Windows операциялық жүйесінің бір-бірінен артықшылығы



I Кіріспе ... ... ... ... ... ... 4
II.Негізгі бөлім
1.1. WINDOWS жөнінде. Терезелер ... .5
1.1.1 OLE технологиясы ... ... ... 6
1.2 Windows операциялық жүйесінің түрлері мен сипаттамасы
1.2.1 Windows. тың анықтамалық жүйесі
1.2.2 Windows 3.x ... ... ... ... ..7
1.2.3 Windows.95 операциялық жүйесі..8
1.2.4 WINDOWS NT операциялық жүйесі 1.2.5 WINDOWS Millennium Edition (WINDOWS Me) ... ... ... ... ... ... .10
1.2.6 Windows 2000 операциялық жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1.3 Windows операциялық жүйесінің бір.бірінен артықшылығы.
1.3.1 Windows жүйесінің МS DOS . қа қарағанда артықшылықтары.14
1.3.2 Windows 98.дің Windows 95 айырмашылығы ... ... ... .. ... ... ... ... 16
1.3.3 Windows 2000.да Windows 98.ден айырмашылығы ... ... ... ... ... .16
1.4 Windows операциялық жүйесінің негізгі сипаты мен қосымша мүмкіндіктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
1.4.1 WІNDOWS ХP амалдық жүйесінің объектілері ... ... ... ... ... ... .18
1.4.2 Терезелермен жұмыс жасау ... ...21
1.4.3 Экранды баптау ... ...25
1.4.4 WІNDOWS 9Х амалдық жүйесінің обьектілері ... ... ... ... ... ..26
1.5 Windows.тан шығу. ScanDisk программасы ... ... ... ..29

Техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... .30
III. Қорытыңды ... ... ... ..31
IV.Қолданылған әдебиеттер ... ... ... .32
IV.Қосымша әдебиеттер ... ... ... ..32
1985 жылы Microsoft Windows фирмасы алғашқы рет MS DOS қуатынан жүздеген есе артық Microsoft Windows 1.0 атайулы жүйелік программаны, ал одан кейінгі жылдары оның кеңейтілген түрлі нұсқаларын дайындап шықты; 3.0, 3.1 және т.б№ Олардың 3№0-ге дейінгінұсқауларын пайдалану үшін кемінде 80286 микропроцессорлы компьютер керек. Ал, 80386 DX және одан жоғары процессорлы компъютерлер Microsoft Windows (MS Windows) жүйесінің жоғарыда аталған кез келгенімен жұмыс істей алады. Алғашқы дайындалған MS Windows жүйелері MS DOS жұмысын жеңілдететін Norton Commander сияқтықабықша программалар болатын; бірақ олардың NC-кеқарағанда мүмкіндігі мол және оларпайдаланудың терезелік, визуальды принципіне негізделген еді (window-терезе). Соңғы шыққан Windows 95, Windows 98, Windows 2000- MS DOS сияқты жеке операциялық жүйелер, бірақ оларды MS DOS –пен салыстыру мүмкін емес, өте күрделі (артықшылықтары төменде көрсетілген). Бұл жүйелермен жұмыс істеу үшін 486 DХ4 Пентиум және т.б күрделі мүмкіндікті компьютерлер қажет.
Кез келген амалдық жүйе сияқты Wіndows мынадай мәселелердің орындалуын қамтамасыз етеді:
• компьютердің барлық аппараттық құрал-жабдықтарын басқаруын;
• файлдық жүйемен жұмыс жасауын;
• қолданбалы бағдарламалардың іске қосылуын.
Бұдан басқа Wіndows жүйесі:
• бір уақытта бірнеше бағдарламалардың жұмыс жасауын;
• әртүрлі бағдарламалар арасында мәліметтердің алмасуын;
• масштабталатын қаріптерді қолдануын;
• мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануын;
бірыңғай анықтамалық жүйе жұмысын қамтамасыз ете алады
1. Ефимова О., Морозов В., Шафрин Ю. Курс компьютерной технологии (в 2-х томах) – М.:АБФ ,1998 – 665с., 552с.
2. Информатика. Практикум по технологиями работы на компьютере. Под редакцией Н.В. Макаровой. М.: Финансы и статистика, 2003. 256с
3. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б.Б., Дәулетқұлов А.Қ., Информатикадан 30 сабақ, -Алматы: Шартарап, 2001
4. Исаев С.Ә., Мұхамади А.Н., Ахметова О.С., Компьютерлік технология негіздері курсына арналған практикум, -Алматы:, 2000.
5. Макарова Н.В. Информатика. Практикум по технологии работы на компьютере. Москва,2003,Финансы и статистика.
6. Балапанов Е., Бөрібаев Б., Дүзбаева Р., Мадьярова Г. Microsoft Word 97мәтін редакторы. Алматы, 2002, Жаңа технологиялар институты.
7. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б.Б., Дузбаева Р., Мадьярова Г. Windows 95/98 операциялықжүйесі/Лабораториялық практикум, - Алматы, 2002
8. Эффективная работа с Microsoft Word 2000. Санкт-Петербург 2000

IV. Қосымша әдебиеттер:

1. Левин А., Самоучитель работы на компьютере, -М.,1998
2. Шафрин Ю.А. Информационные технологии. Учебное пособие. ч1, ч2. – М:Финансы и статистика, 1999
3. Богумирский Энциклопедия Windows 98, - СПб: Питер Ком, 2000
4. Симонович С.В., Евсеев Г.А. Практическая информатика, - М: АСТ Пресс, Информ-Пресс, 2000
5. С.В.Симонович. Информатика. Базовый курс. Учебник. Санкт-Петербург. 2001.

Жоспар
I
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
II.Негізгі бөлім
1.1. WINDOWS жөнінде.
Терезелер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.5
1.1.1 OLE
технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .6
1.2 Windows операциялық жүйесінің түрлері мен сипаттамасы
1.2.1 Windows- тың анықтамалық жүйесі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
1.2.2 Windows
3.x ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..7
1.2.3 Windows-95 операциялық
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...8
1.2.4 WINDOWS NT операциялық
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..9
1.2.5 WINDOWS Millennium Edition (WINDOWS Me)
... ... ... ... ... ... .10
1.2.6 Windows 2000 операциялық
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...11
1.2.7 Windows ХР операциялық
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .13
1.3 Windows операциялық жүйесінің бір-бірінен артықшылығы.
1.3.1 Windows жүйесінің МS DOS – қа қарағанда артықшылықтары.14

1.3.2 Windows 98-дің Windows 95 айырмашылығы ... ... ... ..
... ... ... ... 16
1.3.3 Windows 2000-да Windows 98-ден
айырмашылығы ... ... ... ... ... .16
1.4 Windows операциялық жүйесінің негізгі сипаты мен қосымша
мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
1.4.1 WІNDOWS ХP амалдық жүйесінің
объектілері ... ... ... ... ... ... .18
1.4.2 Терезелермен жұмыс
жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... 21
1.4.3 Экранды
баптау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..25
1.4.4 WІNDOWS 9Х амалдық жүйесінің обьектілері
... ... ... ... ... ..26
1.5 Windows-тан шығу. ScanDisk
программасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29

Техника
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..30
III.
Қорытыңды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .31
IV.Қолданылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 32
IV.Қосымша
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ...32

I. Кіріспе
1985 жылы Microsoft Windows фирмасы алғашқы рет MS DOS қуатынан
жүздеген есе артық Microsoft Windows 1.0 атайулы жүйелік программаны, ал
одан кейінгі жылдары оның кеңейтілген түрлі нұсқаларын дайындап шықты; 3.0,
3.1 және т.б№ Олардың 3№0-ге дейінгінұсқауларын пайдалану үшін кемінде
80286 микропроцессорлы компьютер керек. Ал, 80386 DX және одан жоғары
процессорлы компъютерлер Microsoft Windows (MS Windows) жүйесінің
жоғарыда аталған кез келгенімен жұмыс істей алады. Алғашқы дайындалған MS
Windows жүйелері MS DOS жұмысын жеңілдететін Norton Commander сияқтықабықша
программалар болатын; бірақ олардың NC-кеқарағанда мүмкіндігі мол және
оларпайдаланудың терезелік, визуальды принципіне негізделген еді (window-
терезе). Соңғы шыққан Windows 95, Windows 98, Windows 2000- MS DOS сияқты
жеке операциялық жүйелер, бірақ оларды MS DOS –пен салыстыру мүмкін емес,
өте күрделі (артықшылықтары төменде көрсетілген). Бұл жүйелермен жұмыс
істеу үшін 486 DХ4 Пентиум және т.б күрделі мүмкіндікті компьютерлер қажет.
Кез келген амалдық жүйе сияқты Wіndows мынадай мәселелердің орындалуын
қамтамасыз етеді:
□ компьютердің барлық аппараттық құрал-жабдықтарын басқаруын;
□ файлдық жүйемен жұмыс жасауын;
□ қолданбалы бағдарламалардың іске қосылуын.
Бұдан басқа Wіndows жүйесі:
□ бір уақытта бірнеше бағдарламалардың жұмыс жасауын;
□ әртүрлі бағдарламалар арасында мәліметтердің алмасуын;
□ масштабталатын қаріптерді қолдануын;
□ мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалануын;
бірыңғай анықтамалық жүйе жұмысын қамтамасыз ете алады
II.Негізгі бөлім
1.1. WINDOWS операциялық жүйе. Терезелер.

Компьютермен жұмыс істеуде МS DOS операциялық жүйесінің көптігінен
кемшіліліктері болды:
-әр жолды жүйемен тек бір есепті шешу ғана мүмкін;
-күрделі программалармен жұмыс істеу мүмкін емес (жедел жадта ұяшыктар үшін
бөлінетін орын көп емес);
-командалар тек пернетақталардан енгізіліп орындалады және олардың аты мен
орындалатын әрекет қандай команда арқылы берілетінін дәл білу керек;
-жұмыс көзбен көру түрінде (визуальды) орындалмайды, көрнекі емес,
программалар пайдаланатын сұхбаттық ішкі терезелері жоқ және т.б
1985 жылы Microsoft Windows фирмасы алғашқы рет MS DOS қуатынан
жүздеген есе артық Microsoft Windows 1.0 атайулы жүйелік программаны, ал
одан кейінгі жылдары оның кеңейтілген түрлі нұсқаларын дайындап шықты; 3.0,
3.1 және т.б№ Олардың 3№0-ге дейінгінұсқауларын пайдалану үшін кемінде
80286 микропроцессорлы компьютер керек. Ал, 80386 DX және одан жоғары
процессорлы компъютерлер Microsoft Windows (MS Windows) жүйесінің
жоғарыда аталған кез келгенімен жұмыс істей алады. Алғашқы дайындалған MS
Windows жүйелері MS DOS жұмысын жеңілдететін Norton Commander сияқтықабықша
программалар болатын; бірақ олардың NC-кеқарағанда мүмкіндігі мол және
оларпайдаланудың терезелік, визуальды принципіне негізделген еді (window-
терезе). Соңғы шыққан Windows 95, Windows 98, Windows 2000- MS DOS сияқты
жеке операциялық жүйелер, бірақ оларды MS DOS –пен салыстыру мүмкін емес,
өте күрделі (артықшылықтары төменде көрсетілген). Бұл жүйелермен жұмыс
істеу үшін 486 DХ4 Пентиум және т.б күрделі мүмкіндікті компьютерлер қажет.
Windows интерфейсінің негізгі элементі- терезе. Экранда көрінетін
терезелер негізгі, сұхбаттық және мәліметтік болып үш түрге бөлінеді.
Негізгі терезе- Windows терезесі не қолданбалы программаның редактор
терезесі. Сұхбаттық терезе- қажетті әрекет енгізілетін және т.с.с. ішкі
терезе. Мысалы, қосымша терезесінің ішінде құжат Документ деп аталатын
сұхбаттық терезеде дайындалады да, арнайы команда бойынша сақталып қойылады
және басқа сұхбаттық терезеде ашылады (сұхбаттық терезелер негізгі
терезенің ішінде шығарылады ). Бір программада сұхбаттық терезелер бірнеше
болуы мүмкін, бірақ әр ағымдық мезетте олардың біреуі ғана белсендірулі (
екпінді, іске қосылуы) тұрады.
Ішкі терезелердін тағы бір түрі – мәлеметтік терезе. Мысалы, Word
мәтіндік редакторында дайындалған құжаттың беттері мен құжатқа еңгізілген
сөздер саны сияқты мәлеметтер арнайы мәлеметтік терезеде көрсетіледі. Түрлі
типті терезелер көріністерінің айырмашылықтары да бар.
Windows-тың алатын орнын үнемдеу және тауып алуды жеңілдету үшін іске
қосылатын программаларды негізгі не файылдарды ашу сияқты сұхбаттық
терезелер ішінде түрлі белгілермен (белгішелер) түрінде орналастырып коюға
болады (белгіше-кішкене сурет, белгі).

1. OLE технологиясы

Windows-тың тағы бір ерекшелігі - Windows ортасында жұмыс
істейтін түрлі қосымшалардың өзара әрекеттестігі. Мысалы, алмастыру
буфері арқылы не өз терезесін пайдаланып бір қосымшаның берілгендерің
екіншісіне ауыстыруға болады ( буфер жөнінде 6.12- тақырыпты, ал
терезені пайдалану мысалын VII тарауғаенгізілген Word 97 мәтіндік
редакторы пайдаланатын Символдар программасын қараңыз);
OLE ( Object Linking and Embedding- Объектілерді байланыстыру
және сіңдіру) - DDE технологиясының дамытылған түрі. Алғашқы рет
енгізілген DDE технологиясында көшірілетін объект бір типті және ол
файлдар түріндегі объектілерді байланыстыратын (DDE( Dynamic Data
Exchange- берілгендерді динамикалық түрдеалмастыру) технологиясы- бір
программаның жұмыс істеу барысында (динамикалық түрде) кейбір қажетті
мәліметтерді басқа программадан алып, объектқұру әдісі). OLE
технологиясында объект түрлі типті берілгендер жиынтығы ( мәтін, графика
және т.б.) болуы мүмкін және олардың файл болуы міндетті емес. Жұмыс
тәсілі- берілгендерді ( мәтінді, суреттерді және т.б.) бір қосымшадан
екінші қосымшаға жүктеп, объект дайындау. Оны алғашқы құжат
құралдарыменөңдей беруге болады; Кірістіру-Файл командасы арқылы бірфайл
соңына екінші файлды кірістіру де мүмкін. Мұнда пайдаланылатын
қосымшалар: OLE-сервер және OLE- клиент деп аталады.Сервер ( дерек көзі(-
негізгі, клиент ( қабылдаушы) – объект дайындалатын қосымша. Мысалы,
Windows-ты пайдаланып, суретті графикалық редактордан мәтіндік
редакторға кірістіруге болады. Мұнда графикалық редактор сервер, ал
мәтіндік редактор клиент қызметін атқарады.Бірақ, кез келген қосымша
программа объект дайындай алмайды, кейбір қосымшаның тек сервер болуы,
объектіні дайындау мүмкіндігі жоқ болуы да мүмкін.Мысалы, Word 97
редакторы пайдаланатын Символдар программасы мен Формулалар редакторы
тек серверлар.
OLE технологиясының ерекшеліктерінің бірі - Жылжыту және сол жерде
қалдыру (Drag- &-Drop) принціпі. Мысалы, Жетекші терезесі ішінде файлды
таңдап, оны тышқанмен қысып алып ( тышқан түймесін басып түрып), бір
буманың үстіне әкелсеңіз, ал, одан әрі түймені босатсаңыз, файл осы бума
ішіне автоматты түрде кірістіріліп қойылады ( жетекші және бұл принцип
жөнінде 6.7- тақырыпқа енгізілген).
Алғашқы Windows 1.Х, 3.Х нүсқауларында программалар топтарының,
түрлі каталогтар мен жеке программалардың арнайы белгілемері ( Icon)
болатын. Windows 95-те каталогтар орнына бумалар ( папкалар) , файлдық
белгілемелер орнына кішкене төртбұрыш сияқты белгішелер пайдаланылған.
Барлық программалар мен берілгендер файлдары, тіпті логикалық дискілер де
осындай бумалар ішінде сақталады. Windows терезесінде көрінген буманы ашу
үшін оны тышқан түймесімен 2 рет шерту( Click ) жеткілікті. (Кейбір бумаға
енгізілген ішкі буманы экранда көрсету, ашу тәсілдері бөлектеу, мысалы, 6.3-
тақырыпты қараңыз.)

1.2 Windows операциялық жүйесінің түрлері мен сипаттамасы

1.2.1 Windows- тың анықтамалық жүйесі.
Программалық жабдықтар интерфейсіндегі негізгі элемент- оның
анықтамалық жүйесі. Онда әрбір қолданушыларға қасиетті информация толық
түрде болуы тиіс. Windows ортасының бір артықшылығы- оның анықтамалық
жүйесі бар программаларға ортақ.
Сондықтан бір программаның анықтамалық жүйесімен таныссаңыз
қалғандарының да құрылымы сондай болғандықтан керекті информацияны
қиналмай іздеп табуға болады.
Windows 3.х жүйесі үшін- Программа диспетчері терезенің жоғарғы
жағындағы менюден анықтама (справка) пунктінің мазмұны (содержание)
командасын таңдау керек.
Windows-98 жүйесі үшін іске қосу (Пуск) менюінің анықтама (справка)
командасын маңдау қажет.
Кез келген сұхбат терезесінде Көмек батырмасы бар.
Windows ортасының және оның қосымшаларының анықтамалығы гипермәтіндік
контекстке тәуелді анықтамалық жүйе болып саналады.

1.2.2 Windows 3.x
MS DOS ОЖ-і үшін қарапайым операциялық сұлба NC б.т. Бірақ NC – де
меню түріндегі ыңғайлы интерфейс қамтылғанмен де, негізінде бұл сұлбаларда
файлмен, файлдық жүктелерімен операцияларды орындау мүмкіндігі ғана
қамтылған.
Microsoft Windows 3.x жүйесі MS DOS Windows үшін операциялық графиктік
сұлба болып табылғанмен де NC- дан айрымашылығы ыңғайлы графиктік
интерфейсті қамтамасыз етеді. MS DOS мүмкіндігін едәуір толықтыруына
байланысты бумы ОЖ д.а.
Windows 3.X ОЖ- ң алғашқы сұлбасы б.т., Windows қосымшаларының жұмыс
мүмкіндіктерін қамтамасыз ете отырып сонымен қатар MS DOS –тың барлық
қолданбалы программаларын қолдайды. Мысалы: мәтіндік процессор, деректор
қоймасын басқару жүйесі (СУБД), электронды кесте, қолданушылар
программалары жұмысатры толық қамтылған.
Windows көптасырмалы режимде жұмыс істейді, яғни бір мезгілде
бірнеше программаны іске қосып, бір программалардан басқа программаларға
жылдам ауысып олардың арасында мәліметтер алмасу процесін қамтамасыз
етеді.
Windows – та ақпараттық және программалық қамтамалардың бірігушілігі
жніндегі қажеттелік аз.
Windows – жұмысқа MS DOS программасы тәрізді қарапайым жолмен
жүктеледі. MS DOS тәрізді жедел жадыны басқару, программаларды басқару,
дисплей, кілтжиын, тышқан, баспа құрылысы, порттар жұмыстарын басқару
мүмкіндігін жедел жадыға жүктелу барысында өз қолына алады.
Windows 3.X мына режимдердің біреуінде жұмыс істейді:
нақты стандартты кеңейтілген
Нақты режимде ЖЖ- мен Windows 3.X қолдамайтын апаттардың мүмкіндіктерді
қолданбайды, қолданушы 640 кбайтты ЖЖ- мен шектелген.
Стандартты режимде Windows компьютердегі мүмкін болатын кеңейтілген жадын
толығымен пайдаланады. Бұл жағдайда Windows- та жазылған қосымша
кеңейтілген жадыға жүктеледі, ал DOS программасы жәй жадыға жүктеледі.
Кеңейтілген режимде Windows виртуальды машина режимін қолдайды,
көптапсырмалылық ортаны жүзеге асырады. әрбір тапсырмаға барлық ресурстар
қосылып отарыд. Бір мезгілде бірнеше программа орнатуға жіберіледі.
Программалардың жұмысы кезінде мынадай өзара әрекеььесу схемасы жүзеге
асырылады.
Программа Windows- пен әрекеттеледі, Windows аппарттарға байланысты
құратын құрылғылар драйверлерін шақырады.
Windows 3.х. қолданбалы программалар мен утилиттерден тұрады және
мынадай басқару жабдықтарының жиынын көрсетеді;

1.2.3 Windows-95 операциялық жүйесі
Бұл ОЖ- е і 80386 – дан бастап Intel фирмасының 32 разрядты
микропроцессорларын көптапсырмалы ОЖ.
Бірақ Windows 95- ті 32 разрядты деп толық анықтама беруге болмайды,
себебі оның Windows 3.х. ядроларына сүйеніп құрылған.
Мұндағы әр тапсырма уақыт бойынша үлестіріп, приоритетті бойынша
орындалып оытрады. Неғұрлым приоритеті жоғары болса, соғұрлым приоритеті
жоғары тапсырмаға ерекше маңыз беріліп отырады.
Егер приоритеті төмен тапсырмаға процессорлық уақыт қажет болса, оның
приоритеті көтерімді. Яғни приоритеті жоғары болған алдындағы тапсырмалар
кезектен ығысырылады.
Мұндай ығыстырушы көптасырмалының тек қана Windows-95 те жазылған
программаларға ғана тән.
Windows- те MS DOS пен байланысты, бірақ бұл байланыс жиі болып
тұрады.
Windows 3.х- те файлға қатынас MS DOS файлдың жүйесін қолдану арқылы
жүргізілетін болса, Windows-95 файлға тура қатынас құрады.
Windows-иерархиялық файлдың жүйесі какталог орнына папка деген түсінікті
енгізуді файл аттары (254 символға) дейінгі ұзындықты қамтиды.
Windows-95 ОЖ- елокальды торап құруға болады, бұл торапта ол
клиенттердің де, серверлердің де функциясын атқара алады.
Windows-95 графиктік интерфейсі ОЖ- де тіркелген және жұмыс үстелі
деген түсінікті қамтиды жұмыс үстелі экран бетін толық бірнеше
элементтерден тұрады.
Windows-95 жүйесінің негізгі функциялары.
1. Кез- келген операциялық жүйе сияқты Windows-95 мынадай мәселелердің
орындалуын қамтамасыз етеді:
2. компьютердің барлық аппараттық құрал- жабдықтарын басқару;
3. файлдармен файлдық жүйемен жұмыс істеуді қамтамасыз ету;
4. қолданбалы программаларды іске қосу
5. бір уақытта бірнеше программалардың жұмыс істеуін қолдау;
6. әртүрлі программалар арасында мәліметтер алмасуы ұйымдастыру;
7. мультимедиа мүмкіндіктерін пайдалану.

1.2.4 WINDOWS NT операциялық жүйесі

ОЖ ретінде 90 жылдары құрылды.
WINDOWS NT қолданушының WINDOWS –қа ұқсас графиктік интерфейсін және
жаңа қосымшалар дайындау үшін WIN 32 API – 32- разрядты программалау
интерфейсін қатиды.
WINDOWS NT мынадай қасиеттерге ие:
Кеңейтілімдік – WINDOWS NT кодының бүтіндігіне кепілдеме беру қажеттілігі.
Бұл проблеманы шешу үшін WINDOWS NT-да артықшылықты орындамалық жүйесі және
артықшылықсыз қорғалған ішкі жүйелер жиыны құрылған.
Артықшылықты режим – ядро режимі (жадының жүйелік аумақтарына қатынас
құруға ыңғайлы барлық машиналық командаларды орындауға мүмкіндік бар).
Артықшылықсыз режим – қолданушы режим (қолданушы приоритетіне
байланысты кейбір машиналық командаларды орындауға шектеу).
Модульділік – орындамалық жүйе жекелеген компоненттер жиынын қамтиды.
Жүйелік ресурстарды пайдалану үшін объектілерді пайдалану. Объект –
деректердің абстрактылы типі, қатынас сервисті объектілер арқылы ғана
жүзеге асырылады, жүйелік ресурстарды бір типті басқаруға мүмкіндік береді.
Ауыспалылық – ОЖ-ні басқа процессорлы машинада қолдану немесе басқа
конфигурациялы машинада қолдану. Ауыспалылықты қамтамасыз ету үшін WINDOWS
NT –да қолданылады:
Ауыспалылық тіл - С – С тілін бұл тұрғыда қолдану мынаған
негізделген: кең көлемде ыңғайлы компиляторды және программаны әзірлеу
жабдықтарын қамтиды. WINDOWS ортасының графиктік компоненттері және
тораптық қолданушы интерфейстің фрагменттері осы С++ тілінде жазылған.
Процессордан оқшаулау. ЭЕМ-ң бір типтеріндегі түрлі модельді
процессорлар (мысалы , IBM және IBM-біріккен) түрлі құрылымды қамтиды.
Деректер құрылымы және регистрлері арқылы процессорға тәуелді жұмыс
жасайтын ОЖ фрагменттері ауыстырылатын модульдерде қамтылады. Модельден
модельге ауысқанда олар қайта жазылып отырады.
Платформадан оқшаулау. Түрлі өндірушілер шығарған бір типті
процессорлар (түрлі платформаны қмтитын процессорлар) ішкі құрылымдары
бойынша бір-бірінен ерекшеленеді. Платформалық-тәуелді код қатаң
оқщауланған. Модельден модельге ауысқанда олар қайта жазылып отырады.
Сенімділік – көлденең қолданушылар программалары (кездейсоқ және қасақана
жазылған зиянды программалардан) тарапынан қолданушыларды және жүйені
қорғау, қате туындаған жағдайда жылдам аңғару.
WINDOWS NT –да сенімділікке жету үшін қолданылады:
Рұқсатсыз қатынас құрудан қорғау сәулеті: қолданушыларды өзіне
тіркеуді, ресурстарға жеңілдіктерді, объектілерді қорғауды қамтиды.
Бірігушілік – басқа ОЖ-лер үшін немесе бұрынғы ескі ОЖ-лер үшін (алдыңғы
версиялары үшін) жазылған программаларды орындай алу мүмкіндігі.
Бірігушіліктің мынадай түрлері бар:
Екілік бірігушілік – екілік бірігушіліккее қол жеткізген жағдайда
орындамалық файлды басқа ОЖ-ге жіберуге болады.
Бастапқы мәтіндер деңгейіндегі бірігушілік – программаны басқа ОЖ-де
орындау үшін программаны алдын ала қайта компиляциялауға тура келеді.
Файлдық жүйелердің бірігушілігі -WINDOWS NT мынадай файлдық жүйелердің
бірігушілігін қамтамасыз етеді: MS DOS – FAT, жоғары өнімділікті файлдық
жүйелер - HPFSOS2, CDFS, NTFS.
Өнімділік –WINDOWS NT-теде өнімділікті жоғарылату үшін жиі
қолданылатын жүйелік шақырулар жылдам орындалады..

1.2.5 WINDOWS Millennium Edition (WINDOWS Me)

Бұл WINDOWS 98-дің қолданушыларға арналған жалғасы. MS DOS –тан бас
тартатын қадам жасалды: MS DOS-та Mode-ты жүктеуге болмайды, нақты режим
қолдау таппайды, autoexec.bat және config.sys шеттетіледі, ескі
утилиттердің қызметтері шектелген.
Нәтижесінде Windows Me алдыңғы версияларға қарағанда жылдам жүктеледі.
Windows Me құрастырушылары мынадай мақсаттарға сүйенеді:
Қолданушы ОЖ-ні толық мәнді мультимедиялық платформаға айналдыру. Ол үшін
мынала бар:
1. Movi Maker – компьютерге бейнематериалдарды цифрлау және жүктеу
программасы.
2. Windows Image Acquisition -WIA – жаңа версия, біріккен құрылғыларды
тауып, танып біледі (сканерлер, цифрлық камера) және көріністерді
импорттайды.
3. Windows Media Player 7 – дыбыс.
4. DirectX 7.1 – Direct Play Voice –ты қоса отырып, ойын қызметін
жақсарту, көпқолданушылық ойындар кезінде дауыстық қатынасты
қамтамасыз етеді.
Жүйе қызметін максимальды қысқартады;
Үй торабын құру үшін ыңғайлы жабдықтарды қамтамасыз етеді;
Internet ресурстарына қатынасты қамтамасыз етеді.
Windows Me -де қызметтің нақтылықтары қолданушылардан жасырылған:
көптеген жүйелік қызметтер автоматы түрде активтендіріліп, жұмыс істейді,
жұмысқа икемдеулер терең жасырылған, оларды кездейсоқ тауып алу мүмкіндігі
жоқ. Барлық конфигурациялық мүмкіндіктер Control Panel-де орналасқан.
Әрі қарайғы дамуы Windows Update-пен байланысты, мұнда жаңартылған
программаларды өздігінен жүктеп, орнатады. Қолданушының қалауы бойынша бұл
опцияны Control Panel арқылы алып тастауға болады.
Ең қызықты да, маңызды жаңалық ол – System Restore. Бұл компонент ОЖ-
де интеграцияланған, сондықтан қолданушыға тегін таратылады. Ерекше драйвер
файлдардың (жүйелік, қосымашалар файлдары, реестр және т.б.) белгілі бір
категорияларымен орындалатын операцияларды бақылап отырады, оларды өзгертер
алдында алдыңғы версияларын дискінің қордағы аумағында сақтап отырады.
Қолданушылар құжаттарын қайта жазу бақыланбайды. Жинақталған ақпарат
негізінде бақылау нүктелері құрылады. Қажетсіз жағдай туындағанда қолданушы
System Restore –ді жүктеп, еркін бақылау нүктесіне орала алады, сонымен
қатар процесс толық қайтарымды.
System Restore жұмысы үшін 10% -ға дейінгі дискілік кеңістік сақталады, бұл
200 МВ-тан кем емес.
Тораптық қоршауларды жұмысқа икемдеу тапсырмаларын шешу үшін жаңа Home
Networking Wizard – пайда болды, бұл шебер компьютерді торапқа қосуға
көмектеседі, Интернет-байланысты, баспа құрылғыларын бірігіп қолдануды
жұмысқа икемдеуге мүмкіндік береді.

1.2.6 Windows 2000 операциялық жүйесі

Windows 2000 ұяластығына төрт программалық өнім кіреді:
• Windows 2000 Server
• Windows 2000 Professional
• Windows 2000 Advanced Server
• Windows 2000 Datacenter Server
Windows 2000 бағытының барлық өнімдері NT технологиясы негізінде (Built
on NT Technology) жасалған , себебі олар Windows NT ОЖ-нен таралады.
Windows 2000 Professional жүйесі кез келген масштабтағы мекемелердегі
үстел және мобильді компьютерлерге арналған, қызметтік қосымшалар үшін
стандарты платформа ретінде Windows 9598 –алмастыра алады.
Құрылу мақсаты:
1. Жүйемен жұмысты ыңғайлы түрге келтіру (бұл үшін үйреншікті, бірақ
жаңартылған Windows интерфейсі қолданылады, онда жаңа мүмкіндіктер
қамтылған);
2. Windows NT жүйесінің дәстүрлі артықшылықтарын сақтау (сенімділік,
өнімділік, қауіпсіздік);
3. Жүйеге Windows 98 –дің үздік сапаларын беру (құрылғылардың үлкен санын
және Plug and Play технологиясын қолдау);
Жеңіл конфигурацияланатын үстелдік жүйені құру, жалпы құнын төмендетуге
мүмкіндік береді.
Windows 2000 Server – көпфункционалды ОЖ, файлдар және баспа сервері,
қосымшалар сервері, Web-сервер және коммуникационды сервер қызметін
қамтамасыз етеді. Жаңа жүйенің алдыңғы жүйелермен салыстырғандағы
артықшылығы – сенімділігі және жылдамдығы жоғары және басқару жеңіл. Active
Directory (көп мақсатты, масштабталған каталогты) негізінде құрылған
үлестірілген қызметтер жиынын қамтиды.
Көпсанды Интернет-қызмет мекемелерге Интернет-технологияны кең көлемде
қолдануға мүмкіндік береді: күрделі Web-қосымшалар құру, интратораптар
құру, ағынды ақпараттар тарату қызметі (аудио, видео және т.б.).
Windows 2000 Advanced Server (Windows 2000 Server жүйесіне қарағанда),
қуатты тораптық ОЖ, жоғары сенімділікті, кең көлемді кластерлік жүйе құруға
мүмкіндік береді. Жоғары сұранысты дерекқор құруға мүмкіндік бермек.
Windows 2000 Advanced Server-дің негізгі мүмкіндіктері:
Жадының корпоративті архитектурасы.
Кең көлемді, көппроцессорлық симметриялық өңдеу мүмкіндіктері (Symmetric
Multiprocessing – SMP), процессорлардың саны көбейіп кеткен жағдайда
өнімділікті ұлғайтады.
Жоғары дайындықты кластерлеу. Кластерлеу қызметі штаттағы жүйе
компоненті болып табылады. Оның қызметі – қосымшалар мен деректердің жоғары
сенімділігін қамтамасыз ету, кластерге екі серверді біріктіруге мүмкіндік
береді (серверлердің жалпы саны 64 болуы міндетті емес, сонымен қатар
олардың қуаттылығы және конфигурацияларының бірдей болуы міндетті емес).
Жоғарыөнімділікті сұрыптау. Windows 2000 Advanced Server деректердің
үлкен жиынында сұрыптау жасайтын стандарты программалар жұмыстарын
басқарады.
Windows 2000 Datacenter Server – барлық серверлерден де қуаттырақ.
Мұнда да кластерлеу және жүктемені баланстау мүмкіндіктері қамтылған. Үлкен
деректер көлемін сақтауға мүмкіндік бар.

7. Windows ХР операциялық жүйесі

Бұл да қуатты ОЖ, (2001 жылдың 25 октябрінде пайда болды.), мұнда
Windows 9х және NT біріктірілген, оның негізінде Windows 2000 жатыр. Бұл,
сонымен қатар приоритетті көптапсырмалық 32-разрядты ОЖ. Осы фактылар оның
негізгі сипаттамаларын анықтайды.
ХР-дің екі версиясы бар: Windows ХР Home және Windows ХР
Professional. Мұнан басқа 64-битті версиясы - Windows ХР Professional,
Intel Itanium 64-битті процессорлар үшін жасалған.
Windows ХР Home жүйесі Windows 9х жүйесінің орынын басуға
жоспарланған, бірақ Windows 2000 Professional ОЖ-ің орнын ауыстыру үшін NT
ядросында құрылған.
Windows ХР-ді орнату үшін 500 МГц-тен кем емес 128 Мб-тан артық емес
ЖЖ керек.

1.3 Windows операциялық жүйесінің бір-бірінен артықшылығы
1.3.1 Windows жүйесінің МS DOS – қа қарағанда артықшылықтары:
- қолданбалы программаларды іске қосу, олармен жұмыс істеу тәсілдері
ықшамды;
- программаның жұмыс істеу кезінде оны уақытша тоқтатып, ретімен басқа
бірнеше қолданбалы программаларды да іске қосуға болады (Windows-тың
мультипрограммалық қасиеті делінеді);
- құжат шрифтерінің көлемін және қалындығын әр түрлі етіп таңдап алу
жеңіл;
- қосымша программаларда түрлі форматты суреттерді салу, гарфиктерді
сызу және оларды бір бетке еңгізу тәсілдерді қиын емес;
- деректерді, мысалы, мәтін үзіндісі мен салынған суретті бір
қосымшадан (программадан) екіншісіне алмастыруға болады;
- Windows программасының жұмысы негізінен оқиғалар тізбектерінен және
түрлі объектілердін (нысандардың) осы оқиғаларға жауаптарынан тұрады
(объект- түрлі мәндердің қасиеттері мен әдістерінің жиынтығы,
қасиеттер- объект сипаттамалары, әдістер- кластың өрістері мен
қасиеттерін өндейтін процедуралар мен функциялар, оқиға- объект
жағдайының өзгеруі).
Әдетте Windows-ты пайдаланып жұмыс істейтін қолданбалы программаларды
қосымша деп атайды.
- Windows графикалық пайдаланушы интерфейсін пайдаланып визуальды түрде
жұмыс істейді (visual- көріністік, экрандық; и н т е р ф е й с- адам,
құрылғы және программаның өзара әрекеттестіктерінің қамтамасыз ететін
құралдар мен ережелер). Оның негізі- монитор экранында көрінетін
графикалық объектілерден тұратын терезелер. Жүйе өзі техникалық
құрылғыны ажырата біледі де, Қос та жұмыс істей бер технологиясынын
басшылыққа алып, сәйкес команда бойынша жұмыс істей береді.
Жалпы, Windows операциялық жүйесінің жұмысы берілгендер мен программаларға
бірдей тәсіл пайдаланатын объектілі- бағдарлы программалау (ОБП)
принципіне негізделген. Оның негізгісі- объект ұғымы. Ұғым алгоритмдер мен
алгоритмдер арқылыөнделетін берілгендерді ( мәліметтерді) біріктіреді.
Windows-та пайдаланатынобъектілер көп: файлдық жүйе объектілері ( файлдар,
бумалар,қосымшалар мен құжаттар), терезелер, жұмыс үстелі және т.б.
Windows қосымшалары да Windows-қанегізделіп, компонентік және
объектілік тәсілдерді пайдаланып жұмыс істейді. Компоненттік тәсілдің
мәнісі- әр қосымшаның кітапханасы программалау ортасында дайындалып, арнайы
іс- әрекеттерді орындайтын компоненттерэлементтерінен жинақталады. Олар
жеткіліксіз болса ғана объектіні өндеуге арналған үстеме программа құрылады
(Windows қосымшалары: Visual Basic, Delphi Borland C++ және т.б.). Бұл
программалау технологиясына жасалған нағыз революция деугн болады.
Windows З.Х, Windows 9Х жүйелерінің құрамына мүмкіндіктері біршама
жеткілікті мәтіндік Write ( Word Pad ) және графикалық Paintbrush (Paint
) редакторлары енгізілген ( Х-түрлі цифралар үшін пайдаланылған белгі).
Оларға мол мүмкіндікті MS Word for Windows (Word ) мәтіндік редакторы мен
ғылыми- зерттеу және шаруашылық жұмыстарда түрлі берілгендерді өндеуге
арналған Microsoft Excel программасын ( электрондық кестесін) және т.б.
программаларды енгізіп қою да қиын емес. Оларды Microsoft Office
программалары деп атайды. Программалардың көпшілігі үлкен көлемді. Мысалы,
Word редакторының алғашқы қарапайымдау нұсқалары (Word 2, Word 6) жадта
кемінде 4 Мб, ал дискіде 16-20 Мб орын алатын.
Windows тышқан құрылғысын пайдаланып жұмыс шстеуге негізделген.
Оның пернетақтамен жұмыс істеу мүмкіндігі де жеткілікті, бірақ тышқан-
Windows-пен және Windows-ты пайдаланатын қолданбалы программалармен жұмыс
істеу үшін ыңғайлы құрылғы. Тышқанның арнайы курсоры бар. Оны меңзеуіш,
меңзер не көрсеткіш деп де атайды. Әдетте қолданылатыны көрсеткішті оның
белгіше атауының үстіне әкеліп, бір не екі шерткен кездеіске қосылады (
шерту- click).Бұдан былайғы мәтіндерде арнайы айту қажет болмаса, сол жақ
түймені қысқаша түрде тек түйме деп атаймыз, оң жақ түйме арнайы командалар
үшін ғана пайдаланылады және оны пайдалану кезінде оң жақ түйме деп атап
көрсетеміз.
Microsoft фирмасының 1996 жылы жарыққа шығарған Windows 95 атаулы
жаңа программасы- оның алдындағы нұсқауларына көптеген өзгерістер
енгізіліп, жеке операциялық жүйе ретінде дайындалған түрі. Мұнда
пайдаланушы мен компьютер арасындағы байланысты ұйымдастыру ( негізгі
интерфейс )жоғары дәрежеде орындалған.
Жүйе құрамында төменде аталған бірнеше стандартты программалар
бар:
Word Pad мәтіндік редакторы. Оның қүрамына жиі пайдаланылатын командаларды
орындауға арналған аспаптар панелі енгізілген. Жалпы, Word Pad кішіргім
Word 97 мәтіндік редакторы сияқты (Word 97 күрделі программа, ол келесі
тарауға енгізілген).
- Блокнот- бір ғана шрифт түрін пайдаланатын қарапайым мәтіндік
редактор. Эдетте ол телеграмма, хат сияқты қысқа мәліметтерді
дайындауда қолданылады.
- Paint графикалық редакторы. ( ол жөнінде 6.23- тақырыпта баяндалған).
- Калькулятор- әдеттегі инженерлік, арифметикалық калькулятор сияқты
жұмыс істейді.
Оларға қосымша, жүйе құрамында электрондық поштамен, факспен және
желімен жұмыс істеуге арналған Интернеттің және ойын программаларының
болуы да мүмкін.
Windows-та MS DOS жүйесі мен Norton Commander (NC) қабықшасы
Windows-тың қосымша программалары ретінде қарастырылған.
Windows-та құрылған программалар мен файлдар MS DOS- тағы сияқты
каталогтар мен ішкі каталогтар ішіне енгізіліп қойылады.
Windows-та каталог, ішкі каталог орнына бума, ішкі бума атаулары
пайдаланылады.
Windows операциялық жүйесінің орындайтын көптеген іс-әрекеттері MS
DOS және т.б операциялық жүйелердің орындайтыніс әрекеттері сияқты, яғни
Windows MS DOS-қа толық ұйлесімді ( операциялық жүйе командаларының
негізгілері MS DOS жүйесінің командаларымен бірдей, себебі Windows MS
DOS-тың жаңарған тип бойынша дамытылған түрі). Оларға қоса, жүйенің бірнеше
қолданбалы программамен ( қосымшалармен) және мультимедиямен жұмыс істеуді
басқара мүмкіндіктері бар. Жүйе қажет кезінде қосымшалар пайдаланатын
сұхбаттық терезелерді экранға шығарады, масштабталған қаріптермен (
шрифтермен) жұмыс істеуді сүйемелдейді, т.б.
Windows 95-тің ерекшеліктерінің бірі- көптегег файлдық құжаттарды
іске қоспай тұрып, олардың мазмұндарын экранға шығарып, танысып шығуды
сүйемелдейтінінде де.

1.3.2 Windows 98-дің Windows 95 айырмашылығы
Windows 98-дің Windows 95-пен салыстырғанда көп айырмашылығы
жоқ. Оның ерекшеліктері:
- процессорының қуаты күшті, программаны тезірек орындайды (
жылдамдығы=66 МГц);
- пайдаланатын жылдам жад көлемі =16 Мб;
- винчестер көлемі =190Мб
- барлық қосымшалар жұмысын бір операциялық жүйе басқарады;
- интернетпен жұмыс ыңғайлы түрге келтірілген;
- компьютер дұрыс өшірілген болса, дискіні тексеру автоматты түрде
орындалады;
- архивтеу программасының мүмкіндігі кеңейтілген, т.б.

1.3.3 Windows 2000-да Windows 98-ден айырмашылығы
Windows 2000-да Windows 98-бен салыстырғанда өзгерістер көп емес. Онда
-Интернет ортасында информацияны қорғау тәсілі жетілдірілген;
-Интернетпен жұмыс одан әрі ыңғайлы түрге келтірілген;
-компрессорлық өндеуәдісі жақсартылған;
-клиенттер мен серверлерді басқару жолы кеңейтілген және т.б.
Жалпы, Windows ортасында жұмыс істейтін редакторлар компьютерлік
әлемде кеңінен пайдаланылатын WYSIWYG ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Microsoft Windows
Ядросы Unix Linux тұқымдас операциялық жүйелер
Windows жүйесіндегі файылдар мен папкалармен жұмыс жасау
Windows жүйесімен жұмыс істеу негіздері
Wіndows жайлы жалпы мағлұматтар
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕНІҢ ЯДРОСЫ
Windows 8 ОЖ жұмыс режимдері
Windows 98
Windows жүйесімен жұмысты аяқтау
Операциялық жүйелердің даму бағыттары. Операциялық жүйенің функциялары және міндеттері
Пәндер