Ет ткані. Қаңқа ет тканінің регенерациясыциясы

I. Өзектілігі
II. Кіріспе бөлім
III. Негізгі бөлім
1.Бұлшық ет ұлпасына сипаттама
2. Бұлшық ет ұлпасының жіктелуі
3. Бұлшықеттердің физиологиялық қасиеттері
4. Бұлшық еттердің жасқа және өмір салтына байланысты өзгеруі
5. Жүрек ет тканінің регенерациялық қабілеті
IV. Қорытынды
V. Бақылау есептері

Адам ағзасының сүйектен кейінге негізі болып саналатын бұлшықот тіндері. Олардың дамуы, жаңаруы үздіксіз жүріп отыратын процесс. Тірек-қимыл жүйесінің негізіне құраушылардың бірі болып табылатын бұл тін дененің ауыстыруы, жүректің соғуы, қан мен лимфаның жылжуы, асқазан, ішек бойымен тағамның жылжуы, несептік шығу, жатырдың жиырылуы (босану) т.б. қозғалыс-қимылдар ағзадағы жиырылғыш қызмот атқаратын от тіндері арқылы жүзеге фасады. Ет тіндерінің морфологиялық ерекшеліктеріне құрамындағы жасушалары – миоциттері мен талшықтарының ұзынша пішіні, бұлардың құрамындағы арнайы органеллалары – миофибриллалары мен миофиламенттері жатады. Жас организмде бұлшық от қалыпты қызмот атқару үшін оны шынықтырып отыру керек.Сол кезде бұлшық оттің қайта қалпына келу қасиоті жоғарылап шымырлай түседі.
Бұлшық ет ткані (muscle) — дене, ас қорыту, фокусировка, айналу және дененің температурасын ұстап тұру тәрізді қызметтерді орындау қозғалыстарын қамтамасыз ететін жиырылғаш ткань. Жиырылғыштық қасиеті арқасында бұлшық ет тіндері өздерінің басты функциясын – қозғалысты қамтамасыз етеді. Олар қаңқаның интіректерін қозғалтып, кеңістіктегі орнын ауыстырады,миокардтың ритмикалық(ырғақты) жиырылуын,тамырларда қанның циркуляциясын (айналысын),ішектің перистальтикасын (толық жиырылуын) жұмысын, тамырлардың және ішкі қуысты мүшелердің тонусын (қуаттылығын) қамтамасыз етеді. Жиырылғыштық тек бұлшық ет тіндеріне ғана тән қасиет емес,ол әр түрлі дәрежеде барлық дерлік жасушаларға тән. Бұл олардың барлығына актин және миозин қысқартқыш арнайы ақуыздарының болуына байланысты.Тармақталған, жүрек және тегіс бұлшық еттер бар, басқаша айтқанда, фазалық және сергіткіш (жылдам немесе тиісінше біртіндеп реттеуге жауап беретін) бұлшық еттер бар. Микроскоппен қарағанда талшықтары тармақталған болып көрінетін бұлшық еттер өз еркімен қозғалуға жауап және орталық жүйке жүйесінен түскен сигналдарға жауап ретінде пайда болатын жиырылыстардың көмегімен денені қозғалтады; миозина жуан жіптерінің арасындағы жіңішке актина жіптерінің сырғанауы жиырылуды қысқартады; ткань рецепторлары қозғалыстың бірқалыпты қозғалысын және моториканы жеңіл бақылауды қамтамасыз ететін кері байланыстың созылуын қамтамасыз етеді.

1. Гистология,эмбрология ,цитология ;оқулық/ред Ю.И.Афанасьев ред. Н.А.Юрина пер.ред
Р.Ж.Есимова ,пер .ред К.Т.Нурсейтова - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2014.-896б
2. Гистологияның практикалық сабағына арналған әдістемелік оқу құралы/ Д.Ж. Бримов, А.А.
Бурхард, Г.А. Адилова, А.С. Адилгереева, А.И. Маннапова.-Ақтөбе, 2003.-50б.
3. Нуртазин С.Т. Жалпы гистология: оқу құралы/ С.Т. Нуртазин.-Алматы: Эверо; Алматы: Қазақ университеті, 2011, 2010.-220, 238б.
4. Ажаев С.А. Гистология-1: оқулық, 2-ші бөлім: Жалпы гистология/С.А.Ажаев, Т.Ж. Үмбетов. Түркістан,2010.-366 б.
5. Ажаев С.А. Гистология: оқу құралы, 1-ші бөлім: Цитология және адам эмбриологиясы/ С.А. Ажаев.-Кентау, 2004.-201 с.: ил
Электрондық ресурстар
1. Быков В.Л Гистология цитология и эмбриология атлас электронный учебник / В.Л Быков
.С.И.Юшканцева – М ГЭОТАР – Медиа 2011 – 68,7
2. Әбілдинов Р.Б. Атлас гистология, цитология және эмбриология: оқу құралы/ Р.Б.
Әбілдинов, Р.И. Юй, Ж.О. Аяпова.-Алматы: Эффект, 2006.-676Мб.
3. Цитология ,эмбриология және гистология , оқу құралы / сост Ж.О. Аяпова – Алматы кітап 2006-222 Мб