Қасқелен өзеніндегі су алу торабы


МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
Қасқелен өзеніндегі су алу торабы 1
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1 . Қасқелен өзеніндегі су алғыш тораптың жоғарғы бьефінің гидравликалық есептеулері 4
2 . Магистральды каналдың негізгі гидравликалық есептеулері 10
3 . Су қабылдағыштың есептеулері 13
4 . Қасқелен өзеніндегі су алу торабының қалқанды су өткізгіш бөгетінің есептеулері 14
ҚОРЫТЫНДЫ 16
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 17
1. Қасқелен өзеніндегі су алу торабының жоғарғы бьефінің гидравликалық есептеулері
Каналдың көлденең қимасы белгілі еңістікте белгіленген су өтімін қамтамасыз ететіндей және кішігірім ауданды болуы керек. Каналдардағы су деңгейлері бірінен-бірі жоғары болыа отырады. Ең кіші каналдардағы (уақытша канал) су деңгейі суғармалы жерден 5-10см жоғары, ал танап каналындағы су деңгейі уақытша арықтағы су деңгейінен 10-15см биік болуы керек. Үлкен каналдардың екі жағынан ауыл шаруашылық механизмдері жүріп тұратын ені 1-3метрлі жол болады.
Каналдың әр түрлі көлденең қимасы болады: трапеция-кәдімгі жер каналы; парабола-астау каналдар; тікбұрышты-темірбетон блоктардан салынған каналдар; үшбұрышты-арық қазғышпен тартылған уақытша арық, дөңгелек құбырдан салынған каналдар.
Жер бетінің еңістігіне қарай каналдың әр түрі болады: үйінді канал; жартылай үйме, жартылай қазылған және толығымен қазылған және бір жағы қазылып бір жағы үйме каналдар. Мұның ішінде үйме каналы ең қауіпті болады. Топырақты сапалы түрде үймесе, су каналды опырып бұзып кетуі ықтимал.
Канал көрсеткіштерін гидравликалық есептеу арқылы белгілеп анықтайды. Каналды есептеу:
1. Каналдың таза су өтімі. Арнаның ( ағыстың ) көлденең қимасы арқылы белгілі мерзімде ағып өткен судың көлемін су өтімі деп айтады. Ірі су көздері - өзендер, каналдар үшін су өтімі секундына текше метрмен ( ), ал кішігірім су көздері - бастаулар, бұлақтар, жылғалар үшін - секундына литрмен ( ) өлшенеді.
Су өтімі негізінен қарастырылып отырған өзеннің ағындысының режимін анықтайды, себебі ағын судың көлемінің өзгеруіне байланысты судың деңгейі, ағыс жылдамдығы, тереңдігі және ұзына бойы еңістігі де өзгереді. Гидрологиялық режимнің әр түрлі фазаларында өлшенген су өтімдері, белгілі бір уақыт аралығы үшін су ағындысының көлемін есептеуге негіз болады. Гидрологиялық ғимараттарды жобалау, құру және пайдалану кезінде су ағындысын есептеу ең негізгі элемент болып табылады. Су өтімі формуласы:
, м 3 /сек (1)
Мұндағы:
каналдың көлденең қимасының ауданы, ;
гидравликалық радиус, м;
жылдамдық коэффициент;
еңістік.
2. Ағынның көлемі - көлденең қима арқылы белгілі бір уақыт аралығында (бір жылда, айда, тәулікте) ағып өткен су мөлшері; текше километр немесе текше метрмен өлшенеді:
, км 2 (2)
Мұндағы:
в -каналдың түп жағының ені, м;
m- канал қабырғасының көлбеуі;
каналдағы су деңгейі, м.
Жылдамдық коэффициентін келесі формула көмегімен анықтаймыз:
(3)
Мұндағы:
гидравликалық радиус, м;
n- өзен беткейінің кедір-бұдырлық коэффициенті, n=0, 02-0, 03;
Менің жағдайымда n=0, 03 (таулы аймақтар үшін) тең.
Ал гидравликалық радиусты келесі формуламен табамыз:
(4)
Мұндағы:
каналдың көлденең қимасының ауданы, ;
каналдың суланған периметрі, м.
Каналдың суланған (ылғалданған) периметрін мына формула арқылы анықтаймыз:
, м (5)
Мұндағы:
в -каналдың түп жағының ені, м;
m- канал қабырғасының көлбеуі;
каналдағы су деңгейі, м.
3. Ағыстың жылдамдығы деп су тамшыларының белгілі бір уақытта өткен жолын айтамыз; жылдамдық су тамшысының бір секундте өтетін жолымен өлшенеді:
, м/сек (6)
Мұндағы:
су өтімі, ;
каналдың көлденең қимасының ауданы, .
Өзен түбінің енін мына формула арқылы табуға болады:
, м (7)
Мұндағы:
в-өзен түбінің ені, м;
В-өзен бетінің ені, м;
m- канал қабырғасының көлбеуі;
каналдағы су деңгейі, м.
h=
Гидравликалық есептеулерді ең кіші каналдан бастау керек. Есептеу алдында каналдың мынадай көрсеткіштері белгілі болуы керек: су өтімі, еңістік және топырақ бедері коэффициенті. Осыларға сүйене отырып, каналдағы судың деңгейін және канал түбінің енін табады. Одан соң ең кіші және өте көп су өтімін жібергендегі каналдағы су деңгейін анықтайды.
Менің жұмысымда Қасқелен өзенінің жоғарғы бьефінің гидравликалық есептеулері келесідей болады:
ҚТД=78, 7м, ТБ=76, 7м
h=78, 7 - 76, 7 =2м
В=7м
i=0, 0364
m=1, 5
в=7 - 2*1, 5*2=1м
2*(1+1, 5*2) =8
1+2*2* = 8, 2 м
Тура осы жолмен келесі әр түрлі тереңдіктегі гидравликалық есептеулерді жүргіземіз және сол есептеудерді төменгі 3-кестеге енгіземіз.
3-кесте. Негізгі су алып келуші өзен арнасының гидравликалық есептеулері
Сондай-ақ осы 3-кесте мәліметтерін негізге ала отырып, негізгі су алып кетуші өзен арнасының гидравликалық есептеулері графигін тұрғызамыз (2-сурет) .
2. Магистральды каналдың негізгі гидравликалық есептеулері
Менің есептеуімде Қасқелен өзенінде бір су алу магистралі жобаланған. Жоғарғы бьефтің есептеулері сияқты магистральды каналдың гидравликалық есептеулерін шығарамыз.
Берілгені:
n=0, 0 2
i= 0, 0 2
ҚТД =78, 0м,
В=4м
m=1, 5
Осы мәліметтерді негізге ала отырып гидравликалық есептеулерді жүргіземіз.
h= 78, 0 -77, 0=1 м
= 4 - 2*1, 5*1 = 1 м
= 1*(1+1, 5*1) = 2, 5
= 1+2*1* = 4, 6м
= = 0, 54м
= = 45, 5
= 2, 5*45, 5* = 11, 38
=
Жоғарыдағы есептеулерді ескере отырып, қалған есептеулерді 4-кестеге енгіземіз.
4-кесте. Магистральды каналдың гидравликалық есептеулері
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz