Қоныс және бектас кен орнындағы өндірістік мониторинг (атмосфералық ауаның ластану мониторингі мысалында)

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

География факультеті

Геоэкология және табиғи орта мониторингі кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

ҚОНЫС ЖӘНЕ БЕКТАС КЕН ОРНЫНДАҒЫ ӨНДІРІСТІК МОНИТОРИНГ

(атмосфералық ауаның ластану мониторингі мысалында)

Орындаған:

5 курс студенті

Ғылыми жетекші,

г. ғ. д., профессор (қолы, күні)

Норма бақылаушы

г. ғ. к., доцент (қолы, күні)

Қорғауға жіберілді

кафедра меңгерушісі ( қолы, күні)

РЕФЕРАТ

Берілген жоба мақсаты: "Қоныс және Бектас кен орнында жүргізілген өндірістік мониторинг нәтижелері арқылы мұнай саласының қоршаған табиғи ортаға әсерін бағалау және ауаға шығарылатын ластаушы заттардың әсерін төмендету бойынша ұсыныстар енгізу және атмосфералық ауаның ластану деңгейін бағалау".

Дипломдық жұмыс 4 тараудан тұрады.

I тарауда өндірістік мониторинг нысандары, яғни Қоныс және Бектас кен орнына қысқаша сипаттама берілген. Мұнда нысанның техникалық сызбасы мен күйі, ластану көздері ашылған.

II тарауда мониторинг жалпы анықтамасы, өндірістік мониторинг мақсаттары мен маңызы, процедуралары толық талданған.

III тарауда кен орнында өндірістік мониторинг жүргізу жұмысы, мониторинг қоныстары, атмосфералық ауаның ластануының мониторинг жүйесін ұйымдастыру ережелерімен таныстырылды.

IV тарауда - Қоныс және Бектас кен орнына жүргізілген өндірістік мониторинг нәтижелері келтірілді.

Vтарауда статистикалық мәліметтері бойынша атмосфералық ауаға шығатын ластаушы заттар қатары бойынша атмосфералық ауаның сынамасы есептелген.

Бет саны- 41. Сурет саны-8. Кесте саны-12.

Жұмысты орындау барысында ұйымдасқан және ұйымдаспаған көздерден шығатын қалдықтардың мөлшері және жергілікті климаттық жағдайды есепке ала отырып, олардың таралу қашықтығы сияқты мәліметтер есептелді. Ерекше назар атмосфераның ластану мониторингіне бөлінді. Қоршаған ортаның компоненттеріне, яғни атмосфераға, су обьектілеріне, топырақ және өсімдікке, жануарлар әлеміне зиянды әсерін азайту бойынша ұсыныстар енгізілді.

Кілтті сөздер: өндірістік мониторинг, байқау посттары, табиғи материалды жинақтау, нысанның технологиялық сызбасы, ластаушы көздер, сынаманы іріктеу.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

ӨНДІРІСТІК МОНИТОРИНГ НЫСАНДАРЫНА

ҚЫСҚАША СИПАТТАМА . . . 5

1. 1 Қоныс және Бектас кен орны туралы жалпы мәліметтер . . . 5

Қоныс және Бектас кен орнының техникалық сипаттамасы . . . 7
Обьектілердің технологиялық сызбасы мен күйі . . . 8
Қалдықтар көздері . . . 10

ӨНДІРІСТІК МОНИТОРИНГ МІНДЕТТЕРІ . . . 14Өндірістік мониторинг анықтамасы . . . 14Қоршаған ортаның өндірістік мониторингінің

негізгі міндеттері . . . 16

Өндірістік мониторинг процедурасы . . . 17

ҚОНЫС ЖӘНЕ БЕКТАС КЕН ОРНЫНДА ӨНДІРІСТІК

МОНИТОРИНГТІ ЖҮРГІЗУ . . . 18

Байқау жүйесі . . . 18
Атмосфералық ауаның ластану мониторингі . . . 18
Ауыз су, жер асты және ақаба сулар мониторингі . . . 19
Топырақ, өсімдік және жануарлар мониторингі . . . 19
Радиациялық фон мониторингі . . . 19

4. ҚОНЫС ЖӘНЕ БЕКТАС КЕН ОРНЫНДАҒЫ ӨНДІРІСТІК

МОНИТОРИНГ НӘТИЖЕЛЕРІ . . . 20

4. 1 Далалық жұмыстар . . . 20

4. 2 Зерттеу материалдары мен әдістері . . . 22

4. 3 Атмосфералық ауаның ластану мониторингі . . . 26

5 Қоныс жӘне Бектас кен орындарының ауа

алабын сынамалау мӘліметтерін камералық

Өңдеу . . . 27

5. 1 Қоныс және Бектас кен орындарының ауа алабын сынамалау . . . 27

5. 2 Қоныс және Бектас кен орындарының ауа алабын

сынамалау есептеулерінің нәтижелері . . . 29

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 33

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 35

ҚОСЫМША А: ШРТ ережелерін сақтау пункттерінде Қоныс және

Бектас кен орындарының ауа атмосферасының жер үсті

қабатында зиянды заттардың концентрациясы

ҚОСЫМША Б: Есеп нәтижелері . . .

КІРІСПЕ

Жұмыс тақырыбы - "Қоныс және Бектас кен орнындағы қоршаған ортаның өндірістік мониторингі (атмосфералық ауа алабының ластану мониторингі мысалында) " .

Тақырып өзектілігі : соңғы жылдары Қазақстанның оңтүстік және батыс аймақтарында газ және мұнай өндірудің қарқынды дамуымен байланысты қоршаған ортаға үлкен техногендік жүктелім түсуде. Мұнай саласының қоршаған табиғи орта компоненттері мен экологиялық күйіне әсерін бағалау үшін көптеген өндірістер өндірістік мониторинг жұмыстарын жүргізуде. Мониторингті зерттеулерді жүргізу кен орнының және оның обьектілерінің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Осы жүргізілген мониторингті зерттеулер арқылы біздер атмосфералық ауаның, топырақтың, жер беті суының бүгінгі кездегі экологиялық күйін және қандай зиянды заттармен, ауыр металлдармен, радионуклидтермен ластанғандығын біле аламыз.

Жұмыстың мақсаты : Қоныс және Бектас кен орнында жүргізілген өндірістік мониторинг нәтижелері арқылы мұнай саласының қоршаған табиғи ортаға әсерін бағалау, ауаға шығарылатын ластаушы заттардың әсерін төмендету бойынша ұсыныстар енгізу және атмосфералық ауаның ластану деңгейін бағалау.

Жұмыста қойылған негізгі мақсатты орындау үшін келесі міндеттерді толығымен игеру тиіспіз. Осыдан жұмыстың негізгі міндеттері:

ЖШС "Экотера" жүргізген мониторингті зерттеулер мәліметтері негізінде зерттелетін аудандағы атмосфералық ауа деңгейін бақылауға өзіндік талдау жасау;
кен орны аумағында санитарлық-токсикологиялық жағдайды бағалау.

Зерттеудің негізгі мақсаты :

1) Бақылау:

байқаудың жылжымалы посттарында мұнай бензиндерімен және өлшенген бөлшектермен (күйе, шаң), зиянды заттармен (CO, NO2, NO, SO2) атмосфералық ауа ластануын;
басым және экологиялық мәні бар өсімдік қоғамдастығының күйін, ауыр металдар және мұнай өнімдерімен өсімдіктің моделді түрінің ластануын;
сирек және жоғалатын жануарлардың мекендеу жағдайы мен күйін;

2) " КуатАмлонМунай" БМ шаруашылық әрекетінің келісімді аумағының табиғи кешендерге зиянды әсерін жою және орта компоненттерінің күйін жақсарту бойынша ұсыныстар беру.

1 Өндірістік мониторинг нысандарының қысқаша сипаттамасы

Қоныс пен Бектас кен орындары туралы жалпы мәліметтер

Қоныс пен Бектас кен орындары Қызылорда облысының солтүстік бөлігінде орналасқан. Аумақ солтүстік континенттік шөл зонасында орналасқан және ауқымды көлдік қазан шұңқырға бекінген. Кен орынның аумағына жақын жатқан елді мекендері: Жалағаш (150км), Жусалы (210км), Қарсақпай (180км) теміржол станциялары және Сатпаев ауылы (250км) (сурет 1) .

Орографиялық жағынан аудан әлсіз төбешікті дала болып келеді. Аумақтың су артериясы және тұрақты елді мекені жоқ.

Климаты . Аудан климаты шұғыл континенттік, ауа температурасының маусымдық және тәуліктік үлкен ауытқуларымен, жауын-шашын аз (жылына 10мм) және жазы құрғақ . Жаздағы max температурасы 30-35 ⁰ С, min қыста -38-40 ⁰ С. Қатты желдер тән: жазда - батыс пен оңтүстік-батыс, ал жылдың қалған уақытында - солтүстік және солтүстік-шығыс, Оңтүстік-шығыс бағыттағы тұрақты желдер тән, қыста боран мен дауыл жиі кездеседі. Көбінесе қыс - көктем маусымдарында жауын-шашын мөлшері 150 мм/жыл. Кен орын аумағында су көздері жоқ [5] .

Геология мен геоморфологиясы . Қоныс пен Бектас лицензиялы кен орны Сарылан шоқысының оңтүстік бөлігінде орналасқан. Үстірт меридианды бағытта 35км-ге созылған. Беттік абсолюттік белгілері солтүстікте-200м-ден, оңтүстікте-160м-ге дейін өзгереді. Қоныс пен Бектас учәскелері арасында батыстан аудан шегіне үстірт бетімен салыстырғанда тереңдігі 70 метрге жететін Қараой ірі қазаншұңқыры орналасқан.

Үстірт беті плиоцен жынысының кешенімен құрылған құрылымдық-денудациялық жазық болып табылады, Аудан сейсмикалы емес.

Су көздері . Беттік сулар аумақта кездеспейді. Тек күндізгі беттік ойпауыттарда (сор аумақтары) көктемде жер беттік сулардың қысқа уақыттық тұруы мүмкін. Қарастырып отырған аумақ шекарасында келесі сулы қат-қабат горизонттар бар:

жоғарғы төрттік аллювиалды түзілімдердің жер асты суларының спорадикалық таралуы;
жоғарғы плиоценді түзілімдердің спорадикалық таралуының сулары;
сенонды түзілімдердің сулы қат-қабат горизонты;
туронды түзілімдердің сулы қат-қабат горизонты;
сеноманды түзілімдердің сулы қат-қабат горизонты;
альбілік түзілімдердің сулы қат-қабат горизонты [3] ;

Жыныстар сортаң мен балшықтар арасында құмдардың линза тәрізді қабатшасымен берілген. Бұл жер асты суларының жоғары төрттік түзілімдерде спорадикалық таралуларына жол берді.

Сулы қат-қабат құмдар жоғарыда жатқан қалыңдықтарға шығыстан ағатын сулардың босауына кедергі келтіретін және біршама арынды ұстайтын сутіректік палеогенді балшықтардың қалың қабатымен жабылған. Су минерализациясы 10-35, 9 г/л аралығында ауытқиды [8] .

Топырақ . Топырағы саздақ, саз балшықты, сор және құмды. Кен орын аумағының топырағы сұр-қоңыр шөлді топырақтар. Зоналды топырақтардың біртекті массивтері тіптен кездеспейді. Аумақтың көп бөлігін шақат және оның кешендері алып жатыр. Жазықтың төменгі учәскелері мен тұйық депрессияларын сұр сортаң мен тақырлар алып жатыр. Қарастырып отырған аумақтың тұзданған топырағының тән ерекшелігі - тұз құрамында соданың басым болуы (MaHCO ₃ ) . Барлық топырақтар аз қарашіріктілікпен, салыстырмалы гумусты горизонттың үлкен емес қалыңдығымен, қоректік элементтердің аз құрамымен, жұтылудың аз сыйымдылығымен сипатталады.

Өсімдік әлемі . Дала шөлейттеріне тән ксерофильді өсімдіктермен көмкерілген. Өсімдік қауымдастықтарының ландшафтты басым формасы болып экстремалды жағдайлардағы тұрақты форма ретінде ксерофитті бұта табылады. Бұл тұздану деңгейі сорларға дейін жететін әртүрлі сұр қоңыр топырақтарда өсіп-өнетін - боялыш (Salsola arbuscula Pall) және бүйірген (Anabasis salsa (C. A. M. Benth. in Benth. Et Hook) үйлесімдегі жксан (Artemisia тұқымдастығы) . Өсімдіктердің сора сүйгіш нұсқасы болып бүйірген формациялары табылады. Бұл формация кірпішті, сортаңды топырақтар, сортаңдар және тақырлар аумағында таралған. Көбінесе бүйірген тұқымдастарының өсіп-өнуіне басқа өсімдіктер араласпайды. Кірпішті және тұзданған субстраттарда бүйіргенмен бірге тасбүйіргенді қауымдастықтарды түзе отырып тасбүйірген (Nanophyton erinaceum (Pall) Bge) өсіп-өнеді. Бүйірген қауымдастықтары өкшелік (тығыздалған, тақыр тәрізді аумақтарда) түрде орналасқан.

Кең таралған өсімдік қауымдастықтарының құрылуына қатысатын ландшафтты өсімдіктер болып солтүстік тұран флорасының өкілдері жусан, бүйірген, боялыш, реликтті саванналық жерорта теңіздік флора өкілі - қара сексеуіл, бореалды флора элементі - кәдімгі құрақ, тоғай саванна өкілі - томариск, жапырақсыз жүзген, құмтасты саванна элементтері - құмтасты акация табылады. Жартылай бұталы шөлдерде үстемдік ететін түрлер келесі тұқымдастарға жатады: жусандар (Artemisia ), солянкалар (Salsola тек көп жылдық түрлер), ежовника (Anabasis), сексеуілдер (Arthphyton), көкпек (Artiplex), теріскен (Eurotia), сорқаңбақ (Kalidum), сарсазан (Halocnemum) [3] .

Жануарлар әлемі . Кен орындар ауданының фаунасы құстардың 20 түрінен, екеуі ҚР Қызыл кітабына енгізілген 10 сүтқоректілердің түрінен тұрады. Олардың ішіндегі эндемик түрлер - кожанок Бобринского және белобрюхого рябканың популяциясы кездеседі. Кеміргіштердің бес түрі қауіпті инфекциялардың тасымалдаушылары болып табылады.

Кен орындардың аумағының ауыл шаруашылықтық өндіріс жағынан мекен ету ортасына минималды әсер етеді, алайда мекен ету аумағының өзгертілген жерлерінде жануарлар саны жанасып жатқан ландшафттарға қарағанда едәуір төмен. Сүтқоректілердің құнды кәсіптік түрлері кен орын аумағынан қоныс аударған (түлкі, қасқыр, далалық хорь және т. б. ) немесе миграция жолдарын өзгерткен (ақбөкен) . Кен орын аумағының ақбөкендердің бетпақдалалық топтары үшін үлкен мәні бар.

Қоныс пен Бектас кен орындарының техникалық сипаттамасы

Қоныс кен орны . Қоныс кен орны адам мекендемейтін аумакта орналасқан. Тұрақты елді мекендер жоқ. Жол торабы - топырақ пен дала жолдар. Жақын жатқан елді мекендер Жалағаш (200км) пен Жусалы (120км) теміржол станциялары.

Кен орны 1989 жылы ашылды. Бірінші ашылғаны - №1 іздеу ұңғымасы (сурет 2) . Қоныс кен орны құрылысы 1986-1988 жж. МОП сейсмикалық барлаумен дайындалған. Іздеу бұрғылаулары 1988 ж., барлау бұрғылаулары -1990ж-дан бастап жұмыс істей бастады. 1996ж бастап Қоныс кен орнының сынамалық пайдалану жобасы шегінде пайдаланылатын ұңғымалар бұрғыланған және оларды зерттеу жүргізілді. Кен орны қимасында анықталған кендерден мұнай қорының 90%-ы және еркін газдардың 55%-ы ең үлкен қорлары күрделі геологиялық құрылымы бар М-П горизонтының кені болып табылады [7] .

1997-99 жж аралығында Қоныс кен орнында сынамалы эксплуатация өткізу үшін 14 ұңғыма бұрғыланған. 14 бұрғыланған ұңғыманың 12-сі мұнай аймағында, бірі газ аймағында, бірі су мұнайлы аймағында орналасқан. Кейін 12 ұңғыма өнеркәсіптік эксплуатацияға дайындалды. 2 ұңғыма суды изоляциялау жұмыстарын жүргізуді талап етеді. Қазіргі кезде Қоныс кен орны сынама эксплуатация сатысында. Әрекеттегі скважина қоры -32.

Екі кен орнында да өндірілетін өнімді жинақтау жүйесі жоқ. Мұнай сепарациясы толығымен әр ұңғыма ернеуінде орналасқан қондырғыда жүргізіледі. Газдардың бір бөлігі мұнайды қыздыру пештерінде жеке қажеттіліктерге жұмсалады, ал өндірілетін ілеспелі газдың қалған көлемі бүгінгі таңда факелдерде жағылуда; ол өз бетінше атмосфераға зиян газдардың түсуіне әкеліп соғады және өңірдегі экологиялық жағдайға әсер етеді [1] .

Бектас кен орны . Бектас Қоныс кен орын аумағына жақын орналасқан. Тұрғылықты елді мекен жоқ. Жол торабы - грунтты және жолдар . Жақын жатқан тұрғын пункттер - Жалағаш (200 км), Жусалы (120 км) теміржол станциялары.

Бектас кен орны құрылысы 1983 жылы МОТТ-ның сейсмо барлау жұмысымен дайындалған. Іздестіру бұрғылауы 1987 жылы басталған, сол жылы кен орны ашылған. Алғаш ашылғаны - 1- параметрлік скважина (сурет 3) .

2003 жылы өндірістік мониторингі жүргізуге таяу уақытта Қоныс пен Бектас кен орындарында мұнай өндірілетін 4 ұңғыма орнатылған. 2004 жылы Бектас кен орнында 5 ұңғыма жұмыс істейді.

Барлығы "ҚуатАмлонМұнай" БК аймағында 33 мұнай өндіретін ұңғыма бар. Лицензиялы мұнай өндіретін алаңда мұнай өндіру, қыздыру, сепарация , ілеспелі газды факелде жағу, мұнай тасымалдау және сақтау жұмыстары жүргізіледі.

Қоныс пен Бектас кен орнында 2003 жылы кезінде мұнай өндіру 1-ші кварталда-80, 8 мың тн, 2-ші кварталда -85, 5 мың тн, 3-ші кварталда -100, 8 мың тн; барлығы 3 кварталда 267, 1 мың тн мұнай өндірілген. 2004 жылға жоспарланатын мұнай өндіру көлемі жылына 300-360мың тоннаны құрайды [9] .

Обьектілердің технологиялық сызбасы мен күйі

Қоныс пен Бектас кен орындарында мұнайды жинаудың технологиялық сызбасы негізіне бір құбырлы сәулелі жабық жүйе салынған. Қазіргі жағдайда мұнайды фонтан әдісімен алады.

Қоныс кен орнындағы мұнай өндіретін ұңғымаларға №9, 11, 14, 15, 19, 103, 104, 106 және 114 жатады. Ұңғымалар 46 ⁰ 00' 06''' с. е. - 46 ⁰ 04' 09'' және 65 ⁰ 06' 12'' - 65 ⁰ 03' 12'' ш. б. орналасқан.

Қоныс кен орнында мұнай өндіру біртұтас технологиялық сызба бойынша жүргізіледі. Ұңғымадағы мұнайды температурасы 30-40 ⁰ -қа дейін ернеулі қыздырғышпен қыздырғаннан кейін құбыр желісі бойынша сепараторға түсіп, мұнай және ілеспелі газ болып бөлінеді. Сепарация процесі Р=0, 6 Мпа және Т=40 ⁰ С кезеңінде орындалады. Ілеспелі газ бөлінгеннен кейін факелді қондырғыға жағылу үшін беріледі, ал мұнай құбыр бойымен жинақтаушы сыйымдылыққа беріледі. Резервуардан мұнай құйылу қондырғыға түседі, мұнда насос арқылы Құмкөл кен орнында орналасқан мұнай қабылдаушы пункттерге транспортировкалау үшін автоцистерналарға айдалады [9] .

Қоныс кен орындарының технологиялық процесі төмендегі құрылғылармен жүзеге асады:

өндіретін ұңғымалар, 2004 жылы- 29 ұңғыма;
ұзындығы 125 м мұнайды транспортировкалау үшін выкидные линии;
ПП-063 мұнай қыздыратын пеш. Түтін мұржасының биіктігі - 5 м және бақылау-өлшеу құралдары бар. Пеш ілеспелі газда жұмыс жасайды;
арнайы ішкі қондырғымен, өлшеу-бақылау құралдарымен жабдықталған мұнайгазсепаратор-бөлгіш блогы;
бақылау-өлшеу құралдарымен қамтамасыздандырылған көлемі 75 м3,

50 м ³ резервуарлар;

қуаттылығы 60м3/сағ мұнай насостары;
6 м биіктікке жететін факелді қондырғылар [5] .

Әрбір ұңғыма ауданы ілеспелі обьектілермен бірге (құбыр желісі жүйелер, насос, сепаратор, резервуар) шамамен 1, 5-2 га жерді алады. Өндірілетін скважиналар алаңы негізінен тегістелген. Мұнайды қыздыру пештерінің алаңы бетондалған. Қыздыру пеші скважина ернеуінен 9 м-де, ал сепаратордан 6 м-де орналасқан, мұнайды сақтау сепараторлы қондырғыдан 14 м-де орналасқан. Мұнайды автоцистернаға айдау үшін құбыр ұзындығы 10 м-ді құрайды. Сепаратордан факелге қарай ұзындығы 20 м, ал диаметрі 8 см құбыр желісі салынған. Ішкі жағында кәсіптік құбыр желілерінің жер асты орналасуы бар және жерден 50 см-ге болат тіректермен көтерілген (сурет 4) .

Тұтасымен скважина алаңында зерттелген технологиялық обьектілер күйі қанағаттандырарлық, винтті насостар скважина ернеуінде мазутталмаған, кейбір скважиналарда насостар қапталған. №9 скважинаның пешінің пеш температурасын ұстау үшін термоизоляциондық қабы бар. Мұнайды сақтау және жинақтау үшін сыйымдылықтар мазутталмаған, алаң маңында құм және қиыршық тас себілген. Мұнайгазсепараторлары бетондалған беттіктерде үйшік түріндегі конструкцияларда орналасқан. Олар өртке қарсы инвентармен жабдықталған. Мұнайды автоцистернаға айдау жұмыстары мұқият жүргізіледі және топырақ-грунтқа мұнай құйылуды ескерту бойынша шаралар қатаң ұсталады. Автоцистернаны толтыру аяқталғаннан кейін шлангілер үлкен емес сыйымдылықтарға түседі. Факелді қондырғылар аумағы салыстырмалы жақсы күйде. Мұнайды сақтау сыйымдылығынан ұзындығы шамамен 2 м құбыр шығады. Осы құбыр бойымен қабатталған суды ағызу жүргізіледі. Су жерге қазылған үлкен емес сыйымдылықтарға жиналады, толтырылғаннан және тұндырылғаннан кейін осы су жолдарды суару үшін қолданылады [6] .

Қоныс кен орнындағы скважиналардың өнеркәсіптік алаңын зерттеу ұңғыма маңындағы радиусы 50 м жердегі топырақ пен өсімдік жамылғысы толығымен жойылған. Топырақтың жоғарғы горизонтының тұтастылығының бұзылуының жалпы өлшемі 150x150 м-ді құрайды. Тұтасымен консервіленген скважиналар маңында топырақ-өсімдік жамылғысының біршама бұзылуы, мұнай және мұнай өнімдерімен ластануы анықталмаған.

Консервіленген скважиналар алаңында қоршаған орта күйін мониторингті байқау нәтижелері бойынша 10-нан 50 м-ге дейінгі радиусты топырақ-өсімдік жамылғысының локалды бұзылуы барлық скважиналарда дерлік байқалады.

Лицензиялы ауданда Қоныс және Бектас кен орнын барлау бұрғылау кезеңінде және Қоныс кен орнын сынамалы эксплуатациялау сатысында бұрғыланған консервіленген скважиналар орналасқан. Қоныс кен орнындағы консервіленген скважиналардың жалпы саны - 23, Бектас кен орнында - 6.

Қоныс пен Бектас кен орынының ары қарай дамуы ЖАҚ НИПИ мұнай-газ жобалауында қабылданған негізгі технологиялық шешімдерге сәйкес жүзеге асады:

Қоныс кен орнында 2 топ құрылғылары, 5 өлшегіш құрылғылар қондырғысы;
Бектас кен орнында 1 топ құрылғылары, 1 өлшегіш құрылғылар қондырғысы;
мұнай мен газды бірге тасымалдау үшін мұнай жинау жүйесінің қондырғысы (ұңғыма ернеуі-выкидная линия-бірнеше скважинаның мұнайын жинау үшін - МДАЦ (мұнайды айдау және дайындау цехы) мұнайын дайындау обьектісіне дейінгі мұнай жинау коллекторы) ;
сепарациядан, судың тұнуы, резервуарларда мұнайдың сақталуы, дренажды жүйе, өрт сөндіруден тұратын Қоныс кен орнындағы тауарлы сапаға дейін екі кен орнында да мұнайды бірге дайындау үшін МДАЦ (мұнайды дайындау және айдау цехы) құрылысы;
Белкөл станциясы терминалына дейін мұнай құбыры учәскесінің құрылысы;
судан газды құрғатудан, гликолдың генерация блогынан, МДАЦ-ның технологиялық сызығына конденсаттың қайтуынан тұратын мұнайды дайындау жүйесінің қондырғысы;
пластқа газды айдау үшін компрессорлы станция қондырғысы(газды пластқа айдау жолымен утилизациялау нұсқасында) ;
бас тоғанды ұңғымадан сутартқыштардың қондырғысы;
суды пластқа айдау үшін БКНС(блокты-корпусты насосты станция) қондырғысы [4] . Қалдықтар көздері

Әр өнеркәсіптік алаңда 7 ластау көздері бар. Олардың 2-уі ұйымдастырылған, 5-уі ұйымдастырылмаған. Вахтылы ауылда 8 ауа ластаушы көздер табылған, олардың 2-уі ұйымдастырылған, 6-ы ұйымдастырылмаған. Жалпы Қоныс кен орындарында ластаудың 120 стационарлы көздері табылған, олардың 34 ұйымдастырылған, 86-сы ұйымдастырылмаған.

Атмосфералық ауаны ластаудың стационарлық көздері: ұңғыма, мұнай қыздырылған пеш, мұнай насосы, сепараторлық қондырғы, мұнай жағатын факелі, мұнайды қабылдау үшін сыйымдылықтар, дренажды сыйымдылық.

Ластаушы заттар: азот оксиді, азот диоксиді, марганец оксиді, темір оксиді, көмірсутегі, күйе, көмірсу оксиді, акролеин. күкірт диоксиді [2] .

Кен орындарында ілеспелі газды утилизациялау мәселесі шешілуде. Ол үшін Қоныс пен Бектас кен орында 2003-2006 жж. аралығында ілеспелі газды утилизациялау бағдарламасы жасалды.

Шараны жасау келесіні есепке алумен орындалған:

- Қоныс кен орны бойынша 7 іздеу және 19 барлау ұңғымаларының бұрғылау нәтижелері бойынша М-0-1, М-0-2, М-11 және Ю-0-2. өнімді горизонттарда мұнай, газ, мұнайда еріген газ қоры. С 1 категория бойынша мұнай қоры - 25940 мың т., С2 бойынша - 3989 мың т, еркін газ- 3586 млн. м. ³ С1 категория бойынша. М-И горизонтына кен орнындағы барлық қорлардан 20175 мың т. және 53, 3 % еркін газды құрайтын С1 категориясы бойынша мұнайдың геологиялық қорының 84, 1 %-ы келеді [4] .

М-0-2 горизонты бойынша Бектас кен орнында С1 категориясы бойынша мұнай, еркін газ және конденсаттың қоры - 1954 мың т және С2 категориясы бойынша -4243 мың т геологиялық қорлар және сәйкес 586 мың т және 1273 мың т алынатын.

Бектас кен орнында С1 категориясы бойынша газды шапканың еркін газының алынатын қорлары 815 млн м3-ты құрайды, С1 категориясы бойынша еркін газ-675 млн м ³ және С2 категориясы бойынша -334 млн м ³ .

Ілеспелі газды утилизациялау кезінде төмендегілерді қарастыру керек:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.