Латын әліпбиіне көшетін уақыт келді
1 Латын әліпбиіне көшетін уақыт келді
2 Латын таңбалары қазақтың табиғатына жақын
3 Жеті рет өлшеп, бір рет кес
4 Ұтатын жағымыз көп, өткенімізді ұмытпайық
2 Латын таңбалары қазақтың табиғатына жақын
3 Жеті рет өлшеп, бір рет кес
4 Ұтатын жағымыз көп, өткенімізді ұмытпайық
Ал Түр¬кістан қаласында зиялы қауым өкіл¬дері¬мен өткен басқосуында мемлекет бас¬шысының латын әрпіне бірте-бірте көшу қажеттігін тағы қайталағанына көп бола қойған жоқ. Мәдениет министрі болып тұрған кезінде Мұхтар Құл-Мұхаммед: «Ер¬те ме, кеш пе Қазақстан латын әліп¬биіне көшеді» деген мәлімдеме жасағаны да белгілі.
Елімізде латын әліпбиіне көшу мәселесі соңғы жиырма жылда көтеріліп, соның он жылында қызу талқыланып келеді. Бірақ жаңа әліпбиге қашан көшетініміз әзірге белгісіз. Десек те, оның толғағы күннен-күнге жақындап келе жатқаны байқалады. Қоғамдағы кейбір пікірлерге, соның ішін¬де, әсіресе, Ресейге қарап бой түзеп үй¬рен¬¬ген азаматтардың, қоғамдық ұйым¬дардың қарсылығына қарамастан Қазақ¬с¬тан Әзірбайжан, Өзбекстан елдері сияқты түбінде латын таңбасына көшетіні анық болып отыр.
Бұл мәселені жете зерттеген маман¬дар¬дың айтуынша, қазіргі әліпбиімізді «қазақ әліпбиі» деп атаудың еш реті жоқ. Оны «қазақ әліпбиі» емес, «қазақ-орыс әліпбиі» деп атауға да болады. Өйткені, әліпбиіміз бір тілдің емес, әлдеқашан қос тілдің әліпбиі болып орнығып алды. Латын графикасына көшуді кешеуілдетпей, алдағы 10 жылдың көлемінде жүзеге асыру қажет. Латын әліпбиіне көшкен өзге елдер бұдан тек пайда көрген. Айталық, латын қарпіне көшкен соң, Өзбекстанда тұратын халықтың 97 пайызы өзбек тілін¬де сөйлейтін болған, өзбек тілі ең керекті және ең басты тілге айналған. Бүгінге дейін латын қарпіне негізделген жаңа қазақ әліпбиінің дайын 11 нұсқасы бар екен. Ендігісі, тек нақты шешім қабылдау қалды. Тіпті, кешігіп жатырмыз дегендер де бар.
Елімізде латын әліпбиіне көшу мәселесі соңғы жиырма жылда көтеріліп, соның он жылында қызу талқыланып келеді. Бірақ жаңа әліпбиге қашан көшетініміз әзірге белгісіз. Десек те, оның толғағы күннен-күнге жақындап келе жатқаны байқалады. Қоғамдағы кейбір пікірлерге, соның ішін¬де, әсіресе, Ресейге қарап бой түзеп үй¬рен¬¬ген азаматтардың, қоғамдық ұйым¬дардың қарсылығына қарамастан Қазақ¬с¬тан Әзірбайжан, Өзбекстан елдері сияқты түбінде латын таңбасына көшетіні анық болып отыр.
Бұл мәселені жете зерттеген маман¬дар¬дың айтуынша, қазіргі әліпбиімізді «қазақ әліпбиі» деп атаудың еш реті жоқ. Оны «қазақ әліпбиі» емес, «қазақ-орыс әліпбиі» деп атауға да болады. Өйткені, әліпбиіміз бір тілдің емес, әлдеқашан қос тілдің әліпбиі болып орнығып алды. Латын графикасына көшуді кешеуілдетпей, алдағы 10 жылдың көлемінде жүзеге асыру қажет. Латын әліпбиіне көшкен өзге елдер бұдан тек пайда көрген. Айталық, латын қарпіне көшкен соң, Өзбекстанда тұратын халықтың 97 пайызы өзбек тілін¬де сөйлейтін болған, өзбек тілі ең керекті және ең басты тілге айналған. Бүгінге дейін латын қарпіне негізделген жаңа қазақ әліпбиінің дайын 11 нұсқасы бар екен. Ендігісі, тек нақты шешім қабылдау қалды. Тіпті, кешігіп жатырмыз дегендер де бар.
Латын әліпбиіне көшетін уақыт келді
Қазақ әліпбиін латынға көшіру жөнін - дегі мәселеге қайта оралу керек. Бір кез - дері біз оны кейінге қалдырған едік. Әйтсе де латын қарпі коммуникациялық кеңіс - тікте басымдыққа ие және көптеген елдер, соның ішінде посткеңестік елдердің латын қарпіне көшуі кездейсоқтық емес. Мамандар жарты жылдың ішінде мәселені зерттеп, нақты ұсыныстармен шығуы тиіс. Әлбет - те, біз бұл жерде асығыстыққа бой алдырмай, оның артықшылықтары мен кемшіліктерін зерделеп алуымыз керек.
2006 жылдың 24 қазанында өткен Қазақстан халықтары Ассамблеясының ХІІ сессиясында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осылай деген болатын.
Ал Түр - кістан қаласында зиялы қауым өкіл - дері - мен өткен басқосуында мемлекет бас - шысының латын әрпіне бірте-бірте көшу қажеттігін тағы қайталағанына көп бола қойған жоқ. Мәдениет министрі болып тұрған кезінде Мұхтар Құл-Мұхаммед: Ер - те ме, кеш пе Қазақстан латын әліп - биіне көшеді деген мәлімдеме жасағаны да белгілі.
Елімізде латын әліпбиіне көшу мәселесі соңғы жиырма жылда көтеріліп, соның он жылында қызу талқыланып келеді. Бірақ жаңа әліпбиге қашан көшетініміз әзірге белгісіз. Десек те, оның толғағы күннен-күнге жақындап келе жатқаны байқалады. Қоғамдағы кейбір пікірлерге, соның ішін - де, әсіресе, Ресейге қарап бой түзеп үй - рен - - ген азаматтардың, қоғамдық ұйым - дардың қарсылығына қарамастан Қазақ - с - тан Әзірбайжан, Өзбекстан елдері сияқты түбінде латын таңбасына көшетіні анық болып отыр.
Бұл мәселені жете зерттеген маман - дар - дың айтуынша, қазіргі әліпбиімізді қазақ әліпбиі деп атаудың еш реті жоқ. Оны қазақ әліпбиі емес, қазақ-орыс әліпбиі деп атауға да болады. Өйткені, әліпбиіміз бір тілдің емес, әлдеқашан қос тілдің әліпбиі болып орнығып алды. Латын графикасына көшуді кешеуілдетпей, алдағы 10 жылдың көлемінде жүзеге асыру қажет. Латын әліпбиіне көшкен өзге елдер бұдан тек пайда көрген. Айталық, латын қарпіне көшкен соң, Өзбекстанда тұратын халықтың 97 пайызы өзбек тілін - де сөйлейтін болған, өзбек тілі ең керекті және ең басты тілге айналған. Бүгінге дейін латын қарпіне негізделген жаңа қазақ әліпбиінің дайын 11 нұсқасы бар екен. Ендігісі, тек нақты шешім қабылдау қалды. Тіпті, кешігіп жатырмыз дегендер де бар.
Латын әліппесіне көшуді біз сәл кешірек қолға алып отырмыз. Әліппе ауыс - тыру - дың пайда-зиянын білмейтін - дер - дің үрейшілдігі жаман болады. Атағы барларда үрей болған соң, іс басындағылар да амалсыз үрпиісіп қа - райды. Латынға көшу керек. Біз қата - рымыздан кешігудеміз. Әзірбайжандар бірден көшіп, техника тіліне үйреніп қалды. Ал, қасымыздағы Өз - бе - к - стан осыдан он жыл бұрын мек - теп - терін латыншаға көшірген. Балалардың оқуын латыншаға көшіру арқылы олардың ата-аналарының да сауатын ашып алды. Бүкіл адамзаттың 60-70 пайыздайы латын әліппесін қолданады. Дүниежүзіндегі тех - никалық құрал-аспаптар латын әрпіне не - гізделген. Өркендеу заңы жасалғанды сақтап, бауырыңа басып жата бер де - мей - ді. Енді тартыншақтай берсек, көш соңын - да қалып қою оңайдың оңайы. Елу елдің қатарына кіреміз десек, латын әрпінің пайдасы тимесе, зияны тимейді, - деген болатын танымал ғалымымыз Тұрсынбек Кәкішұлы.
Латын қарпіне көшуден ұтатын жеріміз қайсы? Ескерілетін жәйт қайсы? Әліпбиді ауыстыру арқылы тіліміздің қасиетін жоғалтып алмаймыз ба? Біз осы сауалдар - ды ... жалғасы
Қазақ әліпбиін латынға көшіру жөнін - дегі мәселеге қайта оралу керек. Бір кез - дері біз оны кейінге қалдырған едік. Әйтсе де латын қарпі коммуникациялық кеңіс - тікте басымдыққа ие және көптеген елдер, соның ішінде посткеңестік елдердің латын қарпіне көшуі кездейсоқтық емес. Мамандар жарты жылдың ішінде мәселені зерттеп, нақты ұсыныстармен шығуы тиіс. Әлбет - те, біз бұл жерде асығыстыққа бой алдырмай, оның артықшылықтары мен кемшіліктерін зерделеп алуымыз керек.
2006 жылдың 24 қазанында өткен Қазақстан халықтары Ассамблеясының ХІІ сессиясында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев осылай деген болатын.
Ал Түр - кістан қаласында зиялы қауым өкіл - дері - мен өткен басқосуында мемлекет бас - шысының латын әрпіне бірте-бірте көшу қажеттігін тағы қайталағанына көп бола қойған жоқ. Мәдениет министрі болып тұрған кезінде Мұхтар Құл-Мұхаммед: Ер - те ме, кеш пе Қазақстан латын әліп - биіне көшеді деген мәлімдеме жасағаны да белгілі.
Елімізде латын әліпбиіне көшу мәселесі соңғы жиырма жылда көтеріліп, соның он жылында қызу талқыланып келеді. Бірақ жаңа әліпбиге қашан көшетініміз әзірге белгісіз. Десек те, оның толғағы күннен-күнге жақындап келе жатқаны байқалады. Қоғамдағы кейбір пікірлерге, соның ішін - де, әсіресе, Ресейге қарап бой түзеп үй - рен - - ген азаматтардың, қоғамдық ұйым - дардың қарсылығына қарамастан Қазақ - с - тан Әзірбайжан, Өзбекстан елдері сияқты түбінде латын таңбасына көшетіні анық болып отыр.
Бұл мәселені жете зерттеген маман - дар - дың айтуынша, қазіргі әліпбиімізді қазақ әліпбиі деп атаудың еш реті жоқ. Оны қазақ әліпбиі емес, қазақ-орыс әліпбиі деп атауға да болады. Өйткені, әліпбиіміз бір тілдің емес, әлдеқашан қос тілдің әліпбиі болып орнығып алды. Латын графикасына көшуді кешеуілдетпей, алдағы 10 жылдың көлемінде жүзеге асыру қажет. Латын әліпбиіне көшкен өзге елдер бұдан тек пайда көрген. Айталық, латын қарпіне көшкен соң, Өзбекстанда тұратын халықтың 97 пайызы өзбек тілін - де сөйлейтін болған, өзбек тілі ең керекті және ең басты тілге айналған. Бүгінге дейін латын қарпіне негізделген жаңа қазақ әліпбиінің дайын 11 нұсқасы бар екен. Ендігісі, тек нақты шешім қабылдау қалды. Тіпті, кешігіп жатырмыз дегендер де бар.
Латын әліппесіне көшуді біз сәл кешірек қолға алып отырмыз. Әліппе ауыс - тыру - дың пайда-зиянын білмейтін - дер - дің үрейшілдігі жаман болады. Атағы барларда үрей болған соң, іс басындағылар да амалсыз үрпиісіп қа - райды. Латынға көшу керек. Біз қата - рымыздан кешігудеміз. Әзірбайжандар бірден көшіп, техника тіліне үйреніп қалды. Ал, қасымыздағы Өз - бе - к - стан осыдан он жыл бұрын мек - теп - терін латыншаға көшірген. Балалардың оқуын латыншаға көшіру арқылы олардың ата-аналарының да сауатын ашып алды. Бүкіл адамзаттың 60-70 пайыздайы латын әліппесін қолданады. Дүниежүзіндегі тех - никалық құрал-аспаптар латын әрпіне не - гізделген. Өркендеу заңы жасалғанды сақтап, бауырыңа басып жата бер де - мей - ді. Енді тартыншақтай берсек, көш соңын - да қалып қою оңайдың оңайы. Елу елдің қатарына кіреміз десек, латын әрпінің пайдасы тимесе, зияны тимейді, - деген болатын танымал ғалымымыз Тұрсынбек Кәкішұлы.
Латын қарпіне көшуден ұтатын жеріміз қайсы? Ескерілетін жәйт қайсы? Әліпбиді ауыстыру арқылы тіліміздің қасиетін жоғалтып алмаймыз ба? Біз осы сауалдар - ды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz