Компанияның ақша айналымын басқару

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БИЗНЕС ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

«Қаржы» кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

кафедра

меңгерушісі к. э. н., доцент

М. Ж. Арзаева

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

ТАҚЫРЫБЫ:

«Компанияның ақша айналымын басқару»

050509- «Қаржы» мамандығы бойынша

Орындаған:

4 курс Ф07К3студенті Байназаров А. Е. (қолы, дата )

Ғылыми жетекші:

оқытушы Ахметов А. А.

(қолы, дата )

Нормабақылаушы: Садыханова Д. А.

(қолы, дата )

Алматы, 2011

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Экономика және Бизнес Жоғары Мектебі

«Қаржы» кафедрасы

Дипломдық жұмысты орындауға берілген

ТАПСЫРМА

Студент Ф07К3 тобының студенті Байназаров А . Е.

Жұмыстың тақырыбы: «Компанияның ақша айналымын басқару»

№ «» бұйрығымен бекітілген

Аяқталған жұмысты өткізу мерзімі «»

Жұмысты бастыуға деген мәліметтер

Диплом жұмысында қаралатын сұрақтардың тізімі немесе диплом жұмысының қысқа мазмұны:

а) компанияның ақша айналымдарын басқарудың теориялық негіздері ретінде компанияның ақша айналымын басқарудың экономикалық мәні мен мазмұны және компанияның ақша ағымдарын қалыптастыру көздері теориялық тұрғыда қарастыру;

б) «Аура Қазақстан»ЖШС-нің ақша айналымдарының қозғалысын талдау барысында, шаруашылық қызметінің сипаттамасы және активтер құрамы мен құрылымына талдау, сонымен қатар ақша айналымын бағалаудағы меншікті және қарыз капиталдарына, ақша айналымын қалыптастырудағы табыстылығына зерттеу жүргізу;

в) компанияның ақша айналымын қалыпастыруда оңтайлы әдістерді пайдалануды жетілдіру жолдарын қарастыру

Диплом жұмысына дайындық

Кесте

Тапсырманы беру мерзімі

«Қаржы » кафедрасы

Кафедра меңгерушісі Арзаева М. Ж.

э. ғ. к., доцент

Ғылыми жетекші Ахметов А. А.

оқытушы

Тапсырманы орындауға қабылдаған

Студент Байназаров А. Е.

Мазмұны

Кіріспе . . . 5

1. КОМПАНИЯНЫҢ АҚША АЙНАЛЫМДАРЫН БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ. . . 8Компанияның ақша айналымын басқарудың экономикалық мәні мен мазмұны . . . 8

1. 2 Компанияның ақша ағымдарын қалыптастыру көздері . . . 18

2. «АУРА ҚАЗАҚСТАН» ЖШС-НІҢ АҚША АЙНАЛЫМДАРЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫНТАЛДАУ . . . 25

2. 1 «Аура Қазақстан» ЖШС-нің шаруашылық қызметінің сипаттамасы және активтер құрамы мен құрылымын талдау . . . 25

2. 2 «Аура Қазақстан» ЖШС-нің ақша айналымын бағалаудағы меншікті және қарыз капиталдарын талдау . . . 32

2. 3 Компанияның ақша айналымын қалыптастырудағы «Аура Қазақстан» ЖШС-нің табыстылығын зерттеу . . . 42

3. КОМПАНИЯНЫҢ АҚША АЙНАЛЫМДАРЫН БАСҚАРУДЫ . . . 52

3. 1 Компанияның ақша айналымын басқарудың оңтайлы әдістері . . . 52

3. 2 Компанияның ақша айналымын қалыпастыруда оңтайлы әдістерді пайдалануды жетілдіру . . . 59

Қорытынды . . . 75

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 78

КІРІСПЕ

Тақырып өзектілігі . Компаниялардың қаржыны басқаруда маңызды объектісі ақша ағыны − құн (Д-Т-Д) нысандарын жаңғыртудың және қосылған құнды қалыптастырудың экономикалық үдерістерін ортақтастыратын қолма-қол және қолма-қол ақшасыз нысандарындағы ақшаның қозғалысы болады. Ақша ағынының (ақша түсімі мен жылыстауы) құрамына қаржы көмегімен де қалыптасатын (қаржы ресурстары), сондай-ақ басқа әдістермен де тартылатын барлық ақша ресурстары қамтылады. Қаражаттардың түсімінде анықтаушы орынды өнімді, жұмыстарды және қызметтерді өткізуден (сату көлемі) түскен түсім-ақша, онан кейін несие ресурстары, әр түрлі тартылған ресурстар алады. Қаражаттардың жылыстауы дүркін-дүркін төленетін төлеулермен де (тауар-материал құндылықтарын сатып алу, қызметкерлерге жалақы мен сыйақылар төлеу, несиелерді өтеу, салықтар мен басқа міндетті төлемдерді төлеу және т. б. ), сондай-ақ ұзақ мерзімді инвестициялардың болжамы негізіндегі күрделілерімен де байланысты.

Нарық жағдайында қаржылық ағымдарын басқару мәселелері отандық экономикалық ғылымның өзекті мәселелерінің бірі болып танылады. Қазақстанда нарық қатынастарының дамуы компанияның қызметін, соның ішінде қаржы ағымдарының қозғалысы саласын басқарудағы нарықтық қаржы құралдарын қолдану қажеттілігін анықтады. Отандық және шетелдік ғалымдардың қаржыны басқару туралы еңбектерінде «қаржылық ағымдары» түсінігі кездеспейді. Қолданыстағы анықтамалардың ешқайсы аталған категорияның спецификасын сипаттамайды, тек автордың жуықтауын білдіреді. Компанияның қаржылық ресурстары - қаржылық міндеттерді орындау және ұдайы өндірірісті кеңейту шығындарына арналған пайда және сырттан келетін түсімдер түріндегі ақша қаражатының бір бөлігі. Қаржы ресурстарының түсінігінен пайда болуына қарай олар ішкі (меншік) және сыртқы (тартылған) болып бөлінеді. Өз кезегінде ішкі ресурстар нақты өмірде стандартық есептерде таза пайда және амортизация түрінде, ал өзгертілген түрі - компания қызметкерлерінің алдындағы міндеттер түрінде беріледі. Ішкі немесе тартылған қаржы ресурстары да екі топқа: меншік және қарыз құралдарына бөлінеді. Оларды бұлайша бөлу сырттағы қатысушылардың фирманың осы кәсіпорнын дамытуға кәсіпкерлік не болмаса ссудалық капитал түрінде салынған капитал түрімен түсіндіріледі. Сәйкесінше кәсіпкерлік капитал салымдарының нәтижелері - тартылған меншік қаржы ресурстарының қалыптасуы, ссудалық капитал салымдарының нәтижесі - қарыз қаражаттары болып табылады. Бұл кезеңде қаржы ресурстарын қалыптастырудың екі барынша маңызды мәселелері байқалады, бұл несие мен қарыздарды тартудың жоғары пайыздары мен қарыз және меншік капиталдың ара қатынасы.

Қаржылық ағымдарын басқару мәселелері отандық және шетелдік әдебиеттерде кеңінен таралған. Стратегия мен тактика жалпы қаржыны басқару мәселелері оның ішінде қаржылық ағымдарды басқару бойынша жалпы теория мен методология Бланк И. А., Балабанов И. Т., Тренев Н. Н, Құлпыбаев С. Қ, Өсербайұлы С. Ө., және тағы басқаларының еңбектерінде зерттелген. Бірақ нақты салалар бойынша қаржылық ағымдар мәселелері өте аз зерттелген. Бұл мәселені зерттеудің жетіспеушілігі мен өзектілігі «қаржылық ағымдар», «қаржы саясаты», ақша ағымдарының қозғалысын анықтау көрсеткіштерін талдау осы тақырыпты зерттеудің негізі болып табылады.

Қаржылық ағымдарды басқару санды және сапалы сипаттағы мақсатты бағыттарды қуру мен қабылдау мен оған жетудегі тиімді жолдарын анықтау үдерісін білдіреді. Қандай да болсын басқару оған қажетті ресурстарды, олардың қаншалықты қандай мөлшерде қажеттілігін анықтау мәселелерін шешудегі мәселені бағалауды білдіреді.

Бүгінгі компаниялардың қаржылық ағымдарын басқару қаржы ресурстарын, бірінші кезекте ақшалай ресурстарын басқару мен байланысты.

Компанияның қаржылық ағымдарын басқару қойылған мақсаттарға жету ғана емес, сонымен қатар компанияның басқарушы аппаратының қызметіне баға беруге мүмкіншілік етеді.

Компанияның алдын алу және дамуының негізгі көздерінің қалыптастыру мақсатында қаржылық ағымдарын басқарудың қажеттілігі экономикалық дамудың бүгінгі таңдағы өзекті мәселелердің бірі.

Қаржылық ағымдарды басқару тиімділігіне компанияның басшылары, оның акционерлері, партнерлары, қаржы-несие ұйымдары, мемлекеттік бақылау органдары көңіл бөледі.

Сонымен жоғарыда айтылғанның барлығы зерттеу тақырыбының өзектілігінде күмән жоқ екендігін дәлелдейді.

Бүгінгі күні компанияның қаржылық ағымдары концепциясы қаржылық басқарудың жеке дербес объектісі ретінде қаржы менеджметінің негізгі мәселелерінің бірі болып отандық және шетелдік әдебиеттерде көрініс таба бастады. Бұл концепцияның қолданбалы аспектілері қаржы активтерінің қалдықтарын басқару, қаржы ресурстарын қалыптастыруды басқару мен компанияға банкроттық қаупі төнген кездегі дағдарысқа қарсы басқару мәселелерінің құрамында қарастырылатын. Компанияның қаржылық ағымдары барлық түрлері мен нысандарында қаржы менеджментінің маңызды дербес объектісі болып теориялық және тәжірибелік ұсыныстарды тереңдете қарастыруды талап етеді. Ол компанияның дамуы мен қаржылық қызметінің қорытынды нәтижесінің қалыптасу барысындағы ақша ағымдарын басқару кезіндегі ролімен анықталады. Компания үшін қаржылық ағымдарын басқару қажеттілігі жағынан мыналарды танылтады:

• айналым капиталын басқару (қолма-қол қаражаттардағы және босалқы қорлардағы қысқа мерзімді қажеттіліктерін бағалау) ;
• күрделі салымдардың уақыт параметрлерін жоспарлау;
• күрділі салымдарды жоспарлау;
• компанияның экономикалық өсуін басқару.

Компанияның тиімді ұйымдастырылған қаржылық ағымдары оның «қаржылық сауықтылығының» маңызды симптомы болып, жалпы қаржы шаруашылық қызметінің жоғары нәтижедегі қорытындыларға жетудің алғы шарты болып табылады.

Дипломдық зерттеудің мақсаты компанияның қаржылық ағымдары мен олардың компанияның қаржы шаруашылық қызметіндегі ролін зерттеу.

Қойылған мақсатқа сай келесідей мәселелер туындайды:

• компанияның қаржылық ағымдарын басқарудың теориялық негіздерін қарастыру;
• қаржылық ағымдардың экономикалық мәні мен мазмұнын анықтау;

• қаржылық ағымдарды басқару негіздерін анықтау;
• зерттеу объектісінің мәліметтері бойынша қаржылық ағымдардың қозғалысын талдау;
• зерттеу негізінде қаржылық ағымдарды жетілдіру жолдарын қарастыру.

Диплом жұмысының объектісі «Аура Қазақстан» ЖШС-нің қаржылық ағымдары.

Диплом жұмысының пәні болып компанияның қаржылық ағымдары табылады.

Диплом жұмысының теориялық және әдістемелік негізі болып қаржы және экономикалық талдау саласындағы отандық және шетелдік экономисттердің еңбектері қарастырылды.

Дипломдық жұмыста теориялық талдау, жүйелік көзқарас, топтау, жалпылау, салыстыру, функционалдық сыныптау және графикалық суреттеу әдістемелері қолданылды.

Диплом жұмысының құрылымы, кіріспе, үш тарау, қорытынды және қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Бірінші тарауда, компанияның ақша айналымдарын басқарудың теориялық негіздері ретінде компанияның ақша айналымын басқарудың экономикалық мәні мен мазмұны және компанияның ақша ағымдарын қалыптастыру көздері теориялық тұрғыда қарастырылған.

Екінші тарауда, «Аура Қазақстан»ЖШС-нің ақша айналымдарының қозғалысын талдау барысында, шаруашылық қызметінің сипаттамасы және активтер құрамы мен құрылымына талдау жүргізілген, сонымен қатар ақша айналымын бағалаудағы меншікті және қарыз капиталдарына, ақша айналымын қалыптастырудағы табыстылығына зерттеу жүргізілді.

Үшінші тарауда, компанияның ақша айналымын қалыпастыруда оңтайлы әдістерді пайдалануды жетілдіру жолдары қарастырылған.

1. КОМПАНИЯНЫҢ АҚША АЙНАЛЫМДАРЫН БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІКомпанияның ақша айналымын басқарудың экономикалық мәні мен мазмұны

Компанияларда қаржыны басқарудың объектілері мыналар болып табылады: жылжымайтын және жылжымалы мүлік, мүліктік құқықтар, жұмыстар және қызметтер, ақпарат, зияткерлік (интеллектуалдық) қызметтің нәтижелері, материялдық емес игіліктер. [1, 45б]

Қаржыны басқару уәждемелерге - адамдардың немесе ұжымдардың қажеттіліктері мен тиісті қылықтарын анықтайтын мақсаттарды іске асыру жөніндегі қызметке негізделеді. Уәждеме іскерлік белсенділікті, еңбек өнімділігі мен сапасын ынталандыру үдерісінде көрінеді.

Жалпы қаржыны басқару ілгеріде баяндалған қағидаттарға негізделген. Ол басқарудың тиісті элементтерін - ақпаратты, жоспарларды (болжауды), ұйымдастыруды, реттеуді бақылауды кіріктіреді. Қаржы басқаруды жүзеге асырудың шарты нарықтық ортаның болуы болып табылады, бұл орта бағалардың еркін жүйесі, тауар мен қызметтердің рыногымен қатар еңбек, капиталдар, өндіріс құрал-жабдықтары рыногының жұмыс істеуі, компаниялардың қызметін мемлекеттік реттеудің заңнамалық реттемелеу кезіндегі кәсіпкерлік қызметті коммерциялық есеп негіздерінде жүргізуге мүмкіндік береді. Сөйтіп, компаниялардың қаржыны басқару шеңбері нарықтық факторлармен анықталады, бұл оны жеке буындарында басқарушы субъектілердің басқарылу объектілеріне ықпал жасауының экономикалық элементтері басым болуы мүмкін қаржыны басқарудың жалпы шарттарынан ажыратады. Компаниялардың қаржыны басқару жүйесі аса жылжымалы, өйткені бұл буындағы нысандардың, әдістердің арсеналы жалпымемлекеттік қаржылардағыға қарағанда тым әр түрлі. Мысалы, компаниялардың қаржыны басқаруы әр түрлі нысандардағы есеп айырысу (төлем тапсырмасы, төлем талабы (талапшоты), әр түрлі акредитивтер, есеп айырысу чектері және т. б. ), барлық нысандардағы несиелендіру, бағалы қағаздармен және валютамен жасалатын операциялар бойынша көп таралған операциялардан басқа хеджирлеу, кепілдік-ипотекалық және сенімгерлік (трасттық) операциялар, қаржы және операция лизингі, франчайзинг, бағалы қағаздар бойынша трансферттер сияқты нысандар мен әдістерді қамтиды; валютамен, бағалы қағаздармен жасалатын операциялар бойынша, қауіптердің барлық түрлерін сақтандыру бойынша қаржы құралдарының жинақталымы айтарлықтай кеңейеді.

Компаниялардың қаржыны басқару мына кезеңдердің дәйекті ауысымы ретінде елестетуге болады:

1) ақша қаражаттарын (капиталды) пайдаланудың міндетін қою және мақсатын анықтау;

2) ақша ағындарының қозғалысын басқарудың қаржылық әдістерін, тәсілдерін таңдау;

3) қабылданған шешім бойынша инвестициялау жөніндегі шешімді бизнес-жоспар немесе басқа ресімдеу түріндегі іс-әрекеттердің бағдарламасын жасау;

4) жобаның орындалуын ұйымдастыру;

5) атқарылу барысына бақылау жасау және қажетті түзетулер жасау;

6) қайта инвестициялаудың мақсаттары үшін жоба нәтижелерін талдау және бағалау;

Компаниялардың қаржысын басқаруда маңызды объект ақша ағыны − құн (Д-Т-Д) нысандарын жаңғыртудың және қосылған құнды қалыптастырудың экономикалық үдерістерін ортақтастыратын қолма-қол және қолма-қол ақшасыз нысандарындағы ақшаның қозғалысы болады. Ақша ағынының (ақша түсімі мен жылыстауы) құрамына қаржы көмегімен де қалыптасатын (қаржы ресурстары), сондай-ақ басқа әдістермен де тартылатын барлық ақша ресурстары қамтылады. Қаражаттардың түсімінде анықтаушы орынды өнімді, жұмыстарды және қызметтерді өткізуден (сату көлемі) түскен түсім-ақша, онан кейін несие ресурстары, әр түрлі тартылған ресурстар алады. Қаражаттардың жылыстауы дүркін-дүркін төленетін төлеулермен де (тауар-материал құндылықтарын сатып алу, қызметкерлерге жалақы мен сыйақылар төлеу, несиелерді өтеу, салықтар мен басқа міндетті төлемдерді төлеу және т. б. ), сондай-ақ ұзақ мерзімді инвестициялардың болжамы негізіндегі күрделілерімен де байланысты.

Компаниялардың қаржысын басқаруда ақша оның іс-әрекетінің мезгілдік (уақытша) межелдемелері тұрғысынан функцияларды атқару кезіндегі өзге нысанға, сапаға айналғанға дейін қаралады. Бұл аспектіде ақшаның «уақытша құнының» барлығы есепке алынады: мұндай сомада бүгінгі ақша мен келешектегі ақшаның сатып алу күші бірдей болмайды. Ақшаның қазіргі және келешектегі құны өзара қайтымды. Қазіргі (бүгінгі) құн келешектегі құнға компаундингілеу − күрделі пайыздарды есептеу арқылы, ал келешектегі құн қазіргі құнға дисконттау − пайыздарды пайдаланып төмендету арқылы жеткізіледі. Ақшаның келешектегі құнының есеп-қисабында инфляцияның индекстерін есепке алу, яғни ақшаның құнын инфляциялық құнсыздануға төмендету қажет.

Қаржыларды басқару келесі функцияларды атқарады:

• өндірістік немесе компания қаражаттарының айналымын ақшалай ресурстар көздерімен, ақшалай ағымдарын қалыптасуымен қамтамасыз ету. Шаруашылық және қаржылық қызмет үдерісінде компания толық көлемде және теңдестірілген меншікті, тартылған және қарыздық көздермен қамтамасыз етілуі қажет. Қаржыларды басқару үдерісінде ақшалай ағымдар қалыптасады және компанияның даму және меншік иесінің табысын арттыру мақсаттарына сәйкес негізгі және айналым капитал құрамында көрініс табады, қаржылық нарықта ақшалай қаражаттарды орналастырудың оңтайлану және рационализациялау сұрақтары шешіледі.

• бөлу немесе компанияның ақшалай ресурстарын пайдалану және бөлу, ақшалай ағымдарының қалыптасу функциясы. Бұл функцияның орындалу үдерісінде компанияның капитал немесе мүлкінің құнын, меншік иесінің табысын арттыру немесе оны сақтау үшін қаражаттарды, есептер, төлемдер мен аударымдарды аванстау мен инвестициялау нұсқауларын таңдауда, шаруашылық жүргізуші басқа субъектілермен қатынастарды таңдауда компанияда бар қаржылық ресурстарды пайдаланудың рационализациясы сұрақтары шешіледі.

• бақылау функциясы. Берілген функцияның мазмұны кәіспорын ресурстарынынң айналымын түрлі әдістер мен тәсілдер арқылы нақты бақылау мүмкіндігіне негізделеді. Қаржылық көрсеткіштер мәндерінің өзгерістерін сандық бақылау қаржылық жағдайды, капитал мөлшерін, оның өтімділігі мен төлемқабілеттілігін, сонымен қатар меншік иесінің табыс көлемінің өсімін нақты бағалауға мүмкіндік береді. Инвестициялау және қаржыландыру үдерістерін бақылау көмегімен болашаққа қаржылық ресурстарды тиімді пайдалану мен оларды сақтау және түрлі факторларды есепке ала отырып, капитал құны мен оның құрылымын бағалау жүзеге асырылады. [2, 86б]

Компаниядағы қаржыны басқару үдерісі өзімен бірге компания экономикасын жалпы басқаруының негізігі бөлігін құрайды және ол келесі кезеңдер арқылы жүреді: талдау, жоспарлау, орындау, түзету, бақылау.

Компанияның қаржылық механизмі келесі элементтерді қамтиды: қаржылық әдістер, қаржы құралдары (тетіктер), нормативтік қамтамасыз ету, құқықтық қамтамасыз ету, ақпараттық қамтамасыз ету.

Қаржылық механизм құрамында құралдар мен әдістердің өзара қатынасында қазіргі кездегі тәжірибеде тауарлық және қор нарығының дамуына байланысты белгілі өзгерістер туындады. Сонымен, қор нарығында қаржылық құралдарға екі контрагент арасында кез келген келісімшарт жатады, оның нәтижесінде бір серіктесте қаржылық актив пайда болса, екіншісінде үлестік және қарыздық сипаттағы қаржылық міндеттеме пайда болады. Мұнда қаржылық құралдар бірінші және екінші деңгейлі болып сипатталады. Олардың біріншісіне несиелер мен қарыздар, акциялар мен корпоративтік облигациялар, дебиторлық және кредиторлық қарыздар және т. б. жатады. Екінші деңгейлі қаржылық құралдарға келесілер жатады: қаржылық опциондар, фьючерстер, форвардтық контрактілер, пайыздық және валюталық своптер және т. б. Екінші деңгейлі қаржылық құрал (дериватив) екі негізгі «туынды» сипатына ие:

• оның негізіне белгілі бір базисті актив енгізілген (тауар, акция, облигация, вексель, валюта, қор индексі және т. б. ) ;
• оның бағасы базистік активтің құны негізінде анықталады.

Көптеген қаржылық құралдар мен операциялардың негізіне бағалы қағаздар (мемлекеттік және корпоративтік акциялар мен облигациялар) жатқызылған. Бұдан басқа, бағалы қағаздар үлестік (акциялар) және қарыздық (облигациялар) болып бөлінеді. Олар Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің реттеу мен бақылау объектісі болып табылады.

Тәжірибеде компанияның қаржылық механизмнің бірлік жүйесінен жеке элементтерінің жойылуын болдырмау маңызды. Бұл шартты ескермеу шаруашылық жүргізуші субъектінің қаржылық теңдігін жоғалтуға әкеледі.

Сурет 1. Қаржыны басқару механизмі

Дерек көзі: Управление финансами. Учебник/ под ред. Володин А. А. - М: Инфра-М, 2006г. -246с

Бүгінгі күні компанияның қаржылық ағымдарын басқаруға көптеген көңіл бөлінуде, бұл жолда белгілі прогресске жеткен. Ағымдық тәсіл компанияның оперативтік және стратегиялық жоспарлауының негізгі элементі болып танылады. Үнемдеу тек салықтық жоспарлау кезінде ғана болмай, қаржы қаражаттарының бос қалдықтарын оңтайландыру мен компанияның дамуының ұзақ мерзімді дамуын ескеру арқылы жүзеге асырылады. Ағымдық схемалар арқылы компанияның жұмысы еш қиынсыздықсыз жүйелеуге беріледі де сандық мағынаға ие болады. Логистикалық көзқарас бойынша ағымға келесідей анықтама беріледі: ағым - бір бүтін болып қабылданатын, бір интервалда үдеріс ретінде өмір сүретін, белгілі уақыт ұзақтығында абсолютті көрсеткіштермен өлшенетін объектілер жиынтығы. [1, 302б]

Отандық және шетелдік ғалымдарының еңбектерінде көбінде «қаржылық ағымдар» анықтамасы кездеспейді. Бұл анықтама берілген категорияның айрықшалығын білдірмейді, тек жеке автордың көзқарасын сипаттайды.

Қаржылық ресурстар, олардың түсуі мен жұмсалуы, артылуы мен жетіспеуі туралы сөз басталса, негізінде ақшалай қорлардың құрылуы мен пайдаланылуы туралы айтылады. Олар ақша қаражаттарының ерекшеленген бөлігі, мақсатты бағыты бар және қызмет етудің еркіндігі бар болып қарастырылады.

Ақшалай қорлар қоғамдық өнімнің құрамындағы мақсатты бөліктерді салыстырмалы негіздеу мен бөліп қарастыру мен негізделген. Көптеген зерттеушілер барлық ақшалай массаның айналымы мен оның активтерде орналасуын ауқымдайтын ақша ағымдары мен қаржылық ағымдарын теңдестіріп қарастырады.

Компания қаржысының бірегей түсінігі болмағандықтан ақша ағымдары мен қаржылық ағымдарын теңдестіріп қарастыру туындаған.

... жалғасы

Қаржылық менеджмент туралы

Қаржылық менеджменттің мәні, мақсаты, бағыттары және құрылымы

Маркетингті жоспарлаудың теориялық негіздері мен «Қант»ААҚ-ның жұмысын тиімді жоспарлаудың маңызы

Компанияның айналым капиталы

Халықаралық қаржылық менеджменттің мазмұны

Қаржыландыру және қаржы менеджменті

ЖШС Bestam corporation дебиторлық берешек сальдосы

Несиелеудің негізгі элементтері

Ұзақ мерзімді дебиторлық қарыз

Өндірістік менеджмент жүйесі

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс