Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау



3.1Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау
3.2 Еңбек қауіпсіздігін сақтау шаралары
3.3 Қоршаған ортаны қорғау
3.4 Атмосфералық ауаны қорғау
3.5 Су ресурстарын қорғау
3.6 Жер ресурстарын қорғау
Қатты қалдықтар: Шлам. Бұрғылау ерітіндісімен жабылған “ылғал шлам” анағұрлым маңызды қатты қалдықтар болып табылады.
Өндірістік қалдықтар: Жұмыс барысында жиналатын қалдықтар ҚР-да төрт топқа болінеді:
1-класс, аса қауіпті (медициналық қалдықтар);
2-класс, қауіпті (қорғасын батареялар, күндіз жарықтандыру түтіктері, бояулар қалдықтары);
3-класс, онша қауіпті емес (бұрғылау ертінділері, марлы шүберектер, метал қалдықтары, кеңсе қалдықтары);
Жер қойнауын ластайтын деңгейді төмендететін шаралар 4-ке бөлінеді:
- ұйымдастырылған шаралар;
- технологиялық шаралар;
- проектілі-конструкциялық шаралар;
- санитарлы-эпидемияға қарсы шаралар;
Ұйымдастырылған шаралар:
Қалдықтармен айналысатын ұйым; Кен орын территориясы бойынша техникалар және авто көліктер қозғалысы мен ұйымы.
Технологиялық шаралар:
Бұрғылау, қондырғыны тасымалдау, техникалық қайта құнарлату кезінде жер бедерінің ластануымен байланысты жұмыстарды жүргізу.
Проектілі-конструкциялық шаралар:
Табиғатты қорғау органдарын бақылайтын игеру жобаларын тексеру және үйлестіру; жер қойнауының ластануының төмендеуіне бағытталған проектілі-конструкциялық шаралар шешімдерін қолайлы таңдау.
Санитарлы-эпидемияға қарсы шаралар:
Тұрмыстық және өндірістік қалдықтарды көметін жерлерді үйлесімді таңдау және ұйымдастыру; аса қауіпті инфекциядан адамдарды эпидемияға қарсы қорғауды қамтамасыз ету.

3. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
3.1Өндірістік қауіпті және зиянды факторларды талдау
Мұнай мен газ өндіру цехының жұмыс істеушілерге әртүрлі метрологиялық
жағдайлардың әсер етуімен байланысты, себебі негізгі өндірістік операциялар
кеңседен тыс жүргізіледі.
Игеріліп жатқан ауданның тым континенттік климаты, суық қысы мен
ыстық және құрғақ жазы, жауын-шашынның аздаған мөлшерімен, буланудың үлкен
көрсеткіштері, қатты желдер мен тәуліктік температураның үлкен
өзгерістерімен сипатталады.
Қауіпті сәттер үлкен қысымды, өрт қауіптілігімен байланысқан мұнайды
дайындау қондырғыларын баптау болып табылады.
Сорап қондырғысы электрлік двигательдерін баптау және жөндеуде
электрлік жарақат алу қауіпті туындайды.
Электрлік жарақат алудың қауіпті жағдайлары кернеуде тұрған электрлік
қондырғының конструктивті металл бөлімдерін ұстағанда туындайды.
Қабат қысымын қалыпты ұстау жүйесінде жұмыс агенттік қабатқа жоғары
қысыммен (15 мПа-ғадейін) және жоғары температурада (70-800с) айдайды.
Сондықтан негізгі көңілді техника қауіпсіздігі жағынан төзімділікке,
беріктілікке және бақылау өлшеу құралдарының, су құбырларының, сорапты және
технологиялық қондырғылардың жылылықты өткізбеу қасиеттеріне бөлеміз.

3.2 Еңбек қауіпсіздігін сақтау шаралары
3.2.1 Өндірістік санитария
Жұмыс орнының метеорологиялық жағдайын станцианарлық және ашық жерде
деп бөлуге болады. Станцианарлық, яғни операторлық күркеде кәсіпшілік
ішіндегі газбен жылыту және ауаны кондиционерлеу үшін БК – 200
конденционерлері қолданылады. Ашық алаңда жұмыс істейтін еңбекшілер тобы
үшін кәсіпшіліктің әр – бір учаскесіндегі административті ғимараттарындағы
орналасқан. Санитарлы тұрмыс бөлмелері қарастырылған. Олардың құрамында душ
бөлмелері, жуынуға арналған бөлмелері, таза және арнайы жұмыс киіміне
арналған киім ілгіш шкафтар т.б. кіреді.
Өндірістік ластанған ағындарды жинау үшін құдықтары бар су жинағыш
арналар және айдау құрылғылары бар қоймалар жасалады. Барлық шұңқыр, қойма
және қазаншұңқырлар қоршалуы қажет.
Қауіпті желілер мен механизмдер (іске қосу батырмасы, айналу
денелері, қоршаулар және т. б.) күлгін, қызыл, алқызыл түске боялады. Бұл
түстер қорғаныс сыпатты әсер тудыратын болып табылады. Жабдықтар адам
көзіне қолайлы және өздеріне ұқыптылық пен абайлылық қатынасын талап ететін
ашық түске боялуы қажет.
3.2.2 Қауіпсіздік техникасы.

Қаражанбас кен орнында мұнайды жинау және дайындау кезінде кәсіпорында
жоғары қысыммен жұмыс істейтін агрегаттар және мұнай газ өткізу құбырлары
кеңінен қолданылады (бет). Бұлар аса қауіпті жабдықтарға жатады. Қауіпті
және бақытсыз жағдайларды болдырмас үшін барлық жұмысшылар мен қызметкерлер
қондырғыларды қауіпсіз өлшеп білуі тиіс. Мұнай –газ өтетін құбырлар мен
аппараттардың қысымын және температурасын бақылап-өлшейтін манометрлер мен
термометр аспаптары қолданылады. Бұл аспаптар 2 жерде қондырылады,яғни
біреуі құбыр басында,ал екіншісі цех ішінде жұмысшы адам компьютерде
бақылап отырады. Осы обьекттерде жұмыс істейтін жұмысшыларға өздігінен
ысырмаларды мөлшер реттеуіштерді (вентиль) құбыр крандарын ашып жабуға тиым
салынады.Өйткені бұл апат жағдайына әкеліп соқтыруы мүмкін.

3.2.2 Электр қауіпсіздігі бойынша жүргізілетін шаралар.
Қуатты тоқты бөлiкте адам жақындаған жағдайда оны тоқтың әсерiмен
ажырату керек, егер оны ол өзi iстей алмаса, босатудың ең сенiмдi тәсiлi
тоқты бөлiктердi өшiру болып табылады.
Егер қондырғысынан қуатты тез ажырату мүмкiн болмаса зақымданғанда
тоқты бөлiктерден тарту қажет. 1000 В дейiнгi қуатты электро қондырғыларда
зақымданушыны оның құрғақ киiмiнен тартуға немесе электро сымын
изомерленген құраммен лақтырып тастауға рұқсат берiледi.
Көмек көрсетушi өзi тоққа түспеуi үшiн өзiнiң қолдарын алдын ала
изомерлеуi керек. Ол үшiн диэлектрлiк қолғаптар, шарф, қалпақ және т.б.
пайдалану қажет. Сонымен бiрге көрсетушi өзiн жерден изомерлеуi қажет. Ол
үшiн алғының астына алдын – ала резеңке кiлемше, құрғақ тақтай немесе
өзiнiң киiмiн тастау қажет.
1000 В жоғары қуатты электроқондырғыларда көмек көрсетушi өзiнiң
қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн диэлектрлiк қолғап киюi керек, содан кеiн
тоқты бөлiктен зақымданушыны босату керек.
Жөндеу жұмыстарын бастауға дейiн бұрандалы сораптың жетегi
сөндiрiледi, ал қосатын қондырғыда қоспа адамдар жұмыс iстеп жатыр деген
плакат iлiнедi. Кезеңдiк жұмыс iстейтiн автоматты немесе дистанциялық
жiберiлетiн ұңғымаларда жетектi өшiру және, сақтандырғыш плакатты iлу тек
жөндеудiң алдында ғана есес, санымен бiрге қондырғыны тексерер алдында да
мiндеттi түрде жүзеге асырылуы қажет.
Жерге қосылған түрiнде электроқондырғы үшiн ұңғыманың кондукторын
пайдалану керек. Кондуктор бұрандалы сораптың редукторымен байланысты болуы
қажет жетекшiнiң алақының қимасы 48 мм2 болуы қажет. Жерге қосылатын
жетекшiлер мен оларды тексеру орыны тексеру үшiн ыңғайлы болуы керек.
Жерге қосылатын жетекшiлер ретiнде шеңбер жолақты бұрышты және т.б.
профильдi болатын қолдануға болады. Болат арқанды қолдануға болмайды.
Шөгендеуiш бағаннан тоқтың көрiнуiнiң кедергiсi грунттық меншiктi
кедергiсiне, төмен түсiру тереңдiгiне жерге қосылу мөлшерiне байланысты
және былай болады.

мұнда: р-грунттық меншiктi электрлiк кедергiсi, бiздiң жағдайымызда,
саз, әктас және тасшақпақ р=102 О мм Rдоп –ПУЭ бойынша жерге қосылатын
қондырғының кедергiсi 4 Ом.
1 және d –жерге қосылғыштың (кондуктор) ұзындығы мен диаметрi,
d-0,174, h=12
және
Таңдау әдiсiмен шеше отырып мынаны аламыз Х=22, яғни 1=22 кондуктордың
төмен түсу тереңдiгi батырмалы сорапты жерге қосу үшiн сәйкес келедi.

3.2.4 Өрт қауіпсіздігі

Қаражанбас кенішіндегі мұнайды жинау және тасымалдау кәсіпшілігінің
ғимараты ОНТП-24-86 құжатына сәйкес өндірісінің жарылыс өрт қауіптілігінің
А категориясына жатады. Бұл өндірістің өрт жарылыс қауіптілік дәрежесі
жанғыш газдардың,сұйықтардың,қатты затардың бар болуына және олардың
санына,технологиялық процесстердің параметріне,жұмысшылардың
режиміне,технологиялық жабдықтардың конструкциялық ерекшеліктеріне және
өндірістің энергиямен қанығуына байланысты жанғыш газдардың жарылыс өрт
қауіптіліктің жарылыс уақытын анықтайды. Мұнай кәсіпорындар обьектілерінде
өрттің шығу себептері кез-келген жерде темекі шегуінен және мұнай өткізу
құбырын жылыту үшін факельдиді қолдануынан,өртке қарсы талаптарды
бұзуынан өрттің шығу көздері болып табылады.

3.3 Қоршаған ортаны қорғау
3.3.1 Қоршаған ортаны қорғауды анықтайтын негізгі нормативтік және
құқықтық құжаттар.
Мұнай және газ өндіретін өнеркәсіп қоршаған ортаны ластайтын
құрымылдарының ең негізгілерінің бірі болып саналады. Мұнай және газ кен
орындарын өңдеу және пайдалану жұмыстары қоршаған табиғат ортасы мен жер
қойнауына техногендік әсер етеді.
Қоршағанортаны және жер қойнауын қорғау ҚР-ның күші бар заңдылықтары
мен халық аралық нормалары мен ережелеріне сәйкес іске асырылуы қажет.
ҚР-ның Жер қойнауы, Қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы,
Рұқсат ету туралы, Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану, т.б.
актілер Заңының негізінде қаралып, 1996 жылдың 18 маусымында бекітілген
Мұнай және газ кен орындарын пайдаланудың жалпы ережелерінде мұнай және
газ кен орындарын өндіру және пайдалану кезінде қоршаған ортаны қорғаудың
негізгі талаптары бекітілген.
3.4 Атмосфералық ауаны қорғау
3.4.1Атмосфералық ауаны ластаушы көздердің болуын
талдау. Олардың сипаттамасы.
Қоршаған табиғи және қоршаған ортаны ластаушы көздерге келесілер
жатады: газ өндеуші завод, кәсіпшілік жинау жүйесі, тауарлар паркі,
сораптар бөлімі, реагенттер қоймалары, тазалау құрылымдары, газ-турбиналы
станциялар, резервуарлар паркі, газ отынды қазандар.
Осылайша, газ өңдеуші заводтың үш кешенді технологиялық желісі бар
(КТЖ-1; КТЖ-2 және Нипса-5), олардың объектілеріне келесілер жатады:
1) қондырғылар 200 - мұнайды, газды, суды бөлу және мұнайды
тұрақтандыру;
2) қондырғылар 300 – диэтаноламинмен газды күкірттен тазарту;
3) қондырғылар 400 – Клаус қондырғылары – күкіртті алу;
4) қондырғылар 600 – сұйық және қатты жүктері күкірттерді
5) қондырғылар 700 - көмірсутеті газдарды бөлу;
6) қондырғылар 1000 – құрғату және оракелдер жүйесі;
7) қондырғылар 0,31 немесе 0,32 – мұнайды меркапсыздандыру;
8) қондырғылар 800 – қабат суын дайындау;
Кәсіпшіліктің жинау жүйесі екпінді ластаушы көз болып табылыды, оған
сепараторлар, құрғату сыйымдылықтары, факелдер жүйесі, фланецті
біріктірулер сияқты технологиялық жабдықтар кіреді.

3.4.2 Ластаушы заттардың номенклатурасын анықтау
Жоғарыда айтылған обьектілердің барлығы атмосфераны ластаушы көздер
болып табылады, ал негізгі ластаушы заттарға күкірт, сутек, көмірсутек,
күкірт ангидриді, азот тотығы, азот екі тотығы, көміртегі тотығы,
меркаптандар, күкірт тозаңы, диэтаноламин (ДЭЛ), метил спирті, көміртегі
күкірт тотығы, пісірілген аэрозоль; марганец, кремний біріктірулері,
фториттер, фторлы сутек, күкірт қышқылының аэрозолі жатады.
Шығарындылар кешенінің құрамына кіретін заттар, атмосферада бірге бар
болғанда бес топ құрайды:
1) азот екі тотығы + күкіртті ангидрид;
2) күкіртті ангидрид+ күкірт сутек;
3) күкіртті ангидрид + күкірт қышқылының аэрозоль;
4) күкіртті ангидрид + фторлы сутек;
5) фторлы сутек + фторидтер;
Зиянды заттардың максималды шоғырлануы: күкіртсутек, көмірсутектер,
азот екі тотығы, күкіртті ангидриді, метилмеркаптан, көміртегі тотығы,
күкірт шаңы, азот тотығы, диэталомин, метил спирті, көміртегі күкірт
тотығы, марганец қоспалары, күкірт қышқылының аэрозолі, фторлы сутек,
фторидтер, кремний қоспалары, пісіріу аэрозолі, күкіртті ангидрид, азот екі
тотығы, күрт ангидриді, күкірт қышқылы аэрозолі, сутек фторлы сутек,
фторидтер.
Атмосфераға зиянды заттардың тасталынатыны: жабдықтардың шығаратын
көмірсутектер, ұнғымалардан шығатын көмірсутектер,көміртегі тотығы, азот
тотығы, күйе, күкіртті ангидрид, күкіртсутек, меркаптан, көміртегі күкірт
тотығы.

3.4.2 Ластаушы заттардың сандық көрсеткіштері тж.
Атмосфераны тиімді қорғау үшін ҚР “Атмосфералық ауа туралы” заңына
сәйкес келесі талаптар қарастырылған:
– ҚР нормативтік актілерін және қалдық тастаудың нормативтік шекте-
рін сақтау;
– ұңғыманы сынау бағдарламасы минимумға жеткізілуі керек;
– ұңғыманы сынау барысында мұнайды өртеу үшін жанған өнімнің тарап
кетуін қамтамасыз ететін алаулы оттықтарды қолдану;
– химиялық реагенттерді тасымалдаудың, сақтаудың және дайындаудың
жабық жүйелерін қолдану;
– мониторинг жүргізу;
Атмосфераның зиянды заттармен ластануын азайту үшін қауіпсіздік
техникасын сақтау қажет және қондырғылардың бұзылмауын, беріктігін
қадағалау қажет. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Еңбекті қорғауды басқару жүйесінің ұйымдық сұлбасы
Ток шектейтін реакторлардың түрлері
Жобалау және геодезиялық іздестіру жұмыстары кезіндегі еңбекті және қоршаған ортаны қорғау
Еңбек ұжымында еңбекті қорғаудың өзекті мәселелерін көтере отырып, еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету жайын қарастыру
Желін ауруларының шаруашылыққа тигізетін зияндары және пайда болу себептері
Еңбек құқығы жүйесінде материалдық жауапкершілік институты
Төтенше жағдайда халықты қорғау
Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілік қауіпсіздігі
АҚ КазАтомПром өндірістің жұмыс орындарын аттестатциялау
Жер кадастры мәліметтерінің сенімділігі
Пәндер