Ызылдақ шыбын

Жоспар
Кіріспе

І.Кіріспе
Қос қанаттылардың немесе шыбындардың тек бір жұп алдыңғы қанаты ғана болады.Кейде қанатсыз түріде кездеседі. Басы шар немесе жарты шар тәрізді, өте қозғалмалы , кеудеге жіңішке сабақша арқылы жалғасқан. Ауыз мүшелері сұйық тамақпен қоректенуге бейімделген тіліп- сорғыш, шаншып – сорғыш, және жалағыш. Дернәсілдері құрт тәрізді ,аяқсыз.Қуыршағы ашық немесе жабық жалған піллә ішінде болады.Бұл отрядұзын мұртшалар және қысқа мұртшалар деп 2 отряд тармағына бөлінеді.
Қысқа мұрттылар отряд тармағы – Brachycera. Бұл отряд тармаққа жататын қос қанаттылардың денесі қысқа және жуандау мұртшалары да қысқа 3 бунақты көбінесе қылшықты болады. Дернәсілдерінің анық көрінетін бас капсуласы болмайды. Қысқа мұрттылар отряд тармағы түзу тігісті және дөгелек тігісті шыбындар болып 2 топқа бөлінеді. Қысқа мұрттылар отряд тармағына қос қанатылардың 82 тұқымдасы жатады. Оның бірімен танысамыз.
Ызылдақ шыбын (Syrphіdae) – қос қанаттылардың бір тұқымдасы. Жер шарында кең тараған, 4000-ға жуық түрі анықталған. Дене тұрқы 5 – 15 мм, ірілері 25 мм-дей. Жақсы ұшады, көптеген түрі бал арасына, араға ұқсас. Мұртшасы басынан қысқа және үш бунақты, қанаты мөлдір, жұмыртқасы ақ, сопақша. Ересек ызылдақ шыбындардар гүл шырынымен қоректеніп, өсімдіктерді тозаңдандырады. Дернәсілдері тіршілік ету ортасына қарай бірнеше топқа бөлінеді: жыртқыштар – өсімдік бітелерімен қоректеніп, пайда келтіреді. Бұларға Syrphus, Scaeva, Sphaerophorіa туыстарының өкілдері жатады; сапрофагтар – ағаш діңінің астында, ағаш жарықтарының қуысындағы шіріген сүректерімен, кейбір түрлері сона, ара, құмырсқалардың ұяларындағы қоректік заттармен, суда тіршілік ететіндері судағы ыдыраған заттармен, су тұнбасымен қоректенеді; өсімдік қоректілері – ең зияндысы пияз ызылдақ шыбындары (Eumerus, Lampetіa), олар пияз баданасын зақымдайды.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспары
І.Кіріспе
а)Ызылдақ шыбын жіктелу жүйесі
б)Ызылдақ шыбын морфологиясы
ІІ.Негізгі бөлім
а)Ызылдақ шыбын биологиясы
б) Ызылдақ шыбын өсімдікті зақымдау белгісі, зақымдалатын өсімдіктің мүшесі
в) Ызылдақ шыбын табиғи жаулары мен аурулары
ІІІ.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

І.Кіріспе
Қос қанаттылардың немесе шыбындардың тек бір жұп алдыңғы қанаты ғана болады.Кейде қанатсыз түріде кездеседі. Басы шар немесе жарты шар тәрізді, өте қозғалмалы , кеудеге жіңішке сабақша арқылы жалғасқан. Ауыз мүшелері сұйық тамақпен қоректенуге бейімделген тіліп- сорғыш, шаншып - сорғыш, және жалағыш. Дернәсілдері құрт тәрізді ,аяқсыз.Қуыршағы ашық немесе жабық жалған піллә ішінде болады.Бұл отрядұзын мұртшалар және қысқа мұртшалар деп 2 отряд тармағына бөлінеді.
Қысқа мұрттылар отряд тармағы - Brachycera. Бұл отряд тармаққа жататын қос қанаттылардың денесі қысқа және жуандау мұртшалары да қысқа 3 бунақты көбінесе қылшықты болады. Дернәсілдерінің анық көрінетін бас капсуласы болмайды. Қысқа мұрттылар отряд тармағы түзу тігісті және дөгелек тігісті шыбындар болып 2 топқа бөлінеді. Қысқа мұрттылар отряд тармағына қос қанатылардың 82 тұқымдасы жатады. Оның бірімен танысамыз.
Ызылдақ шыбын (Syrphіdae) - қос қанаттылардың бір тұқымдасы. Жер шарында кең тараған, 4000-ға жуық түрі анықталған. Дене тұрқы 5 - 15 мм, ірілері 25 мм-дей. Жақсы ұшады, көптеген түрі бал арасына, араға ұқсас. Мұртшасы басынан қысқа және үш бунақты, қанаты мөлдір, жұмыртқасы ақ, сопақша. Ересек ызылдақ шыбындардар гүл шырынымен қоректеніп, өсімдіктерді тозаңдандырады. Дернәсілдері тіршілік ету ортасына қарай бірнеше топқа бөлінеді: жыртқыштар - өсімдік бітелерімен қоректеніп, пайда келтіреді. Бұларға Syrphus, Scaeva, Sphaerophorіa туыстарының өкілдері жатады; сапрофагтар - ағаш діңінің астында, ағаш жарықтарының қуысындағы шіріген сүректерімен, кейбір түрлері сона, ара, құмырсқалардың ұяларындағы қоректік заттармен, суда тіршілік ететіндері судағы ыдыраған заттармен, су тұнбасымен қоректенеді; өсімдік қоректілері - ең зияндысы пияз ызылдақ шыбындары (Eumerus, Lampetіa), олар пияз баданасын зақымдайды.

1-сурет.Ызылдақ шыбын
Пияз шыбыны -- кәдімгі шыбын және ызылдауық шыбын тұқымдастарының пиязды зақымдайтын бірнеше түрі. Европа, Азия, Солтүстік Америкада пияз егістігінде кездеседі. Пияз шыбынының дернәсілі пиязшықтың шырынды терісімен қоректеніп, оны зақымдайды. Пиязшық шіриді, өсімдік жапырағы сарғайып қурайды. Пияз шыбынының ұзындығы 10 мм, түсі ақ. Ол бас пияз, батун-пияз, сарымсақ, шалот-пиязға түседі. Пияздың ызылдақ шыбынының ұзындығы 6,5 -- 9 мм, түсі сарғыш жасыл, личинкасының ұзындығы 11 мм. Пияз, сарымсақ, қызғалдақ, құртқашаш, кейде картоп, сәбіз, қызылшаның сабағын да зақымдайды. Күрес шаралары: пиязды ерте себу; пияз тұқымын себер алдында егістікке инсектицидтер шашу. Көк пиязға пестицид шашуға болмайды.(2-сурет)

2-сурет. Пияз ызылдақ шыбын

Дүниесі: жануарлар
Жамағаты: бунақ денелілер
Табы: Insect
Сабы: Diptera
Тұқымдасы: Anthomyiidae
Тегі: Delia
Түрі: D. antiqua
Екі-есімді атауы;Delia antiqu

3- сурет
Ызылдақ шыбын денесі үш бөлекке бөлінген:басы, кеудесі, құрсағы болып бөлінеді.Ызылдақ шыбынның басында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.