Мәдени коммуникация туралы бірер сөз
1 Мәдениетті дамыту үшін қыруар қаржы бөліну қажет деген ұғыммен келісесіз бе
2 Мәдениет институтының алға қойған стратегиялық жоспарлары қандай?
2 Мәдениет институтының алға қойған стратегиялық жоспарлары қандай?
Жалпы, коммуникация дегеніміз біреумен қарым-қатынасқа түсу, байланыс жасау деген ұғымды беретіні белгілі. Ал, мәдени коммуникация бір мемлекеттің өзге мемлекеттермен жан-жақты қарым-қатынасын айқындайды. Бүгінгі ғылымның, ақпарат пен техниканың барынша дамыған заманында бір елдің басқалармен коммуникацияға түспей өмір сүруі – тіпті, мүмкін емес жағдай. Осы қағидамен біздің алпауыт мемлекеттердің ортасында орналасқан Қазақстан да, шүкір дейік, бүгінде қатардан қалыспай, сол мемлекеттермен еркін коммуникацияға түсіп, теке тіресіп келе жатыр. Ол халықтардың жасаған бүкіл мәдени туындыларының барлығын (тұрмыстық, рухани) өз игілігімізге жұмсап келеміз: өнері мен әдебиетін барынша сіңіріп, қабылдап жатырмыз; көлігі, киім-кешегі, тамағы, техникалық заттары халқымызға «аянбай» қызмет етуде. Осының арқасында соңғы жылдарда еліміздің саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуы жоғары көрсеткіштерге жеткенін білеміз.Бір қарағанда, қалыпты жағдай. Күнделікті алыс-беріс жасап, бар қажеттіліктерімізді өтеп жатырмыз. Бірақ, біздің мемлекетіміз әлемдік коммуникацияда нені алып, нені беру керек екендігін анықтай ала ма? Бізде мәдени талғам, таңдау деңгейі қандай дәрежеде? Яғни, біз коммуникацияға түсудің мәдениетін білеміз бе?
Осындай сұрақтарға келгенде, кез келгеніміз жауаптан тосыларымыз сөзсіз. Себебі, біздің мемлекетте мұндай мәселені қарастырып, реттеп отыратын бірде-бір ұйым жоқ.
Жалпы, «мәдениет» дегенде, біз, алдымен тілімізді, ділімізді, дінімізді ойлаймыз. Содан кейін орта, қоғам, заман деген түсініктер қалыптасады. Осы арада айта кетелік, «Мәдениет» деген сөздің мағынасы не, ол қайдан шыққан? «Мәдениет» латынның cultus сөзінен шыққан, қастерлеу, қадірлеу, бағалау деген мағынаны береді. Ең бағалы, идеал нәрсені «култь» деп атайтынымыз сондықтан. Орыстың ғұламасы Достоевский болса: «Ешбір күнә жасамаған сәбидің бір тамшы көз жасына қазіргі мақсат, идея, мәдениет, өркениет деп жүрген нәрселердің біреуі де татымайды» деген, себебі бүгінде «мәдениет» сөзі өз мағынасын жоғалтқан. Өйткені ертедегі «бағалы, қастерлі» болған ұғымдар бүгінде басқа формаға ауысты. Мәселен, бай шенеунік − мәдениетті, оқыған адам − мәдениетті, қала тұрғыны − мәдениетті. т.б.
Осындай сұрақтарға келгенде, кез келгеніміз жауаптан тосыларымыз сөзсіз. Себебі, біздің мемлекетте мұндай мәселені қарастырып, реттеп отыратын бірде-бір ұйым жоқ.
Жалпы, «мәдениет» дегенде, біз, алдымен тілімізді, ділімізді, дінімізді ойлаймыз. Содан кейін орта, қоғам, заман деген түсініктер қалыптасады. Осы арада айта кетелік, «Мәдениет» деген сөздің мағынасы не, ол қайдан шыққан? «Мәдениет» латынның cultus сөзінен шыққан, қастерлеу, қадірлеу, бағалау деген мағынаны береді. Ең бағалы, идеал нәрсені «култь» деп атайтынымыз сондықтан. Орыстың ғұламасы Достоевский болса: «Ешбір күнә жасамаған сәбидің бір тамшы көз жасына қазіргі мақсат, идея, мәдениет, өркениет деп жүрген нәрселердің біреуі де татымайды» деген, себебі бүгінде «мәдениет» сөзі өз мағынасын жоғалтқан. Өйткені ертедегі «бағалы, қастерлі» болған ұғымдар бүгінде басқа формаға ауысты. Мәселен, бай шенеунік − мәдениетті, оқыған адам − мәдениетті, қала тұрғыны − мәдениетті. т.б.
Мәдени коммуникация туралы бірер сөз
Жалпы, коммуникация дегеніміз біреумен қарым-қатынасқа түсу, байланыс жасау
деген ұғымды беретіні белгілі. Ал, мәдени коммуникация бір мемлекеттің өзге
мемлекеттермен жан-жақты қарым-қатынасын айқындайды. Бүгінгі ғылымның,
ақпарат пен техниканың барынша дамыған заманында бір елдің басқалармен
коммуникацияға түспей өмір сүруі – тіпті, мүмкін емес жағдай. Осы қағидамен
біздің алпауыт мемлекеттердің ортасында орналасқан Қазақстан да, шүкір
дейік, бүгінде қатардан қалыспай, сол мемлекеттермен еркін коммуникацияға
түсіп, теке тіресіп келе жатыр. Ол халықтардың жасаған бүкіл мәдени
туындыларының барлығын (тұрмыстық, рухани) өз игілігімізге жұмсап келеміз:
өнері мен әдебиетін барынша сіңіріп, қабылдап жатырмыз; көлігі, киім-
кешегі, тамағы, техникалық заттары халқымызға аянбай қызмет етуде. Осының
арқасында соңғы жылдарда еліміздің саяси, экономикалық, әлеуметтік және
мәдени дамуы жоғары көрсеткіштерге жеткенін білеміз.Бір қарағанда, қалыпты
жағдай. Күнделікті алыс-беріс жасап, бар қажеттіліктерімізді өтеп жатырмыз.
Бірақ, біздің мемлекетіміз әлемдік коммуникацияда нені алып, нені беру
керек екендігін анықтай ала ма? Бізде мәдени талғам, таңдау деңгейі қандай
дәрежеде? Яғни, біз коммуникацияға түсудің мәдениетін білеміз бе?
Осындай сұрақтарға келгенде, кез келгеніміз жауаптан тосыларымыз сөзсіз.
Себебі, біздің мемлекетте мұндай мәселені қарастырып, реттеп отыратын бірде-
бір ұйым жоқ.
Жалпы, мәдениет дегенде, біз, алдымен тілімізді, ділімізді, дінімізді
ойлаймыз. Содан кейін орта, қоғам, заман деген түсініктер қалыптасады. Осы
арада айта кетелік, Мәдениет деген сөздің мағынасы не, ол қайдан шыққан?
Мәдениет латынның cultus сөзінен шыққан, қастерлеу, қадірлеу, бағалау
деген мағынаны береді. Ең бағалы, идеал нәрсені култь деп атайтынымыз
сондықтан. Орыстың ғұламасы Достоевский болса: Ешбір күнә жасамаған
сәбидің бір тамшы көз жасына қазіргі мақсат, идея, мәдениет, өркениет деп
жүрген нәрселердің біреуі де татымайды деген, себебі бүгінде мәдениет
сөзі өз мағынасын жоғалтқан. Өйткені ертедегі бағалы, қастерлі болған
ұғымдар бүгінде басқа формаға ауысты. Мәселен, бай шенеунік − мәдениетті,
оқыған адам − мәдениетті, қала тұрғыны − мәдениетті. т.б.
Ал, жапондар XVI-XIX ғасыр-лар аралығында ешқандай елмен қарым-қатынасқа
түспей, 300 жыл бойы өздерінің салт-дәстүрін, жапондық рухын барынша
сіңіріп алды. Әрбір жапондық ұлттық рухын өз мәдениетінің ең жоғарғы сатысы
деп біледі. Осылай әлемдік мәдени коммуникацияға түскендіктен, олар қазіргі
күнде өзге елдердің тек техникасын ғана алып отыр. Егер технологиясын алса,
онымен бірге сол елдің психологиясы да бірге енетінін жапон халқы жақсы
біледі. Сондықтан ең алдымен баяғыдан қалған салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпын
бүгінде де сол қаймағы бұзылмаған таза күйде сақтап келеді.
Ал қазақ ұғымындағы мәде-ниеттің көрінісі қандай болған? Ертеден-ақ ата-
бабамыздың, ең алдымен, табиғатты қадірлеген. Біреумен қарым-қатынасқа
түсуде, алдымен оның тегін, шыққан жерін сұраған. Тегін білмеген тексіз,
жеті атасын білмеген жетесіздерді адам қатарына санамаған, олармен
араласпаған. Сондықтан да қазақ өзгелермен араласудан бұрын өзін тануды,
тегін зерттеуді бірінші орынға қойған. Коммуникация мәдениеті осындай
болған.
Ал қазір ше? Біз үшін не нәрсе бағалы, құнды, яғни қазіргі мәдениетіміз
қандай? Және ол коммуникацияда қалай көрінуде? Бүгінде біз тек,
интерпретатор, яғни қабылдаушы мемлекетке айналдық. Бірақ біз қабылдау
кезінде оның тегі, түбі қайда жатыр, оны тексеріп жатпаймыз, яғни бізде
талдау мәдениеті жоқ. Ненің бізге қажет, ненің қажет емес екенін әлі күнге
білмей келеміз, яғни бағалау мәдениеті жоқ. Оның түбі қайда апарарын да
ойланып жатпаймыз, яғни қорыту мәдениеті де бізде жоқ. Бізде тек қабылдау
мәдениеті бар. Осының кесірінен біз ата-бабамыз үшін мәдениеттің көрінісі
болған асыл қасиеттерімізден қол үзіп қалдық. Біздің мәдениетіміз
жапондықтар секілді салтымыз ба, француздар секілді сұлулығымыз ба, әлде
американдықтар секілді демократияшылдығымыз ба, анықтау қиын.
Жалпы, әлемдік мәдени коммуникация, негізінен, екі нәрсені талап етеді:
ақпарат және насихат. Ақпарат арқылы сол ел туралы, немесе оның шығарған
кез-келген туындысы туралы мәлімет алынады. Бірақ оның түбінде сол туынды
арқылы бір нәрсені насихаттау идеясы міндетті түрде жатады. Кез-келген
мемлекет мәдени коммуникацияға түскенде, осы мақсатты алға қояды. Ал біздің
мәдени коммуникациядағы ұстанымымыз не болу керек деген сұрақ барлығымыздың
көкейімізде тұрары сөзсіз.
Мәдени коммуникация дегеніміз, данышпан ақын Абай тілімен айтқанда − базар.
Базарға, қарап тұрсам,
әркім барар,
Іздегені не болса,
сол табылар.
Біреу астық алады,
біреу − маржан,
Әркімге бірдей нәрсе
бермес базар.
Осы алып базардың саудасына түскен мемлекеттермен иық тіресіп, тең
дәрежеде болу үшін:
Бір кісі емес, жазғаным,
жалпақ жұрт қой,
Шамданбай-ақ, шырақтар,
ұқсаң жарар.
Ит маржанды не қылсын
деген сөз бар,
Сәулесі бар жігіттер бір ойланар, − деген ақыл сөзін негізгі қағида етіп
ұстанып, мәдени коммуникация базарында тек маржанды таңдап алатын ... жалғасы
Жалпы, коммуникация дегеніміз біреумен қарым-қатынасқа түсу, байланыс жасау
деген ұғымды беретіні белгілі. Ал, мәдени коммуникация бір мемлекеттің өзге
мемлекеттермен жан-жақты қарым-қатынасын айқындайды. Бүгінгі ғылымның,
ақпарат пен техниканың барынша дамыған заманында бір елдің басқалармен
коммуникацияға түспей өмір сүруі – тіпті, мүмкін емес жағдай. Осы қағидамен
біздің алпауыт мемлекеттердің ортасында орналасқан Қазақстан да, шүкір
дейік, бүгінде қатардан қалыспай, сол мемлекеттермен еркін коммуникацияға
түсіп, теке тіресіп келе жатыр. Ол халықтардың жасаған бүкіл мәдени
туындыларының барлығын (тұрмыстық, рухани) өз игілігімізге жұмсап келеміз:
өнері мен әдебиетін барынша сіңіріп, қабылдап жатырмыз; көлігі, киім-
кешегі, тамағы, техникалық заттары халқымызға аянбай қызмет етуде. Осының
арқасында соңғы жылдарда еліміздің саяси, экономикалық, әлеуметтік және
мәдени дамуы жоғары көрсеткіштерге жеткенін білеміз.Бір қарағанда, қалыпты
жағдай. Күнделікті алыс-беріс жасап, бар қажеттіліктерімізді өтеп жатырмыз.
Бірақ, біздің мемлекетіміз әлемдік коммуникацияда нені алып, нені беру
керек екендігін анықтай ала ма? Бізде мәдени талғам, таңдау деңгейі қандай
дәрежеде? Яғни, біз коммуникацияға түсудің мәдениетін білеміз бе?
Осындай сұрақтарға келгенде, кез келгеніміз жауаптан тосыларымыз сөзсіз.
Себебі, біздің мемлекетте мұндай мәселені қарастырып, реттеп отыратын бірде-
бір ұйым жоқ.
Жалпы, мәдениет дегенде, біз, алдымен тілімізді, ділімізді, дінімізді
ойлаймыз. Содан кейін орта, қоғам, заман деген түсініктер қалыптасады. Осы
арада айта кетелік, Мәдениет деген сөздің мағынасы не, ол қайдан шыққан?
Мәдениет латынның cultus сөзінен шыққан, қастерлеу, қадірлеу, бағалау
деген мағынаны береді. Ең бағалы, идеал нәрсені култь деп атайтынымыз
сондықтан. Орыстың ғұламасы Достоевский болса: Ешбір күнә жасамаған
сәбидің бір тамшы көз жасына қазіргі мақсат, идея, мәдениет, өркениет деп
жүрген нәрселердің біреуі де татымайды деген, себебі бүгінде мәдениет
сөзі өз мағынасын жоғалтқан. Өйткені ертедегі бағалы, қастерлі болған
ұғымдар бүгінде басқа формаға ауысты. Мәселен, бай шенеунік − мәдениетті,
оқыған адам − мәдениетті, қала тұрғыны − мәдениетті. т.б.
Ал, жапондар XVI-XIX ғасыр-лар аралығында ешқандай елмен қарым-қатынасқа
түспей, 300 жыл бойы өздерінің салт-дәстүрін, жапондық рухын барынша
сіңіріп алды. Әрбір жапондық ұлттық рухын өз мәдениетінің ең жоғарғы сатысы
деп біледі. Осылай әлемдік мәдени коммуникацияға түскендіктен, олар қазіргі
күнде өзге елдердің тек техникасын ғана алып отыр. Егер технологиясын алса,
онымен бірге сол елдің психологиясы да бірге енетінін жапон халқы жақсы
біледі. Сондықтан ең алдымен баяғыдан қалған салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпын
бүгінде де сол қаймағы бұзылмаған таза күйде сақтап келеді.
Ал қазақ ұғымындағы мәде-ниеттің көрінісі қандай болған? Ертеден-ақ ата-
бабамыздың, ең алдымен, табиғатты қадірлеген. Біреумен қарым-қатынасқа
түсуде, алдымен оның тегін, шыққан жерін сұраған. Тегін білмеген тексіз,
жеті атасын білмеген жетесіздерді адам қатарына санамаған, олармен
араласпаған. Сондықтан да қазақ өзгелермен араласудан бұрын өзін тануды,
тегін зерттеуді бірінші орынға қойған. Коммуникация мәдениеті осындай
болған.
Ал қазір ше? Біз үшін не нәрсе бағалы, құнды, яғни қазіргі мәдениетіміз
қандай? Және ол коммуникацияда қалай көрінуде? Бүгінде біз тек,
интерпретатор, яғни қабылдаушы мемлекетке айналдық. Бірақ біз қабылдау
кезінде оның тегі, түбі қайда жатыр, оны тексеріп жатпаймыз, яғни бізде
талдау мәдениеті жоқ. Ненің бізге қажет, ненің қажет емес екенін әлі күнге
білмей келеміз, яғни бағалау мәдениеті жоқ. Оның түбі қайда апарарын да
ойланып жатпаймыз, яғни қорыту мәдениеті де бізде жоқ. Бізде тек қабылдау
мәдениеті бар. Осының кесірінен біз ата-бабамыз үшін мәдениеттің көрінісі
болған асыл қасиеттерімізден қол үзіп қалдық. Біздің мәдениетіміз
жапондықтар секілді салтымыз ба, француздар секілді сұлулығымыз ба, әлде
американдықтар секілді демократияшылдығымыз ба, анықтау қиын.
Жалпы, әлемдік мәдени коммуникация, негізінен, екі нәрсені талап етеді:
ақпарат және насихат. Ақпарат арқылы сол ел туралы, немесе оның шығарған
кез-келген туындысы туралы мәлімет алынады. Бірақ оның түбінде сол туынды
арқылы бір нәрсені насихаттау идеясы міндетті түрде жатады. Кез-келген
мемлекет мәдени коммуникацияға түскенде, осы мақсатты алға қояды. Ал біздің
мәдени коммуникациядағы ұстанымымыз не болу керек деген сұрақ барлығымыздың
көкейімізде тұрары сөзсіз.
Мәдени коммуникация дегеніміз, данышпан ақын Абай тілімен айтқанда − базар.
Базарға, қарап тұрсам,
әркім барар,
Іздегені не болса,
сол табылар.
Біреу астық алады,
біреу − маржан,
Әркімге бірдей нәрсе
бермес базар.
Осы алып базардың саудасына түскен мемлекеттермен иық тіресіп, тең
дәрежеде болу үшін:
Бір кісі емес, жазғаным,
жалпақ жұрт қой,
Шамданбай-ақ, шырақтар,
ұқсаң жарар.
Ит маржанды не қылсын
деген сөз бар,
Сәулесі бар жігіттер бір ойланар, − деген ақыл сөзін негізгі қағида етіп
ұстанып, мәдени коммуникация базарында тек маржанды таңдап алатын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz