Ғылымның нақты отаны

Жоспар
Кіріспе

1 Қазіргі кездегі ғылымның нақты отаны Ежелгі Греция
2 Алғашқы кезде гректер математикамен шұғылданды
3 Пифагордың ең жоғарғы жетістігі
4 Антика ғылым тарихының жарқын беттері

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазіргі кездегі ғылымның нақты отаны Ежелгі Греция болып табылады..
Ғылымның іргетасы - математиканы, астрономияны, механиканы, оптиканы,
биологияны, медицинаны гректер қалаған. Грек астрономдары мен математиктері
тұңғыш рет ғылыми болжам мен дедуктивтік дәлелдеуді қолданған.
Математиканың теориялық білімінің салыстырмалы түрде дамыған үлгілелері
антикалық полистер контекстінде алғаш рет пайда болып, қарастырылды. Бір
пікірдің екіншісінің алдындағы артықшылығы дәлеледемелер арқылы анықталды.
Негізделген білімнің пікірден артықшылығы антикалық философияда өзінің
дамуын одан әрі жалғастырды. Антикалық ғылымда әдістерге, ақиқаттың дамуына
ерекше көңіл бөлінді.
Тұңғыш рет диалектиканың әдіс ретінде қабылдауға қадам жасалды.
Математика саласында негізделген және дәлелденген білімнің идеалын қолдану
білімді баяндаудың жаңа принциптерін бекітті. Грек математикасында білімді
теория түрінде баяндау үстем болды: берілді -дәлелдеу керек - дәлелі.
Антикалық философтар математиканың дамуының теориялық жолына өтуге қажетті
құралдарды өңдеп, математикалық білімдерді дәлелдеулер әдісін қолданулар
арқылы жүйелендірудің алуан түрлі қадамдары қабылданды. Фалес,
пифагоршылар, Платон. Бұл процесс Евклидтің дамыған геометриясының
теориялық жүйесінің құрылуымен аяқталды.
Атомдық ілімнің негізін салушы ежелгі грек философы-материалисі
Демокритке б.з.д. 460-370 жж. мынадай қанатты сөздер тән: Мен үшін бәр
ғылыми ділелдемелер табу бүкіл Парсы патшалағын меңгеруден гөрі
маңыздырақ.
Дәлелдеу-математиканың іргетасы, онсыз математиканың дамуы мүмкін емес.
Математикадағы рационалдық ойлаудың тұңғыш өкілі Фалес б.з.д. 6258-548
жж. болып есептеледі. Фалес - мемлекеттік қайраткер, инженер, астроном,
философ, математик. Белгілі американ математигі мен ғылым тарихшысы Д.Я.
Стройк қазіргі математиканың шығу тегін зерттей келіп, былай деді: Аңыз
бойынша, грек математикасының атасы милет көпесі Фалес болып есептеледі. Ол
алтыншы ғасырдың бірінші жартысында Вавилон мен Египетте болған. Ол
қаншалықты аты аңызға айналған фигура болғанымен толық шындық ашылған жоқ.
Ол қазіргі математиканың негізін ғана салушы емес, сонымен бірге бүкіл
қазіргі ғылым мен философияның негізін салушы болып есептеледі.
Алғашқы кезде гректер математикамен шұғылданды. Олардың алдында бір
ғана мақста тұрды. Әлемдегі адамның орны қандай? Математика Хаостан тәртіп
табуға, идеяларды логикалық бір ізге келтіруге, негізгі принциптерді
табцуға ұмтылды. Математика бүкіл ғылымдардың ішінде телоиялық түде болды.
Фалестің геометрия саласындағы білімі жан-жақты болды. Оған геометриялық
құрылымның мынандай негізгі қасиеттері белгілі болды: диаметр шеңберді тең
екіге бөледі.
Ежелгі грек математикасы біртіндеп дамыды, бірнеше мектептерге бөлінді.
Солардың бірі Пифагордың мектебі болып табылды. Пифагор Самосский б,з,д,
580-500жж. - ежелгі грек математигі. Милетке жақын Самос аралында дүниеге
келген. Фалестің шәкірті. Пифагордың ілімі бойынша, сандар заттардың мәні
болып табылады. Математикалық абстракциялар әлемде белгілі бір тәртіп
орната отырып, жасырын жетекшілік етіп отырады. Сандар-бүкіл тіршіліктің
бастамасы, дүние туралы түсініктің кілті.
Пифагор мектебінің ұраны: Дүниенің барлығы сандардан тұрады.
Пифагоршылардың ілімінде ерекше орынды 1,2,3,4 сандары алды. Осы сандардың
қосындысы 1+2+3+4=10 текрактис деп аталды. Аңыз бойынша, пифагоршылардың
анты: Текрактистің атынан жан дүниеммен ант етемін. Мәңгі гілденіп тұратын
табиғаттың қайнар көзі мен тамыры сонда жатыр. Тетрактиске кіретін
сандардың қосындысы онға тең. Сондықтан он саны идеалды сан болып табылдаы
және әлемді бейнелеп көрсетеді.
Пифагордың ең жоғарғы жетістігі - гипотенузаның квадраты катеттердің
квадартының қосындысына тең деп аталатын атақты теоремасы, кейіннен
ғылымға Пифагор теоремасы деп енген атақты дәлілдеуі.
Бұл теорема ертедегі Мысыр, Вавилон математиктеріне де мәлім болған,
бірақ олар дәлелденбеген.
Ғылым саласында Пифагор мен пифагоршылдар мынандай жаңалықтар ашып,
ғылымның дамуына үлкен үлес қосты: дедуктивтік геометрияны жасады,
кеңістік геометриясы бойынша куб, пирамида, додекаэдр деп аталатын үш
көпжақтың қасиеттерін зерттеді.
Пифагор ғылымының төрт саласын қарастырды. Оларды грек тілінде
математа деп атайды, оысдаен математика деген термин қалыптасты. Ол төрт
сала: сан туралы ғылым арияметика, музыка теориясы гармония, фигуралар
жайындағы ғылым геометрия және аспан жайындағы ғылым астрономия.
Пифагор музыканы да математикаға жатқызып, негізгі музыкалық
интервалдарды – октаваны, квинтаны, квартаны тағайындады. Пифагор
музыкалық дабыстарды сандар арқылы, ал музыкалық интервалдарды сандардың
қатынастары арқылы кескіндеген.
Демокриттің көзқарастарының ғылымда өзіндік орны бар. Оның атомизм
ілімі универсалды философиялық ілім болып табылады. Бемокрит математика,
физика, философия туралы бірқатар шығармалар жазған. Бірақ оның шығармалары
бізге дейін жеткен доқ. Олардың мақмұны бізге басқа авторлардың еңбегі
арқылы мәлім. Демокрит атомдар туралы ілімін жасады. Дүниенің негізі - атом
мен бостық. Атомдар бөлінбейді. Және сезім мүшелері арқылы қабылданбайды.
Олар формасы, көлемі және кеістікте орналасуымен ерекшеленеді. Атомдар
ұдайы қозғалыста, өзара әрекетте болады және шексіз материалдық дүниелерді
құрайды. Демокрит ұлы болжамды дүниенің құрылымы туралы гипотезаны ұсынды.
Демокриттің атомистік гипотезасы философия мен ығылымның дамуында маңызды
рөл атқарды. Көптеген ғасырлар бойы ғалымдар осы гипотезаны жетекшілікке
алып, эксперименталдық жолмен атомдарды тауып, оның табиғатын түсіндірмекші
болды. Аотмистік ілім дами отырып, қазіргі жаратылыстанудың негізі болды.
Атақты ойшыл, физик М. Борн атомдық физикаға шешуші қадам осыдан 2500 жыл
бұрын жасалды дегенді айтады.
Демокрит математик те болып есептелді.
Б.з.д. IV ғ. Математиканың дамуына философиялық және жаратылыстану
ғылыми мектептері үлкен әсер етті. Олардың бірін Платон б.з.д. 427-347
жж. басқарды. Ол Академия деп аталды. Пдатон математикаға үлкен мән берді.
Платон математиканы ғылым ретінде өте жоғары бағалады, оны философиямен
табысты шұғылдану үшін қажет ғылым деп есептеді.
Платон Демокриттің гипотезасын өткір сынға алды.
Демокриттің атомдары - көлемді денелік бөлшектер. Платонның атомдары-
геометриялық, иделды геометриялық фмгуралар: тік бұрыш, үшбұрыштар. Платон
үшін идеалды геометриялық фигуралар, объектілер дегеніміз-тек қана аспанда
өмір сүретін идеялар. Ал, жер бетіндегі бізді қоршаған дүние олардың дөрекі
бейнесі ғана деп есептеді.
Математика денелік дүниеден бөліп қарастырылды, тәжірибеге көңіл бөлуге
тыйым салынды. Платонның шәкірттері дедуктивті пайымдауларды ғана
қолдануға ұмтылды, бұл таңдау математиканы түбірімен өзгеріске ұшыратады.
Көптеген грек философтары мәігілікті және ақиқатты іздестірді. Дедукциялық
әдіс қана абсолютті бірден-бір нәтижелерге әкеледі.
Дүние туралы білімдердің жинақталуына сәйкес оларды жүйелендіру
қажеттілігі пайда болды. Бұл мәселені ежелгі ойшылдардың бірі ПАристотель
б.з.д.. 384-322 жж. табысты шешті. Ол Греция мен Македония шекарасында
дүниеге келген. А. Македонскийдің ұстазы болды. 366 жылы Афинаға, Платонның
Академиясына келіп 20 жыл тұрды. Аристотель Платонның сүйікті шәкірті
болды. 335 жылы Афинада өзінің перипатетикалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.