Алматы ауасының ластану деңгейі

1 Алматы ауасының ластану деңгейі
2 Қаланың ауасы

1. Атагельдиев О. Б. «Экология, тарих, өлкетану, математика, ағылшын тілі» Алматы, 2005 ж. 222 бет
2. Аяужан Бүркітбаева, «Ақ отау» Жас Алаш №101, 24 тамыз, 2002 жыл
3. Н.Р. Күнқожаев «Адамтану» «Денсаулық» журналы №4, 2001 жыл 1999, 27-40 беттер
4. В. И . Коробкин , Л. В . Передельский 527 бет «Экология»
5. Болысбекова Г. Ж. « Қаламыздың ауасын қайтсек тазартамыз ? » «Атамекен» № 27 16 қыркүйек 2005 жыл .

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазір Алматы ауасының ластану деңгейі өте жоғары (АЛИ – 13,1) болып
отыр. Тұрақты жылу көздері, соның ішінде АПК – ға қарасты ЖЭС – 1 8253
тонна зиянды зат бөліп шығарады. Бөлінген заттар ауада химиялық
реакцияға түсіп , бұрынғыдан да қауіпті жаңа қосылыстар түзеді. Егер
ауа азотпен , күкірт тотықтарымен ластанса, адамның тыныс алу жүйелеріне,
көздің қабықшасына әсер етеді, өкпе ауруына ұшыратады. Өсімдіктердің
жапырақтарында жүретін фотосинтезді тежейді. Ал , көміртегі тотығы қанның
құрамын бұзады және жүйелеріне зиянды әсер етеді , қан арқылы оттегінің
ағзаға тарауына бөгет жасайды.
Алматы қаласы үлкен шұңқырда орналасқандықтан, ауаның алмасуы – сирек
құбылыс. Өндірістің шығаратын газ тәріздес лас заттарын бөлу немесе олардың
мөлшерін азайту үшін әртүрлі химиялық немесе физикалық әдістерді
пайдалануға болады. Органикалық отындардың ішінде ауаны көп ластайтыны –
тас көмір, ал , газды пайдаланғанда , ауа ластанбайды. Сондықтан , отынның
таза түрін , табиғи және жасанды газды , электр энергиясын, биогазды
пайдаланған жөн. Қаладағы және қаланың айналасындағы тас көмірмен
жағылатын өндіріс орындары мен тұрақты жылу жүйелерін , мекемелер мен
шағын кісіпорындарды жаппай табиғи газға көшіру керек. Брлық жеңіл ,
жүк және жолаушы таситын көліктерді де газға көшірген тиімді . Ол үшін
қаланың іші мен сыртындағы жанар – жағармай стансаларын жауып, олардың
орнына газ стансаларын орнату қажет.
Тағы бір айта кететін жайт , қала мен қала сыртындағы жайма базарлардың
айналасы лас қоқысқа , әртүрлі тұрмыстық қалдықтарға толы. Осылай ауаның
ластануына жол бермес үшін , әр жер - әр жерде шашылып жатқан қоқысты жинап
, оларды өңдеп , пайдаға асыру керек. Ол үшін шет мемлекеттердің
жобасымен қоқыс өдейтін зауыт салсақ ұтылмаймыз.
Қаланың ауасы таза ма ? Ғаламдық экологиялық апатты аймақтарды екіге
бөліп қарастыруға болады. Біріншісі - әлемдік экологияны улап жатқан Арал
теңізі мен Балқаш көлі сияқты аймақтық табиғи апатты жерлер. Екінші -
өркениеттің тірегі болып отырған қалалардағы зиянды қалдықтардың адамзатқа
әкелген қасіреті.
Қала біткеннің барлығы қара жамылып отырған жоқ , әрине . Ал , сонда
үлкен қалалар экологиялық мәселелерін қалай шешіп жатыр ? 20 миллионнан
астам тұрғыны бар Мехико , 17 миллиондай халық өмір сүретін Тегеран мен
Шанхай , 10-15 миллионның аралығында халқы бар Нью-Йорк , Лос-Анжелес ,
Лондон , Ыстамбұл , Токио мен Мәскеу сияқты қалалар тағы бар . Олардың
қасында аядай Алматының экологиясын айту күлкілі көрінетіндей . Бірақ ,
бізде күлуге шама жоқ . Керісінше , Алматыға қарағанда әлемнің үлкен
қалаларының ауасы таза сияқты. Солай көрінгенмен , бұл қалалардың қоқысы
қора айналып кеткен жоқ.
Мәселен , 90 – жылдардың ортасында Шанхайдың ортасынан ағып жатқан
Сучжоу өзені өлі өзенге айналып, осы қаланың басшысы өзенді Шанхайдың
соры деп атаған екен . Қалалықтар қоршаған ортаны күн сайын 10 мың
тонналық қоқысқа көмсе , 700-ге тарта өндірістік кәсіпорынның қалдықтарыы
Шанхайдың экологиясын нашарлатып – ақ жіберіпті. Қытайлар қарап жата ма?!
Шанхайды әлемдегі ең таза қалалардың біріне айналдыруды мақсат етіп , дереу
көгалдандыруға кіріскен. Мамандар келтірген дәйектерге жүгінсек , жасыл –
желек қала аумағының 35 пайызын алып жатыр. Демек , 17 миллион қала
тұрғынының әрбіріне 9,2 шаршы метрлік көгалдандырылған лаңқай тиеді деген
сөз.
Өткен екі жылда қаланың экологиялық ахуалын жақсарту мақсатындағы
шараларға 1,5 миллиард доллар бөлінген. Былтыр қаланы ішкі жалпы өнімнің 3
пайызы қоршағн ортаны қорғауға жұмсалған. 40 мың такси мен 3 мың
автобусты жанар – жағармайдан газға көшірген. Қоршаған ортаға зиянын
тигізген кәсіпорын болсын , адам болсын , оларға қала басшылығының үкімі
ауыр. 60 мың долларға дейін айып салып , керек десеңіз, түрмеге де
жабады. Айтпақшы , осындай шаралардың арқасында қытайдың қаржы орталығында
– Шанхайды Қала – ұлттық бақша белгісіне лайық деп тапқан . Демек ,
Қытай қалаларының арасында экологиялық мәселелерді шешу жөнінен
бәсекелестік туды деген сөз. Егер Қазақстан қалаларының арасында осындай
көкпардың лағын тастаса, Алматы , Өскемен , Қарағанды сияқты экологиялық
қасіретке қанық қалалардың басшылығы мәселенің мәнісін ертерек түсінер
еді .
Әлемдегі таза қалалардың қатарына Еуропаның қалаларын қосуға болады.
Еуроодақтың экология жөніндегі талаптарыбар, халықаралық экологиялық
ұйымдардың талаптары бар, Еуропа қалаларын баққа айналдырып жатыр десек,
артық емес. Оның үстіне, қала әкімшіліктері қала тұрғындарының өтініштерін
жерде қалдырмайды екен. Мәселен , Германиядғы Майн өзенінің жағасында
орналасқан Франкрут қаласының ауасы тазалығы жағынан тау ауасымен қатарлас.
Онда экологиялық көшелер бар. Кәдімгі тас көшені қопарып тастап, тал
отырғызып, гүл егіп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.