПП РК 96.N 34, ст.231.
30.Положение о порядке заключения контрактов на проведение операций по
недропользованию в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 6.09.96.САПП РК 96, N
36, ст.345.
31.Порядок определения оценочной стоимости земельных участков
продаваемых в частную собственность или предоставляемых в
землепользование.государством. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 1.10.96 САПП РК
96, N 40, ст.370.
32.Порядок перевода сельскохозяйственных угодий из одного вида в
другой. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 25.09.95. САПП РК 96, N 42, ст.398.
33.Положение о порядке введения государственного кадастра захоронения
вредных веществ, радиоактивных отходов и сбора сточных вод в недра.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96 САПП РК 96, N 42, СТ.403.
34.Положение о порядке захоронения вредных веществ и сброса сточных
вод в недра. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N 42,
ст.404.
35.Положение о порядке захоронения радиоактивных отходов в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N.42, ст.402.
36.Положение о государственном контроле за охраной недр в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N 42, ст.402.
37.Положение о гос. экспертизе недр в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от
18.10.96. САПП РК 96, N 43, ст.410.
38.Положение о порядке ведения гос. баланса запасов полезных
ископаемых в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК, 1996 г.,
N 43, ст.410.
39.Положение о Мин-ве экологии и биоресурсов РК. Утв.Пост.Каб. Мин. РК
от 14.11.96. САПП РК 96, N 46, ст.447.
40.Порядок создания и распределения специального земельного
фонда.Утв.Пост.Каб.Мин.РК от 30.10.96.САПП РК 96.N43, ст.412
41.Временное положение о государственных национальных природных
парках РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 4.12.96. САПП РК 96, N 49, ст.480.
42.Правила рыболовства и добывания других идов животных в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 4.12.96. САПП РК 96. N 49, ст.479.
43.Закон о санитарно-эпидемиологическом благополучии населения от
8.06.94, Ках.правда, 1994, 21 июня.
44.Положение о Красой Книге РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 13.10. 1995г.
САПП РК, 1995, N 30, СТ.376.
45.Порядок создания и распределения специального земельного
фонда.Утв.Пост.Каб.Мин.РК от 6.12.96.САПП РК 96.N50, ст.487
46.Типовой договор об аренде земельного участка. Утв.Пост.Каб. Мин. РК
от 6.12.96. САПП РК 96.N 50, ст.487
47.Типовой договор о безвозмездном землепользовании.Утв.Пост. Каб.
Мин. РК от 6.12.96. САПП РК 96. N 50, ст.487.
48.Порядок купли-продажи, находящихся в государственной собственности
земельных участков или права постоянного
землепользования.Утв.Пост.Каб.Мин. РУ от 10.12.96. САПП РК 196Г. N 51,
ст.491.
49.Ставки оплаты за водные ресурсы, забираемые на поверхностных и
подземных источников. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 31.12.96. САПП РК , N
53, ст. 513.
50.Указ Президента РК ”Об очередных мерах по
реформированию системы государственных органов РК” от Каз.правда,
1997, 5 марта.
51.О создании Комитета лесного и охотничьего хозяйства РК.
Пост.Президента РК от 14.01.97. САПП РК 97. N 1, ст.11.
52.Положение о государственном мониторинге недр РК. Утв.Пост. Каб.Мин.
от 27.01.97. САПП РК, 1997 г. N 2, ст.24.
53.Положение о порядке осуществления государственного контроля за
использованием и охраной земель. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 19.02.97.
САПП РК 1997. N 9, ст.91.
54.Положение об агентстве по стратегическому планированию. Утв.
Пост.Каб.Мин. РК от 24.03.97. САПП РК 97. N 12, ст.80.
55.ҚР бал ара шаруашылығы туралы заңы 12.03.2002ж.
56.ҚР тұрғындардың санитарлық эпидемиологиялық жағдайы туралы заңы
08.071994ж.
57.Положение о структуре и порядке ведения мониторинга лесных систем в
РК.Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 19.10.1993. САПП РК, 1993, N 42, ст.496.
58.Постановление о порядке ведения государственого кадастра в
РК.Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 30.11.1993, САПП РК, 1993, N 46, Ст. 560.
59.О присоединении РК к международным конференциям, принятым под
эгидой Международной морской организации конвенции и ИМО. Пост.Каб.Мин.
РК от 4.03.94, N 13, 122.
60.Положение о порядке пользован ия участками лесного фонда в
культурно-оздоровительных ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік
технология және инжиниринг университеті
Экономика және құқық институты
Құқықтану кафедрасы
Бекітемін
Институт директоры
э.ғ.к. Джолдасбаева Г.У.
____________________
____________ 2008 ж.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҒЫ
ПӘНІ БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
АҚТАУ- 2008
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы пәні бойынша оқу-
әдістемелік кешенді құрастырған: аға оқытушы Усенбаева Әсемгүл Ұзақбайқызы.
Пән бағдарламасы Қазақстан Республикасының экологиялық құқығы типтік
оқу бағдарламасы бойынша құрастырылған. Қазақстан Республикасының Білім
және ғылым министрлігі. Астана, 2005 жылғы.
Мемлекеттік және азаматтық құқық кафедрасының отырысында бекітілді.
______________________ 2008ж. Хаттама №_________
Кафедра меңгерушісі
__________________
Экономика және құқық институтының әдістемелік кеңесімен келісілген.
______________________ 2008ж. Хаттама №_________
Төрағасы Жалғасов Н.А.
__________________
МАЗМҰНЫ
1-БӨЛІМ. Типтік оқу
бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2-БӨЛІМ. Пәннің жұмыс бағдарламасы: Силлабус ... ... ... ... ... ... ... .
3-БӨЛІМ.
Глоссарий ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
4-БӨЛІМ. Дәрістің қысқаша
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5-БӨЛІМ. Семинар сабағына арналған әдістемелік нұсқау ... ... ... .
6-БӨЛІМ. Студенттің өзіндік жұмысына арналған әдістемелік
нұсқау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ...
7-БӨЛІМ. Студенттің оқытушымен жүргізілетін жұмысы ... ... ... ..
8-БӨЛІМ. Бақылау
тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
9-БӨЛІМ. Білімін бағалау
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..
1-БӨЛІМ. ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
(Жоғары кәсіптік білім)
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰҚЫҒЫ
050301 Заңтану
бакалавриат мамандығы бойынша
90(2)
(несие көлемі)
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
Астана
2005
Алғы сөз
1 Заңтану және Кұқық қорғау қызметі мамандықтары бойынша оқу-
әдістемелік секциясымен ДАЙЫНДАЛҒАН ЖӘНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
2 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің 11 мамырдағы
2005 ж. № 289-бұйрығымен БЕКІТІЛГЕН ЖӘНЕ КҮШІНЕ ЕНГІЗІЛГЕН.
3 АҒАШҚЫ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.
4 Типтік оқу бағдарламасы 050301 Заңтану мамандығы бойынша мемлекеттік
жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес дайындалған.
Бұл типтік бағдарлама Заңтану және Құқық қорғау қызметі мамандықтары
бойынша оқу-әдістемелік секциясының рұқсатынсыз көбейтіле және таратыла
алмайды.
Мазмұны
Түсіндірме беретін
жазба ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... . 4
Пәннің
мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... . 6
II.1.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 6
II.2. Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 8
Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 8
1-тақырып. Экологиялық құқықтың түсінігі мен
пәні ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
2-тақырып. Экологиялық кұқықтың тарихы және қайнар көздері ... ... ... .
8
3-тақырып. Табиғат объектілеріне меншік
құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... 8
4-тақырып. Табиғатты пайдалану
құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .. 9
5-тақырып .Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы
басқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары ... ... ... ... ... ... .. .
9
6-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың
экономикалық тетігінің құқықтық
негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... . 9
7-тақырып. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
Ерекше
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .. 9
8-тақырып.Жердің құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 10
9-тақырып. Жер қойнауының құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 10
10-тақырып. Судың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... 11
11-тақырып. Ормандардың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .. 11
12-тақырып. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық
режимі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 11
13-тақырып. Атмосфералық ауаны құқықтық
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . .. 12
14-тақырып. Ерекше қорғалатын табиғи объектілердің құқықтық режимі.. 12
15-тақырып. Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғау ... ... ... . 12
II.3. Семинар(тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі ... 13
II.4 Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... . 13
III. Ұсынылатын әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 15
IV. Типтік оқу бағдарламасының
авторы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Түсіндірме беретін жазба
Қазақстан Республикасынын экологиялық құқығы қоғам мен қоршаған ортаның
өзара қарым-қатынасымен байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін жаңа
қалыптасқан құқық саласы.
Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, сонымен
бірге, адамзаттық қазіргі және болашақ ұрпақтарының өмірі мен қызметі үшін
қолайлы қоршаған ортамен қамтамасыз етуді мақсат етіп қояды. Табиғат пен
қоғамнын өзара қарым-қатынасы саласындағы қоғамдық қатынастар құқық
салаларының кешенімен реттеледі. Олардың арасында негізгі маңыздығы бар
экологиялық құқық салалары: жер, таукен, су, орман және өзге де табиғи
объектілер мен табиғи ресурстарды қорғау мен ұтымды пайдалануды талап
ететін салалар.
Сонымен қатар, осы құқық салаларының нормалары шаруашылық қатынастар
арқылы экономиканың дамуына экологиялық әсер етеді, ал бұл қатынастар
барлық мемлекеттік құқықтық реттеудің бағыттарымен қамтылады, яғни осыдан
шыға келе едәуір мемлекеттік органдардың және басқа да құрылымдардың
қызметінің пәніне кіреді. Сондықтан табиғи ресурстарды пайдалану және
қоршаған ортаны қорғау жөніндегі қатынастарын реттеумен конституциялық,
мемлекеттік, әкімшілік, қаржылық, азаматтық, аграрлық , қылмыстық және
басқа да құқық салаларының нормалары тығыз байланысты.
Бұл бағдарлама жоғарғы оқу орындарындағы юриспруденция мамандығы бойынша
оқитын студемттерге арналған және келесі міндеттерді орындауға бағытталған:
1.студенттерде Қазақстан Республикасының экологиялық құқығының барлық
өзекті институттары туралы жүйелендірілген білімін қалыптастыру:
2.студенттерді экологиялық құқық ғылымымен дайындалған көзқарастармен,
концепциялармен және теориялармен таныстыру, сонымен қатар, семинар
жүргізу, курстық жұмыстарды жазу барысында осы көзқарастарды, концепияларды
және теорияларды зерттеу мен бағалау дағдыларын студенттерде қалыптастыру;
3.студенттермен семинар сабақтарында есептерді шығарғанда және өзіндік
жұмыстарын орындау кезінде экология-құқықтық нормаларды тәжірибеде қолдана
білуін жетілдіру.
Қазақстан Республикасының экологиялық құқығын оқытуды студенттердің
келесі пәндерді меңгергеннен кейін ұсынылады: Қазақстан Республикасының
енбек құқығы, Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы, Қазақстан
Республикасының азаматтық құқығы, Қазақстан Республикасының қылмыстық
құқығы. Осы салалардың институттары Қазақстан Республикасының экологиялық
құқықтың аналогиялық институттарының негізін, солармен ұқсас табиғатын
құрайды және олардың тиімділігін қамтамасыз етеді (нақтылай айтатын болсақ,
оларға қатысты қорғау функцияларын жүзеге асырады).
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды кұқықтық реттеудің мұндай
ерекшелігін осы оқу курсының жүйесі ескереді. Ол жалпы және ерекше
бөлімдерден тұрады.
Курстың жалпы бөлімінде барлық оқу пәндері үшін жалпы институттар
қарастырылады. Ерекше бөлім жекелеген табиғи объектілерді, табиғи және
аумақтық кешендерді пайдаланудың, өсімін молайтудың және қорғаудың, сонымен
қатар қоршаған табиғи ортаны халықаралық құқықтық қорғаудың режимін
реттеуге арналған.
Экологиялық құқықты оқыту мақсаты экологиялық заңдарды және оларды іс
жүзінде қолдануды және адамзаттық мүддесі үшін қоршаған табиғи ортаны
ұтымды пайдалану саясатын жүргізуге қабілеті құқық қорғау органның, өкілді
атқарушы органның және өзге де мемлекеттік және мемлекеттік емес органның
болашақ жұмыскерлері болатын құқықтанушыларды дайындау.
Нақты курсты оқытудың міндеттері:
1.экологиялық зандарды оқып білу және оның қолдану механизмін үйрену;
2.теориялық және іс жүзіндегі тәжірибені өмірде қолдануды меңгеру;
3.болашақта экологиялық құқықтық тәртіпті қамтамасыз етуге байланысты
қызметті жүзеге асыруға қажет экологиялық құқықтық сананы тәрбиелеу.
Осы оқу пәні оқытудың барлық дәстүрлі әдістерін қолданады: арнайы
әдебиеттерді зерттеу, нормативтік актілерді қолдану, есептерді шығару,
студенттердің өзіндік жұмысы. Студенттердің білімдерін қарастырылған
тексеру нысаны - емтихан.
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
XX ғасырдың ортасында дүние жүзіндегі экологиялық жағдайдың ауырлауына
байланысты, экология шектелген биология ғылымдарының зерттеу шеңберінен
шығып, қазіргі кездегі ең маңызды ғылымдардың біріне айналды.
Жалпы экологиядан оның негізгі бөлімі - әлеуметтік экология бөлініп
шығады, оның негізгі зерттеу аясы қоғамның, оны қоршаған табиғи орта мен
қатынасының шарттары мен заңдылықтарын анықтау. Әлеуметтік экологияға
кұрамдас бөлігі болып құқықтық экология кіреді. Қазіргі кезде құқықтық
нормалармен орталанған қоғам мен қоршаған ортаның өзара қарым-қатынастарды
зерттеуі басталады.
Қазақстанның экологиялық құқығы құқық саласы ретінде 1917 жылы Қазан
төңкерісінен кейін, ғылымда "Кең мағынадағы жер құқығының" кұрамында пайда
болды. Бастапқы кезде бұл сала табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғау
жөніндегі қоғамдық қатынастарды реттеп отырды. Кейінгі табиғат қорғау
нормалардың дәрежелеп дамуына бірнеше дербес құқық салаларының қалыптасуына
әкеп соқты, олар - жер, су, орман, таукен құқығы.
Бұл бөлінген салалардың заңды тұрғыдан бекітілуі 60-ы жылдардың соңымен
70-ы жылдардың басында Заң негіздерін, ал кейін Жер, Су, Орман, Жер қойнауы
кодекстерін қабылдаумен болды.
Параллельді ресурстық құқық салаларының дербестену процессімен қатар,
олардың интеграциялану процессі жүрді, ол қоршаған ортаға кешенді және әр
ресурсқа бөлек көңіл аудару керектігінен туындады.
Заң жоғарғы оқу орындарында интеграцияланған "Табиғатты құқықтық
қорғау", "Табиғи ресурстарды құқықтық қорғау" және кейін "Қазақстан
Республикасының экологиялық құқығы" оқу пәндерін оқыта бастады.
Заң әдебиеттерінде экологиялық мәселені бірегей екі өзара байланысты
аспекттер - табиғат пайдалану және қоршаған ортаны қорғау ретінде
қарастырады. Осы екі өзара байланысты қоғамның табиғатқа әсер ету нысандары
оқу курсының негізгі мазмұнын құрайды.
Сонымен қатар, қазіргі экологиялық жағдайда табиғатқа араласудың
нәтижесіндегі жағымсыз салдарының зардап шешушісі ретінде адам, оның
денсаулығы мен жағдайы болды.
Сондықтан да республика азаматтарының өмірі мен денсаулығына қолайлы
табиғи ортаны қорғау экологиялық қауіпсіздіктің негізі болды, және ұлттық
қауіпсіздіктің стратегиялық және фундаменталды компоненті болып саналады,
халықаралық және интеграциялық процесстері кезіндегі елдің мүдделері мен
басшылықтарын қорғауда негізгі аспект болып табылады. Осы міндеттердің
занды аспектілерін шешу экологиялық құқыққа берілген және осы зандылықтың
интегралды актісі "Қоршаған ортаны қорғау туралы'" заңы болып табылады.
Экологиялық құқық әр түрлі құқық салаларының бір-бірімен өзара
байланысты кұқық нормаларының кешенінен тұрады, себебі экологиялық
мәселелер адамнын әр түрлі қызмет ету салаларын қамтиды. Экологиялық
қауіпсіздіктің негізгі мәселесі болып әр түрлі құқық салаларын
экологизациялау болып табылады. Сондай-ақ құқық нормаларымен реттелген
экологиялық талаптардың орындалуы қоршаған табиғи ортаны тиімді пайдалану
мен қорғауды қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Экологиялық нормаларды
білу барлық лауазымды тұлғаларға, кәсіпкерлерге және азаматтарға
міндетті.Бұл олардың экологиялық талаптарды орындауға, сондай-ақ олардың
экологиялық құқықтарын қорғауға негіз болады.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1-тақырып. Экологиялық құқықтың түсінігі мен пәні.
Мемлекеттің экологиялық функциясы. Қоршаған табиғи орта құқық объектісі
ретінде. Экологиялық құқықтың түсінігі. Экологиялық қатынастардың түрлері
және жалпы сипаттамасы. Экологиялық құқық қатынастардың субъектілері және
объектілері. Экологиялық құқық қатынастарының мазмұны.
Экологиялық құқық қатынастардың пайда болуы, өзгертілуі және тоқтатылуы.
Экологиялық құқықтың әдістері. Экологиялық құқықтың жалпы және арнайы
қағидалары. Экологиялық құқықтың жүйесі: жалпы және арнайы бөлімдері.
Экология-құқықтық институттар. Қазақстан Республикасының қазіргі құқық
жүйесіндегі экологиялық құқықтың орны. Экологиялық құқықтың басқа құқық
салаларымен ара қатынасы.
2-тақырып. Экологиялық құқықтың тарихы және қайнар көздері.
Экологиялық құқықтың пайда болуы, өркендеуі және болашағы. Табиғат
қорғау және табиғи ресурстарды: ұтымды пайдалану туралы республикалық
заңдылықтардың негізгі даму кезеңдері. Экологиялық құқықтың қайнар
көздерінің түсінігі, ерекшіліктері және классификациясы. Казақстан
Республикасының Конституциясы және экологиялық құқықтық ережелер мен
талаптар. Табиғат қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану туралы
жалпы және арнайы заңдар. ''Қоршаған ортаны қорғау туралы'' Қазақстан
Республикасының заңы - жалпы сипаттамасы және экологиялық қатынастарды
құқықтық реттеудегі оның маңызы.
Үкіметтің экология-құқықтық актілері. Жергілікті өкілді және атқарушы
органдардың экология-кұқықтық актілері. "Экологиялық қатынастарды
реттеудегі соттық тәжірибенің маңызы. Экология және табиғат пайдалану
жөніндегі халықаралық конвенциялар, мемлекетаралық келісімдер мен шарттар.
3-тақырып. Табиғат объектілеріне меншік құқығы
Табиғат объектілеріне мемлекеттік меншік кұқығының түсінігі және жалпы
сипаттамасы. Құқықтық қорғау объектілері мен мемлекеттік меншік құқығының
арақатынасы. Мемлекет табиғат объектілеріне меншік
құқығының субъектісі. Қазақстан Республикасының Парламенті, жергілікті
өкілді және атқарушы органдары мен олардың табиғат объектілеріне меншік
құқығын іске асыру жөніндегі өкілеттігі.
Табиғат объектілеріне меншік құқығының мазмұны және қорғалуы. Табиғи
ресурстарға жеке меншік құқығының түсінігі және жалпы сипаттамасы. Табиғи
ресурстарға жеке меншік құқығының мазмұны. Табиғи ресурстарға жеке меншік
құқығының объектілері мен субъектілері. Табиғи ресурстарға жеке меншік
құқығының пайда болу, өзгертілу және тоқтатылу негіздері.
4-тақырып. Табиғатты пайдалану құқығы.
Табиғат пайдалану құқығының түсінігі. Табиғат пайдалану құқығының
кағидалары және негізгі белгілері. Табиғат пайдалану құқығының түрлері,
объектілері және субъектілері. Табиғатты жалпы және арнайы пайдалану.
Табиғат пайдалану құқығының мазмұны. Табиғат пайдаланушылардың негізгі
құқықтары мен міндеттері.
Табиғат пайдалану құқығының пайда болу, өзгертілу және тоқтатылу
негіздері. Табиғи ресурстарды табиғат пайдалануға беру негіздері.Табиғат
пайдалану құқығын қорғау.
5-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы
басқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық нысандары.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы мемлекеттік
басқарудың түсінігі мен қызметі. Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз
етудің жалпы сипаттамасы мен түсінігі. Табиғат пайдалану мен қоршаған
ортаны қорғауды басқаратын жалпы және арнайы органдар. Табиғат пайдалану
мен қоршаған ортаны қорғау саласындағы жоспарлау, бағдарламалау және
стандарттау мәселелері. Экологиялық нормалары және қоршаған ортаға әсердің
жол беруге болатын шекті нормативтері. Экологиялық мониторингті жүзеге
асырудың тәртібі. Экологиялық сараптама: мақсаттары, міндеттері, түрлері.
Шаруашылық және өзге қызметке қойылатын экологиялық талаптар. Табиғи
ресурстардың мемлекеттік есебі мен мемлекеттік кадастрлары. Экологиялық
бақылаудың түрлері мен міндеттері.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау туралы дауларды қарау және
шешу тәртібі. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы соттардың қызметі.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы прокуратура мен ішкі істер органдарының
қызметі.
6-тақырып. Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
тетігінің құқықтық негіздері.
Табиғат пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық тетігінің
түісінігі мен құрамдас элементтері. Қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
әдістері. Табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғау
жөніндегі шараларды жоспарлау мен қаржыландыру. Экологиялық төлемдер мен
алымдарды алу жәке есептесу тәртібі. Экологиялық сақтандыруды құқықтық
реттеу.
Табиғатты пайдалану үшін салықтар. Арнайы табиғат пайдалану үшін
төлемдер. Қоршаған ортаны қорғауды экономнкалық жағынан ынталандыру.
Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шараларды жургізуге арналган қаражаттық
құралдарды жұмсау. Экологиялық аудиттің құқықтық жағдайы.
7-тақырып. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
Экологиялық зандарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершіліктің жалпы
сипаттамасы. Экологиялық құқық бұзушылықтың түсінігі мен
кұрылымы. Экологиялық зандарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершіліктің
түрлері. Экологиялық қылмыстар үшін қылмыстық жауапкершілік. Экологиялық
құқық бұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілік. Экологиялық құқық бұзушылық
үшін тәртіптік жауапкершілік.
Экологиялық зандарды бұзғаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершіліктің
түсінігі және түрлері. Экологиялық заңның түсінігі мен түрлері. Табиғи
ресурстарға келтірілген зиянды өтеудің тәртібі. Экологиялық заңдарды
бұзғаны үшін басқа экологиялық жауапкершіліктің түрлері.
ЕРЕКШЕ БӨЛІМ
8-тақырып. Жердің құқықтық режимі.
Жер ресурстарының жалпы сипаттамасы. Қазақстан Республикасың Жер кодексі
және жер туралы басқа да заңдылықтар. Жер зандарының міндеттері мен
қағидалары. Жер қорының түсінігі және оның жекелеген санаттарының құқықтық
режимі. Мемлекеттік органдардың жер қатынастарын реттеу саласындағы
құзыреттері. Жерге мемлекеттік меншік құқығының мазмұны. Жерге жеке меншік
құқығының түсінігі мен объектілері. Жер пайдалану құқығының түсінігі,
түрлері және субъектілері. Жер учаскелерін нормалау. Жер учаскесіне меншік
құқығының және жер пайдалану құкығының туындау, өзгеру және тоқтату
негіздері. Жерді қорғаудың мақсаттары мен міндеттері. Жерді пайдалану мен
қорғауды мемлекеттік бақылау. Меншік иелеріне немесе жер пайдаланушыларға
келтірілген шығындарды өтеудің негіздері мен тәртібі.
9-тақырып. Жер қойнауының құқықтық режимі.
Жер қойнауының, пайдалы қазбалардың құқықтық жағдайының түсінігі және
оларды қорғаудың жалпы сипаттамасы. "Жер қойнауы және жер қойнауын
пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының заңы және жер қойнауын ұтымды
пайдалануы мен қорғауды қамтамасыз ететін басқа да зандар. Қазақстан
Республикасы жер қойнауы және жер қойнауын пайлалану туралы зандарының
мақсаттары мен қағидалары. Жер қойнауы мен басқа да пайдалы қазбаларды
ұтымды пайдалануды және қорғауды қамтамасыз ететін мемлекеттік-құқықтық
механизмі.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жер қойнауы қорының түсінігі мен
құрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық режимі. Жер қойнауына меншік
құқығы және оны іске асыру нысандары. Жер қойнауын пайдалану құқығы және
оның түрлері. Пайдалы қазбаларды есепке алу, оларды жіктеу. Пайдалы
қазбалардың кен орындарының мемлекеттік кадастры. Жер қойнауын пайдалану
мен қорғауды мемлекеттік бақылау. Жер койнауын пайдалану және қорғауға
байланысты дауларды шешу тәртібі. Жер қойнауына, жер қойнауы
пайдаланушыларға келтірілген зиянды өтеу. Жер қойнауы туралы заңдарды
бұзғаны үшін жауаптылық.
10-тақырып. Судың құқыктық режимі.
Судың құкықтық режимінің түсінігі мен жалпы сипаттамасы. Қазақстан
Республикасының Су кодексі және суларды ұтымды пайдалану мен қорғауды
қамтамасыз ететін басқа да заңдар. Қазақстан Республикасы су зандарының
мақсаттары мен міндеттері. Қазақстан Республикасы су қорының түсінігі мен
кұрамы және оның жеке бөліктерінің құқықтық режимі. Суды ұтымды пайдалануды
және қорғауды қамтамасыз ететін мемлекеттік-құқықтық механизмі. Су қорына
меншік құқығы және оны жүзеге асыру нысандары.
Суды пайдалану құқығы және оның түрлері. Су қорын пайдалану мен қорғау
саласындағы мемлекеттік бақылау және сараптама. Су объектілерін қорғау және
судың зиянды әсеріне қарсы күресу. Су қорын пайдалану мен қорғауды
реттеудің экономикалық тетігі. Су дауларын шешу тәртібі және су заңдарын
бұзғаны үшін жауаптылық. Трансшекаралық суларды пайдалану және қорғау
саласындағы халықаралық ынтымақтастық.
11-тақырып. Ормандардың құқықтық режимі.
Ормандардың құқықтық режимінің түсінігі және жалпы сипаттамасы.
Қазақстан Республикасының Орман кодексі және ормандарды ұтымды пайдалану
мен қорғауды қамтамасыз ететін басқа заңдар. Қазақстан Республикасы орман
қорының түсінігі мен құрамы және оның жеке бөлгктерінің құқықтық режимі.
Орман қорын күзету, қорғау, пайдалану мен орман өсіру саласындағы
мемлекеттік басқару және бақылау. Орман иелену және орман пайдалану құкығы.
Орман шаруашылығын ұйымдастыру мен жүргізудің негізгі талаптары. Орман
пайдалану түрлері және орман пайдалануды жүзеге асыру.
Орман қорының мемлекеттік есебі, мемлекеттік орман кадастры және
мемлекеттік орман мониторингі. Орман қорын қорғау мен пайдаланудың
экономикалық тетігі. Орман дауларын шешу тәртібі. Ормандарға келтірілген
зиянды өтеу және орман заңдарын бұзғаны үшін жауаптылық.
12-тақырып. Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимі.
Жануарлар дүниесін пайдалану мен қорғаудың құқықтық режимінің түсінігі
және жалпы сипаттамасы. "Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және
пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының заңы және осы саладағы басқа да
заңдар. Жануарлар дүниесін ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамасыз ететін
мемлекеттік-құқықтық механизмі. Жануарлар дүниесіне меншік құқығы және оны
жүзеге асыру нысандары. Жануарлар дүниесін пайдаланудың түрлері және
жануарлар дүниесін пайдаланушылардың құқықтары мен міндеттері.
Аң аулау және аң аулау шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу. Балық
аулау мен балық шаруашылығын ұйымдастыру және жүргізуді қүқықтық реттеу.
Жануарлар дүниесін қорғауға қойылатын негізгі талаптар. Жануарлар дүниесін
пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау, кадастр және
мемлекеттік есебі. Жануарлар дүниесіне келтірілген зиянды өтеу тәртібі.
Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы заңдарды
бұзғаны үшін жауаптылық.
13-тақырып. Атмосфералық ауаны құқықтық қорғау.
Атмосфералық ауанын қазіргі жағдайы. Атмосфералық ауаны құқықтық
қорғаудың түсінігі және жалпы сипаттамасы. "Атмосфералық ауаны қорғау
туралы" Қазақстан Республикасының заңы және атмосфералық ауаны қорғау
саласындағы басқа да зандар. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы
мемлекеттік басқару. Атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі қызметті
ұйымдастыру.
Атмосфералық ауаның сапасын және оған зиянды физикалық әсер етуді
экологлялық нормалау. Атмосфералық ауаға зиянды әсер ету көздерінің
мемлекеттік есебі. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы бақылау.
Атмосфералық ауаны қорғау туралы дауларды шешу тәртібі. Қазақстан
Республикасының атмосфералық ауаны қорғау туралы заңларды бұзғаны үшін
жауапкершілік. Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы халықаралық
ынтымақтастық.
14-тақырып. Ерекше қорғалатын табиғи объекіліердің құқықтық режимі.
Мемлекеттік табиғи-қорық қорының түсінігі. "Ерекше қорғалатын табиғи
аумақтар туралы" Қазақстан Республикасының заңы және осы саладағы басқа да
заңдар. Мемлекеттік органдарының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар
саласындағы құзыреті. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды ұйымдастыру.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түрлері мен санаттары.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың режимі. Мемлекетік табиғи
заказниктер мен қорықтарды қорғау режимінің ерекшеліктері. Ерекше
қорғалатын табиғи аумақтардың мемлекеттік есебі мен мемлекеттік кадастры.
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қаржыландыру және экономикалық жағынан
ынталандыру. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы бақылаудың
міндеттері мен түрлері. Дауларды шешу және ерекше қорғалатын табиғи
аумақтар туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік.
15-тақырып. Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғау.
Қоршаған ортаны халықаралық-құқықтық қорғаудың түсінігі және жалпы
сипаттамасы. Табиғатты халықаралық-құқықтық қорғаудың объектілері мен
субъектілері. Қоршаған ортаны қорғау сатасындағы халықаралық ынтымақтастық.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық келісімдер, конвенциялар,
шарттар Қазақстан Республикасының табиғатын қорғауға халықаралық
экологиялық ұйымдардың қатысу нысанлары. Қоршаған ортаны халықаралық-
құқықтық қорғауға Қазақстан Республикасының қатысу нысандары.
Семинар (тәжірибе) сабақтарының тақырыптарының үлгі тізімі
1. Экология құқығының түсінігі, пәні, қағидалары және жүйесі.
2. Экология құқығының қайнар көздері.
3. Табиғи ресурстарға меншік құқығы және табиғат пайдалану құқығы.
4. Экология саласындағы асқарудың ұйымдастырушылық-құқықтық механизмі.
5. Табиғат пайдаланудың және қоршаған ортаны қорғаудың экономикалық
тетігі.
6. Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік.
7. Жерді пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
8. Жер қойнауын пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
9. Суды пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
10.Ормандарды пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі
11.Жануарлар әлемін пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
12. Атмосфералық ауаны пайдалану мен қорғаудың экология-құқықтық режимі.
13. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың экология-құқықтық режимі.
14. Қоршаған табиғи ортаны халықаралық-құқықтық қорғау.
Курстық жұмыстардың үлгі тақырыпнамасы
1.Экология-құқық нормаларының казіргі құқық жүйесінде алатын орны мен рөлі.
2.Экологиялық заңдарды жетілдірудің құқықтық сұрақтары.
3.Қоршаған ортаны қорғау туралы зандардың әрі қарай даму жағдайы және
перспективалары.
4.Қазақстан Республикасының экологиялық заңдарының дамуының негізгі
этаптары.
5.Қазақстан Республикасының экологиялық заңдарының даму концепсиясы.
6.Экологиялық зандарды кодификациялаудың теориялық мәселелері.
7.Табиғи ресурстарға жеке меншік құқығының теориялық аспекттері.
8.Табиғат пайдалану құқығының сипаттамасы.
9.Табиғи ресурстарды құкықтық қорғау және пайдаланудың
аумақтық мәселелері.
10.Табиғат пайдаланудың экономикалық механизмін құқықтық реттеу.
11.Қоршаған ортаны қорғауда азаматтардың қатысуын құқықтық
қамтамасыз ету.
12. Қоғамдық экологиялық ұйымдардың іс-әрекетінде қоршаған
ортаны құқықтық қорғау.
13.Қалаларда қоршаған ортаны құқықтық қорғау.
14.Экологиялық қауіпсіздікті жүзеге асырудың құқықтық негіздері.
15.Экология саласындағы мемлекеттік басқарудың түсінігі және
жалпы сипаттамасы.
16.Қоршаған ортаны қорғауға байланысты арнайы өкілетті органдардың іс-
әрекетін құқықтық реттеу.
17.Экология саласындағы баскарудың мемлекеттік-кұкықтық механизмін
жетілдіру мәселелері.
18.Экологиялық мониторингті құқықтық реттеу.
19.Мемлекеттік табиғи ресурстық кадастрларды ұйымдастыру мен жүргізудің
құқықтық негіздері.
20.Экологиялық сараптаманы құқықтық реттеу.
21.Экологиялық бақылауды кұқықтық реттеудің теориясы және тәжірибесі.
22.Экологиялық аудитті құқықтық реттеу.
23.Қоршаған ортаның сапасы жәке экологиялық талаптардың нормативтерінің
құқықтық сипаттамасы.
24.Қоршаған ортаға әсер етуді бағалаудың құқықтық-ұйымдастыру мәселелері.
25. Қоршаған ортаны радиоактивті заттармен ластанудан құқықтық қорғау.
26.Төтенше экологиялық аймақтардың құқықтық режимі
27.Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершілікті
жүзеге асырудың құқықтык мәселелері.
28. Экологиялық зияның орнын толтыруын құқықтық реттеу.
29.Табиғи ресурстарға келтірілген зиянның орнын толтырудың құқықтық
нысандары.
30.Табиғат қорғау инспекцияларын ұйымдастыру және іс-әрекеттерінің
құқықтық сұрақтары.
31.Сот тәжірибесінде қоршаған ортаны қорғау және ұтымды табиғат пайдалану
сұрақтары.
32.Қазақстан Республикасының табиғи-қорық қорын құқықтық қорғау.
33.Қазақстан Республикасында жер қойнауын құқықтық қорғау.
34.Жер қойнауын пайдаланудың құқықтық негіздері.
35.Минералды ресурстарды қорғаудың құқықтық-ұйымастыру шаралары.
36.Казақстан Республикасында су ресурстарын құқықтық қорғау.
37.Су ресурстарын кешенді пайдалануды құқықтық қамтамасыз ету.
38.Жер асты суларын құқықтық қорғау.
39.Қазақстан Республикасында ормандарды құқықтық қорғау.
40.Орман пайдалану және орман ресурстарын өндірудің құқықтық негіздері.
41.Өсімдіктер дүниесін қорғау және пайдалануды құқықтық реттеу.
42.Қазақстан Республикасында жануарлар дүниесін құқықтық қорғау.
43.Жануарлардың және өсімдіктердің сирек кездесетін түрлерін құқықтық
қорғау.
44.Аң аулауды және аң шаруашылығын жүргізуді құқықтық реттеу.
45.Балық аулауды және балық қорын қорғауды құқықтық реттеу.
46.Балық ресурстарының өсімін молайтуды және балық шаруашылығын жүргізуді
құқықтық реттеу.
47.Атмосфералық ауаны құқықтық реттеу.
48.Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды құқықтық
реттеу.
49.Қоршаған ортаны қорғау сласындағы халықаралық бірлестікті құқықтық
реттеу.
50.Қазақстан Республикасында экологиялық конвенцияларды жүзеге асырудың
құқықтық мәселелері.
ҰСЫНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиеттер
1.Байдельдинов Д.Л. Экологическое законодательство Республики Казахстан
(проблемы совершенствования, перслективы развития). -Алматы: Жеті Жарғы,
1995.
2.Байдельдинов Д.Л. Правовой механизм государственного управления в области
экологии. - Алматы: Казак университеті, 1998.
3.Байдельдинов Д.Л. Юридическая ответственность за экологические
правонарушения. - Алматы, 1993.
4.Байдельдинов Д.Л., Бекишева С.Д. Экологическое право Республики
Казахстан (жалпы бөлім). - Алматы, 2004.
5.Баимбетов Н.С. Правовые основы экологической экспертизы
в Республике Казахстан. - Алматы, 2001.
6.Бринчук М.М. Экологическое право. - Москва: Юрист, 1998.
7.Бекишева С.Д. Экологическое право Республики Казахстан. - Караганда,
2001.
8.Ерофеев Б.В. Экологическое право. - Москва: Новый юрист, 1998.
9.Культелеев С.Т. Экологическое право Республики Казахстан. - Алматы,2003.
10.Правовая охрана природы в Казахской ССР.- Алма-Ата: Наука, 1977.
11.Петров В.В. Экологическое право России. - Москва: Бек, 1997.
12.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. - Алматы:
"Жеті Жарғы", 1995.
13.Стамқұлов Ә.С. Қазақстан Республикасының экология құқығы. Оқу құралы. -
Тараз, 2003, 1-2 бөлімі.
14.Эффективность природоохранного законодательства. - Алматы, 1988.
15.Эффективность юридической ответственности в охране окружающей среды. -
Москва: Наука. 1988.
Қосымша әдебиеттер
1.Абдраимов Б.Ж., Жарылкасын Е. Возмещение экологического вреда по
законодательству РК. - Алматы: Юрист, 2001.
2.Байсалов С.Б. Водное право Казахской ССР. - Алма-Ата: Наука,1966.
3.Голиченков А.К. Экологический контроль: теория и практика правового
обеспечения. - Москва,1991.
4.Косанов Ж.Х. Право собственности и иные вещные права на землю.
Алматы.2001.
5.Мухитдинов Н.Б., Куандыков К.Ж. Проблемы теории права
сельскохозяйственного водопользования. - Тараз, 2001.
6.Международное эколого-правовое сотрудничество. - Алматы: Данекер, 2001.
Нормативтік актілер
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995 жылғы 30
тамыз Алматы
2.Айналадағы ортаны қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы, 1997
жылғы 15 шілде, Алматы
3.Экологиялық экспертиза туралы Қазақстан Республикасының Заңы, 1997
жылғы 18 наурыз
4.Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын туралы Қазақстан Республикасының
Заңы. 1997 жылғы 15 шілде, Алматы
5.Қазақстан Республикасының Жер кодексті № 442 2003 жылғы 20 маусым, Алматы
6.Жер қойнауы және жер пайдалану туралы Қазақстан Республикасының Заңы, №
2828 1996 жылғы 27 қаңтар. Алматы
7.Қазақстан Республикасының Су кодексі № 481 2003 жылғы 9 шілде,
Алматы
8.Қазақстан Республикасының Орман кодексі № 477 2003 жылғы 8 шілде, Алматы
9.Жануарлар әлемі қорғау, қайта өндіріс және қолдану туралы Қазақстан
Республикасының Заңы, № 593 2004 жылғы 9 шілде, Алматы
10.Атмосфералық әуе қорғау туралы Қазақстан Республикасының Заңы, № 302
2002 жылғы 11, наурыз Алматы
11."Соттардың жер туралы зандарды қолдану тәжірибесінің кейбір мәселелері
туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының №2 Қаулысы, 1998
жылғы 14 мамыр.
12."Қазақстан Республикасының Ауаның алыс қашықтықта шекарааралық ластануы
туралы конвенцияға қосылуы туралы'' Қазақстан Республикасының Заңы, 2000
жылғы 23 қазан № 89-11.
13."Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының мемлекетаралық гидрометеорологиялық
жүйесі туралы келісімді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің
қаулысы, 2002 жылғы 23 тамыз № 944.
14."Қазақстан Республикасының Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарын 2030
жылға дейін дамытудың және орналастырудың тұжырымдамасы туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 10 қараша № 1692.
15.''Қазақстан Республикасындағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың
мемлекеттік есебін және мемлекеттік кадастрын жүргізу
ережелерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001
жылғы 18 шілде № 973.
16."Сандық геоақпараттық жүйелер негізінде Қазақстан Республикасы табиғи
объектілерінің бірыңғай мемлекеттік кадастрлар жүйесін құру туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1449.
17."Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару жөніңдегі агенттігінің
кейбір мәселелері" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 1
маусымдағы № 610 қаулысы.
18."Жерді сақтап қою ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2003 жылғы 29 қыркүйектегі № 993 қаулысы.
19.''Жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру
ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29
қыркүйектегі № 990 қаулысы.
20."Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізудің ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 20
қыркүйектегі № 958 қаулысы.
21."Қазақстан Республикасында жер мониторингін жүргізу және оның деректерін
пайдалану ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003
жылғы 19 қыркүйектегі № 956 қаулысы.
22."Қазақстан Республикасы Энергетика және минералдық ресурстар министрлігі
Геология және жер қойнауын пайдалану комитетінің мәселелері" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1107 қаулысы.
23."Қазақстан Республикасының Жер қойнауын пайдалану мониторингінің
бірынғай мемлекеітік жүйесін құру тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 29 желтоксан № 1444. 24."Қазақстан
Республикасында жер қойнауын пайдалану құқығын берудің тәртібін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 21 қаңтар №
108.
25."Қазақстан Республикасындағы жер қойнауының мемлекеттік мониторингі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы,
1997 жылғы 27 қаңтардағы № 106.
26."Қазақстан Республикасының жер қойнауын мемлекеттік сараптау туралы
ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысы, 1996
жылғы 18 қазан № 1288.
27."Зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды және пайдаланылғанын
суды жер қойнауына көмудің мемлекеттік кадастрын жүргізудің тәртібі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінін Қаулысы,
1996 жылғы 18 қазан № 1285.
28."Қазақстан Республикасында радиоактивті қалдықтарды көмудің тәртібі
туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы,
1996 жылғы 18қазан № 1283.
29."Халықаралық және республикалық маңызы бар балық шаруашылығы су
тоғандарының (учаскелерінің) тізбесін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 3 қарашадағы № 1137 қаулысы.
30."Су ресурстарын кешенді пайдалану мен қорғаудың басты және бассейндік
схемаларын жәнс су шаруашылығы теңгерімдерін әзірлеу әрі бекіту ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 10 ақпандағы
№ 159 қаулысы.
31."Су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды
ұйымдастыру әрі жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 6 ақпандағы № 144 қаулысы.
32."Жергілікті атқарушы органдардың су объектілерін оқшау және бірлесіп
пайдалануға беруі ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 30 қаңтардағы № 119 қаулысы.
33."Су объектілерінің мемлекеттік мониторингін жүргізу, суды мемлекеттік
есепке алу және оны пайдалану ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қаңтардағы № 85 қаулысы.
34."Арнайы су пайдалану жөніндегі қызметті лицензиялау ережесін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 26 қантардағы № 84
ғаулысы.
35."Су объектілеріне зиянды ғсерлердін рұқсат етілетін шекті нормативтерін
әзірлеу және бекіту ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы
Үкіметінің 2004 жылғы 19 қантардағы № 50 қаулысы.
36.'"Мемлекеттік су кадастрын жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 31 желтоқсандағы № 1378 қаулысы.
37."Қазақстан Республикасы экономикасының су секторын дамытудың және су
шаруашылығы саясатынын 2010 жылға дейінгі тұжырымдамасын мақұлдау туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2002 жылғы 21 каңтар №71.
38."Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман күзеті туралы ережені
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 9 наурыздағы
№291 қаулысы.
39."Мемлекеттік орман кадастры мен ормандардың мемлекеттік мониторингін
жүргізу ережелерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004
жылғы 17 ақпандағы № 188 қаулысы.
40."'Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде ормандарды күзету, қорғау,
молайту әрі орман өсіру жөніндегі нормалар мен нормативтерді бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 19 қаңтардағы № 53
қаулысы.
41."Мемлекеттік орман қорының аумағында орман орналастыруды жүргізу
ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 16
қантардағы № 45 қаулысы.
42."Мемлекеттік орман қоры учаскелеріндегі орман ресурстарын
ұзақ мерзімді орман пайдалануға беру жөнінде тендерлер өткізу ережесін
бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы
13 қаңтардағы № 32 қаулысы.
43."Орман қорының мемлекеттік есебін жүргізу ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 26 қарашадағы № 1182
қаулысы.
44."Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы туралы ережені бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 15 желтоқсандағы № 1330
қаулысы.
45."Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі Балық
шаруашылығы комитетінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 7 мамырдағы №517 қаулысы.
46."Мемлекеттік орман қоры учаскелерінде жануарлар дүниесін, соның
ішінде аңшылық шаруашылығының қажеттері үшін пайдалану ережесін бекіту
туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 23
желтоқсандағы № 1303 қаулысы.
47."Қазақстан Республикасының аумағында аң аулау ережесін бекіту туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 24 шілдедегі № 741 қаулысы.
48."Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы
заңнаманы бұзумен келтірілген зиянды өтеу мөлшерін бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2001 жылғы 4 қыркүйек №1140.
49."Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар жануарлардың жекелеген
түрлерін сақтап қалу және өсімін молайту жөніндегі кейбір шаралар туралы"
Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы, 2000 жылғы 25 қыркүйек № 1447.
50."Атмосфералық ауаны қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды ұйымдастыру
және жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003
жылғы 14 тамыздағы № 815 қаулысы.
ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ АВТОРЫ
1. Байдельдинов Д.Л. - заң ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университетінің профессоры (жетекші);
2. Тундикбаев А.Д. - заң ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ
ұлттық университеті.
2-БӨЛІМ. ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ: СИЛЛАБУС
Жұмыс бағдарламасы (Силлабус) – оқытылатын пәннің оқу бағдарламасын
бейнелейтін негізгі оқу-әдістемелік құжат болып саналады. Силлабустың
құрылымы:
а) жалпы мәліметтер:
• Ш.Есенов атындағы Ақтау Мемлекеттік Университеті
• Мемлекеттік және азаматтық құқық кафедрасы
• Силлабус жұмыс бағдарламасы
• EPRK 4307, Қазақстан Республикасының Экологиялық құқығы пәні
• Несие саны 2
• Семестр 7
Пәннің коды Пән
Білімі жоғары Абай атындағы Алматы Мемлекеттік
Университеті
ЖОО-дағы жұмысы Ш.Есенов атындағы Ақтау Мемлекеттік
Университеті Мемлекеттік және
азаматтық құқық кафедрасы
Байланыс телефоны 430016
Кеңес беру уақыты және орны әр сенбі, 11 ша; сағат 10.00. –
13.00.
• Курстың саясаты мен процедурасы
Студент міндетті:
- лекциялық және семинарлық жаттығуларға қатысуға, міндетті жаттығуларға
қатысу жағдайы студенттің ағымдағы рейтінгіне ықпал етеді;
- жаттығуларға кешікпеуге, жаттығуларды жібермеуге, ауруына байланысты
жағдайда анықтама тапсыруға, қатыспаған жаттығуларын өтеуге;
- жаттығу жұмыстары кезінде сөйлеспеуге, газет оқымауға, ұялы телефонды
сөндіруге, сағыз шайнамауға;
- оқу процесіне белсенді қатысуға, үй тапсырмаларын ұқыптылықпен орындауға;
- жаттығу жұмыстарының барлығында кері байланысты қолдап отыруға;
- тапсырмалар орындалмаған және оқу процесінде белсенділік болмаған
жағдайда ақырғы баға барынша төмендетіледі;
- студент өзінің курстастарымен және оқытушылармен қарым- қатынас этикасын
сақтауға;
- студенттің сыртқы түрі этикалық нормаларға сәйкес келуі тиіс.
Б) бағдарламасы:
Курсты оқытудың мақсаты: экологиялық құқықтың құқық саласы ретіндегі
өзіндік ерекшеліктерін, міндеттерін, оның уақытта және кеңістікте
қызмет етуінің басты ерекшеліктерімен студенттерді таныстыру.
Пәнді оқытудың міндеттері:
а) пәнді, экологиялық құқықты кешенді оқу пәні ретіндегі түсінігін ашып
көрсетуден тұрады. Оның пәнін табиғатты қорғау заңдарына қатысты нормалар
мен институттар құрайды - табиғатты қорғау қатынастарын реттейтін
нормативтік-құқтық актілер жүйесі.
б) бұл пәннің теориялық негізі экологиялық құқық ғылымы, экологиялық
құқықтың пәні мен әдісіне, оның қайнар көздеріне құқықтық реттеу
объектісіне, экологиялық-құқықтық жауаптылық мәселесіне байланысты,
экологиялық бақылаудың құқықтық формаларына арналған эколог-заңгерлердің
ғылыми зерттеулері.
в) бұл пәннің теориялық негізі экологиялық құқық ғылымы, экологиялық
құқықтың пәні мен әдісіне, оның қайнар көздеріне құқықтық реттеу
объектісіне, экологиялық-құқықтық жауаптылық мәселесіне байланысты,
экологиялық бақылаудың құқықтық формаларына арналған эколог-заңгерлердің
ғылыми зерттеулері.
Пререквизиттер: Оқу курсын меңгеру үшін студент әдебиеттермен жұмыс жасап
білуі керек, ақпараттарды талдау, дербес қорытындылар мен тұжырымдар жасай
білуі тиіс, компьютер- интернетті меңгеруі тиіс.
Постреквизиттер: Алынған білім студентпен келесі пәндерді оқу барысында
пайдаланылуы мүмкін: әкімшілік құқық , конституциялық құқық, халықаралық
құқық, қылмыстық құқық, азаматтық құқық.
Міндетті танысу материалы:
Нормативтік-құқықтық актілер:
1.ҚР Конституциясы 30 тамыз 1995 ж.
2.ҚР Экологиялық кодексі 9 қаңтар 2007ж.
3.ҚР Жер кодексі 20 маусым 2003ж.
4.ҚР орман кодексі 23.01.1993ж. Алматы 1996ж.
5.ҚР су кодексі 31.03.1993ж. Алматы 1996ж.
6.ҚР жануарлар әлемін қорғау, қайта жаңғырту және пайдалану туралы заңы
21.10.1993ж. Алматы 1996ж.
7.ҚР азаматтарының денсаулығын қорғау туралы заңы 19.05.1997ж.
8.ҚР азаматтық кодексі 1995ж., 1999ж.
9.ҚР қылмыстық кодексі 1998ж.
10.ҚР әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексі. 2001ж.
11.ҚР Президентінің заңды күші бар жарлығы мұнай туралы 28.06.1995ж.
12.ҚР Президентінің заңды күші бар жарлығы жер қойнауы және жер қойнауын
пайдалану туралы 27.01.1996ж. Алматы 1996ж.
13.ҚР жер қойнауын пайдалану және мұнай операцияларын жүргізу мәселелері
бойынша ҚР кейбір заңды актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу
туралы 11.08.1999ж.
14.ҚР жер туралы заңы 24.01.2001ж.
15.ҚР экологиялық қауіпсіздігінің концепциясы 30.04.1996ж. Егемен
Қазақстан 01.07.1996ж.
17.ҚР экологиялық сараптама туралы заңы 18.03.1997ж.
18.ҚР атом энергиясын пайдалану туралы заңы 14.04.1997ж.
19.ҚР тұрғындардың радиациялық қауіпсіздігі туралы заңы 23.04.1998ж.
20.ҚР ерекше қорғалатын табиғат аумақтары туралы заңы 15.07.1997ж.
21.ҚР стандарттау және сертификациялау туралы заңы 18.01.1993ж.
Өзгерістер мен толықтырулар 16.07.1999ж.
22.ҚР қоршаған ортаны қорғау туралы заңына өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы заңы
23.ҚР табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлар туралы заңы
05.07.1995ж.
24.ҚР озон қабатын қорғау туралы Вена конвенциясына ҚР қосылу туралы заңы
30.10.1997ж.
25.ҚР озон қабатын бұзатын заттар бойынша Монреаль Хаттамасына ҚР қосылу
туралы заңы 30.10.1997ж.
26.ҚР үлкен қашықтықта ауаны трансшекаралық ластау туралы конвенцияға ҚР
қосылу туралы заңы 23.10.2000ж.
27.ҚР шекарааралық сулармен халықаралық көлдерді пайдалану туралы және
қорғау туралы конвенцияға ҚР қосылу туралы заңы 23.10.2000ж. го
земельного кадастра в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 6.06.96. САПП РК N
26, ст.223.
28.Положение о порядке представления права частной собственности на
земельные участки и права землепользования. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от
20.06.96. САПП РК 96, N29, ст.251.
29.Положение о порядке лицензирования недропользования в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 16.08.96. САПП РК 96.N 34, ст.231.
30.Положение о порядке заключения контрактов на проведение операций по
недропользованию в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 6.09.96.САПП РК 96, N
36, ст.345.
31.Порядок определения оценочной стоимости земельных участков
продаваемых в частную собственность или предоставляемых в
землепользование.государством. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 1.10.96 САПП РК
96, N 40, ст.370.
32.Порядок перевода сельскохозяйственных угодий из одного вида в
другой. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 25.09.95. САПП РК 96, N 42, ст.398.
33.Положение о порядке введения государственного кадастра захоронения
вредных веществ, радиоактивных отходов и сбора сточных вод в недра.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96 САПП РК 96, N 42, СТ.403.
34.Положение о порядке захоронения вредных веществ и сброса сточных
вод в недра. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N 42,
ст.404.
35.Положение о порядке захоронения радиоактивных отходов в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N.42, ст.402.
36.Положение о государственном контроле за охраной недр в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК 96, N 42, ст.402.
37.Положение о гос. экспертизе недр в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от
18.10.96. САПП РК 96, N 43, ст.410.
38.Положение о порядке ведения гос. баланса запасов полезных
ископаемых в РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 18.10.96. САПП РК, 1996 г.,
N 43, ст.410.
39.Положение о Мин-ве экологии и биоресурсов РК. Утв.Пост.Каб. Мин. РК
от 14.11.96. САПП РК 96, N 46, ст.447.
40.Порядок создания и распределения специального земельного
фонда.Утв.Пост.Каб.Мин.РК от 30.10.96.САПП РК 96.N43, ст.412
41.Временное положение о государственных национальных природных
парках РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 4.12.96. САПП РК 96, N 49, ст.480.
42.Правила рыболовства и добывания других идов животных в РК.
Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 4.12.96. САПП РК 96. N 49, ст.479.
43.Закон о санитарно-эпидемиологическом благополучии населения от
8.06.94, Ках.правда, 1994, 21 июня.
44.Положение о Красой Книге РК. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 13.10. 1995г.
САПП РК, 1995, N 30, СТ.376.
45.Порядок создания и распределения специального земельного
фонда.Утв.Пост.Каб.Мин.РК от 6.12.96.САПП РК 96.N50, ст.487
46.Типовой договор об аренде земельного участка. Утв.Пост.Каб. Мин. РК
от 6.12.96. САПП РК 96.N 50, ст.487
47.Типовой договор о безвозмездном землепользовании.Утв.Пост. Каб.
Мин. РК от 6.12.96. САПП РК 96. N 50, ст.487.
48.Порядок купли-продажи, находящихся в государственной собственности
земельных участков или права постоянного
землепользования.Утв.Пост.Каб.Мин. РУ от 10.12.96. САПП РК 196Г. N 51,
ст.491.
49.Ставки оплаты за водные ресурсы, забираемые на поверхностных и
подземных источников. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 31.12.96. САПП РК , N
53, ст. 513.
50.Указ Президента РК ”Об очередных мерах по
реформированию системы государственных органов РК” от Каз.правда,
1997, 5 марта.
51.О создании Комитета лесного и охотничьего хозяйства РК.
Пост.Президента РК от 14.01.97. САПП РК 97. N 1, ст.11.
52.Положение о государственном мониторинге недр РК. Утв.Пост. Каб.Мин.
от 27.01.97. САПП РК, 1997 г. N 2, ст.24.
53.Положение о порядке осуществления государственного контроля за
использованием и охраной земель. Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 19.02.97.
САПП РК 1997. N 9, ст.91.
54.Положение об агентстве по стратегическому планированию. Утв.
Пост.Каб.Мин. РК от 24.03.97. САПП РК 97. N 12, ст.80.
55.ҚР бал ара шаруашылығы туралы заңы 12.03.2002ж.
56.ҚР тұрғындардың санитарлық эпидемиологиялық жағдайы туралы заңы
08.071994ж.
57.Положение о структуре и порядке ведения мониторинга лесных систем в
РК.Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 19.10.1993. САПП РК, 1993, N 42, ст.496.
58.Постановление о порядке ведения государственого кадастра в
РК.Утв.Пост.Каб.Мин. РК от 30.11.1993, САПП РК, 1993, N 46, Ст. 560.
59.О присоединении РК к международным конференциям, принятым под
эгидой Международной морской организации конвенции и ИМО. Пост.Каб.Мин.
РК от 4.03.94, N 13, 122.
60.Положение о порядке пользован ия участками лесного фонда в
культурно-оздоровительных ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz