Қазіргі уақыттағы жобалық менеджментке жағдайына шолу

Жоспар
Кіріспе

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 Қазіргі уақыттағы жобалық менеджментке жағдайына шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2 Жоба менеджіментінің классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
3 Жоба процесстері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4 Жоба қатысушылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
5 Жоба міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14 6 Жоба құрылымын қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
7 Мақсаттар арасында байланыстарды тағайындау ... ... ... ... ... ... ... ... .18
8 Жоба ресурстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22

60-шы жылдары өзгеретін жағдайларға тез бейімделе алатын жобаларды басқару мен ұйымдастырушылық құрылымның жаңа әдістерін іздеу басталды. 70-шы жылдары ақпаратты өңдеудің компьютерлік жүйелерін кең енгізу, үлкен бәсекелестік жағдайында кәсіпорын іскерлігінің өсіп жатқан масштабтары мен күрделілігі компаниялардың үлкен бөлігі жобаларды басқару әдістерін дамыта және қолдана бастауына әсерін тигізді. Уақыт бойынша шектеулерден бас тарту үшін жобаның қаржылық жоспарын (бюджетті) қалыптастыру әдістерін қолданады және жұмыстардың орындалу шамасы бойынша бюджетті сақтау қадағаланады, бұл шығындадың асып кетпеуі үшін жасалады. Жұмыстарды орындау үшін оладың ресурстық қамтамасы талап етіледі, адамдық және материалдық ресурстарды басқарудың арнайы әдістері бар (мысалы, жаупкершілік матрицасы, ресурстарды жүктеу диаграммалары). Үш негізгі шектеулерден жобаның берілген нітижелері бойынша шектеулерді бақылау анағұрлым қиын болады. Мәселе тапсырмаларды жиі түрде қалыптастыру мен бақылау қиындығын жүктелген. Бұл мәсілілерді шешу үшін жұмыс сапасын бақылау әдістері қолданылады. Сөйтіп, жоба жетекшлері жобаны жүзеге асырудың үш аспектісіне жауап береді: мерзімдер, шығындар және нәтиже сапасы. Жобаларды басқарудың жалпы қабылданған принциптеріне сәйкес жұмыстардың мерзімдерін тиімді басқару барлық үш көрсеткіш бойынша сәттілікке кілт болып табылады деп есептеледі. Жобаның уақытша шектеулері жиі түррде анағұрлым критикалық болып табылады. Жобаны орындау мерзімдері ұзаққа созылғанда анағұрлым айқын салдары құралдардың шектен тыс шығындалуы және жұмыстардың жоғары сапасы жеткіліксіз болып табылады. Сондықтан жобаларды басқарудың көптеген әдістерінде негізгі акцент жұмыстардың күнтізбелік жоспарлануына және күнтізбелік графикті сақтауды бақылауға жасалады.
Жобалармен біз барлық жерде – үйде және жұмыста кездесеміз. Жобалардың кейбір мысалдарын – іскерлік және жеке түрлерін келтіреміз: көпір құрылысы; жаңа жарнамалық компанияның басы; жаңа үйге көшу; деректерді жаңа серверге көшіру; жаңа қызмет туралы брошюраны өндіру; университетке баланы оқытуға байланысты түсініктеме іздеу; семинарды ұйымдастыру; жаңа жабдықты өндіру; програмалық құралдарды өндіру мен енгізу; компанияның кері ұйымдастырылуы және т.б. Осы іскерліктің барлық түрлері оларды жобаларға айналдыратын және басқа іскерлік түрлерінен айрықшалайтын жалпы белгілерге ие:
1) олар нақты мақсаттарға жетуге бағытталған;
2) олар өзара байланысты әрекеттердің координациялы орындалуын өосады;
3) олар белгілі бір басы мен соңы бар уақыттың жалғасымдылық шектеріне ие;
4) олар барлығы белгілі дәрежеде қайталанбайды және ерекше.
Мақсатқа жетуге бағыттылық. Жобалар белгілі бір нәтижелерді алуға бағытталады, яғни олар мақсаттарға жетуге бағытталған. Бұл мақсаттар жобаның қозғаушы күші болып табылады және оны жоспарлау мен жүзеге асыру бойынша барлық күштер мақсаттарға қол жеткізу үшін қолданылады. Жоба әдетте өзара байланысты мақсаттардың тұтас кешенін тұжырымдайды. Жобаларды басқарудың маңызды сипаты мақсаттарды анықтау мен қалыптастыру болып табылады, мұнда ең жоғарғы деңгейден бастап анағұрлым бөлшекті мақсаттар мен мііндеттерге тізбекті түрде түсіп отырады.
Өзара байланысты әрекеттердің координациялы орындалуы. Жобаларға көптеген өзара байланысты әрекеттердің орындалуы енеді. Дара жағдайлар бұл өзара байланыстар жеткілікті айқын (мысалы, технологиялық тәуелділіктер), басқа жағдайларда олар анағұрлым жіңішке табиғатқа ие. Кейбір аралық міндеттер басқа міндеттер орныдалмағанша жүзеге асырылуы мүмкін емес; кейбір тапсырмалар тек параллель оындалады және т.с.с. Егертүрлі тапсырмаларды орындау синхронизациясы бұрылса, онда барлық жобаға қауіп болуы мүмкін. Жоба – бұл жүйе, яғни өзара байланысты бөліктерден қалыптасатын бүтін, сонымен бірге жүйе жүйе динамикалық болып табылады және сәйкесінше, басқаруға ерекше жолдарды талап етеді.

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Қазіргі уақыттағы жобалық менеджментке жағдайына
шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2 Жоба менеджіментінің
классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
3 Жоба
процесстері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .9
4 Жоба
қатысушылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...12
5 Жоба
міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 14 6 Жоба құрылымын
қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
7 Мақсаттар арасында байланыстарды
тағайындау ... ... ... ... ... ... . ... ... 18
8 Жоба ресурстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 2

Кіріспе

60-шы жылдары өзгеретін жағдайларға тез бейімделе алатын жобаларды
басқару мен ұйымдастырушылық құрылымның жаңа әдістерін іздеу басталды. 70-
шы жылдары ақпаратты өңдеудің компьютерлік жүйелерін кең енгізу, үлкен
бәсекелестік жағдайында кәсіпорын іскерлігінің өсіп жатқан масштабтары мен
күрделілігі компаниялардың үлкен бөлігі жобаларды басқару әдістерін дамыта
және қолдана бастауына әсерін тигізді. Уақыт бойынша шектеулерден бас тарту
үшін жобаның қаржылық жоспарын (бюджетті) қалыптастыру әдістерін қолданады
және жұмыстардың орындалу шамасы бойынша бюджетті сақтау қадағаланады, бұл
шығындадың асып кетпеуі үшін жасалады. Жұмыстарды орындау үшін оладың
ресурстық қамтамасы талап етіледі, адамдық және материалдық ресурстарды
басқарудың арнайы әдістері бар (мысалы, жаупкершілік матрицасы, ресурстарды
жүктеу диаграммалары). Үш негізгі шектеулерден жобаның берілген нітижелері
бойынша шектеулерді бақылау анағұрлым қиын болады. Мәселе тапсырмаларды жиі
түрде қалыптастыру мен бақылау қиындығын жүктелген. Бұл мәсілілерді шешу
үшін жұмыс сапасын бақылау әдістері қолданылады. Сөйтіп, жоба жетекшлері
жобаны жүзеге асырудың үш аспектісіне жауап береді: мерзімдер, шығындар
және нәтиже сапасы. Жобаларды басқарудың жалпы қабылданған принциптеріне
сәйкес жұмыстардың мерзімдерін тиімді басқару барлық үш көрсеткіш бойынша
сәттілікке кілт болып табылады деп есептеледі. Жобаның уақытша шектеулері
жиі түррде анағұрлым критикалық болып табылады. Жобаны орындау мерзімдері
ұзаққа созылғанда анағұрлым айқын салдары құралдардың шектен тыс шығындалуы
және жұмыстардың жоғары сапасы жеткіліксіз болып табылады. Сондықтан
жобаларды басқарудың көптеген әдістерінде негізгі акцент жұмыстардың
күнтізбелік жоспарлануына және күнтізбелік графикті сақтауды бақылауға
жасалады.

1 Қазіргі уақыттағы жобалық менеджментке жағдайына шолу

Жобалармен біз барлық жерде – үйде және жұмыста кездесеміз. Жобалардың
кейбір мысалдарын – іскерлік және жеке түрлерін келтіреміз: көпір құрылысы;
жаңа жарнамалық компанияның басы; жаңа үйге көшу; деректерді жаңа серверге
көшіру; жаңа қызмет туралы брошюраны өндіру; университетке баланы оқытуға
байланысты түсініктеме іздеу; семинарды ұйымдастыру; жаңа жабдықты өндіру;
програмалық құралдарды өндіру мен енгізу; компанияның кері ұйымдастырылуы
және т.б. Осы іскерліктің барлық түрлері оларды жобаларға айналдыратын және
басқа іскерлік түрлерінен айрықшалайтын жалпы белгілерге ие:
1) олар нақты мақсаттарға жетуге бағытталған;
2) олар өзара байланысты әрекеттердің координациялы орындалуын өосады;
3) олар белгілі бір басы мен соңы бар уақыттың жалғасымдылық шектеріне
ие;
4) олар барлығы белгілі дәрежеде қайталанбайды және ерекше.
Мақсатқа жетуге бағыттылық. Жобалар белгілі бір нәтижелерді алуға
бағытталады, яғни олар мақсаттарға жетуге бағытталған. Бұл мақсаттар
жобаның қозғаушы күші болып табылады және оны жоспарлау мен жүзеге асыру
бойынша барлық күштер мақсаттарға қол жеткізу үшін қолданылады. Жоба әдетте
өзара байланысты мақсаттардың тұтас кешенін тұжырымдайды. Жобаларды
басқарудың маңызды сипаты мақсаттарды анықтау мен қалыптастыру болып
табылады, мұнда ең жоғарғы деңгейден бастап анағұрлым бөлшекті мақсаттар
мен мііндеттерге тізбекті түрде түсіп отырады.
Өзара байланысты әрекеттердің координациялы орындалуы. Жобаларға
көптеген өзара байланысты әрекеттердің орындалуы енеді. Дара жағдайлар бұл
өзара байланыстар жеткілікті айқын (мысалы, технологиялық тәуелділіктер),
басқа жағдайларда олар анағұрлым жіңішке табиғатқа ие. Кейбір аралық
міндеттер басқа міндеттер орныдалмағанша жүзеге асырылуы мүмкін емес;
кейбір тапсырмалар тек параллель оындалады және т.с.с. Егертүрлі
тапсырмаларды орындау синхронизациясы бұрылса, онда барлық жобаға қауіп
болуы мүмкін. Жоба – бұл жүйе, яғни өзара байланысты бөліктерден
қалыптасатын бүтін, сонымен бірге жүйе жүйе динамикалық болып табылады және
сәйкесінше, басқаруға ерекше жолдарды талап етеді.
Уақыт бойынша шеклелген жалғасымдылық. Жобалар соңғы уақыт периоды
ішінде орындалады. Олар уақытша болады. Оларда белгілі бір шамада айқын
бөлінген басы мен аяғы бар. Жоба негізгі мақсаттарына қол жеткізген соң
аяқталады. Жобамен жұмыс істегенде күштердің маңызды бөлігі жобаның
бекітілген күні аяқталуын қамтамасыз ету үшін бағытталған. Ол үшін жобаға
кіретін тапсырмалардың басталу және аяқталу уақытын көрсететін графиктер
дайындалады. Жоба іскерлік жүйесі сияқты соңғы нәтижелер алу үшін қажет
уақыт өмір сүреді.
Қайталанбастығы. Жобалар – шаралар таныс дәрежеде қайталанбайды және бір
реттік болып табылады. Қайталанбастық дәрежесі бір жобадан басқасы
айрықшалануы мүмкін.
Сөйтіп, жобаны басқаруды уақыт, ақша құралдары (және ресурстар), сонымен
бірге жобаның соңғы нәтижелерінің сапасы бойынша берілген шектеулер
кезіндегі максималды мүмкін тиімділігі бар жобаны жүзеге асыруға
бағытталған іскерлік деп түсінеді.
50-ші жылдардың соңында жобаларды басқарудың алғашқы әдістерінің ішінде
желілік жоспаррлау мен басқару әдістерін өндіру болды.
– CPM (Critical Path Method – критикалық жолды анықтау әдісі) – ірі
өндірістік әскери емес жобаларды құру үшін "Дюпон" фирмасымен өндірілген
болды;
– PERT (Program Evaluation and Review Technique – жобаларды бағалау мен
қарау техникасы) – алғашқы рет "Локхид", "Буз және Аллен энд Гамильтон"
фирмаларымен "Поларис" жобасында қолданылған;
– Гант диаграммасы (Gantt chart – құрама бөліктердің белгілі бір
тізбекке барлық жобаны бөлу) – жобаларды басқару бойынша қолданбалы
бағдарламалардың қазіргі заманғы пакеттерінде кең қолданылады.
60-шы жылдары өзгеретін жағдайларға тез бейімделе алатын жобаларды
басқару мен ұйымдастырушылық құрылымның жаңа әдістерін іздеу басталды. 70-
шы жылдары ақпаратты өңдеудің компьютерлік жүйелерін кең енгізу, үлкен
бәсекелестік жағдайында кәсіпорын іскерлігінің өсіп жатқан масштабтары мен
күрделілігі компаниялардың үлкен бөлігі жобаларды басқару әдістерін дамыта
және қолдана бастауына әсерін тигізді. Уақыт бойынша шектеулерден бас тарту
үшін жобаның қаржылық жоспарын (бюджетті) қалыптастыру әдістерін қолданады
және жұмыстардың орындалу шамасы бойынша бюджетті сақтау қадағаланады, бұл
шығындадың асып кетпеуі үшін жасалады. Жұмыстарды орындау үшін оладың
ресурстық қамтамасы талап етіледі, адамдық және материалдық ресурстарды
басқарудың арнайы әдістері бар (мысалы, жаупкершілік матрицасы, ресурстарды
жүктеу диаграммалары). Үш негізгі шектеулерден жобаның берілген нітижелері
бойынша шектеулерді бақылау анағұрлым қиын болады. Мәселе тапсырмаларды жиі
түрде қалыптастыру мен бақылау қиындығын жүктелген. Бұл мәсілілерді шешу
үшін жұмыс сапасын бақылау әдістері қолданылады. Сөйтіп, жоба жетекшлері
жобаны жүзеге асырудың үш аспектісіне жауап береді: мерзімдер, шығындар
және нәтиже сапасы. Жобаларды басқарудың жалпы қабылданған принциптеріне
сәйкес жұмыстардың мерзімдерін тиімді басқару барлық үш көрсеткіш бойынша
сәттілікке кілт болып табылады деп есептеледі. Жобаның уақытша шектеулері
жиі түррде анағұрлым критикалық болып табылады. Жобаны орындау мерзімдері
ұзаққа созылғанда анағұрлым айқын салдары құралдардың шектен тыс шығындалуы
және жұмыстардың жоғары сапасы жеткіліксіз болып табылады. Сондықтан
жобаларды басқарудың көптеген әдістерінде негізгі акцент жұмыстардың
күнтізбелік жоспарлануына және күнтізбелік графикті сақтауды бақылауға
жасалады.
2 Жоба менеджіментінің классификациясы

"Жоба" түсінігінің бірнеше анықтамасы бар:
1. Жоба – бұл ойластырылатын немесе жоспарланатын зат, мысалы үлкен
кәсіпорын (Вебстер түсініктеме сөздігі).
2. Жоба берілген уақыт периодында және орнатылған бюджет кезінде нақты
анықталған мақсаттары бар қойылған міндеттерге жету үшін арналған, өзара
байлнысты шаралар кешенін білдіреді (Халықтық Банктің "Жедел жетекшілігі").
3. Жоба – жобаның аяқталуын анықтайтын белгіленген мақсаттары бар қандай
да бір кәсіпорын (жобалармен басқару бойынша білімдер жиынтығы).
4. Жоба – анықталған мақсаттары бар бөлек кәсіпорын, жиі түрде уақыт,
құны мен жететін нәтижелер сапасы бойынша талаптарды қосады (жоба-
менеджерлерінің ағылшын Ассоцияциясы).
Сурет 1-де жобалардың кең таралған классификациясы келтірілген.

Сурет 1 – Жобалар классификациясы

Моножоба – бұл ұйыммен немесе бір бөліммен орындалатын жоба; бірмағыналы
мақсат қойылымымен айрықшаланады (нақты бұйымды, технологияны құру),
уақытша және қаржылық қатаң шектерде орындалады, жоба координаторы мен
жетекшісі талап етіледі.
Мультижоба – күрделі мақсатқа жетуге бағытталған, ондаған
моножобаларды біріктіретін бағдарламалар кешені, ол ғылыми-теникалық
кешенді құру, ірі технологиялық мәселені шешу, әскери-өндірістік кешеннің
бір немесе кәсіпорындар тобының конверсиясын жүргізу сияқты мақсаттарға
жету үшін бағытталады; мұнда координациялық бөлімдер қажет етіледі.
Мегажоба – мақсаттардың бір тармағымен өзара байланысты, бір қатар
мультижобалар мен жүздеген моножобаларды біріктіретін көп мақсатты кешенді
бағдарлама; ол орталықтандырылған қаражаттауды және координациялық
орталықтан жетекшілікті қажет етеді. Мегажобалардың негізінде саланың
техникалық кайта жабдықталуы, конверсия мен экологияның аудандық және
федералдық мәселелердің шешілуі, жергілікті өнімдер мен технологиялардың
бәсекелесу қабілетін жоғарылату сияқты мақсаттарға қол жеткізуге болады.
Жоба жүзеге асырылатын іскерліктің негізгі сфералары бойынша жоба
типтерін келесі түрде бөлуге болады:
1) техникалық (бизнес-орталық құрылысының жобасы);
2) ұйымдастырушылық (жоғары оқу жүйесін қайта тұрғызу жобасы);
3) экономикалық (қаржылық тұрақтандыру жобасы);
4) әлеуметтік;
5) аралас (ядролық қару қорларын ликвидациялау жобасы).
Ұйымдастырушылық жоба. Ол мақсаттардың алдын-ала анықталуымен
сипатталады, бірақ сандық және сапалық нәтижелерін анықтау өте қиын, яғни
олар жүйенің ұйымдастырушылық жетілуімен байланысты; мерзімі және
жалғасымдылығы алдын-ала белгіленеді; ресурстар мүмкіндігінше ұсынылады;
жобаға кеткен шығындар бекітіледі жіне үнемділікке бақыланады, бірақ жобаны
өткізу шамасы бойынша түзетуді қажет етеді.
Экономикалық жоба. Өз ерекшеліктеріне ие: мақсат – жүйе жұмысының
экономикалық көрсеткіштерін жетілдіру; басты мақсаттар алдын-ала
белгіленеді, бірақ жобаны өткізу шамасы бойынша түзетуді талап етеді; бұл
жоба мерзімдеріне де қатысты; ресурстар қажеттілік шамасы бойынша мүмкін
шегінде ұсынылады; шығыкдар алдын-ала анықталады, үнемділікке бақыланады
және жобаны орындау шамасы бойынша нақтыланады.
Әлеуметтік жоба. Ол мақсаттардың белгіленуімен және аралық нәтижелерге
жету шамасы шамасы бойынша түзетілу керектігімен айрықшаланады, сандық және
сапалық бағалау қиындатылған; жоба мерзімдері мен жалғасымдылығы ықтимал
факторларға тәуелді болады немесе белгіленеді де, кейін нақтылануын талап
етеді, жобаға кететін шығындар бюджеттік ассигновацияларға тәуелді болады;
ресурстар мүмкіндік шегінде қажеттілік шамасы бойынша бөлінеді. Әлеуметтік
жобалар анағұрлым үлкен анықсыздыққа ие.
Әр жобаға жалпы (тәртіпаралық және функционалды) белгілер тән:
– өзгерістер – жобаның негізгі құамы ретінде;
– уақытпен шектелген мақсат (жоба сәтті аяқталғанда жетекшіге ішкі
немесе сыртқы тапсырыс берушілермен берілген мақсаттың қондырғы
саналмайды);
– жоба жалғасымдылығының уақытша шектелуі (зерттеу мен дамыту жобаларын
идентификациялау үшін бұл қасиет тәжірибелік іскерлікке көмектеседі жиі
түрде әр жыл сайын бюджет бөлінетін және ағындық шығындар анықталатын ұзақ
мерзімді міндеттер кездеседі. Аяқтау мерзімі анықталмаған тақырыптар
жобалар сипатына ие болмайды);
– жобаға қатысты бюджет (көптеген жобалар үшін бөлек бюджеттер құрылады,
оларды сақтау арнайы әдістермен бақыланады. Осымен бірге бюджет шектері
ғана бекітілетін жобалар бар);
– қажет ресурстардың шектеулігі. Жобаға бөлінетін ресурстар көлемі
бюджетпен тығыз байланысты және әрдайым аяқталады. Ол бастапқыда қатаң
шектелген және ресурстарға қойылған шектеулер кезінде жоба мерзімдері мен
жалғасымдылығы анықталуы мүмкін. Қатаң берілген мерзімдер кезінде қажет
ресурстардың қажет мөлшері анықталуы мүмкін. Барлық жағдайларда жобаны
жүзеге асырудың бекітілген нұсқасы ресурстарды қолдану графигі мен
спецификациясына ие болады;
– қайталанбастық;
– жаңалық;
– кешенділік (жобада ескерілетін қоршаған орта факторлары және жоба
қатысушыларының саны бойынша анықталады, олар жоба процесі мен нәтижелеріне
тікелей және жанама әсер етеді);
– құқықтық және ұйымдастырушылық қамту;
– шексіздендіру (әр жоба өз заттық облысында белгілі бір шектерге ие
және басқа жобалар мен шаралардан бөлінген болуы керек. Бұл кезде жоба үшін
сыртқы ортамен маңызды байланыстарды ескеру керек, бұл жобаны тұтас жүйе
ретінде қарастыруға мүмкіндік береді).
Алдынғы анықтамалар негізінде барлық белгілерді қанағаттандыратын және
келтірілген анықтамалардың біреуіне де қайшы келмейтін жаңа анықтаманы
шығаруға болады:
Жоба – нәтижелер сапасына, құралдар шығының мүмкін шектері мен
ресурстарына және спецификациялық ұйымына орнатылған талаптары бар, уақыт
бойынша шектелген мақсатқа бағытталған бөлек жүйе өзгерісі.
Анықтымығы қосылған "бөлек жүйе" түсінігі жобаның тұтастығы мен
шексізденуі нұсқай отырып қоймай, сонымен қатар жобаның жалғыздығын
айқындайды (сериялық өндіріспен салыстырғанда), ал бұл оның
қайталанбастығын және жаңалық белгілерін білдіреді.
Айтылып кеткен белгілерден басқа жобаны келесі көрсеткіштер бойынша
бағалайды:
– жұмыстар көлемі;
– жұмыстар сапасы;
– қаржылық ресурстар;
– материалдық ресурстар;
– қатысушылар құрамы;
– тәукелділік деңгейі;
– орындау мерзімдері.
Жоба жалпы түсінікте қандай да бір жүйенің мақсатты өзгерісін білдіреді,
жобаны басқару – бұл осы өзгерістерді басқару болып табылады. Жобаның
басқарудың бірнеше анықтамаларын келтірейік:
1. Жобаны басқару – жұмыстар құрамы мен көлемі, құны, уақыты, сапасы мен
жоба қатысушыларын қанағаттандыру бойынша жобада анықталған нәтижелерге
жету үшін басқаруды қазіргі заманғы әдістері мен техникасын қолдану арқылы
жобаны барлық өмір сүру циклі ішінде адамдық және материалдық ресурстарды
бағыттау мен жетекшілік ету өнері.
2. Жобаларды басқару – жобаны жүзеге асыру үшін басқарушылық
міндеттердің, ұйымдастыру, техника мен құралдар бірлігі.
3. Жобаны басқару – орнатылған бюджет шегінде және техникалық
спецификациялар мен талаптарға сәйкес жобаны уақытында аяқтау үшін
басқарушылық міндет.

3 Жоба процесстері

Жоба процестерден тұрады. Процесс – бұл нәтиже беретін әрекеттер
жиынтығы. Жоба процесстері әдетте адамдармен орындалады және екі негізгі
топқа бөлінеді:
Жобаларды Басқару Процесстері – жоба жұмыстарын ұйымдастыру мен
сипаттауға қатысады.
Өнімге бағытталған процесстер – өнім спецификациясы мен өнім өндірісіне
қатысты. Бұл процесстер жобаның өмірлік циклымен анықталады және қосымша
облысына тәуелді болады.
Жобаларды басқару процесстері басқарудың түрлі функцияларын жүзеге
асыратын алты негізгі топқа бөлінуі мүмкін:
инициация процесстері – жобаны орындай бастау туралы шешімдерді
қабылдау;
жоспарлау процесстері – жоба сәттілігінің мақсаттары мен критерийлерін
анықтау және оларға қол жеткізудің жұмыс схемаларын өндіру;
процессы исполнения – координация людей и других ресурсов для выполнения
плана;
орындау процесстері – жоспарды орындау үшін адамдар мен басқа
ресурстарды координациялау; талдау процесстері – жоспар сәйкестігін анықтау
және сәттіліктің қойылған мақсаттары мен критерийлеріне жобаны орындау және
түзетуші әсерлерді қолдану қажеттіліктері туралы шешімдерді қабылдау;
басқару процесстері – қажет түзетуші әсерлерді анықтау, олардың
бекітілуі мен қолданылуы;
аяқтау процесстері – жобаның орындалуын формализациялау және оны
тәртіптік анықталуына келтіру.
Жобаларды басқару процесстері бір біріне жүктеледі және жобаның түрлі
сатыларында түрлі интенсивтілікпен орындалады. Сонымен қатар жобаларды
басқару процесстері өз нәтижелерімен байланысты – біреуін орындаудың
нәтижесі басқасы үшін бастапқы ақпаратқа айналады. Сөйтіп, жобаның түрлі
фазаларының процесстерінің топтардың өзара байланыстарына ие. Мысалы, бір
фазаны жабу келесі фаның инициациясы үшін кіріс болып табылуы мүмкін
(мысал: жобалау фазасын аяқтау жқзеге асыруды бастау үшін қажет құжаттама
тапсырыс берушісінің мақылдауын талап етеді). Нақты жобада фазалар бір
бірінің алдында орналасып қана қоймай, жүктелуі де мүмкін. Жобаның түрлі
фазаларында инициацияны қайталау жобаны орындау актуалдығын бақылауға
көмектеседі. Егер оны орындау қажеттілігі керек емес болса, онда келесі
инициация оны уақытында орнатуға мүмкіндік береді және артық шығындарды
болдырмауға мүмкіндік береді.
Процесстердің өзара байланыстары. әр топ ішнде жобаларды басқару
процесстері өз кірістері мен шығыстары арқылы бір бірімен байланысты
болады. Осы байланыстарға негізделе отырып, бөлек процесстерді мыналар
арқылы сипаттаймыз:
Кірістер – құжаттар немесе құжатталған көрсеткіштер, оларға сәйкес
процесс орындалады.
Шығыстар – процесс нәтижесі болып табылатын құжаттар немесе құжатталған
көрсеткіштер.
Әдістер мен құралдар – кіріс шығысқа түрленетін механизмдер.
Инициация процесстері. Инициацияға жалғыз бағыныңқы процесс –
авторизация енеді, яғни жобаның келесі фазасын бастау шешімі.
Жоспардау процесстері. Жоспарлау жоба үшін үлкен мәнге ие, себебі жобаға
бұрын орындалмаған заттар енеді. Әрине, жоспарлау салыстырмалы түрде көп
процесстерді қосады. Бірақ жобалармен басқарудың негізінен көп бөлігі
жоспарлау деп түсінбеген жөн. Жоспарлауға жұмсалатын күштерді жоба
мақсатымен және алынған ақпараттың пайдасымен салыстырған жөн.
Өнім мақсаттары – бұл жоба өнімі иеленетін қасиеттер мен функциялар.
Жоба мақсаттары – бұл берілген қасиеттері бар өнім өндірістері үшін
орындалатын жұмыс.
Жоспарлаудың негізгі процесстері. Жоспарлаудың кейбір процесстері нақты
логикалық және ақпараттық өзара байланыстарға ие және жобалардың барлығында
дерлік бір тәртіпте орындалады. Сөйтіп, мысалы, бірінші жоба қандай
жұмыстардан тұратындығын анықтау керек, ал кейін орындау мерзімдері мен
жоба құнын есептеу керек. Бұл негізгі процесстер жобаның әр фазасы кезінде
бірнеше рет орындалады. Жоспарлаудың негізгі процесстеріне мыналар жатады:
Мақсаттарды жоспарлау – міндеттер қойылымын өндіру (жобалық негіздеу,
жобаның негізгі кезеңдері мен мақсаттары);
Мақсаттар декомпозициясы – жоба кезеңдерін анағұрлым жұмыс істейтін
бақылауды қамтамасыз ету үшін анағұрлым ұсақ және басқарылатын
компоненттерге декомпозициялау;
Жоба операцияларының (жұмыстардың) құрамын анықтау – жобаның түрлі
кезеңдерін орындаудан құралатын операциялар тізімін құру;
Операциялардың өзара байланыстарын анықтау – операциялар арасында
техникалық өзара байланыстарды құру мен құжаттау;
Ұзақтылықпен жұмыс көлемдерін бағалау – жұмысты уақытша аралықтар санын
немесе бөлек операциялардың анықталуы үшін қажет жұмыс көлемдерін бағалау;
Жоба ресурстарын анықтау (адамдарды, жабдықтарды, материалдарды) – жоба
жұмыстарында және олардың сипаттамасында қолданылуы мүмкін барлық түрлердің
ресурстардың жалпы санын анықтау;
Ресурстарды тағайындау – жобаның бөлек операцияларын орындау үшін қажет
ресурстарды анықтау;
Құндарды бағалау – жобаның операцияларының құраушы құндарын анықтау және
әр операция, ресурс және тағайындама үшін құраушыларды бағалау;
Жұмыстарды орындау кестесін құру – жоба жұмыстарының орындалу тізбегін
анықтау, операциялар ұзақтығын анықтау және уақыт ішіндегі ресурстар мен
шығындардағы қажеттіліктерді үйлестіру, салынған шектеулер мен өзара
байланыстарды ескеріп орындалады;
Бюджетті бағалау – жобаның бөлек компонентеріне (кезеңдер, фазалар,
мерзімдер) құн бағаларын беру;
Сәттілік критерийлерін анықтау – жобаны орындаудың бағалау критерийлерін
өндіру;
Жобаны жасау жоспарын құру – толық құжатты құру үшін басқа ішкі
процесстердің нәтижелерін интеграциялау.
Жоспарлаудың көмекші процесстері. Жоспарлардың айтылып кеткен негізгі
процесстерден басқа бірқатар көмекші процесстер бар, оларды қолдану
қажеттілігі нақты жоба табиғатына тәуелді. Мұндай процесстерге мыналар
кіреді:
сапаны жоспарлау – сапаның қандай стандарттарын жобада қолдану керек
және оларға қалай жетуге болатынын анықтау;
ұйымды жоспарлау – ұйымдағы есеп беру жауапкершілігі мен өзара
қатынастары анықтау, құжаттау және рөлдерді тағайында;
ұжыды тағайындау – жоба жұмыстарын орындау үшін адамдық ресурстарды
тағайындау;
өзара әсерлесуді жоспарлау – жоба қатысушылары үшін қажет ақпарат
ағындары мен өзара әсерлесу әдістерін анықтау;
тәуекелділікті бағалау – жобаға әсері мен олардың сипаттамаларын,
тәуекелділік оқиғаларының болу ықтималдылығын бағалау;
тәуекелділік идентификациясы – жобаға әсер ете алатын тәуекелділік
оқиғаларын анықтау және құжаттау;
жауап беруді өндіру – қауіпті оқиғаларға жауап беру және
тәуекелділіктердің алдын-алу үшін қажет әрекеттерді анықтау;
жабдықтауды жоспарлау – не, қалау және қашан қойылу керектігін анықтау;
жағдайларды дайындау – жабдықтауға талаптар қою және потенциалды
жабдықтаушыларды анықтау.
Бағыныңқы процесстердің өзара байланысы жоба табиғатына тәуелді,
Орындау мен бақылау процесстер. Орындауды құрылған жоспардың жүзеге
асырылу процесстері деп тұжырымдайды. Жобаны орындау белгіленген жоспардан
ауытқушылықтарды анықтау үшін үнсіздік талданып, өлшену керек. Жоба
параметрлерін үнсіздік өлшеу және туындайтын ауытқулар идентификациясы
кейін орындау процесстеріне жатады және орындау бақылаушы деп аталады.
Орындауды бақылауды жоба жоспарына кіретін барлық параметрлер бойынша
орындау керек.
Орындау мен бақылаудың негізгі процесстеріне жоба жоспарын орындаудың
процессін жатқызуға болады.
Көмекші процесстер арасында келесілерді белгілеп өтейік:
орындау есебі – жоба қатысушылары үшін қажет тізбектілігі бар ақпаратты
дайындау және таратылады;
сапаны дәлелдеу – сапаның қабылданған стандарттарына сәйкестігін
дәлелдеу үшін жобаның орындалуын үздіксіз бағалау;
ұсыныстарды дайындау – ұсыныстарды, жауаптарды, сұраныстарды және т.б.
жинау;
жабдықтаушыларды таңдау – ұсыныстарды бағалау, жабдықтаушылар мен
подрядчиктерді таңдау және келісімдерді жасау;
келісімдерді бақылау – жабдықтаушылар мен подрядчиктердің контрактарды
орындауды бақылау:
жоба командасын дамыту – жоба командасын қатысушылар квалификациясын
жоғарылату.
Талдау процестері. Талдау процесстері жоспар талдамасын сияқты жобаны
орындау талдамасында қосады. Жоспар талдамасын жобаны орындаудың құрылған
жоспарының жобаға қойылатын талаптар мен жоба қатысушыларының мүдделерін
қанағаттандырама, жоқ па анықтауды білдіреді. Ол жоба командасымен және
басқа катысушылардың жоспар көрсеткіштерін бағалаумен беріледі. Жоспарлау
сатысында жоспарды талдау нәтижесі бастапқы жағдайларды өзгерту мен
жоспардың жаға нұсқасын құру, немесе орындауды өлшеу үшін негіз болып
қызмет ететін жобаның базалық жоспары ретінде өндірілген нұсқасын қабылдау
болуы мүмкін. Кейінгі мазмұндауда жоспар талдамасы процесстердің бөлек тобы
ретінде айқындалмайды, ол жоспарлау процесстерінің тобына қосылады, сол
арқылы бұл процесстер тобын табиғаты бойынша итеративті етеді. Сөйтіп,
талдау процесстерін кейін орындау талдамасының процесстері деп түсінеді.

4 Жоба қатысушылары

Жоба қатысушылары – құрылымының негізгі элементі, себебі олар оның
жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді. Жоба типіне тәуелді оның жүзеге
асырылуына бірден бірнешеге дейінгі ұйымдар қатыса алады. Олардың әрбір
біреуінде мақсаттары, қатысу дәрежесі мен жайапкершіліктің шамасы бар.
Жобаның қатысушылары мыналар болып табылады: жобаның тапсырыс
берушісі(инициатор), инвесторлар, жоба командасы мен функционалдық топтар,
субкелісімдер, жобалаушылар, жабдықтаушылар, лицензорлар, үкімет мүшелері,
соңғы өнім өндірушісі, соңғы өнімді тұтынушы, өнім сатушылар, жер аймағының
иесі, бәсекелестер.
Инициатор – жобаның басты ойының авторы балып табылатын жақ, жобаны
жүзеге асыру бойынша оның алдын-ала негізделуі мен ұсыныстар.
Тапсырыс беруші – жобаны жүзеге асыруда мүдделі басты жақ және оның
нәтижелеріне қол жеткізу. Тапсырыс беруші жобаның негізгі талаптары мен
масштабтарын анықтайды, өз құралдары мен қатыстырылатын инвесторлар
құралдары арқылы жобаның қаражаттануын қамтамасыз етеді, жобаның негізгі
орындаушылар мен келісім құрады, осы келісімдер бойынша жауапкершілікке
тартылады, жобаның барлық қатысушылары арасында өзара әрекеттесу процессін
басқарады. Тапсырыс беруші қоғам мен заң алдында жоба үшін жауапкершілікке
тартылады.
Инвестор(лар) – жобаға инвестициялар салатын жақ(тар), мысалы, несиелер
арқылы.е инвесторлар мақсаты – жобаны жүзеге асырудан өз инвестицияларына
пайданы максимизациялау. Егер инвестор мен тапсырыс беруші бір тұлға болып
табылмайды, онда инвесторлар ретінде әдетте банктер, инвестициялық қатарлар
мен басқа ұйымдар болады. Инвесторлар тапсырыс берушімен келісім құрады,
келісімдердің орындалуын бақылайды және жобаның орындалу шамасыв бойынша
басқа жақтармен есептесуді орындайды. Инвесторлар жобаның толық құқықты
әріптесі және барлық мүліктің иеленушісі болып табылады, ал оның өзі
инвесторлар арқылы сатып алынады, ол тапсырыс берушімен немесе несиелік
келісіммен келісімнің барлық құралдары төленгенге дейін жалғасады.
Жоба жетекшісі – тапсырыс беруші мен инвестор жобаны орындау бойынша
жұмыстар жетекшілігі бойынша өкілетке бөлінетін заңды тұлға: жобаның барлық
қатушушыларынң жұмыстарын жоспарлау, бақылау және бақтау. Жоба жетекшісінің
өкілеттілігі мен функцияларының құрамы тапсырыс берушімен жасалған
келісіммен анықталады. Бірақ жоба жетекшісі мен комендасы алдында әдетте
орнатылған мерзімдер, бюджет және сапаны сақтай отырып, жобада анықталған
мақсаттар мен нәтижелерге жеткенге дейін жобаның өмірлік циклы ішінде
жұмыстарды бағыттау мен барлығын қамтитын жетекшілік міндеттері қойылады.
Жоба командасы – жоба жетекшісімен басқарылатын және жобаның бар болу
периодында құрылатын сецификалық ұйымдастырушылық құрылым (сурет 3). Жоба
командасының міндеті – жобаның маұматтарына тиімді жеткенге дейін жобаны
басқару функцияларынң орындалуы. Жоба командасының құрамы мен функциялары
жоба масштабына, күрделілігі мен басқа қасиеттеріне тәуелді, бірақ барлық
жағдайларда команда құрамы оған жүктелген міндеттердің жоғары
проффесионалдық деңгейін қамтамасыз ету керек. Жоба командасына жиі түрде
мыналар кіреді:
− жобаның барлық өмірлік циклы ішінде жобаның барлық техниканың
инжерингтік аспектілері бойынша жұмыстардың жетекшісі мен бағытталуына
жауап беретін, жобаның басты инженері;
− жобалау бойынша жұмыстардың жетекшісі жоба ішінде инжинерлік жобалау
жұмыстарына жауап береді;
- контракттардың әкімшілік жетекшісі – жоба қатысушыларымен контракттар
мен субконтракттарды орындауды бақылау және құру, келісімдер жүргізу,
контракттарды дайындаған үшін жауапкершілікке тартылады;
- материалды-техникалық қамту қызметінің жетекшісі жобада орындалатын
сатып алу мен жабдықтардың барлық түріне жауапкершілікке тартылады;
эксплутация немесе өндіріс бойынша жұмыстар бағыттаушысы – жобаны жүзеге
асырудың шеткі мақсаты болып табылатын қызметтерді ұсыну мен шығарылатын
өнім өндірісі мен игерілуі бойынша жұмыстарды бақылау мен бағыттауды жүзеге
асырудың, жоспарлаудың барлық аспектілеріне жауапкершілікке тартылады

5 Жоба міндеттері

Microsoft Project – те жаңа жобаны құрмас бұрын жоба мақсаттарын анықтау
қажет, жоба шектеулері мен жұмыс жүрісі туралы тұжырымдарды анықтау керек.
Кейін жоба құрылымы, яғни негізгі кезеңдерімен міндеттері (жұмыстары)
анықталады. Сонымен бірге жобаны жоспарлау тәсілі, міндеттер ұзындығы мен
барлық жоба ұзындығын анықталады. Жаңа жоба параметірлерін анықтау үшін
Проект(Сведения о проекте... командасын таңдау керек (сурет 2).
Project-те жобаны жоспарлаудың екі нұсқасы – жобаның басталу күні және
аяқталу күні қарастырылған. Үнсіздік бойынша жоба басталу күнінен
жоспарланады және міндеттер мүмкіндігінше ерте мәртебесіне келенеді. Әрбір
міндет пен барлық жобаның күні автоматты түрде есептелінеді. Санақ күні
өрісінде санақ күні беріледі, оған жоба параметрлерін есептеу қажет. Егер
санақ күні берілмесе, яғни өрісте КЖ мәні орнатылса, онда Project
параметрлерінің есептелуін ағындық күнге орындайды.
Ашылатын Күнтізбе тізімінде жұмыс уақытының күнтізбесі беріледі, оның
негізінде жобаның ұзақтығы анықталады. Project-те жұмыс уақытының үш
күнтізбесі бар – Стандартты, Түнгі ауысым және 24 сағат. Стандартты
күнтізбе жұмыс күндері сенбі мен жексенбі күндерін санамағанда, аптаның
барлық күндері болып табылатындығын және жұмыс күні 8 сағатқа
созылатындығын тұжырымдайды. Сонымен қатар, қолданушылар күнтізбелері де
болады, оларды бөлек ресурстар үшін құруға болады, ал олар қолдану
ерекшеліктерін ескереді (мысалы, белгілі бір күндер немесе айлардығы
ресурстардың болмауы).
Жобаның Приоритет параметрі бірнеше жобалар арасында ресурстарды
үйлестіргенде және олардың жүктемесін туралағанда ескеріледі. Мәндер
диапазоны – 0-ден 1000-ға дейін. Жобаның басқа параметрлерін Сервис (
Параметрлер командасы көмегімен ашылатын Параметрлер (3 сурет) сұхбаттық
терезесінде анықтауға болады.
Project-те міндеттерді жоспарлаудың екі әдісі қарастырылған:
1) "төменнен-жоғары" – тізімге барлық міндеттер енгізіледі, кейін қажет
болғанда оларды топтарға немесе қосынды міндеттерге біріктіріледі;
2) "жоғарыдан-төмен" – біріншіден кезеңдер немесе үлкен міндеттер
анықталады, кейін оларды бөлек бағыныңқы есептер немесе есептердің
топтарына бөлінеді.
Есептерді жоспарлаған кезде ұзақтықтан басқа келесі параметрлерді
анықтау керек: есептің типі, тәуелдіктер, шектеулер және тағайындамалар.

Сурет 2–Сұхбат терезесі Сурет 3 – Парамертлер сұхбат
Жоба туралы мәліметтер терезесі Интерфейс қосымшасы

Сурет 4-те міндеттер арасындағы тәуелділіктерсіз Web Work Flow құжат
айналым жүйесін бейімделу және енгізу бойынша жобаның барлық міндеттері
келтірілген.
Егер есептер арасындағы тәуелділіктерді көрсетсек, мысалы, әрбір келесі
міндет алдыңғысы аяқталған соң ғана басталатындығын анықтасақ, Project
автоматты түрде сурет 4-да көрсетілгендейжобаның аяқталуының жаңа күнін
есептейді.
Project-те міндеттердің келесі типтері бар: қарапайым міндеттер;
периодты міндеттер; вехалар (жобаның қандай да бір маңызды кезеңінің
аяқталуын білдіреді); қосынды міндеттер (құрамында бағыныңқы міндеттер
бар). Жобаның әрбір міндетті ұзақтылықпен сипатталады, ол минуттармен,
сағаттармен, күндермен және апталармен өлшенеді.

Сурет 4 – Жобаны басталу күнінен жоспарлау мысалы – міндеттер арасында
тәуелділіктер анықталмаған

Сурет 5 – Жобаны басталу күнінен жоспарлау мысалы – міндеттер арасында
тәуелділіктер анықталған

Қосынды міндеттің ұзақтығы оның бағыныңқы міндеттерінің ұзақтығымен
анықталады. Қосынды міндеттің ұзақтығын MS Project шығарады. Төменгі
деңгейдің бағыныңқы міндетінің ұзақтығы, яғни бағыныңқы міндеттері жоқ
міндеттер, ресурстың бір бірлігімен орындалуы үшін қажет уақытпен
анықталады. Мысалы, бір жұмысшы ұзындығы 5 метр траншеяны 8 сағат қазады.
Егер жобаны жүзеге асыру үшін ұзындығы 10 метр траншеяны қазу керек болса,
онда "Траншея" міндетінің ұзақтығы 16 сағатқа тең болады. Бағыныңқы
міндеттің ұзақтығын жоба менеджері нормативті құжаттама негізінде береді.
Жобаның бақылау нүктелері (вехалар). Әрбір жобада кезеңдер айқындалуы
мүмкін, оларды орындаған соң жобаны жүзеге асыру процесі жаңа сапалы
деңгейге көшеді. Мысалы, тапсырыс берушімен талаптарға келісу кезеңінен
кейін техникалық құжаттаманы дайындау кезеңі басталады. Тапсырыс берушімен
талаптарға келісу кезеңінің соңғы мақсаты талаптарды бекіту мақсаты болып
табылады. Мұндай мақсаттар алдын-ала орнатылған нақты күні орындалу керек,
сондықтан оларды бақылау нүктелері (вехалар) деп атайды. Мақсаттардың
бақылау нүктелерінің ұзақтығын нөлге тең деп алады.

6 Тапсырмалар тізімін түзету және жоба құрылымын қалыптастыру

Жоба тапсырмаларының тізімін түзету. Жобамен істеген кезде жиі түрде
жоба мақсаттарының тізіміне өзгерістер енгізу қажеттілігі туындайды. Жаңа
мақсатты қосу (соның ішінде тізімнің соңына ғана емес), қате енгізілегенін
жою, мақсаттардың кезегінің тәртібін өзгерту.
Мақсатты қосу. Тізімге жаңа мақсатты қосу үшін алдында жаңа мақсат
орнатылатын мақсатты айқындау керек (мақсат нөмірі өрісінде тышқанның сол
жақ батырмасын шерту), және Кірістіру менюінен Жаңа мақсат командасын
таңдау немесе Insert батырмасын басу. Осы әрекеттердің нәтижесінде
мақсаттар тізіміне жаңа мақсатты енгізуге болатын бос жол қосылатын болады.
Мақсатты жою. Мақсатты жою үшін бұл мақсатты айқындау керек (мақсат
нөмірі өрісінде тышқанның сол жақ батырмасын шерту) және Правка менюінен
Мақсатты жою командасын таңдау.
Мақсаттын орнын ауыстыру. Мақсатты тізімнің басқа жеріне (бірінен кейін
бірі орналасқан мақсаттар тобын) көшіру үшін қажет мақсатты (мақсаттарды)
айқындау керек және Правка менюінен Мақсатты қию командасын таңдау керек.
Кейін алдыңғы қадамда айқындалған мақсаттарды орналастыратын мақсатты
айқындау және Правка менюінен Мақсатты кірістіру командасын таңдау.
Жоба құрылымын қалыптастыр. Жоба міндеттерін қарапайым тізім түрінде
беру жеткілікті емес. Қарапайым тізім жоба құрылымын, міндеттер арасындағы
байланыстарды бейнелемейді, басты және бағыныңқы міндеттерді көруге
мүмкіндік бермейді. Жоба мақсаттарын деңгейлер бойынша міндеттерді бөлетін
иерархиялық тізім түрінде берген анағұрлым қолайлы.
Әдетте, жобамен жұмыс істеу барысында біріншіден жоба міндеті (басты
міндеті) қалыптасады, кейін ол фазаларға (ірі міндеттерге) бөлінеді,
фазалар міндеттерге бөлінеді (міндеттер) – жобаны аяқтау үшін қажетті
міндеттер анықталғанға дейін анағұрлым деңгейдің бағыныңқы міндеттеріне
және т.б. бөлінеді. Сөйтіп, жобаны жалпыланған және бағыныңқы міндеттер
жиіні ретінде қарастыруға болады. Жалпыланған міндет (қосынды міндет) өзара
тақырып болып табылады, ол төмен деңгейдің міндеттерінің құны мен ұзақтығын
қосады. Бағыныңқы міндет – бұл жалпыланған міндеттің бөлігі.
Міндетті бір деңгейдің басқасына көшіруді, оны бағыныңқы немесе басты
(егер міндет бағыныңқы болып табылса) етуді Гант диаграммасын қарастыру
режимінде орындауға болады, ал ол диаграммаға көшу үшін Түр менюінен Гант
Диаграммасы командасын таңдау керек. Жоба құрылымын қалыптастыру үшін сурет
6-де бейнеленген аспаптар тақтасы бар. Егер бағыныңқы міндеттер бір
мезгілде басталса, онда қосынды міндеттің ұзақтығы анағұрлым ұзын бағыныңқы
міндеттің ұзақтығына тең болатыны тұжырымдалады. Міндет деңгейін төмендету
үшін ол міндетті айқындау керек және солға бағытталған нұсқасы бар
батырманы шерту керек.
Қосынды міндеттің көшірмесін алғанда немесе орнын ауыстырғанда барлық
бағыныңқы міндеттердің де көшірмесі алынады немесе орындары ауыстырылады.
Егер тек қосынды міндеттің орнын ауыстыру керек болса, онда біріншіден
бағыныңқы міндеттерді қосындының деңгейіне көшіру керек.

Сурет 6 – Жоба құрылымын қалыптастырудың командалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.