XVІ-XVІІІ-ғасырлардағы қайта өрлеу дәуіріндегі ашулар

Жоспар
Кіріспе

XVІ.XVІІІ.ғасырлардағы қайта өрлеу дәуіріндегі ашулар.
І. XVІ.XVІІІ ашылулар: Христофор.К В.Да.Гама Фер/а
1.1. Географиялық ғылым ретінде қалыптасуы
1.2. Ашылуларға негіз болатын себеп.
1.3. Мемлекеттің қалыптасуы, қаласының өркендеуі.
ІІ. XVІ.XVІІІ ғасырлардағы қайта өркендеудегі дәуіріндегі ашылулар география ғылымына қосқан үлесі.
2.1. XVІ.XVІІІ ғасырлардағы қайта өрлеу дәуіріндегі ашылуларда
болған кедергілер.
2.2. Діннің ролі.
2.3. XVІ.XVІІІ ғасырларды зерттеулер және олардың мақсаты.

Географиялық ашулар адамзат тарихынан бастау алады. Оның басталуы көне заманның, яғни барша халықтардың өркендеу, дамуымен басталады. Бірақ сол ертедегі ғасырларда дәл ашулар, жердің домалақ екенін дәлелдеу өте қиын болатын. Кейбір кездерде көзбен шамалауға әкеліп соғатын таңғаларлық географиялық ашуларда болып тұрды. Бұлардың қатарында өте шектемен онда көрсетпелі бағыт арқылы талданып мың жылдық жаңа арада бір атай алатындай материалдар өте көне болды. Көп географиялық ашулар құрықтық шекарасы және сулы аймақтардың жоғарғы шеңі болып зерттелді. Оларды зерттеу мәресі европалық теңіз саяхатшылары жағынан дамып отырды. XV-ғасырлардың ортасы XVІІІ ғасыр аралығын атауға болады деп есептемек. Бұлар бірнеше кезеңдерден тұратын еді:
1) Испано-португал Үндістан жағалауына жүзуі және Шығыс Азияға
баруы Васко да Гамы; экспедициясы (XVІ-ғ.). Фэрнадо Магеллан бірнеше рет дүние жүзі бойынша саяхатұйымдастырып Тынық океанын жүзіп өтті.
2) Орыс және Голланд кезеңі, яғни ашулары (XVІ-ғасыр ортасы XVІІ
ғасырға дейін).
Оларға жататындар Ермақтың ашулары Азиядан бастау алады. Попов және Дежневке дейін. (1648-ж).
3. Ағылшын-француз ашулары(Солтүстік Америка).
Қорыта айтқанда бұл ұлы экспедиция ашулары. Бірқатар Европа мемлекеттерінде істеп шығару өнімдерін дамуы.
Капитализм бағытының өркендеуі және кең қанат жаюы. Бұларға (Қымбат бағалы алтын тастар, осы бағалы тастардың кенін табу қай жерде қандай болады, яғни Алтын, Күміс, піл сүйегі). Бұл ұлы географиялық ашулардың обьектісі ғылым-техника болып шықты. Океан үшін мықты кемелердің істеп шығарылуы, крмпастың қалыптасуы, теңіз картасы т.б. солардың ішінде, яғни осы аталған техникалар жердің домалақ шар тәріздесекендігі туралы ой-пікір туғызады. Сонымен қоса теңіз жолы арқылы Үндістан жері және Атлант мұхиты зерттеу болып табылады. Ең маңыздысы «Ұлы географиялық ашулар» география саласында білімнің дамуы және де Азия халқына теңіз арқылы жүзуге үлкен жол ашты.бұл процесстерколониялыққа айналдыруды (кіші мемлекеттерді) тездетті.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
XVІ-XVІІІ-ғасырлардағы қайта өрлеу дәуіріндегі ашулар.
І. XVІ-XVІІІ ашылулар: Христофор.К В.Да.Гама Фера
1.1. Географиялық ғылым ретінде қалыптасуы
1.2. Ашылуларға негіз болатын себеп.
1.3. Мемлекеттің қалыптасуы, қаласының өркендеуі.
ІІ. XVІ-XVІІІ ғасырлардағы қайта өркендеудегі дәуіріндегі ашылулар
география ғылымына қосқан үлесі.
2.1. XVІ-XVІІІ ғасырлардағы қайта өрлеу дәуіріндегі ашылуларда
болған кедергілер.
2.2. Діннің ролі.
2.3. XVІ-XVІІІ ғасырларды зерттеулер және олардың мақсаты.

Ұлы ашулардың ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..

Географиялық ашулар адамзат тарихынан бастау алады. Оның басталуы көне
заманның, яғни барша халықтардың өркендеу, дамуымен басталады. Бірақ сол
ертедегі ғасырларда дәл ашулар, жердің домалақ екенін дәлелдеу өте қиын
болатын. Кейбір кездерде көзбен шамалауға әкеліп соғатын таңғаларлық
географиялық ашуларда болып тұрды. Бұлардың қатарында өте шектемен онда
көрсетпелі бағыт арқылы талданып мың жылдық жаңа арада бір атай алатындай
материалдар өте көне болды. Көп географиялық ашулар құрықтық шекарасы және
сулы аймақтардың жоғарғы шеңі болып зерттелді. Оларды зерттеу мәресі
европалық теңіз саяхатшылары жағынан дамып отырды. XV-ғасырлардың ортасы
XVІІІ ғасыр аралығын атауға болады деп есептемек. Бұлар бірнеше кезеңдерден
тұратын еді:
1) Испано-португал Үндістан жағалауына жүзуі және Шығыс Азияға
баруы Васко да Гамы; экспедициясы (XVІ-ғ.). Фэрнадо Магеллан бірнеше рет
дүние жүзі бойынша саяхатұйымдастырып Тынық океанын жүзіп өтті.
2) Орыс және Голланд кезеңі, яғни ашулары (XVІ-ғасыр ортасы XVІІ
ғасырға дейін).
Оларға жататындар Ермақтың ашулары Азиядан бастау алады. Попов және
Дежневке дейін. (1648-ж).
3. Ағылшын-француз ашулары(Солтүстік Америка).
Қорыта айтқанда бұл ұлы экспедиция ашулары. Бірқатар Европа
мемлекеттерінде істеп шығару өнімдерін дамуы.
Капитализм бағытының өркендеуі және кең қанат жаюы. Бұларға (Қымбат
бағалы алтын тастар, осы бағалы тастардың кенін табу қай жерде қандай
болады, яғни Алтын, Күміс, піл сүйегі). Бұл ұлы географиялық ашулардың
обьектісі ғылым-техника болып шықты. Океан үшін мықты кемелердің істеп
шығарылуы, крмпастың қалыптасуы, теңіз картасы т.б. солардың ішінде, яғни
осы аталған техникалар жердің домалақ шар тәріздесекендігі туралы ой-пікір
туғызады. Сонымен қоса теңіз жолы арқылы Үндістан жері және Атлант мұхиты
зерттеу болып табылады. Ең маңыздысы Ұлы географиялық ашулар география
саласында білімнің дамуы және де Азия халқына теңіз арқылы жүзуге үлкен жол
ашты.бұл процесстерколониялыққа айналдыруды (кіші мемлекеттерді) тездетті.
Бірінші кезеңде ұлы географиялық ашулар сол кездегі сауда жолы
Ортажер теңізімен арқылы Атлант мұхитына шығу еді. Бұл жолда Португалия мен
Испания ерте оянып Европа мемлекеттерінен ерте жылжып кеткен еді. Осы кәсіп
өнер істеп шығару, сауда құрлымы жағынан Нидерландия, Англия, және Франция,
олардың даму бағыты буржуазиялық (Капитализм) дамуы болғандықтан аса
теңсіздікпен байып отырды. Испан-Португал мемлекеттерінің бірігуі, яғни
күшеюі бір салада ізденуіне әкеліп соқты.
XVІІ ғасырда Буржуазия революциясы Англияда болуы бұл мемлекетті
бәсекеге қабілетіліне үлкен аренаға, нарықтық экономикаға шығыуына теңіз
жағалауындағы Наконолияларды басып алуғабилік орнатуға мәжбүр етті. Ұлы
ашулар көбінде география ғылымының дамуына ғылыми натуралистер емес,
қарапайым халық арасынан шыққан адамдар үлкен роль атқарады. Соның ішінде
осы саланың тез дамуына тез мұнша кедергілер болады. Бірақ соңғы кезеңде
Бүкілхалықаралық География еңбегінің авторы белгілі ғалым сол уақыттың
географы Берихард Варениус (1622-1650ж). оның еңбегі сол кездегі
географиялық жетісттіктерді қорытындылай келе Ұлы географиялық ашулар-
онда жаң мәліметтер жер туралы бірінші аптик дәуірден кейінгі географиялық
жалпы сипат бере бастады. Онда: Таулар, тірі организм жүйесі, орман, орман
арты, барлық зерттеулер океанды зерттеуге бағытталды, яғни оны үйренді.
Одан теңізді оператты біркелкі сапасы ол тәуелсіз, теңіз шығанағының
жоғарғы шеңінен, Оңтүстік жартышарға жер ажыратылған Оңтүстік океаннан деп
көрсетілген. Ұлы ашулардағы гографиялық саласына үлкен үлес қосқан
саяхатшылардың бірі Христофор Колумб (1436 жылы Гения қаласына жақын
жердегі тоқыма өнеркәсібінде істейтін Доминико Колумб семьясында туылған).
Колумб жас кезінде қайда оқығаны белгісіз, бірақ италянша, испанша,
португал және латын тілінде еркін сөйлей алған. Он төрт жасында Колумб
теңіз қызметіне кетеді, ол жасында жерорта теңізінде, Европа жағалауларына
кезген сауда кемелерінде болады, содан теңіз жағдайын жақсы біліп алады.
Жас кезінде Колумб Генуяда тұрғанда географиялық карта сызумен шұғылданған.
Кейбір деректерде Колумб Лиссобонда тұрған кезде Феници Мони де
Полестерелло дейтін теңізшінің қызымен танысып соған үйленеді. Қыздың әкесі
Генрих Португалияны билеген. Колумб Полестронның қалдырған географиялық
карталар теңіз жұмысы туралы жазуларын тауып алып, сол иатериалды мұқият
зерттейді. Міне, осы кезден бастап Колумб батыс жолымен Үндістанды ашу
мәселесіне кіріседі. Колумбтың Порто-Сакто аралында қанша тұрғаны белгісі,
ол атасы өлгеннен сол аратұра Лиссобонға келіп жүрді, ол енді географиялық
глобус, теңіз жолы көрсетімен карталар жасайды. Колумб өзінің жаңа жоспар
жасап, оны 1482 жылы Португалия корольі Монн 11-ге ұсынады. Король өзінің
оқымыстыларын жинап, Колумб жоспарымен таныстырады, бірақ оның діншіл
ғалымдары Колумбжоспары тек қиял, орындалатын іс емес дейді. Бұл кезде
Колумб қайғыға ұшырап, 1484 жылы оның әйелі өліп, сегіз жасар Диего дейтін
ұлымен жалғыз қалады. Португалия ұсынған жоспары іске аспаған соң Колумб
1485 жылы Испанияға кетпекші болады. Испанияға келген Колумб манастыр
оқымыстысы Хуан Перес де Марчен көріп қалады. Содан кейін Колумб манастыр
билеушісі ғалым Прадомен таныстырады. Прадо Колумб жасаған жоспар мен
танысып, оны Кордовақаласында Испания Корольіне жібереді. Бұл кезде
Испанияда соғыс болып жатқан. Колумб соғыста жүрген корольмен ұшраса
алмайды, бірақ сол өзі барған Кордова қаласында қалып, тағы карта сызумен
айналысады. Кейінгі жаспарын КолумбИспания корольіне ұсынады. Король
Ферденад пен ханшайым Изабелла алдында Колумб өз жоспарын дәлелдейді.
Король мен Королева тыңдап болған соң Соломадағы степан манастырына діншіл
ғалымдарды жинап, Колумб жоспарын ұзақ талқылап, оны дінге қарсы қабылдауға
болмайды деген қорытынды келеді. Жоспары Испанияда қабылданған соң, ол тағы
Португалияға кетпек болады. Бірақ, оның достары тағы Корольге хат жолдап,
олар Испания Колумбтан айырылмауы керек деп дәлелдейді. Егер оның жоспары
іске асса, біз Португалия Королі алдында күлкі боламыз деді, тіпті оның
идеясы іске аспаса да, оны жібермеу Испания үшін өте пайдалы екенін айтады.
Содан кейін Колумб Испания үкіметімен бірге жұмыс істей бастайды.
Колумбтың бірінші экспедициясы. Испания Корольі Колумбтың алыс
сапарына арнап екі кеме жабдықтайды. Үшіншісін Колумб өз қаражатына
жасайды. 1492 жылы 3 тамызда Колумб үш кемеге отырған 90 адаммен бірге
батыс жолымен тұңғыш рет Атлнт мұхитымен арқылы белгісіз Үндістанды, Қытай
жерлерін, Жапония аралдарын, Азияның шығысына шығуға аттанады. Ашық теңізде
Колумб флоты оңтүстік-батысқа қарай жүзіп, Канар аралдарына жетіп, одан
тіке батысқа қарай ұдайы 19 күн жүзіп, Гомера аралына келеді. Мұнан азық-
түлік, су, отын алып, 9 қыркүйекте Канал аралдарының ақырғысы Ферро аралын
ашып шығып, белгісіз мұхит суымен жүзе береді.
Колумб кемесі Атлант мұхитын бойлап ұзақ жүзеді. Олар кенеттен 1492
жылы 11 қазанда теңізшілер түнімен ағаш бұтағын көреді. Пинта кемксі
зеңбірекпен салю беріп, таңды асыға күтеді. Колумб 12 қазанда көптен арман
еткен жаңа жер жағасын көреді. Колумб бұл аралды ту ұстап жағаға шығып,
жаңадан ашқан осы аралды Сан-Сальвадор (құтқарушы) деп атайды. Осы
сапарында Колумб Үндістан жеріндегі аралды аштым деп ойлап, онда тұратын
адамдарды Үндістер деп атады. (indios) деп қойылған. Колумб ашқан жерінің
оңтүстігіндегі алтынды аралды Жапония болар,- деп соған аттанады. Ол 15
қазанда екінші аралды ашып, оны Дево Марии деп атады. Одан әрі жүзіп19
қазанда үшінші аралды ашып, оны Испания королевасының есімімен Изабелла
деп атайды. Колумб қайтадан батысқа қарай жүзіп, тағы жеті аралды ашып
ақыры ең үлкен Арал Кубаға келіп тоқтайды. Мұнда европалықтардың бір таң
қалғаны, жергілікті адамдар орайды да, оған от қойып, екінші оның жалынын
ішке жұтып, түтінін танауынан шығарып жатады. Оны өздері Тобак дейді. Бұл
ғажайыпты Испандар таңырқай қарай, кейіннен табакты өздері Европаға әкеліп,
дүние жүзіне таратады. Колумбқа көптеген жергілікті адамдар келеді. Бұл
аралда үндістермен Колумб арасындағы достық бірте-біртенығая түседі. Осыдан
әсерленген Колумб осы аралды Испаньола (кішкене Испания) деп аталған
бекініс орнатты. Содан соң Колумб 1493 жылы 13 наурыз күні Испания
жағалауына келіп тоқтады.
Колумбтың екінші экспедияциясы. Гения теңізшісінің бұл ашқан
жаңалығына бүкіл Европаға құлақтанып, осы хабар халыққа кең тарады. Бұған
әсіресе Колумбтың алғашқы жоспарын қабылдамаған Португалия королі қатты
өкінді. Енді Испанияның үстемділігі өктем бола беретініне оның көзі жетті.
13 наурызда Португалия королі Иоанн экскадро ұйымдастырып, Атлант мұхиты
батысынан Испания кемесін Колумб ашқан жерге өткізбесін деген жарлық
шығарды. Бұл кезде Испания королі бүкіл ашылған жерді Испанияға қарайды
деген жарлық шығарды. Колумб аса дайындықпен, жігемен дайындалды. 1493 жылы
Испания жағалауынан қаншама желкенді кемелер алыс сапарға аттануға дайын
тұрды. Колумбқа 1200 адам ерді. Келе жатып ол Гводолупені ашады. 19 қараша
оңтүстік жағалаумен көп отырып кейіннен батысқа жол алды. Ол ашылған
жерлерді мұқият зерттеп көп адам көреді. Бірақ ол адамдар Колумб және оның
адамдарынан қашады. Ол жерді Колумб Сан-Хуан-Баутиста (XVI ғ. Пуэрто-Рико-
Боготая Гавань-Бай Гаванна) ашады.
Колумбтың үшінші экспедициясы. Колумб өзінің мұхиттың арғы жағындағы
үшінші саяхатына 1498 жылы 30 маусымда аттанды. Ол бұл сапарға өте көңілсіз
қарады, өйткені оның денсаулығы біршама сыр береді. 1498 жылы 1 тамызда
екінші ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.