Ұзақ мерзімді активтер есебінің әдістемесін зерттеу

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 120 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1 ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР ЕСЕБІ ЖӘНЕ ОНЫ БАҒАЛАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Ұзақ мерзімді активтердің теориялық мәні және жіктелуі . . . 5

1. 2 Ұзақ мерзімді активтердің құнсыздануының мәні мен маңызы . . . 13

2 ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР БОЙЫНША БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

2. 1 Негізгі құралдар мен материалдық емес активтер есебін ұйымдастыру 18

2. 2 Ұзақ мерзімді активтер есебін ХҚЕС үйлестіру және көшу кезеңіндегі мәселелер . . . 26

2. 3 «СЭМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі негізінде ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалау және олардың бағалау құндары . . . 32

3 ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР ЕСЕБІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ МЕН ҚҰНСЫЗДАНУ ЕСЕБІ

3. 1 Негізгі құралдар мен материалдық емес активтердің құнсыздану есебі 49

3. 2 Ұзақ мерзімді активтер есебінің аудиті . . . 52

3. 3 Ұзақ мерзімді активтер есебін жетілдіру жолдары . . . 71

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 76

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 79

Нормативтік сілтемелер

Диссертацияда келесі заңдар мен стандарттарға сілтемелер қолданды:

ҚР «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Заңы

Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі

№1Ұлттық қаржылық есеп стандарты (ҰҚЕС)

№2 Ұлттық қаржылық есеп стандарты (ҰҚЕС)

№16 ХҚЕС (IAS) «Негізгі құралдар»

№16 ХҚЕС(IAS) «Негізгі құралдар» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар

№17 ХҚЕС (IAS) «Жал»

№17 ХҚЕС (IAS) «Жал» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар

№40 ХҚЕС (IAS) «Инвестициялық мүлік»

№40 ХҚЕС (IAS) «Инвестициялық мүлік» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар

№36 ХҚЕС (IAS) «Активтердің құнсыздануы»

№36 ХҚЕС (IAS) «Активтердің құнсыздануы» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар

№38 ХҚЕС (IAS) «Материалды емес активтер»

№23 ХҚЕС (IAS) «Зайымдар бойынша шығындар»

№8 ХҚЕС (IAS) «Есеп саясаты, есептік бухгалтерлік бағалаулардағы өзгерістер мен қателер»

№5 ХҚЕС (IFRS) «Сату мен қызметін тоқтатуға арналған ұзақ мерзімді активтер»

Анықтамалар

Ұзақ мерзімді активтер- кәсіпорынның шаруашылық қызметінде бір жылдан артық мерзімге пайдаланылатын және қайта сатып-өткізуге жатпайтын құралдарды айтады

Негізгі құралдар - бұл өндірісте қолдану үшін немесе тауарларды, не қызметтерді жеткізу үшін, басқа тұлғаларға жалға беру үшін немесе әкімшілік мақсатқа арналған, және пайдалануы бір кезеңнең астам уақыт ішінде көзделетін материалды активтер

Актив - бұл құны шынайы бағалана алынатын және ұйым объектімен байланысты болашақ экономикалық тиімділікті алу көзделетін, алдыңғы оқиғалар нәтижесінде туындаған, ұйыммен бақыланатын ресурс.

Материалдық активтер - заттық нысаны бар активтер, оларды көруге және ұстауға болады.

Өндiрiстiк негiзгi құралдар - тiкелей өндiрiс процесiнде қатысатын немесе оған жағдай жасайтын негiзгi құралдар. Олардың құрамына: өндiрiстiк ғимараттар, машиналар, құрылғылар, өлшейтiн және реттейтiн приборлар, лабораториялық құрылғылар, транспорт, отырғызылған көп жылдық көшеттер кіреді.

Өндiрiстiк емес - тұтынушылық мақсаттағы негiзгi құралдар. Олар өндiрiстiк процеске қатыспайды, тек кәсiпорын қызметкерлерiнiң қажетiлiктерiн қамтамасыз ету үшiн қолданылады. (ғимараттар, денсаулық сақтау орындарының, денешынықтыру, спорт мүлiктерi) .

Меншiктi - кәсiпорының меншiгiндегi және балансында көрсетiлетiн негiзгi құраладар;

Жалданаған - жалдық келiсiмшартта белгiленген мерзiмге басқа кәсiпорыннан алынған негiзгi құралдар.

Өтеусіз пайдалануға алынған - заңды және жеке тұлғалар негізгі құралдарды өтеусіз пайдалануға берген кезде.

Сенімді басқаруға алынған - негізгі құралдарға иелік ету құқығы берілген кезде.

Бастапқы құн (сатып алуға кеткен нақты шығындар) - активті алу үшін оны сатып алу немесе құру сәтінде төленген ақша-қаражаттар немесе олардың эквиваленттерінің сомасы және активті алу үшін есесіне қарсы берілген объектінің әділ құны (№16 ХҚЕС) .

Баланстық құн (қалдық құны) - бұл негiзгi құралдардың амортизациялық жарнасы шегерілген, бастапқы, не ағымдағы құны.

Әділ құн (ағымдағы, нарықтық құн) - тәуелсіз, мәміле жасасқысы келетін, ол туралы жақсы ақпаратталған екі жақ арасында айырбас мүмкін бола алатын бағаға тең, немесе сәйкес негізгі құралдарды сатып алу үшін қажетті сома.

Жойылу құны - объектіні жою бойынша шығындарды шегеріп тастағаннан кейінгі, негізгі құралдардың тиімді қызмет ету мерзімінің соңында компанияның негізгі құрал үшін алуды көздеп отырған таза сомаға тең.

Амортизациялық құн - жойылу құнын шегеріп тастағаннан кейінгі негізгі құралдар объектілерінің нақты құны немесе қаржылық есептілікте нақты құнның орнына көрініс тапқан оның басқа құны.

Құнсызданудан шеккен зиян - негізгі құралдардың баланстық құны өтелетін құннан асып тұрған сомаға тең.

Өтелу құны - бұл сату құны мен негізгі құралдарды пайдаланудан компанияға әкелетін құндылықтар түсініктерінің ішінен ең жоғарғысы.

Табыстық көзқарас (капиталдану көзқарасы (Income approach), табыстық әдіс (Capitalization approach) - объектілерді пайдаланудан болашақ табыстардың ағымдағы құндарын анықтауға негізделген активтерді бағалау әдісі.

Шығындық көзқарас (сомалау көзқарасы (Summation approach) - тозудың барлық түрлерін ескергендегі объектінің құрылуы, өзгеруі мен жойылуына кеткен шығындар құнын анықтауға негізделген активтерді бағалау әдісі.

Орын басудың қалдық құн әдісі (DRC method) - физикалық тозу мен жұмысқа қатысы бар барлық ескіру мен оңайлату нысандарын шегергеннең кейінгі активтің қайта өңдірілу мен орнын басудың ағымдағы шығындары.

Орын басудың амортизацияланған шығындары (амортизированные затраты замещения (АЗЗ) [depreciated replacement cost] ) - тікелей нарықтық куәландырулар шектеулі жағдайда қаржылық есептілік мақсаттары үшін арнаулы активтер құнының өлшемін бағалауға (assessing the value) шығыстық көзқарасты қолдану.

Күрделі шығындар - негізгі құралдарды пайдаланудан алатын тиімділіктерді көбейтетін және капиталдануы тиіс шығындар.

Капиталдандыру - негізгі құралдар құнының өсуіне жататын шығындар.

Күрделі жөндеу - бұл белгілі бір мерзімділікпен (бірнеше жылда бір рет) өткізілетін жұмыстар, онда кейін сынау жұмыстарын өткізе отырып жөнделетін объектілердің барлық тозған тораптарын, бөлшектерін ажыратып, қалпына келтіру жүргізілетін жөндеулер.

Ағымдағы шығындар - негізгі құралдардың есептік қызмет мерзімін ұстау үшін жүргізілетін шығындар, оларды шығындарға есептен шығыстау қажет.

Ағымдағы жөндеу - бұл негізгі құралдарды жұмыс жағдайында ұстау үшін оның тозған тетіктерін алмастыру немесе түзету.

Жал дегеніміз - бұл ақылы төлем үшін жалға берушінің жалға алушыға уақытша пайдалану мен иелікке өз активтерін беруі.

Жалға беруші - жалдау шарты бойынша мүлікті жалға беретін меншік иесі.

Жалға алушы - бұл жалдау шарты бойынша мүлікті жалға алатын заңды немесе жеке тұлға.

Жалдау шарты дегеніміз - тараптардың еркінділігі мен толық тең құқықтылығы негізінде жасалатын жалдау шартының талаптарына сай мүлікті жалға беру туралы жалгер мен жалға беруші арасындағы келісім.

Жал мерзімі - бұл активтерді жалға алу үшін жалға алушы келісімшартқа отыратын өзгермейтін уақыт кезеңі, сонымен қатар жал мерзімінің басында айтылған, жалға алушының жал мерзімін келесі төлемімен немесе төлемінсіз басқа да келесі мерзім ішінде ұзартуға құқығы бар кезеңдер.

Ең төменгі жалдық төлемдер дегеніміз - бұл жал мерзімі ішіндегі төлемдер, оны жалға алушы төлейді.

Негізгі құралдардың түгендеуі - орналасу жері немесе пайдалануы бойынша олардың нақты қолда барын тексеруде тұжырымдайды.

Инфляция - бұл ақшаның сатып алу құнының төмендеу үрдісі.

Пайдалану құндылығы - қарастырылатын активтен болашақ ақша ағымдарының дисконтталған сомасын алуды көздейді.

Өтелетін құнды анықтау - активті пайдалану құндылығы мен сату шығындарын шегергеннен кейінгі әділ құн сияқты екі мәннің ішінен барынша көбін таңдаудан тұрады.

Ақша құралдарын генерациялайтын бірліктер (АҚГБ ) - ұйымның басқа активтерінен (немесе активтер тобынан), ақша қаражаттар ағымынан іс жүзінде тәуелсіз ақша қаржыларының ағымын жасайтын ұйым активтерінің ең аз анықталатын тобы.

Активтердің құнсыздануы - сыртқы және ішкі факторлардың әсерінен туындаған активтердің елеулі арзандауы.

Толық өтелу құны - баламалы материалдар мен барлық пайдалану параметрлерін сақтай отырып, бүгінгі замаң талаптарына сай объектінің нақты көшірмесін жаңадан жасауға кеткен есептік шығындар.

Толық ұдайы өндіріс құны - бұл бағалау объектісімен бірдей жұмыс көлемі, дизайн мен тура сондай материалдарды қолдану арқылы (өзінде кемшіліктер, «сәйкессіздіктер» және ескіруді іске асырады) бағаланатын объектінің нақты көшірмесінің ағымдағы бағалардағы құны.

Функционалды құнсыздану дегеніміз - бүл жаңа технологияларды пайдалану нәтижесінде алынған анағұрлым тиімді немесе онша қымбат емес объектілермен салыстырғанда бағаланып отырған мүліктің тиімсіздігі немесе оған ұқсас объектілердің болмауынан туындаған мүлік құнының немесе оның пайдалылығының төмендеуі.

Экономикалық (сыртқы) құнсыздану - шикізаттар мен материалдардың, еңбекақы мен қызметтердің (өнім бағаларының өсуінен шығындардың орнын толтырусыз) қымбаттауы, өнімге сұраныстың төмендеуі, бәсекелестіктің өсуі, қоршаған ортаны қорғауға байланысты талаптар мен ұқсас шектеулер, инфляция немесе жоғары пайыздық қойылымдар немесе оларға сәйкес факторлар сияқты мүлікке байланысты сыртқы себептерден мүлік құнының немесе тиімділігінің төмендеуі.

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Бүгінгі күні ел экономикасының нарықтық қатынастарға бет бұруы, елбасымыздың жаһандану саясаты, ал 2007 жылы президентіміздің Қазақстан Республикасының халқына жіберген жолдауында, бүкіл әлемдік сауда ұйымының мүшесі болу мен дүние жүзінде бәсекеге қабілетті 50 мемлекеттің құрамына кіру, біздің басты міндетіміз екендігін айта кетіп, ол үшін кәсіпкерлік қызметпен айналысатын ұйымдар 2010 жылға дейін толығымен халықаралық стандарттарға көшіп бітуі тиіс деген хабарламасынан, ал 2008 жылдың 1 қаңтарынан кіші және орта кәсіпкерлік субъектілері есепті № 2 ұлттық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес жүргізуі керек. Аталған мақсаттарды жүзеге асырудың арқасында жаңа кәсіпкерлік нысандар пайда болып, отандық кәсіпкерлер үшін жаңа бағыттар мен орасан зор мүмкіншіліктердің ашылатынына күмәніміз жоқ. Міне, осы жағдайлар мен факторлардың әсері бухгалтерлік есептің рөлі мен маңызын арттырып, бухгалтерлік есеп жүйесінің алдында жаңа және неғұрлым жоғары талаптарды қояды. Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы ірі кәсіпорындарының акцияларын сатып алу арқылы, сондай-ақ бухгалтерлік есеп жүйесінің халықаралық есеп пен есептілік стандарттарына міндетті жақындату талаптары бойынша бірегей бақыланатын компанияларды құру арқылы ел экономикасына шетел капиталының кең көлемде қатысуының арқасында жүргізіледі.

Ұйымның шаруашылық қызметінің жүзеге асырылуына оның қолда бар экономикалық ресурстары мүмкіндік береді. Ұйым қызметінің үздіксіз қызмет атқаруын және өндірістік қуатын қамтамасыз етуде материалдық және еңбек ресурстарымен қатар негізгі құралдар және материалдық емес активтердің атқаратын рөлі зор. Ұзақ мерзімді активтерді тиімді пайдаланудың негізінде өндірістік процесс өзінің бірқалыпты үздіксіз принципін жүзеге асырады. Негізгі құралдар ұйымның материалды - техникалық базасын және өндірістік потенциалын сипаттаушы экономикалық маңызы жағынан аса жоғарғы дәрежедегі көрсеткіш.

Ал, көптеген ұйымдарда негізгі құралдар оның барлық активтерінің ішінде жартысынан көбін құрайды. Қазіргі кезде қазақстандық кәсіпорындармен шығарылатын өнімдер, жасалатын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің бәсекелестігін қамтамасыз ету үшін өндіріс үрдісінде негізін қызмет ететін негізгі құралдар құрайтын, жоғары технологиялы материалдық база қажет.

Ұзақ мерзімді активтердің құрылымы мен көлемі, құнсыздану деңгейі туралы ақпарат ұйымның төлем қабілеттілігі мен инвестициялық тартымдылығын бағалау кезінде өте маңызды. Осыған орай ұйымдар өздерінің өндіріс базасын нығайту, кеңейту, жаңа бағыттарды меңгеру үшін негізгі құралдар мен МЕА-ң олардың құнсыздануының есебін жүргізуді дұрыс жолға қойып, олардың жұмыс істелуін жүйелі түрде ұйымдастыру қажет.

Нарықтық экономиканың басты шарттарының бірі, қызмет етіп жатқан өндірістік қуаттар мен мүмкіндіктерді толық пайдаланудың негізінде өндірістің дамуы мен оның тиімділігін жоғарлату болып табылады. Бұл мәселені шешу қазіргі әлемдік экономиканың қаржылық дағдарысы уақытында Қазақстан үшін әсіресе өзекті. Осы орайда кез-келген ұйымның тиімді қызмет етуі үшін ұзақ мерзімді активтерді оңтайлы пайдалану міндеті арта түспек. Нарықтық механизмнің қалыптасуы отандық ұйымдардың шаруашылық жүйесі үшін бухгалтерлік есептің жаңа міндеттерінің пайда болуымен негізделеді. Бұл, есепті дұрыс қою мен жүргізу, есеп саясатын қалыптастыру мен ашу үшін кәсіпорындарда қолданылатын әдетті әдістер мен басқару жүйесін жетілдіру мен жақсарту жолдарын іздеуді қажет етеді. Шаруашылық үрдістердің жаңа әдістері кәсіпорын мүмкіндіктерінің шеңберін кеңейте отырып, негізгі құралдардың жаңаруын жеделдетумен өзара байланысты бүкіл шаралар кешенің дәйекті жүзеге асыру үшін жағдайлар жасауға бағытталған. Бұл жағдайда кәсіпорын өндірістік және өндірістік емес мақсаттағы негізгі құралдардың техникалық жабдықталуы мен жаңғыртылуына кететін шығындардың дұрыс анықталуы мен оны төмендетудің жолдарын табуға мүмкіндік береді.

Қазіргі кезде негізгі құралдар мен МЕА-ді тиімді пайдалану, оның есебі мен басқаруындағы жаңа әдістермен және де сапалық өзгерістермен айқындалады. Ал, олар активтердің техникалық жағдайын қадағалап, оның шынайы құны мен бағасын, құнсыздануын, оған деген сұранысты, сондай-ақ негізгі құралдар мен МЕА-ң жаңа прогрессивті үлгілері мен түрлерін, нарық стратегиясы мен конъюнктурасын зерттей отырып, үнемі қадағалау жолымен жетілдіруге негізделген. Өйткені, жоғары бәсекелестегі нарықтық экономика кәсіпорындардың толық дербестігін көздеп, негізгі құралдар мен оның құнсыздануының тиімді есебін жүргізу бойынша үнемі жаңа талаптарды қойып отырады.

Диссертациялық зерттеу тақырыбының өзектілігі мен негізгі бағыттарын қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына көшіп, ұлттық стандарттарды қалыптастыру және реформалау жағдайында ұзақ мерзімді активтер мен оның құнсыздану есебінің ерекшеліктерін зерттеу қажеттілігімен анықталады.

Мәселенің зерттелу дәрежесі. Ұзақ мерзімді активтер есебінің теориялық сұрақтарына көптеген шетел ғалымдарының зерттеулері арналған: Х. Андерсон, Г. Бирман, Л. Бернстайн, Дж. Рис, Р. Энтони, С. Грей, Б. Нидлз. Сонымен қатар, келесі ресейлік және қазақстандық ғалымдардың еңбектері үлкен қызығушылықты тудырады: П. С. Безруких, В. Ф. Палий, Н. В. Пошерстник, Я. В. Соколов, Л. И. Малявкина, Н. С. Стражева, А. В. Стражев, А. И. Балдинова, В. П. Суйц, А. Д. Шеремет, Н. П. Кондраков, Л. В. Горбатова, Н. В. Михайленко, М. А. Вахрушина, С. С. Сатубалдин, К. Ш. Дюсембаев, М. С. Ержанов, К. Т. Тайгашинова, Э. Т. Тулегенов, В. К. Радостовец, С. Б. Баймуханова, Э. Нурсеитов, В. Л. Назарова, Ф. С. Сейдахметова, Г. К. Тулешова, Қ. К. Кеулімжаев, Н. А. Құдайбергенов.

Аталған ғалымдардың еңбектерінде қарастырылып отырған мәселелер жан-жақты да терең зерттелген. Алайда, олардың көптеген аспектілері әлі шешілмеген, кейбіреулері нақтылауды, ғылыми жетілдіруді, сонымен қатар тәжірибелік апробациялар мен жүзеге асырылуын талап етеді.

Зерттеу тақырыбын таңдау ұзақ мерзімді активтердің есебі мен оның құнсыздануын неғұрлым терең зерттеу қажеттілігіне негізделеді.

Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері. Диссертациялық жұмыстың мақсаты болып, ұзақ мерзімді активтер есебінің әдістемесін зерттеу, олардың ұйымның есеп саясатында көрініс табуы, ұзақ мерзімді активтерге жатқызылатын активтердің толық тізімін олардың жіктемесі арқылы белгілеу, негізгі құралдар мен МЕА-ң құнын анықтау мен бағалауға қойылатын талаптар, ұзақ мерзімді активтерді түгендеу жүргізудің тәртібі мен олардың тұрақты жұмыс істеп тұруын қамтамасыз етудің жолдары, ағымдағы жал есебі, баланстық және әділ құн арасындағы ауытқулардың есебі, ұзақ мерзімді активтердің құнсыздану белгілерін анықтау мақсатында оларға қайта бағалау жүргізудің жиілігін анықтау табылады.

Осы мақсатқа қол жеткізу үшін жұмыс барысында зерттеудің келесідей міндеттері анықталған:

негізгі құралдар мен МЕА-ң келіп түсуі бойынша, операциялардың есепте уақтылы көрініс табуы және құжаттардың дұрыс рәсімделуі;
экономикалық көзқарас жағынан негізгі құралдар мен МЕА-ң мәні мен олардың ғылыми негізделген жіктелімін анықтау;
ұзақ мерзімді активтерді жұмыс күйінде ұстаумен байланысты шығындарды дұрыс анықтау (техникалық қарау мен баптау, жөндеудің барлық түрлерін жүргізуге кеткен шығындар) ;
бухгалтерлік есепке қабылданған негізгі құралдардың сақтығы мен тиімді пайдалануын бақылау;
түгендеу жүргізу кезінде ұзақ мерзімді активтердің жұмыс істеу жағдайы, қолданылмайтын активтерді анықтау;
негізгі құралдар мен МЕА құнсыздануының сыртқы және ішкі белгілерін қайта бағалауды уақтылы жүргізу жолымен анықтау.

Зерттеу пәні. Зерттеу пәні ретінде Қазақстан Республикасында ұзақ мерзімді активтердің есебі мен олардың құнсыздануымен байланысты теориялық, әдістемелік және тәжірибелік сұрақтардың жиынтығы болып табылады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізін бухгалтерлік есептің теориясы мен ұйымдастырылу аймағында қазақстандық және шетел ғалымдарының ғылыми еңбектері, Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Заңы, Бухгалтерлік есеп стандарттары мен оларды пайдалану жөніндегі әдістемелік нұсқаулар: №1Ұлттық қаржылық есеп стандарты, бұдан кейін ҰҚЕС; №2ҰҚЕС; №16 Халықаралық қаржылық есептілік стандарты, бұдан кейін ХҚЕС (IAS) «Негізгі құралдар»; №16 ХҚЕС (IAS) «Негізгі құралдар» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар; №17 ХҚЕС (IAS) «Жал»; №17 ХҚЕС (IAS) «Жал» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар; №40 ХҚЕС (IAS) «Инвестициялық мүлік»; №40 ХҚЕС (IAS) «Инвестициялық мүлік» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар; №36 ХҚЕС (IAS) «Активтердің құнсыздануы»; №36 ХҚЕС (IAS) «Активтердің құнсыздануы» қолдану бойынша методикалық ұсыныстар; №38 ХҚЕС (IAS) «Материалды емес активтер»; №23 ХҚЕС (IAS) «Зайымдар бойынша шығындар»; №8 ХҚЕС (IAS) «Есеп саясаты, есептік бухгалтерлік бағалаулардағы өзгерістер мен қателер»; №5 ХҚЕС (IFRS) «Сату мен қызметін тоқтатуға арналған ұзақ мерзімді активтер»; Типтік шот жоспары; Ұйымның есеп саясаты.

Жұмыстың ақпараттық және статистикалық базасы ретінде Қазақстан Республикасы Статистика Агенттігінің мәліметтері, ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары, мерзімді баспасөз бен ресми веб-сайттардағы жарияланымдар, сонымен қатар жаһандық компьютерлік желі - Интернеттен алынған мәліметтер қолданылды.

Зерттеу үрдісінде экономикалық зерттеулердің жалпы ғылыми әдістері қолданылды, атап айтқанда: бақылау, топтастыру, салыстыру, теориялық және тәжірибелік материалдардың логикалық талдауы, жалпылау, жүйелік және кешенді көзқарас.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы Қазақстан Республикасында және «СЭМ» ЖШС-нде ұзақ мерзімді активтер мен олардың құнсызданнуының бухгалтерлік есебін жүргізудің ерекшеліктерімен байланысты кешенді сұрақтарды қою, оларды теориялық негіздеу мен шешімдерді табу.

Теориялық және тәжірибелік маңыздылығы. «СЭМ» ЖШС-нде негізгі құралдар, МЕА-ң мен олардың құнсыздануының бухгалтерлік есебін жетілдіруге бағыттылған ұсыныстардың бар болуында.

Диссертациядағы негізгі жағдайлар мен көзқарастар, зерттелетін мәселе бойынша теориялық-әдістемелік құралдарды жасау үшін негіз бола алады. Ғылыми зерттеудің негізгі идеялары, қорытындылары мен ұсыныстары ұзақ мерзімді активтер мен оның құнсыздануының есебі бойынша әдістемелік ұсыныстарда көрініс табуы мүмкін. Ал, жұмыста баяндалған тәжірибелік ұсыныстар есеп саясатын қалыптастыру кезінде, ұзақ мерзімді активтер қозғалысы мен құнсыздану үрдісін бухгалтерлік есеп шоттарында көрсету, сонымен қатар, есептілікте ақпаратты ашу кезінде отандық ұйымдардың ауқымды шеңберімен қолданылуы мүмкін. Диссертация материалдары бухгалтерлік есеп теориясы, бухгалтерлік, қаржылық есеп және есептілік, басқару есеп курстарын зерттеу кезінде оқу үрдісінде қолдану үшін ұсынылу мүмкіндігі бар.

Зерттеу нәтижелерін апробациялау мен ендіру. Жүргізілген зерттеу нәтижелері ғылыми-тәжірибелік конференцияларда баяндалып, екі мақала түрінде жарияланды. Көлемі 2, 5 баспатабақ.

Зерттеу объектісі болып, «СЭМ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі табылады. Серіктестік Алматы қалалық Әділет басқармасында заңды тұлға ретінде 05. 04. 2002ж. мемлекеттік тіркеуден өтті.

Серіктестік қаржыларының дұрыс орналастырылуы, оның қаржылық қызметі мен тиімділігін жоғарлатуда маңызы зор. Негізгі және айналмалы құралдарына қандай қаржы салынғанынан, олардың қаншасы өндіріс және айналым саласында, ақша не материалдық нысанында жүргенінен, олардың ара-қатынасының оңтайлы болуынан ұйымның өндірістік және қаржылық қызметтің нәтижелері сәйкесінше, қаржылық жағдайы да тікелей байланысты.

«СЭМ» ЖШС-інің активтерін талдау барысында оның құрамы мен құрылымындағы өзгерістерді зерттеп, оларға баға беру қажет. Талдау барысында ұзақ мерзімді активтердегі өзгерістерді анықтаудың маңызы зор. Ұзақ мерзімді активтер немесе негізгі капитал - бұл ұзақ мерзімді мақсатта қаржыларды мүлікке, облигацияларға, акцияларға, біріккен кәсіпорындарға, материалды емес активтерге және басқаларға салу (1-сурет) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.