Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі (катушка, оталдыру свечасы)
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі (катушка, оталдыру свечасы)
2.1 Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.3 Оталдыру жүйесінің іске қосу құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі (катушка, оталдыру свечасы)
2.1 Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.2 Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.3 Оталдыру жүйесінің іске қосу құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Автомобиль немесе машина, өздігінен қозғалатын, жолаушыларды, сондай-ақ өз қозғалтқышын немесе моторын тасымалдауға арналған, моторлы және дөңгелекті көлік түрі.
Автомобильдердің республика үшін ерекше маңыздылығы, Қазақстанның кең байтақ аумағы және халық тығыздығының сиректігі алдын ала анықталады. Көлік құралы жолдар мен жерлерде әртүрлі түрлері бойынша тауарлар мен жолаушылардың жылдам қозғалысы үшін пайдаланылады. Қазақстан бойынша тасымалдаулар ұлттық өмірдің барлық аспектілерінде шешуші рөл атқарады. Қазіргі таңда, жеңіл автомобиль біздің еліміздің тасымалдау, демалыс және туризм құралына айналып отыр
Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте отырып қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады. Бұл ретте қазіргі автомобильдер экономикалық, экологиялық және әлеуметтік себептермен анықталатын жалпы заңдарға қарай жетілдіріледі.
Автомобиль көлігінің үлес салмағы жыл сайын арта түсуде. Оған дәлел тасжолдардың ұзындығының күрт өсуі, қазіргі кезде дүниежүзі бойынша олардың жалпы ұзындығы 25 млн км-ге жуықтады. Автомобиль көлігінің өте қарқынды дамуы көліктің жылдамдығына әрі жүкті шалғай аудандарға жедел жеткізуіне байланысты. Жалпы алғанда, дүниежүзілік жүк айналымының 10%-ы, жолаушы тасымалының 80%-ы автомобиль көлігінің үлесіне тиеді.
Автомобиль жүйелері беске бөлінеді:
1. Оталдыру жүйесі
2. Қоректендірі жүйесі
3. Майлау жүйесі
4. Салқындату жүйесі
5. Жылыту жүйесі
Дизельді және бензинді қозғалтқыштар ұқсас болып келеді. Ал, олардың негізгі айырмашылығы – оталдыру жүйесінде.
Бензинді қозғалтқыштарда – жану камерасындағы жанғыш қоспа ұшқын арқылы тұтанады.
Дизельді қозғалтқыштарда – қысым арқылы жоғарғы қысымды насостың көмегімен жану камерасындағы қоспа қысым арқылы тұтанады. Және дизельді қозғалтқыштарда ауыр тұтанатын жанармайлар қолданылады.
Мысалы: қалалық көліктерде дизельді түрі пайдаланылады. Өйткені ол қоршаған ортаға зиянды қалдықтардыаз шығарады.
Автомобильдердің республика үшін ерекше маңыздылығы, Қазақстанның кең байтақ аумағы және халық тығыздығының сиректігі алдын ала анықталады. Көлік құралы жолдар мен жерлерде әртүрлі түрлері бойынша тауарлар мен жолаушылардың жылдам қозғалысы үшін пайдаланылады. Қазақстан бойынша тасымалдаулар ұлттық өмірдің барлық аспектілерінде шешуші рөл атқарады. Қазіргі таңда, жеңіл автомобиль біздің еліміздің тасымалдау, демалыс және туризм құралына айналып отыр
Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте отырып қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады. Бұл ретте қазіргі автомобильдер экономикалық, экологиялық және әлеуметтік себептермен анықталатын жалпы заңдарға қарай жетілдіріледі.
Автомобиль көлігінің үлес салмағы жыл сайын арта түсуде. Оған дәлел тасжолдардың ұзындығының күрт өсуі, қазіргі кезде дүниежүзі бойынша олардың жалпы ұзындығы 25 млн км-ге жуықтады. Автомобиль көлігінің өте қарқынды дамуы көліктің жылдамдығына әрі жүкті шалғай аудандарға жедел жеткізуіне байланысты. Жалпы алғанда, дүниежүзілік жүк айналымының 10%-ы, жолаушы тасымалының 80%-ы автомобиль көлігінің үлесіне тиеді.
Автомобиль жүйелері беске бөлінеді:
1. Оталдыру жүйесі
2. Қоректендірі жүйесі
3. Майлау жүйесі
4. Салқындату жүйесі
5. Жылыту жүйесі
Дизельді және бензинді қозғалтқыштар ұқсас болып келеді. Ал, олардың негізгі айырмашылығы – оталдыру жүйесінде.
Бензинді қозғалтқыштарда – жану камерасындағы жанғыш қоспа ұшқын арқылы тұтанады.
Дизельді қозғалтқыштарда – қысым арқылы жоғарғы қысымды насостың көмегімен жану камерасындағы қоспа қысым арқылы тұтанады. Және дизельді қозғалтқыштарда ауыр тұтанатын жанармайлар қолданылады.
Мысалы: қалалық көліктерде дизельді түрі пайдаланылады. Өйткені ол қоршаған ортаға зиянды қалдықтардыаз шығарады.
1. Тракторлар мен автомобильдер (құрылысы). Алиев Б., Жүнісбеков П. Алматы, 2005. - 64-75 б.
2. «Устройство, эксплуатация и техническое обслуживание автомобилей» Боднев А.Г., Дагович В.М. М.: «Транспорт» 1974 г – 254 с.
3. «Организация технического обслуживания и ремонта автомобилей» Карташов В.П., Мальцев В.М. М.: «Транспорт» 1979 г. – 215 с.
4. «Устройство автомобилей» Ю. И. Боровских, Ю. В. Буралёв, К. А. Морозов.
5. «Двигатели внутреннего сгорание. Автомобили, тракторы и их эксплуатация» Г. П. Панкратов.
2. «Устройство, эксплуатация и техническое обслуживание автомобилей» Боднев А.Г., Дагович В.М. М.: «Транспорт» 1974 г – 254 с.
3. «Организация технического обслуживания и ремонта автомобилей» Карташов В.П., Мальцев В.М. М.: «Транспорт» 1979 г. – 215 с.
4. «Устройство автомобилей» Ю. И. Боровских, Ю. В. Буралёв, К. А. Морозов.
5. «Двигатели внутреннего сгорание. Автомобили, тракторы и их эксплуатация» Г. П. Панкратов.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қарағанды мемелекеттік техникалық университеті
Кафедра: КТ және ЛЖ
РЕФЕРАТ
Пән: Автокөлік техникасының жіктелуі мен құрылысы
Тақырыбы: Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі
(катушка, оталдыру свечасы)
Қабылдаған:
________Жумабеков А.Т.____
(оқытушының аты - жөні)
________ ________ ____________________ (баға) (қолы) (уақыты)
Орындаған:
________Дуйсенбай А.С. ___
(студенттің аты-жөні)
_________ПО - 14-1__________
(тобы)
Қарағанды 2016
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі (катушка, оталдыру свечасы)
2.1 Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.2 Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.3 Оталдыру жүйесінің іске қосу құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
Кіріспе
Автомобиль немесе машина, өздігінен қозғалатын, жолаушыларды, сондай-ақ өз қозғалтқышын немесе моторын тасымалдауға арналған, моторлы және дөңгелекті көлік түрі.
Автомобильдердің республика үшін ерекше маңыздылығы, Қазақстанның кең байтақ аумағы және халық тығыздығының сиректігі алдын ала анықталады. Көлік құралы жолдар мен жерлерде әртүрлі түрлері бойынша тауарлар мен жолаушылардың жылдам қозғалысы үшін пайдаланылады. Қазақстан бойынша тасымалдаулар ұлттық өмірдің барлық аспектілерінде шешуші рөл атқарады. Қазіргі таңда, жеңіл автомобиль біздің еліміздің тасымалдау, демалыс және туризм құралына айналып отыр
Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте отырып қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады. Бұл ретте қазіргі автомобильдер экономикалық, экологиялық және әлеуметтік себептермен анықталатын жалпы заңдарға қарай жетілдіріледі.
Автомобиль көлігінің үлес салмағы жыл сайын арта түсуде. Оған дәлел тасжолдардың ұзындығының күрт өсуі, қазіргі кезде дүниежүзі бойынша олардың жалпы ұзындығы 25 млн км-ге жуықтады. Автомобиль көлігінің өте қарқынды дамуы көліктің жылдамдығына әрі жүкті шалғай аудандарға жедел жеткізуіне байланысты. Жалпы алғанда, дүниежүзілік жүк айналымының 10%-ы, жолаушы тасымалының 80%-ы автомобиль көлігінің үлесіне тиеді.
Автомобиль жүйелері беске бөлінеді:
1. Оталдыру жүйесі
2. Қоректендірі жүйесі
3. Майлау жүйесі
4. Салқындату жүйесі
5. Жылыту жүйесі
Дизельді және бензинді қозғалтқыштар ұқсас болып келеді. Ал, олардың негізгі айырмашылығы - оталдыру жүйесінде.
Бензинді қозғалтқыштарда - жану камерасындағы жанғыш қоспа ұшқын арқылы тұтанады.
Дизельді қозғалтқыштарда - қысым арқылы жоғарғы қысымды насостың көмегімен жану камерасындағы қоспа қысым арқылы тұтанады. Және дизельді қозғалтқыштарда ауыр тұтанатын жанармайлар қолданылады.
Мысалы: қалалық көліктерде дизельді түрі пайдаланылады. Өйткені ол қоршаған ортаға зиянды қалдықтардыаз шығарады.
Көлік құралдарындағы оталдыру жүйесі (катушка, оталдыру шамдары)
2.1. Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері
Оталдыру жүйесі қозғалтқыштың цилиндрлеріндегі жанармай қоспасын жандыру үшін қатаң анықталған нүктелерінде қызмет етеді. Қоспаның тұтануы батареялық оталдыру жүйесімен немесе магнитті түрде жүзеге асырылуы мүмкін.
Көліктің оталдыру жүйесінің негізгі мақсаты бензин қозғалтқыштың белгілі бір циклінде оталдыру шамдарына ұшқын разрядтарын беру болып табылады. Оталдыру кезіндегі дизельді қозғалтқыштар үшін жанармайдың сығу тактісіне шашырауы есептеледі. Кейбір автомобильдердің модельдеріндегі оталдыру жүйесі, нақтырақ оның импульсі батып тұрған жанармай насосының басқару блогына беріледі. Сыртқы ток көздері жоқ екі тактілі қозғалтқыштар үшін, магнитті оталдыру жүйесі қолданылады.
Жоғарыды айтылып өткен оталдыру жүйелері бір-бірлеріне ұқсас, тек басқару импульсінің қалыптасу әдісімен ғана ажыратылады. Осылайша, оталдыру жүйесінің қорек көзі: ол аккумуляторлы батарея және генератор.
1. Оталдыру сөндіргіші - оталдыру жүйесіне кернеуді беретін механикалық немесе электрлік байланысты құрылғы, әлде басқаша айтқанда - оталдыру құлыпы. Ережеге сай екі түрлі қызмет атқарады: борттық желі мен оталдыру жүйесіне кернеу беру және автомобиль стартерінің тартқыш релесіне кернеу беру.
2. Энергия қоры - от алдыру шамы электродтары арасында электр разрядтары пайда болуы үшін жеткілікті энергияны жинау мен өңдеуге арналған түйін. Шартты энергия сақтау қорын индуктивті және сыйымды деп бөлуге болады.
Қарапайым индуктивті энергия сақтау қоры ол өзінде автотрансформаторды қамтитын оталдыру катушкасы, ондағы бастапқы орама теріс кемістік құрылғы арқылы оң полюске қосылады. Кемістік құрылғының жұмысы кезінде, мысалы оталдыру жұдырықшасы, негізгі орамада өзіндік индукцияның кернеуі пайда болады.
Сыйымды энергия сақтау қоры өзінде кернеудің жоғарылауымен қуатталатын және керек кезінде энергиясын оталдыру шамдарына беріп отыратын сыйымдылықты қарастырады.
Оталдыру жүйесі бір-бірінен 0,15-0,25 мм арақашықта орналасқан екі электродты құрылғыны қамтиды. Оталдырудың тарату жүйесі, керек болған кезде энергияны сақтау қорынан оталдыру шамдарына жеткізуге арналған. Жүйенің құрамына таратқыш, коммутатор және оталдыру жүйесінің басқару блогы кіреді. Оларға тоқталып кететін болсам:
1. Оталдырудың таратқышы (трамблёр) - цилиндрдің алдыңғы шамдарына сымдар арқылы жоғары кернеуді тасымалдайтын құрылғы. Әдетте таратқышта жұдырықшала механизм жинақталған. Оталдырудың таратқышы механикалық және статикалық болып бөлінеді. Механикалық таратқыш - өзіне қозғалтқыштан қозғалысқа келетін және жүгірпе арқылы кернеуді жоғары қуатты сымдарға таратуды қамтамасыз етеді. Бұндай нұсқада оталдыру катушкасы шамға тікелей жалғанады, ал басқару оталдырудың басқару блогы арқылы орындалады. Егер, автомобильдің қозғалтқышы төрт цилиндрлі болатан болса, катушкада төртеу болады. Бұл жүйеде жоғары қуатты сымдар болмайды.
2. Коммутатор - оталдырудың катушкасын импульстік генерациялы басқаратын электрлі құрылғы, катушканың қоректендіру тізбегі негізгі орамаға қосылады және басқару блогынан келетін сигналға қоректендіруді үзеді, нәтижесінде өзіндік индукциялы кернеу пайда болады.
3. Оталдыру жүйесінің басқару блогы - оталдыру катушкасына импульс беру уақытын анықтайтын микропроцессорлы құрылғы, коленвалдың көрсеткішіне (датчикке) тәуелділігінін, лямбда-зондттардың, температуралы көрсеткіштер және тарату білігінің көрсеткішін анықтайды.
4. Жоғары қуатты сым - 1000 м Ом шамасындағы жоғары оқшауланған бір негізгі сым. Радиодиапазондағы кедергіні жою үшін ішкі сым спиральды формада болуы мүмкін.
Оталдыру жүйесі негізгі үш түрге бөлінеді. Олар байланысты оталдыру жүйесі, байланыссыз оталдырыру жүйесі және микропроцессорлы оталдыру жүйесі. Оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі келесі суретте көрсетілген (2.1 - сурет).
2.1 - сурет. Оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
Байланысты оталдыру жүйесі:
Байланысты оталдыру жүйесі оталдыру жүйелерінің ең ескі түрі болып табылады. Қазіргі уақытта бұл оталдыру жүйесі кейбір автомобиль модельдерінде қолданылады. Байланысты оталдыру жүйесі: ток көзінен, оталдыру сөндіргішінен, төменгі кернеулі токтың механикалық ажыратқышынан, оталдыру катушкасынан, жоғары кернеулі токтың механикалық таратқышынан тұрады. Байланысты оталдыру жүйесінің құрылысы келесі суретте кескінделген (2.2 - сурет).
2.2 - сурет. Байланысты оталдыру жүйесінің құрылысы.
1 - генератор, 2 - оталдыру сөндіргіші, 3 - таратқыш, 4 - ажырытқыш, 5 - оталдыру шамдары, 6 - оталдыру катушкасы, 7 - аккумуляторлы батарея.
Байланысты оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі:
Ажыратқыштың тұйық байланысы кезінде төменгі кернеулі ток оталдыру катушкасының бастапқы орамасынан ағып өтеді. Оталдыу катушкаларының қайталама орамасының байланыстарын ажырату кезінде жоғары кернеулі ток индукцияланады. Жоғары кернеулі ток жоғары қуатты сымдар арқылы таратқыш қақпағына беріледі. Оталдыру жүйесінде төменгі кернеулі негізгі тізбек және жоғары кернеулі қайталама тізбек болады.
Төменгі кернеу тізбегі мыналарды қамтиды: төменгі кернеу ток көздері (генератор және AB), автоматты ажыратқыш, қосымша резисторлар, оталдыру катушкасының негізгі орамасы (W1), ажыратқыш конденсатор және төмен кернеулі байланыс сымдар.
Жоғарғы кернеу тізбегіне келесілер жатады: қайталама орама (W2), жоғары кернеулі ток ажыратқыш оталдыру катушкалары, шамдар және жоғары кернеулі сымдар.
Оталдыру жүйесін қосу барысында және ажыратқыштың тұйық байланыстың негізгі тізбегі арқылы төменгі кернеулі ток өтеді. Орам мен қайталама орама болатын орында, ток оталдыру катушкасының негізгі орамасы арқылы өтеді, оның айналасында магнитті аумақ орамы қалыптасады. Негізгі тізбектегі ток ажыратқыш байланысты ағыту кезінде, катушканың магнитті аумағы жойылады. Жойылу барысында, магнитті күш желісі қайталама тізбекпен қиылысады және олардың әрқайсысында шағын ЭҚК тудырады. Қайталама орамның соңында кернеу 15-20 КВ және одан жоғары болады. Ток таратқыш және жоғары кернеулі ЭҚК шамның сымдары, орталық желілер арқылы, қозғалтқыштың цилиндіріндегі жанармай қоспасының ұшқын разрядтары өтетін шамның электродтарына жалғанады.
Әрі қарай ажыратқыш байланыстарының ағытылу және қосылу процесі қозғалтқыш жұмысының белгілі бір тәртібімен қайталанады. Жойылып жатқан магнитті аумақтың ағытқыш байланысын ағыту барысында, оталу катушкасының негізгі тізбегін ЭҚК 250-300 В өзіндік индукциялап, байланыстың қатты ұшқынын шығарып және қайталама тізбектің кернеуін төмендетуге алып келеді. Ағытқыш байланысының ұшқындалуын төмендету және ағытқыш байланысының параллельді қайталама кернеуін жоғарылату үшін, белгілі бір сыйымдылықты конденсатор орнатылады. Бастапқы байланысты ағыту кезінде конденсатор ұшқындалуды сақтай отырып қуатталады.
Байланыссыз оталдыру жүйесі:
Байланыссыз оталдыру жүйесі байланысты-транзисторлы оталдыру жүйесінің конструктивті жалғасы болып табылыды. Бұл оталдыру жүйесінде байланысты ажыратқыш байланыссыз датчикпен алмастырылған. Байланыссыз оталдыру жүйесі отандық автомобиль маркаларында, сондай-ақ байланысты оталдыру жүйесінің орнына орнатылады. Байланыссыз оталдыру жүйесінің қолданылуы қозғалтқыштың қуатын жоғарылатып, жанармай шығынын төмендетеді. Байланыссыз оталдыру жүйесінің құрылысы төмендегі суретте көрсетілген (2.3 - сурет).
2.3 - сурет. Байланыссыз оталдыру жүйесінің схемасы.
1 - датчиктің импульсі, 2 - датчик-таратқыш, 3 - оталдыру шамдары, 4 - таратқыш, 5 - коммутатор, 6 - оталдыру катушка, 7 - орнату блогы, 8 - оталдыру релесі, 9 - оталдыру сөндіргіші.
Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі:
Қозғалтқыштың иінді білігінің айналуы кезінде датчик-таратқыш кернеу импульсін құрады және оларды транзисторлық коммутаторға жеткізеді. Коммутатор оталдыру катушкасының негізгі тізбегіндегі ток импульсін тудырады. Токты ағыту кезінде оталдыру катушкасының қайталама орамындағы жоғары кернеулі ток индукцияланады. Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі келесі суретте көрсетілген (2.4 - сурет).
2.4 - сурет. Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
Микропроцессорлі оталдыру жүйесі - бұл автомобильдің оталдыру моменті мен басқа да жүйелерін басқаратын электронды құрылғы. 2.5 - суретте микропроцессорлы оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі көрсетілген.
2.5 - сурет.Микропроцессорлы оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
1.2. Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы
Оталдыру катушкасы
Оталдыру катушкасы төменгі кернеулі токты жоғары кернеулі токқа айналдыру үшін арналған. Оталдыру катушкасының қолданылуына байланысты экрандалған және экрандалмаған турлері болады.
Оталдыру катушкасының ішіндегі бос кеңістік ораманың изоляциясын жақсарту үшін трансформатор майымен толтырылады.
Негізгі және қайталама орамалар диаметрі 1,25 мм және 0,06 мм болатын мыс-сымнан жасалған. Қайталама орамның бір ұшы корпуспен, екіншісі - жоғары кернеулі қысқышпен жалғанған. Оталдыру катушкасының құрылысы төмендегі суретте көрсетілген (2.6 - сурет).
2.6 - сурет. Оталдыру катушкасының құрылысы.
1 - оқшаулағыш, 2 - корпус, 3 - оқшаулағыш қағаз, 4 - бастапқы орама, 5 - қайталама орама, 6 - орамалар арасындағы оқшаулағыш, 7 - бастапқы орама қысқышының шығысы, 8 - байланыс винті, 9 - орталық қысқыш, 10 - қақпақ, 11 - бастапқы және қайталама орама қысқышының шығысы, 12 - орталық қысқыштың серіппесі, 13 - қайталама ораманың қаңқасы, 14 - бастапқы ораманың сыртқы оқшаулағышы, 15 - катушканың қапсырма бекітпесі, 16 - сыртқы магнитті сымдар, 17 - жүрекше.
От алдыру шамдары
От алдыру білтесі жоғары кернеу импульстерін ұшқынды разряд жану камерасында түрлендіреді. Шамдар қалыпты жұмыс істеу үшін, изолятордың төменгі бөлігінде температура 500-6000 С болуы тиіс, 5000 С температурада білте оқшаулағышында күйіктер қалдыруы мүмкін, бұл жұмыста іркіліс тудыруы мүмкін, ал изолятордың 6000-нан жоғары температурада шақпалы от алдыру болуы. Шырақтың жылу сипаттамасы шақпалану санымен өрнектеледі, оның үлкендігі зауытпен таңдалады - шақпалану саны қанша үлкен болса, шам соншалықы суық болады және керісінше. Бензинді іштен жану қозғалтқыштарында ұшқынды шамдар қолданылады. Шамдар қозғалтқыштың нақты бір жұмыс істеу уақытында әрбір циклінде іске қосылады. Каталитикалық шамдар іштен жану қозғалтқыштарның модельдерінде қолданылады. Оталдыру шамдарының бөлшектері:
1. Түйінді байланыс - шамның жоғарғы жағында орналасқан, оталдыру жүйесінің жоғары қуатты сымдарын шамдарғы жалғау үшін арналған бөлшек.
2. Оқшаулағыш жиектері - лабиринт түзе отырып, электрлі бұзылудың алдын алады. Оқшаулағыш - 450-ден 1000 °C-қа дейінгі температураға және 60000-ға дейінгі кернеуге шыдай алатын алюминь-оксидті керамикадан жасалынады.
3. Тығыздағыштар - жану камерасындағы ыстық газдардың пайда болуының алдын алады.
4. Тұғыр - шамдарды орауда және цилиндрлі блоктың басындағы ойығында ұстап тұруда, элетродтар мен оқшаулағыштардан жылуды алуда қызмет атқарады.
5. Жиек электроды - легірленген болат пен марганецтен дайындалады. Кейбір шамдардың құрылысында жиек электродтары қолданылады.
6. Орталық электрод - резистірлі шыны-герметик арқылы шамның байланыс шығысымен қосылады. Бұл оталдыру жүйесінен келетін радиокедергілерді азайтады.
7. Саңылау - орталық және жиекті электродтар аралығындағы минимальды арақашықтық.
Оталдыру шамдарының өлшемдері:
Оталдыру жүйесінің өлшемдері қиманың диаметрімен классификацияланады. Өлшемдердің келесі түрлері қабылданған:
1. M10x1 (мотоциклдер, мысалы, Т типті шамдар -- ТУ 23; бензопилдер, шөп шапқыш);
2. M12x1,25 (мотоциклдер);
3. M14x1,25 (автомобильдер, А типінің барлық шамдары);
4. M18x1,5 (М типті шамдар).
5. Келесі классификация белгілері қиманың ұзындығына арналған:
6. Қысқа - 12 мм (ЗИЛ, ГАЗ, ПАЗ, УАЗ, Волга, Запорожец, мотоциклдер);
7. Ұзын - 19 мм (ВАЗ, АЗЛК, ИЖ, Москвич, Газель, жалпы барлық иномаркілер кіреді);
8. Ұзартылған - 25 мм (Қазіргі заманғы жақсартылған ІЖҚ);
9. Шағын көлемді қозғалтқыштарға кішігірім қималы шамдар орнатылады (12 мм-ден кем).
2.7 - сурет. Оталдыру шамдары.
Оталдыру шамының құрылысы келесі суретте көрсетілген (2.8 - сурет).
2.8 - сурет. Оталдыру шамының құрылысы.
1 - байланысты стержень, 2 - оқшаулағыш, 3 - тығыздатқыш, 4 - ток өткізуші герметик, 5 - тығыздағыш шайба, 6 - қима, 7 - орталық электрод, 8 - корпус, 9 - жиекті электрод.
Лазерді оталдыру шамдары.
Жапонияның жаратылыстану ғылымдары ұлттық институтының ғалымдары, автокөліктің немесе мотоциклдің оталдыру шамы корпусына шағын көлемінің арқасында сыятын, бірегей лазерлік тұтану жүйесін ойлап тапты. Оның үстіне бұндай лазер, цилиндр басында болып жатқан қатал жағдайларға өте төзімді.
Сондай-ақ өзге дәстүрлі ұшқынды оталдыру шамдарына карағанда, жаңа құрылғы қозғалтқыш цилиндірлеріндегі жұмыс жасайтын қоспаны қуатты жарық импульстарымен жағады, ал жарық сәулесінің сәулелену концентрациясы, шыға берісте шаршы сантиметрге 100 Гв энергияны құрайды. Сондықтан жапондықтарға өте маңызды проблеманы шешуге тура келді. Яғни корпусқа орналастыруға мүмкіндік беретін, дәстүрлі оталдыру шамы сияқты шағын көлемін сақтай отырып, лазердің жеткілікті қуатын сақтап қалу. Қажетті қасиеттері бар шағын көлемді лазер, ұнтақтарды күйежентектеу арқылы керамика композитінен алынды, сондай-ақ натрий, алюминий, гелийлік композит секілді қасиеттері бойынша әр түрлі материалдарды хром қоспасы бар неодиммен арластыру ақылы ... жалғасы
Қарағанды мемелекеттік техникалық университеті
Кафедра: КТ және ЛЖ
РЕФЕРАТ
Пән: Автокөлік техникасының жіктелуі мен құрылысы
Тақырыбы: Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі
(катушка, оталдыру свечасы)
Қабылдаған:
________Жумабеков А.Т.____
(оқытушының аты - жөні)
________ ________ ____________________ (баға) (қолы) (уақыты)
Орындаған:
________Дуйсенбай А.С. ___
(студенттің аты-жөні)
_________ПО - 14-1__________
(тобы)
Қарағанды 2016
МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Көлік құралдарындағы оталдыру жүейесі (катушка, оталдыру свечасы)
2.1 Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.2 Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.3 Оталдыру жүйесінің іске қосу құрылғылары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
Кіріспе
Автомобиль немесе машина, өздігінен қозғалатын, жолаушыларды, сондай-ақ өз қозғалтқышын немесе моторын тасымалдауға арналған, моторлы және дөңгелекті көлік түрі.
Автомобильдердің республика үшін ерекше маңыздылығы, Қазақстанның кең байтақ аумағы және халық тығыздығының сиректігі алдын ала анықталады. Көлік құралы жолдар мен жерлерде әртүрлі түрлері бойынша тауарлар мен жолаушылардың жылдам қозғалысы үшін пайдаланылады. Қазақстан бойынша тасымалдаулар ұлттық өмірдің барлық аспектілерінде шешуші рөл атқарады. Қазіргі таңда, жеңіл автомобиль біздің еліміздің тасымалдау, демалыс және туризм құралына айналып отыр
Автомобиль өндірушілері әлеуетті сатып алушыларды өзіне тарту мақсатымен жеке тұтынушылар топтарының талаптарын барынша қанағаттандыратын өнім ұсынуға, автомобильдің пайдалы әсер ету коэффициентін көбейте отырып қоршаған ортаға зиянын азайтуға, жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобильді қолдануды жеңілдету және де құрылысына ең озат техникалық шешімдер еңгізілген жаңа модельдер жасап шығару уақытын қысқартуға тырысады. Бұл ретте қазіргі автомобильдер экономикалық, экологиялық және әлеуметтік себептермен анықталатын жалпы заңдарға қарай жетілдіріледі.
Автомобиль көлігінің үлес салмағы жыл сайын арта түсуде. Оған дәлел тасжолдардың ұзындығының күрт өсуі, қазіргі кезде дүниежүзі бойынша олардың жалпы ұзындығы 25 млн км-ге жуықтады. Автомобиль көлігінің өте қарқынды дамуы көліктің жылдамдығына әрі жүкті шалғай аудандарға жедел жеткізуіне байланысты. Жалпы алғанда, дүниежүзілік жүк айналымының 10%-ы, жолаушы тасымалының 80%-ы автомобиль көлігінің үлесіне тиеді.
Автомобиль жүйелері беске бөлінеді:
1. Оталдыру жүйесі
2. Қоректендірі жүйесі
3. Майлау жүйесі
4. Салқындату жүйесі
5. Жылыту жүйесі
Дизельді және бензинді қозғалтқыштар ұқсас болып келеді. Ал, олардың негізгі айырмашылығы - оталдыру жүйесінде.
Бензинді қозғалтқыштарда - жану камерасындағы жанғыш қоспа ұшқын арқылы тұтанады.
Дизельді қозғалтқыштарда - қысым арқылы жоғарғы қысымды насостың көмегімен жану камерасындағы қоспа қысым арқылы тұтанады. Және дизельді қозғалтқыштарда ауыр тұтанатын жанармайлар қолданылады.
Мысалы: қалалық көліктерде дизельді түрі пайдаланылады. Өйткені ол қоршаған ортаға зиянды қалдықтардыаз шығарады.
Көлік құралдарындағы оталдыру жүйесі (катушка, оталдыру шамдары)
2.1. Оталдыру жүйесіне жалпы сипаттама және оның түрлері
Оталдыру жүйесі қозғалтқыштың цилиндрлеріндегі жанармай қоспасын жандыру үшін қатаң анықталған нүктелерінде қызмет етеді. Қоспаның тұтануы батареялық оталдыру жүйесімен немесе магнитті түрде жүзеге асырылуы мүмкін.
Көліктің оталдыру жүйесінің негізгі мақсаты бензин қозғалтқыштың белгілі бір циклінде оталдыру шамдарына ұшқын разрядтарын беру болып табылады. Оталдыру кезіндегі дизельді қозғалтқыштар үшін жанармайдың сығу тактісіне шашырауы есептеледі. Кейбір автомобильдердің модельдеріндегі оталдыру жүйесі, нақтырақ оның импульсі батып тұрған жанармай насосының басқару блогына беріледі. Сыртқы ток көздері жоқ екі тактілі қозғалтқыштар үшін, магнитті оталдыру жүйесі қолданылады.
Жоғарыды айтылып өткен оталдыру жүйелері бір-бірлеріне ұқсас, тек басқару импульсінің қалыптасу әдісімен ғана ажыратылады. Осылайша, оталдыру жүйесінің қорек көзі: ол аккумуляторлы батарея және генератор.
1. Оталдыру сөндіргіші - оталдыру жүйесіне кернеуді беретін механикалық немесе электрлік байланысты құрылғы, әлде басқаша айтқанда - оталдыру құлыпы. Ережеге сай екі түрлі қызмет атқарады: борттық желі мен оталдыру жүйесіне кернеу беру және автомобиль стартерінің тартқыш релесіне кернеу беру.
2. Энергия қоры - от алдыру шамы электродтары арасында электр разрядтары пайда болуы үшін жеткілікті энергияны жинау мен өңдеуге арналған түйін. Шартты энергия сақтау қорын индуктивті және сыйымды деп бөлуге болады.
Қарапайым индуктивті энергия сақтау қоры ол өзінде автотрансформаторды қамтитын оталдыру катушкасы, ондағы бастапқы орама теріс кемістік құрылғы арқылы оң полюске қосылады. Кемістік құрылғының жұмысы кезінде, мысалы оталдыру жұдырықшасы, негізгі орамада өзіндік индукцияның кернеуі пайда болады.
Сыйымды энергия сақтау қоры өзінде кернеудің жоғарылауымен қуатталатын және керек кезінде энергиясын оталдыру шамдарына беріп отыратын сыйымдылықты қарастырады.
Оталдыру жүйесі бір-бірінен 0,15-0,25 мм арақашықта орналасқан екі электродты құрылғыны қамтиды. Оталдырудың тарату жүйесі, керек болған кезде энергияны сақтау қорынан оталдыру шамдарына жеткізуге арналған. Жүйенің құрамына таратқыш, коммутатор және оталдыру жүйесінің басқару блогы кіреді. Оларға тоқталып кететін болсам:
1. Оталдырудың таратқышы (трамблёр) - цилиндрдің алдыңғы шамдарына сымдар арқылы жоғары кернеуді тасымалдайтын құрылғы. Әдетте таратқышта жұдырықшала механизм жинақталған. Оталдырудың таратқышы механикалық және статикалық болып бөлінеді. Механикалық таратқыш - өзіне қозғалтқыштан қозғалысқа келетін және жүгірпе арқылы кернеуді жоғары қуатты сымдарға таратуды қамтамасыз етеді. Бұндай нұсқада оталдыру катушкасы шамға тікелей жалғанады, ал басқару оталдырудың басқару блогы арқылы орындалады. Егер, автомобильдің қозғалтқышы төрт цилиндрлі болатан болса, катушкада төртеу болады. Бұл жүйеде жоғары қуатты сымдар болмайды.
2. Коммутатор - оталдырудың катушкасын импульстік генерациялы басқаратын электрлі құрылғы, катушканың қоректендіру тізбегі негізгі орамаға қосылады және басқару блогынан келетін сигналға қоректендіруді үзеді, нәтижесінде өзіндік индукциялы кернеу пайда болады.
3. Оталдыру жүйесінің басқару блогы - оталдыру катушкасына импульс беру уақытын анықтайтын микропроцессорлы құрылғы, коленвалдың көрсеткішіне (датчикке) тәуелділігінін, лямбда-зондттардың, температуралы көрсеткіштер және тарату білігінің көрсеткішін анықтайды.
4. Жоғары қуатты сым - 1000 м Ом шамасындағы жоғары оқшауланған бір негізгі сым. Радиодиапазондағы кедергіні жою үшін ішкі сым спиральды формада болуы мүмкін.
Оталдыру жүйесі негізгі үш түрге бөлінеді. Олар байланысты оталдыру жүйесі, байланыссыз оталдырыру жүйесі және микропроцессорлы оталдыру жүйесі. Оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі келесі суретте көрсетілген (2.1 - сурет).
2.1 - сурет. Оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
Байланысты оталдыру жүйесі:
Байланысты оталдыру жүйесі оталдыру жүйелерінің ең ескі түрі болып табылады. Қазіргі уақытта бұл оталдыру жүйесі кейбір автомобиль модельдерінде қолданылады. Байланысты оталдыру жүйесі: ток көзінен, оталдыру сөндіргішінен, төменгі кернеулі токтың механикалық ажыратқышынан, оталдыру катушкасынан, жоғары кернеулі токтың механикалық таратқышынан тұрады. Байланысты оталдыру жүйесінің құрылысы келесі суретте кескінделген (2.2 - сурет).
2.2 - сурет. Байланысты оталдыру жүйесінің құрылысы.
1 - генератор, 2 - оталдыру сөндіргіші, 3 - таратқыш, 4 - ажырытқыш, 5 - оталдыру шамдары, 6 - оталдыру катушкасы, 7 - аккумуляторлы батарея.
Байланысты оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі:
Ажыратқыштың тұйық байланысы кезінде төменгі кернеулі ток оталдыру катушкасының бастапқы орамасынан ағып өтеді. Оталдыу катушкаларының қайталама орамасының байланыстарын ажырату кезінде жоғары кернеулі ток индукцияланады. Жоғары кернеулі ток жоғары қуатты сымдар арқылы таратқыш қақпағына беріледі. Оталдыру жүйесінде төменгі кернеулі негізгі тізбек және жоғары кернеулі қайталама тізбек болады.
Төменгі кернеу тізбегі мыналарды қамтиды: төменгі кернеу ток көздері (генератор және AB), автоматты ажыратқыш, қосымша резисторлар, оталдыру катушкасының негізгі орамасы (W1), ажыратқыш конденсатор және төмен кернеулі байланыс сымдар.
Жоғарғы кернеу тізбегіне келесілер жатады: қайталама орама (W2), жоғары кернеулі ток ажыратқыш оталдыру катушкалары, шамдар және жоғары кернеулі сымдар.
Оталдыру жүйесін қосу барысында және ажыратқыштың тұйық байланыстың негізгі тізбегі арқылы төменгі кернеулі ток өтеді. Орам мен қайталама орама болатын орында, ток оталдыру катушкасының негізгі орамасы арқылы өтеді, оның айналасында магнитті аумақ орамы қалыптасады. Негізгі тізбектегі ток ажыратқыш байланысты ағыту кезінде, катушканың магнитті аумағы жойылады. Жойылу барысында, магнитті күш желісі қайталама тізбекпен қиылысады және олардың әрқайсысында шағын ЭҚК тудырады. Қайталама орамның соңында кернеу 15-20 КВ және одан жоғары болады. Ток таратқыш және жоғары кернеулі ЭҚК шамның сымдары, орталық желілер арқылы, қозғалтқыштың цилиндіріндегі жанармай қоспасының ұшқын разрядтары өтетін шамның электродтарына жалғанады.
Әрі қарай ажыратқыш байланыстарының ағытылу және қосылу процесі қозғалтқыш жұмысының белгілі бір тәртібімен қайталанады. Жойылып жатқан магнитті аумақтың ағытқыш байланысын ағыту барысында, оталу катушкасының негізгі тізбегін ЭҚК 250-300 В өзіндік индукциялап, байланыстың қатты ұшқынын шығарып және қайталама тізбектің кернеуін төмендетуге алып келеді. Ағытқыш байланысының ұшқындалуын төмендету және ағытқыш байланысының параллельді қайталама кернеуін жоғарылату үшін, белгілі бір сыйымдылықты конденсатор орнатылады. Бастапқы байланысты ағыту кезінде конденсатор ұшқындалуды сақтай отырып қуатталады.
Байланыссыз оталдыру жүйесі:
Байланыссыз оталдыру жүйесі байланысты-транзисторлы оталдыру жүйесінің конструктивті жалғасы болып табылыды. Бұл оталдыру жүйесінде байланысты ажыратқыш байланыссыз датчикпен алмастырылған. Байланыссыз оталдыру жүйесі отандық автомобиль маркаларында, сондай-ақ байланысты оталдыру жүйесінің орнына орнатылады. Байланыссыз оталдыру жүйесінің қолданылуы қозғалтқыштың қуатын жоғарылатып, жанармай шығынын төмендетеді. Байланыссыз оталдыру жүйесінің құрылысы төмендегі суретте көрсетілген (2.3 - сурет).
2.3 - сурет. Байланыссыз оталдыру жүйесінің схемасы.
1 - датчиктің импульсі, 2 - датчик-таратқыш, 3 - оталдыру шамдары, 4 - таратқыш, 5 - коммутатор, 6 - оталдыру катушка, 7 - орнату блогы, 8 - оталдыру релесі, 9 - оталдыру сөндіргіші.
Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі:
Қозғалтқыштың иінді білігінің айналуы кезінде датчик-таратқыш кернеу импульсін құрады және оларды транзисторлық коммутаторға жеткізеді. Коммутатор оталдыру катушкасының негізгі тізбегіндегі ток импульсін тудырады. Токты ағыту кезінде оталдыру катушкасының қайталама орамындағы жоғары кернеулі ток индукцияланады. Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі келесі суретте көрсетілген (2.4 - сурет).
2.4 - сурет. Байланыссыз оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
Микропроцессорлі оталдыру жүйесі - бұл автомобильдің оталдыру моменті мен басқа да жүйелерін басқаратын электронды құрылғы. 2.5 - суретте микропроцессорлы оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі көрсетілген.
2.5 - сурет.Микропроцессорлы оталдыру жүйесінің жұмыс істеу принципі.
1.2. Оталдыру жүйесінің құрылғыларының құрылымы
Оталдыру катушкасы
Оталдыру катушкасы төменгі кернеулі токты жоғары кернеулі токқа айналдыру үшін арналған. Оталдыру катушкасының қолданылуына байланысты экрандалған және экрандалмаған турлері болады.
Оталдыру катушкасының ішіндегі бос кеңістік ораманың изоляциясын жақсарту үшін трансформатор майымен толтырылады.
Негізгі және қайталама орамалар диаметрі 1,25 мм және 0,06 мм болатын мыс-сымнан жасалған. Қайталама орамның бір ұшы корпуспен, екіншісі - жоғары кернеулі қысқышпен жалғанған. Оталдыру катушкасының құрылысы төмендегі суретте көрсетілген (2.6 - сурет).
2.6 - сурет. Оталдыру катушкасының құрылысы.
1 - оқшаулағыш, 2 - корпус, 3 - оқшаулағыш қағаз, 4 - бастапқы орама, 5 - қайталама орама, 6 - орамалар арасындағы оқшаулағыш, 7 - бастапқы орама қысқышының шығысы, 8 - байланыс винті, 9 - орталық қысқыш, 10 - қақпақ, 11 - бастапқы және қайталама орама қысқышының шығысы, 12 - орталық қысқыштың серіппесі, 13 - қайталама ораманың қаңқасы, 14 - бастапқы ораманың сыртқы оқшаулағышы, 15 - катушканың қапсырма бекітпесі, 16 - сыртқы магнитті сымдар, 17 - жүрекше.
От алдыру шамдары
От алдыру білтесі жоғары кернеу импульстерін ұшқынды разряд жану камерасында түрлендіреді. Шамдар қалыпты жұмыс істеу үшін, изолятордың төменгі бөлігінде температура 500-6000 С болуы тиіс, 5000 С температурада білте оқшаулағышында күйіктер қалдыруы мүмкін, бұл жұмыста іркіліс тудыруы мүмкін, ал изолятордың 6000-нан жоғары температурада шақпалы от алдыру болуы. Шырақтың жылу сипаттамасы шақпалану санымен өрнектеледі, оның үлкендігі зауытпен таңдалады - шақпалану саны қанша үлкен болса, шам соншалықы суық болады және керісінше. Бензинді іштен жану қозғалтқыштарында ұшқынды шамдар қолданылады. Шамдар қозғалтқыштың нақты бір жұмыс істеу уақытында әрбір циклінде іске қосылады. Каталитикалық шамдар іштен жану қозғалтқыштарның модельдерінде қолданылады. Оталдыру шамдарының бөлшектері:
1. Түйінді байланыс - шамның жоғарғы жағында орналасқан, оталдыру жүйесінің жоғары қуатты сымдарын шамдарғы жалғау үшін арналған бөлшек.
2. Оқшаулағыш жиектері - лабиринт түзе отырып, электрлі бұзылудың алдын алады. Оқшаулағыш - 450-ден 1000 °C-қа дейінгі температураға және 60000-ға дейінгі кернеуге шыдай алатын алюминь-оксидті керамикадан жасалынады.
3. Тығыздағыштар - жану камерасындағы ыстық газдардың пайда болуының алдын алады.
4. Тұғыр - шамдарды орауда және цилиндрлі блоктың басындағы ойығында ұстап тұруда, элетродтар мен оқшаулағыштардан жылуды алуда қызмет атқарады.
5. Жиек электроды - легірленген болат пен марганецтен дайындалады. Кейбір шамдардың құрылысында жиек электродтары қолданылады.
6. Орталық электрод - резистірлі шыны-герметик арқылы шамның байланыс шығысымен қосылады. Бұл оталдыру жүйесінен келетін радиокедергілерді азайтады.
7. Саңылау - орталық және жиекті электродтар аралығындағы минимальды арақашықтық.
Оталдыру шамдарының өлшемдері:
Оталдыру жүйесінің өлшемдері қиманың диаметрімен классификацияланады. Өлшемдердің келесі түрлері қабылданған:
1. M10x1 (мотоциклдер, мысалы, Т типті шамдар -- ТУ 23; бензопилдер, шөп шапқыш);
2. M12x1,25 (мотоциклдер);
3. M14x1,25 (автомобильдер, А типінің барлық шамдары);
4. M18x1,5 (М типті шамдар).
5. Келесі классификация белгілері қиманың ұзындығына арналған:
6. Қысқа - 12 мм (ЗИЛ, ГАЗ, ПАЗ, УАЗ, Волга, Запорожец, мотоциклдер);
7. Ұзын - 19 мм (ВАЗ, АЗЛК, ИЖ, Москвич, Газель, жалпы барлық иномаркілер кіреді);
8. Ұзартылған - 25 мм (Қазіргі заманғы жақсартылған ІЖҚ);
9. Шағын көлемді қозғалтқыштарға кішігірім қималы шамдар орнатылады (12 мм-ден кем).
2.7 - сурет. Оталдыру шамдары.
Оталдыру шамының құрылысы келесі суретте көрсетілген (2.8 - сурет).
2.8 - сурет. Оталдыру шамының құрылысы.
1 - байланысты стержень, 2 - оқшаулағыш, 3 - тығыздатқыш, 4 - ток өткізуші герметик, 5 - тығыздағыш шайба, 6 - қима, 7 - орталық электрод, 8 - корпус, 9 - жиекті электрод.
Лазерді оталдыру шамдары.
Жапонияның жаратылыстану ғылымдары ұлттық институтының ғалымдары, автокөліктің немесе мотоциклдің оталдыру шамы корпусына шағын көлемінің арқасында сыятын, бірегей лазерлік тұтану жүйесін ойлап тапты. Оның үстіне бұндай лазер, цилиндр басында болып жатқан қатал жағдайларға өте төзімді.
Сондай-ақ өзге дәстүрлі ұшқынды оталдыру шамдарына карағанда, жаңа құрылғы қозғалтқыш цилиндірлеріндегі жұмыс жасайтын қоспаны қуатты жарық импульстарымен жағады, ал жарық сәулесінің сәулелену концентрациясы, шыға берісте шаршы сантиметрге 100 Гв энергияны құрайды. Сондықтан жапондықтарға өте маңызды проблеманы шешуге тура келді. Яғни корпусқа орналастыруға мүмкіндік беретін, дәстүрлі оталдыру шамы сияқты шағын көлемін сақтай отырып, лазердің жеткілікті қуатын сақтап қалу. Қажетті қасиеттері бар шағын көлемді лазер, ұнтақтарды күйежентектеу арқылы керамика композитінен алынды, сондай-ақ натрий, алюминий, гелийлік композит секілді қасиеттері бойынша әр түрлі материалдарды хром қоспасы бар неодиммен арластыру ақылы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz