Биологиялық белсенді қоспаларды алу технологиясы және оны шұжық өнімдерінде қолдану

Пән: Ет, сүт, шарап өнімдері
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

Инженерлі-технологиялық факультеті

« Ет, сүт және тағам өнімдерінің технологиясы » кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы : Биологиялық белсенді қоспаларды алу технологиясы және оны шұжық өнімдерінде қолдану.

Кіріспе.

Адам өмірі мен денсаулығын сақтау ең маңызды мәселе болып қала береді. Биологиялық белсенді қоспаларға артылған міндетімен тағамдарды байыта отырып, адам ағзасын әр түрлі ауруларға қарсы тұруына қолдану болып табылады. Мұндай мәселенің тууы тамақтану құрылысының өзгеруінен, адам ағзасының қосымша күш жұмсауынан, әртүрлі аурулардың пайда болуынан туындайды.

Биологиялық белсенді қоспаларды тағамға қолданудың мақсаты - адам денсаулығын нығайту және көптеген ауруларға қарсы тұруына көмектесу болып табылады.

Биологиялық белсенді қоспаларды қолдану қант диабеті, атеросклероз, жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алу жолдарының бірі болып табылады. [2]

Адам қорегінің ішінде ет тағамдарының маңызы зор. Ет құрамында экстрактивті заттар, май, су, минералды тұздар мен витаминдер сияқты организмге қажетті заттар болады. Адам организмнің өсуі мен қалыпты өмір сүруі үшін құнды белоктар өте қажет. Экстрактивті заттар еттен әзірленген тағамдарға ас қорыту сөлдерінің айтарлықтай бөлінуі және астың жақсы қорытылуы үшін дәм мен хош иіс береді.

Біздің елімізде халық қажетін өтеуге және ет өндіруді арттыруға баса назар аударылады.

Алайда, республикада ет өндіруді арттыру жөнінде біраз табыстарға қол жеткенмен, халықтың бұл бағалы өнімге қажеттілігі әлі де болса толық қанағаттандырылмай отыр. Мұның негізгі себебі барлық шаруашылықта ет өндіру бірдей жолға қойылмаған. Фермалар мен шағын мал шаруашылықтардың мал мамандары малды өз төлі есебінен өсіру, арзан жайылым шөбін пайдалана отырып, жайып семіртуді кең көлемде қолдану, мал бордақылау және т. б. маңызды мәселелерге әлі де болса жете мән бермей келеді.

Ет өндіруді арттыруға ауылшаруашылығы ғылымы мен озат тәжірибе жетістіктерін кеңінен қолданудың да зор маңызы бар. Республиканың ғылыми зерттеу мекемелері соңғы жылдарда мал мен құстың еттілігін арттыру жөнінде бірсыпыра тиімді әдістерді зерттеді. Осы әдістерді өндіріске енгізу белгіленген жоспарды орындауға және халықтың етке деген қажеттін өтеуге мүмкіндік береді.

Ет өндіруде және оны сатып алуда республика бойынша сиыр еті мен қой етінің үлес салмағы - 85%, ал қалған 15% шошқа етінің, жылқы еті мен құс етінің үлесіне тиеді. Бірақ республикамыздың кейбір облыстарында (Алматы, Жамбыл, Шымкент, Атырау) қой етінің үлес салмағы 55%-тен сәл ақ асады. Бұл міндетті орындау үшін қой шаруашылығында ет өндіруді арттырудағы ең ірі резерв - қозыны туған жылы жоғары қондылықта етке өткізу болып табылады. Қазақтың құйрықты қойының қозылары алғашқы жылы, әсіресе сүттеніп жүрген кезінде тез өсіп жетіледі. Саулықтардан бөлген уақытта, яғни 4-4, 5 айлығында қозылардың салмағы ересек мал салмағынан 60%-не, ал жайып және бордақылап семірткеннен кейін 9-10 айлығында 73%-ке жетеді. Ұшасының, майы мен басқа да мүшелерінің шығымы бойынша қозы ересек малдан қалыспайды. Қозыларды туған жылы етке өткізу жоғары сапалы ет алуға ғана емес, сонымен бірге оның өзіндік құнын арзандатуға да мүмкіндік береді. [3]

Әдебиетке шолуДұрыс тамақтанудың маңызы мен адам денсаулығына тигізетін әсері.

Тамақтану - біздің биологиялық қажеттілігіміз. Тамақтану арқылы біз ең алдымен тіршілігімізді жалғастыру үшін қажетті энергия аламыз, ағзамызға қажетті құрылыс материалдар аламыз.

Ас адамның арқауы - деп атамыз қазақ дөп басып айтқан сияқты. Ас адамның арқауы, өмірінің жалғастырушысы, ал кейде өмірін тоқтатушы ажал көзі. Дұрыс тамақтанудың маңызы, оның денсаулыққа әсері бізге көптеп белгілі. Әр түрлі ауруларды емдегенде тағамның шипалы әсерлерін пайдалану жөніндегі мағлұматтар көне заманнан бері белгілі. Жалпы бұл саладағы тәжірибе дами келе тағаммен емдеу - диетология (емдәмтану) жеке ғылым ретінде пайда болды.

Диетология (грек diata-өмір сүру салты, тамақтану тәртібі + logos-ілім) - дені сау және әр түрлі ауруларға шалдыққан адамның тиімді тамақтануы туралы ілім, дұрыс тамақтанудың ғылыми негіздерін зерттеу және оны ұйымдастыру әдістерімен шұғылданады. Диетологиялық ғылым ретінде пайда болуын көне заманнан бері Гипократ есімімен байланыстырады. [4]

Адам денсаулығына әсер ететін әлеуметтік факторлардың ішінде 50% тамақтануға, 20% қоршаған ортаның әсеріне, 20% тұқым қуалау қасиетіне, тек 10% ғана денсаулық сақтау жүйесінің жұмысына байланысты. Егер адам денсаулығына әсер ететін бүкіл факторлардың жиынтығын алсақ соның бүкіл факторлардың жиынтығын алсақ соның 35% тамақтанудың үлесіне тиеді.

Тамақтану, яғни тағамдық қорек алу - тіршіліктің негізі болып саналатын организмдегі зат алмасудың дұрыс жүруіне, организмнің гомеостаз деп аталатын өзіндік ішкі тұрақтылығының қалыпты сақталуына, сонымен қатар қоршаған ортамен үйлесімді әрекеттесуіне әсер ететін ең негізгі фактор. Денсаулық дегеніміздің өзі оганизмнің сыртқы орта факторларының әр деңгейлі әсеріне сәйкес жауап қайтару арқылы сыртқы ортаның құбылмалы жағдайларына тез бейімделіп, жағымсыз факторларға қарсы тұра алу қабілеттілігі, күші. Жағдайға сай тамақтанбау көптеген ауруға шалдықтыратын басты себептердің бірі болып саналады. ДДҰ мәліметіне қарағанда, 65 жасқа дейінгі өлім-жітімнің ½ -дұрыс тамақтанбаудың себебінен туындаған аурулармен байланысты.

Соңғы жылдары өмір сүру салтының өзгеруіне байланысты ел арасында жұқпалы емес алиментарлық аурулар (жүрек-қантамыр аурулары, диабет, семіздік, анемия, зоб, ісіктің кейбір түрлері, т. б. ) саны көбейіп кетті. АҚШ-та тамақтану тәртібі мен өмір салтын өзгерту арқылы жүрек-қантамыр ауруларының жиілігі 2/3 -ге дейін кеміген.

Ұзақ өмір сүру үшін, сондай-ақ жас ұрпақтың дұрыс дамып, өсуі үшін тиімді тамақтанудың және азық-түлікті зиянды контаминанттардан қорғаудың маңызы ерекше.

Дені сау және ауырған адамдарды дұрыс тамақтандырудың ғылыми негіздерін нутрициология (nutrition-қорек) ғылымы зерттейді. Нутрициологияның жетістіктері басқа ғылымдардың дамуымен тығыз байланысты.

Тиімді тамақтану дегеніміз - тамақ ішу режимін бұзбау, күнделікті рациондағы негізі қоректік заттар мен биобелсенді заттардың организмге қажетті үйлесімділігін сақтай отырып, энергия кірісі мен шығысының тепе-теңдігін сақтау.

Тиімді тамақтану арқылы адам организміне өте қажетті пластикалық энергетикалық заттар тағаммен бірге түсіп отырады. Организмге қажетті нутриенттердің мөлшері адамның өмір сүру ортасындағы жағдайларға, адамның жасына, жынысына, атқаратын жұмысына, ұлттық этникалық ерекшелігіне байланысты анықталады. Біршама дені сау орта жастағы, аса ауыр еңбекпен айналыспайтын байланысты анықталады. Біршама дені сау орта жастағы, аса ауыр еңбекпен айналыспайтын адамға тәулігіне 2800-3000 ккал энергия қажет.

Энергия көзі-негізгі қоректік заттар. Оларға нәруыздар, майлар, көмірсулар жатады. Осы қоректік заттардың ең оңтайлы өзара қатынасы 1:1, 1:3, 5:4 болып есептеледі. Көрсетілген арақатынас сақталған жағдайда адамның тамақтануы үйлесімді деп саналады. Организм күнделікті қажет энергияны 12-15% белоктардың, 30-35% майлардың және 53-56% көмірсулардың алмасуынан алуы керек. Тиімді тамақтану үшін организм өзі өндіре алмайтын, яғни алмастырылмайтын тағами факторларды (кейбір амин қышқылдары, полиқанықпаған май қыщқылдары, кейбір витаминдер, микро- және макроэлементтер, липотроптық заттар, тағами талшықтар) өзара үйлесімді мөлшерде күнделікті тағаммен міндетті түрде алып отыруы керек. Жоғарыда айтылған заттармен организмді толық қамтамасыз ету үшін рационға әртүрлі тағамдық өнімдер енгізілуі керек. Мысалы, жануар өнімдерінде болатын кейбір амин қышқылдары өсімдікте болмауы мүмкін. Сондықтан нәруыз көзі ретінде жануар өнімдері мен өсімдіктер өнімінің нәруыздары 55:45% немесе тепе тең (50:50%) ара қатынаста болғаны дұрыс, ал жануар майлары мен өсімдік майларының ара қатынасы 2:1 болуы керек. Көмірсуларды көбінесе полисахаридтер түрінде қабылдаған жөн. [5]

Жоғарыда біз тағамды тек тәндік қажеттілік ретінде қарастырдық. Алайда бұл дұрыс емес. Өйткені адамның тәні мен жаны қосылып толық, бүтін бір тұлғаны құрайды. Әрине, бұндай тікелей байланыстағы тән мен жан бір біріне ықпал етпей бір-бірінен тәуелсіз өмір сүруі мүмкін емес. Сондықтан диетология ғылымын одан әрі кеңейтіп, дамытып, оның рухани тұстарын да қарастыруымыз өте қажет. Мүмкін келешекте диетологтарымыз диетологияны екі үлкен тармаққа бөліп қарастырып, жататын да болар. Оны уақыт көрсетіп жатар . . .

Егер адамның рухы таза, сау болса, ондай адам таза жүріп, дұрыс, таза тамақтануға тырысады. Бұл адамның жанының да, тәнінің де дұрыс жұмыс істеуіне себеп болады. Дені сау тән рухты одан да жоғары шыңдарға көтере түседі. Немесе керісінше - дәл осы байланыс кері мағынада да болуы мүмкін. Бұл ойдың артынан еріксіз атамыз қазақтың «Тәні саудың жаны сау» деген сөзі еске түседі. [6]

1. 2 Қазіргі заманғы адамдардың тамақтану ерекшеліктері .

Қазіргі заманғы адамдар қалай тамақтанады? Соңғы он жылда жыл сайын, күн сайын, сағат сайын өзгерістер болып жатыр. Бұның бәрі біздің тамақтануымызға қатты әсер етеді.

ХХ ғасырда адамзат өмірінде көптеген өзгерістер болды. Бірден энергия шығыны азайды және экономикасы дамыған елдерде қазіргі уақытта критикалық деңгейге жетті (2, 2-2, 5 мың. ккал) .

Қазіргі адамдарға күнделікті жағдайда көп ауыр жұмыс істеп қажеті жоқ және соның салдарынан көп энергия кетірмейді. Қоршаған орта жағдайы да өзгерді, судың сапасы нашарлады, шектен тыс тамақтану да медицинаның ең маңызды мәселесіне айналды. Артық салмақпен 50% әйел адамдары, 30% ер адамдары, 12% дейін балалар азап шегуде. [7]

Шектен тыс тамақтану семіздікке әкеледі және оның кері салдары өте көп. Семіздіктің пайда болуының бірден бір көзі доңыз етін жеу болып отыр. Себебі, доңызда өсу гармоны өте көп мөлшерде кездеседі. Бірнеше жүз граммдық салмақпен ғана туған торайлар алты айдың ішінде жүз килоға жетеді. Торайлардың мұншалықты тез өсіп, үлкеюі доңыздың денесіндегі өсу гормонының соматотропты гормон (СТГ) өте көп мөлшерде болуына тікелей байланысты. Кейбір деректерде бұл гормондар доңыздың етін жеген адамдардың мұрын, жақ, қол, аяқ сүйектерінің табиғи қалыптан тыс үлкейіп, өсуіне және жалпы дененің майлануына себеп болатындығы жайлы айтылады. Денеде қатерлі ісіктің (рактың) пайда болуын да осымен түсіндіреді.

Алайда бұндай тұжырымдардың дұрыстығы аздап күмән туғызады, және әлі де көбірек зерттеуді талап етеді. Өйткені біріншіден соматотропты гормон химиялық құрамы бойынша 191 амин қышқылы қалдығынан тұратын полипептид болғандықтан ол асқазан сөліндегі пепсин және гастриксинмен, ұйқы безі ферменттері трипсин және химотрипсинмен ыдырап кетуі тез. Екіншіден бұндай үлкен полипротеидтердің ішек қабырғасы арқылы сіңіріле қоюы екі талай. Үшіншіден адамға тек адамның және приматтардың соматотропты гормондары ғана активті деп есептеледі.

Шошқа етін тағамға қолданудан бас тарту - бұл адамның өз денсаулығына деген қамқорлығының көрінісі болып табылады. Үй жануарларының ішіндегі ең ашкөзі, ашқарағы және жиіркенішті де ласы болғандықтан, барлық нәрсені тіпті адамның нәжісін жалмайтын шошқа зиянды микробтар мен паразиттердің ордасы болып табылады, ал, тағамға қолданылған еті көптеген қауіпті аурулардың көзі екені ескерілуі қажет. Шошқа етін жеуге салынған тыйымның негізгі себебі деп «трихинеллез» деп аталатын ауруды айта аламыз. Бұл ауруды шошқаның денесінде болатын трихина құртының домалақ гельминті тудырады. Адамның ауруды жұқтырып алуы жеткілікті термиялық өңдеуден өтпеген етті тағамға қолданғанда жүзеге асады. Шошқа етіндегі өмірге өте бейімді личинкалары бар цисталар адамның ащы шегінде екі жыныстың ересек түрлеріне жол ашады. Ал ересек түрлердің личинкалары қанның ағысымен бұлшық ет тканьдарына еніп, өз кезегінде цисталар түзеді. Аурудың нышандары оны жұқтырған соң екі аптадан кейін дене қызуының көтерілуі мен, бұлшық еттің қарқынды ауруымен жұмсақ тканьдардың сіңуімен және қандағы эозинофилия арқылы байқалады. Жүйке жүйесінің (энцефалит), жүрек бұлшық етінің (миокард) зақымдануы әбджен мүмкін. жүйке жүйесінің трихиниллезге қарсы тиімді препарат жоқ. Сондықтан, аурудан сақтайтын жалғыз ғана сенімді жол - шошқа етін тағамға қолданудан бас тарту болып табылады. Дегенмен сауда - саттыққа түсетін шошқаның мүшеленбеген тұтас еті трихиниллезді анықтайтын бақылаудан міндетті түрде өтсе де, бұл ауруды жұқтырмауға абсолюттік кепілдік бере алмайды. Бұған Мәскеуде төрт жылдан астам уақыт бұрын лап ете қалған індет мысал бола алады. Шошқадағы микробтар мен паразиттер тудыратын аурулардың қазіргі таңда емі жоқ екеніне ерекше назар аударған жөн болар. [8]

Қазіргі өсімдік тағамдарының сапасы да көрнекті нашарлады. Бір жағынан қоғамдық мәдени дамудың әсерінен көптеген пайдалы минералдар топырақтан мүлдем жоғалып кетті деп те айтуға болады. Бұл дегеніміз, яғни минералды заттар және тағы басқа пайдалы заттар топырақ арқылы өсімдікке бармайды да, адам ағзасына түспейді. Қызанақтар, алмалар және тағы басқа жеміс жидектер піскенге дейін жинап алынады да, олар бізге жеткенше жолда піседі. Ал көптеген өсімдік тағамдарына, мысалы: жүзім, бұршақ және т. б өсімдіктер өсу барысында минералды заттарды топырақтан алады.

Адамзат өсуіне керекті дефицит заттарды тағам арқылы алу қажет, ал егер де болмаған жағдайда альтернативті әдістерді іздеуі керек. Тағамдық өнімді таңдау барысында көбінесе сол елдің дәстүрі және әдет- ғұрпы, жегісі келетін немесе келмейтін азық- түліктер, үйреніп кеткен тағамдар немесе сатып алуға шамасы жететін тағамдар әсер етеді. Бірақ қазіргі кездегі жарнамалардың да әсері көп. Кондитерлік өнімдерді, құрғақ таңғы астарды, жартылай дүмбілдерді және тағы басқа тағамдарды жарнамалайды. [9]

1. 3 Биологиялық белсенді қоспаларға түсінік және оның классификациясы.

Тағамдық қоспалар- бұл табиғи немесе синтетикалық химиялық қосылыс. Технологиялық процестерді тездету үшін және сақтау мерзімін ұзарту мақсатында қолданады.

Тағамдық қоспалар азық-түліктің өндіріс процесінде белгілі технологиялық бағытқа жету үшін қолданады. Яғни, қоспалар тағамдық өнімдерде арнайы функцияны орындайды.

Тағамдық қоспалар келесі топқа бөлінеді:

Азық-түліктің түсін, дәмі мен хош иісін жақсартатын заттар.
Консистенциясын реттейтін заттар.
Тағамдық азық- түліктің сақтау мерзімін ұзартатын заттар.
Технологиялық қоспалар - технологиялық процестердің жолын тездететін және жеңілдететін заттар.

Азық -түліктің түсін, хош иісін және дәмін жақсартатын заттар .

Тұтынушының таңдау критерияларының ең бастысы азық-түліктің хош иісі, түсі және дәмі болып табылады.

Адамдар ғасырлар бойы тағамның дәмін жақсартуға тұз, сірке қышқылын, дәмдеуіштерді және тағы басқа заттарды қолданып келеді. Түсін және хош иісін, дәмін беретін заттар тағамдық шикізатта тұрақсыз. Себебі қатаң өндірістік жағдайларда және ұзақ уақыт сақтау кезінде бұл заттар ұшып кетеді немесе сақталмайды.

А. Бояғыштар, ағартқыштар және стабилизаторлар .

а) Бояғыштар

Тағамдық азық-түліктерге бояғыштарды мынадай мақсатта қолданады:

сақтау кезінде немесе өңдеу кезінде жоғалтқан табиғи түсін қалпына келтіретін;
табиғи түсінің интенсивтілігін жоғарлататын;
азық-түліктерді бояйтын, мысалы: балмұздақ, кондитерлік өнімдер. Яғни тартымды түс пен түр беру мақсатында қолданады.

Натуралды (табиғи) бояғыштар - өсімдік және жануар көзінен физикалық әдіспен алынған бояғыш заттар.

Натуралды тағамдық бояғыштың шикізаты ретінде гүлдер, жапырақтар, жидектер болуы мүмкін. өсімідік шикізатындағы бояғыш заттардың болуы климаттық жағдайлары мен жинау мерзіміне байланысты.

Өсімдік тектес бояғыш заттар химиялық табиғаты жағынан флавоноидтарға және каротиноидтарға жатады.

Антоциандар (Е 163) әр түрлі гүлдердің жапырақтарын бояйды. Олардың жидектері әр түрлі түс береді - қызғылт, қызыл, көк, көкшіл. Бұл қосылыстар қара қарақатта, жүзім қабығында және тағы басқа жидектерде кездеседі.

Флавондар мен флавонолдар - жасыл түс берумен белгілі. Олар бидайда, күріште, хризантема гүлінде кездеседі.

Каротиноидтар (Е160, Е161) өсімдікке жасыл түс береді. Ең маңызды өсімдік пигменті болып - β - каротин (Е160а) болып табылады. Ол А витаминнің көзі болып табылады. Сәбіз құрамында көптеп кездеседі.

Натуралды бояғыштардың ерекшеліктері олар азық-түліктің хош иісі мен дәміне (Е160с, Е150) әсер етеді және биологиялық активті (Е101, Е160а) .

Этикетка жазуы да көрнекті болады. Себебі тұтынушы азық-түліктің натуралды компоненттермен болғанын қалайды.

Синтектикалық тағамдық бояғыштар - бұл органикалық қосылыс, табиғатта кездеспейтін, яғни жасанды. Көптеген жылдар бойы дүние жүзілік тағамдық өндірісте қолданады.

Органикалық синтетикалық тағамдық бояғыштарды 5 топқа бөлуге болады:

1. Азобояғыштар

2. Триарилметанды бояғыштар

3. Ксантановты бояғыштар

4. Хинолинды бояғыштар

5. Индигоидты бояғыштар

1. Азобояғыштарға: таптразин (Е102), кармуазин (Е122), қара жылтыр BN (Е151) .

2. Триарилметанды бояғыштарға: жасыл S (Е142), қоңыр ҒК (Е154), қоңыр НТ (Е155) .

3. Ксантановты бояғыштарға: эритрозин (Е127) .

4. Хинолинды бояғыштарға: хинолинды сары (Е104) .

5. Индигоидты бояғыштарға: индигокармин (Е132) .

Синтетикалық тағамдық бояғыштар натуралды бояғыштарға қарағанда биологиялық активтілігі жоқ. Құрамында не дәмді заты, не витамині жоқ.

Синтетикалық тағамдық бояғыштардың ерекшеліктері: натуралды бояғышқа қарағанда технологиялық өңдеумен сақтауға аса сезімтал емес. Қанық түстер береді.

Натуралды тағамдық бояғыштар ұнтақ (кристалды) түрінде, паста және сұйық форма түрінде болады. Ал синтетикалық бояғыштар ұнтақ және гранула түрінде болады. Мысалы, карминдер (Е120), оларды шұжық өндірісінде қолданады.

Бояғыштар құрғақ, күннен қорғалған және герметикалық қорапта, 5-30 ⁰ С температурада сақталуы тиіс. Қорапты ашқаннан соң натуралды бояғыштарды сақтауға болмайды.

б) Түс стабилизаторы (фиксаторлар) .

Тағамдық азық түліктердің түсін тұрақтандыру керек және оларды үш үлкен топқа бөлеміз:

етті;
өсімдік азық- түлігі (құрамында хлорофилі бар) ;
жеміс-жидектерді өңдеу азық-түлігі.

Ет өндірісінде түс фиксаторлары (түсін реттейтін материалдар) ет өнімдерін қызыл түске тұрақтандыру үшін керек. Еттің қызыл түсті болуы құрамында миоглобиннің болуынан. Бірнеше сағат ауада болса, немесе қыздырғанда еттің түсі қоңыр болып кетеді. Сондытан еттің түсін тұрақтандыру үшін етті нитридпен (немесе нитрадпен) - Е249 . . . Е252 өңдейді.

в) Ағартқыштар.

Химиялық табиғаты бо йынша ағартқыштар - бұл тотықтырғыштар немесе тотықсыздандырғыштар болып табылады. Ағартуға қолданатын тотықтырғыштар керексіз бояғыш заттарды жойып қана қоймай, пайдалы тағам компонеттерін де жойып жібереді, соның ішінде витаминдерді. Тағамдық азық-түліктердің компонентімен тотықтырғыштардың қосылуын қадағаламаған жағдайда азық-түлікте адамға зиянды заттар пайда болуы мүмкін.

Б. Ароматизаторлар, эфир майлары және экстрактілер .

Ароматизаторлар, эфир майлары мен экстрактілер - тағамдық азық-түлікке мынандай мақсатта қолданады:

тағамдық өнімдердің хош иісін және дәмін тұрақтандыру үшін;
сақтау және өңдеу кезінде жоғалтқан дәмі мен хош иісін қалпына келтіру үшін;
бір типті немесе дәмсіз азық-түліктерге әртүрлі дәм мен хош иіс беру үшін қолданады. Ароматизаторларды ащы және тәтті деп екіге бөлуге болады. Біріншісі тағамға дәм мен еттің, балықтың, саңырауқұлақтың, дәмдеуіштердің т. б иістерін береді.

Ал тәтті ароматизаторлардан - ванилді, шоколадты және барлық жеміс-жидектердің ароматизаторлары жатады.

Ароматизаторлар сұйық немесе ұнтақ түрінде, кейде басқа түрінде шығарылады.

Ароматизаторлардың түрін және оның қандай мөлшерде қолдануын таңдау кезінде дайын азық-түлікті қолдану әдісін ескерген дұрыс. Ол дегеніміз, яғни шайнайтын азық-түлік пе (шұжық, сағыз), соратын (балмұздақ) немесе ішетін (сусындар) азық-түлік пе соны ескеру керек.

В. Дәмін және хош иісін жоғарлатқыштар .

Дәмін және хош иісін жоғарлатқыштар тағамдық өнімде мынандай мақсатта қолданады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.