Асқазан ауруымен науқастарды жүргізу тәсілдері

1 Созылмалы гастрит
2 Асқазанның ойық жара ауруы.

Созылмалы гастриттің клиникалық көрінісі оның түріне, фазасына, асқазан секрециясының деңгейіне тәуелді.Көрінісіне мына жалпы белгілер тән:
• Эпигастрий аймағының тамақ ішкенге байланысты ауруы;
• Асқазандық диспепсия;
• Созылмалы гастриттің салдарынан жалпы күй бұзылыстарының, өзге ағзалардың екіншілік зақымдануының белгілері.
Созылмалы гастритке эпигастрий аймағы жай сыздап ауырады. Антральді гастритте секрецияның қалыпты немесе жоғары кезінде, ауырсынудың түрі жара ауруына өте ұқсайды – ашқарында, тамақтанғаннан 1,5-2 сағаттан кейін мазалайды, өйткені пилорикалық каналмен он екіелі ішектің қышқылды затпен тітіркенуінен, асқазанның қалтқысы түйіледі. Сондықтан ауырсыну эпигастрий аймағының оң жартысында орналасады. Ауырсыну синдромы тамақтанғаннан немесе спазмолитиктерді, сілтілі заттарды қабылдағаннан уақытша басылады.
Асқазанның секрециясы төмендегенде, мәселен аутоиммундық гастритте немесе В гастриттің атрофиялық пангастритке айналған кеш сатысында эпигастрий аймағы жайылма ауырады. Асқазанның атрофияланған кілегей қабығының тағаммен тітіркенуінен және керілуінен, ауырғандық тамақты іше бастағанда немесе одан көп кешікпей басталады.
Асқазандық диспепсия синдромының көрінісі секрецияның түріне тәуелді. Нормо- немесе гиперсекреция болса, мәселен антральді гастриттің алғашқы кезендерінде қыжылдау, қышқылмен кекіру жиі мазалайды.

1. Заболевания органов пищеварения.Дадвани С А

2. Руководство по гастроэнтерологии. Комаров ФИ медицина 1995

3. Справочник практического врача по гастроэнтерологии. Ивашкин ВТ

4. Болезни печени: Рукководство для врачей. Подымова СД Мед 1999

5. Ішкі аурулар. Калмурзина БС. 2 том. 2005

6. Полный справочник участкового терапевта. М 2004

7. Вирусные гепатиты. Соринсон СН. М 2004

8. Диагностика болезней внутренных органов. Окороков АН. М 2005

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

Созылмалы гастрит.

• Созылмалы гастритке анықтама бер.

Созылмалы гастрит- асқазан клегейлі қабығының жасушалық инфильтрациясымен,
регенерациясының бұзылысымен жүретін және үнемі меңдеуімен бездік
эпителийдің атрофиясына, кілегей қабықтың іштік метоплазиясына алып келіп,
асқазанның секрециялық моторикалық инрекциялық функцияларының
жетіспеушілігін туғызатын, асқазан кілегей қабығының созылмалы қабыну
ауруы.

• Созылмалы гастриттің эпидемиологиясы қандай?

Асқазанның барлық ауруларының 85% құрайтын, кең тараған аурулардың бірі,
ересек жастағы адамдардың 50% -да анықталады және адамның жасы ұлғая келе
осы ауруға шалдығу мүмкіндігі жоғарлай түседі. Бірақ науқастардың көбі
ауруына мән бермеуінен дәрігерге қаралатындардың саны 10-15%-тен аспайды.

• Созылмалы гастриттің этиологиясы қандай?

Созылмалы гастрит – полиэтиологиялық ауру. Дамуына алып келетін себептер:
• Хеликобактерлік инфекция (95% )
• Аутоиммундық факторлар (15-18% )
• Дуеденогастральдік рефлюкс
• Ұзақ қолданған дәрі дәрмек әсері, мәселен стероидтық емес қабынуға
қарсы дәрмектердің, калий хлоридінің, резерпиннің, туберкулезге қарсы
дәрмектердің т.б.
• Алиментарлы факторлар ( уақтылы тамақтанбау; тамақты шайнамастан асығыс
жұту; аса өткір , ыстық немесе салқын тағамдарға әуесқойлық.
• Зиянды әдеттер (ішімдікке салыну, темекі тарту)
• Өзге ағзалардың аурулары: анемия, өкпенің, жүректің, бүйректің
жетіспеушілігі; созылмалы холецистит, панкреатит, дуеденит т.б.).

Созылмалы гатриттің дамуының ең басты себебі- хеликобактерлік
инфекция 90-95% , ал қалған 5-10% өзге себептерден болады.

• Созылмалы гастриттің патогенезін түсіндір?
Аталған факторлардың ұзақ әсер етуінен асқазан эпителийінің
регенерациялық қасиеті төмендейді, қабыну процессі дамиды, жүре келе
қалыпты эпителий мен бездер жойылып, асқазанның кілегей қабығында
атрофиялық және ішектік метоплазия процестері туындайды. Кілегей қабықтың
атрофиясы ақырында асқазан секрециясының жетіспеушілігіне әкеледі.

• Созылмалы гастриттің жіктемесіне кесте құр.

Гастриттің түрі Этиологиялық факторлар Синонимдері
Атрофиясыз H.pylori Беткей диффузды
Өзге факторлар антральдік, созылмалы
антральдік,
интерстициялық,
фоликулярлық,
гиперсекрециялық В тип
Атрофиялық: Аутоиммундық А тип, асқазан денесінің
Аутоиммунды диффузды атрофиясымен,
пернициоздық анемиямен
жүретін
Мультифокальді H.pylori
Тамақтың немесе қоршаған
ортаның ерекшеліктері.
Ерекше түрлері: Химиялық тітіркеніштер, Реактивті
химиялық өт, СҚҚД рефлюкс-гастрит, С тип
Радиациялық Сәулелік зақымдану
Лифацитарлық Идиопатиялық, иммундық Вариолоформалық,
механизмдер, Целиакияға байланысты
Глютен. H.pylori
Инфекциялық емес Крон ауруы, саркоидоз, Жеке гранулематоз
гранулемалық Вегенер гранулематозы,
идиопатиялық, бөгде
денелер
Эозинофильдік Тағамдық аллергия, өзге Аллергиялық
аллергендер
Инфекциялық H.pylori ден өзге
бактериялар, вирустар,
паразиттер,
саңырауқұлақтар.

• Аутоиммундық және хеликобактерлік гастриттерге салыстырмалы сипаттама
бер.

Белгілер Аутоиммундық гастрит Хеликобактерлік гастрит
Басым зақымдайтын аймағыАсқазанның түбі,денесі Асқазанның антральдік
бөлігі
Қабыну реакциясы Шамалы Айқын, гастриттің түрі
активті
Асқазанның кілегей Тән емес Өте жиі
қабығында эрозиялардың
болуы
H.pylori Жоқ Бар
Қанда НР-ға антиденелер Жоқ Бар
болуы
Париетальдік жасушаларғаБар Жоқ
антиденелер
Н К АТФ-азаға Бар Жоқ
антиденелер
Гипергастринемия Айқын Биіктейді немесе
гастриттің деңгейі
қалыпты
Асқазанның тұз қышқылын Күрт төмендейді, өрістейАлғашқы кезде қалыпты
түзу функциясы келе анацидтік күй немесе жоғары, кеш
қалыптасады сатысында – төмендеген ,
бірақ анацидтік күйге
келмейді
В12- тапшылықты анемия Тән Тән емес
Жара ауруымен жұптасуы Тән емес Өте жиі
Малигнизация Өте сирек Жиі

• Созылмалы гастриттің клиникалық көрінісі қандай?

Созылмалы гастриттің клиникалық көрінісі оның түріне, фазасына, асқазан
секрециясының деңгейіне тәуелді.Көрінісіне мына жалпы белгілер тән:
• Эпигастрий аймағының тамақ ішкенге байланысты ауруы;
• Асқазандық диспепсия;
• Созылмалы гастриттің салдарынан жалпы күй бұзылыстарының, өзге
ағзалардың екіншілік зақымдануының белгілері.
Созылмалы гастритке эпигастрий аймағы жай сыздап ауырады. Антральді
гастритте секрецияның қалыпты немесе жоғары кезінде, ауырсынудың түрі
жара ауруына өте ұқсайды – ашқарында, тамақтанғаннан 1,5-2 сағаттан кейін
мазалайды, өйткені пилорикалық каналмен он екіелі ішектің қышқылды
затпен тітіркенуінен, асқазанның қалтқысы түйіледі. Сондықтан ауырсыну
эпигастрий аймағының оң жартысында орналасады. Ауырсыну синдромы
тамақтанғаннан немесе спазмолитиктерді, сілтілі заттарды қабылдағаннан
уақытша басылады.
Асқазанның секрециясы төмендегенде, мәселен аутоиммундық гастритте
немесе В гастриттің атрофиялық пангастритке айналған кеш сатысында
эпигастрий аймағы жайылма ауырады. Асқазанның атрофияланған кілегей
қабығының тағаммен тітіркенуінен және керілуінен, ауырғандық тамақты іше
бастағанда немесе одан көп кешікпей басталады.
Асқазандық диспепсия синдромының көрінісі секрецияның түріне
тәуелді. Нормо- немесе гиперсекреция болса, мәселен антральді гастриттің
алғашқы кезендерінде қыжылдау, қышқылмен кекіру жиі мазалайды.
Гипо-, анацидтік жағдай қалыптасқан атрофиялық пангастритте ахилия
синдромының көрінісі орын алады: тәбет нашарлайды, жүрек айнуы, оқта-
текте құсу, ауыздың темір татуы, құрғау пайда болады; ауамен ащы
сұйықтықпен жиі кекіру және гастрогендік энтериттің белгілері- ішектің
қорылдауы, метеоризм, іштің оқта-текте өтуі байқалады. Кекірік кейде
шірік иісті. Диспепсиялық бұзылыстармен бірге, асқазан тонусының
жойылуы симптомдары мазалайды- эпигастрийде салмақ сезіну, тамаққа тез
тою сезімдері. Гастриттің басқа түрлеріне қарағанда, атрофиялық
гастритте жалпы күйдің және жеке ағзалардың екіншілік бұзылыстары
пайда болады. Осыдан келесі белгілер анықталуы мүмкін:
• Анемия қосылуынан тері жамылғыларының қуқылдануы;
• Гиповитаминоздан ауыздық түсуі, тырнақтардың сыңғыштығы;
• Тілдің ақ жабындымен қапталуы немесе В12 тапшылығынан
кілегей қабықтың атрофиялануы, осыдан тіл ұшының ашып
ауыруы және бетінің жалаңаштануынан тілдің таңқурай
түсті қызаруы;
• Тонустың жойылуынан асқазанның төменгі шегінің төмен
түсуі (кіндіктің деңгейіне немесе одан да төмен)
• Асқазанның барьерлік функциясының жойылуынан ішектің
микробтық контаминациясының күшеюі, осыдан іштің құрылдауы,
кейде өтуі және кебуі.

• Созылмалы гастриттің қосымша зерттеу әдістеріне не жатады?

1. Асқазанның гастринмен (0,005 мгкг-0,024мгкг дозада) немесе
пентагастринмен 6 мгкг дозада стимуляцияланған секрециясын
зерттеу. Оның мәліметтері атрофия процесін шамалап бағалауға
және ем жобасын тиімді түзуге қажет.
2. Асқазанның рентгеноскопиясы. Қазіргі кезде оның маңыздылығы
жойылған. Оны асқазан рагынан күдіктенгенде науқасты нақты
зерттеу үшін ғана қолданады. Рентгендік зерттеудегі гастритке
тән белгілер: асқазан қалталарының әркелкі қалыңдауы, қиғаш
орналасуы,; асқазан қабырғасының регидтілігі; тонусының күшеюі,
перистальтикасының жойылуы.
3. Фиброгастродуеденоскопия- созылмалы гастрит диагностикасының
басты әдісі. Визуальдік өзгерістер гастриттің түріне тәуелді. В
типті гастритте антропилоробульбиттің көрінісі анықталады:
аталған аймақтардың ала-құла қызаруы, ісінуі атрофиялануы;
кілегей қабықтың жарақаттанғыштығы, қанағыштығы, жайпақ немесе
төмпек эрозиялар. Кампилобактерлік гастриттің 20 -на жара ауруы
қосылады. Әдетте жаралар асқазанның шыға берісінде немесе онекі
елі ішектің буылтығында орналасады. А типті гастритте асқазан
түбінің, денесінің диффузды атрофиясы анықталады (қыртыстардың
аласаруы, жойылуы, кілегей қабаттың ақшылданып жұқаруы,
астындағы тамырлардың көрінуі). Ахилияға байланысты асқазанның
қалтқысы кейде аңырайып ашық тұрады. Антральді бөлікте
айтарлықтай өзгеріс болмайды, эрозиялар сирек кездеседі.
Эрозиялар болса, онда аутоиммундық гастритке хеликобактериоздың
қосылуынан күдіктенді- мұндайда биоптаттардан НР іздеу қажет.
4. Хеликобактерлік инфекцияны анықтау. Соңғы кезде НР анықтаудың
көптеген әдістері табылған.

• Хеликобактерді анықтаудың негізгі әдістері қандай?

Зерттеу әдістері Сезімталдылығы% Дәлдігі% Мақсаты
Уреазалық экспресс96 100 Эндоскопияны жасау
тест кезінде зерттеу
Гистологиялық 94 94 Диагнозды анықтау
Себіндісін зерттеу95 95 Антибиотиктерге
сезімталдықты
анықтау
Серологиялық 95 90,4 Скрининг және
диагностика
Тыныстық уреазалық95 95 Эрадикацияны
тест анықтау
Полимеразалық 94,7 95 Диагнозды анықтау
тізбектік реакция

• Созылмалы гастритті қалай емдейсіз?

Емі. Емнің салалары:
1. Этиологиялық ем.
2. Емдәммен емдеу.
3. Секрециялық бұзылыстарды реттеу.
4. Асқазанның маторлық функциясын қалпына келтіру.
5. Асқазан кілегей қабығының регенерациялық қасиетін жақсарту.

Этиологиялық ем созылмалы гастриттің түріне тәуелді жүргізіледі.
Аутоиммундық гастриттің себебі белгісіз болғандықтан емді жасау мүмкін
емес, бірақ аурудың өршуін туғызатын себептерге – ішімдікті, дәрмектерді
тиімсіз қолдануды, темекі тартуды тоқтату керек.
Этиологиялық ем хеликобактерлік гастритте ғана жүргізіледі. Бұл емнің
негізгі мақсаты- НР жою, яғни эрадикацияны жүзеге асыру.
Эрадикациялық емнің жобалары:Үшқұрамдық ем. Ем курсы 1-2 апта.
1-схема
• Висмуттық дәрмек (де-нол немесе висмут субсалицилаты 120 мг 3 рет
тамақтан 30 минут бұрын) және 4-ші рет жатар алдында, кешкі тамақтан
2 сағат кейін;
• Тетрациклин 250-500 мг тәулігіне 4 рет, тамақтан кейін;
• Метронидазол 250 мг тәулігіне 4 рет немесе тинидазол 500 мг тәулігіне
2 рет тамақтан кейін.
2- схема
• Денол 1 таб 4 рет
• Амоксициллин 500 мг 2 рет
• Клион 250 мг 4 рет
3- сема
• Бисмофальк 1 таб 4 рет
• Клацид 500 мг 2 рет
• Клион 500 мг 2 рет
4- схема
• Бисмофальк 1 таб 4 рет
• Клацид 500 мг 2 рет
• Фуразолидон 100 мг 4 рет

Үшқұрамдық емді арнайы дәрмек – гастростатпен жүргізуге болады. Оның
құрамына висмут субцитраты (108), тетроциклин гидрохлориді (250 мг),
метронидазол (200 мг) кіреді. Гастростат 3 таб күніне 5 рет (тең уақыт
аралығымен) 10 күн ішкізіледі. Бұл емдегі эрадикацияның саны жоғары -98.

Емдәм. Созылмалы гастриттің өршу кезінде науқастарды 2-3 күн №1а
немесе №1б емдәмде ұстап, №1 емдәмге ауыстырады. Тағамдар сұйықтау, желе
түрінде дайындалады. Дерттің өршуі басыла келе 15 емдәмге көшіреді.
Тамақтану жиілігі күніне 4-5 рет. Қышқыл, тұзды, майлы, қуырылған және
өткір тағамдарға тиім салынады.
Созылмалы гастриттің гиперсекрециялық түрінде , секрецияны қоздыратын
тағамдар берілмейді. Сыра, газды сусындар, кофе, какао, қою шай, сорпа.
Рефлюкс- гастритте (С тип) демпинг синдромының белгілерін жеңілдету
мақсатымен тағамды жатып ішуді ұсынады.

Секреция бұзылыстарын реттеу. Бұл емді секреция бұзылысының түріне қарап
құрастырады. Секреция төмендеген, бірақ оның мүмкіндігі сақталма –
стимулдаушы, ал серецияны қайтымсыз жетіспеушілігі қалыптасса- орынбасу емі
жүргізіледі. Секрецияны күшейту мақсатымен лимонтар, пентагастрин,
прозерин, инсулин, эуфиллин, кальций глюконаты т.б. қолданады.
Созылмалы гастриттің көрінісінде ауырсыну немесе асқазандық
диспепсия синдромдары басым болса, онда асқазан сөлін, асқазанға өткен өт
қышқылдарын байланыстыратын антицидтерді 5-6 күн қолданған тиімді:
маалокс, фосфалюгель, гастал, антал, гастрин-гель, протаб т.б. Жүрек айнуы,
құсу мазалағанда прокинетиктер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.