Өсімдік тамырының паразиті-сұңғылалар,олардың даму циклі, залалдайтын өсімдіктері. Cұңғыладан өсімдікті қорғаудың негізгі тәсілдері

Жоспар:
І. Кіріспе
1. Сұңғыла . паразитті өсімдік
ІІ. Негізгі бөлім
1. Сұңғыланың даму циклі
2. Сұңғыла залалдайтын өсімдіктер
3.Сұңғыладан өсімдікті қорғау әдістері
ІІІ. Қорытынды
1. Сұңғыланың халық шаруашылығындағы маңызы
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазіргі кезде 120-ға жуық сұңғыла түрі белгілі. Олардың көптеген түрі біздің республикада кездесіп, 5 мәдени өсімдіктің паразиті болып саналады. Сұңғылаәртүрлі өсімдіктерді залалдайды. Сұңғыланың бір түрі әр түрлі өсімдіктерді заладауы мүмкін. Эволюциялық үдерісте бұл өсімдіктің тамыры қысқа сорғышқа айналған. Сорғыштары өсімдік тамырына тіркеліп, өсімдіктен су жңне қоректік заттарды сорып алады. Сұңғыла жапырақтарының хлорофилі жойылып, майдаланыпң түсі сарғыш қоңырлау, қызғылт, күлгін түсті қабыршаққа айналған. Сабағы сарғыш, ашық қоңыр, қызғылт, көкшіл түсті, етті, тік өседі, аяқ жағы жуандау. Кейде 50 см биіктікке өсіп, бұтақтанып, 200-ге деін гүл өркенін береді. Сұңғыла сабағы мен бұтағының қуысын әдемі түсі ақ, сары сәл күлгін масақ тәрізді жиналған гүлдері түзіледі. Олар фитомаза маса арқылы , кейде өздігінен тозаңданады.Жемісі- қауашақ, оның ішінде 2000-нан астам тұқым болады. Тұқымдары өте майда ұзындығы 0,2-0,6мм, көлденеңі 0,17-0,25мм, пішіні ұзынша немесе домалақтау, беті бүдырлау, түсі қара – қоңыр. Сұңғыланың бір өсімдігі 100000-ға жуық тұқым түзеді.Өсімдіктің жаңа түрі пайда болса, сұңғыланың да жаңа түрі пайда болуы мүмкін. Күнбағыстың сұңғылаға төзімді сорттарында сұңғыла енген жерде ісік пайда болып , ол әрі қарай паразитті жібермейді, ал төзімсіз сорттарында мұндай ісік пайда болмайды. Сұңғыланың өсіп-өнуіне көп факторлар әсер етеді: топырақтағы инфекция қоры, өсімдікті себу мерзімі, топырақ құнарлылығы, өсімдік тамырының құрылысы тағы басқалары. Ие – өсімдігіне қарай сұңғыла біржылдық, екіжылдық және көпжылдық болады.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Р. Д. Карбозова, К. Н. Туленгутова. Алматы, ҚР Жоғары оқу орындарының қауымдастығы, 2014.
2. Интенрнет желісі.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
Орман, жер ресурстары және фитосанитария факультеті
Өсімдік қорғау және карантин кафедрасы

Реферат
Тақырыбы:Өсіидік тамырының паразиті-сұңғылалар,олардың даму циклі, залалдайтын өсімдіктері. Сұңғыладан өсімдікті қорғаудың негізгі тәсілдері.

Орындаған: Нұртаза Гүлшат
Тобы: ЗР-209
Тексерген: Сүлейменова Г

Алматы 2016

Жоспар:
І. Кіріспе
1. Сұңғыла - паразитті өсімдік
ІІ. Негізгі бөлім
1. Сұңғыланың даму циклі
2. Сұңғыла залалдайтын өсімдіктер
3. Сұңғыладан өсімдікті қорғау әдістері
ІІІ. Қорытынды
1. Сұңғыланың халық шаруашылығындағы маңызы
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазіргі кезде 120-ға жуық сұңғыла түрі белгілі. Олардың көптеген түрі біздің республикада кездесіп, 5 мәдени өсімдіктің паразиті болып саналады. Сұңғыла әртүрлі өсімдіктерді залалдайды. Сұңғыланың бір түрі әр түрлі өсімдіктерді заладауы мүмкін. Эволюциялық үдерісте бұл өсімдіктің тамыры қысқа сорғышқа айналған. Сорғыштары өсімдік тамырына тіркеліп, өсімдіктен су жңне қоректік заттарды сорып алады. Сұңғыла жапырақтарының хлорофилі жойылып, майдаланыпң түсі сарғыш қоңырлау, қызғылт, күлгін түсті қабыршаққа айналған. Сабағы сарғыш, ашық қоңыр, қызғылт, көкшіл түсті, етті, тік өседі, аяқ жағы жуандау. Кейде 50 см биіктікке өсіп, бұтақтанып, 200-ге деін гүл өркенін береді. Сұңғыла сабағы мен бұтағының қуысын әдемі түсі ақ, сары сәл күлгін масақ тәрізді жиналған гүлдері түзіледі. Олар фитомаза маса арқылы , кейде өздігінен тозаңданады.Жемісі- қауашақ, оның ішінде 2000-нан астам тұқым болады. Тұқымдары өте майда ұзындығы 0,2-0,6мм, көлденеңі 0,17-0,25мм, пішіні ұзынша немесе домалақтау, беті бүдырлау, түсі қара - қоңыр. Сұңғыланың бір өсімдігі 100000-ға жуық тұқым түзеді.Өсімдіктің жаңа түрі пайда болса, сұңғыланың да жаңа түрі пайда болуы мүмкін. Күнбағыстың сұңғылаға төзімді сорттарында сұңғыла енген жерде ісік пайда болып , ол әрі қарай паразитті жібермейді, ал төзімсіз сорттарында мұндай ісік пайда болмайды. Сұңғыланың өсіп-өнуіне көп факторлар әсер етеді: топырақтағы инфекция қоры, өсімдікті себу мерзімі, топырақ құнарлылығы, өсімдік тамырының құрылысы тағы басқалары. Ие - өсімдігіне қарай сұңғыла біржылдық, екіжылдық және көпжылдық болады.
Сұңғыланың даму циклі
Сұңғыла - сұңғыла тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Қазақстанда өте көп кездесетін паразит өсімдіктердің бірі. Ол Қазақстанның барлық жерінде өседі. Сұңғыланы сазды құмдарда да, қалың өскен жусанның тамырында да көруге болады. Бұл онша үлкен емес - биіктігі 30-40 сантиметр келетін өсімдік. Хлорофилсіз және онша жетілмеген бозғылт түсті жапырақтары бар сабағында күңгірт күлгін реңді шашақтанған ірі-ірі гүлдері болады. Мұның да тұқымдары ұсақ және көп болады, олар қауашағынан жерге шашылып жатады.
Сабақ және гүл құрылысына қарай сұңғылаларды ажыратады. Сұңғыланың тұқымы жеңіл болғандықтан олар сумен, желмен алысқа таралады. Сұңғыланың тұқымындағы ұрығы жетілмеген. Олар жеке тамыр, сабақ, тұқымжарнаққа бөлінбейтін бір топ клеткадан тұрады. Клеткалар ұрыққа қажетті қоректі заттары бар ұлпамен қоршалады. Тұқым 22-25 градус температурада жақсы өнеді, ал температура 20 градустан төмен немесе 45 градустан жоғары болса өнбейді. Ие- өсімдік тамырынан бөлінген түзілім әсер етсе, сұңғыла тұқымы қандай тереңдіктен болса да өне алады.
Топырақта сұңғыла тұқымдары 8-12 жылға дейін сақталады. Өнгенде тұқым тамырша түзіп , ол ие-өсімдікке қарай өседі де,оған тіркеліп апрессорий құрайды. Соңғысы өсімдік клеткасынан су мен қоректік заттарды сорып алады. Өскіннің екінші жағы сабаққа айналып, сыртқа шығады. Сабақта көптеген қабыршық пен гүл шоғыры болады.
Сұңғыла зақымдайтын өсімдіктер
1.Темекі - алқа тұқымдасына жататын құрамында өзімен аттас есірткі (темекі) бар көп не бір жылдық шөптесін немесе бұта тәрәзді өсімдіктер туысы. Темекінің құрғақ жапырағында танин, желім, шайыр, крахмал және алколоидтар бар. 67 түрі белгілі. Қазақстанда оның 3 түрі (кәдімгі темекі, мәдени темекі, махорка) өсіріледі. Сәндік хош иісті темекі (Nicotiana alata) қар түскенге дейiн гүлдейдi. Сұңғыла шырынын сорып алған өсімдік- иесі әлсіреп, аяғында қурап қалады.Сұңғыламен ластанған дақылдардың өнімі 50-70 пайызға дейін кемиді.
2.Бақша дақылдары - асқабақ тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін өсімдіктер тобы. Оған қарбыз, қауын, асқабақ жатады. Тропиктік және субтропиктік аймақтардан шыққан. Қазақстанның барлық аймақтарында өсіріледі. Бақша дақылдары - бағалы тағамдық және диеталық өнім, дәрілік, сәндік мақсатта, мал азығы, майлы шикізат ретінде пайдаланылады. Бақша жемістерінің құрамында қант, көмірсу, витаминдер, минералды заттар, органик. қышқылдар көп. Сондай-ақ олар емдік қасиеті жағынан, жұғымдылығы, сіңімділігі және диеталық қоректілігі жағынан пайдалы. Бақша дақылдарының жемістері тағамға көктей немесе өңделген түрінде қолданылады. Қарбызды тұздауға болады, ал қарбыз балы кондитерлік өндірісте пайдаланылады, қауыннан қауынқақ, қауынқұрт, қауынбал (бекмес) жасайды. Бақша дақылдарының тұқымдары бір-біріне анатомикалық құрылысы, химикалық құрамы, физиология-биохимилық процестері, пісіп-жетілуі, өсіп-өнуі ұқсас келеді. Олардың қос жарнақты тұқымдарының өнгіштігі өте жоғары (98 - 100%), ұзақ (8 - 10 жыл) сақтауға болады. Бақша дақылдарының жер асты жүйесі кіндік тамырлы, негізгі тамырдан және жанама тамыршалардан тұрады. Сабақтары өсу процесінде жоғары өрмелейді, жайыла өседі немесе тік бұталы болып келеді. Аталық, аналық гүлдерінің дара, қос және аралас 3 түрі кездеседі. Алдымен аталық, содан кейін аналық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.