Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылымминистрлігі

Қазақ Гуманитарлық Заң Университеті

Оңтүстік Қазақстан заңтану, қаржы және қаржы

құқығы институты

"Азаматтық-құқықтық пәндер " кафедрасы

Диплом жұмысы

Тақырыбы : Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау

Заңтану факультетінің СП-41а

тобының студенті

Тойшыбекова З.

Ғылыми жетекші:

з. ғ. к., доцент

Абдуллина З. К.

Шымкент 2005 ж

Мазмұны

Кіріспе . . . …3

1-Тарау. Авторлық және сабақтас құқықтар азаматтық құқық жүйесінде . . . 6

§ 1. Авторлық және сабақтас құқықтардың пайда болуы

және олардың даму тарихы . . . 6

§ 2. Қазақстан Республикасында авторлық және сабақтас

құқықтарды құқықтық реттеу . . . 12

§ 3. Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау

саласындағы халықаралық қатынастар . . . 28

2-Тарау. Қазақстан Республикасында авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау . . . 39

§ 1. Азаматтық құқықтарды қорғау ұғымы . . . 39

§ 2. Авторлық және сабақтас құықтарды қорғау . . . 44

§ 3. Авторлық және сабақтас құқықты қорғау бойынша

уәкілетті мемлекеттік орган және оның құзырлары . . . 55

Қорытынды. . 65

Қолданылған әдебиет. . . . ……. …67

Кіріспе

Қазақстан Республикасының егеменді ел болып өз тәуелсіздігін алғалы қаншама заңдарды қалыптастырсада «Авторлық және сабақтас құқықтарды қорғау» мәселесі өзекті болғандықтан осы тақырыпты таңдадым.

Қазақстан Республикасының 10 маусым 1996 жылғы “Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы” Заңының 1-бабында осы Заң санаткерлік меншік саласындағы ғылым, әдебиет және өнер туындыларын (авторлық құқық), қойылымдарды, орындаушылықты, фонограммаларды, эфирлік және кабельдік хабар тарату ұйымдарының хабарларын (сабақтас құқықтар) жасауға және пайдалануға байланысты туындайтын қатынастарды реттейді деп атап көрсетеді. .

Авторлық құқық (ағылш. copyright) - адамның творчестволық қызметінің объективтендірілген нәтижелерін материалды емес объект ретінде қорғайтын құқықтық институт; ұлттық заңдар мен халықаралық конвенциялармен реттелетін азаматтық құқықтың бөлігі болып табылады1.

Қазақстан Республикасының “Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы” Заңының 49-бабына сәйкес авторлық және сабақтас құқықтарды қорғауды сот:

1) құқықтарды тану;

2) құқық бұзылғанға дейiнгi жағдайды қалпына келтiру;

3) құқықты бұзатын немесе оның бұзылуына қауiп төндiретiн әрекеттердi тыю;

4) айырылып қалған пайданы қоса алғанда, шығындардың орнын толтыру;

5) құқық бұзушы авторлық және сабақтас құқықтарды бұзу алдарынан тапқан табысты өндiрiп алу;

6) Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген, жалақының жиырмадан елу мыңға дейiнгi ең төменгi мөлшерi, ал ЭЕМ-ға арналған бағдарламаның немесе деректер базасы авторларының құқығын бұзғаны кезде жалақының бес жүзден елу мыңға дейiнгi ең төменгi мөлшерi сомасында өтем төлеу арқылы жүзеге асырылады. Зиянның орнын толтырудың немесе табысты өндiрiп алудың орнына өтемақы мөлшерiн сот белгiлейдi;

7) олардың құқықтарын қорғауға байланысты заң актiлерiнде көзделген өзге де шаралар қолдану арқылы жүзеге асырады.

Іс қаралғанға дейін судья туындылармен фонограммалардың контрофактілік деп жорамалдаған даналардың жауапкердің дайындауына, көшірмелеуіне, сатуына, пайдалануына тыйым салу туралы жеке-дара ұйғарым шығаруға құықылы. Судья туындылар мен фонограммалардың контрофактілік деп жорамалданған даналарын, сонайақ тайындау мен көшірмеулеуге арналған материалдар мен жабдықтарды пайдалануға тыйым салу және алып қойу туралы ұйғарым шығаруға да құқықлы.

Сот туындының немесе фонограмманың контрафактілік даналарын, сонай-ақ оларды көшірмелеуге пайдаланылатын материалдар мен жабдықтарды тәркелеу туралы шешім шығарылуы құқылы. Туындының немесе фонограмманың контрофактілік даналары оның талап етуі бойынша авторлық немесе сабақтас құқықтардың иесіне берілуі мүмкін не сотың шешімі бойынша жойылуға тиіс.

Оларды көшірмелеуге пайдаланылған материалдар мен жабдықтар сотың шешімі бойынша жойылуға не мемлекет кірісіне берілуге тиіс.

Азаматтық кодекстің 9-бабына сәйкес авторлық құқықтарды қорғау құқығы бұзылған адамның тікелей іс жүзіндегі немесе заңдық әрекеттермен жүзеге асырылуы мүмкін (өзін-өзі қорғау) .

Бұдан басқа, құқығы бұзылған адам, егер заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, өзіне келтірілген залалдың толық өтелуін талап ете алады.

Сонымен қатар осы бап құқығы бұзылған азаматтың өкімет билігі немесе басқару органына, бұзылған құқықты қоғау үшін, өтініш жасау мүмкіндігін растай отырып, мұндай өтініштің құқық қорғау туралы талап қойып сотқа жолдануға кедергі жасамайтындығын белгілейді. Біз осы жұмысымызда бүгінгі таңдағы авторлық құқықты қорғау саласындағы туындап отырған түйінді мәселелерді, оларды шешу жолдарын қарастыруды көздеп отырмыз. Туынды авторының құқықтарын қорғау кез-келген өркениетті мемлекетте алдыңғы қатарлы орынды алатындығы көпшілікке мәлім деп ойлаймыз. Дегенімен де авторлық құқықтң әлі күнге дейін толығымен зерттеліп бітпеген мәселелері жетерлік деп айтуға болады. Бұл саладағы мемлекетіміздің заңнамасы да толық қалыптастырылды деп те айтуға болмайды. Себебі мемлекетіміз санаткерлік құқық, соның ішінде авторлық құқық саласындағы қатынастарды реттейтін кейбір халықаралық құжаттарды әлі күнге дейін бекітпеген.

1-Тарау. Авторлық және сабақтас құқықтар азаматтық

құқық жүйесінде.

§ 1. Авторлық және сабақтас құқықтардың пайда болуы және

оның даму тарихы

Шығармашылық бар жерде, туындыгерлердің иелігіндегі меншікті дүниесі бар жерде оны сақтау мақсатында қандайда бір жұмыстардың жасалғаны ақиқат нәрсе. Мысалы, ежелгі Греция мен Римде автордың, жеке мүліктік құқығы, оған алатын сыйақысы ескеріліп отырған. Біреудін шығармасын ұрлап, иемденген адамды - арсыз деп танып, жұрт алдында дүре соққан. Римде авторлар шығармаларымен атағын ғана шығарып қоймай, табыс та тауып отырғанын зерттеушілер дәлелдейді.

Авторлық және сабақтас құқық қазақтың жыраулық поэзиясы қалыптасқан кезде де өмір сүріп келді десек қателеспейміз.

Халықаралық деңгейде авторлық құқық және сабақтас туралы идея Еуропада кітап басу ісімен байланысты XV ғасырда пайда болды. Бұрьн баспа ісі жоқ кезде қолжазбаны көбейту өте қиын болатын да, автор мүлкіне қол сұғу сирек кездесетін. Кейіннен кітап басатын станок дүниеге келісімен кітап шығару күрт өсіп, шығарма иесіне пайда түсіре бастады. Творчестволық еңбек саудаға айналды. Жақсы кітапты ұрлап шығаратындар, біреудің шығармасын екіншілердің жөнсіз пайдаланып кетуі, кітап басу арқылы пайда табатындардың арасындағы бәсекелестік алғашкы «әдебиет карақшыларын» тудырды. Баспа өнімдерінің экономикалық пайдасымен қоса, саяси және әлеуметтік күш-қуатын тани білген билік иелері XV ғасырдың аяқ шенінде өздеріне ыңғайлы жеке баспагерлерге ғана ерекше мүмкіндік тудырып, қалғандарын патшалар мен корольдердің жарлығы арқылы тежеп, реттеп, басқарып отырды.

Авторлық және сабақтас құқық саласында Еуропадағы алғашқы Заң XVII ғасырда Англияда дүниеге келді. Ағылшынның баспагерлері мен кітап саудагерлері компаниясының автор құқын қорғауға байланысты талаптарына сәйкес әзірленген заң жобасы 1709 жылы талкыланып, ол 1710 жылдың сәуірінде «Королева Аннаның статуты» деген атпен күшіне енді. Бұл Заң тек баспагерлердің ғана мүддесін қорғады. Ал суретшілердің авторлық құқық туралы заң Англияда 1735 жылы қабылданды.

Әдеби меншік туралы ұғым Францияда бұрыннан пайда болғанымен ол 1777 жылы XVI Людовиктің алты пәрменімен бір жүйеге келтіріліп, автордың өз шығармасын басып шығаруына және сатуына деген құқы заңдастырылды. Ал 1791 және 1793 жылғы декреттерде автор ез шығармасын қалай пайдаланып, қанша рет басып шығарамын десе де еркі бары айрықша айтылған.

Германияның әртүрлі аймақтарында автордың құқын мойындайтын құжаттар 1686 жылдан бастап қабылданғанымен Бүкілгерманиялық алғашқы Заң 1837 жылы жарық көрді. Ал Дания мен Норвегияда 1741 жылы қабылданып, 1814 жылға дейін күшін сақтаған декретте автор мен оның мұрагерінің құқы өмір бойы сақталды. 1762 жылы Үшінші Карлдың патшалығы кезінде Испанияда қабылданған Заң кітап шығаруға тек автордың айрықша құқы барын бекітті. Россияда авторлық құқық туралы тұңғыш Заң 1828 жылы қабылданды.

Ал бүгінгі заманда авторлық құқықты қорғауда өз жүйесін жасаған Америкада авторлық құқық туралы заң тұңғыш рет 1790 жылы қабылданған болатын. Содан бері талай өзгерістер мен толықтыруларға ұшыраған ол заңның бүгінгі күш-қуаты орасан. Авторлық құқықты қорғаудың американдық жүйесі қазір әлемнің өркениетті елдерінің барлығына өз ықпалын тигізіп отыр. Себебі жыл сайын мемлекет бюджетіне 350 миллиард доллар пайда келтіретін санаткерлік меншікке иелік жасап, өз елінің рухани қазынасын, ғалым мен жазушының, суретші мен кино шеберлерінің, т. б. азаматтарының көкірегін жарып шыққан көркем дүниесін, ғылыми жаңалықтарын, өнер табыстарын қорғау арқылы ел байлығын еселей түсетінін олар жақсы біледі. Сондықтан бұл істі дамытуға күш-жігерді де, қаражатты да аяп қалмайды.

Шынайы көркем туынды, әдеби шығарма, музыка, сурет пен сәулет, талантты әнші, сахна шеберлерінің өнері ешқашанда томаға тұйық қалпында, бір халықтың ғана құшағында қала алмайды. Ел мен елдің байланысы дамыған сайын, олардың өнері де бір-біріне ауысып, рухани қазынасын байытады. Халықаралық байланыстың дамуы санаткерлік меншік иесін анықтап, оны тудырушы ел мен пайдаланушылар арасындағы қарым-қатынасты реттеудің, яғни осы саланы бір жүйеге келтіретін халықаралық заңдарды қабылдаудың қажеттігін тудырды. Міне, сондай тұңғыш Заң 1886 жылы қабылданған, әдеби туындылар мен керкем шығармаларды қорғайтын Берн конвенциясы болатын. Қазір бұл заңды 140-қа жуық мемлекет мойындап отыр. Әлемнің 175 елін біріктіріп, үкіметтерімен жұмыс жүргізетін және санаткерлік меншікке байланысты жүздеген қоғамдық ұйымдардың мүддесін қоса қорғайтын Дүниежүзілік Санаткерлік Меншік ¥йымының (WІРО-ВОИС) құрылуына да осы заң түрткі болғанын айту қажет.

Авторлық құқықтар жөніндегі ресми құжаттар Қазақстанда тұңғыш рет XIX ғасырдың аяғы мен XX ғасырдың басында ғылыми-қоғамдық еңбектерде көрініс берді, ал одан соң қолданылып жүрген бірқатар заң ережелерінде, оның ішінде 1928 жылғы Заң кодексінде айқындала түскені мәлім. Дегенмен бұл заңдар жүйесі 1917 жылғы 29 желтоксанда қабылданған «Мемлекеттік баспа туралы» декреттен бастау алады. Қазіргі мемлекеттік кешенді заң жүйесіндегідей емес, ол кездегі заң ережелері әлемдік, сондай-ақ аймақтық дәрежедегі көкейтесті мәселелерді шешуге, авторлық құқық саласының көптеген проблемаларын реттеуге дәрменсіз еді.

Қазақстандағы авторлық және сабақтас құқықты қорғаудың мемлекеттік негізі 1973 жылы Букілодақтық Авторлық құқық женіндегі Агенттіктін (ВААП) Қазақстандағы бөлімшесі жұмыс істей бастаған күннен басталады. Шағын ғана топтан тұратын бұл бөлімше авторлардың қаламақысын реттеумен шұғылданып, Мәскеуден келетін нұсқауларды орындаудан аса алған жоқ. Өз тарапынан авторлық құқықты реттейтін бірде-бір құжат әзірлеген емес. Оған мүмкіндіктері де жоқ еді. Дегенмен де бұл мекеменін өмірге келуі - әдебиет пен өнер өкілдерінін, творчестволық еңбегінің ақысын қорғау мүмкіндігін тудырды. Баспа мен газет, журналдарда, радио мен телевидениеде, театр сахнасы мен эстрадада жарық көрген туындылары үшін автор мен сабақтас құқық иелері - актерлер, әншілер, цирк ойыншылары, т. б. өз енерінің жемісін үкімет белгілеген мөлшер бойынша алатын дәрежеге жетті. Бөлімшеде Қазакстан авторлары мен орындаушылардың, олардың шығармаларының аса мол деректері жинақталды2.

Авторлық құқықты және сабақтас қорғаудың жаңа кезеңі Қазақстанның тәуелсіздік алуымен тікелей байланысты. 1992 жылы Бүкілодақтық Агенттіктің қазақ бөлімшесінің негізінде Қазақстанның Авторлық құқық және сабақтас құқықтар жөніндегі Мемлекеттік Агенттігі құрылды. Облыс орталықтарында өкілдері бар, орталық аппараты әлденеше есе көбейген бұл мекеменің мойнына жүктелген міндеттер зор болса да, бес жыл бойына мардымды іс тындырған жоқ. Авторлық құқық саласындағы мемлекеттік саясатты кең ауқымда жүргізудің орнына ескі сүрлеуден шыға алмай, бұрынғыша қаламақы жинаумен ғана шектелді. Тәуелсіз мемлекетіміздің дүниежүзілік қауымдастыққа кіруімен байланысты санаткерлік меншікті корғаудың алуан түрлі мәселелері ескерусіз қалды. 1996 жылғы маусым айында қабылданған «Авторлық құқық және сабақтас құқық туралы» заңның жобасын әзірлеуден басқа кырықтан аса адамы бар бұл мекеме өз қолдарынан келетін, авторларды қорғайтын аса зәру нұсқаулықтар шығаруға да көңіл бөлген жоқ. Республикамыздағы авторлық және сабақтас құқықтың мән-жайын талдайтын, тіпті, істелген жұмыстары мен алдағы атқаратын кызметтерін анықтайтын құжаттар да бірде бір рет әзірленбеді. Бұған, Агенттіктің бір жыл ішінде екі министрліктің, Экономика министрлігі мен Энергетика, өнеркәсіп және сауда министрлігінің құзырында көшіп-қонып жүруі де зиянын тигізді. Бір-бірімен мақсат-мұраттары түйіспейтін министрліктердің Агенттікке басшылық ықпалы да, пайдасы да тие қойған жоқ.

Келесі оңтайластыруда, яғни 1999 жылдың басында, Агенттік, Әділет министрлігінің құрамына беріліп, енді «Авторлық құқық жөніндегі комитет» деп аталды.

Мемлекет құрылымдарын реформалаудын басты мақсаты - басқару жүйесін жетілдіріп, басы артық, қосалқы құрылымдарды қысқартып экономикалық жағынан тиімді болуын көздеу әркімге белгілі жай.

Экономика министрлігіне қосар кезде реформаторлар Агенттіктен түсетін азын-аулақ пайданы есептеп, ең дұрыс жол осы деп дәлелдесе, жарты жылдан соң (1997 ж. ) оның саудаға қатынасын ескеріп, Энергетика, өнеркәсіп және сауда министрлігінің құрамына берлді. Содан бір жыл өтпей «Авторлық құқық» деген сөзді негізге алып Агенттік Әділет министрлігінің құрамына енгізілді.

Қазір Дүниежүзілік Санаткерлік Меншік Ұйымына (ВОИС) мүше болып отырған 175 мемлекеттің 98 пайызында бұндай мекемелер Президентке, немесе парламентке, жиі үкіметке тікелей бағынып, осы саладағы мемлекеттік саясатты жүргізеді. Мысалы, АҚШ-та авторлық құқық мекемесі Конгреске бағынса, Қытайда екі жыл бұрын Мемлекеттік комитет болып қайта құрылды.

Ал Россия мен Белоруссияны қоспағанда бұрынғы КСРО-ның құрамында болған елдердің бәрінде де Үкіметке тікелей башнатын Авторлық құқық, жөніндегі Мемлекеттік Агенттіктер жұмыс істеп келеді. Россия өткен жылы өздері бір кезде жойып жіберген авторлық құқыққа қатысты мемлекеттік органды коғамдык ұйымдардың талап етуімен Үкіметке қарайтын «Роспатенттің» құрамында қайтадан ашуға мәжбүр болды. Әрине бұл жартыкеш шара болғанымен, оның келешекте кеңейетіні сөзсіз. Белоруссияда ғана Авторлық құқық жөніндегі Комитет Әділет министрлігінің құрамына кірген.

1999 жылы Қазақстанда авторлық және сабақтас құқықты қорғауды жетілдіріп, дамытудың таяу жылдарға арналған стратегиялық жоспары бекіп, кең ауқымды бағдарлама жасалды. 1999 жылы маусым айында Үкімет қаулысымен бекіген Комитеттің Ережесіне сай бұл Бағдарламада Қазақстандағы авторлық құқыққа қатысты заңдарды жетілдіру, халықаралық қатынастарды күшейту, жеке авторлардың құқығын қорғау, ұжымдық негізде мүліктік құқықтарды басқаратын ұйымдардың кызметін бақылау, республикамызға ендеп кіре бастаған дыбыс-бейнетаспаларды заңсыз сататын «қарақшылық» топтармен күресті өрістету, құқық қорғау, заң орындарымен қарым-қатынасты күшейтіп, бірлесе қимыл жасау, т. б. мәселелер қамтылып, оны жүзеге асыру үшін көлемді қаражат бөлгізуге қол жетті. Бұл санаткерлік меншікті қорғауға байланысты үкіметіміздің аса игі қадамы болды. Соның нәтижесінде 2000 жылы республиканың барлық аймақтарындағы әділет, прокуратура, құқық қорғау, заң, кеден, салық мекемелерінің жауапты қызметкерлерінін, басын қосқан семинар-кеңестер өтті. Облыстардағы, ірі қалалардағы авторлық құқықтың қорғалуын тексерген шаралар жүзеге асты.

Әрбір өркениетті ел өз халкының ғасырлар бойы жасаған әдебиет, өнер және ғылыми мұрасын, өз азаматтарының творчестволық еңбегін қолдап қана қоймайды, оны сұқ кез, сумаң қолдардан қорғап та отыруы керек. Халықтың абырой-атағын оның әдебиеті мен өнері, ғылымы дүниеге жаятын болса, мемлекеттің әлемдік қауымдастык алдындағы бет-бейнесі, беделі халқының рухани қазынасын қалай қорғауына да байланысты. Бұл мәселе мемлекеттің тек ішкі шаруасы десек қателескеніміз. Көркем өнердің шекараны мойындамайтыны сияқты, оны қорғаудың шаралары да бір елдің ауқымына сыймайды. Сондықтан біздін жас мемлекетіміз бұл істе тоқырап қалмай, әлемдік қауымдастықтағы озық үлгілерге ден қойып, дамыса, ешкімнен кем болмаймыз.

§ 2. Қазақстан Республикасында авторлық және сабақтас

құқықты құқықтық реттеу

Бүгінгі таңда ғылыми-техникалық прогресстің жедел дамуы салдарынан санаткерлік құқық саласында көптеген заң бұзушылықтар орын алып отыруда. Жай ғана қарапайым мысал ретінде, қазіргі кездегі нарығымзды қаптап отырған арзан қарақшылық дыбыс және бейне-дыбыс өнімдерін келтіруге болады.

Қазақстан Республикасының 10 маусым 1996 жылғы “Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы” Заңы авторлық құқыққа мынандай сипаттама берген: авторлық құқық - автордың мүлiктiк және мүлiктiк емес жеке құқықтары.

Авторлық құқық белгiлi бiр объективтi түрге ие болған:

1) жазбаша (қолжазба, машинкаға басылған, нотаға жазылған және сол сияқты) ;

2) ауызша (көпшiлiк алдында айтушылық, көпшiлiк алдында орындаушылық және сол сияқты) ;

3) үнжазба немесе бейнежазба (механикалық, сандық, магниттiк, оптикалық және сол сияқты) ;

4) бейнелеу (сурет, нобай, көркемсурет, жоспар, сызба, кино, телебейне - немесе фотокадрлар және сол сияқты) ;

5) көлемдi - кеңiстiктi (мүсiн, үлгi, макет, ғимарат, және сол сияқты) түрiндегi жарияланған туындыларға да, жарияланбаған туындыларға да қолданылады.

Авторлық құқық мақсатына, мазмұны мен маңызына, сондай-ақ берiлу әдiсi мен нысанына қарамастан, шығармашылық еңбектiң нәтижесi болып табылатын ғылым, әдебиет және өнер туындылары және дербес қолдануға болатын туынды бөлiгi (оның атауымен қоса) авторлық құқық объектiсi болып табылады.

Авторлық құқық идеялардың, тұжырымдамалардың, принциптердiң, әдiстердiң, жүйелердiң, процестердiң, жаңалықтардың, фактiлердiң өздерiне қолданылмайды.

Туындыға деген авторлық құқық туынды жасалған материалдық объектiнi меншiктену құқығымен байланысты емес.

Материалдық объектiнi меншiктену құқығының немесе материалдық объектiнi иелену құқығының өзгеге берiлуi, сол объектiде көрсетiлген туындыға қандай да болсын авторлық құқықтың ауысуына өздiгiнен әкеп соға алмайды.

Қазақстан Республикасының “Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы” Заңы авторлық құқық объектiлерi болып табылатын туындылар анықтаған.

Мыналар авторлық құқық объектiлерi болып табылады:

1) әдеби туындылар;

2) драмалық және музыкалық-драмалық туындылар;

3) сценарий туындылары;

4) хореография және пантомима туындылары;

5) мәтiнi бар немесе мәтiнi жоқ музыкалық туындылар;

6) дыбыс-бейнежазу туындылары (кино-, теле- және бейнефильмдер, диафильмдер және басқа кино- және телетуындылар) ;

7) мүсiндеме, кескiндеме, графика және бейнелеу өнерiнiң басқа да туындылары;

8) қолданбалы өнер туындылары;

9) сәулет, қала құрылысы және бау-саябақ өнерi туындылары;

10) суретке түсiру туындылары және суретке түсiруге орайлас әдiстермен жасалған туындылар;

11) карталар, жоспарлар, нобайлар, безендiрулер және географияға, топография мен басқа ғылымдарға қатысты үш өлшемдi туындылар;

12) ЭЕМ-ге арналған бағдарламалар;

13) өзге де туындылар.

ЭЕМ-ге арналған бағдарламаларды қорғау ЭЕМ-ге арналған бағдарламалардың (соның iшiнде операциялық жүйелердiң) бастапқы мәтiн мен объектiлiк кодты қоса алғанда, кез-келген тiлде және кез-келген нысанда жасалуы мүкiн барлық түрiне қолданылады.

3. Авторлық құқық объектiлерiне мыналар да жатады:

1) туынды шығармалар (аудармалар, өңделген дүниелер, аннотациялар, рефераттар, түйiндер, шолулар, инсценировкалар, музыкалық өңдеулер және басқа да ғылым, әдебиет пен өнер шығармаларын өңдеулер) ;

2) жинақтар (энциклопедиялар, антологиялар, деректер базалары) және материалдарының iрiктелуi және (немесе) орналасуы жағынан шығармашылық еңбектiң нәтижесi болып табылатын басқа да құрама туындылар.

Туынды және құрама шығармалар, өздерiнiң негiзге алынған немесе өздерiне енген туындылардың авторлық құқық объектiлерi болу болмауына қарамастан, авторлық құқықпен қорғалады.

Сабақтас құқықтардың объектілеріне мыналар да жатады:

Сабақтас құқықтар қойылымдарға, орындаушылықтарға, фонограммаларға, эфирлік және кабельдік хабар тарату ұйымдарының хабарларына олардың мақсатына, мазмұны мен сапасына, сондай-ақ жеткізілу әдісі мен нысанына қарамастан қолданылады.

Сондай-ақ аталмыш заңда авторлық құқық объектiлерi болмайтын туындылар тізімі де келтірілген. Олар:

1) ресми құжаттар (заңдар, сот шешiмдерi, заң әкiмшiлiк, сот сипатындағы және дипломатиялық сипаттағы өзге де мәтiндер), сондай-ақ олардың ресми аудармалары;

2) мемлекеттiк нышандар мен белгiлер (жалаулар, елтаңбалар, ордендер, ақша белгiлерi және өзге де мемлекеттiк нышандар мен белгiлер) ;

3) халық шығармашылығы туындылары;

4) оқиғалар мен фактiлер туралы ақпараттық сипаттағы хабарлар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.