Өзеннің таулы бөлігінде су алу торабын жобалау кезінде келесі талаптарды сақтау керек : өзен бойлай шағын су торабының тұстамасы су тасқын кезінде өтімнің үлкен болуы, тасты жол-жобаны бекіту, түптік шөгінділермен қиыршықтасмен- жұмыртасмен күресу.
Су алу торабының айрықша ерекшелігі ол сенімділігінде, пайдалануда қарапайым және есепті өтімді өткізуінде. Кемшілігі - үлкен мөлшерде түптік шөгінділердің су қабылдау түсуі.
Құрылыстың орны Іле Алатау бөктеріндегі Үлкен Алматы өзенінде орналасқан. . Суалғыш торабының жобасы Алматы қаласын сумен қамтамасыз ету және суармалы жерлерге су беру . Үлкен Алматы өзеніндегі орташа жылдық су өтімі 1, 95 м
3
/с. Қазіргі кезде Алматы қаласында жылына 83722, 1 мың. м
3
текшке метр су көлемін пайдаланып отыр. Суалғыш торабының жобасы Алматы қаласын сумен қамтамасыз ету және суармалы жерлерге су беру.
Қажетті маңызды су өтімін М-1, Каргалинский, М-2, ВОК магистральды каналындар арқылы беру.
Магистральды каналдың оң жақ табиғи арнада орналасқан.
Үлкен Алмкаты өзені барлық таулы өзендер сияқты үлкен мөлшерде шөгіндіні өзімен бірге алып жүреді .
Бөгеттік су алу торабын жобалау кезіндегі ең негізгі сұрақ, жер бетіндегі су көзін тиімді пайдалану.
1. КЛИМАТ
Таңдалған метеостанцияда, Алматы қаласы бойынша сипатталады. Көшіріп алынған аймақтар арасындағы климаттық сипаттамалар қала ауданының биіктігіне байланысты болады.
Алматы қаласындағы метеостанция
Кесте- 1
Станция
Теңіз деңгейінен биіктігі
Бастапқы байқау жылы
Станция:
Аэропорт
Теңіз деңгейінен биіктігі:
671
Бастапқы байқау жылы:
1935
Станция:
Алматы ОГМС
Теңіз деңгейінен биіктігі:
847
Бастапқы байқау жылы:
1915
Станция:
Каменское плато
Теңіз деңгейінен биіктігі:
1350
Бастапқы байқау жылы:
1961
Жылдық радиациялық баланс қайталанады негізгі радиациялық қосындыларға. Алматы (OГМС) метеостанциядағы ең көп радиациялық балас көрсеткіші мамыр-шілде айларында болады 406-397 МДж/м², ең аз көрсеткіші желтоқсан-қаңтар айларында 16-21 МДж/м², құбылмалылығы барлығына немесе қар жамылғына байланысты.
Негізгі климаттық орташа жылдық көрсеткіші метеостанциялар бойынша көрсетілген:
Кесте-2
Станция
Орташа жылдық ауа температурасы оС
Абсолюттік максимум 1983 ж оС
Абсолюттік миниму 1951 ж оС
Жауын-шашын мөлшері мм
Станция:
Аэропорт
Орташа жылдық ауа температурасы оС:
7. 2
Абсолюттік максимум 1983 ж оС:
-
Абсолюттік миниму 1951 ж оС:
-
Жауын-шашын мөлшері мм:
420
Станция:
Алматы ОГМС
Орташа жылдық ауа температурасы оС:
9. 0
Абсолюттік максимум 1983 ж оС:
43. 0
Абсолюттік миниму 1951 ж оС:
-38. 0
Жауын-шашын мөлшері мм:
626
Станция:
Каменское плато
Орташа жылдық ауа температурасы оС:
8. 6
Абсолюттік максимум 1983 ж оС:
37. 0
Абсолюттік миниму 1951 ж оС:
-28. 0
Жауын-шашын мөлшері мм:
871
Үлкен климаттық құрылым ролі термиялық режиммен жасалынған, ол Алматы рельефіне байланысты. Ескерілуі тау аңғарының алмасу әсері және трансформациялық күннің жылуынан континенттік климат төмендеуін байқау, қаланың оңтүстік ауданымен (тау етегі) солтүстік ауданын салыстырғанда.
АУА ТЕМПЕРАТУРАСЫ
Алматы қаласында ауадағы орташа жылдық температурасы +9
0
C. Орташа айлығы (+23. 5
0
C), абсолюттік ең жоғары бақылауы шілде айында (+43. 0 оС) . Жылдың ең төменгі ауа температурасын бақылау қаңтар айында (-6. 5
0
C), сондықтан ең төменгі абсолюттігі ақпан айына келеді. Тау етегінің төменгі температусы қалаға қарағанда жоғары.
Ауаның орташа жылдық температурасы сайын, Іле Алатаудың солтүстік биік таулы бөктерінде ақырындап төмендейді.
Орташа айлық ауа температурасы оС
Кесте-3
Станция
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
жыл
Станция:
Аэропорт
1:
-11. 6
2:
-8. 9
3:
0. 8
4:
10. 3
5:
16. 0
6:
20. 3
7:
22. 9
8:
21. 7
9:
15. 6
10:
8. 0
11:
-1. 2
12:
-8. 2
жыл:
7. 2
Станция:
Алматы ОГМС
1:
-6. 5
2:
-4. 8
3:
2. 0
4:
10. 9
5:
16. 2
6:
20. 8
7:
23. 5
8:
22. 4
9:
17. 0
10:
9. 6
11:
1. 1
12:
-4. 2
жыл:
9. 0
Станция:
Каменское плато
1:
-3. 0
2:
-3. 0
3:
1. 2
4:
8. 8
5:
13. 7
6:
18. 6
7:
21. 1
8:
20. 0
9:
15. 1
10:
8. 5
11:
3. 0
12:
-0. 3
жыл:
8. 6
Ішкі жылдарда топырақ температурасы қанықпағанға тапшы, ауа температурасының ұйқасуы ең жоғарғы бақылауы шілде айында, ал ең төменгі қаңтар айында.
ЖАУЫН-ШАШЫН
Алматы қаласында жауын-шашынның жылдық қосындысы, тау етегінің ылғалдылық аймағына ұйқасады, бірақ жылдық өзіндік таралуы және жылы мезгіл болғанда жоғарғы температура фонының жағдайы құрғақшылық болады. Жауын-шашынның ішкі жылдық таралу сипаттамалары Алматыда екіге бөлінеді: екі ең азы (қаңтар және тамыз айы ) және ең жоғарғысы (мамыр және қазан айы) . Жауын-шашын қосындысының үштен бір бөлігі сәуір-мамыр айына келеді. (кесте 4) .
Іле Алатаудың солтүстік бөктерінде жауын-шашынның жылдық қосындысы 2 мың. м дейін өседі: ал аэропорт аймағында орташа жылдық қосындысы 420 мм болады. Алматы ОГМС станциясында 626 мм және Каменское плато станциясында 871 мм. Жауын-шашынның көп қаланың төменгі жағына түседі, ол сәуір айында, жоғарғы жағына мамыр айында, орташа жылдық мөлшері аэропорттан “ Медеу “ спорт комплексіне дейін 2 есе өседі. (420-981 мм дейін) .
Жауын-шашынның тасқыны жиі түсуі көктем айлары және жаз айының бірінші жартысында. Қалада жыл сайын жауын-шашын тасқыны тіркеледі (30-40 мм) . 1921 жылы жауын-шашын тасқыны 72-106 мм дейін жеткен. Бұл тасқын ағында тез көбейеді, өзенде таспен топырақ аралас сел болуы мүмкін.
Жауын-шашынның орташа мөлшері, мм
Кесте-4
Станция
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
жыл
Станция:
Аэропорт
1:
22
2:
29
3:
48
4:
64
5:
62
6:
35
7:
17
8:
18
9:
18
10:
33
11:
45
12:
29
жыл:
420
Станция:
Алматы ОГМС
1:
29
2:
35
3:
68
4:
99
5:
101
6:
58
7:
39
8:
26
9:
28
10:
54
11:
53
12:
36
жыл:
626
Станция:
Каменское плато
1:
38
2:
44
3:
87
4:
143
5:
149
6:
89
7:
56
8:
42
9:
42
10:
73
11:
64
12:
44
жыл:
871
Ауадағы орташа температурасы, ылғалдылығы, жауын-шашын, булануы және ылғалдылық коэффициенті, топырақ температурасы, (Алматы ОГМС станциясы ) .
Кесте-5
Сипаттама
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
жыл
Сипаттама:
Ауа температурасы, оС
1:
-6. 5
2:
-4. 8
3:
2. 0
4:
10. 9
5:
16. 2
6:
20. 8
7:
23. 5
8:
22. 4
9:
17. 0
10:
9. 6
11:
1. 1
12:
-4. 3
жыл:
9. 0
Сипаттама:
Ауа ылғалдылығы %
1:
74
2:
75
3:
73
4:
60
5:
56
6:
50
7:
45
8:
44
9:
47
10:
58
11:
71
12:
75
жыл:
61
Сипаттама:
Жауын-шашын мм
1:
29
2:
35
3:
68
4:
99
5:
101
6:
58
7:
39
8:
26
9:
28
10:
54
11:
53
12:
36
жыл:
626
Сипаттама:
Булануы, мм
1:
16
2:
18
3:
35
4:
93
5:
134
6:
189
7:
233
8:
227
9:
168
10:
91
11:
36
12:
19
жыл:
1259
Сипаттама:
Ылғалдану коэффициенті
1:
1. 8
2:
1. 9
3:
1. 9
4:
1. 1
5:
0. 8
6:
0. 3
7:
0. 2
8:
0. 1
9:
0. 2
10:
0. 6
11:
1. 5
12:
1. 9
жыл:
0. 5
Сипаттама:
Топырақ температурасы, оС
1:
-9
2:
-6
3:
2
4:
13
5:
20
6:
26
7:
29
8:
28
9:
20
10:
9
11:
0
12:
-6
жыл:
11
ЖЕЛ
Орташа айлық жел жылдамдығы 1-2 м/с, ең жоғарғы жылдамдығы 10-15 м/с. Жылдық шын мәні қосымша желді бақылайды, жаз айларында және қыс айларының төмендеуінде. Жыл бойы Алматыда жел жылдамдық басымдылығы 3 м/с дейін. Штиль қосындылардың қайталануы және ең әлсіз желі (1 м/с дейін), қалада 76 %-құрайды, тау етегінде 56 %.
Желдің орташа жылдамдығы, м/с
Кесте-6
Станция
Айлар
Жыл
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Станция:
Аэропорт
Айлар:
1. 5
Жыл:
1. 6
2. 0
2. 5
2. 4
2. 3
2. 2
2. 1
1. 8
1. 7
1. 5
1. 4
1. 9
Станция:
Алматы ОГМС
Айлар:
0. 8
Жыл:
0. 9
1. 0
1. 3
1. 3
1. 4
1. 3
1. 3
1. 2
1. 0
0. 9
0. 8
1. 1
Станция:
Каменское плато
Айлар:
1. 1
Жыл:
1. 1
1. 2
1. 7
1. 8
1. 9
1. 8
1. 7
1. 5
1. 3
1. 1
1. 0
1. 4
Алматы қаласының ауа ылғалдылығы жердің жоғары төмен орналасуына тікелей байланысты. Орташа атмосфералық ылғалдық жыл бойына 61 % жоғары болмайды. Жазбен күз айларында ауаның ылғалдылығы 41% төмендейді, сөйтіп жалпы табиғатқа қатер төнеді. Қалаларда ауаның ылғалдылығы аз да болса су шашатын неше түрлі құралдармен көтеруге болады. Жердің солтүстіктен оңтүстікке өзеннен қаншалықты биік орналасуы Алматы қаласына қар жауудың уақытына байланысты.
1. 4. ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ
Алматы қаласын басып өтетін негізгі өзендер: Үлкен Алматы және Кіші Алматы, сондай-ақ Қарғалы өзендері. Бірінші гидрологиялық пост 1907-1908 жылдан басталды. Үлкен Алматы өзеннен 2 км төмен Тересбұтақ өзенінде, сондай-ақ Кіші Алматы өзенінде Алматы қаласында пост орналасқан болатын. Осы аймақта барлығы 77 пост болған. Казгидрометте 34 пост бағынған. Қазіргі кезде 8-і бақылауда оның 5-уі Үлкен Алматы бассейнінде, ал 3-уі Кіші Алматыда.
1. 5ГИДРОЛОГИЯСЫ, ОРНАЛАСҚАН ЖЕРІ
Гидрографиялық желісі, орналасқан жері, қарастырылған өзен бассейні, гидрологиялық посттары 1-ші суретте көрсетілген.
Үлкен және Кіші Алматы өзендері таулы болып саналады. Үлкен Алматы өзені 4000 м биіктіктен басталады. Кіші Алматы өзені Тұйықсу мұздықтан 3200 м биіктіктен алады. Үлкен Алматы өзенінің негізгі бөлігінің орташа биіктігі 2990 м ( Тересбұлақ өзенінен төменірек ) . Өзен негізінен таудың қар, мұз еруінен қоректенеді. Судың тасуы сәуір айының ортасына келеді, ал басталуы қазан айында. Өзеннің негізгі ағу өтімі тамыз-қыркүйек айында, ең көп өтімі шілде айында, ал азайғаны қыстың соңына келеді. Көп жылдық су мөршерінің амплитудасы 1метрге жуық. Судың бір күндік өзгеруі 1-3см 30-40см-ге дейін. Судың қатты көтерілгені сел жүгенде болады. Жыл сайын таудан щыққан су өтімінің құбылмалық диапозоны 15-40 м
3
/с. Алматы көліне құйылуы 3-10 м
3
/с.
Үлкен Алматы өзенінің лайлылығы өте төмен, орташа жылдық ауқымы көлден жоғары 218 г/м
3
, таудан шыққанда 213 г/м
3
. Судың таза ағуы қыстың соңында 25 г/м
3
, ал лайлылығы жоғарғы кездері шіде-тамыз айларында 1500-15000 г/м
3
.
Су ағысының минералдығы көп емес: 50-150 мг/л. Химиялық құрамы гидро-карбанатты-кальцилы. Судың кермектілігі жұмсақ кермектілігі 0, 8-1, 2 мг-экв/л ) .
ҚАЛАДАҒЫ СУ РЕЖИМІ
Қалада өзеннің бірталай өтімін шаруашылық қызметке пайдаланады. Табиғи жағдаймен теңестіргенде қала территотиясында су ағыны 2-2, 5 есеге ұлғаюы мүмкін.
Қала аумақтарындағы ағын
Кесте-7
Қала бөліктері
Жылдық ағын, млн. м
3
Қала бөліктері:
Батыс
Жылдық ағын, млн. м3:
10, 04
Қала бөліктері:
Солтүстік батысы
Жылдық ағын, млн. м3:
14, 49
Қала бөліктері:
Солтүстік шығысы
Жылдық ағын, млн. м3:
15, 31
Қала бөліктері:
Оңтүстігі
Жылдық ағын, млн. м3:
11, 51
Қала бөліктері:
Шығысы
Жылдық ағын, млн. м3:
5, 96
Қала бөліктері:
орталығы
Жылдық ағын, млн. м3:
7, 48
Негізгі өзеннің су ағымының әртүрлі қамтамасыздандырылу пайыздық бекеттегі қарқындылығы.
Кесте-8
Өзен-жарма (створ)
Кезең
50%
75%
95%
Өзен-жарма (створ):
Жалпы Үлкен Алматы
Кезең:
Жыл
50%:
4, 95
75%:
4, 41
95%:
3, 69
Өзен-жарма (створ):
вегетация
Кезең:
6, 5
50%:
5, 73
75%:
4, 62
Жыл ішінде ағынның таралуы жармадағы бекетте жылдық сипаттамамен есептелген. Жылдағы су шаруашылық сипаттамасының сапасы, ағынның бір жылдық есептелген сипаттамасына және вегетациялық кезеңге байланысты. Зерттелінген ағын жармасынан 2-4 жылғы орташасынан алынған жылдық сипаттамасына жеткілікті. Жеткіліксіздігі бір жылға тең. Есептелген қорытындысы төменгі 9-шы кестеде көрсетілген.
Алматы қаласындағы ағынның жыл ішінде таралу сипаттамасы (м
3
/с)
Кесте 9
Р, %
Ағынның таралуы
айлар
жыл
Вегетациялық кезең
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I
II
III
Р, %:
50%
Ағынның таралуы:
4. 04
6. 42
7. 6
7. 84
8. 14
4. 75
4. 4
3. 33
3. 68
2. 26
3. 09
2. 79
4. 95
6. 5
Р, %:
75%
Ағынның таралуы:
3. 6
5. 72
7. 09
7. 14
7. 46
4. 23
3. 97
3. 33
2. 65
2. 8
2. 43
2. 38
4. 41
5. 73
Р, %:
95%
Ағынның таралуы:
2. 88
4. 16
4. 52
5. 67
5. 8
4. 07
3. 23
3. 1
2. 88
2. 75
2. 66
2. 57
3. 69
4. 62
2 ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕУЛЕР
2. 1 ЖЫЛДЫҚ АҒЫННЫҢ НЕГІЗГІ ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАЛАРЫН АНЫҚТАУ
Белгілі бір экономика саласын қамтамасыз ету үшін гидрологиялық есептерде өткен кезеңдегі мәліметтерді пайдаланады. Ал біздің жобалайтын шараларымыз келешекте жұмыс істейді. Сондықтан инженерлік гидрологияда өткен уақыттағы мәліметтерді келешекте солай болады деп қабылдайды.
Кездейсоқ шамаларды инженерлік есептерге алу үшін негізінде мына параметрлерді білу керек /1/:
Q0, Cv, Cs;
(2. 1)
Q0
- су өтімінің көпжылдық орта мөлшері;
Cv
- өзгергіштік коэффициент;
Cs
- ассимметриялық қарсы коэффициент;
Сипаттамаларды анықтау үшін байқау мәліметтерінің әртүрлі жағдайы болуы мүмкін:
1) мәліметтер жеткілікті;
2) мәліметтер жеткіліксіз;
3) мәліметтер жоқ;
Мәліметтер жеткілікті кезінде ағудың статистикалық сипаттамаларын анықтау.
Жеткілікті кезінде үш әдіс қолданылады:
1. Шындыққа жақындатылған;
2. Графо-аналитикалық;
3. Момент;
Біз момент әдісті қолданамыз. Онда мынандай өрнекпен анықтаймыз:
Q
=
, (2. 2)
Qop-
су өтімінің көпжылдық орташа мөлшері;
n-қатардың жалпы саны;
Үлкен Алматы өзенінің көпжыдық су өтімінің сипаттамасы.
Кесте-2. 1
:
:
:
:
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
Орташа су өтімдері, М³ /сек
:
:
:
:
:
:
:
:
максималды:
максималды
:
жыл
:
I
:
II
:
III
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
IV
:
V
:
VI
:
VII
:
VIII
:
IX
:
X
:
XI
:
XII
максималды:
жыл
Орташа жылдық ағын модулі, л/сек. Км²
Орташа жылдық ағын қабаты, мм
су өтімі
күні
:
1951
:
_
:
:
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
:
:
:
:
:
:
1, 02
:
0, 78
:
0, 57
максималды:
:
1952
:
0, 52
:
0, 55
:
0, 45
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 44
:
0, 87
:
2, 87
:
3, 98
:
4, 4
:
2, 38
:
1, 52
:
1, 25
:
1, 19
максималды:
1, 7
23, 7
747
7, 4
13/VII
:
1953
:
0, 77
:
0, 65
:
0, 61
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 54
:
1, 83
:
2, 66
:
3, 92
:
3, 18
:
2, 53
:
1, 5
:
1, 06
:
0, 82
максималды:
1, 67
23, 3
737
6, 64
2/VI
:
1954
:
0, 73
:
0, 56
:
0, 45
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 51
:
0, 57
:
1, 51
:
3, 2
:
4, 07
:
2, 17
:
1, 37
:
1, 09
:
0, 82
максималды:
1, 42
19, 8
624
7, 83
5/VII, 3/III
:
1955
:
0, 77
:
0, 61
:
0, 49
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 45
:
1, 15
:
3, 64
:
2, 73
:
4, 55
:
1, 79
:
1, 19
:
0, 93
:
0, 91
максималды:
1, 6
22, 3
702
8, 48
4/VIII
:
1956
:
0, 71
:
0, 54
:
0, 49
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 57
:
1, 14
:
2, 02
:
5, 6
:
4, 54
:
2, 99
:
1, 97
:
1, 41
:
1, 06
максималды:
1, 92
26, 7
841
10, 4
22, 25/VII
:
1957
:
0, 88
:
0, 82
:
0, 66
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
1, 17
:
2, 91
:
2, 74
:
3, 23
:
1, 7
:
1, 36
:
1, 12
:
0, 97
:
1, 15
максималды:
1, 56
662
11, 4
8/VI
:
1958
:
0, 75
:
0, 65
:
0, 57
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 61
:
0, 71
:
2, 18
:
4, 52
:
3, 36
:
2, 27
:
1, 49
:
1, 19
:
1
максималды:
1, 61
22, 4
706
9, 95
12/VII
:
1959
:
0, 86
:
0, 71
:
0, 57
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 79
:
1, 17
:
2, 21
:
3, 96
:
3, 71
:
3, 16
:
1, 71
:
1, 19
:
0, 99
максималды:
1, 75
24, 4
769
10, 7
16/VII
:
1960
:
0, 82
:
0, 71
:
0, 62
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 57
:
0, 67
:
2, 58
:
5, 42
:
4, 62
:
2, 56
:
1, 39
:
1, 08
:
0, 93
максималды:
1, 83
25, 5
803
15, 4
9/VII
:
1961
:
0, 79
:
0, 71
:
0, 66
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 72
:
1, 92
:
2, 99
:
4, 13
:
4
:
2, 88
:
1, 38
:
1, 02
:
0, 83
максималды:
1, 84
25, 6
806
7, 8
1, 2/VI
:
1962
:
0, 68
:
0, 56
:
0, 51
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 53
:
1, 01
:
2, 38
:
3, 89
:
4, 55
:
2, 23
:
1, 2
:
0, 83
:
0, 52
максималды:
1, 57
21, 9
690
8
7/VI
:
1963
:
0, 44
:
0, 39
:
0, 35
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 3
:
0, 82
:
3, 84
:
4, 08
:
2, 53
:
1, 53
:
1, 03
:
0, 72
:
0, 58
максималды:
1, 38
19, 2
605
11, 6
6, 27/VI
:
1964
:
0, 54
:
0, 52
:
0, 42
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 38
:
0, 63
:
2, 43
:
3, 64
:
3, 34
:
2, 05
:
1, 14
:
0, 8
:
0, 68
максималды:
1, 38
19, 2
605
8, 07
23/VII
:
Орташа
:
0, 72
:
0, 62
:
0, 54
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 55
:
1, 02
:
2, 56
:
3, 96
:
3, 87
:
2, 34
:
1, 39
:
1, 05
:
0, 85
максималды:
1, 62
22, 6
712
9, 54
:
максималды
:
0, 88
:
0, 82
:
0, 66
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 79
:
1, 92
:
3, 84
:
5, 6
:
4, 62
:
3, 16
:
1, 97
:
1, 41
:
1, 19
максималды:
1, 92
26, 7
841
15, 4
9/VII
:
минималды
:
0, 44
:
0, 39
:
0, 35
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 3
:
0, 57
:
1, 51
:
2, 73
:
2, 53
:
1, 53
:
1, 02
:
0, 72
:
0, 52
максималды:
1, 38
19, 2
605
6, 64
2/VI
:
1965
:
0, 62
:
0, 54
:
0, 45
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 43
:
1, 17
:
1, 66
:
3, 37
:
3, 56
:
1, 55
:
1, 11
:
0, 89
:
0, 76
максималды:
1, 34
18, 7
590
6, 75
13, 31/VII
:
1966
:
0, 59
:
0, 46
:
0, 4
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 38
:
0, 6
:
4, 6
:
4, 33
:
4, 53
:
2, 64
:
1, 27
:
0, 97
:
0, 78
максималды:
1, 8
25, 1
791
16, 9
17/VI
:
1967
:
0, 64
:
0, 52
:
0, 46
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 73
:
1, 18
:
2, 23
:
2, 91
:
3, 4
:
1, 72
:
1, 16
:
0, 93
:
0, 76
максималды:
1, 39
19, 4
611
6, 45
1/VI, 22/VII
:
1968
:
0, 65
:
0, 56
:
0, 47
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 49
:
1, 32
:
2, 07
:
3, 36
:
3, 91
:
1, 41
:
1, 08
:
0, 88
:
0, 75
максималды:
1, 41
19, 6
617
7, 93
13/VIII
:
1969
:
0, 61
:
0, 53
:
0, 44
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 43
:
1, 73
:
3, 2
:
4, 21
:
3, 98
:
2, 3
:
1, 29
:
0, 86
:
0, 67
максималды:
1, 69
23, 5
740
9, 45
17/VI
:
1970
:
0, 56
:
0, 45
:
0, 39
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 46
:
1, 32
:
2, 07
:
2, 82
:
3, 04
:
2, 27
:
1, 04
:
0, 72
:
0, 6
максималды:
1, 31
18, 2
573
7, 88
27/VI
:
Орташа
:
0, 69
:
0, 59
:
0, 51
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 53
:
1, 08
:
2, 58
:
3, 82
:
3, 83
:
2, 24
:
1, 33
:
1
:
0, 81
максималды:
1, 58
22
693
9, 45
:
максималды
:
0, 88
:
0, 82
:
0, 66
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 79
:
1, 92
:
4, 6
:
5, 6
:
4, 62
:
3, 16
:
1, 97
:
1, 41
:
1, 19
максималды:
1, 92
26, 7
841
16, 9
17/VI
:
минималды
:
0, 44
:
0, 39
:
0, 35
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 3
:
0, 57
:
1, 51
:
2, 73
:
2, 53
:
1, 41
:
1, 02
:
0, 72
:
0, 52
максималды:
1, 31
18, 2
573
6, 45
1/VI, 22/VII
:
1971
:
0, 52
:
0, 45
:
0, 38
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 46
:
0, 69
:
2, 78
:
2, 86
:
3, 03
:
1, 51
:
0, 96
:
0, 77
:
0, 65
максималды:
1, 26
17, 5
551
7, 58
21/VI
:
1972
:
0, 55
:
0, 38
:
0, 36
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 42
:
0, 97
:
1, 26
:
1, 81
:
2, 49
:
1, 52
:
0, 93
:
0, 75
:
0, 65
максималды:
1, 01
14, 1
444
5, 06
48/VIII
:
1973
:
0, 53
:
0, 46
:
0, 4
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 43
:
0, 67
:
2, 89
:
5, 33
:
3, 9
:
2, 18
:
1, 21
:
0, 88
:
0, 68
максималды:
1, 63
22, 7
715
9, 18
15/VII
:
1974
:
0, 56
:
0, 45
:
0, 41
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 48
:
1, 3
:
1, 97
:
3, 54
:
2, 68
:
1, 37
:
0, 96
:
0, 77
:
0, 67
максималды:
1, 26
17, 5
551
7, 76
29/V
:
1975
:
0, 57
:
0, 49
:
0, 43
Орташа су өтімдері, М³ /сек:
0, 48
:
0, 75
:
2, 1
:
3, 64
:
3, 64
:
2, 04
:
1, 22
:
1
:
0, 83
максималды:
1, 43
19, 9
627
9, 18
11/VII
Орташа:
Орташа
0, 66:
0, 66
0, 56:
0, 56
0, 49:
0, 49
0, 52:
0, 52
1, 04:
1, 04
2, 51:
2, 51
3, 73:
3, 73
3, 7:
3, 7
2, 14:
2, 14
1, 28:
1, 28
0, 97:
0, 97
0, 79:
0, 79
1, 53:
1, 53
21, 3:
21, 3
671:
671
9, 11:
9, 11
:
Орташа:
максималды
0, 66:
0, 88
0, 56:
0, 82
0, 49:
0, 66
0, 52:
0, 79
1, 04:
1, 92
2, 51:
4, 6
3, 73:
5, 6
3, 7:
4, 62
2, 14:
3, 16
1, 28:
1, 97
0, 97:
1, 41
0, 79:
1, 19
1, 53:
1, 92
21, 3:
26, 7
671:
841
9, 11:
16, 9
:
17/VI
Орташа:
минималды
0, 66:
0, 44
0, 56:
0, 38
0, 49:
0, 35
0, 52:
0, 3
1, 04:
0, 57
2, 51:
1, 26
3, 73:
1, 81
3, 7:
2, 49
2, 14:
1, 37
1, 28:
0, 93
0, 97:
0, 72
0, 79:
0, 52
1, 53:
1, 01
21, 3:
14, 1
671:
444
9, 11:
5, 06
:
4/VIII
Орташа:
1976
0, 66:
0, 71
0, 56:
0, 6
0, 49:
0, 49
0, 52:
0, 55
1, 04:
1, 36
2, 51:
1, 71
3, 73:
3, 48
3, 7:
3, 67
2, 14:
2, 06
1, 28:
1, 09
0, 97:
0, 92
0, 79:
0, 76
1, 53:
1, 45
21, 3:
20, 2
671:
6, 38
9, 11:
7, 24
:
12, 22/VII
Орташа:
1977
0, 66:
0, 67
0, 56:
0, 57
0, 49:
0, 42
0, 52:
0, 73
1, 04:
1, 22
2, 51:
3, 3
3, 73:
4, 27
3, 7:
3, 74
2, 14:
2, 27
1, 28:
1, 63
0, 97:
1, 15
0, 79:
0, 86
1, 53:
1, 74
21, 3:
24, 2
671:
765
9, 11:
7, 76
:
21, 23/VI
Орташа:
1978
0, 66:
0, 73
0, 56:
0, 64
0, 49:
0, 58
0, 52:
0, 62
1, 04:
1, 02
2, 51:
2, 46
3, 73:
4, 45
3, 7:
4, 77
2, 14:
2, 49
1, 28:
1, 48
0, 97:
1, 9
0, 79:
0, 68
1, 53:
1, 75
21, 3:
24, 4
671:
769
9, 11:
7, 46
:
23/VI-4/VII
Орташа:
1979
0, 66:
0, 65
0, 56:
0, 6
0, 49:
0, 53
0, 52:
0, 59
1, 04:
0, 78
2, 51:
2, 29
3, 73:
2, 99
3, 7:
3, 1
2, 14:
2, 02
1, 28:
1, 43
0, 97:
1, 17
0, 79:
0, 84
1, 53:
1, 42
21, 3:
19, 8
671:
624
9, 11:
8, 25
:
2/VIII
Орташа:
1980
0, 66:
0, 56
0, 56:
0, 55
0, 49:
0, 43
0, 52:
0, 42
1, 04:
1, 56
2, 51:
2, 21
3, 73:
4, 09
3, 7:
3, 44
2, 14:
2, 46
1, 28:
1, 43
0, 97:
1, 05
0, 79:
0, 7
1, 53:
1, 58
21, 3:
22
671:
694
9, 11:
6, 72
:
17/VII
Орташа:
Орташа
0, 66:
0, 66
0, 56:
0, 57
0, 49:
0, 49
0, 52:
0, 53
1, 04:
1, 06
2, 51:
2, 49
3, 73:
3, 76
3, 7:
3, 71
2, 14:
2, 16
1, 28:
1, 3
0, 97:
0, 99
0, 79:
0, 79
1, 53:
1, 54
21, 3:
21, 4
671:
677
9, 11:
8, 84
:
Орташа:
максималды
0, 66:
0, 88
0, 56:
0, 82
0, 49:
0, 66
0, 52:
0, 79
1, 04:
1, 92
2, 51:
4, 6
3, 73:
5, 6
3, 7:
4, 77
2, 14:
3, 16
1, 28:
1, 97
0, 97:
1, 41
0, 79:
1, 19
1, 53:
1, 92
21, 3:
26, 7
671:
845
9, 11:
16, 9
:
17/VI
Орташа:
минималды
0, 66:
0, 44
0, 56:
0, 38
0, 49:
0, 35
0, 52:
0, 3
1, 04:
0, 57
2, 51:
1, 26
3, 73:
1, 81
3, 7:
2, 49
2, 14:
1, 37
1, 28:
0, 93
0, 97:
0, 72
0, 79:
0, 52
1, 53:
1, 01
21, 3:
14, 1
671:
444
9, 11:
5, 06
:
4/VIII
Орташа:
1981
0, 66:
0, 52
0, 56:
0, 5
0, 49:
0, 38
0, 52:
0, 39
1, 04:
1, 19
2, 51:
2, 68
3, 73:
5, 14
3, 7:
4, 3
2, 14:
2, 33
1, 28:
1, 66
0, 97:
1, 24
0, 79:
0, 95
1, 53:
1, 77
21, 3:
24, 7
671:
777
9, 11:
9, 17
:
13/VII
Орташа:
1982
0, 66:
0, 74
0, 56:
0, 54
0, 49:
0, 5
0, 52:
0, 59
1, 04:
0, 9
2, 51:
1, 08
3, 73:
2, 24
3, 7:
3, 56
2, 14:
1, 48
1, 28:
1, 01
0, 97:
0, 78
0, 79:
0, 7
1, 53:
1, 18
21, 3:
16, 4
671:
518
9, 11:
6, 29
:
2, 8/VIII
Орташа:
1983
0, 66:
0, 6
0, 56:
0, 49
0, 49:
0, 45
0, 52:
0, 46
1, 04:
0, 75
2, 51:
0, 7
3, 73:
4, 36
3, 7:
5, 05
2, 14:
2, 7
1, 28:
1, 53
0, 97:
0, 95
0, 79:
0, 67
1, 53:
1, 64
21, 3:
22, 8
671:
720
9, 11:
8, 85
:
31/VII
Орташа:
1984
0, 66:
0, 62
0, 56:
0, 52
0, 49:
0, 48
0, 52:
0, 5
1, 04:
0, 74
2, 51:
2, 76
3, 73:
4, 33
3, 7:
6, 19
2, 14:
2, 4
1, 28:
1, 44
0, 97:
1, 17
0, 79:
0, 86
1, 53:
1, 83
21, 3:
25, 5
671:
806
9, 11:
7, 84
:
7/VIII
Орташа:
1985
0, 66:
0, 71
0, 56:
0, 61
0, 49:
0, 54
0, 52:
0, 74
1, 04:
1, 58
2, 51:
3, 82
3, 73:
4, 88
3, 7:
4, 78
2, 14:
2, 54
1, 28:
1, 53
0, 97:
0, 99
0, 79:
0, 77
1, 53:
1, 96
21, 3:
27, 3
671:
861
9, 11:
10, 5
:
20/VI
Орташа:
1986
0, 66:
0, 65
0, 56:
0, 54
0, 49:
0, 5
0, 52:
0, 55
1, 04:
0, 69
2, 51:
1, 98
3, 73:
5, 08
3, 7:
4, 43
2, 14:
2
1, 28:
1, 32
0, 97:
1, 01
0, 79:
0, 9
1, 53:
1, 64
21, 3:
22, 8
671:
720
9, 11:
11, 6
:
2/VII
Орташа:
1987
0, 66:
0, 83
0, 56:
0, 72
0, 49:
0, 63
0, 52:
0, 56
1, 04:
1, 47
2, 51:
2, 09
3, 73:
4, 69
3, 7:
4, 12
2, 14:
3, 39
1, 28:
1, 31
0, 97:
0, 95
0, 79:
0, 85
1, 53:
1, 72
21, 3:
24
671:
755
9, 11:
10, 4
:
4/VII
Орташа:
1988
0, 66:
0, 7
0, 56:
0, 6
0, 49:
0, 51
0, 52:
0, 75
1, 04:
0, 8
2, 51:
4, 32
3, 73:
6, 35
3, 7:
5, 57
2, 14:
3, 25
1, 28:
1, 71
0, 97:
1, 13
0, 79:
0, 87
1, 53:
2, 21
21, 3:
30, 8
671:
974
9, 11:
11, 6
:
20, 27/VI
Орташа:
1989
0, 66:
0, 75
0, 56:
0, 71
0, 49:
0, 6
0, 52:
0, 48
1, 04:
1, 96
2, 51:
1, 9
3, 73:
3, 7
3, 7:
4, 24
2, 14:
2, 29
1, 28:
1, 09
0, 97:
0, 88
0, 79:
0, 72
1, 53:
1, 61
21, 3:
22, 4
671:
708
9, 11:
9, 84
:
1/VI
Орташа:
1990
0, 66:
0, 59
0, 56:
0, 49
0, 49:
0, 47
0, 52:
0, 44
1, 04:
1, 24
2, 51:
4, 13
3, 73:
3, 97
3, 7:
4, 71
2, 14:
3, 38
1, 28:
1, 78
0, 97:
1, 2
0, 79:
0, 91
1, 53:
1, 94
21, 3:
27
671:
852
9, 11:
7, 16
:
31/VII
Орташа:
Орташа
0, 66:
0, 66
0, 56:
0, 57
0, 49:
0, 49
0, 52:
0, 53
1, 04:
1, 08
2, 51:
2, 53
3, 73:
3, 94
3, 7:
3, 95
2, 14:
2, 24
1, 28:
1, 33
0, 97:
1
0, 79:
0, 8
1, 53:
1, 59
21, 3:
22, 9
671:
723
9, 11:
8, 96
:
Орташа:
максималды
0, 66:
0, 88
0, 56:
0, 82
0, 49:
0, 66
0, 52:
0, 79
1, 04:
1, 96
2, 51:
4, 6
3, 73:
6, 35
3, 7:
6, 19
2, 14:
3, 38
1, 28:
1, 97
0, 97:
1, 41
0, 79:
1, 19
1, 53:
2, 21
21, 3:
30, 8
671:
974
9, 11:
16, 9
:
17/VI
Орташа:
минималды
0, 66:
0, 44
0, 56:
0, 38
0, 49:
0, 35
0, 52:
0, 3
1, 04:
0, 57
2, 51:
1, 08
3, 73:
1, 81
3, 7:
2, 49
2, 14:
3, 37
1, 28:
0, 93
0, 97:
0, 72
0, 79:
0, 52
1, 53:
1, 01
21, 3:
14, 1
671:
444
9, 11:
5, 06
:
4/VIII
Үлкен Алматы өзені-Алматы қаласы тұстамасында жылдық ағудың статистикалық сипаттамаларын анықтау:
Q
Equation. 3 =
Equation. 3 =1. 476 м
3
/с (2. 3)
Модульдік коэффициентті анықтаймыз:
К
і
=
=
=1. 152 (2. 4)
Есептеу нәтижелері кестеде келтірілген.
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/с
Кесте-2. 2
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
№
Жыл
Су өтім
Кі
Ki рет
Ki-1
(Ki-1)
2
P, %
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
1
1952
1, 700
1, 152
1, 497
0, 497
0, 247
1, 777
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
2
1953
1, 670
1, 131
1, 328
0, 328
0, 108
4, 315
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
3
1954
1, 420
0, 962
1, 314
0, 314
0, 099
6, 853
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
4
1955
1, 600
1, 084
1, 301
0, 301
0, 091
9, 391
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
5
1956
1, 920
1, 301
1, 247
0, 247
0, 061
11, 929
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
6
1957
1, 560
1, 057
1, 240
0, 240
0, 058
14, 467
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
7
1958
1, 610
1, 091
1, 240
0, 240
0, 058
17, 005
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
8
1959
1, 750
1, 186
1, 199
0, 199
0, 040
19, 543
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
9
1960
1, 830
1, 240
1, 186
0, 186
0, 035
22, 081
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
10
1961
1, 840
1, 247
1, 186
0, 186
0, 035
24, 619
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
11
1962
1, 570
1, 064
1, 179
0, 179
0, 032
27, 157
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
12
1963
1, 380
0, 935
1, 165
0, 165
0, 027
29, 695
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
13
1964
1, 380
0, 935
1, 152
0, 152
0, 023
32, 234
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
14
1965
0, 760
0, 515
1, 131
0, 131
0, 017
34, 772
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
15
1966
0, 780
0, 528
1, 111
0, 111
0, 012
37, 310
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
16
1967
0, 760
0, 515
1, 111
0, 111
0, 012
39, 848
Үлкен Алматы өзеніндегі орташа су өтімі м³/сКесте-2. 2:
17
1968
0, 750
0, 508
1, 104
0, 104
0, 011
42, 386
18:
18
1969:
1969
0, 670:
0, 670
0, 454:
0, 454
1, 091:
1, 091
0, 091:
0, 091
0, 008:
0, 008
44, 924:
44, 924
:
18:
19
1969:
1970
0, 670:
0, 600
0, 454:
0, 407
1, 091:
1, 091
0, 091:
0, 091
0, 008:
0, 008
44, 924:
47, 462
:
18:
20
1969:
1971
0, 670:
1, 260
0, 454:
0, 854
1, 091:
1, 084
0, 091:
0, 084
0, 008:
0, 007
44, 924:
50, 000
:
18:
21
1969:
1972
0, 670:
1, 010
0, 454:
0, 684
1, 091:
1, 070
0, 091:
0, 070
0, 008:
0, 005
44, 924:
52, 538
:
18:
22
1969:
1973
0, 670:
1, 630
0, 454:
1, 104
1, 091:
1, 064
0, 091:
0, 064
0, 008:
0, 004
44, 924:
55, 076
:
18:
23
1969:
1974
0, 670:
1, 260
0, 454:
0, 854
1, 091:
1, 057
0, 091:
0, 057
0, 008:
0, 003
44, 924:
57, 614
:
18:
24
1969:
1975
0, 670:
1, 430
0, 454:
0, 969
1, 091:
0, 982
0, 091:
-0, 018
0, 008:
0, 000
44, 924:
60, 152
:
18:
25
1969:
1976
0, 670:
1, 450
0, 454:
0, 982
1, 091:
0, 969
0, 091:
-0, 031
0, 008:
0, 001
44, 924:
62, 690
:
18:
26
1969:
1977
0, 670:
1, 740
0, 454:
1, 179
1, 091:
0, 962
0, 091:
-0, 038
0, 008:
0, 001
44, 924:
65, 228
:
18:
27
1969:
1978
0, 670:
1, 750
0, 454:
1, 186
1, 091:
0, 962
0, 091:
-0, 038
0, 008:
0, 001
44, 924:
67, 766
:
18:
28
1969:
1979
0, 670:
1, 420
0, 454:
0, 962
1, 091:
0, 935
0, 091:
-0, 065
0, 008:
0, 004
44, 924:
70, 305
:
18:
29
1969:
1980
0, 670:
1, 580
0, 454:
1, 070
1, 091:
0, 935
0, 091:
-0, 065
0, 008:
0, 004
44, 924:
72, 843
:
18:
30
1969:
1981
0, 670:
1, 770
0, 454:
1, 199
1, 091:
0, 854
0, 091:
-0, 146
0, 008:
0, 021
44, 924:
75, 381
:
18:
31
1969:
1982
0, 670:
1, 180
0, 454:
0, 799
1, 091:
0, 854
0, 091:
-0, 146
0, 008:
0, 021
44, 924:
77, 919
:
18:
32
1969:
1983
0, 670:
1, 640
0, 454:
1, 111
1, 091:
0, 799
0, 091:
-0, 201
0, 008:
0, 040
44, 924:
80, 457
:
18:
33
1969:
1984
0, 670:
1, 830
0, 454:
1, 240
1, 091:
0, 684
0, 091:
-0, 316
0, 008:
0, 100
44, 924:
82, 995
:
18:
34
1969:
1985
0, 670:
1, 960
0, 454:
1, 328
1, 091:
0, 528
0, 091:
-0, 472
0, 008:
0, 223
44, 924:
85, 533
:
18:
35
1969:
1986
0, 670:
1, 640
0, 454:
1, 111
1, 091:
0, 515
0, 091:
-0, 485
0, 008:
0, 235
44, 924:
88, 071
:
18:
36
1969:
1987
0, 670:
1, 720
0, 454:
1, 165
1, 091:
0, 515
0, 091:
-0, 485
0, 008:
0, 235
44, 924:
90, 609
:
18:
37
1969:
1988
0, 670:
2, 210
0, 454:
1, 497
1, 091:
0, 508
0, 091:
-0, 492
0, 008:
0, 242
44, 924:
93, 147
:
18:
38
1969:
1989
0, 670:
1, 610
0, 454:
1, 091
1, 091:
0, 454
0, 091:
-0, 546
0, 008:
0, 298
44, 924:
95, 685
:
18:
39
1969:
1990
0, 670:
1, 940
0, 454:
1, 314
1, 091:
0, 407
0, 091:
-0, 593
0, 008:
0, 352
44, 924:
98, 223
:
18:
1969:
0, 670:
∑=57, 58
0, 454:
1, 091:
0, 091:
0, 008:
2, 780
44, 924:
:
18:
1969:
0, 670:
Qop=1, 476
0, 454:
1, 091:
0, 091:
0, 008:
44, 924:
:
Енді
С
v
, С
s
-ті анықтаймыз. Оларды мына өрнекпен анықтаймыз:
C
v
=
=
=0. 27≈0. 25 (2. 5)
C
s
=2C
v
деп қабылдаймыз.
Анықталған
C
v
. C
s
-тің дұрыстығын эмпирикалық және теоретикалық қисықтардың үйлесуі арқылы анықтаймыз. Егер ол қисықтар үйлесетін болса, онда теоретикалық қисықтың сипаттамалары (C
V
, C
s
) жылдық ағудың сипаттамалары болып анықталады.
1) Эмпирикалық қисықты тұрғызамыз. Ол үшін эмпирикалық қамтамасыздандырылу көрсеткішін анықтаймыз:
P
=
Equation. 3
(2. 6)
m
-реттік саны;
n
-жалпы саны;
Есептеу нәтижелері кестеге келтіреміз:
Кесте-2. 3
Р, %
1
5
10
20
30
50
60
80
90
99
Р, %:
К
р
1:
1, 67
5:
1, 44
10:
1, 33
20:
1, 2
30:
1, 04
50:
0, 98
60:
0, 92
80:
0, 78
90:
0, 63
99:
0, 51
2) Теоретикалық қисық координаталары кестедегі (
К
і
рет) пен (
P. %) -
тен аламыз.
Эмпирикалық және теоретикалық қисықтар, 1-суретте келтірілген.
Теоретикалық және эмпирикалық қисықтардың үйлесуіне сәйкес, қорытындылаймыз:
C
v
=0. 25
C
s
=2C
v
Q
op
=1. 476
P=85%
Есептік өтімдік мөлшерін анықтаймыз
Q
p
=Q
o
*К
р
=1. 476*0. 7=1. 03 м
2
/с
(2. 7)
2. 2. ЖОҒАРҒЫ ӨТІМНІҢ ЭМПТРИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕОРЕТИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗДЫҚ ҚИСЫҚТАРЫН ЕСЕПТЕУ ЖӘНЕ ТҰРҒЫЗУ
Құрылымның класс күрделігіне байланысты жоғарғы өтімді анықтау:
1. Сумен қамтамасыз ету
2. Тасқынмен күресу.
Гидротехникалық ғимараттар көпшілігінде 50-100 жыл қызмет атқарады және олар атқарылатын қызметіне байланысты, маңыздылығына байланысты төрт классқа бөлінеді:
I кл:
P=0, 01%;
II кл:
P=0, 1%;
III кл:
P=0, 5%;
IV кл:
P=1, 0%.
Қайталану мерзімі
N=
, егерде
P<50%
IV кл. P=1%.
N=
=100
, яғни IV кластағы гидротехникалық ғимараттар 100 жылда бір рет болатын тасқынға төтеп беру керек.
I кластағы гидротехникалық ғимараттар 1000 жылда болатын тасқынға төтеп беру керек.
=
, (2. 2)
Үлкен Алматы өзені-Алматы қаласы тұстамасында жылдық ағудың статистикалық сипаттамаларын анықтау:
Equation. 3 =
Equation. 3 =1. 476 м
3
/с (2. 3)
=
=1. 152 (2. 4)
=
=0. 27≈0. 25 (2. 5)
Equation. 3
(2. 6)
, егерде
P<50%
IV кл. P=1%.
N=
=100
, яғни IV кластағы гидротехникалық ғимараттар 100 жылда бір рет болатын тасқынға төтеп беру керек.
