Қазақ-Қытай сыртқы экономикалық байланыстары: даму ерекшеліктері мен болашағы

КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
ҚОРЫТЫНДЫ

Қытай Халық Республикасымен кең ауқымды және өзара тиiмдi сауда-экономикалық ынтымақтастықты нығайту Қазақстан Республикасының сыртқы экономикалық байланыстарын дамытудың жалпы стратегиясының басты бағыттарының бiрi болып табылады.
Бүгiнгi күнi Қытай Қазақстанның негiзгi сауда-экономикалық әрiптестерiнiң бiрi болып табылады. Алайда екi ел арасындағы сыртқы сауда айналымының оң өсу серпiнiне қарамастан, өзара сауда көлемi екi елдiң мүмкiндiктерiн көрсетпейдi және тұтастай алғанда, сауда саласындағы екi жақты қатынастар деңгейi мемлекеттердiң қолдағы әлеуетiне сәйкес келмейдi.
Қазақстанның шекара маңы аудандарын дамытудың әлеуетi инвестициялық ахуалдың ерекшелiктерiмен, игерiлетiн нарықтың өндiрiстiк факторларының құнымен және мемлекеттiк шекараны кесіп өтумен байланысты транзакциялық шығындармен, көлiк жағдайлары, шекаралық өтпелердiң және кедендiк бекеттердiң инфрақұрылымымен айқындалады.
Бұл аспектiлер өңiрлердiң де, сол сияқты тұтастай алғанда елдiң де әлеуметтiк-экономикалық дамуының құрамдас бөлiгi ретiнде, шекара маңы аумақтарының экономикасын көтеру мақсатында Қазақстан Республикасында шекара маңы ынтымақтастығына қарым-қатынасты өзгертудiң қажеттiлiгiн айқындайды.
Қазiргi уақытта республиканың әлеуетi халықаралық жүк ағындары жүйесiнде толық көлемде әрекет етпейді, негізгi халықаралық көлiк дәлiздерінің мамандануы соңына дейiн қалыптастырылмаған, елдiң аумағы бойынша көлiк жүк ағындарын толыққанды қалыптастыруды қамтамасыз етуге арналған халықаралық стандарттарға сәйкес көлiк жолдарының сервистiк қызметтерi мен сапасының деңгейiн арттыру талап етiледi.
Көлiк дәлiздерiнің қызметi халықаралық бизнес, трансұлттық компаниялар, отандық және шетелдiк инвесторлар өкiлдерiнiң неғұрлым көп санын, ең алдымен, бизнестi жүргiзудiң өзiнiң либералдық жағдайларымен, әсіресе елдің орта және шағын кәсіпкерлiгін ойдағыдай дамыту үшiн қажеттi нарықтық шығындарды барынша азайтумен тартады.
Еуропаның, Шығыс және Оңтүстік – Шығыс Азияның сыйымды және серпінді дамушы нарықтары арасында Еуразия құрлығының орталығында орналасқан Қазақстанның экономикасы көбінесе транзиттік мүмкіндіктердің жоғары әлеуетін тиімді пайдалануға тәуелді болып келеді. Республиканың көлік жүйесінің дамуына елдің үлкен территориясы (2725 мың км), халықтың шашыраңқы орналасуы (орташа шамамен 6 адам/ км2–ден аз), шикізаттық өндірістік ресурстарының біршама бір жерге орналастырылуы және т.б. әсер етеді.

1 Great developing in western regions and the development of the economy in private sector//Journal of china youth college for political sciences.—Beijing , -№5.-2004. 122-127 бб. 0,5 б.т..
2 The Xinjiang puts into practice the progress that face west opens the strategy,problem suggests winth the policy//Жас ғалымдардың жаңару жолындағы экономикалық бағдарлар //Жас ғалымдардың халықаралық – ғылыми тәжірибелік конференция материалдары. – Астана, 2007. 23 қараша.- 5-6 бб. 0,2,5 б.т.
3 Research on the incentive compatible system of sustainable development // «ЕУРАЗИЯ» ұлттық университетінің хабаршысы. – Астана, -№1. -2007. 262-266 бб. 0,6 б.т.
4 Особенности регулирования депозитного рынка республики Казахстан // «ТҰРАН» университетінің хабаршысы. – Алматы, -№2.- 2008. 17-19 бб. 0,38 б.т.
5 Қазақстандағы еңбек нарығының негізгі проблемалары мен перспективалары // ҚазЭУ хабаршысы. –Алматы, -№3. -2008. 32-34 бб. 0,4 б.т.
6 Қазақ - Қытай сыртқы экономикалық байланыс дамуы / / Халықаралық – ғылыми тәжірибелік конференция материалдары. Қытай Шинзян университеті хабаршысы/ Уримчи, Экономика-2005. 3-бөлім, 63-67 Б. 0,37 б.т.
7 Батыс Қазақстан - Қытай мұнай құбырының қүрылыс жобасы/ Шанси университеті хабаршысы/ Тайуан, Экономика-2005 №4, 105-107 Б. 0,37 б.т.
8 "Қорғас" шекара маңы көліктік қызметтер саласындағы үрдістердің дамуы // Journal of china youth college for political sciences.—Beijing , -№3.-2006. 101-104 бб. 0,4 б.т..
9 Дүние сауда ұйым батыс Қытай даму болашағы // Халықаралық – ғылыми тәжірибелік конференция материалдары. – Уримчи, 2007. 2-бөлім.- 32-34 бб. 0,2 б.т.
10 Қытай – қазақ шекара сауда даму болашағы // Journal of china youth college for political sciences.—Beijing , -№5.-2006. 122-127 бб. 0,3 б.т..
11 Қытай Шинзян мен Қазақстан экономикалық сервистің үрдістерін талдау // Шинзян университеті 2008 № 1, 15 – 18 бб. 0,5 б.т..
12 Шинзян мен Орта Азия елдерінінің экономика сервистік туралы зерттеу // Шинзян педагогика университеті № 3. 2002. 27-32 бб. 0,45. б.т..
13 "Қорғас" шекара маңы көліктік қызмет туралы зерттеу // Шинзян университеті № 1. 2007. 5-7 бб. 0,35. б.т.