Тауардың өмірлік циклдері туралы ақпарат

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті

Реферат

Тақырыбы: «Тауардың өмірлік циклдері»

Орындаған: Пернебек Ш.

Қабылдаған: Курбанова А.

Шымкент 2006

Тауардың өмірлік циклдері.

Тауардың өндірілуінен бастап. оның, дайын күйінде тұтынушысына ұсынылуына дейінгі цикді бес кезеңге бөлінеді. Алғашқы (нөлдік) кезең. Болашақ тауар жөніндегі идея дүниеге келіп, бұл бастаманың жүзеге асуын мақұлдау, қабылдау және қажет саналса, сол өндірілетін тауарды тәжірибе арқлы сынау процестері қолға алынады.

Өндіріс - тауардық дүниеге келуінде бірінші әрі шшуші кезеңі, осы кезенда келешектегі тауар өтмдлігінің сәтті немесе сәтсіз болуы болуы анықталады.

Бұл тауардың өсу және даму кезеңі деп аталады. Ол кезеңде әрі ұсынылған тауарлар тұтынушылардың ойынан шығып, жоғары бағалануы мүмкін. Міне, сондай ғана сатылымнан түскен табыс. арта түсіп, өндіріс шығындарын жабумен қатар пайда түсіретін болады. Бұл - тауар дамуының үшінші хезеңінде бет алғанының нышаны.

Ондай дайындықсыз, ягни тауар келешегін күні бұрын болжамай тауар өндірісіндегі сәттілікке қол жеткізу қиын. Бұл, Біріншіден қатардан шығып қалған тауардың орнын жаңа тауармен толықтыру қажет және осы жаңа тауардың өзі жоғарыда келтірілген тауардық өмірлік циклдерінің үш бірдей кезеңінен "сүрінбей" өтуі тиіс. Ал бұған біршама уақыт қажет. Екіншіден, жаңа өндірілген тауар бірінші кезеңінің сынағында-ақ сәтсіздікке ұрынуы. Соның салдарынан даму, жетілу кезеңіне жете алмай, тауар өндіруші нарықтағы өз сегментінен айырылып қалуы мүмкін. Әрине, мұның ақыры - күйреу деген сөз. Мұны болдырмаудың жолы қаржы-қаражатқа байланысты деген пікірдің жаны бар. Расында, тауар өзінің даму-жетілу деңгейінде, нарық айналымында тұрған - өмірлік цикліне жоғары пайданы қамтамасыз ете алады, міне, соның есебінен тауарды жақсарту және жетілдіру максатымен өндірістегі ииновациялық шараларды толық жүзеге асыруға жағдай жасалады.

Тауардың өмірлік циклінің төртінші кезеңінде нарықта тауардың өтуі біртіндеп немесе кенет қысқарады. Жалпы алғанда, басты себеп сұраныстың жеткілікті қанағаттандырылуы деуге болады.

Тауардың өмірлік циклі және оның кезеңдері тауар атаулының бәріне бірдей қатысты емес. Олардың ерекшеліктеріне және қолдантын елдері мен аймақтардың технологиялың экономикалық және мәдени даму дәрежелерімен бірге, әрбір тауардың тұтынылатын жерінің экономикасында алатын орнына сәйкес тауардық өмірлік циклі мен кезеңдері де әр түрлі болады. Мысалы, өндіріс процестерінде қолданатын тауарлар мен көпшілік қолды тауарлардың сол тауарлардық өзінің әр қайсысының жоғары дамыған елдер мен дамуға бет алған елдерде қолдануларына қарай өзіздік өмірлік, цикл кезеңдері құралып отырады. Тауарлардың өмірлік цикліне тұтынатын жеріндегі әдет-ғұрып, салт-дәстүр тағы да басқа ұлттық өзгешеліктер әсерін тигізеді.

Тауардың өмірлік циклі бірнеше кезеңдерге бөлінуі мүмкін. Егер шикізатты алғашқы тауар ретінде алсақ, оның өмірлік циклі мынадай екі кезеңге бөлінеді: 1) тауар өндірілген кезден бастап, тұтынушыға сатылғанға дейінгі кезеңдед; 2) өндіріс процесі барысында қолданысқа түсіп, соңынан дайын өнім құрамына шыққанға дейінгі кезең: яғни оның бұл жердегі өмірлік циклі өндіріс кезеңімен тең болады.

Тауардың өмірлік циклінің құрамындағы тағы бір ерекше кезеңі - өндіріс процесінен өткен дайын өнімнін, нарыққа жеткенге дейінгі уақыты. Нарық айналымындағы жағдай тәрізді мұнда да тауар өндіруші аталған мерзімнің қысқа болғанын қалап, әрі тауар билігі әзірге өз қолында тұрған соң оны нарыққа жылдамырақ жөнелтуге күш салатын болады.

Нарықтағы тауардың жиі өзгеріп тұруы жалпы жетілудің нышаны деп түсінудің жансақ жақтары да жоқ емес. Соның бірі - тауардың өмірлік циклінің қысқаруына байланысты тауарлар мен шикізаттық еріксіз пайда болатын үлкен қоры. Бұл тауардың өмірлік циклінің әр кезеңінде нарыққа қосылмай қалған тауарлар мен арнайы тауарлар өндірісінде қолданылмай қалған шиккізаттардан құралады. Бұл қор, тауар өндірушілердің айналым капиталын қозғалыссыз ұстап отыруы салдарынан, олардың, шаруашылық әрекеттеріне көп жағынан нұқсан келтіреді. Ондай қорлардың өсуі нарықтат тауар айналымы бәсендеуінің, тауардың өмірлік циклінің соңғы кезеңіндегі өндіріс қуаттарын жүктеудің осалдауының нәтижесі болып табылады.

Тауар өндірудің өзекті міндеті - тауарди нарықта тұрақтату және оның нарвқтан шығып қалуына жол бермеу. Ол үшін қолдағы мүмкіндікті толық пайдалану керек. Өйткені тауардың нарықтағы өмірлік циклінің қысқаруы тек ғылыми-техникалық жетістіктердің арқасында ғана емес, сол жетістіктерді дер кезінде қолдана біліп, жаңа үлгідегі тауар өндіру мен нарықтағы бәсекені күшейтудің жемісі да Маркетингтік көзқарас бойынша, мұндай жағдайда уақыт ағымына ілесе білген және тапқырлықпен жұмыс істеген кәсіпкер ғана әрдайым ұтыста болады. Нарық жаңа тауар түрін енгізген өндіріс өз бәсекелестері осындай дәрежедегі тауарға қол жеткізгенге дейін монополдық жоғары бағамен сатуға мүмкіндік алады. Соның есебінен қаржы жағдайын да нығайта түсіп, сол бағытта келесі бір жақа тауарды игере отырып, нарықтағы өз үлесінің өсуінің арқасында бәсекелестер арасында мерейі үстем болады.

Тауардың өмірлік циклінің жетілу кезеңі - өндіріс қуатының жетіп-артуымен және тұрақты, толық жасалған технологияны қолданумен, тауарлардың ірі-ірі топтарын бөліп шығарумен, өндірілетін тауардық түр-түрін көбейтуге мол қаражат (ақша) жұмсаумен тікелей байланысты болады. Бұл жағдайда өндірілетін тауар көз тартатын және дәріптеуге мұқтажы жоқ сапасымен ерекшеленеді және тұтынушылардың сұранысын толық қанағаттандыру мақсатында сан алуан үлгілер мен нұсқаларда ұсынылады. Соған сәйкес сауда-саттық ісі де біртіндеп, ал бара-бара қарқынды дамуға ұласады. Бұл кезде басқа да көптеген фирмалар осындай тауарлармен нарыққа шыға бастайды. Сөйтіп, тұтынушыларға әуел бастағы шынайы тауарға қоса, оның үлгісінен алынған өзіндік ерекшеліктері бар жасанды тауарларды ұсынып, тұтынушы мүддесіне үйлеспеген баға бәсекелері, кертартпа бәсекелер пайда бола бастайды.

Тауардың өмірлік циклінің жетілу кезеңіндегі маркетингтің басты міндеті - тауардың өмірлік циклін неғұрлым ұзарта түсуге байланысты шараларды іске асыру болып есептеледі.

Бұларға: тауардың жаңа үлгілері мен жаңа тұтынатын салаларын және тұтынушыларын (нарықтарды, сегменттерді) табу, нарықты тереңінен сегменттеу және шетел сегменттерін іздестіру, тауар түрлерін нақты бөлшектерге жіктеп (топтап) бөлу, тауарды пайдаланудың әр түрлі - әдістерін іздестіру, тұтынушылардың жаңа топтарын тарту есебінен нарықты кеңейте түсу, тауарды жиі қолданатын тұтынушыларды қолдау және материалдық, ынталандыру т. б. жатады. Бұл жағдайда аталған шаралардың айырықша маңызға ие болуының себептерін былайша түсіндірген жөн. Тауар өзінің жетілу барысында бірнеше рет нарық процестерінен өтіп, тұтынушыларды мезі етеді. Сол себентен тауарди сапалық, тартымдылық жағынан түрлендіріп отырмаса, қасиетін арттыру арқылы онық "өмірін ұзарта" түсу қарастырылмаған күнде мұндай тауарға нарықтан "аласталыну" қауіпі төнеді.

Тауардың өмірлік циклінің осы соңғы кезеңіне байланысты тығарықтан шығудың үш мүмкіндігі бар екенін ескерте кетелік: 1) жарнаманы күшейте түсу, тауардың сапасы мен тұтыным қасиеттерін жетілдіре түсу, баға саясатын ретке келтіру; 2) сенімді де адал тұтынушыларды тарту, өндіріс пен тауар өткізу шығындарын қысқарту, пайданы аз алу арқылы тауардың нарықтан кету уақытын ұзарта түсу; 3) нарықтағы айналымы шамалы әрі нашар өтетін таурларды нарықтан мүлде аластау арқылы қалғандарының есебінен жағдайды ұстап түру мүмкіндігін қарастыу.

Қорыта айтқанда, өмірлік цикл тұрғысынан қарағандағы тауар тағдыры: 1) тауардың жеке қасиетіне тікелей қатысы жоқ экономиклық, технологиялық және мәдени даму деңгейіне және соған сәйкес тауар молшылығына, нарықтағы бәсекелік күрестің дәрежесіне; 2) тауар сапасы, қасиеті, өндірілу мерзімі, ортасы және соңғы сәйкес қолдану өзгешеліктеріне байланисти шешіледі.

Қоғамның даму деңгейі қаншалықты жоғары болса, тауар түрлерінің өзгеруі де соншалықты жеделдей түседі. Ал тауар өндіру жағынан мұндай қарқынға ілесе алу үшін жоғары жабдықталған өндіріс пен икемді технология қажет. Өйтпеген жағдайда тауардың моральдық тұрғыдан ескіру мерзімі тездеп, оның өмірлік циклі қысқаратын болады. Тауар қасиетіне сәйкес өмірлік циклінің өзгеруі оның өндірілуінің маусымдылығына және қолданудағы физикалық төзімділігіне немесе мұқтаждық түріне байланысты. Сол себепті олар: күнделікті сұранис, алдын ала таңдап алу мүмкікдігі бар ерекше сұранис, сондай-ақ енжар сұранис деп аталатын сұраныс түрлеріне бөлінеді

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.