Ет сапасын бағалау әдістері
1.Ылғалдығын анықтау
2.Майлылығын анықтау
3. Ет құрамындағы нәруыздар құрамын анықтау
4. Күлділігін анықтау
2.Майлылығын анықтау
3. Ет құрамындағы нәруыздар құрамын анықтау
4. Күлділігін анықтау
Еттің тағамдық құндылығы анықтайтын физика-химиялық сапа көрсеткіштеріне оның құрамындағы су мөлшері (ылғалдығы),майлар мөлшері (майлылығы),нәруыздар және минералдық заттар мөлшеріне тікелей байланысты.Сондықтан,ет сапасын бағалау барысында жоғарыда айтылған сапа көрсеткіштері анықталады,яғни ет ылғалдығы,ет майлылығы,ет құрамындағы нәруыздар мөлшері және ет құрамындағы минералдық заттар мөлшері.Анықтау нәтижелерінің дәлдігі зерттеу әдістерінің дұрыс жүргізілуіне,орташа сынаманы алу дұрыстығына және қолданылған реактивтердің сапасына тікелей байланысты.Енді осы сапа көрсеткіштерін анықтаудың стандарт әдістерін қарастырамыз.
Еттің тауарлық қасиеттері,сақтауға бейімділігі,тағамдық құндылығы, т.б. оның ылғалдығына тікелей байланысты.Еттің ылғалдығын анықтау үшін әр түрлі әдістер қолданылады. Тұрақты массаға дейін кептіру (арбитраж) әдісі (МемСТ 97-93-74)[15]. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -кептірілген таза шыны бюкс; -жуылған,тесіктерінің диаметрі 1-3мм електен өткізілген,150-160С температурада кептірілген құм; -шыны таяқша; -кептіргіш шкаф СЭШ-3; -эксикатор; -аналитикалық таразы, Осы әдіс бойынша ет ылғалдығын анықтағанда қолданылатын кептіру шкафтары 8.1-суретте кептірілген.
Еттің тауарлық қасиеттері,сақтауға бейімділігі,тағамдық құндылығы, т.б. оның ылғалдығына тікелей байланысты.Еттің ылғалдығын анықтау үшін әр түрлі әдістер қолданылады. Тұрақты массаға дейін кептіру (арбитраж) әдісі (МемСТ 97-93-74)[15]. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -кептірілген таза шыны бюкс; -жуылған,тесіктерінің диаметрі 1-3мм електен өткізілген,150-160С температурада кептірілген құм; -шыны таяқша; -кептіргіш шкаф СЭШ-3; -эксикатор; -аналитикалық таразы, Осы әдіс бойынша ет ылғалдығын анықтағанда қолданылатын кептіру шкафтары 8.1-суретте кептірілген.
7.3. Ет сапасын бағалау әдістері
Еттің тағамдық құндылығы анықтайтын физика-химиялық сапа көрсеткіштеріне оның құрамындағы су мөлшері (ылғалдығы),майлар мөлшері (майлылығы),нәруыздар және минералдық заттар мөлшеріне тікелей байланысты.Сондықтан,ет сапасын бағалау барысында жоғарыда айтылған сапа көрсеткіштері анықталады,яғни ет ылғалдығы,ет майлылығы,ет құрамындағы нәруыздар мөлшері және ет құрамындағы минералдық заттар мөлшері.Анықтау нәтижелерінің дәлдігі зерттеу әдістерінің дұрыс жүргізілуіне,орташа сынаманы алу дұрыстығына және қолданылған реактивтердің сапасына тікелей байланысты.Енді осы сапа көрсеткіштерін анықтаудың стандарт әдістерін қарастырамыз.
7.3.1.Ылғалдығын анықтау
Еттің тауарлық қасиеттері,сақтауға бейімділігі,тағамдық құндылығы, т.б. оның ылғалдығына тікелей байланысты.Еттің ылғалдығын анықтау үшін әр түрлі әдістер қолданылады. Тұрақты массаға дейін кептіру (арбитраж) әдісі (МемСТ 97-93-74)[15]. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -кептірілген таза шыны бюкс; -жуылған,тесіктерінің диаметрі 1-3мм електен өткізілген,150-160С температурада кептірілген құм; -шыны таяқша; -кептіргіш шкаф СЭШ-3; -эксикатор; -аналитикалық таразы, Осы әдіс бойынша ет ылғалдығын анықтағанда қолданылатын кептіру шкафтары 8.1-суретте кептірілген. Анықтау техникасы а)20-25грамм құм салынған бюкс массасын m3+-0.001 г дәлдікпен өлшейді; ә)Құм үстіне 5 грамм ұсатылған ет салып,тағы да бюкс массасын өлшейді (m) осы өлшенген массалардың айырмасы ет сынамасының дәл массасын көрсетеді; б)Бюксті СЭШ-3 кептіру шкафында 102-105С температурада2сағат кептіреді; в)Бюксті кептіру шкафынан шығарып,20-30минуттай эксикаторда суытып, массасын өлшейді; г)Кептіру шкафында 1сағат тағы кептіріп,эксикаторда суытып,массасын өлшейді.Кептіру процесін қатар орындалған өлшеулердің айырмашылығы +-0.001 граммнан төмен болғанға дейінгі жүргізіледі.Бюкстің соңғы массасы-m2.
Ет ылғалдығын келесі формуламен анықтайды:W=m1-m2m1-m2 ∙100% (7.1) мұндағы m1 - бюкстің кептірер алдындағы массасы,г; m2- бюкстің кептіру соңындағы массасы,г; m3- құм салынған бюкс массасы,г; Ет сынамаларын 5 бюске салып,осылайша ылғалдығын анықтап,еттің нақты ылғалдылығы ретінде осы анықтаулардың арифметикалық ортасын алады.
7.3.2.Майлылығын анықтау
Сокслет әдісі.МемСТ 23042-93 талаптарына сай ет майлылығын нәтижесінің дәлдігі жоғары арбитраж әдіспен,яғни Сокслет әдісімен анықтайды[15].Бұл әдіс ет майын арнайы еріткіш көмегімен экстракттап,еріткішті жойын,майды тұрақты массаға дейін кептіруге негізделген. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -Сокслет аппараты; -су шашқыш сорғы; -шыны бюкс; -кептіру шкафы СЭШ-3; -гильза (кулек) дайындалатын фильтрлеуші қағаз; -эксикатор; -күкіртті эфир немесе дихлорэтан (еріткіш); -су моншасы; -аналитикалық таразы.
Анықтау техникасы а)Ылғалдығын анықтағаннан қалған,яғни кептірілген ет сынамасын бюске салып,кептіргіш шкафта 105С температурада 1 сағат кептіреді; ә)Ет сынамасын фильтрлі қағаздан жасалған цилиндрлі (гильза) салып,екі шетін қайырып жабады; б)Гильзаның массасын +-0.001г дәлдікпен өлшеп,Сокслет аппаратының эксикаторына жайғастырады; в) Сокслет аппаратының қабылдау колбасының 23 көлемін еріткішпен толтырады; г)Қабылдау колбасын эксикатормен жалғастырады да,су моншасына орналастырады; д)Экстракттау процесін 6 сағаттай уақыт,яғни ерітікш тамшысы фильтрлі қағаз бетінде майлы дақ қалдырмағанша жүргізеді; е)Гильзаны кептіру шкафында 50-80С температурада 30 минуттай ұстап,массасын өлшейді;
M=a-bc ∙100% (7.2) мұндағы a-гильзаның экстракттау алдындағы массасы,г; b- гильзаның экстракттау процесінен кейінгі массасы,г; с-ет сынамасының массасы,г; Сокслет аспабының эксикаторына 5 гильза жайғастырып,ет майлылығы ретінде осы 5 анықтаудың арифметикалық ортасын қабылдайды.Бутирометр көмегімен анықтау әдісі.Бұл әдіс бойынша ет майлылығын анықтау үшін май елегіш аспапты яғни бутирометрді қолданады.Әдіс ет сынамасын күкірт қышқылында қаратып,изоамил спиртінде центрифугалау нәтижесінде ет құрамындағы майларды бөліп алуға негізделген. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -бутирометрлер; -центрифуга (800-1000 айнмин;) -резеңке тығындар; -тығыздығы 1,51 күкірт қышқылы; - изоамил спирті; - шыны таяқша; -шыны шұңғыма (воронка). Анықтау техникасы а)+-0,001г дәлдікпен өлшенген шамамен 3 грамм ет сынамасын фарфор ыдысқа салады; ә)ет сынамасының үстіне 15мл күкірт қышқылын құяды; б)қайнатпай,шыны таяқшамен араластыра отырып,ет сынамасы толы еріп кеткенше қыздырады;
в)пайда болған сұйықты шыны воронка арқалы бутирометрге құяды; г)қоспаға 4мл изоамил спиртін қосып,бутирометрлерді резеңке тығымен тығындайды; д)бутирометрдің температурасы 65-70С су моншасында 5 минуттай ұстайды; е)бутирометрлерді су моншасынан алып,800-1000 айн\мин.жиілікпен 5 минуттай уақыт центрифугалайды; ж)енді бутирометрлерді температурасы 65-70С су моншасында 5 минуттай ұстайды; з) бутирометрлерді су моншасынан шығарып,май қабатының қалындығын анықтайды,бутирометр шкаласының бір бірлігі 0,01133 грамм майға сәйкес келеді. Зерттелген ет майлылығын келесі формуламен есептейді:
M=a∙0.01133b (7.3)
Мұндағы а - бутирометр шкаласы бойынша май қалыңдығы; b - ет сынамасының массасы,г.Сонымен, 5 бутирометр көрсеткіштерін анықтап, ет майлылығы ретінде осы 5 анықтаудың арифметикалық ортасын қабылдайды.
7.3.3. Ет құрамындағы нәруыздар құрамын анықтау
Ет құрамындағы ақуыздар мөлшерін екі әдіспен анықтайды: рефрактометриялық әдіс және формальды титрлеу әдісі.
Рефрактометриялық әдіс Ет құрамындағы нәруыздар мөлшерін рефрактометриялық әдіспен анықтау хлорлы кальций ерітіндісі көмегімен ақуыздары тұнбаға отырған зерттелетін ет сынамасының сыну көрсеткіштерін анықтауға негізделген. Ет құрамындағы ақуыздар мөлшерін рефрактометриялық әдіспен анықтау үшін қажетті заттар: -5 грамм зерттелетін ет сынамасы; -Сыйымдылығы 100 мл цилиндр түтік шыны; -4%-дық СаСl ерітіндісі; -Арнайы фильтр; - Рефрактометр ИРФ-22;
Анықтау техникасы а)Ұсатылған ет сынамасын цилиндр түтік шыныға салып,үстіне 5 ... жалғасы
Еттің тағамдық құндылығы анықтайтын физика-химиялық сапа көрсеткіштеріне оның құрамындағы су мөлшері (ылғалдығы),майлар мөлшері (майлылығы),нәруыздар және минералдық заттар мөлшеріне тікелей байланысты.Сондықтан,ет сапасын бағалау барысында жоғарыда айтылған сапа көрсеткіштері анықталады,яғни ет ылғалдығы,ет майлылығы,ет құрамындағы нәруыздар мөлшері және ет құрамындағы минералдық заттар мөлшері.Анықтау нәтижелерінің дәлдігі зерттеу әдістерінің дұрыс жүргізілуіне,орташа сынаманы алу дұрыстығына және қолданылған реактивтердің сапасына тікелей байланысты.Енді осы сапа көрсеткіштерін анықтаудың стандарт әдістерін қарастырамыз.
7.3.1.Ылғалдығын анықтау
Еттің тауарлық қасиеттері,сақтауға бейімділігі,тағамдық құндылығы, т.б. оның ылғалдығына тікелей байланысты.Еттің ылғалдығын анықтау үшін әр түрлі әдістер қолданылады. Тұрақты массаға дейін кептіру (арбитраж) әдісі (МемСТ 97-93-74)[15]. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -кептірілген таза шыны бюкс; -жуылған,тесіктерінің диаметрі 1-3мм електен өткізілген,150-160С температурада кептірілген құм; -шыны таяқша; -кептіргіш шкаф СЭШ-3; -эксикатор; -аналитикалық таразы, Осы әдіс бойынша ет ылғалдығын анықтағанда қолданылатын кептіру шкафтары 8.1-суретте кептірілген. Анықтау техникасы а)20-25грамм құм салынған бюкс массасын m3+-0.001 г дәлдікпен өлшейді; ә)Құм үстіне 5 грамм ұсатылған ет салып,тағы да бюкс массасын өлшейді (m) осы өлшенген массалардың айырмасы ет сынамасының дәл массасын көрсетеді; б)Бюксті СЭШ-3 кептіру шкафында 102-105С температурада2сағат кептіреді; в)Бюксті кептіру шкафынан шығарып,20-30минуттай эксикаторда суытып, массасын өлшейді; г)Кептіру шкафында 1сағат тағы кептіріп,эксикаторда суытып,массасын өлшейді.Кептіру процесін қатар орындалған өлшеулердің айырмашылығы +-0.001 граммнан төмен болғанға дейінгі жүргізіледі.Бюкстің соңғы массасы-m2.
Ет ылғалдығын келесі формуламен анықтайды:W=m1-m2m1-m2 ∙100% (7.1) мұндағы m1 - бюкстің кептірер алдындағы массасы,г; m2- бюкстің кептіру соңындағы массасы,г; m3- құм салынған бюкс массасы,г; Ет сынамаларын 5 бюске салып,осылайша ылғалдығын анықтап,еттің нақты ылғалдылығы ретінде осы анықтаулардың арифметикалық ортасын алады.
7.3.2.Майлылығын анықтау
Сокслет әдісі.МемСТ 23042-93 талаптарына сай ет майлылығын нәтижесінің дәлдігі жоғары арбитраж әдіспен,яғни Сокслет әдісімен анықтайды[15].Бұл әдіс ет майын арнайы еріткіш көмегімен экстракттап,еріткішті жойын,майды тұрақты массаға дейін кептіруге негізделген. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -Сокслет аппараты; -су шашқыш сорғы; -шыны бюкс; -кептіру шкафы СЭШ-3; -гильза (кулек) дайындалатын фильтрлеуші қағаз; -эксикатор; -күкіртті эфир немесе дихлорэтан (еріткіш); -су моншасы; -аналитикалық таразы.
Анықтау техникасы а)Ылғалдығын анықтағаннан қалған,яғни кептірілген ет сынамасын бюске салып,кептіргіш шкафта 105С температурада 1 сағат кептіреді; ә)Ет сынамасын фильтрлі қағаздан жасалған цилиндрлі (гильза) салып,екі шетін қайырып жабады; б)Гильзаның массасын +-0.001г дәлдікпен өлшеп,Сокслет аппаратының эксикаторына жайғастырады; в) Сокслет аппаратының қабылдау колбасының 23 көлемін еріткішпен толтырады; г)Қабылдау колбасын эксикатормен жалғастырады да,су моншасына орналастырады; д)Экстракттау процесін 6 сағаттай уақыт,яғни ерітікш тамшысы фильтрлі қағаз бетінде майлы дақ қалдырмағанша жүргізеді; е)Гильзаны кептіру шкафында 50-80С температурада 30 минуттай ұстап,массасын өлшейді;
M=a-bc ∙100% (7.2) мұндағы a-гильзаның экстракттау алдындағы массасы,г; b- гильзаның экстракттау процесінен кейінгі массасы,г; с-ет сынамасының массасы,г; Сокслет аспабының эксикаторына 5 гильза жайғастырып,ет майлылығы ретінде осы 5 анықтаудың арифметикалық ортасын қабылдайды.Бутирометр көмегімен анықтау әдісі.Бұл әдіс бойынша ет майлылығын анықтау үшін май елегіш аспапты яғни бутирометрді қолданады.Әдіс ет сынамасын күкірт қышқылында қаратып,изоамил спиртінде центрифугалау нәтижесінде ет құрамындағы майларды бөліп алуға негізделген. Қажетті аспаптар мен реактивтер: -бутирометрлер; -центрифуга (800-1000 айнмин;) -резеңке тығындар; -тығыздығы 1,51 күкірт қышқылы; - изоамил спирті; - шыны таяқша; -шыны шұңғыма (воронка). Анықтау техникасы а)+-0,001г дәлдікпен өлшенген шамамен 3 грамм ет сынамасын фарфор ыдысқа салады; ә)ет сынамасының үстіне 15мл күкірт қышқылын құяды; б)қайнатпай,шыны таяқшамен араластыра отырып,ет сынамасы толы еріп кеткенше қыздырады;
в)пайда болған сұйықты шыны воронка арқалы бутирометрге құяды; г)қоспаға 4мл изоамил спиртін қосып,бутирометрлерді резеңке тығымен тығындайды; д)бутирометрдің температурасы 65-70С су моншасында 5 минуттай ұстайды; е)бутирометрлерді су моншасынан алып,800-1000 айн\мин.жиілікпен 5 минуттай уақыт центрифугалайды; ж)енді бутирометрлерді температурасы 65-70С су моншасында 5 минуттай ұстайды; з) бутирометрлерді су моншасынан шығарып,май қабатының қалындығын анықтайды,бутирометр шкаласының бір бірлігі 0,01133 грамм майға сәйкес келеді. Зерттелген ет майлылығын келесі формуламен есептейді:
M=a∙0.01133b (7.3)
Мұндағы а - бутирометр шкаласы бойынша май қалыңдығы; b - ет сынамасының массасы,г.Сонымен, 5 бутирометр көрсеткіштерін анықтап, ет майлылығы ретінде осы 5 анықтаудың арифметикалық ортасын қабылдайды.
7.3.3. Ет құрамындағы нәруыздар құрамын анықтау
Ет құрамындағы ақуыздар мөлшерін екі әдіспен анықтайды: рефрактометриялық әдіс және формальды титрлеу әдісі.
Рефрактометриялық әдіс Ет құрамындағы нәруыздар мөлшерін рефрактометриялық әдіспен анықтау хлорлы кальций ерітіндісі көмегімен ақуыздары тұнбаға отырған зерттелетін ет сынамасының сыну көрсеткіштерін анықтауға негізделген. Ет құрамындағы ақуыздар мөлшерін рефрактометриялық әдіспен анықтау үшін қажетті заттар: -5 грамм зерттелетін ет сынамасы; -Сыйымдылығы 100 мл цилиндр түтік шыны; -4%-дық СаСl ерітіндісі; -Арнайы фильтр; - Рефрактометр ИРФ-22;
Анықтау техникасы а)Ұсатылған ет сынамасын цилиндр түтік шыныға салып,үстіне 5 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz