Торайын емізетін мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы
1. Торайын емізетін мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы.
2. Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
2. Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Мегежіннің қоректік мұқтаждығы жасына,тірілей салмағы мен физиологиялық ахуалына байланысты озгереді. Мысалы,қысыр мегежіннің күйін келтіру үшін үрықтандырудан 10-14 күн бұрын азықтандыру деңгейінің жалпы қоректілігі 25-30% (негізгі азықтандыру нормасына қосымша 0,5-0,6 азық ӛлшеміне) жоғарылатылса, мегежін буаздығының соңына қарай оған қоса жӛне 15-20% (0,3–0,4 азық ӛлшеміне) жоғарылатылады. Шошқаның 2 жасқа дейінгі осетінін ескеріп жас мегежін азықтандыру деңгейін оның салмақ қосып, жетілуіне 1 кг қосымша салмаққа 4 а.о. (44,2 МДж АЭ) есебінен осіреді. Екі жасқа дейінгі мѐгѐжінді буаздық кезеңінде тірілей салмағына қарамай тірілей салмағы 181–200 кг мегежін азықтандыру нормасымен қоректендіреді.Жақсы күйлеп,дұрыс ұрықтануы үшін үрықтандыруға 14 күн кал-ганда 100 кг тірілей салмағына шаққаңда сақа мегежінге – 1,5-1,8 кг, екі жасқа дейінгі жас мегежінге – 1,8-2,4 кг күрғақ зат келетіндей етіп азық-тандырады. Азық құрғақ затының ӛр 1 кг-да – 1,5 азық ӛлшемі, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 140 г «шикі» жасунық, 5,8 гас түзы, 8,7 г кальций, 7,2 г фосфор, 11,6 мг каротин, 7 мг В,, 23 мг В2, 1,16 мг В3, 29 мг В4, В12 дәрумендері болуға тиіс. Мегежіннің тым семіруінің де нӛтижелі ұрықтануға кері эсер ететінін ескереді. Қоңы кӛтеріліп, күйі келген мегежін нәтижелі ұрықтанғаннан кейінгі 114 тоуліктен соң әрқайсысының салмағы 1,2-1,3 кг тартатын орташа 10-12 торай туатындықтан, мүншама кӛп тӛлдің эмбрионалдық ӛсіп дамуына
мегежін денесінен кӛптеп органикалық және минералдық заттар жұмсалады. Айталық 10-12 бас торайдың эмбрионалдық дамуына 1,5-1,7 кг ақуызк, 150-160 г кальций, 80-85 г фосфор жұмсалуын қамтамасыз ету үшін мегежін денесіндегі қоректік заттар қорын 1,5-2 есе молайтып, оны азықтандырудың
жалпы энергетикалық қуаттылығын 25-45% ӛсіреді.Рацион энергиялық қоректілігін ӛсіру үшін 100 кг тірілей салмағына шаққанда 2 жасқа дейінгі буаз жас мегежінге - 1,8-2,4 кг, 2 жастан асқан сақа мегежінге - 1,2-1,6 кг, торай емізетін мегежінге 3 кг құрғақ зат жеткізеді.Оның 1 кг-да қысыр және буаз мегежін азығында - 1,05 азық ӛлшемі, 11,6 МДж АЭ, 140 г «шикі» протеин, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 3,6 г метионин + цистин, 8 г Са, 7,2 г Р, 81 мг Ғе; торайын емізетін мегежін азығында - 1,30 азық ӛлшемі, 14,4 МДж АЭ, 186 г «шикі» протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г метионин + цистин, 7 г Са, 7,6 г Р, 116 мг Ғе болып, рацион құрғақ затындағы «шикі» жасұнық кӛлемі 70 г-нан аспауы керек.
мегежін денесінен кӛптеп органикалық және минералдық заттар жұмсалады. Айталық 10-12 бас торайдың эмбрионалдық дамуына 1,5-1,7 кг ақуызк, 150-160 г кальций, 80-85 г фосфор жұмсалуын қамтамасыз ету үшін мегежін денесіндегі қоректік заттар қорын 1,5-2 есе молайтып, оны азықтандырудың
жалпы энергетикалық қуаттылығын 25-45% ӛсіреді.Рацион энергиялық қоректілігін ӛсіру үшін 100 кг тірілей салмағына шаққанда 2 жасқа дейінгі буаз жас мегежінге - 1,8-2,4 кг, 2 жастан асқан сақа мегежінге - 1,2-1,6 кг, торай емізетін мегежінге 3 кг құрғақ зат жеткізеді.Оның 1 кг-да қысыр және буаз мегежін азығында - 1,05 азық ӛлшемі, 11,6 МДж АЭ, 140 г «шикі» протеин, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 3,6 г метионин + цистин, 8 г Са, 7,2 г Р, 81 мг Ғе; торайын емізетін мегежін азығында - 1,30 азық ӛлшемі, 14,4 МДж АЭ, 186 г «шикі» протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г метионин + цистин, 7 г Са, 7,6 г Р, 116 мг Ғе болып, рацион құрғақ затындағы «шикі» жасұнық кӛлемі 70 г-нан аспауы керек.
1. А.Ә.Төреханов, Н.Ә.Жазылбеков,
"Қазақстанда мал мен кұс азықтандыру және азық дайындау технологиясы". Киеев - Алматы 2006 - 1056
2. Н. Омаркожаұлы
"Мал азығын бағалау және малды азықтандыру". Алматы 2005.-756
3. Омарқожаұлы Н.,Өкімбеков Б.Р,
"Мал шаруашылығы". Астана 2007 - 886
4. Б.Р.Әкімбеков, Б.М.Муслімов, А.Р.Әкімбеков, Ш.Д.Дәленов. "Жылқы шаруашылығы". Қостанай 2007.
5. Несіпбаев Т.
Жануарлар физиологиясы". Алматы 1995.- 956
6. А,Д. Дәрібаев, Ж.С. Әткешов.
"Ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру практикумы". Алматы 1994. 1116
7. Қ.Бегімбеков, А.Төреханов, Ә.Байжұманов.
"Мал өсіру және селекция". Алматы 2006.- 108
"Қазақстанда мал мен кұс азықтандыру және азық дайындау технологиясы". Киеев - Алматы 2006 - 1056
2. Н. Омаркожаұлы
"Мал азығын бағалау және малды азықтандыру". Алматы 2005.-756
3. Омарқожаұлы Н.,Өкімбеков Б.Р,
"Мал шаруашылығы". Астана 2007 - 886
4. Б.Р.Әкімбеков, Б.М.Муслімов, А.Р.Әкімбеков, Ш.Д.Дәленов. "Жылқы шаруашылығы". Қостанай 2007.
5. Несіпбаев Т.
Жануарлар физиологиясы". Алматы 1995.- 956
6. А,Д. Дәрібаев, Ж.С. Әткешов.
"Ауыл шаруашылық малдарын азықтандыру практикумы". Алматы 1994. 1116
7. Қ.Бегімбеков, А.Төреханов, Ә.Байжұманов.
"Мал өсіру және селекция". Алматы 2006.- 108
Жоспар:
* Торайын емізетін мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы.
* Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Мегежіннің қоректік мұқтаждығы жасына,тірілей салмағы мен физиологиялық ахуалына байланысты озгереді. Мысалы,қысыр мегежіннің күйін келтіру үшін үрықтандырудан 10-14 күн бұрын азықтандыру деңгейінің жалпы қоректілігі 25-30% (негізгі азықтандыру нормасына қосымша 0,5-0,6 азық ӛлшеміне) жоғарылатылса, мегежін буаздығының соңына қарай оған қоса жӛне 15-20% (0,3 - 0,4 азық ӛлшеміне) жоғарылатылады. Шошқаның 2 жасқа дейінгі осетінін ескеріп жас мегежін азықтандыру деңгейін оның салмақ қосып, жетілуіне 1 кг қосымша салмаққа 4 а.о. (44,2 МДж АЭ) есебінен осіреді. Екі жасқа дейінгі мѐгѐжінді буаздық кезеңінде тірілей салмағына қарамай тірілей салмағы 181 - 200 кг мегежін азықтандыру нормасымен қоректендіреді.Жақсы күйлеп,дұрыс ұрықтануы үшін үрықтандыруға 14 күн кал-ганда 100 кг тірілей салмағына шаққаңда сақа мегежінге - 1,5-1,8 кг, екі жасқа дейінгі жас мегежінге - 1,8-2,4 кг күрғақ зат келетіндей етіп азық-тандырады. Азық құрғақ затының ӛр 1 кг-да - 1,5 азық ӛлшемі, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 140 г шикі жасунық, 5,8 гас түзы, 8,7 г кальций, 7,2 г фосфор, 11,6 мг каротин, 7 мг В,, 23 мг В2, 1,16 мг В3, 29 мг В4, В12 дәрумендері болуға тиіс. Мегежіннің тым семіруінің де нӛтижелі ұрықтануға кері эсер ететінін ескереді. Қоңы кӛтеріліп, күйі келген мегежін нәтижелі ұрықтанғаннан кейінгі 114 тоуліктен соң әрқайсысының салмағы 1,2-1,3 кг тартатын орташа 10-12 торай туатындықтан, мүншама кӛп тӛлдің эмбрионалдық ӛсіп дамуына
мегежін денесінен кӛптеп органикалық және минералдық заттар жұмсалады. Айталық 10-12 бас торайдың эмбрионалдық дамуына 1,5-1,7 кг ақуызк, 150-160 г кальций, 80-85 г фосфор жұмсалуын қамтамасыз ету үшін мегежін денесіндегі қоректік заттар қорын 1,5-2 есе молайтып, оны азықтандырудың
жалпы энергетикалық қуаттылығын 25-45% ӛсіреді.Рацион энергиялық қоректілігін ӛсіру үшін 100 кг тірілей салмағына шаққанда 2 жасқа дейінгі буаз жас мегежінге - 1,8-2,4 кг, 2 жастан асқан сақа мегежінге - 1,2-1,6 кг, торай емізетін мегежінге 3 кг құрғақ зат жеткізеді.Оның 1 кг-да қысыр және буаз мегежін азығында - 1,05 азық ӛлшемі, 11,6 МДж АЭ, 140 г шикі протеин, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 3,6 г метионин + цистин, 8 г Са, 7,2 г Р, 81 мг Ғе; торайын емізетін мегежін азығында - 1,30 азық ӛлшемі, 14,4 МДж АЭ, 186 г шикі протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г метионин + цистин, 7 г Са, 7,6 г Р, 116 мг Ғе болып, рацион құрғақ затындағы шикі жасұнық кӛлемі 70 г-нан аспауы керек.
Рациондағы микроэлементтер мен дәрумендер мӛлшері келесідей болуға тиіс: 17 мг Си, 47 мг Мп, 87 мг Zn, 1,7 мг Со, 0,25 мг I, 12 мг каротин,
5,8 мың х.ӛ. А дәрумені, 0,6 мың х.ӛ. Д дәрумені, 41 мг Е дәрумені, 2,6 мг В1
дәрумені, 23 мг В2 дәрумені, 7 мг В3 дәрумені, 11,6 мг В4 дәрумені, 80 мг В6
дәрумені, 29 мкг В,2 дәрумені. Азық құрғақ затындағы энергия мен қоректік заттардың шоғырлану деңгейі шикі жасұнық кӛлемімен реттеледі: оның кӛлемі қысыр мегежін азығының құрғақ затында 10-12% деңгейінде болса, торай емізетін мегежін азығында 7-8%-ға дейін азайтылуынан энергия мен қоректік заттарға қаныққандығы ӛседі. Буаз мегежіннің қоректік мұқтаждығы
алмасуы) буаздығының екінші жартысына, яғни соңғы 30 күнінде 25-45%
жоғарлайды да, буаздықтың алғашқы жартысымен, яғни 84 күнімен
салыстырғанда жатырдағы болашақ торайлар денесінде 1,5-2 есе кӛп белок
пен минералды заттар жиналады. Сондықтан бұл кезенде үрық дамып, жетілуіне мегежін азығының энергиялық куаттылығымен қоса протеиндік құнарлылығы жоғары болып,минералдық заттар мен дәрумендерге бай болуы
керек.азықтандырылған жағдайда буаздық кезеңінде ӛзінің тірілей салмағына сақа мегежін 30- 40 кг, жас мегежін 50-55 кг қосымша салмақ қосады.
Азықтандыру типіне сәйкес буаз мегежін рационына 0,1-0,3 кг бұршақ
дәнінің ұнтағын, 0,3-0,5% кг күнбағыс шротын, 0,1-0,2 кг балық ұнын, 2-4 кг
жүгері, арпа, бидай, сүлы жармасы мен бидай кебегінен түратын жем
қоспасын, 1-1,5 кг кок сүт, 0,5-0,7 кг шӛп ұнын, 4-5 кг буланды-рылган
картоп, 2-3 кг қызылша, 4-5 кг құрама сүрлем, 30-60 г преципитат, 15-30 г ас
түзын 30-50 г енгізеді. Жазда шӛп ұны мен тамыр-түйнектерді 5-7 кг бүршақ
түқымдастар когімен ауыстырады. Тірілей салмагы 180-200 кг 10-12 торай
емізетін мегежінге тәулігіне 3-3,5 кг двн ұнтагы мен жармасы, азықтық
бұршак, күнбағыс шроты, кебек, т. б. құнарлы жем қосындысын, 1-1,2 кг кӛк
сүт, 0,2 кг балык ұнын, 0,7 кг шӛп ұнын, 5 кг буландырылған картоп, 60 г
прецититат, 30 г ас тұзы, 60 г премикс жегізуге болады.Жазда шӛп ұны мен тамыр-түйнектер орнына 6-7 кг кӛк шӛп береді. Протеиндік құнарлылығы жоғары кӛк сүт, сүт сары суы, ет ұны, ет-сүйек ұны, балық ұны секілді жануар тектес азықтарды мегежін азығының жалпы коректілігінің 3-5% кӛлемінде енгізеді. Торайлауы жақындағанда рацион азығының келемін жартылай азайтып, торайлаған мегежінге алғашқы күні 8-10 л жылы су ішкізіп, ертеңіне оған 0,5-0,6 кг сұлы, арпа үнтағы мен кебек, шрот араластырып береді. Толық кӛлемді рационға 5-6 күнде кошіреді. Торайлағаннан кейінгі торайын емізетін кезенде сүт түзуге жұмсалатын қоректік заттар шығыны кӛбейетіндіктен,мегежіннің азықтандыру нормасының корсеткіштері күрт жоғарлайды. Оларды алдымен сүтейтетін
шырынды азықтармен толықтыруға тырысу керек.Торайын емізу кезеңінің 3-ші аптасыңца мегежін тәуліктік сүттілігі 5-7 кг болып, онымен денесінен 300-350 г белок шы-ғарылады. Емізу кезеңінің алғашқы 2 айында мегежін майлылығы 9,6% 200-300 кг жоғары каллориялы ондіреді.
Оны ӛндіруге мегежін азы-ғын жеңіл қорытылатын кӛмірсулармен, биологиялық құндылығы жоғары қорытылатын протеинмен,
минералды элементтер және витаминдермен қамтамасыз ету қажет. 1 кг
сүтпен мегежін денесінен 300-350г белок,2,1г Са,1,2 г шығарылатындықтан, рационның 1 азық ӛлшемінде 110-112 г қорытылатын протеин 7,2 г Са, 5,9 г Р болып, емізілетін әр торай басына 0,33-0,38 а.о.жеткізілуі керек.
Буаздық кезеңінде де, торайын емізетін кезенде де екі жасқа толмаған
жас мегежіннің ӛсіп-жетілуі үшін азықтандыру нормасына қосымша 0,6-0,8
азық ӛлшемі қосылып, жеген азығының 1 кг-да 1,3азық ӛлшемі, 14,4 МДж
АЭ, 186 г шикі протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г
метеонин, цистин, 9,3 Са, 7,6 г Р, 116 мг темір жеткізілуге тиіс. Торай емізуін
тоқтатқаңда мегежін сүтгілігін азайту үшін 2-3 күн берілетін азық кӛлемін
шектейді. Осіру технологиясы бойынша торайларды енесінен 60 тәуліктен
ерте айыратын болса, мегежін азыктандыру нормасы... 35-40 тәулікте
айырғанда - 0,2-0,3 азық ӛлшеміне, 26 тәулікте айырғаңда - 0,4-0,5 азық
ӛлшеміне кемітіледі. Соның нәтижесінде ерте ажыратылган торай басына
шығындалатын азық мӛлшері 35-40 тәулікте ажыратқанда - 0,38 азық
ӛлшемінен 0,35 азық ӛлшеміне, 26 тәулікте ажыратқанда - 0,33 азық
ӛлшеміне дейін азайтылады.
Мегежіндердің физиологиялық циклы шамамен 155 күнге созылады, оның
115 күні буаздық, 233-күні торай еметін, 7-күн торайды енесінен ажырататын
және қайта буаз болуына дейін созылатын өтпелі кезең. Мұндай жағдайда
мегежіндерін жылына 2, 3 рет, ал торайларды емізу және енесінен айыру
кезеңін қысқарта түскенде бұдан да жиірек төл алуға болады.
Ғылыми зерттеулердің нәтижелері мен озат шаруашылықтардың мәліметі
бойынша, әр мегежін жылына 2,1-2,2 рет, ал кейбір жағдайларда 2, 5 рет
торайлайды, әр мегежіннен жылына 20-24 торай (әр туғанда 9-10)
алынады, енесінен ажыратылғанда торайлардың кемінде 90 пайызы сақталады.Торайларды енесіне үш аптадан кейін айырса, мегежіндерді нәтижелі күйектен өткізу кезеңі 14 күннен аспаса және күйектен өткен мегежіндердің кемінде 90 пайызы буаз болғанда ғана осындай нәтижеге қол жеткізуге болады. Аталған проблемаларды шешуде соңғы кезде малды азықтандырудың неғұрлым тиімді- мегежіндерді буаз кезінде биологиялық тұрғыдан толық мөлшерде,бірақ энергетикалық жағынан шамалап, шектеп азықтандыру;
- торайларын емізетін кезде мегежіндерді жегенінше және
биологиялық тұрғыдан толық азықтандыру.
Азықтандырудың мұндай кестесін пайдаланған жағдайда мегежіннің буаз
және емізу кезеңіндегісіне қарағанда энергияны пайдалануы артады және мал
азығы едәуір үнемделеді.Буаз мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы. Мегежіндердікүйекке әзірлеу және буаз кезінде азықтандыру өте жауапты кезең.Буаз мегежіндерді энергиясы мол рационмен азықтандырғанда олар тымсеміріп, соның кесірінен ұрық өлімі көбейіп, төлділігі төмендеп, болашақ торайлары нашарлайды. Мұндай жағдайда мегежіннің сүті азайып, төлдің сақталуы төмендейді, ал тірілей салмағының кемуі ұлғая түседі.Мегежіндерді буаз кезінде энергиясы өте төмен азықпен азықтандырғанда олардан алынатын төл саны азайып, торайлардың енесінен айырғанға дейінгі өлімі көбейеді. Азықтандыру деңгейінің төменділігі, әсіресе, арық мегежіндерге қатты әсер етеді. Торайлары айырғанға дейін-ақ өле бастауының бір себебі әлжуаз болып тууы. Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы 4-кестеде келтірілген.
Мегежіндерге торайлар қарсаңында мол азық берілмейді. Бірақ бұл кезде
жасын,тірілей,салмағын,тәулігіне қосатын салмағын азықтандырудың маңызы зор. Ғылыми негізде азықтандырылған 2 жасқа дейінгі мегежін буаз кезінде 50-55 кг, ал 2 жастан асқандары 35-40 кг салмақ қосады. Мегежіндердің әр 100 кг салмағына есептегенде азықтандыру нормасы:
бойдақ күйекке барар алдында 1,5-1,8 азық өлшемі (15,7-18,8 МДж алмасу
энергиясы), буаз кезінің алғашқы 84 күнінде 1,2 азық өлшемі (11,75 МДж
алмасу энергиясы) буаз кезінің соңғы 30 күнінде 1,5-1,7 азық өлшемі МДж
алмасу энергиясы керек. Арық мегежіндерге азық біршама ұлғайтылып,
қоңдыларына азайтылады Мегежіндердің нормасын құрғақ зат арқылы қадағалағанда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
* Торайын емізетін мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы.
* Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Мегежіннің қоректік мұқтаждығы жасына,тірілей салмағы мен физиологиялық ахуалына байланысты озгереді. Мысалы,қысыр мегежіннің күйін келтіру үшін үрықтандырудан 10-14 күн бұрын азықтандыру деңгейінің жалпы қоректілігі 25-30% (негізгі азықтандыру нормасына қосымша 0,5-0,6 азық ӛлшеміне) жоғарылатылса, мегежін буаздығының соңына қарай оған қоса жӛне 15-20% (0,3 - 0,4 азық ӛлшеміне) жоғарылатылады. Шошқаның 2 жасқа дейінгі осетінін ескеріп жас мегежін азықтандыру деңгейін оның салмақ қосып, жетілуіне 1 кг қосымша салмаққа 4 а.о. (44,2 МДж АЭ) есебінен осіреді. Екі жасқа дейінгі мѐгѐжінді буаздық кезеңінде тірілей салмағына қарамай тірілей салмағы 181 - 200 кг мегежін азықтандыру нормасымен қоректендіреді.Жақсы күйлеп,дұрыс ұрықтануы үшін үрықтандыруға 14 күн кал-ганда 100 кг тірілей салмағына шаққаңда сақа мегежінге - 1,5-1,8 кг, екі жасқа дейінгі жас мегежінге - 1,8-2,4 кг күрғақ зат келетіндей етіп азық-тандырады. Азық құрғақ затының ӛр 1 кг-да - 1,5 азық ӛлшемі, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 140 г шикі жасунық, 5,8 гас түзы, 8,7 г кальций, 7,2 г фосфор, 11,6 мг каротин, 7 мг В,, 23 мг В2, 1,16 мг В3, 29 мг В4, В12 дәрумендері болуға тиіс. Мегежіннің тым семіруінің де нӛтижелі ұрықтануға кері эсер ететінін ескереді. Қоңы кӛтеріліп, күйі келген мегежін нәтижелі ұрықтанғаннан кейінгі 114 тоуліктен соң әрқайсысының салмағы 1,2-1,3 кг тартатын орташа 10-12 торай туатындықтан, мүншама кӛп тӛлдің эмбрионалдық ӛсіп дамуына
мегежін денесінен кӛптеп органикалық және минералдық заттар жұмсалады. Айталық 10-12 бас торайдың эмбрионалдық дамуына 1,5-1,7 кг ақуызк, 150-160 г кальций, 80-85 г фосфор жұмсалуын қамтамасыз ету үшін мегежін денесіндегі қоректік заттар қорын 1,5-2 есе молайтып, оны азықтандырудың
жалпы энергетикалық қуаттылығын 25-45% ӛсіреді.Рацион энергиялық қоректілігін ӛсіру үшін 100 кг тірілей салмағына шаққанда 2 жасқа дейінгі буаз жас мегежінге - 1,8-2,4 кг, 2 жастан асқан сақа мегежінге - 1,2-1,6 кг, торай емізетін мегежінге 3 кг құрғақ зат жеткізеді.Оның 1 кг-да қысыр және буаз мегежін азығында - 1,05 азық ӛлшемі, 11,6 МДж АЭ, 140 г шикі протеин, 105 г қорытылатын протеин, 6 г лизин, 3,6 г метионин + цистин, 8 г Са, 7,2 г Р, 81 мг Ғе; торайын емізетін мегежін азығында - 1,30 азық ӛлшемі, 14,4 МДж АЭ, 186 г шикі протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г метионин + цистин, 7 г Са, 7,6 г Р, 116 мг Ғе болып, рацион құрғақ затындағы шикі жасұнық кӛлемі 70 г-нан аспауы керек.
Рациондағы микроэлементтер мен дәрумендер мӛлшері келесідей болуға тиіс: 17 мг Си, 47 мг Мп, 87 мг Zn, 1,7 мг Со, 0,25 мг I, 12 мг каротин,
5,8 мың х.ӛ. А дәрумені, 0,6 мың х.ӛ. Д дәрумені, 41 мг Е дәрумені, 2,6 мг В1
дәрумені, 23 мг В2 дәрумені, 7 мг В3 дәрумені, 11,6 мг В4 дәрумені, 80 мг В6
дәрумені, 29 мкг В,2 дәрумені. Азық құрғақ затындағы энергия мен қоректік заттардың шоғырлану деңгейі шикі жасұнық кӛлемімен реттеледі: оның кӛлемі қысыр мегежін азығының құрғақ затында 10-12% деңгейінде болса, торай емізетін мегежін азығында 7-8%-ға дейін азайтылуынан энергия мен қоректік заттарға қаныққандығы ӛседі. Буаз мегежіннің қоректік мұқтаждығы
алмасуы) буаздығының екінші жартысына, яғни соңғы 30 күнінде 25-45%
жоғарлайды да, буаздықтың алғашқы жартысымен, яғни 84 күнімен
салыстырғанда жатырдағы болашақ торайлар денесінде 1,5-2 есе кӛп белок
пен минералды заттар жиналады. Сондықтан бұл кезенде үрық дамып, жетілуіне мегежін азығының энергиялық куаттылығымен қоса протеиндік құнарлылығы жоғары болып,минералдық заттар мен дәрумендерге бай болуы
керек.азықтандырылған жағдайда буаздық кезеңінде ӛзінің тірілей салмағына сақа мегежін 30- 40 кг, жас мегежін 50-55 кг қосымша салмақ қосады.
Азықтандыру типіне сәйкес буаз мегежін рационына 0,1-0,3 кг бұршақ
дәнінің ұнтағын, 0,3-0,5% кг күнбағыс шротын, 0,1-0,2 кг балық ұнын, 2-4 кг
жүгері, арпа, бидай, сүлы жармасы мен бидай кебегінен түратын жем
қоспасын, 1-1,5 кг кок сүт, 0,5-0,7 кг шӛп ұнын, 4-5 кг буланды-рылган
картоп, 2-3 кг қызылша, 4-5 кг құрама сүрлем, 30-60 г преципитат, 15-30 г ас
түзын 30-50 г енгізеді. Жазда шӛп ұны мен тамыр-түйнектерді 5-7 кг бүршақ
түқымдастар когімен ауыстырады. Тірілей салмагы 180-200 кг 10-12 торай
емізетін мегежінге тәулігіне 3-3,5 кг двн ұнтагы мен жармасы, азықтық
бұршак, күнбағыс шроты, кебек, т. б. құнарлы жем қосындысын, 1-1,2 кг кӛк
сүт, 0,2 кг балык ұнын, 0,7 кг шӛп ұнын, 5 кг буландырылған картоп, 60 г
прецититат, 30 г ас тұзы, 60 г премикс жегізуге болады.Жазда шӛп ұны мен тамыр-түйнектер орнына 6-7 кг кӛк шӛп береді. Протеиндік құнарлылығы жоғары кӛк сүт, сүт сары суы, ет ұны, ет-сүйек ұны, балық ұны секілді жануар тектес азықтарды мегежін азығының жалпы коректілігінің 3-5% кӛлемінде енгізеді. Торайлауы жақындағанда рацион азығының келемін жартылай азайтып, торайлаған мегежінге алғашқы күні 8-10 л жылы су ішкізіп, ертеңіне оған 0,5-0,6 кг сұлы, арпа үнтағы мен кебек, шрот араластырып береді. Толық кӛлемді рационға 5-6 күнде кошіреді. Торайлағаннан кейінгі торайын емізетін кезенде сүт түзуге жұмсалатын қоректік заттар шығыны кӛбейетіндіктен,мегежіннің азықтандыру нормасының корсеткіштері күрт жоғарлайды. Оларды алдымен сүтейтетін
шырынды азықтармен толықтыруға тырысу керек.Торайын емізу кезеңінің 3-ші аптасыңца мегежін тәуліктік сүттілігі 5-7 кг болып, онымен денесінен 300-350 г белок шы-ғарылады. Емізу кезеңінің алғашқы 2 айында мегежін майлылығы 9,6% 200-300 кг жоғары каллориялы ондіреді.
Оны ӛндіруге мегежін азы-ғын жеңіл қорытылатын кӛмірсулармен, биологиялық құндылығы жоғары қорытылатын протеинмен,
минералды элементтер және витаминдермен қамтамасыз ету қажет. 1 кг
сүтпен мегежін денесінен 300-350г белок,2,1г Са,1,2 г шығарылатындықтан, рационның 1 азық ӛлшемінде 110-112 г қорытылатын протеин 7,2 г Са, 5,9 г Р болып, емізілетін әр торай басына 0,33-0,38 а.о.жеткізілуі керек.
Буаздық кезеңінде де, торайын емізетін кезенде де екі жасқа толмаған
жас мегежіннің ӛсіп-жетілуі үшін азықтандыру нормасына қосымша 0,6-0,8
азық ӛлшемі қосылып, жеген азығының 1 кг-да 1,3азық ӛлшемі, 14,4 МДж
АЭ, 186 г шикі протеин, 145 г қорытылатын протеин, 8 г лизин, 4,8 г
метеонин, цистин, 9,3 Са, 7,6 г Р, 116 мг темір жеткізілуге тиіс. Торай емізуін
тоқтатқаңда мегежін сүтгілігін азайту үшін 2-3 күн берілетін азық кӛлемін
шектейді. Осіру технологиясы бойынша торайларды енесінен 60 тәуліктен
ерте айыратын болса, мегежін азыктандыру нормасы... 35-40 тәулікте
айырғанда - 0,2-0,3 азық ӛлшеміне, 26 тәулікте айырғаңда - 0,4-0,5 азық
ӛлшеміне кемітіледі. Соның нәтижесінде ерте ажыратылган торай басына
шығындалатын азық мӛлшері 35-40 тәулікте ажыратқанда - 0,38 азық
ӛлшемінен 0,35 азық ӛлшеміне, 26 тәулікте ажыратқанда - 0,33 азық
ӛлшеміне дейін азайтылады.
Мегежіндердің физиологиялық циклы шамамен 155 күнге созылады, оның
115 күні буаздық, 233-күні торай еметін, 7-күн торайды енесінен ажырататын
және қайта буаз болуына дейін созылатын өтпелі кезең. Мұндай жағдайда
мегежіндерін жылына 2, 3 рет, ал торайларды емізу және енесінен айыру
кезеңін қысқарта түскенде бұдан да жиірек төл алуға болады.
Ғылыми зерттеулердің нәтижелері мен озат шаруашылықтардың мәліметі
бойынша, әр мегежін жылына 2,1-2,2 рет, ал кейбір жағдайларда 2, 5 рет
торайлайды, әр мегежіннен жылына 20-24 торай (әр туғанда 9-10)
алынады, енесінен ажыратылғанда торайлардың кемінде 90 пайызы сақталады.Торайларды енесіне үш аптадан кейін айырса, мегежіндерді нәтижелі күйектен өткізу кезеңі 14 күннен аспаса және күйектен өткен мегежіндердің кемінде 90 пайызы буаз болғанда ғана осындай нәтижеге қол жеткізуге болады. Аталған проблемаларды шешуде соңғы кезде малды азықтандырудың неғұрлым тиімді- мегежіндерді буаз кезінде биологиялық тұрғыдан толық мөлшерде,бірақ энергетикалық жағынан шамалап, шектеп азықтандыру;
- торайларын емізетін кезде мегежіндерді жегенінше және
биологиялық тұрғыдан толық азықтандыру.
Азықтандырудың мұндай кестесін пайдаланған жағдайда мегежіннің буаз
және емізу кезеңіндегісіне қарағанда энергияны пайдалануы артады және мал
азығы едәуір үнемделеді.Буаз мегежіндерді азықтандыру нормасы мен рационы. Мегежіндердікүйекке әзірлеу және буаз кезінде азықтандыру өте жауапты кезең.Буаз мегежіндерді энергиясы мол рационмен азықтандырғанда олар тымсеміріп, соның кесірінен ұрық өлімі көбейіп, төлділігі төмендеп, болашақ торайлары нашарлайды. Мұндай жағдайда мегежіннің сүті азайып, төлдің сақталуы төмендейді, ал тірілей салмағының кемуі ұлғая түседі.Мегежіндерді буаз кезінде энергиясы өте төмен азықпен азықтандырғанда олардан алынатын төл саны азайып, торайлардың енесінен айырғанға дейінгі өлімі көбейеді. Азықтандыру деңгейінің төменділігі, әсіресе, арық мегежіндерге қатты әсер етеді. Торайлары айырғанға дейін-ақ өле бастауының бір себебі әлжуаз болып тууы. Буаз және бойдақ мегежіндерді азықтандыру нормасы 4-кестеде келтірілген.
Мегежіндерге торайлар қарсаңында мол азық берілмейді. Бірақ бұл кезде
жасын,тірілей,салмағын,тәулігіне қосатын салмағын азықтандырудың маңызы зор. Ғылыми негізде азықтандырылған 2 жасқа дейінгі мегежін буаз кезінде 50-55 кг, ал 2 жастан асқандары 35-40 кг салмақ қосады. Мегежіндердің әр 100 кг салмағына есептегенде азықтандыру нормасы:
бойдақ күйекке барар алдында 1,5-1,8 азық өлшемі (15,7-18,8 МДж алмасу
энергиясы), буаз кезінің алғашқы 84 күнінде 1,2 азық өлшемі (11,75 МДж
алмасу энергиясы) буаз кезінің соңғы 30 күнінде 1,5-1,7 азық өлшемі МДж
алмасу энергиясы керек. Арық мегежіндерге азық біршама ұлғайтылып,
қоңдыларына азайтылады Мегежіндердің нормасын құрғақ зат арқылы қадағалағанда ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz