Жарнаманың түрлері Жарнаманы дайындау технологиясы
1. Жарнама түсінігі, қызметі
2. PR.қызметтердің негізгі мақсаттарын тұжырымдаңыз
3. Маркетингтік коммуникация түрі ретінде коммерциалық үгіттеу түрлері.
2. PR.қызметтердің негізгі мақсаттарын тұжырымдаңыз
3. Маркетингтік коммуникация түрі ретінде коммерциалық үгіттеу түрлері.
Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo — жар саламын) — тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу.
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы ең бірінші орынға қояды. Ол болашақ сатып алушылардың санасы мен назарына тауарлар мен қызметтер туралы маңызды фактілер мен мәліметтерді жеткізу үшін көркем көрсетілген нысанда қысқа және нұсқа түрінде ұсынылады.Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік және коммуникациялық рөліне байланысты.Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері мен мінез-құлқының қалыптасуында әсерін тигізуінде. Сәннің, стильдің және дизайнның тенденциясын көрсету арқылы жарнама адамның эстетикалық кажеттілігіне әсер етеді.Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына, инвестиция үйіруге, өткізу нарығының кеңеюі мен сайып келгенде, жалпы экономиканың және оның әр түрлі саласының дамуына әсерін тигізеді. Бұл жарнаманың экономикалық ролін ерекшелейді.Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай, оның тұтынушы санасында әлдебір бейне ретінде қалыптасуына әсер етеді. Осыдан жарнаманың коммуникациялық рөлін байқауға болады.Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының өсуіне әсер етеді. Бөл оның маркетингтік рөлін көрсетеді.Жарнама дегеніміз қаржыландыру көзі анық көрсетілген, БАҚ арқылы жүзеге асатын, жеке көрсетілмейтін, тауар мен қызметті жылжыту нысаны.
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
- жарнама беруші жарнаманы өзін дайындап, содан кейін оны басып, БАҚ-қа ұсынады;
- жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттіктеріне және агенттеріне тапсырыс береді.Жарнама агенттіктері – жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың көбі бұқаралық ақпарат құралдарын таңдау, жарнама орнын немесе уақытын сатып алу, жарнама науқанын шығармашылық өндеу және жарнаманы жасау сияқты қызметтерді ұсынады. Жарнама беруші оны шығаруға байланысты кейбір қызмет түрлерін өзі жасай алады. Жарнама агенттіктерін таңдаған кезде жарнама бағасын, олардың шығармашылық мүмкіндіктерін, қызметінің сапасын талдау керек.Көрсетілетін қызмет көлеміне байланысты жарнама агенттіктері әмбебап және мамандандырылған болып бөлінеді.Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.Жарнама құралдары – жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы ең бірінші орынға қояды. Ол болашақ сатып алушылардың санасы мен назарына тауарлар мен қызметтер туралы маңызды фактілер мен мәліметтерді жеткізу үшін көркем көрсетілген нысанда қысқа және нұсқа түрінде ұсынылады.Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік және коммуникациялық рөліне байланысты.Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері мен мінез-құлқының қалыптасуында әсерін тигізуінде. Сәннің, стильдің және дизайнның тенденциясын көрсету арқылы жарнама адамның эстетикалық кажеттілігіне әсер етеді.Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына, инвестиция үйіруге, өткізу нарығының кеңеюі мен сайып келгенде, жалпы экономиканың және оның әр түрлі саласының дамуына әсерін тигізеді. Бұл жарнаманың экономикалық ролін ерекшелейді.Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай, оның тұтынушы санасында әлдебір бейне ретінде қалыптасуына әсер етеді. Осыдан жарнаманың коммуникациялық рөлін байқауға болады.Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының өсуіне әсер етеді. Бөл оның маркетингтік рөлін көрсетеді.Жарнама дегеніміз қаржыландыру көзі анық көрсетілген, БАҚ арқылы жүзеге асатын, жеке көрсетілмейтін, тауар мен қызметті жылжыту нысаны.
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
- жарнама беруші жарнаманы өзін дайындап, содан кейін оны басып, БАҚ-қа ұсынады;
- жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттіктеріне және агенттеріне тапсырыс береді.Жарнама агенттіктері – жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың көбі бұқаралық ақпарат құралдарын таңдау, жарнама орнын немесе уақытын сатып алу, жарнама науқанын шығармашылық өндеу және жарнаманы жасау сияқты қызметтерді ұсынады. Жарнама беруші оны шығаруға байланысты кейбір қызмет түрлерін өзі жасай алады. Жарнама агенттіктерін таңдаған кезде жарнама бағасын, олардың шығармашылық мүмкіндіктерін, қызметінің сапасын талдау керек.Көрсетілетін қызмет көлеміне байланысты жарнама агенттіктері әмбебап және мамандандырылған болып бөлінеді.Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.Жарнама құралдары – жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Жарнаманың түрлері Жарнаманы дайындау технологиясы Начало формы Медиастратегия түрлері: БАҚ қолдану арқылы коммуникативті...
1 билет
1. Жарнама түсінігі, қызметі
Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo -- жар саламын) -- тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу.
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы ең бірінші орынға қояды. Ол болашақ сатып алушылардың санасы мен назарына тауарлар мен қызметтер туралы маңызды фактілер мен мәліметтерді жеткізу үшін көркем көрсетілген нысанда қысқа және нұсқа түрінде ұсынылады.Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік және коммуникациялық рөліне байланысты.Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері мен мінез-құлқының қалыптасуында әсерін тигізуінде. Сәннің, стильдің және дизайнның тенденциясын көрсету арқылы жарнама адамның эстетикалық кажеттілігіне әсер етеді.Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына, инвестиция үйіруге, өткізу нарығының кеңеюі мен сайып келгенде, жалпы экономиканың және оның әр түрлі саласының дамуына әсерін тигізеді. Бұл жарнаманың экономикалық ролін ерекшелейді.Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай, оның тұтынушы санасында әлдебір бейне ретінде қалыптасуына әсер етеді. Осыдан жарнаманың коммуникациялық рөлін байқауға болады.Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының өсуіне әсер етеді. Бөл оның маркетингтік рөлін көрсетеді.Жарнама дегеніміз қаржыландыру көзі анық көрсетілген, БАҚ арқылы жүзеге асатын, жеке көрсетілмейтін, тауар мен қызметті жылжыту нысаны.
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
- жарнама беруші жарнаманы өзін дайындап, содан кейін оны басып, БАҚ-қа ұсынады;
- жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттіктеріне және агенттеріне тапсырыс береді.Жарнама агенттіктері - жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың көбі бұқаралық ақпарат құралдарын таңдау, жарнама орнын немесе уақытын сатып алу, жарнама науқанын шығармашылық өндеу және жарнаманы жасау сияқты қызметтерді ұсынады. Жарнама беруші оны шығаруға байланысты кейбір қызмет түрлерін өзі жасай алады. Жарнама агенттіктерін таңдаған кезде жарнама бағасын, олардың шығармашылық мүмкіндіктерін, қызметінің сапасын талдау керек.Көрсетілетін қызмет көлеміне байланысты жарнама агенттіктері әмбебап және мамандандырылған болып бөлінеді.Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.Жарнама құралдары - жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Жарнаманың атқаратын қызметтері. Нарықтағы жарнама бернесі;
1. Экономикалық бернесі - сұранысты қалыптастыру, өтімді ынталандыру, тұтынушыға тауарларды алғызуды тездету арқылы сату-алуүдерісін тездетеді;
2. Ақпараттық бернесі - тұтынушыларды өндірушілер туралы және олардың тауарлары туралы ақпарат ағымдармен қамтамас ету.
3. Коммуникациялық бернесі - маркетинг зерттеулері кезінде қолданатын сауалдама, тұтынушы пікірлерін жинау, тауар өтімін талдауарқылы жарнама нарық және тұтынушымен байланысын қамтамас етеді.
4. Бақылау бернесі - нарықтағы өнімдердің жылжуын бақылауға мүмкіндік береді.
5. Тузетім бернесі - өткізу саясатын дәне жарнама қызметін ұтымды жағына өзгертуге мүмкіндік береді.
6. Сұранысты басқару бернесі - нақты тұтынушы топтарына көзделген әсер тигізу жолдарын табуға мүмкіндік ашады.
2. PR-қызметтердің негізгі мақсаттарын тұжырымдаңыз
1. Паблик рилейшнз ғылым ретінде қазіргі қоғамдағы коммуникативті кеңістікті ұйымдастырумен айналысады. ПР кешенді, плюралистік қоғамға шешім қабылдауға және топтар арасындағы қарым - қатынаста түсіністікке жетуге тиімді жол көрсетеді. Жеке және жалпы қызығушылықтардың үйлесімді түрде сәйкес болуына көмектеседі. Негізінде паблик рилейшнз түсінігіне келесідей анықтама беруге болады:
Паблик рилейшнз (publіc relatіons - көпшілікпен қарым-қатынас) - мемлекеттік және қоғамдық ұйымдар мен әлеуметтік құрылымдар арасындағы қарым-қатынастар жүйесі; қоғаммен байланыстардың жаңа кәсіпкерлік саласы; қоғам мен ұйымдар арасындағы өзара түсінушілікке қол жеткізуге бағытталған қызмет.Рublic relations термині американдық атау болып табылады. Ең алғаш рет 1807 жылы Томас Джефферсон қолданған болатын. Конгресске арналған жетінші қаратпасында ой жағдайы сөзін сызып тастап, қоғамдық қатынастар сөзін жазды. 1832 жылы Иель университетінде алғаш рет Паблик рилейшнз туралы relations for the general good (барлығының қамы үшін қарым - қатынас) мағынасында сөз қозғалды.
ПР бастапқы мақсаты - фирманың қоғамдағы табысты жағдайының қалыптасуы. Негізгі мақсаттары:
1. ПР объектісінің орналасуы - түсінікті, басқарылатын имидждің қалыптасуы.
2. Имидждің көтерілуі - орналастырғаннан кейін имидждңі көтеруге ауысуға болады, ол үшін имидж көрсеткіштерінің рангілерін қолдануға және оларды мағыналылық деңгейі бойынша ранжирлеуге болады.
3. Антижарнама, яғни имиджді төмендету. Оның мақсаты - егер фирма тұтынушыларды қанағаттандыра алмаған жағдайда, тұтынушылар ағымын азайту. Бұл жағдайда тұтынушыларға бар мәселелерді түсіндіру қажет.
4. Бәсекелестерді шеттету - ереже бойынша бір имидждің басқа бір имидждің төмендеуінен көтерілуі. Шеттету жасырын және анық болуы мүмкін.
5. Контржарнама -- кездейсоқ түскен имиджді қалпына келтіру. Контржарнама мінетті түрде уақытылы берілуі керек.
Паблик рилейшнз функциялары:
* Ұйымдар мен қоғам арасындағы өзара түсіністік пен сенімді қатынастарды қалыптастыру;
* Ұйымның жағымды қалып құру;
* Ұйымның беделін сақтау;
* Ұйымның қызметкерлерінде жауапкершілік және кәсіпорын жұмыстарында қызығушылығын тудыру;
* Үгіттеу және жарнамалауға сәйкес ұйымның әсер етуін кеңейту.
3. Маркетингтік коммуникация түрі ретінде коммерциалық үгіттеу түрлері.
Жиырмасыншы ғасырдың 50 жылдары кәсіпкерліктің жаңа философиясы сияқты , экономикаға маркетингтік концепциясын енгізумен сипатталады. өның девизі сатылатын тауарды өндіру, өндірген тауарды сату емес. Маркетингті кеңінен қолданудағы негізгі мақсат максимум пайда табу. Мысалы; өндірісті экстенсивті түрде дамыту, өндірілетін өнім көлемін өсіру, өндірілетін өнім көлемін, сипатын жақсарту. Маркетингтік жүйені коммуникацияны таратушылар мен қабылдаушылар бірлестігі деп қараструымызға болады. Маркетинг ағылшын тілінен байланыс, хабар деген мағнаны білдіреді. Маркетингтік каммуникация рөлі жылдан жылға жоғарлауда. Маркетингтік каммуникация белгілі бір адамдарға, фирмаға әсер ететіндіктен мынаған бағытталады;
Маркетингтік мақсат:
1. Тұтынушыны ынталандыру
2. Тұтынушы қажеттілігін зерттеу
3. Маркетингтік іс әрекет бойынша ұйымдар арасында және қоғаммен жақсы қатнаста болу керек.
4. Ұйымның жағымды имиджін құру
5. Ұйымның ісәрекеті жайлы қоғамды хабардар ету
6. Тыңдаушылардың көңілін қарату
7. Фирма өндіретін тауар жайлы ақпарат беру
8. Сатып алуды ынталандыру
9. Фирма және оның тауары жайлы ескерту
өз кезегінде маркетингтік каммуникацияның мақсаты қолданатын құралдарға байланыстымаркетингтік каммуникацияның құралдары, жарнама, коммерциялық пропаганда, өнімді ынталандыру, жеке сатылым.
Жарнама маркетингтік коммуникацияның негізгі элементі деген мынаған негізделеді, дамыған елдердің экономикасын маркетинг жалпылай қамтиды, сондықтан маркетинг жанама немесе тікелей түрде болсын жарнамалық іс әрекетке әсер етеді.
2 билет
1. Жарнама қызметтерінің жіктелуі
2. Имиджді қалыптастыру объектілері
3. Тұтынушы аудиториясын жаулап алу
1.Жарнама қызметтері
* Клиенттерді тарту -- оларды жаңа тауарлар, қызметтер, жаңа сатылымдар жайлы ақпараттандыру. Жарнамалық хабарламаларда, асылында жарнамалаушы компанияның клиенттері тартатын бәсекелестік артықшылықтары, жетістіктері жазылады.
* Сатуды арттыру -- жарнама маркетингтің құралы іспеттес, сатылым көлемінің артуына әсер етеді. Алайда клиент жарнамадағы дүкеннің (компания, банк, сервис және т.б.) үлесіне таңдау жасау үшін бір ғана жарнама азшылық етеді. Егер клиент жарнамалаушы компанияға келсе немесе қоңырау шалса , оған жарнамадағы жазулармен бірге, ондағы уәделердің шынайылығы маңыздырақ болуы мүмкін. Клиетті қалай қарсаы алады, ол сөрелерден қандай тауарлар көре алады, қандай бағаны қалтасы көтереді
* Тауар өтімін реттеу -- егер жарнаманың бұл қызметін ұмытар болсақ, кері имидж қалыптастыруымыз ғажап емес. Тауар санының жарнама кампаниясы (сіздің және клиентіңіз) күткендей сәйкес болуын есте сақтау керек. Егер (мысалы) күзгі киімдердің жиынтығы сатылып кеткен болса, жарнаманы назардан алып, БАҚ-қа жариялауды тоқтату керек.
* экономикалық - сауда көлемін көбейтіп кірісті арттыру
* әлеуметтік қоғамдағы тауарлар мен қызметтер туралы құлағдар ету (ұсыныс жасау арқылы жарнама жұртты еңбек етугеынталандырып,мақсаттарға жетуге мүмкіндік береді)
* идеологиялық - бұқара назарын аударту-
* маркетингтік - тауардың сауда нарығына жылжуына негіз болады
* коммуникативтік - техникалық және технологиялық жетістіктердің пайда болуы нәтижесінде ақпараттық байланыс қазметін атақарады.
2. Имиджді қалыптастыру объектілерін шартты түрде үш категорияға бөлуге болады:
1. Рейтингі ол немесе ол үшін жасалған имиджге тәуелді объектілер.
Бұл категорияға жеке бұқаралық тұлғаларды (саясаткерлер, тележүргізушілер, қоғамдық және діни қозғалыстардың көшбасшысы), әлеуметтік топтар (әскерилер, студенттер, зейнеткерлер және т.б.) өкілдерін, партияларды, радио- телекомпаниялардың жеке бағдарламаларын, әлеуметтік маңызға ие қоғамдық қозғалыстарды жатқызған жөн.
Бұл объектілердің мақсаты - қоғамдағы көңіл күйге әсер ету мүмкіндігі.
2. Рейтингтері имиджге де, олар шығаратын қызметтер мен тауарларға да бірдей деңгейде байланысты объектілер. Анықталған образ адамның әлеуметтік миссиясымен байланыста: сәйкес немесе сәйкес емес. Персонаның тұлғалық моделінің жеке диагностикасы (А.Адлер әдістемесі негізінде жүргізіледі.). Одан кейін әлеуметтік миссияға сәйкес түзету, толықтыру, немесе образды қайта құру жүргізіледі.
2. Образдың креативті идеяларын іздеу, персонаның және бағдарламалық сөздердің негізгі ұрандарын іздеу (ми шабуылы технологиясы қолданылады).
3. Жапондық сапа технологиясы бойынша персона имиджін жобалау:
* Имидждің негізгі құрауыштарын белгілеу;
* Персонаның белгілік сипаттамаларын анықтау;
* Имидж қосымша құрауыштарын анықтау.
4. Имидж дизайнын жобалау. Образдың өзекті деталін іздеуден немесе тұлғаның маңызды жүйелік қасиеттерін іздеуден басталады. Көздер күшті эмоцияларға ие психологиялық типтер бола алады.
5. Имидждің қосымша құрауыштарын тарту: миф, тұлғалық аңыз, персона өмірінен қызықты оқиғалар.
6. Габаритті имидждің құрастыру - жеке түстік портреттерді, тиімді гардеробты, аксессуарларды таңдау. Тұлғаның күшті жақтарын арттыру және әлсіз жақтарын азайтуға бағытталу.
7. Әр түрлі контекстегі (фондары - отбасылық, жаңдайлық) жасалған образды аудару, қоршаған ортаны жоспарлау, өзіне дегн сенімділікті қолдану (күштілікті, кәсібилікті).
8. Имиджді жылжытуды үш түрлі хабарлама түрі арқылы жүргізілуі қажет: вербальды, оқиғалық және визуалды.
3.Тұтынушы аудиторияны жаулап алу дегеніміз біріншщіден, бір мезгілде материалдық ақпаратты көптеген БАҚ көмегімен таратуға болады. Екіншіден, жарнамамен салыстырғанда оқырманның көңілін коммерциалық пропаганда жаңалық, факт, объективті ақпарат арқылы жаулап алады.
3 билет
1. Жарнаманы тұтынушылар
2. Жұртшылықпен байланыстың субъектісі және объектісі
3. Жарнама мәтіндердің түрлері
1.Жарнаманы тұтынушылар тұтас бір аудиторияны қамтиды, жарнаманың әсер ету күші нақты соларға бағытталады. Жарнама коммуникациясының осы құрамдас бөлігі нарықты сегменттеу жөніндегі магкетингтік қызметпен тікелей байланысты. Нраықты сегменттеу- нарықты тұтынушылардың жекеленген сегменттеріне, топтарына бөлу процесін білдіреді. Ал тұтынушылар топтарына ортақ мінез құлық пен талап-талғам тән болады. Сөйтіп нарық сегенменттері жарнама мен өзге де маркетингтік құралдардың қоздырғыш стимульдарына бірдей реакция беретін тұтынушылар бірлестігі болып табылады.
Жарнаманың мақсатты мақсатты топқа әсер етуі арқылы әлеуметтік- психологиялық ұстаным қалыптасады. Ұстаным - адамның қандай да бір әрекет жасауға әзірлігін білдіретін ұғым.
2. Мотивы, которые стимулируют рекламную деятельность, а значит и методы достижения цели рекламы, обусловлены данной общественно-экономической формацией. Методы определяются характером целей (главные, второстепенные). Цели рекламы можно рассматривать с точки зрения организатора (заказчика, активного субъекта) рекламы и с точки зрения адресата (получателя, пассивного субъекта) рекламы. Объектом (предметом) рекламы является товар, услуга или торговая марка. Связь между организатором и получателем рекламы обеспечивается в процессе рекламной деятельности, итогом которой должен быть определенный результат, с экономической точки зрения - эффект рекламы. Полученный результат (эффект) может иметь глобальный (общегосударственный) и местный (в масштабе предприятия) характер.
3.
1. Информационный вид рекламного текста. Основная задача таких текстов информировать потенциальных покупателей о товарах и услугах. Данный вид текстов подразумевает простоту и лаконичность. Так, основная задача информировать людей с разным уровнем образования и социальным статусом.
2. Напоминающий вид рекламных текстов. Данный вид текстов должен быть кратким и понятным. Обусловлено это тем, что задача такого текста это напоминать пользователю наиболее важные моменты о товаре или услуге.
3. Внушающий тип рекламных текстов. Этот тип текстов должен обеспечивать запоминаемость предлагаемого товара или услуги. Достигается внушаемость за счет многократных повторений названия товара, которое формируются за счет положительных ассоциаций с ощущениями пользователя.
4. Убеждающий тип рекламных текстов. Информация преподносится в эмоциональной форме. Так, текст заставляет пользователя сосредоточиться на достоинствах товара, которые описываются в эмоциональной форме с тем, что бы вызвать положительные ассоциации с предлагаемым товаром или услугой.
Жанры рекламных текстов создаются в зависимости от текстового и графического содержания. Так, основными элементами текстовой рекламы является текст и изображения. Благодаря тексту и графики доносится информация до потенциального покупателя. Задача текста описать суть предложения рекламы, а прилагаемое изображение, дополняя текст, облегчает восприятие предложенной идеи
4 билет
1. ҚР аумағындағы жарнаманың негізгі талаптары
2. Туризм саласындағы PR келесі негізгі бағыттар бойынша жұмыс жасайды.
3. Жарнама науқаны
1. Талаптар
* Жарнама таратылу, орналастырылу нысанына немесе пайдаланылатын құралына қарамастан, тiкелей ұсынылу сәтiнде арнаулы бiлiмсiз немесе арнаулы құралдарды қолданбай дәйектi әрi түсiнiктi болуға тиiс
* Мерзімді баспасөз басылымдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағындағы жарнама мемлекеттік және орыс тілдерінде, сондай-ақ жарнама берушінің қалауы бойынша басқа да тілдерде таратылады
* Бұл ретте теледидар мен радио арқылы мемлекеттiк тiлде берiлетiн жарнама күн сайынғы эфирге шығатын барлық уақыт бойы бiркелкi таратылуға тиiс
* Заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында таралып, өнідірілуге тыйым салынған тауарларды (қызмет, жұмыс) жарнамалауға жол берілмейді
* Қазақстан Республикасының заңына сәйкес тіркелмеген діни ұйымдар мен рухани оқу орындарын жарнамалауға тыйым салынады
* Жарнама Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертудi, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiрудi, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық араздықты қоздыруды, қатыгездiк пен зорлық-зомбылыққа бас ұруды, порнографияны насихаттауға немесе үгiттеуге пайдаланылмауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын құрайтын мәлiметтердi және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды тарату үшiн пайдаланылмауға тиiс
* Түсініксіз жасалған жарнама құрылымы байбалам туғызбауы тиіс, себебі ол әр адамда түрліше болады.
2. Туризм саласындағы PR келесі негізгі бағыттар бойынша жұмыс жасайды:
* Қоғамдық көзқарас
* Қоғамдық қарым-қатынас
* Басқарушылық іс
* Қоғамдық өмір
* Өндірістік қарым-қатынас
* Қаржылық қарым-қатынас
* Халықаралық қарым-қатынас
* Тұтынушылық қарым-қатынас
* Зерттеу және статистика
* Бұқаралық ақпарат құралдары
3. Жарнама науқаны - фирманың маркетингтік мақсатын жүзеге асыруға бағытталған жарнамалық шаралар кешені болып табылады.
Жарнама науқанын әзірлеу және жүргізу процессі үш кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезең - жарнама науқанын әзірлеу жөніндегі мазмұндық және ұйымдастырушылық шараларды жасау:
Екінші кезең- жарнама науқанын жүзеге асыру:
Үшінші кезең - жарнама науқанының қорытындыларын шығару және оның тиімділігін өлшеу;
5 билет
1. Жарнама тіліне қойылатын талаптар.
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 11 шілдедегі №151-І Тілдер туралы Заңында жарнамаға қойылатын тіл талаптары қарастырылған.
Ол бұзылған жағдайда айыппұл салынады:
* жеке тұлғаларға оннан жиырма АЕК-ке дейінгі мөлшерде;
* жеке кәсіпкерлікке, қызметтік тұлғаларға - елуден жетпіске дейінгі АЕК аралығында;
* орта және шағын кәсіпкерлік немесе коммерциялық ұйымдардың субъектілері саналатын заңды тұлғаларға, -- жүзден екі жүзге дейін;
* ірі кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын заңды тұлғалар үшін, -- екі жүзден төрт жүз АЕК мөлшерінде
2. Жұртшылықпен байланыстың әлеуметтік рөлі.
3. Паблик рилейшнзды - жаңа бағыт ретінде қарастыру қате пікірді қалыптастырады, оған себеп соңғы жылдары өте көп мөлшерде коммуникация түрлерін қолдану.
4. Алайда коммуникацияның жаңа құралдарының артықшылықтарымен қатар өзіндік кемшіліктері де бар. Олар жақсы жаңалықтармен қатар жаман жаңалықтарды да хабарлайды. Cable News Network (CNN) сияқты әлемдік телевизиялық жаңалық қызметі, біздерге не болғанын, тіпті не болып жатқандығы жайлы шұғыл түрде хабарлай алады. Егер бұл болып жатқан жағдай компанияны немесе өндірісті мазаласа, PR-қызметкер тез арада әрекет еткені жөн. Себебі, кез - келген қате берілген ақпаратты жөндеп, ақиқатқа көз жеткізуі керек, мысалы, апат жайлы. Егер химиялық заводта жарылыс болса, әуе апаттары, қонақ үйде өрт шыққан жағдайда, жағымды имидж жасауға уақыт болмайды.
5. Бұрынғымен салыстырғанда, қазіргі кезде PR фактілермен жұмыс істейді. Мейлі ол - жақсы, жаман немесе нейтральды болса да. Сондықтанда паблик рилейшнз өзі жұмыс жасап отырған ортасы қаншалықты үдемелі болса, ол да соншалықты үдемелі болуы тиіс.
6. Қазіргі бәсекелестік заманында нарықта өзін еркін сезінудің басты шарты - сапалы өнімді ғана емес, оған қосымша тұтынушы санасындағы бәсекелестік айқасында төтеп бере алатын бейнені де өндіру, ол еліміздің Дүниежүзілік сауда ұйымына кіргелі отырғанында, ғаламдастыру заманында өте қажет шарттың біріне айналып отыр. Бренд тауарды тұтынушының сана-сезімінде ерекшелендіріп, өзіне ғана емес, өндіруші компанияға ертеңге деген сеніммен қатар, қосымша құнының арттыруына алып келеді.Брендті қалыптастыру кезеңінде жарнаманың рөлін асыра сілтеп, түсініспеушіліктің артуы қазақ брендінің қалыптасуына едәуір кедергі болып отырғанына бренд ұғымын дұрыс түсінбеу себеп болып отырғанға ұқсайды. Жағдайдың бұлай болуы еліміздің ақпараттық экспансияға ұшыраған уақтында азаматтарымыздың аты-жөнсіз дәріптеле беретін тауар жарнамасына қарсы иммунитет дамытқанында. Жарнама брендті нарықта орналастыру стратегиясы аясында PR-мен, маркетингтік коммуникациямен қатар өткізілгенде ғана тиімді болмақ. Бұл жағдай нарығы бізге қарағанда мықты дамыған батыстың тәжірибесінде анық байқалады. Тұтынушы жарнамасы теледидарда ең көп берілетін тауарды емес, өзінің жан-дүниесіне жақын тауарды таңдайды.
1. 3. Жарнама науқанының кезеңдері
Жарнама науқаны - фирманың маркетингтік мақсатын жүзеге асыруға бағытталған жарнамалық шаралар кешені болып табылады.
Жарнама науқанын әзірлеу және жүргізу процессі үш кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезең - жарнама науқанын әзірлеу жөніндегі мазмұндық және ұйымдастырушылық шараларды жасау:
* жарнама берушінің жарнама тапсырмасын түзуі және редакциялауы;
* жарнама агенттерін табу, агенттіктің жарнама стратегиясы жөніндегі ұсыныстарын, медиа-жоспарын және шығармашылық шешімдерін талдау, таңдап алынған агенттікпен ынтымақтастық жөнінідегі шартқа отыру;
* жарнаманы (видиоспотты, баспасөздегі жарнамалық хабарландыруды) жасау;
* медиажоспарлау;
* жарнама науқанының бюдетін қабылдау.
Екінші кезең- жарнама науқанын жүзеге асыру:
* бұқаралық ақпарат құралдарында жарнамалық алаңдар мен уақытты сатып алу, жарнаманы орналастыру,
* жарнама науқанының барысына бақылау жасау, қажет жағдайда жедел өзгерістер енгізу;
Үшінші кезең - жарнама науқанының қорытындыларын шығару және оның тиімділігін өлшеу;
* жарнаманың коммуникативтік және экономикалық тиімділігін анықтау;
* фирманың жарнама саясатына өзгерістер енгізу.
6 билет
1. Жарнаманың түрлері
Жарнаманың түрлері
Жарнама хабарламаларының типтерінде төмендегідей айырмашылықтар
бар:
* сатып алушыға әсер ету тәсілі бойынша;
* көрсету тәсілі бойынша;
* негізгі мақсаты мен мәні жағынан;
* жарнаманы тұтынушымен болатын кері байланысы жағынан.
Жарнама хабарламаларды көрсету тәсілі бойынша екіге бөлінеді:
* рационалды;
* эмоционалды.
Рационалды (заттық) жарнама - сатып алушының ой-санасына бағытталып жасалады. Ол сатып алушыны сендіру үшін, айтылған сөздерден алған әсерін күшейту үшін аргументтерді мысалға келтіре отырып, өз пікірін сызба немесе сурет арқылы сөз түрінде жеткізеді.
Эмоционалды (ассоциативті) жарнама - бір нәрсені еске түсіру арқылы жасалады. Ол терең ойды қозғауы тиіс. Санаға, сезімге, эмоцияға көңіл бөледі. Оның ең әсерлісі - сурет, өңі, түсі және аз деңгейдегі әуені.
Кейбір жарнамалар тек рационалды немесе тек эмоционалды болып келеді. Бірақ, жарнама хабарламаларының көпшілігінде, көп жағдайда екі түрлі комбинациядан құралатын жарнамалар кездеседі.
Жарнама қойылымы жағынан қатты және жұмсақ деп екі түрге бөлінеді.
Қатты жарнама өз рухы жағынан өткізуге жігер беруге жақын. Мұндай жарнамалардың аз мерзімді мақсаты бар. Олар: хабарландырудың сыртқы бейнесіне әр беретін, сатып алушы объектіге дауыстап айғайлау арқылы тезірек сатылуына ықпал етеді.
Жұмсақ жарнаманың мақсаты тауар туралы және оның маркасы туралы хабарлап қана қоймай, осы тауардың маңайында қолайлы орта тудырады. Әдетте бұлар терең мотивтегі символкада ойнайтын эмоциялы жарнама. Ол ақырындап тұрақты сатып алушының тауарға деген ынтасын жоғарлатады. Оның ішкі сатып алу қызығушылығын арттырады.
Жарнама негізгі мақсаты мен мәні жағынанкелесі түрлерге бөлінуі мүмкін:
* өнеркәсіптің қоғамдағы мүддесін, беделін көтеру мақсатындағы жарнама немесе имидж-жарнама деп аталады;
* жігерлендіретін жарнама;
* тұрақтылық жарнамасы;
* фирма ішіндегі жарнама;
* өнімді өткізуді көбейту мақсатындағы жарнама;
* жадыда сақталатын жарнама;
* салыстырмалы жарнама;
* есте қалатын жарнама;
* бекітетін немесе үстеме жарнама;
* хабарлау жарнамасы;
* превентивті жарнама.
Имидж (бейне) жарнама- негізінен фирманың және тауардың партнерлар мен сатып алушыларға жағымды бейне қалыптастыруына бағытталады. Онда сенімділік, жұмыстың нәтижелілігі, клиенттерге деген жақсы ниет, тұрақтылық басым болып келеді.
Жігерлендіретін жарнама- атаулы фирманың өнімін сатып алушылар сатып алу үшін құмарландыруға бағытталады. Мұнда осы фирма өнімдерінің негізгі жағымды жақтарын, басқа тауар және қызметпен салыстырғандағы жақсы сапасын айтуға үлкен мән беріледі.
Тұрақты жарнама - партнерлар мен сатып алушыларға фирма қызметінің тұрақтылығын, оның нарықтағы сенімді тұғырын хабарлауға бағытталады.
Фирма ішіндегі жарнама- әріптестердің өзінің өнеркәсібіне деген сенімін оятуға, өз тағдырымен тығыз байланыста екенін сезіндіруге бағытталған. Егер өнеркәсіптің әр қызметкері өз жұмысына қажетті шешім қабылдай алса, оған жауапкершілікпен қараса, онда қызметкерлер фирма жұмысын қанағат тұтып және осы фирманың жарнамасын қоғамға жеткізуші болып есептеледі. Фирма ішіндегі жарнаманың құралы:
* фирма газеті;
* басшылар мен қызметкерлер арасындағы жақсы қарым-қатынас;
* қызметкерлер үшін көптеген әлеуметтік жеңілдіктер.
Өнім өткізуді көбейту мақсатындағы жарнама - жарнама қызметінің негізгі саласы.
Жадыда сақталатын жарнама - жарнаманың барынша агрессивті түрі. Негізгі мәселесі сатып алушыны бәсекелестердің тауары, қызметі емес, өздерінің тауары мен қызметін сатып алуға көндіру.
Салыстырмалы жарнама - бұл жадыда сақталатын жарнаманың бір түрі. Ол жаранамаланатын тауар және қызметті бәсекелсетердің тауар және қызметімен салыстыруға негізделген. Бәрімізге белгілі көптеген өркениетті елдерде бәсекелес таураларды немесе оларды өндірушілерді тікелей сынауға тыйм салынған заң бар, бірақ мұндай жарнамалар әлі күнге дейін өмір сүріп келеді.
Есте қалатын жарнама - тұрақты сатып алушыға нарықтағы атаулы тауарды немесе фирманы және оның мінездемесін есіне салып отыруға арналған жарнама.
Бекітетін немесе үстеме жарнама - есте қалатын жарнаманың бір түрі. Тауарды сатып алған тұтынушыны қолдауға, олардың таңдауының дұрыстығына сенім білдіруге бағытталған жарнама. Ол тұтынушыны тұрақтандырады.
Превентивті жарнама- өзіне қажетті шығыннан көп мөлшердегі қаржы жұмасайтын жарнама. Мұндай жарнама компаниялардың мақсаты - жарнама қызметіне көп мөлшерде сома жұмсауға жағдайы жоқ бәсекелестердің тұғырын бұзу. Қандай жарнама болмасын бір мезгілде жарнаманың бірнеше түрінен құралатыны түсінікті. Жарнама хабарламасының кең көлемін жарнама тұтынушымен болатын кері байланысы жағынан екі түрге бөлуге болады.
1. Қазақстандағы жұртшылықпен байланыс қыметінің даму жағдайы.
2. Қазақстанда жұртшылықпен байланыс өзіндік жүйе, әлеуметтік институт ретінде қалыптасу үстінде. Үкіметтік және бизнестік құрылымдардың PR қызметтері жұмыс істеуде. Қазақстандық PR агенттіктерінің саны өсе түсуде. ҚР Жұртшылықпен байланыс жөніндегі ұлттық ассоциациясы және Қазақстан PR кәсіпқойларының PR-шы клубы сияқты алғашқы қоғамдық бірлестіктер пайда болды.Қазақстан Республикасының жұртшылықпен байланыс жөніндегі ассоциациясы (ЖБҰА) PR нарығында кәсіби қызмет көрсететін бірнеше компанияның бастамасы бойынша 2001 жылы құрылды. ЖБҰА-ның құрылтайшы-мүшелері заңды тұлғалар болып табылады. Қазіргі таңда ЖБҰА мүшелері қатарына BRIF Research Group Әлеуметтік және маркетингтік зерттеулер агенттігі, Қазақстан Баспасөз клубы, Ренессанс коммуникативтік менеджмент агенттігі, Ұлттық баспасөз клубы, Имидж-Партнер коммуникациялық тобы, Медиа-Систем агенттігі, PR-Management Company агенттігі кіреді.ЖБҰА-ның негізгі миссиясы-Қазақстанда кәсіби PR индустриясын қалыптастырып, дамыту. Өз іс-әрекеті арқылы ЖБҰА Қазақстанда азаматтық қоғамның орнау үдерісіне араласатын болады. Жарғылық мақсаттарына ЖБҰА мынадай әдістермен қол жеткізеді: Қазақстанның PR агенттіктері, сондай-ақ корпоративтік PR-мамандары арасындағы қарым-қатынастарды дамыту; кәсіби этика стандарттарын енгізу; жоғары оқу орындарымен және мемлекетпен өзара бйаланыста болу; халықаралық ынтымақтастық; сала мүдделерін БАҚ-та және мемлекеттік органдарда қолдау; еліміздің PR мамандарының біліктілігін арттыруға жәрдемдесу; сала мүдделерін қорғай отырып, Қазақстанның бизнес-қауымдастығымен қарым-қатынас жасау; саланың имиджін арттыруға жәрдемдесу.
ЖБҰА сияқты ассоциациялар әлемнің өзге елдерінде бірнеше ондаған жыл бойы жұмыс істеп келеді. Қаз тұрып, қалыптасқанына 15 жылдай ғана болған Қазақстанның PR нарығы кәсіби деңгейге көтерілді. Ассоциация мүшелері 2008 жылғы 17 маусымдағы жалпы жиналысында Қазақстан Республикасының жұртшылықпен байланыс саласындағы кәсіби және этикалық принциптер кодексін қабылдады. Кодекс мақсаты - жұртшылықпен байланыс нарығының негізгі ойыншылары ұстануға міндетті нақты этикалық және кәсіби бағдарларды белгілеу.
3. Еліміздегі жұртшылықпен байланыс мамандарының саны бес мыңнан асып жығылады. Яғни, бұқаралық ақпарат құралдарының, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың өкілдерімен кәсіби тұрғыда жұмыс істей алатын кадрларға деген сұраныс бар.
Жұртшылықпен байланыс саласы біздің елімізде соңғы 15 жылда қызу дамып келеді. Осы саладағы жоғары білімнің болуы әлемнің барлық дамыған елдері үшін заңды құбылыс болып табылады.
4. Бүгінгі таңда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінде, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде, Халықаралық бизнес университетінде (UIB) қоғаммен байланыс мамандығы бойынша сапалы білім беруге қажетті материалдық-техникалық база мен кәсіби оқытушылар құрамы бар. Қазақстанда қоғаммен байланыс бойынша мамандар даярлау жөніндегі білім беру бағдарламасы сыннан өткен жүйеге сүйенеді, оған жоғары университеттік білім ауқымындағы іргелі жалпы білімдік пәндер, сондай-ақ үш негізгі бөліктен - жалпыгуманитарлық пәндерден, журналистік және мамандық пәндерінен тұратын, мамандықтың білім кешенін түзуге бағытталған пәндердің қомақты тізімі кіреді.
5. Оқуды жұртшылықпен байланыс мамандығы бойынша тәмамдаған түлектер мемлекеттік мекемелерде, әралуан меншік түріндегі кәсіпорындар мен қоғамдық ұйымдарда баспасөз хатшысы, жұртшылықпен байланыс жөніндегі кеңесші болып жұмыс істей алады. Іскерлігін көрсете білген алғыр жастардың арасында мекеменің бірінші басшысының орынбасары сияқты биік лауазымға жеткендер де бар.
Осы мамандық бойынша білімін тереңдеткен түлектер еліміздің жағымды инновациялық бет-бейнесін қалыптастыру саласында жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болады. Бұл, әсіресе, еліміздің экономикалық әлеуетінің артуымен тікелей байланысты. Елбасы жоғары дамыған 50 ел қатарына қосылу міндетін алға қойып отырған қазіргі таңда еліміздің бәсекелестік артықшылықтарын әлемдік деңгейде насихаттай білудің маңызы арта түсуде.
3Жарнаманы дайындау технологиясы
Жарнаманы дайындау технологиясы
Жарнаманың жасалып, бұқара арасында таралуы барысында оған негізгі төрт тарап қатысады:
* жарнама беруші;
* жарнама агенттіктері;
* жарнама таратушы;
* жарнаманы тұтынушы.
Жарнама агенттіктеріанықтамасының бірінде: ...өздерінің тауар және қызметін өткізуге сатып алушылар іздеп жүрген клиенттердің тапсырмасы бойынша ақпараттық құралдарға жарнаманы жасайтын, өңдейтін және жіберетін шығармашылық еңбек пен іскер адамдардан тұратын тәуелсіз іскер кәсіпорын,- делінген.
Барлық жарнама агенттіктерін негізгі жіктеу бойынша үш түрге бөлінеді:
* мамандандырылған және ұсынылатын жарнамалық қызмет;
* жеке өнеркәсіптік базаның болмауы немесе болуы;
* жарнама арнасының болуы немесе болмауы.
Жарнама агенттіктерінің қызметі негізгі төрт бағыттан тұрады:
* тапсырыс берушілер мен ұйымдардың менеджметтермен қарым қатынасын жақсарту;
* жарнама өнімдерін жасау және өңдеу: суретшілердің, сценаристердің, фотографтардың, режиссерлердің шығармашылығы;
* жарнама өнімінің өндірісі: полиграфия, таралым саны;
* жарнаманы газетте, журналда, эфирде немесе көшеде орналастыру.
Жарнама қызметінің психологиялық құрылымында бірнеше элемент бар: мақсатты, эмоционалды, себепті, символикалық, эстетикалық. Олардың гармониялық үйлесімділігі кез келген жарнаманың ұтымды шығуына түрткі болады. Алайда, тәжірибе жүзінде осы аталғандардың бір-екі элементтері болса, қалғандары да байқалып тұрады.
7-билет
1. Жарнама хабарламаларының типтерінде айырмашылықтар
2. Маркетингтік коммуникациялар жүйесі дегеніміз.
3. Жарнама агенттіктері
1. Наиболее распространённым и традиционным видом рекламы является реклама в средствах массовой информации.
* Телевизионная (видеоролик в рекламном блоке, рекламная пауза, текст в бегущей строке, телеобъявление (напр., в Телетексте),виртуальная реклама, спонсорство).
* Радио (ролики, реже джинса -- на правах рекламы).
* Печатная (различают рекламу в прессе и прочую: принты, листовки, наклейки, визитки).
* Интернет-реклама (реклама в сети Интернет: текстовые блоки, баннеры, контекстная реклама, реклама в блогах, реклама на карте,Пиксельная реклама, облако тегов, продающие тексты и др.)
2. В последние годы одновременно с возрастанием роли маркетинга повысилась роль маркетинговых коммуникаций. Недостаточно иметь хорошие продукты и услуги - для увеличения объемов их продаж и получения прибыли нужно донести до сознания потребителей выгоды от использования продуктов и услуг. Маркетинговые коммуникации позволяют осуществить передачу сообщений потребителям с целью сделать продукты и услуги компаний привлекательными для целевой аудитории.
Предприятия постоянно продвигают свою деятельность, пытаясь реализовать несколько целей:
- проинформировать перспективных потребителей о своем продукте, услугах, условиях продаж;
- убедить покупателя отдать предпочтение именно этим товарам и маркам;
- сделать покупки в определенных магазинах, посетить именно эти увеселительные мероприятия и т.д.;
- заставить покупателя действовать, т. е. купить то, что рынок предлагает в данный момент, а не откладывать покупку на будущее.
Эти цели достигаются с помощью рекламы, продавцов, названий магазинов, оформления витрин, упаковки, рассылки литературы, раздачи бесплатных образцов, купонов, пресс-релизов и других коммуникационных и продвиженческих видов деятельности. Совокупность вышеупомянутых способов достижения целей называется управлением продвижением или маркетинговыми коммуникациями. Маркетинговые коммуникации могут быть или целенаправленными, как в случае рекламы и персональных продаж, или нецеленаправленными (хотя и оказывающими определенное воздействие), к которым относятся внешний вид продукта, упаковка или цена.
Основные направления маркетинговых коммуникаций:
1. реклама;
2. связи с общественностью (PR);
3. брэндинг;
4. паблисити;
5. программы лояльности;
6. директ-маркетинг;
7. спонсорство;
8. стимулирование сбыта;
9. Личные продажи .
Прочие инструменты маркетинговых коммуникаций:
1. упаковка;
2. сувениры с фирменной символикой в качестве подарков;
3. предоставление лицензии на использование фирменных символов компании или продукта;
4. послепродажное (сервисное) обслуживание;
5. личная продажа;
6. незапланированные обращения;
7. средства стимулирования торговли или рекламно-оформительские средства для мест продажи, доставляющие маркетинговое обращение непосредственно в места продажи и повышающих вероятность приобретения товаров покупателями (внутренние купоны магазина и пр.).
Отрасли, связанные с маркетинговыми коммуникациями[править править исходный текст]
С маркетинговыми коммуникациями тесно связаны следующие направления деятельности:
* маркетинг;
* брендинг;
* графический дизайн;
* продажи.
3. Мамандандырылған жарнама агенттігі жарнама қызметінің белгілі бір түрін ұсынады. Оларға шығармашылық шеберханалар, жарнама уақытына ие болатын фирмалар жатады.
Шығармашылық шеберханалар жарнаманың ерекше көркем тұжырымдамаларын жасап, ол туралы материалдарды дайындайды, бірақ жарнаманы өткізуде, ұйымдастыруда толық ауқымды қызметтер көрсетпейді. Мәселен, Герона, Гридан, Киік агенттіктері кең өрісті полиграфиялық қызметтерді, визуалды жарнама жасайтын жаңа технологияларды ұсынады.
Жарнама уақытына ие болушы фирмалар алдын ала үлкен көлемде БАҚ-тан орын сатып алады, содан кейін оны жарнама берушілерге және жарнама агенттіктеріне сатады.
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша жарнама қызметінің нарығында 546 жарнама агенттіктері тіркелген, ал оның саны Жапонияда 4000 - ға жетеді.
Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.
Жарнама құралдары - жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Қазіргі қоғамда жарнама туралы адамдарда әр түрлі пікірлер қалыптасқан. Жарнаманы сынаушылар оны адам санасына зиян келтіретін, тауарға қосымша құндылық дарытып, жалған қажеттіліктерді туғызатын айлалы әрекет деп жағымсыз жақтарын ғана көрсетеді.
Алпысыншы жылдары Америка кинотеатрларында мынадай эксперимент жүргізілді. Кино көрсетілімі кезінде әрбір 24 кадрдан кейін, экранда Поп-корн жеңіздер, Coca-Cola ішіңіздер деген сөздер жарқ етіп шығып тұрды. өте қысқа уақытта көрсетілгеніне қарамастан (бес секунд сайын оның 13000 бөлігіндей жылдамдықпен), бұл ақпарат адам түйсігіне жетіп, содан кейін санасына әсер етіп, өз кезегінде тауардың сатып алу көлемінің ұлғаюына әкелді. Бұл эксперимент кейіннен 25-кадр тиімділігі деп аталды. Нәтижесінде мұндай жарнама түйсікке әсер ететін, визуалды, адам құқықтарын бұзатын жарнама деп танылып, оған тыйым салынды. Бірақ та ғылыми түрде оның адамға тигізетін кері әсерін ешкім дәлелдеген емес.
№ 8 Емтихан билеті
1. Жарнаманың мақсаты мен мәні
2. Қазақстандағы қазіргі қоғаммен байланыс саласының білім беру туралы және қанша саладан тұрады.
3. Жарнама қызметінің психологиялық құрылымы
Қазіргі жарнама әкесі аталған Альберт Ласкер оған мынандай түсініктеме береді. Жарнама - бұл баспа түріндегі сауда. Осындай анықтама радио мен телевидение пайда болмай тұрып берілді. Бұл кездерде жарнаманың ауқымы мен сапасы бүгінгімен жер мен көктей айырмашылығы бар еді. Жарнама жайлы әртүрлі анықтамалар бар. Ол қатынас өтім ұйымдастыру, эканомикалық және әлеуметтік процесстер - қоғаммен байланыс жасаудың бірден-бір көзі болып анықталуы мүмкін. Сонымен, жарнама - бұл ақпарат беру, әдетте төленетін және сенім пікірін тудыратын құрал. Ол көбіне өнім мен жарнама таратушының ойын іске асырумен айналысады. Жарнама түрлі топтағы адамдарға көзделіп жасалған, яғни барлығын хабармен қамтуды мақсат етеді. Түрлі топтағыларға: рок-музыканы ұнататын жасөспірімдер мен классикалық, баяу әндерді таңдайтын қарт адамдар. Бұл кезде жарнама осындай топтағыларға арнайы жасалған қимыл болып саналады. Қызмет атқарудың басым бөлімі - жарнама, мазмұны мен мақсаты жағынан сендіру, өзіне идея, тауар, қызмет көрсетуге жаңа пайдаланушыларды қаратуды нысан етеді. Алайда, белгілі жарнама таратушылар, мысалға құқық және заң жұмыстарын шешіп беру мақсатында жасалған хабарлама тек ақпарат беру орнында жүреді және ол ешқандай сендіру мақсатын көздемейді. Материалдық тауарды жарнамалаудан қатар банк қызметтері, сұлулық салондары, машина сатумен айналысатын дүкендермен жарнамалық байланыс жүргізу өте маңызды. Барлық өсу дәрежесінде жарнама ой насихат шеңберінде қолданылады: эканомикалық, политикалық, экологиялық, діни және әлеуметтік.
Жарнаманың мақсаты. Жарнаманың көп мақсаттары бар, алайда олай көрінгенімен жарнама әруақытта бір мақсатты көздейді.
Жарнаманың негізгі мақсаттары келесіден тұрады:
-пайдаланушының зейінін аудару;
-тұтынушыға тауарды пайдаланудың тиімділігін көрсету;
-қызмет немесе тауардың өзі туралы пайдаланушыда нақты білім деңгейін қалыптастыру;
-сатушының немесе өнім шығарушы фирманың жағымды бейнесін құру;
-тауарға қажеттілікті қалыпастыру;
-фирмаға оң қатынасын қалыптастыру;
-сатып алушыға бәсекелестің емес, дәл жарнамалаушы фирманың тауарын алуға сендіру немесе иландыру;
-тауар өніміне ынталандыру;
-тауар айналымының жылдамдауына қабілеттену;
-бұл пайдаланушыны тауардың әруақытта сатып алушысы, фирманың әруақытта клиенті болдыру;
-басқа фирмаларға сенімді партнер бейнесін қалыптастыру;
-пайдаланушыға фирма және оның тауары туралы есіне түсіру;
Жарнама практикада бір мақсатты анда-санда қолға алады ереже бойынша бір жарнама мерекесінде мақсаттар қиылысады.
2. Қазақстанда жұртшылықпен байланыс өзіндік жүйе, әлеуметтік институт ретінде қалыптасу үстінде. Үкіметтік және бизнестік құрылымдардың PR қызметтері жұмыс істеуде. Қазақстандық PR агенттіктерінің саны өсе түсуде. ҚР Жұртшылықпен байланыс жөніндегі ұлттық ассоциациясы және Қазақстан PR кәсіпқойларының PR-шы клубы сияқты алғашқы қоғамдық бірлестіктер пайда болды.
Еліміздегі жұртшылықпен байланыс мамандарының саны бес мыңнан асып жығылады. Яғни, бұқаралық ақпарат құралдарының, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың өкілдерімен кәсіби тұрғыда жұмыс істей алатын кадрларға деген сұраныс бар.
Жұртшылықпен байланыс саласы біздің елімізде соңғы 15 жылда қызу дамып келеді. Осы саладағы жоғары білімнің болуы әлемнің барлық дамыған елдері үшін заңды құбылыс болып табылады.
Бүгінгі таңда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінде, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде, Халықаралық бизнес университетінде (UIB) қоғаммен байланыс мамандығы бойынша сапалы білім беруге қажетті материалдық-техникалық база мен кәсіби оқытушылар құрамы бар.
Қазақстандағы қазіргі қоғаммен байланыс негізінен 4 салада дамып келеді.Олар:үкіметтік PR,саяси PR,коммерциялық PR, PR туралы білім беру саласы.
Үкіметтік пиар.Біздің елімізде қоғаммен байланыстың батыстық үлгілері 1991 жылдан бастап пайда бола бастады.Белгілі журналист С.Матаев мемлекет басшысының алғашқы баспасөз хатшысы болып тағайындалды.Кейіннен ол Ұлттық баспасөз клубын ашты.
Саяси пиар.Қоғаммен байланыстың дамуына ерекше үлес қосатын саяси кезең ол-сайлау науқаны.Біздің елімізде 1999 жылғы 10 қаңтарда өткен ҚР Президентінің сайлауы кезінде ғана пиар технологиялар кеңінен пайдаланылды.Әсіресе сайлау науқанының қарсаңындағы президенттікке үміткерлердің баспасөз бетіндегі саяси тартыстарды көпшіліктің көңілінде айтулы саяси-шоу ретінде есте қалды.Мысалы,Ғани Қасымұлының КТК телеарнасындағы саяси ойыны ерекше әрі сәтті шыққан.
Саяси пиар біздің елімізде 2001 жылдың қазан-қарашасынан бастап 2002 жылдың сәуір-мамыр айларына дейін созылған үкіметтік дағдарыс кезінде ақпараттық соғыс нысанында айқын көрініс тапты.
Коммерциялық мекемелердегіPR-ға тоқталатын болсақ,мұнда да өзіндік ерешеліктеріміз бар.Мәселен,1990-шы жылдардың басында Қазақстанда жарнама нарығы қарқынды түрде дамыды,тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары пайда болды,жарнама өнімін өндірушілер көбейді.Осыған орай,жарнама мен пиар тығыз байланыста қарастырылды,екуі бір деген мағынада ұғынылатын болды.Сол түсінік әлі күнге дейін кәсіпкерлердің санасында біржола қалыптасып қалғандай.Көптеген жарнама агенттіктері өздерін әрі пиар агенттігі деп таныстырады.Ірі компаниялар мен фирмалардың жарнама бөлімдері қоғаммен байланыс қызметін қоса атқарады.Осыдан болу керек жай жарнамажәне саяси жарнамадеген ұғымдар қалыптасқан.
PR туралы білім беру саласы.Қазақстанда пиардың қалыптасуы үшін мына 3 аспект өте маңызды:
-Оқу-ағарту қызметі;
-PRДамуы мекеменің басқару ісіндегі аса маңызды құрамдас бөлігі ретінде қарастырылуы;
-PR Технологияларының да және қызметінің де сапасының артуы.
Осылардың ішінде ерекше атап өтетін қыры,бұл-пиар туралы білім беру саласы.Қазақстанның жоғарғы оқу орнындарындағы пиар жөніндегі оқытушылар кадрын дайындамай тұрып,нарық дамуы табысты болады деп күту мүмкін емс.Білікті маман дайындау-бұл біздің проблемаларымызыдың оң шешім табуына жасалатын ең басты қадам.
Пиар пәнін оқыту әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің халықаралық журналистика кафедрасының студенттеріне 1997-1998 оқу жылынан бастап қолға алынды.2000-2001 оқу жылы қоғаммен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1 билет
1. Жарнама түсінігі, қызметі
Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo -- жар саламын) -- тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу.
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы ең бірінші орынға қояды. Ол болашақ сатып алушылардың санасы мен назарына тауарлар мен қызметтер туралы маңызды фактілер мен мәліметтерді жеткізу үшін көркем көрсетілген нысанда қысқа және нұсқа түрінде ұсынылады.Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік және коммуникациялық рөліне байланысты.Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері мен мінез-құлқының қалыптасуында әсерін тигізуінде. Сәннің, стильдің және дизайнның тенденциясын көрсету арқылы жарнама адамның эстетикалық кажеттілігіне әсер етеді.Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына, инвестиция үйіруге, өткізу нарығының кеңеюі мен сайып келгенде, жалпы экономиканың және оның әр түрлі саласының дамуына әсерін тигізеді. Бұл жарнаманың экономикалық ролін ерекшелейді.Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай, оның тұтынушы санасында әлдебір бейне ретінде қалыптасуына әсер етеді. Осыдан жарнаманың коммуникациялық рөлін байқауға болады.Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының өсуіне әсер етеді. Бөл оның маркетингтік рөлін көрсетеді.Жарнама дегеніміз қаржыландыру көзі анық көрсетілген, БАҚ арқылы жүзеге асатын, жеке көрсетілмейтін, тауар мен қызметті жылжыту нысаны.
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:
- жарнама беруші жарнаманы өзін дайындап, содан кейін оны басып, БАҚ-қа ұсынады;
- жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама агенттіктеріне және агенттеріне тапсырыс береді.Жарнама агенттіктері - жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың көбі бұқаралық ақпарат құралдарын таңдау, жарнама орнын немесе уақытын сатып алу, жарнама науқанын шығармашылық өндеу және жарнаманы жасау сияқты қызметтерді ұсынады. Жарнама беруші оны шығаруға байланысты кейбір қызмет түрлерін өзі жасай алады. Жарнама агенттіктерін таңдаған кезде жарнама бағасын, олардың шығармашылық мүмкіндіктерін, қызметінің сапасын талдау керек.Көрсетілетін қызмет көлеміне байланысты жарнама агенттіктері әмбебап және мамандандырылған болып бөлінеді.Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.Жарнама құралдары - жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Жарнаманың атқаратын қызметтері. Нарықтағы жарнама бернесі;
1. Экономикалық бернесі - сұранысты қалыптастыру, өтімді ынталандыру, тұтынушыға тауарларды алғызуды тездету арқылы сату-алуүдерісін тездетеді;
2. Ақпараттық бернесі - тұтынушыларды өндірушілер туралы және олардың тауарлары туралы ақпарат ағымдармен қамтамас ету.
3. Коммуникациялық бернесі - маркетинг зерттеулері кезінде қолданатын сауалдама, тұтынушы пікірлерін жинау, тауар өтімін талдауарқылы жарнама нарық және тұтынушымен байланысын қамтамас етеді.
4. Бақылау бернесі - нарықтағы өнімдердің жылжуын бақылауға мүмкіндік береді.
5. Тузетім бернесі - өткізу саясатын дәне жарнама қызметін ұтымды жағына өзгертуге мүмкіндік береді.
6. Сұранысты басқару бернесі - нақты тұтынушы топтарына көзделген әсер тигізу жолдарын табуға мүмкіндік ашады.
2. PR-қызметтердің негізгі мақсаттарын тұжырымдаңыз
1. Паблик рилейшнз ғылым ретінде қазіргі қоғамдағы коммуникативті кеңістікті ұйымдастырумен айналысады. ПР кешенді, плюралистік қоғамға шешім қабылдауға және топтар арасындағы қарым - қатынаста түсіністікке жетуге тиімді жол көрсетеді. Жеке және жалпы қызығушылықтардың үйлесімді түрде сәйкес болуына көмектеседі. Негізінде паблик рилейшнз түсінігіне келесідей анықтама беруге болады:
Паблик рилейшнз (publіc relatіons - көпшілікпен қарым-қатынас) - мемлекеттік және қоғамдық ұйымдар мен әлеуметтік құрылымдар арасындағы қарым-қатынастар жүйесі; қоғаммен байланыстардың жаңа кәсіпкерлік саласы; қоғам мен ұйымдар арасындағы өзара түсінушілікке қол жеткізуге бағытталған қызмет.Рublic relations термині американдық атау болып табылады. Ең алғаш рет 1807 жылы Томас Джефферсон қолданған болатын. Конгресске арналған жетінші қаратпасында ой жағдайы сөзін сызып тастап, қоғамдық қатынастар сөзін жазды. 1832 жылы Иель университетінде алғаш рет Паблик рилейшнз туралы relations for the general good (барлығының қамы үшін қарым - қатынас) мағынасында сөз қозғалды.
ПР бастапқы мақсаты - фирманың қоғамдағы табысты жағдайының қалыптасуы. Негізгі мақсаттары:
1. ПР объектісінің орналасуы - түсінікті, басқарылатын имидждің қалыптасуы.
2. Имидждің көтерілуі - орналастырғаннан кейін имидждңі көтеруге ауысуға болады, ол үшін имидж көрсеткіштерінің рангілерін қолдануға және оларды мағыналылық деңгейі бойынша ранжирлеуге болады.
3. Антижарнама, яғни имиджді төмендету. Оның мақсаты - егер фирма тұтынушыларды қанағаттандыра алмаған жағдайда, тұтынушылар ағымын азайту. Бұл жағдайда тұтынушыларға бар мәселелерді түсіндіру қажет.
4. Бәсекелестерді шеттету - ереже бойынша бір имидждің басқа бір имидждің төмендеуінен көтерілуі. Шеттету жасырын және анық болуы мүмкін.
5. Контржарнама -- кездейсоқ түскен имиджді қалпына келтіру. Контржарнама мінетті түрде уақытылы берілуі керек.
Паблик рилейшнз функциялары:
* Ұйымдар мен қоғам арасындағы өзара түсіністік пен сенімді қатынастарды қалыптастыру;
* Ұйымның жағымды қалып құру;
* Ұйымның беделін сақтау;
* Ұйымның қызметкерлерінде жауапкершілік және кәсіпорын жұмыстарында қызығушылығын тудыру;
* Үгіттеу және жарнамалауға сәйкес ұйымның әсер етуін кеңейту.
3. Маркетингтік коммуникация түрі ретінде коммерциалық үгіттеу түрлері.
Жиырмасыншы ғасырдың 50 жылдары кәсіпкерліктің жаңа философиясы сияқты , экономикаға маркетингтік концепциясын енгізумен сипатталады. өның девизі сатылатын тауарды өндіру, өндірген тауарды сату емес. Маркетингті кеңінен қолданудағы негізгі мақсат максимум пайда табу. Мысалы; өндірісті экстенсивті түрде дамыту, өндірілетін өнім көлемін өсіру, өндірілетін өнім көлемін, сипатын жақсарту. Маркетингтік жүйені коммуникацияны таратушылар мен қабылдаушылар бірлестігі деп қараструымызға болады. Маркетинг ағылшын тілінен байланыс, хабар деген мағнаны білдіреді. Маркетингтік каммуникация рөлі жылдан жылға жоғарлауда. Маркетингтік каммуникация белгілі бір адамдарға, фирмаға әсер ететіндіктен мынаған бағытталады;
Маркетингтік мақсат:
1. Тұтынушыны ынталандыру
2. Тұтынушы қажеттілігін зерттеу
3. Маркетингтік іс әрекет бойынша ұйымдар арасында және қоғаммен жақсы қатнаста болу керек.
4. Ұйымның жағымды имиджін құру
5. Ұйымның ісәрекеті жайлы қоғамды хабардар ету
6. Тыңдаушылардың көңілін қарату
7. Фирма өндіретін тауар жайлы ақпарат беру
8. Сатып алуды ынталандыру
9. Фирма және оның тауары жайлы ескерту
өз кезегінде маркетингтік каммуникацияның мақсаты қолданатын құралдарға байланыстымаркетингтік каммуникацияның құралдары, жарнама, коммерциялық пропаганда, өнімді ынталандыру, жеке сатылым.
Жарнама маркетингтік коммуникацияның негізгі элементі деген мынаған негізделеді, дамыған елдердің экономикасын маркетинг жалпылай қамтиды, сондықтан маркетинг жанама немесе тікелей түрде болсын жарнамалық іс әрекетке әсер етеді.
2 билет
1. Жарнама қызметтерінің жіктелуі
2. Имиджді қалыптастыру объектілері
3. Тұтынушы аудиториясын жаулап алу
1.Жарнама қызметтері
* Клиенттерді тарту -- оларды жаңа тауарлар, қызметтер, жаңа сатылымдар жайлы ақпараттандыру. Жарнамалық хабарламаларда, асылында жарнамалаушы компанияның клиенттері тартатын бәсекелестік артықшылықтары, жетістіктері жазылады.
* Сатуды арттыру -- жарнама маркетингтің құралы іспеттес, сатылым көлемінің артуына әсер етеді. Алайда клиент жарнамадағы дүкеннің (компания, банк, сервис және т.б.) үлесіне таңдау жасау үшін бір ғана жарнама азшылық етеді. Егер клиент жарнамалаушы компанияға келсе немесе қоңырау шалса , оған жарнамадағы жазулармен бірге, ондағы уәделердің шынайылығы маңыздырақ болуы мүмкін. Клиетті қалай қарсаы алады, ол сөрелерден қандай тауарлар көре алады, қандай бағаны қалтасы көтереді
* Тауар өтімін реттеу -- егер жарнаманың бұл қызметін ұмытар болсақ, кері имидж қалыптастыруымыз ғажап емес. Тауар санының жарнама кампаниясы (сіздің және клиентіңіз) күткендей сәйкес болуын есте сақтау керек. Егер (мысалы) күзгі киімдердің жиынтығы сатылып кеткен болса, жарнаманы назардан алып, БАҚ-қа жариялауды тоқтату керек.
* экономикалық - сауда көлемін көбейтіп кірісті арттыру
* әлеуметтік қоғамдағы тауарлар мен қызметтер туралы құлағдар ету (ұсыныс жасау арқылы жарнама жұртты еңбек етугеынталандырып,мақсаттарға жетуге мүмкіндік береді)
* идеологиялық - бұқара назарын аударту-
* маркетингтік - тауардың сауда нарығына жылжуына негіз болады
* коммуникативтік - техникалық және технологиялық жетістіктердің пайда болуы нәтижесінде ақпараттық байланыс қазметін атақарады.
2. Имиджді қалыптастыру объектілерін шартты түрде үш категорияға бөлуге болады:
1. Рейтингі ол немесе ол үшін жасалған имиджге тәуелді объектілер.
Бұл категорияға жеке бұқаралық тұлғаларды (саясаткерлер, тележүргізушілер, қоғамдық және діни қозғалыстардың көшбасшысы), әлеуметтік топтар (әскерилер, студенттер, зейнеткерлер және т.б.) өкілдерін, партияларды, радио- телекомпаниялардың жеке бағдарламаларын, әлеуметтік маңызға ие қоғамдық қозғалыстарды жатқызған жөн.
Бұл объектілердің мақсаты - қоғамдағы көңіл күйге әсер ету мүмкіндігі.
2. Рейтингтері имиджге де, олар шығаратын қызметтер мен тауарларға да бірдей деңгейде байланысты объектілер. Анықталған образ адамның әлеуметтік миссиясымен байланыста: сәйкес немесе сәйкес емес. Персонаның тұлғалық моделінің жеке диагностикасы (А.Адлер әдістемесі негізінде жүргізіледі.). Одан кейін әлеуметтік миссияға сәйкес түзету, толықтыру, немесе образды қайта құру жүргізіледі.
2. Образдың креативті идеяларын іздеу, персонаның және бағдарламалық сөздердің негізгі ұрандарын іздеу (ми шабуылы технологиясы қолданылады).
3. Жапондық сапа технологиясы бойынша персона имиджін жобалау:
* Имидждің негізгі құрауыштарын белгілеу;
* Персонаның белгілік сипаттамаларын анықтау;
* Имидж қосымша құрауыштарын анықтау.
4. Имидж дизайнын жобалау. Образдың өзекті деталін іздеуден немесе тұлғаның маңызды жүйелік қасиеттерін іздеуден басталады. Көздер күшті эмоцияларға ие психологиялық типтер бола алады.
5. Имидждің қосымша құрауыштарын тарту: миф, тұлғалық аңыз, персона өмірінен қызықты оқиғалар.
6. Габаритті имидждің құрастыру - жеке түстік портреттерді, тиімді гардеробты, аксессуарларды таңдау. Тұлғаның күшті жақтарын арттыру және әлсіз жақтарын азайтуға бағытталу.
7. Әр түрлі контекстегі (фондары - отбасылық, жаңдайлық) жасалған образды аудару, қоршаған ортаны жоспарлау, өзіне дегн сенімділікті қолдану (күштілікті, кәсібилікті).
8. Имиджді жылжытуды үш түрлі хабарлама түрі арқылы жүргізілуі қажет: вербальды, оқиғалық және визуалды.
3.Тұтынушы аудиторияны жаулап алу дегеніміз біріншщіден, бір мезгілде материалдық ақпаратты көптеген БАҚ көмегімен таратуға болады. Екіншіден, жарнамамен салыстырғанда оқырманның көңілін коммерциалық пропаганда жаңалық, факт, объективті ақпарат арқылы жаулап алады.
3 билет
1. Жарнаманы тұтынушылар
2. Жұртшылықпен байланыстың субъектісі және объектісі
3. Жарнама мәтіндердің түрлері
1.Жарнаманы тұтынушылар тұтас бір аудиторияны қамтиды, жарнаманың әсер ету күші нақты соларға бағытталады. Жарнама коммуникациясының осы құрамдас бөлігі нарықты сегменттеу жөніндегі магкетингтік қызметпен тікелей байланысты. Нраықты сегменттеу- нарықты тұтынушылардың жекеленген сегменттеріне, топтарына бөлу процесін білдіреді. Ал тұтынушылар топтарына ортақ мінез құлық пен талап-талғам тән болады. Сөйтіп нарық сегенменттері жарнама мен өзге де маркетингтік құралдардың қоздырғыш стимульдарына бірдей реакция беретін тұтынушылар бірлестігі болып табылады.
Жарнаманың мақсатты мақсатты топқа әсер етуі арқылы әлеуметтік- психологиялық ұстаным қалыптасады. Ұстаным - адамның қандай да бір әрекет жасауға әзірлігін білдіретін ұғым.
2. Мотивы, которые стимулируют рекламную деятельность, а значит и методы достижения цели рекламы, обусловлены данной общественно-экономической формацией. Методы определяются характером целей (главные, второстепенные). Цели рекламы можно рассматривать с точки зрения организатора (заказчика, активного субъекта) рекламы и с точки зрения адресата (получателя, пассивного субъекта) рекламы. Объектом (предметом) рекламы является товар, услуга или торговая марка. Связь между организатором и получателем рекламы обеспечивается в процессе рекламной деятельности, итогом которой должен быть определенный результат, с экономической точки зрения - эффект рекламы. Полученный результат (эффект) может иметь глобальный (общегосударственный) и местный (в масштабе предприятия) характер.
3.
1. Информационный вид рекламного текста. Основная задача таких текстов информировать потенциальных покупателей о товарах и услугах. Данный вид текстов подразумевает простоту и лаконичность. Так, основная задача информировать людей с разным уровнем образования и социальным статусом.
2. Напоминающий вид рекламных текстов. Данный вид текстов должен быть кратким и понятным. Обусловлено это тем, что задача такого текста это напоминать пользователю наиболее важные моменты о товаре или услуге.
3. Внушающий тип рекламных текстов. Этот тип текстов должен обеспечивать запоминаемость предлагаемого товара или услуги. Достигается внушаемость за счет многократных повторений названия товара, которое формируются за счет положительных ассоциаций с ощущениями пользователя.
4. Убеждающий тип рекламных текстов. Информация преподносится в эмоциональной форме. Так, текст заставляет пользователя сосредоточиться на достоинствах товара, которые описываются в эмоциональной форме с тем, что бы вызвать положительные ассоциации с предлагаемым товаром или услугой.
Жанры рекламных текстов создаются в зависимости от текстового и графического содержания. Так, основными элементами текстовой рекламы является текст и изображения. Благодаря тексту и графики доносится информация до потенциального покупателя. Задача текста описать суть предложения рекламы, а прилагаемое изображение, дополняя текст, облегчает восприятие предложенной идеи
4 билет
1. ҚР аумағындағы жарнаманың негізгі талаптары
2. Туризм саласындағы PR келесі негізгі бағыттар бойынша жұмыс жасайды.
3. Жарнама науқаны
1. Талаптар
* Жарнама таратылу, орналастырылу нысанына немесе пайдаланылатын құралына қарамастан, тiкелей ұсынылу сәтiнде арнаулы бiлiмсiз немесе арнаулы құралдарды қолданбай дәйектi әрi түсiнiктi болуға тиiс
* Мерзімді баспасөз басылымдарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағындағы жарнама мемлекеттік және орыс тілдерінде, сондай-ақ жарнама берушінің қалауы бойынша басқа да тілдерде таратылады
* Бұл ретте теледидар мен радио арқылы мемлекеттiк тiлде берiлетiн жарнама күн сайынғы эфирге шығатын барлық уақыт бойы бiркелкi таратылуға тиiс
* Заңнамаға сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында таралып, өнідірілуге тыйым салынған тауарларды (қызмет, жұмыс) жарнамалауға жол берілмейді
* Қазақстан Республикасының заңына сәйкес тіркелмеген діни ұйымдар мен рухани оқу орындарын жарнамалауға тыйым салынады
* Жарнама Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертудi, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiрудi, әлеуметтiк, нәсiлдiк, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық араздықты қоздыруды, қатыгездiк пен зорлық-зомбылыққа бас ұруды, порнографияны насихаттауға немесе үгiттеуге пайдаланылмауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттiк құпияларын құрайтын мәлiметтердi және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды тарату үшiн пайдаланылмауға тиiс
* Түсініксіз жасалған жарнама құрылымы байбалам туғызбауы тиіс, себебі ол әр адамда түрліше болады.
2. Туризм саласындағы PR келесі негізгі бағыттар бойынша жұмыс жасайды:
* Қоғамдық көзқарас
* Қоғамдық қарым-қатынас
* Басқарушылық іс
* Қоғамдық өмір
* Өндірістік қарым-қатынас
* Қаржылық қарым-қатынас
* Халықаралық қарым-қатынас
* Тұтынушылық қарым-қатынас
* Зерттеу және статистика
* Бұқаралық ақпарат құралдары
3. Жарнама науқаны - фирманың маркетингтік мақсатын жүзеге асыруға бағытталған жарнамалық шаралар кешені болып табылады.
Жарнама науқанын әзірлеу және жүргізу процессі үш кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезең - жарнама науқанын әзірлеу жөніндегі мазмұндық және ұйымдастырушылық шараларды жасау:
Екінші кезең- жарнама науқанын жүзеге асыру:
Үшінші кезең - жарнама науқанының қорытындыларын шығару және оның тиімділігін өлшеу;
5 билет
1. Жарнама тіліне қойылатын талаптар.
Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 11 шілдедегі №151-І Тілдер туралы Заңында жарнамаға қойылатын тіл талаптары қарастырылған.
Ол бұзылған жағдайда айыппұл салынады:
* жеке тұлғаларға оннан жиырма АЕК-ке дейінгі мөлшерде;
* жеке кәсіпкерлікке, қызметтік тұлғаларға - елуден жетпіске дейінгі АЕК аралығында;
* орта және шағын кәсіпкерлік немесе коммерциялық ұйымдардың субъектілері саналатын заңды тұлғаларға, -- жүзден екі жүзге дейін;
* ірі кәсіпкерлік субъектісі болып табылатын заңды тұлғалар үшін, -- екі жүзден төрт жүз АЕК мөлшерінде
2. Жұртшылықпен байланыстың әлеуметтік рөлі.
3. Паблик рилейшнзды - жаңа бағыт ретінде қарастыру қате пікірді қалыптастырады, оған себеп соңғы жылдары өте көп мөлшерде коммуникация түрлерін қолдану.
4. Алайда коммуникацияның жаңа құралдарының артықшылықтарымен қатар өзіндік кемшіліктері де бар. Олар жақсы жаңалықтармен қатар жаман жаңалықтарды да хабарлайды. Cable News Network (CNN) сияқты әлемдік телевизиялық жаңалық қызметі, біздерге не болғанын, тіпті не болып жатқандығы жайлы шұғыл түрде хабарлай алады. Егер бұл болып жатқан жағдай компанияны немесе өндірісті мазаласа, PR-қызметкер тез арада әрекет еткені жөн. Себебі, кез - келген қате берілген ақпаратты жөндеп, ақиқатқа көз жеткізуі керек, мысалы, апат жайлы. Егер химиялық заводта жарылыс болса, әуе апаттары, қонақ үйде өрт шыққан жағдайда, жағымды имидж жасауға уақыт болмайды.
5. Бұрынғымен салыстырғанда, қазіргі кезде PR фактілермен жұмыс істейді. Мейлі ол - жақсы, жаман немесе нейтральды болса да. Сондықтанда паблик рилейшнз өзі жұмыс жасап отырған ортасы қаншалықты үдемелі болса, ол да соншалықты үдемелі болуы тиіс.
6. Қазіргі бәсекелестік заманында нарықта өзін еркін сезінудің басты шарты - сапалы өнімді ғана емес, оған қосымша тұтынушы санасындағы бәсекелестік айқасында төтеп бере алатын бейнені де өндіру, ол еліміздің Дүниежүзілік сауда ұйымына кіргелі отырғанында, ғаламдастыру заманында өте қажет шарттың біріне айналып отыр. Бренд тауарды тұтынушының сана-сезімінде ерекшелендіріп, өзіне ғана емес, өндіруші компанияға ертеңге деген сеніммен қатар, қосымша құнының арттыруына алып келеді.Брендті қалыптастыру кезеңінде жарнаманың рөлін асыра сілтеп, түсініспеушіліктің артуы қазақ брендінің қалыптасуына едәуір кедергі болып отырғанына бренд ұғымын дұрыс түсінбеу себеп болып отырғанға ұқсайды. Жағдайдың бұлай болуы еліміздің ақпараттық экспансияға ұшыраған уақтында азаматтарымыздың аты-жөнсіз дәріптеле беретін тауар жарнамасына қарсы иммунитет дамытқанында. Жарнама брендті нарықта орналастыру стратегиясы аясында PR-мен, маркетингтік коммуникациямен қатар өткізілгенде ғана тиімді болмақ. Бұл жағдай нарығы бізге қарағанда мықты дамыған батыстың тәжірибесінде анық байқалады. Тұтынушы жарнамасы теледидарда ең көп берілетін тауарды емес, өзінің жан-дүниесіне жақын тауарды таңдайды.
1. 3. Жарнама науқанының кезеңдері
Жарнама науқаны - фирманың маркетингтік мақсатын жүзеге асыруға бағытталған жарнамалық шаралар кешені болып табылады.
Жарнама науқанын әзірлеу және жүргізу процессі үш кезеңге бөлінеді.
Бірінші кезең - жарнама науқанын әзірлеу жөніндегі мазмұндық және ұйымдастырушылық шараларды жасау:
* жарнама берушінің жарнама тапсырмасын түзуі және редакциялауы;
* жарнама агенттерін табу, агенттіктің жарнама стратегиясы жөніндегі ұсыныстарын, медиа-жоспарын және шығармашылық шешімдерін талдау, таңдап алынған агенттікпен ынтымақтастық жөнінідегі шартқа отыру;
* жарнаманы (видиоспотты, баспасөздегі жарнамалық хабарландыруды) жасау;
* медиажоспарлау;
* жарнама науқанының бюдетін қабылдау.
Екінші кезең- жарнама науқанын жүзеге асыру:
* бұқаралық ақпарат құралдарында жарнамалық алаңдар мен уақытты сатып алу, жарнаманы орналастыру,
* жарнама науқанының барысына бақылау жасау, қажет жағдайда жедел өзгерістер енгізу;
Үшінші кезең - жарнама науқанының қорытындыларын шығару және оның тиімділігін өлшеу;
* жарнаманың коммуникативтік және экономикалық тиімділігін анықтау;
* фирманың жарнама саясатына өзгерістер енгізу.
6 билет
1. Жарнаманың түрлері
Жарнаманың түрлері
Жарнама хабарламаларының типтерінде төмендегідей айырмашылықтар
бар:
* сатып алушыға әсер ету тәсілі бойынша;
* көрсету тәсілі бойынша;
* негізгі мақсаты мен мәні жағынан;
* жарнаманы тұтынушымен болатын кері байланысы жағынан.
Жарнама хабарламаларды көрсету тәсілі бойынша екіге бөлінеді:
* рационалды;
* эмоционалды.
Рационалды (заттық) жарнама - сатып алушының ой-санасына бағытталып жасалады. Ол сатып алушыны сендіру үшін, айтылған сөздерден алған әсерін күшейту үшін аргументтерді мысалға келтіре отырып, өз пікірін сызба немесе сурет арқылы сөз түрінде жеткізеді.
Эмоционалды (ассоциативті) жарнама - бір нәрсені еске түсіру арқылы жасалады. Ол терең ойды қозғауы тиіс. Санаға, сезімге, эмоцияға көңіл бөледі. Оның ең әсерлісі - сурет, өңі, түсі және аз деңгейдегі әуені.
Кейбір жарнамалар тек рационалды немесе тек эмоционалды болып келеді. Бірақ, жарнама хабарламаларының көпшілігінде, көп жағдайда екі түрлі комбинациядан құралатын жарнамалар кездеседі.
Жарнама қойылымы жағынан қатты және жұмсақ деп екі түрге бөлінеді.
Қатты жарнама өз рухы жағынан өткізуге жігер беруге жақын. Мұндай жарнамалардың аз мерзімді мақсаты бар. Олар: хабарландырудың сыртқы бейнесіне әр беретін, сатып алушы объектіге дауыстап айғайлау арқылы тезірек сатылуына ықпал етеді.
Жұмсақ жарнаманың мақсаты тауар туралы және оның маркасы туралы хабарлап қана қоймай, осы тауардың маңайында қолайлы орта тудырады. Әдетте бұлар терең мотивтегі символкада ойнайтын эмоциялы жарнама. Ол ақырындап тұрақты сатып алушының тауарға деген ынтасын жоғарлатады. Оның ішкі сатып алу қызығушылығын арттырады.
Жарнама негізгі мақсаты мен мәні жағынанкелесі түрлерге бөлінуі мүмкін:
* өнеркәсіптің қоғамдағы мүддесін, беделін көтеру мақсатындағы жарнама немесе имидж-жарнама деп аталады;
* жігерлендіретін жарнама;
* тұрақтылық жарнамасы;
* фирма ішіндегі жарнама;
* өнімді өткізуді көбейту мақсатындағы жарнама;
* жадыда сақталатын жарнама;
* салыстырмалы жарнама;
* есте қалатын жарнама;
* бекітетін немесе үстеме жарнама;
* хабарлау жарнамасы;
* превентивті жарнама.
Имидж (бейне) жарнама- негізінен фирманың және тауардың партнерлар мен сатып алушыларға жағымды бейне қалыптастыруына бағытталады. Онда сенімділік, жұмыстың нәтижелілігі, клиенттерге деген жақсы ниет, тұрақтылық басым болып келеді.
Жігерлендіретін жарнама- атаулы фирманың өнімін сатып алушылар сатып алу үшін құмарландыруға бағытталады. Мұнда осы фирма өнімдерінің негізгі жағымды жақтарын, басқа тауар және қызметпен салыстырғандағы жақсы сапасын айтуға үлкен мән беріледі.
Тұрақты жарнама - партнерлар мен сатып алушыларға фирма қызметінің тұрақтылығын, оның нарықтағы сенімді тұғырын хабарлауға бағытталады.
Фирма ішіндегі жарнама- әріптестердің өзінің өнеркәсібіне деген сенімін оятуға, өз тағдырымен тығыз байланыста екенін сезіндіруге бағытталған. Егер өнеркәсіптің әр қызметкері өз жұмысына қажетті шешім қабылдай алса, оған жауапкершілікпен қараса, онда қызметкерлер фирма жұмысын қанағат тұтып және осы фирманың жарнамасын қоғамға жеткізуші болып есептеледі. Фирма ішіндегі жарнаманың құралы:
* фирма газеті;
* басшылар мен қызметкерлер арасындағы жақсы қарым-қатынас;
* қызметкерлер үшін көптеген әлеуметтік жеңілдіктер.
Өнім өткізуді көбейту мақсатындағы жарнама - жарнама қызметінің негізгі саласы.
Жадыда сақталатын жарнама - жарнаманың барынша агрессивті түрі. Негізгі мәселесі сатып алушыны бәсекелестердің тауары, қызметі емес, өздерінің тауары мен қызметін сатып алуға көндіру.
Салыстырмалы жарнама - бұл жадыда сақталатын жарнаманың бір түрі. Ол жаранамаланатын тауар және қызметті бәсекелсетердің тауар және қызметімен салыстыруға негізделген. Бәрімізге белгілі көптеген өркениетті елдерде бәсекелес таураларды немесе оларды өндірушілерді тікелей сынауға тыйм салынған заң бар, бірақ мұндай жарнамалар әлі күнге дейін өмір сүріп келеді.
Есте қалатын жарнама - тұрақты сатып алушыға нарықтағы атаулы тауарды немесе фирманы және оның мінездемесін есіне салып отыруға арналған жарнама.
Бекітетін немесе үстеме жарнама - есте қалатын жарнаманың бір түрі. Тауарды сатып алған тұтынушыны қолдауға, олардың таңдауының дұрыстығына сенім білдіруге бағытталған жарнама. Ол тұтынушыны тұрақтандырады.
Превентивті жарнама- өзіне қажетті шығыннан көп мөлшердегі қаржы жұмасайтын жарнама. Мұндай жарнама компаниялардың мақсаты - жарнама қызметіне көп мөлшерде сома жұмсауға жағдайы жоқ бәсекелестердің тұғырын бұзу. Қандай жарнама болмасын бір мезгілде жарнаманың бірнеше түрінен құралатыны түсінікті. Жарнама хабарламасының кең көлемін жарнама тұтынушымен болатын кері байланысы жағынан екі түрге бөлуге болады.
1. Қазақстандағы жұртшылықпен байланыс қыметінің даму жағдайы.
2. Қазақстанда жұртшылықпен байланыс өзіндік жүйе, әлеуметтік институт ретінде қалыптасу үстінде. Үкіметтік және бизнестік құрылымдардың PR қызметтері жұмыс істеуде. Қазақстандық PR агенттіктерінің саны өсе түсуде. ҚР Жұртшылықпен байланыс жөніндегі ұлттық ассоциациясы және Қазақстан PR кәсіпқойларының PR-шы клубы сияқты алғашқы қоғамдық бірлестіктер пайда болды.Қазақстан Республикасының жұртшылықпен байланыс жөніндегі ассоциациясы (ЖБҰА) PR нарығында кәсіби қызмет көрсететін бірнеше компанияның бастамасы бойынша 2001 жылы құрылды. ЖБҰА-ның құрылтайшы-мүшелері заңды тұлғалар болып табылады. Қазіргі таңда ЖБҰА мүшелері қатарына BRIF Research Group Әлеуметтік және маркетингтік зерттеулер агенттігі, Қазақстан Баспасөз клубы, Ренессанс коммуникативтік менеджмент агенттігі, Ұлттық баспасөз клубы, Имидж-Партнер коммуникациялық тобы, Медиа-Систем агенттігі, PR-Management Company агенттігі кіреді.ЖБҰА-ның негізгі миссиясы-Қазақстанда кәсіби PR индустриясын қалыптастырып, дамыту. Өз іс-әрекеті арқылы ЖБҰА Қазақстанда азаматтық қоғамның орнау үдерісіне араласатын болады. Жарғылық мақсаттарына ЖБҰА мынадай әдістермен қол жеткізеді: Қазақстанның PR агенттіктері, сондай-ақ корпоративтік PR-мамандары арасындағы қарым-қатынастарды дамыту; кәсіби этика стандарттарын енгізу; жоғары оқу орындарымен және мемлекетпен өзара бйаланыста болу; халықаралық ынтымақтастық; сала мүдделерін БАҚ-та және мемлекеттік органдарда қолдау; еліміздің PR мамандарының біліктілігін арттыруға жәрдемдесу; сала мүдделерін қорғай отырып, Қазақстанның бизнес-қауымдастығымен қарым-қатынас жасау; саланың имиджін арттыруға жәрдемдесу.
ЖБҰА сияқты ассоциациялар әлемнің өзге елдерінде бірнеше ондаған жыл бойы жұмыс істеп келеді. Қаз тұрып, қалыптасқанына 15 жылдай ғана болған Қазақстанның PR нарығы кәсіби деңгейге көтерілді. Ассоциация мүшелері 2008 жылғы 17 маусымдағы жалпы жиналысында Қазақстан Республикасының жұртшылықпен байланыс саласындағы кәсіби және этикалық принциптер кодексін қабылдады. Кодекс мақсаты - жұртшылықпен байланыс нарығының негізгі ойыншылары ұстануға міндетті нақты этикалық және кәсіби бағдарларды белгілеу.
3. Еліміздегі жұртшылықпен байланыс мамандарының саны бес мыңнан асып жығылады. Яғни, бұқаралық ақпарат құралдарының, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың өкілдерімен кәсіби тұрғыда жұмыс істей алатын кадрларға деген сұраныс бар.
Жұртшылықпен байланыс саласы біздің елімізде соңғы 15 жылда қызу дамып келеді. Осы саладағы жоғары білімнің болуы әлемнің барлық дамыған елдері үшін заңды құбылыс болып табылады.
4. Бүгінгі таңда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінде, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде, Халықаралық бизнес университетінде (UIB) қоғаммен байланыс мамандығы бойынша сапалы білім беруге қажетті материалдық-техникалық база мен кәсіби оқытушылар құрамы бар. Қазақстанда қоғаммен байланыс бойынша мамандар даярлау жөніндегі білім беру бағдарламасы сыннан өткен жүйеге сүйенеді, оған жоғары университеттік білім ауқымындағы іргелі жалпы білімдік пәндер, сондай-ақ үш негізгі бөліктен - жалпыгуманитарлық пәндерден, журналистік және мамандық пәндерінен тұратын, мамандықтың білім кешенін түзуге бағытталған пәндердің қомақты тізімі кіреді.
5. Оқуды жұртшылықпен байланыс мамандығы бойынша тәмамдаған түлектер мемлекеттік мекемелерде, әралуан меншік түріндегі кәсіпорындар мен қоғамдық ұйымдарда баспасөз хатшысы, жұртшылықпен байланыс жөніндегі кеңесші болып жұмыс істей алады. Іскерлігін көрсете білген алғыр жастардың арасында мекеменің бірінші басшысының орынбасары сияқты биік лауазымға жеткендер де бар.
Осы мамандық бойынша білімін тереңдеткен түлектер еліміздің жағымды инновациялық бет-бейнесін қалыптастыру саласында жұмыс істеу мүмкіндігіне ие болады. Бұл, әсіресе, еліміздің экономикалық әлеуетінің артуымен тікелей байланысты. Елбасы жоғары дамыған 50 ел қатарына қосылу міндетін алға қойып отырған қазіргі таңда еліміздің бәсекелестік артықшылықтарын әлемдік деңгейде насихаттай білудің маңызы арта түсуде.
3Жарнаманы дайындау технологиясы
Жарнаманы дайындау технологиясы
Жарнаманың жасалып, бұқара арасында таралуы барысында оған негізгі төрт тарап қатысады:
* жарнама беруші;
* жарнама агенттіктері;
* жарнама таратушы;
* жарнаманы тұтынушы.
Жарнама агенттіктеріанықтамасының бірінде: ...өздерінің тауар және қызметін өткізуге сатып алушылар іздеп жүрген клиенттердің тапсырмасы бойынша ақпараттық құралдарға жарнаманы жасайтын, өңдейтін және жіберетін шығармашылық еңбек пен іскер адамдардан тұратын тәуелсіз іскер кәсіпорын,- делінген.
Барлық жарнама агенттіктерін негізгі жіктеу бойынша үш түрге бөлінеді:
* мамандандырылған және ұсынылатын жарнамалық қызмет;
* жеке өнеркәсіптік базаның болмауы немесе болуы;
* жарнама арнасының болуы немесе болмауы.
Жарнама агенттіктерінің қызметі негізгі төрт бағыттан тұрады:
* тапсырыс берушілер мен ұйымдардың менеджметтермен қарым қатынасын жақсарту;
* жарнама өнімдерін жасау және өңдеу: суретшілердің, сценаристердің, фотографтардың, режиссерлердің шығармашылығы;
* жарнама өнімінің өндірісі: полиграфия, таралым саны;
* жарнаманы газетте, журналда, эфирде немесе көшеде орналастыру.
Жарнама қызметінің психологиялық құрылымында бірнеше элемент бар: мақсатты, эмоционалды, себепті, символикалық, эстетикалық. Олардың гармониялық үйлесімділігі кез келген жарнаманың ұтымды шығуына түрткі болады. Алайда, тәжірибе жүзінде осы аталғандардың бір-екі элементтері болса, қалғандары да байқалып тұрады.
7-билет
1. Жарнама хабарламаларының типтерінде айырмашылықтар
2. Маркетингтік коммуникациялар жүйесі дегеніміз.
3. Жарнама агенттіктері
1. Наиболее распространённым и традиционным видом рекламы является реклама в средствах массовой информации.
* Телевизионная (видеоролик в рекламном блоке, рекламная пауза, текст в бегущей строке, телеобъявление (напр., в Телетексте),виртуальная реклама, спонсорство).
* Радио (ролики, реже джинса -- на правах рекламы).
* Печатная (различают рекламу в прессе и прочую: принты, листовки, наклейки, визитки).
* Интернет-реклама (реклама в сети Интернет: текстовые блоки, баннеры, контекстная реклама, реклама в блогах, реклама на карте,Пиксельная реклама, облако тегов, продающие тексты и др.)
2. В последние годы одновременно с возрастанием роли маркетинга повысилась роль маркетинговых коммуникаций. Недостаточно иметь хорошие продукты и услуги - для увеличения объемов их продаж и получения прибыли нужно донести до сознания потребителей выгоды от использования продуктов и услуг. Маркетинговые коммуникации позволяют осуществить передачу сообщений потребителям с целью сделать продукты и услуги компаний привлекательными для целевой аудитории.
Предприятия постоянно продвигают свою деятельность, пытаясь реализовать несколько целей:
- проинформировать перспективных потребителей о своем продукте, услугах, условиях продаж;
- убедить покупателя отдать предпочтение именно этим товарам и маркам;
- сделать покупки в определенных магазинах, посетить именно эти увеселительные мероприятия и т.д.;
- заставить покупателя действовать, т. е. купить то, что рынок предлагает в данный момент, а не откладывать покупку на будущее.
Эти цели достигаются с помощью рекламы, продавцов, названий магазинов, оформления витрин, упаковки, рассылки литературы, раздачи бесплатных образцов, купонов, пресс-релизов и других коммуникационных и продвиженческих видов деятельности. Совокупность вышеупомянутых способов достижения целей называется управлением продвижением или маркетинговыми коммуникациями. Маркетинговые коммуникации могут быть или целенаправленными, как в случае рекламы и персональных продаж, или нецеленаправленными (хотя и оказывающими определенное воздействие), к которым относятся внешний вид продукта, упаковка или цена.
Основные направления маркетинговых коммуникаций:
1. реклама;
2. связи с общественностью (PR);
3. брэндинг;
4. паблисити;
5. программы лояльности;
6. директ-маркетинг;
7. спонсорство;
8. стимулирование сбыта;
9. Личные продажи .
Прочие инструменты маркетинговых коммуникаций:
1. упаковка;
2. сувениры с фирменной символикой в качестве подарков;
3. предоставление лицензии на использование фирменных символов компании или продукта;
4. послепродажное (сервисное) обслуживание;
5. личная продажа;
6. незапланированные обращения;
7. средства стимулирования торговли или рекламно-оформительские средства для мест продажи, доставляющие маркетинговое обращение непосредственно в места продажи и повышающих вероятность приобретения товаров покупателями (внутренние купоны магазина и пр.).
Отрасли, связанные с маркетинговыми коммуникациями[править править исходный текст]
С маркетинговыми коммуникациями тесно связаны следующие направления деятельности:
* маркетинг;
* брендинг;
* графический дизайн;
* продажи.
3. Мамандандырылған жарнама агенттігі жарнама қызметінің белгілі бір түрін ұсынады. Оларға шығармашылық шеберханалар, жарнама уақытына ие болатын фирмалар жатады.
Шығармашылық шеберханалар жарнаманың ерекше көркем тұжырымдамаларын жасап, ол туралы материалдарды дайындайды, бірақ жарнаманы өткізуде, ұйымдастыруда толық ауқымды қызметтер көрсетпейді. Мәселен, Герона, Гридан, Киік агенттіктері кең өрісті полиграфиялық қызметтерді, визуалды жарнама жасайтын жаңа технологияларды ұсынады.
Жарнама уақытына ие болушы фирмалар алдын ала үлкен көлемде БАҚ-тан орын сатып алады, содан кейін оны жарнама берушілерге және жарнама агенттіктеріне сатады.
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша жарнама қызметінің нарығында 546 жарнама агенттіктері тіркелген, ал оның саны Жапонияда 4000 - ға жетеді.
Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын БАҚ-дарынан түсетін комиссиялық алым немесе көрсетілген қызметтері үшін үстеме баға қою арқылы тауып отырады.
Жарнама құралдары - жарнама таратушылардың жиынтығы. Алты түрлі бұқаралық ақпарат құралдары бар, оларға: баспасөз, теледидар, жарнама, радио, кино және интернет жатады.
Қазіргі қоғамда жарнама туралы адамдарда әр түрлі пікірлер қалыптасқан. Жарнаманы сынаушылар оны адам санасына зиян келтіретін, тауарға қосымша құндылық дарытып, жалған қажеттіліктерді туғызатын айлалы әрекет деп жағымсыз жақтарын ғана көрсетеді.
Алпысыншы жылдары Америка кинотеатрларында мынадай эксперимент жүргізілді. Кино көрсетілімі кезінде әрбір 24 кадрдан кейін, экранда Поп-корн жеңіздер, Coca-Cola ішіңіздер деген сөздер жарқ етіп шығып тұрды. өте қысқа уақытта көрсетілгеніне қарамастан (бес секунд сайын оның 13000 бөлігіндей жылдамдықпен), бұл ақпарат адам түйсігіне жетіп, содан кейін санасына әсер етіп, өз кезегінде тауардың сатып алу көлемінің ұлғаюына әкелді. Бұл эксперимент кейіннен 25-кадр тиімділігі деп аталды. Нәтижесінде мұндай жарнама түйсікке әсер ететін, визуалды, адам құқықтарын бұзатын жарнама деп танылып, оған тыйым салынды. Бірақ та ғылыми түрде оның адамға тигізетін кері әсерін ешкім дәлелдеген емес.
№ 8 Емтихан билеті
1. Жарнаманың мақсаты мен мәні
2. Қазақстандағы қазіргі қоғаммен байланыс саласының білім беру туралы және қанша саладан тұрады.
3. Жарнама қызметінің психологиялық құрылымы
Қазіргі жарнама әкесі аталған Альберт Ласкер оған мынандай түсініктеме береді. Жарнама - бұл баспа түріндегі сауда. Осындай анықтама радио мен телевидение пайда болмай тұрып берілді. Бұл кездерде жарнаманың ауқымы мен сапасы бүгінгімен жер мен көктей айырмашылығы бар еді. Жарнама жайлы әртүрлі анықтамалар бар. Ол қатынас өтім ұйымдастыру, эканомикалық және әлеуметтік процесстер - қоғаммен байланыс жасаудың бірден-бір көзі болып анықталуы мүмкін. Сонымен, жарнама - бұл ақпарат беру, әдетте төленетін және сенім пікірін тудыратын құрал. Ол көбіне өнім мен жарнама таратушының ойын іске асырумен айналысады. Жарнама түрлі топтағы адамдарға көзделіп жасалған, яғни барлығын хабармен қамтуды мақсат етеді. Түрлі топтағыларға: рок-музыканы ұнататын жасөспірімдер мен классикалық, баяу әндерді таңдайтын қарт адамдар. Бұл кезде жарнама осындай топтағыларға арнайы жасалған қимыл болып саналады. Қызмет атқарудың басым бөлімі - жарнама, мазмұны мен мақсаты жағынан сендіру, өзіне идея, тауар, қызмет көрсетуге жаңа пайдаланушыларды қаратуды нысан етеді. Алайда, белгілі жарнама таратушылар, мысалға құқық және заң жұмыстарын шешіп беру мақсатында жасалған хабарлама тек ақпарат беру орнында жүреді және ол ешқандай сендіру мақсатын көздемейді. Материалдық тауарды жарнамалаудан қатар банк қызметтері, сұлулық салондары, машина сатумен айналысатын дүкендермен жарнамалық байланыс жүргізу өте маңызды. Барлық өсу дәрежесінде жарнама ой насихат шеңберінде қолданылады: эканомикалық, политикалық, экологиялық, діни және әлеуметтік.
Жарнаманың мақсаты. Жарнаманың көп мақсаттары бар, алайда олай көрінгенімен жарнама әруақытта бір мақсатты көздейді.
Жарнаманың негізгі мақсаттары келесіден тұрады:
-пайдаланушының зейінін аудару;
-тұтынушыға тауарды пайдаланудың тиімділігін көрсету;
-қызмет немесе тауардың өзі туралы пайдаланушыда нақты білім деңгейін қалыптастыру;
-сатушының немесе өнім шығарушы фирманың жағымды бейнесін құру;
-тауарға қажеттілікті қалыпастыру;
-фирмаға оң қатынасын қалыптастыру;
-сатып алушыға бәсекелестің емес, дәл жарнамалаушы фирманың тауарын алуға сендіру немесе иландыру;
-тауар өніміне ынталандыру;
-тауар айналымының жылдамдауына қабілеттену;
-бұл пайдаланушыны тауардың әруақытта сатып алушысы, фирманың әруақытта клиенті болдыру;
-басқа фирмаларға сенімді партнер бейнесін қалыптастыру;
-пайдаланушыға фирма және оның тауары туралы есіне түсіру;
Жарнама практикада бір мақсатты анда-санда қолға алады ереже бойынша бір жарнама мерекесінде мақсаттар қиылысады.
2. Қазақстанда жұртшылықпен байланыс өзіндік жүйе, әлеуметтік институт ретінде қалыптасу үстінде. Үкіметтік және бизнестік құрылымдардың PR қызметтері жұмыс істеуде. Қазақстандық PR агенттіктерінің саны өсе түсуде. ҚР Жұртшылықпен байланыс жөніндегі ұлттық ассоциациясы және Қазақстан PR кәсіпқойларының PR-шы клубы сияқты алғашқы қоғамдық бірлестіктер пайда болды.
Еліміздегі жұртшылықпен байланыс мамандарының саны бес мыңнан асып жығылады. Яғни, бұқаралық ақпарат құралдарының, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың өкілдерімен кәсіби тұрғыда жұмыс істей алатын кадрларға деген сұраныс бар.
Жұртшылықпен байланыс саласы біздің елімізде соңғы 15 жылда қызу дамып келеді. Осы саладағы жоғары білімнің болуы әлемнің барлық дамыған елдері үшін заңды құбылыс болып табылады.
Бүгінгі таңда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ экономикалық университетінде, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде, Халықаралық бизнес университетінде (UIB) қоғаммен байланыс мамандығы бойынша сапалы білім беруге қажетті материалдық-техникалық база мен кәсіби оқытушылар құрамы бар.
Қазақстандағы қазіргі қоғаммен байланыс негізінен 4 салада дамып келеді.Олар:үкіметтік PR,саяси PR,коммерциялық PR, PR туралы білім беру саласы.
Үкіметтік пиар.Біздің елімізде қоғаммен байланыстың батыстық үлгілері 1991 жылдан бастап пайда бола бастады.Белгілі журналист С.Матаев мемлекет басшысының алғашқы баспасөз хатшысы болып тағайындалды.Кейіннен ол Ұлттық баспасөз клубын ашты.
Саяси пиар.Қоғаммен байланыстың дамуына ерекше үлес қосатын саяси кезең ол-сайлау науқаны.Біздің елімізде 1999 жылғы 10 қаңтарда өткен ҚР Президентінің сайлауы кезінде ғана пиар технологиялар кеңінен пайдаланылды.Әсіресе сайлау науқанының қарсаңындағы президенттікке үміткерлердің баспасөз бетіндегі саяси тартыстарды көпшіліктің көңілінде айтулы саяси-шоу ретінде есте қалды.Мысалы,Ғани Қасымұлының КТК телеарнасындағы саяси ойыны ерекше әрі сәтті шыққан.
Саяси пиар біздің елімізде 2001 жылдың қазан-қарашасынан бастап 2002 жылдың сәуір-мамыр айларына дейін созылған үкіметтік дағдарыс кезінде ақпараттық соғыс нысанында айқын көрініс тапты.
Коммерциялық мекемелердегіPR-ға тоқталатын болсақ,мұнда да өзіндік ерешеліктеріміз бар.Мәселен,1990-шы жылдардың басында Қазақстанда жарнама нарығы қарқынды түрде дамыды,тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары пайда болды,жарнама өнімін өндірушілер көбейді.Осыған орай,жарнама мен пиар тығыз байланыста қарастырылды,екуі бір деген мағынада ұғынылатын болды.Сол түсінік әлі күнге дейін кәсіпкерлердің санасында біржола қалыптасып қалғандай.Көптеген жарнама агенттіктері өздерін әрі пиар агенттігі деп таныстырады.Ірі компаниялар мен фирмалардың жарнама бөлімдері қоғаммен байланыс қызметін қоса атқарады.Осыдан болу керек жай жарнамажәне саяси жарнамадеген ұғымдар қалыптасқан.
PR туралы білім беру саласы.Қазақстанда пиардың қалыптасуы үшін мына 3 аспект өте маңызды:
-Оқу-ағарту қызметі;
-PRДамуы мекеменің басқару ісіндегі аса маңызды құрамдас бөлігі ретінде қарастырылуы;
-PR Технологияларының да және қызметінің де сапасының артуы.
Осылардың ішінде ерекше атап өтетін қыры,бұл-пиар туралы білім беру саласы.Қазақстанның жоғарғы оқу орнындарындағы пиар жөніндегі оқытушылар кадрын дайындамай тұрып,нарық дамуы табысты болады деп күту мүмкін емс.Білікті маман дайындау-бұл біздің проблемаларымызыдың оң шешім табуына жасалатын ең басты қадам.
Пиар пәнін оқыту әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің халықаралық журналистика кафедрасының студенттеріне 1997-1998 оқу жылынан бастап қолға алынды.2000-2001 оқу жылы қоғаммен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz