Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3

I. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

1.1 Сыртқы экономикалық қызметтердің жалпы мәселелері ... ... ... ... ... ... 5

1.2 Шетелдік валюта операцияларының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9

II. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметін ұйымдастыру

2.1 Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операцияның есебі ... ... ... 11

2.2 Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операцияның есебі ... ... ... .15

2.3 Толлингтік операциялардың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18

2.4 Сыртқы экономикалық қызметпен байланысты басқа да операциялардың есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19

III. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметін жетілдіру мәселелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29

КІРІСПЕ

Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады экспорттау мен импорттау болып табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды (жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып алушыға сату; импорттау-тауарды сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік сатушыдан алу.
Курстық жұмыстың мақсаты – кәсіпорыннның сыртқы экономикалық қызметінің есебін ұйымдастыруды зерттеу. Осы мақсатты орындау үшін курстық жұмыста келесі мәселелер қарастырылған:
- Шетелдік валюта операцияларының есебі.
- Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операцияның есебі.
- Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операциялардың есебі.
- Толлингтік операциялардың есебі.
Сыртқы экономикалық мәміле контрактымен рәсімделеді, онда олардың құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Сондықтан дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық сауда палатасының әзірлеген Халықаралық сауда терминін («Инкотермс») пайдалануды ұсынады.
Қазақстан Республикасы аймағына әкелінетін және оның шекарасынан шығарылатын барлық тауарлардың кедендік бақылаудан өтетіндігін көрсетеді. Бұл кезде заңда қаралған кедендік төлемдер экспорттауға да, импорттауға да салынады, оның құрамына мыналар кіреді:
-кедендік баж салығы;
-кедендік рәсімдеу үшін кедендік алымдар;
-тауарды сақтауға алынатын кедендік алымда;
-шығарып салғаны үшін кедендік алымдар;
-Қазақстан Республикасының кедендік органына лицензия бергені үшін алынатын алым;
-кеден ісін рәсімдеу бойынша машықтанған мамандық аттестатын бергені үшін алым;
-алдын-ала қабылданатын шешімдер үшін төлем.
Бұл төлемдердің көбісінің мөлшері кедендік тауар құнына тәуелді болып келеді, олардың құрамына шетелдік валютамен есептелген тауардың нақты құны және шетелде төленген үстеме шығысы кіреді. Егер де үстеме шығысын жабдықтаушының өзі төлесе, онда ол тауардың нақты құнына бағаның бір элементі ретінде болады және оны сатып алушы өтейді.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қ.Р.Президентінің заң күші бар Бухгалтерлік есеп жөніндегі жарлығы, 24маусым,2002ж,2732
2. Халықаралық қаржылық есеп беру стандарттары . (аудармашы Трусина В.И.)—М.,1992
3. Халлықаралық бухгалтерлік есеп және аудит стандарттары (құрастырушы РапопортМ.М), -- М., 1992
4. Бухгалтерлік есеп стандартына әдістемелік нұсқаулар.Қазақстан Республикасы-1997ж.
5. Вещунова Н.Л. Основы бухгалтерского учета (задачи и вопросы).Москва:Инфра-М,1995
6. Гупало В.И. Шнейдман Л.З. Бухгалтерский учет.Сборник нормативных документов.Москва:Финансы и статистика,1987
7. Жакипбеков С. Тауарлы-материалдық қорлар есебі: Оқу құралы.-Алматы. 2000
8. Ихданов Ж. Материалдық ресурстарды тиімді пайдалану Алматы: Қазақстан, 1985
9. Козлова Е.П. , Парашутин Н.В., Бабченко Т.Н. , Галанина Е.Н. Бухгалтерский учет. Москва: Финансы и статистика, 1994
10. Либерман Л.В. Учет материальных ценностей. Москва: Финансы и статистика, 1989
11. Лашун Л.Г. Учет товарно-материальных запасов./ / Бюллетень Бухгалтера 1997.ж 50
12. Луговой В.А. Учет производственных запасов. Москва: Финансы и статистика, 1995
13. Палий В.Ф. Бухгалтерский учет для менеджеров.
14. Палий В.Ф. Учет производственных запасов. Москва: Финансы и статистика, 1995
15. Радостовец В.К. Финансовый управленческий учет на предприятий. Алматы. Центаудит, 1997
16. Радостовец В.К. Гамарник Т.Н. Бухгалтерский учет на предприятий. Алматы: Экономика, 1997
17. Радостовец В.К. Организация бухгалтерского учета. Алматы: Экономика, 1997
18. Радостовец В.К., Рейгер. Учет товарно-материальных запасов на предприятий// Библиотека бухгалтера и предпринимателя 1997ж. 15-167

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3

I. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

1.1 Сыртқы экономикалық қызметтердің жалпы мәселелері
... ... ... ... ... ... 5

1.2 Шетелдік валюта операцияларының есебі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9

II. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметін ұйымдастыру

2.1 Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операцияның есебі ... ... ... 11

2.2 Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операцияның есебі ... ... ... .15

2.3 Толлингтік операциялардың есебі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18

2.4 Сыртқы экономикалық қызметпен байланысты басқа да операциялардың есебі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

III. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметін жетілдіру мәселелері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .21

Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 27

Пайдаланылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..29

КІРІСПЕ

Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады
экспорттау мен импорттау болып табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды
(жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып
алушыға сату; импорттау-тауарды сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік
сатушыдан алу.
Курстық жұмыстың мақсаты – кәсіпорыннның сыртқы экономикалық
қызметінің есебін ұйымдастыруды зерттеу. Осы мақсатты орындау үшін курстық
жұмыста келесі мәселелер қарастырылған:
- Шетелдік валюта операцияларының есебі.
- Тауарлардың импорты бойынша жасалатын операцияның есебі.
- Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операциялардың есебі.
- Толлингтік операциялардың есебі.
Сыртқы экономикалық мәміле контрактымен рәсімделеді, онда олардың
құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Сондықтан
дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық сауда палатасының әзірлеген Халықаралық
сауда терминін (Инкотермс) пайдалануды ұсынады.
Қазақстан Республикасы аймағына әкелінетін және оның шекарасынан
шығарылатын барлық тауарлардың кедендік бақылаудан өтетіндігін көрсетеді.
Бұл кезде заңда қаралған кедендік төлемдер экспорттауға да, импорттауға да
салынады, оның құрамына мыналар кіреді:
-кедендік баж салығы;
-кедендік рәсімдеу үшін кедендік алымдар;
-тауарды сақтауға алынатын кедендік алымда;
-шығарып салғаны үшін кедендік алымдар;
-Қазақстан Республикасының кедендік органына лицензия бергені үшін алынатын
алым;
-кеден ісін рәсімдеу бойынша машықтанған мамандық аттестатын бергені үшін
алым;
-алдын-ала қабылданатын шешімдер үшін төлем.
Бұл төлемдердің көбісінің мөлшері кедендік тауар құнына тәуелді болып
келеді, олардың құрамына шетелдік валютамен есептелген тауардың нақты құны
және шетелде төленген үстеме шығысы кіреді. Егер де үстеме шығысын
жабдықтаушының өзі төлесе, онда ол тауардың нақты құнына бағаның бір
элементі ретінде болады және оны сатып алушы өтейді.

I. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

1.1 Сыртқы экономикалық қызметінің жалпы мәселелері

Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметінің негізгі түрлері тауарлады
экспорттау мен импорттау болып табылады. Тауарларды экспорттау-тауарларды
(жұмыстарды,қызметтерді) сатып алушының еліне жөнелту арқылы шетелдік сатып
алушыға сату; импорттау-тауарды сатып алушының еліне әкелу арқылы шетелдік
сатушыдан алу.
Сыртқы экономикалық мәміле контрактымен рәсімделеді, онда олардың
құқы, міндеттемесі және тараптардың жауапкершілігі көрсетіледі. Сондықтан
дұрыс рәсімдеу үшін Халықаралық сауда палатасының әзірлеген Халықаралық
сауда терминін (Инкотермс) пайдалануды ұсынады.
Инкотермстің барлық термині 4 базалық категорияға топтастырылған:
Кесте 1 - Инкотермстің категориялары
Топ Жабдықталудың Франкировка жағдайы (тасымалдау шарттары)
шартты белгілері
Е EXW Завод франкасы
F FCA Еркін тасымалдаушы
FAS Еркін кеме бортының жағасына дейін әкелу
FOB Еркін бортқа әкелу
C CFR Құны және фрахтысы
CIF Құны, сақтандыру және фрахтысы
CFT Тасымалдауға дейін төленген
CIP Тасмалдау мен сақтандыру төлемі жүкті
тасымалдауға дейін төленген
D DAF Шекараға дейін жеткізілген
DES Кемемен жеткізілген
DEO Кеме тоқтайтын жерге дейін, яғни айлаққа
дейін жеткізілген( баж салығы қосылған)
DDU Баж салығын төлемей жеткізілген
DDP Баж салығын төлеп жеткізген

Е тобының шарты бойынша сатып алушы сатушының қоймасынан жөнелтуге дайын
тұрған тауарды алады. F тобының шарты бойынша, сатып алушы көрсеткен
транспорттық құрауына дейін тауарды сатушының өзі жеткізіп беруге
міндеттенген. С тобының шарты бойынша сатушы тасмалдаушылармен шартқа
отырады, бірақ жүкті жөнелткеннен кейін пайда болатын шығыстарға және
тауардың бұзылуына (жоғалуына) жауап бермейді. Д тобының шарты бойынша
сатушы барлық тәуекелділіктерді және жүкті белгіленген жеріне дейін
жекікізіп берумен байланысты шығындарды өзіне алады.
СIF тауарды жеткізіп беру кезіндегі жағдайында сатушы жүктің әрбір
тоннасын сақтандырады,фрахтысын анықтайды,жүкті жөнелтетін портқа
жеткізіп,оны өз есебінен мерзіміне сәйкес порт кемесіне тиеді және сатып
алушыға құжаттарын қоса береді.Сатушының міндетіне тауардың транспорттық
тәуекелділігі де кіреді.
Сөйтіп,СIF шарты кезінде сатып алушының жабдықтаушыға төлейтін
бағасының ішіне тауардың құны, фрахтысы және сақтандырулар кіреді. DAF
жағдайында экспорт үшін рұқсат етілген белгіленген орнына дейін тауарды
жеткізіп теру бойынша жауапкершілікті сатушы алады, ал сатып алушы
көрсетілген орнында және көрсетілген уақытында тауарды қабылдап алуға
міндетті. FAS жабдықтау шартына сәйкес сатушы кеме бортына дейін тауарды өз
есебінен жеткізіп беруді мойнына алады, ал содан кейінгі шығыстарды
(арту,фрахт) сатып алушы алады.Транспорт құралына дейінгі тауардың бұзылуын
және басқа да шығыстарын сатушы өз мойнына алады. FOB сату жағдайына сәйкес
жабдықтаушының бағасына тауардың құны, кеме бортына арту және оған дейін
жеткізу шығыстары, т.б. кіреді.
Инкотермс ұсыныстық сипатта болады және оның белгісі белгілі бір
бөлігін немесе толық көлемін пайдалануы тараптардың келісіміне пайланысты
болады. Кедендік төлем мөлшерлері мынандай түрлерге бөлінеді:
адвалорлық-салық мөлшері салынатын тауарлардың кедендік құнына
проценттпен есептеледі;
ерекше-салық мөлшері салынатын тауарлар бірлігінің белгіленген
мөлшерімен есептелінеді;
аралас-салық мөлшері жоғарыда аталған кедендік салық түрлерін екеуіне
де үйлестіріледі.
Сыртқы экономикалық қызметте қолданатын негізгі құжаттар болып:
-техникалық құжаттаулар-техникалық төлқұжаты, сызбасы, жинау бойынша
нұсқауы, монтаждауы, техникалық жағдайын сипаттайтын құжаты және т.б.
-тауарлы-ілеспе құжаттаулары-тауар сапасының сертификаты, буып-түю парағы,
құрастырушы тізімдемесі.
-транспорттық, экспедиторлық және сақтандыру құжаттаулары-теміржол
накладнойы және оның көшірмесі (жүк түбіршегі, коносамент, автотранспорттық
накладнойы т.б.) сақтандыру полисі немесе сертификаты;
- қойма құжаттары – экспорттау тауарына портта берілген қабылдау актісі,
тауардың сақтауға алынғаны туралы қойманың қолхаты, басқа да кепілді
куәлігі т.б.
- есеп айырысу құжаттаулары – шот фактурасы, аударма векселі ( тратты);
- банкы құжаттаулары – валютаны аудару өтініші, инкассо тапсырмалары,
аккредетив ашу туралы тапсырмалар, чектер, Қазақстан Республикасының кеден
депозитіне қаражатты аудару туралы тапсырмалары, есеп айырысу және
валюталық шоттар бойынша жасалған операциялардың көшірмесі.
Сыртқы экономикалық қызмет бойынша есеп айырысу шетелдік валюта
бойынша жүреді.

1.2 Шетелдік валюта операцияларының есебі

Шетелдік валютасында жасалатын операцияларды бухгалтерлік есепте
көрсету үшін №9 БЕС ережелерін пайдаланады. Шетелдік валюталық
операцияларында шетелдік валютада жасалатын мәмілелер жатады, олардың
қатарына: шетелдік валютаға сатып алынған немесе сатылған мүліктер;
шетелдік валютамен алынған немесе берілген несиелер (қарыздар); басқа да
жолдармен алынған немесе валютаға сатылған активтер және т.б. Бухгалтерлік
есептің бас шоттар жоспарында шетелдік валютадағы ақша қаражаттарын есептеу
үшін мынадай арнайы синтетикалық шоттар қарастырылған: 431, 432, 452.Ал
басқа активтерімен міндеттемелерін есептеу үшін мына шоттарға субшоттар
ашылады: 301, 333, 511, 671, 687 т.б. демек, шетел валютасында жасалған
операцияларын бөліп көрсету мүмкіндігі зор. Бірақ ол операциялар
бухгалтерлік есеп жазбасында тек теңгемен ғана көрсетіледі, яғни Қазақстан
Республикасының Ұлттық банкісінің белгіленген бағамы бойынша қайта
есептелінеді. Бірақ олар алғашқы құжаттарды (касса кітабында, кіріс және
шығыс касса ордерлерінде, есеп регисторларында) номиналдық түрі бойынша
көрсетілуі мүмкін.
Шетелдік валютаға алынған (қалыптасқан) негізгі құралдардың құны,
аяқталмаған күрделі құрылыстар, тауарлы-материалдық құндылықтар,
материалдық емес акривтер, меншік капиталы одан әрі қайта бағалануға
жатпайды. Шетелдік валютаға алынған (қалыптасқан) меншік капиталы және
аударылған активтер ҚР ҰБ бағамы бойынша бағаланады және шетел валютасының
өзгеруіне байланысты қайта есептеулер жүргізілмейді. Ондағы орын алған
айырма бағамның айырмасы болып саналады. Сондықтан ондағы табыстың және
шығыстың айырмасын ажырата білу қажет. Ол үшін баға белгілеу агенттігінің
ақпараттарына сүйену керек (Biomberg немесе Reuters).
Бағамдық айырма бухгалтерлік есепте және есеп беруде келесі тәртіп
бойынша көрініс табады (танылады):
-шетел валютасында көрсетілген дебиторлық және кредиторлық қарыздарды
өтеумен байланысты, операциялар бойынша жасалған ҚР ҰБ есептесу күніндегі
бағам, бухгалтерлік есепте көрсетілген қарыздың бағамынан ерекшеленетін
болса;
-әрбір есептік күнге шетелдік валютадағы ақша қаражатының қалдық құнын
(ақша қаражаттарын қоса алғанда) қайта бағалаумен байланысты операциялар
бойынша және әрбір операцияның алдында осы шоттарды қаражаттардың қозғалысы
бойынша айырмашылығы болса;
Төменде бағам айырмасының өте жиі кездесетін жағдайлары келтірілген:
-тауарларды және басқа да мүліктерді импорттау кезінде тауарды кедендік
рәсімдеу күніндегі теңгенің нақты эквиваленттік құнымен және сол үшін
аударылған ақша қаражатының күні арасындағы пайда болған айырма
(жабдықтаушылармен есеп айырысу кредиторлық қарыздардың төмендеуі немесе
қайта бағалануы немесе дебиторлық қарыздың берілген аванстары бойынша).
II. Кәсіпорынның сыртқы экономикалық қызметін ұйымдастыру

2.1 Тауарлың импорты бойынша жасалатын операцялардың есебі

Шетелдерден материалдарды, құрал-жабдықтарды, тауарларды, материалдық
емес акривтерді және басқа да мүліктерді сатып алумен байланысты импорттау
операциялары жасалады, олармен есеп айрысудың есебі 671 Мердігерлермен
және жабдықтаушылармен есеп айырысу шотында жүреді, ал ол келесі
аналитикалық тұрғыда топтастырылады:
-шетелдік жабдықтаушылармен есеп айырысу-есеп айырысу алдында
инкассалық тәртіпте есептелінеді, содан соң акцептеу, акредитив, шотты ашу,
сондай-ақ аванстық төлем жасау шаралары бойынша жүреді.
-коммерциялық неисе бойынша шетелдік жабдықтаушылармен есеп айырысу.
Есеп айырысу операциялары бойынша жүреді, онла олардың аударма
векселінің акцептелген немесе акцептелмеген жағдайында импорттық тауарлар
жеткізіледі.
-шетелдік валютада берілген векселдер. Есеп айырысу, шетел
жабдықтаушыларына берілген коммерциялық несие бойынша есептелінеді және
олар бойынша есептелген пайызға вексел немесе шетел жабдықтаушыларының
акцептеліп жазылған аударма векселін береді.
Келіп түскен импорт тауарлардың есепте көрсету кезінде олардың сатып
алынған құнын дұрыс көрсетудің маңызы зор, өйткені онда контракт бойынша
сатып алу бағасымен қоса, әкелінген тауарға баж салығы, комиссиондық
марапаттау, жабдықтау, делдал, транспорттық дайындау шығыстары және басқа
шығыстар кіреді. Сондықтан әрбір тауар түрінің сатып алу құнын есептеуге
тура келеді. Бірақ олардың құнын тек жабдықтаушының бағасынан ғана
анықтауға болады, ал ол мына формула бойынша есептелінеді:
Се=ЦП х (1+К)
Мұнда:
Се-тауар бірлігінің құны;
ЦП-жабдықтаушының бағасы;
К-жалпы шығынның жабдықтаушының шотында көрсетілген жалпы шығын сомасына
қатынастық коэффициенті.
Өз кезегінде,
К=ОЗСП,
Мұнда:
ОЗ-жалпы шығын;
СП-жабдықтаушының шотында көрсетілген жалпы сомасы
Бұл жерде жабдықтаушылармен есеп айырысу тек шетелдік валютада
жүреді,сондықтан есеп жазбаларын қалыптастырған кезде мынаны ескірген жөн.
Ал олар бухгалтерлік есепте тек теңгемен көрсетіледі,яғни ҚР ҰБ
белгілеген бағам бойынша операцияның болған күніне сәйкес шетелдік
валютадан теңгеге ауыстырылады.Шетелден әкелінген тауарға тиісті кеден
төлемі мен салығын төлеген соң,олар Қазақстан Республикасының аймағына
еркін айналысқа түседі.
Қазақстан Республикасының әрекет етіп тұрған заңдарымен сәйкес
кедендік төлемдермен алымдардан басқа тауарларды импорттау кезінде қосылған
құн салығын (осы салықтардан босатылғандардан басқасы) және акцизделетін
тауарлар бойынша акцизін төлейді.
Импортталатын акцизделген тауарлар бойынша кеден заңдарымен
сәйкес анықталатын құн немесе натуралдық көлем салық салынатын обьект болып
табылады.
Әкелінген тауарлар бойынша ҚҚС мына формула бойынша
анықталады:
Мұнда:
Тст-кедендік құны;
Ит.п.-импорттық кедендік баж салығы;
Тсб-кедендік алымдар;
А-акциздер;

ҚҚС=(Тст+Ит.п.+Тсб+А)хН100

Н-ҚҚС мөлшерлемесі.
Қосылған құн салығы және акцизді импорттаушы(декларант),не кедендік
төлемін қосып төлеген басқа тұлғалар төлейді және оған зачетқа немесе
төлемі кейінге қалдыратын қосылған құн салығы қосылмайды.
Кедендік процесін рәсімдеу кезінде төленген қосылған құн салығы
зачетқа жатқызылады.
Мысал.Қазақстан Республикасының аймағына 2002 жылы 10 ақпанда тауар
импортталды делік.Ол тауар өңдеу өнеркәсібіне арналған.Осы тауарға
салынатын ҚҚС салық төлеушінің өтініші бойынша үш айға кейінге қалдырылған.
Оның кейінге қалдырылған сомасы 160 мың теңге құраған. Бірақ салық
төлеушінің бұған дейін және үш ай барысында ҚҚС бойынша артық төлемдері
болса, онда кейінге қалдырылған ҚҚС зачетқа жатқызылады. Ал егер де үш ай
барысында ҚҚС бйыншща төлеген сомасы кем болса, яғни бар болғаны 100 мың
теңге төлесе, онда кәсіпорын 11 мамырдан бастап 60 мың теңгеге айыппұл
төлей бастайды.
Өз өндірісінің қажеттілігі үшін әкелінген запас бөлшектер, құрал-жаб-
дықтар үшін қосылған салығын төлеген кезде зачеттық әдісін пайдалана
алмайды. Бірақ құрал-жабдықтардың және запас бөлшектердің тізімін Қазақстан
Республикасының Үкіметі анықтайды.

2.2Тауарлардың экспорты бойынша жасалатын операциялардың есебі

Тауарды экспорттау-бұл оларды сатып алушы елге жөнелтіп, шетел сатып
алушыларын сатылған тауар.
Экспорттауға арналған тауардың қозғалысын рәсімдеудің негізі болатын
құжаттар қатарына мыналар жатады:
-жабдықтаушылардың шоттары (инвойстары), көліктің барлық түріне жасалатын
тауарлы-көліктік накладнойлары, спецификациялау, сертификаттар,
коносаменттер және т.б. құжаттары қоса тіркелген төлемдік талап
тапсырмалары;
-материалдарды қабылдауға жасалған тауарлардың станция (айлақтық) жанындағы
және тағы басқа да қалаларға келіп түсетінін куәләндыратын актілері;
-тауарлардың кем түскен, артық шыққан, бүлінген не табиғи кему фактілерін
кәуландыратын коммерциялық актілері;
-сақтандыру полисі (егер де жүк жабдықтаушымен сақтандырылса);
-контракт бойынша қарастырылған басқа да құжаттар.
Тауарды экспорттау бойынша жазалатын жазуларды бухгалтерлік есепте
рәсімдеу мәміленің нақты жағдайына және валюталық есеп айырысу нысанына көп
жағдайда тәуелді болып келеді.

Кесте 2 – Шаруашылық операция.
№ Шаруашылық операцияларының мазмұны Сомасы, Шоттар
теңге корреспонденциясы
дебет кредит
1 2 3 4 5
1. Шетел сатып алушысына тауар жөнелтілді
-алынған құнына
-контракт құнына (ҚҚС 0-ді мөлшерлемесі 1600000 802 222
бойынша) 2869000 теңге (19000х151)

2869000 301 702
2. Кеден төлемі-кеден алымы бойынша
есептелінген (0,2%) 5738 теңге
(2869000х0,2%) 5738 811 687
3. Кеден төлемі төленді 5738 687 441
4. Сатылған тауар үшін шетел әріптесінен
төлемі келіп түскен 2865200 теңге 2865200 431 301
(19000х150,8)
5. Тауардың сатылған күні мен тауардың
төленген күнінің арасындағы пайда болған
бағамдық айырмасы көрсетілді 3800 теңге
(19000х151-19000х150,8) 3800 844 301

Мысалыға, егер де тауар сатып алушыға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.