Қазақстандағы шаңғы туризмі

Жоспар
Кіріспе

1) Шаңғы туризмі
2) Шаңғы жорығын ұйымдастыру
3) Шаңғы жорығындағы кедергілер
4) Шаңғы туризмінің тактикасының маңызды элементтері
5) Tау шаңғысы спорты
6) Шаңғы жарыстары спорты

Белсенді туризмнің ең күрделі түрлерінің бірі – шаңғы туризмі. Ол елімізде жыл өткен сайын кең қанат жайып, дамып келеді. Шаңғы және таулы аймақтғы шаңғы тебу тәсілін жіті меңгеру қажеттігі, жұқа, қалың қарларда жүрудің қиындығы кейбір қауіптің бары (температураның төмендігі, боран және т.б.) саяхатқа қатысушыларға дене тәрбиесі мәдениеті талаптарын арттыруды жүктейді.Шаңғымен саяхат жорығы кей қиындықтарға қарамастан өзінің қайталанбас тамашалығымен есте қалып, оған қатысушылардың дене құрылысын шынықтыруда зор маңызға ие болады.Шаңғы туризмі қыс кезінде,белгілі бір қар жамылғысының қалыңдығына байланысты өткізілетін,өзіндік ерекшеліктеріне байланысты құрал-жабдықтары ( примус,пеш,шаңғы т.б.) және қонақ жайлары (бивуак,қар үйшіктері,тұрғын мекен жайлар т.б.) бар жорықтарға байланысты жұмыстар тобы.Климаттың,ауа-райының әр түрлі жағдайында жорықтар өткізіледі.Шаңғы туризмі бойынша жорықтар жазық жерлерде және таулы аудандарда қар жамылғысы тұрақты аймақтарда таралған.

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Шаңғы туризмі
Белсенді туризмнің ең күрделі түрлерінің бірі - шаңғы туризмі. Ол елімізде жыл өткен сайын кең қанат жайып, дамып келеді. Шаңғы және таулы аймақтғы шаңғы тебу тәсілін жіті меңгеру қажеттігі, жұқа, қалың қарларда жүрудің қиындығы кейбір қауіптің бары (температураның төмендігі, боран және т.б.) саяхатқа қатысушыларға дене тәрбиесі мәдениеті талаптарын арттыруды жүктейді.Шаңғымен саяхат жорығы кей қиындықтарға қарамастан өзінің қайталанбас тамашалығымен есте қалып, оған қатысушылардың дене құрылысын шынықтыруда зор маңызға ие болады.Шаңғы туризмі қыс кезінде,белгілі бір қар жамылғысының қалыңдығына байланысты өткізілетін,өзіндік ерекшеліктеріне байланысты құрал-жабдықтары ( примус,пеш,шаңғы т.б.) және қонақ жайлары (бивуак,қар үйшіктері,тұрғын мекен жайлар т.б.) бар жорықтарға байланысты жұмыстар тобы.Климаттың,ауа-райының әр түрлі жағдайында жорықтар өткізіледі.Шаңғы туризмі бойынша жорықтар жазық жерлерде және таулы аудандарда қар жамылғысы тұрақты аймақтарда таралған.

Тау туристері

Тау туристері демалуда
Шаңғы туризміне қатысушылардың басты кедергілері: қар жауып тұрған кездегі қозғалыс (әсіресе қары борпылдақ, жұмсақ ормандарда), биік, ұйлыға өскен бұталар, мұзы жақсы қатпаған өзендер, жоғары немесе төмен түсуге мәжбүр ететін биік қия, жоталар.
Шаңғы жорықтары кезінде қатысушылардың физикалық дайындығы мен жасына байланысты түсетін күштің сәйкес келу қажеттілігін есте сақтау қажет. Ересек туристер үшін күндізгі жүру күніне 25-30км құрайды. Бұндай жүруді жаттыққан топ аса күш жұмсаусыз, үнемі жаттығусыз орындайды, әсіресе, көпкүнді жорықтарда, бұндай жолды жүру қиын.Мектеп оқушыларымен жорықтарды ұйымдастыру кезінде дала жағдайында түнеуді жоспарлауға рұқсат етілмейді. Жаңадан үйреніп жүрген ересек адамдар үшін де бұндай түнеуді ұйымдастырмаған дұрыс болады
Шаңғы жорығын ұйымдастыру
Шаңғы жорығының ерекшeлігі ,біріншіден, қозғалыс құралы ретінде қолданылады,екіншіден,дене шынықтыру,спорттық құрал түріне жатады.
* Шаңғы жорықтарын ұйымдастырғанда топты екіге бөледі.
1.енді үйренушілер тобы;
2.шаңғыны толық меңгерген адамдар; Бірінші топ үшін шаңғы түрлері ерекшелік қолдану тәсілдері керергілерден өту таулы аймаққа арналған түрі болады. Шаңғышылардың аяқты бекіту орындары әр түрлі болып келеді:арнайы ботинкалармен шығатын шаңғылар,тек бекіту орны бар шаңғылар бар.Шаңғы жорықтарының танымдық ерекшелігі сол,ол кез-келген жастағы адамдарға ұйымдастырылуы мүмкін.
* Шаңғы трассаларын 3-ке бөліп қарастыруға болады:

Тау жолы
1.Үйренуші мен балаларға арналған;
2.Әуесқойларға арналған;
3.Спорт шеберлеріне арналған.
Шаңғы жорығындағы кедергілер
Шаңғы жорығында өзіне тән табиғи кедергілер жіктеледі. Осындай кедергілерге жарлар мен жыралар,шұңқырлар мен шұңғымалар,тастар мен жартастар,өсімдіктер дүниесі,қураған ағаштар және құрылыс қалдықтары.Шаңғымен қозғалу кезінде кездескен кедергілерден өтудің әр түрлі тәсілдері бар.Бұл тәсілдерді шаңғышы толық меңгеруі қажет.Ал,шаңғы қозғалысы дене қимылына тәуелді.Сондықтан шаңғы жорығы дене тәрбиесін қажет етеді.Өйткені шаңғыда бұрылу,тежелу,қозғалысқа келтіру дене қозғалысы арқылы жүзеге асырылады.Шаңғыға тұрғаннан кейін оны қозғалысқа келтіру,шаңғы таяқшасының көмегімен адымдап жүру,сырғанау тәсілі пайда болады, ал шаңғымен жүру дене нің толық бұрылуымен ерекшеленеді.Шаңғымен шұңғымалардан және бөренелерден өту кезінде салмақ шаңғының ортасына түседі.Шаңғымен беткейге көтерілудің әр түрлі тәсілдері бар.Бұл беткейдің көлбеулігіне байланысты.Егер беткей 15-20 градус шамасында болатын болса,оған таяқша көмегімен адымдап,жылжып көтерілуге болады.20-30 градус шамасындағы биікке жартылай демалып,одан рі мүмкін болмаған жағдайда шаңғыны шешу керек.Шаңғы жорықтары қыс айларында адамдарды ынталандыратын жорық түрі болған соң,оның ұйымдастырушылық тәсіліне көп мән беріледі[2].
Шаңғы туризмінің тактикасының маңызды элементтері
Шаңғы туризмінің тактикасының маңызды элементтері қатарына: маршруттың дұрыс түрін таңдау; сол маршрут бойынша болатын қиын жол учаскелерін бөліп, қарастыру;жорықты жүріп өту графигін құрастыру және де қиын учаскелерді қауіпсід түрде өту үшін таңдаулы уақытты таңдау; лавина болатын жерлер мен қауіпті, экстремальды жерлерді өту барысында коллективті жұмысты ұйымдастыру. Дәстүрлі жорықтармен қатар ( ақпан, наурыз және сәуірдің басы), күзгі және көктемгі маусымаралық жорықтар ( елдің солтүстік аудандарындағы маршруттарға сәйкес), сонымен қатар поляр түні ( Полярлы маршруттар бойынша) ұйымдастырылады. Мұндай жорықтар барысында туристер өте жақсы деңгейдегі дайындықта болуылары қажет[3].
Бұл спорт түрі Австрия, Швейцария, Франция, Италия, Германия, АҚШ, Канада, Норвегия, Швецияда дамыған. Шымбұлақты қайта құрғаннан кейін Қазақстан тау шаңғы спорты шұғыл түрде дамиды деген үмітте. Қазіргі уақытта Шымбұлақта трассалардың жалпы созылмалығы 6 км-ден орташа алғанда екі есе өсті. Көп шоғырланған жерлерде сырғанау аймағы 10-20 есе үлкейтілді. Тау шаңғы трассалары Халықаралық тау шаңғы спорты федерациясының барлық стандарттарына сай. Тау шаңғы трассаларында қар зеңбіректері құрылған, аспалы жолдарды ауыстыру жұмыстары жүріп жатыр. Қарлытау мұздығына дейін шаңғы трассаларын жіберу жоспарланып жатыр. Осыдан кейін Шымбұлақ трассалардың созылмалығы бойынша әлемдік курортармен теңеседі. Бұдан басқа, қонақүй қайта құрылды, спа орталығы, мейрамханалар мен бутиктер салынды. Барлық жұмыстар 2011 жылғы Азия ойындары басталмай-ақ бітеді. Мұнда әлемдік деңгейдегі ең беделді жарыстарды өткізуге қажетті уақытты өлшеудің қазіргі жүйелері, ақпараттық табло пайда болады. Шымбұлақта тау шаңғысы және сноуборд халықаралық мектебі ашылады. 2000 көлікке арналған жерасты көлік тұрағы мен Медеуден Шымбұлаққа дейінгі созылмалығы 4,5 км тұратын ең озық аспалы жол жұмыс істей бастайды. Жаңа гондолды сызық бойынша тау шаңғы трассаларына көтерілу 15 минутқа жуық уақытты алатын болады. Гондолда 115 кабиналар болады, оның жылдамдығы - секундына 5 метр, өткізу қабілеті - сағатына 2000 адам. Концепция Медеуден Шымбұлаққа дейінгі гондолды жол, сондай-ақ Шымбұлақтың өзіндегі аспалы жолдар біртұтас жүйе құрап, тау шаңғышылары мен туристтер курортың ең жоғарғы нүктесі - Талғар асуына 35 минут ішінде жете алатындай етіп құрылды.
Азия ойындарынан кейін Қазақстанның әлем туризмі картасында лайықты орын алу мен Австрия мен Швеция танымал тау шаңғы курортарымен бәсекеге түсу мүмкіндігі туады. Шымбұлақты қайта құру Қазақстанға келетін туристтер санын арттыруға, біздің спортшыларды түрлі жарыстарға жақсырақ дайындауға мүмкіндік береді.
Шымбұлақ - Алматы маңындағы Іле Алатауы шатқалының 2510 метр биіктігінде орын тепкен тау-шаңғылық курорты. Талғар асуының бөктеріндегі бұл спорттық кешен 1954 жылдан бастап тау шаңғысы спортшыларының сүйікті орнына айналған. Алғашқыда бұл кешен кеңес тау шаңғышыларының олимпиадаға дайындық базасы ретінде құрылған. Жарыс жолының ені 25 метр, еңістігі 11-29 градустардың аралығында, сондықтан шаңғышылардың ең жақсы жылдамдық көрсетуіне қолайлы. Техникалық сипаттамасы жағынан Еуропаның ең жақсы жарыс жолдарынан кем емес, көп жағдайда (қарының сырғанақтық сапасы бойынша) олардан артық. Кешенді жаңа жөндеу бойынша жалпы ұзындығы 6 шақырымнан екі есеге ұзартылды. Ал ені ең негізгі бөліктерінде 10-20 есеге кеңейтілген. Тау шаңғы трассаларының бойына қар зеңбіректері орнатылған, аспалы жолдардың болат арқандары жаңартылған. Алдағы күндері шаңғы жолдарын Қарлытау мұздығына дейін ұзарту көзделген. Осы шаралар іске асқаннан кейін шаңғы трассасының ұзындығы бойынша Шымбұлақ әлемдік жетекші курорттарымен теңесетін болды. Сондай-ақ, қонақ үйлер қайта жасақталып, мейрамханалар мен дүңгіршектер, боулинг, спа-орталықтар құрылады. Осы жұмыстардың барлығы 2011 жылғы Азия ойындарының қарсаңында аяқталмақ.

Шымбұлақ
Сонымен бірге мұнда соңғы үлгідегі уақыт өлшейтін құралдар, әлемдік жоғары деңгейдегі жарыстарды өткізуге лайықты ақпараттық көрсеткіштер қойылады. Тау шаңғысы мен сноубордтың халықаралық мектептері бой көтермек. 2000 автокөлікке арналған жерасты автопаркингтер, Медеу мен Шымбұлақ арасында жүретін 4,5 шақырымдық аспалы жолдар салынған. Осы жолдар арқылы тау шаңғысы кешеніне он бес минутта көтерілуге болады. Болат арқандарға секундына 5 метр жылдамдықпен жүретін 115 кабина орнатылады, яғни, олар бір сағатта 2000 адамды тауға көтермек. Курортқа балаларын алып келетін туристерге ыңғайлы болу үшін, бэби-лифт - көтергіші бар балалар алаңы да жасалып қойылған. 2510 метр биіктікке орналасқан бұл кешеннен таудың кереметтей көріністері, жұмсақ климаты мен шуағы мол күндерінің көп болуы, қар қабатының ұзақ уақыт жатуы (желтоқсан мен сәуір аралығында) - бұл жерге туристер мен тау шаңғы спорты әуесқойларының легін өзіне баурап тартатын болады. Мұнда демалыстың басқа түрінен гөрі, айдындай тайғанақ мұз жолдарын қалайтын шаңғышылар, шеберліктерімен деміңді ішіңе алып таң қалдыратын, экстримальді секіретін және қилы бұрылыстар жасап түсетін батыл сноубордшылар келеді. Сөйтіп, Шымбұлақ қараша - мамыр аралығында шаңғы жарыстарын өткізетін, шаңғы тебетін мекенге айналса, жаз айларында қар жамылғысы бар тауларды тамашалайтын, туристер көп келетін, қалалықтар дем алатын тамаша орынға айналмақ.

"Табаган" спорттық сауықтыру кешені Алматы облысының Талғар ауданына жақын ұлттық табиғи қорықта орналасқан. Алматы шекарасынан 17 шақырым қашықтықта, ауданы - 55 гектар. Ең биік нүктесі теңiз деңгейiнен 1650 метр шамасында.
Табаган қыстыгүнi тау шаңғы, сноуборд және коньки тебуге болатын үлкен думанды орынға айналады. Трассалардың орташа ұзындығы - 1800 метр. Ал жаз маусымына ашық аспан аясында тау туризмін ұйымдастыруға, квадроциклмен, тау велосипедімен өткізуге таптырмайтын жер.

Австриялық компания Қазақстандағы тау шаңғы туризмін жандандыруға көмектеседі
Ағымдағы жылдың 27 ақпаны - 2 наурыз аралығында елімізге тау шаңғысы туризмі бойынша мамандандырылған Австрииялық компания басшылары ресми сапармен келуде.
Бізде - тау шаңғысы саласы бойынша ынтымақтастық әріптестікті кеңейтуге деген үлкен жоспарымыз бар және сіздердің елдеріңізде үлкен спорттық шаралар өткізуге ниеттеміз. Сондықтан да бұл сапарды австриялық компаниялардың тау шаңғысы саласындағы жетекші мамандарымен құралған делегаттармен арнайы ұйымдастырдық,-дейді семинарда Қазақстан, Тәжікстан,Түркіменстандағы сауда бөлімі мен коммерциялық атташе басшысы Михаэль Мюллер.
Австрия бизнесмендерінен құралған делегация жақында ғана Алматыға келіп Шымбұлақта болып қайты.Қонақтар бұл спорттық нысанға жоғары баға берді.
Айта кетейік тау шаңғысы саласындағы Австриялық компания әлем бойынша ең мықты дамыған тау шаңғы инфроқұрылы.Жаңа замнғы Австрия тау шаңғысы курортымен шаңғы спорттарымен кеңінен дамыған ел.
1.Tау шаңғысы спорты
Арнайы трассалар арқылы таудан түсуді қамтитын шаңғы спорт түрінің бірі. Австрия, Швейцария, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.