Қант және қант өндірісі жайында

Жоспар
Кіріспе

1 Топинамбур ( жер алмұрты)
2 Конфитюр дайындау технологиясы.
3 Инулин дегеніміз не?
4 Қанттың табиғи орнын басушылар.
5 Ақуыз текті тәтті заттар.
6 Қант.
7 Қант алу.
8 Қазіргі кездегі дүниежүзіндегі қант өндірісі.
9 ТМД елдерінің қант нарығы.
10 Қан диабеті ауруы.

Топинамбур - адамзат қолданысында 2 мың жылдық тарихы бар жаңа отандық өнім. Дәрілік қасиеті оның құрамындағы өсімдіктік полисахаридтердің болуында (инулин, 70%-ке дейін пектинді заттар). Топинамбурдың құрмындағы ақуыз аминқышқылдарының әртүрлілігімен ерекшеленеді, соның ішінде ауыстырылмайтын аргинин, валин, гистидин, лицин т.с.с.амин қышқылдарымен. Бұл өсімдіктің құрамы В1,В2,С витаминдеріне бай. Құрамындағы темірдің, кремнидің, мырыш пен магнийдің мөлшеріне байланысты топинамбур көкөністердің біразын артқа тастайды. Топинамбурды қант диабеті ауруымен (сусамыр), атеросклерозбен, семіздікпен ауырғанда ағзаның зат алмасуын жақсарта түсу үшін қолданады. Сонымен қатар психологиялық, эмоциялық ауытқулар кезінде де ұсынылады. Топинамбурдың ішкі ағзаларға да пайдасы бар. Атап айтсақ, қауіпті және созылмалы инфекциялық ауруларға қарсы емдік әсері бар. Ол ағзаның иммунитетін көтеруге көмектеседі және асқорыту жүйесінің қызметін реттейді.

Конфитюр дайындау технологиясы.
Жалпы конфитюрдің пайда болу тарихы салауатты өмір салтын ұстанатын адамдармен тығыз байланысты. Соған қатысты топинамбурдан конфитюр алу процесі өндірісте кеңінен қолданыла бастады. Сонымен бірге бұл өнімді калорияны, яғни тағамның қуаттылығын қатаң бақылайтын жандар мен тәнінің сымбаттылығын бірінші орныға қоятын жандарға да ұсынылады. Бұл өнімнің пайдасын семіздікке бейім ағзаның иелері, ағзасының зат алмасуы бұзылған адамдар, қант диабетімен ауырған адамдар да көрді.
Оны дайындауда (конфютерді) басқа өнімдерде қолданылатын қанттың орнын толығымен фруктоза алмастырады. Бұған қосымша топинамбурдың жемісін арнайы жолмен өңдейді. Ол әдіс арқылы топинамбурдың дәрілік-профилактикалық қасиетін жоғарылату мүмкіндігі мол және дәрілік қасиеті жоғарылап қана қоймайды, өсімдіктің органо-лептикалық көрсеткіштері өзгермейді. Бұл үшін топинамбурдың жемісіндегі инулинді гидролиздейміз. Инулиннің гидролизі дегеніміз – оның, яғни инулиннің фруктоза молекуласына немесе фруктозаның қысқа тізбегіне дейін ажырауы. Бұл процесс (инулиннің гидролизі) топинамбурдан джем дайындауда маңызы өте зор. Себебі, ол қант диабетімен ауыратын адамдарға қажет-ақ.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Топинамбур ( жер алмұрты)

Топинамбур - адамзат қолданысында 2 мың жылдық тарихы бар жаңа отандық
өнім. Дәрілік қасиеті оның құрамындағы өсімдіктік полисахаридтердің
болуында (инулин, 70%-ке дейін пектинді заттар). Топинамбурдың құрмындағы
ақуыз аминқышқылдарының әртүрлілігімен ерекшеленеді, соның ішінде
ауыстырылмайтын аргинин, валин, гистидин, лицин т.с.с.амин қышқылдарымен.
Бұл өсімдіктің құрамы В1,В2,С витаминдеріне бай. Құрамындағы темірдің,
кремнидің, мырыш пен магнийдің мөлшеріне байланысты топинамбур
көкөністердің біразын артқа тастайды. Топинамбурды қант диабеті ауруымен
(сусамыр), атеросклерозбен, семіздікпен ауырғанда ағзаның зат алмасуын
жақсарта түсу үшін қолданады. Сонымен қатар психологиялық, эмоциялық
ауытқулар кезінде де ұсынылады. Топинамбурдың ішкі ағзаларға да пайдасы
бар. Атап айтсақ, қауіпті және созылмалы инфекциялық ауруларға қарсы емдік
әсері бар. Ол ағзаның иммунитетін көтеруге көмектеседі және асқорыту
жүйесінің қызметін реттейді.

Конфитюр дайындау технологиясы.
Жалпы конфитюрдің пайда болу тарихы салауатты өмір салтын ұстанатын
адамдармен тығыз байланысты. Соған қатысты топинамбурдан конфитюр алу
процесі өндірісте кеңінен қолданыла бастады. Сонымен бірге бұл өнімді
калорияны, яғни тағамның қуаттылығын қатаң бақылайтын жандар мен тәнінің
сымбаттылығын бірінші орныға қоятын жандарға да ұсынылады. Бұл өнімнің
пайдасын семіздікке бейім ағзаның иелері, ағзасының зат алмасуы бұзылған
адамдар, қант диабетімен ауырған адамдар да көрді.
Оны дайындауда (конфютерді) басқа өнімдерде қолданылатын қанттың орнын
толығымен фруктоза алмастырады. Бұған қосымша топинамбурдың жемісін арнайы
жолмен өңдейді. Ол әдіс арқылы топинамбурдың дәрілік-профилактикалық
қасиетін жоғарылату мүмкіндігі мол және дәрілік қасиеті жоғарылап қана
қоймайды, өсімдіктің органо-лептикалық көрсеткіштері өзгермейді. Бұл үшін
топинамбурдың жемісіндегі инулинді гидролиздейміз. Инулиннің гидролизі
дегеніміз – оның, яғни инулиннің фруктоза молекуласына немесе фруктозаның
қысқа тізбегіне дейін ажырауы. Бұл процесс (инулиннің гидролизі)
топинамбурдан джем дайындауда маңызы өте зор. Себебі, ол қант диабетімен
ауыратын адамдарға қажет-ақ.

Топинамбур топырақ құрамындағы кремний элементін көп жинайды.
Топинамбур жемісінің құрамының құрғақ затының 0,8% - іне дейін кремний
құрайды.құрамындағы темірдің, кремнийдің және мырыштың мөлшеріне байланысты
салыстырғанда топинамбур картопты, сәбізді, қызылшаны артта қалдырады.
Топинамбурдың жемісінің құрамына бұдан басқа ақуыз, пектин, амин
қышқылдары, органикалық қышқылдар мен май қышқылы кіреді. Топинамбурдың
құрғақ затының 11% - не дейін пектинді заттар алады. Бұл өсімдіктің құрамы
В1,В2,С витаминдеріне картоп, сәбіз және қант қызылшасымен салыстырғанда
үш есеге дейін бай. Топинамбурдың басқа көкөністерден және бір ерекшелігі
ол ақуызға бай. Топинамбурдың құрғақ затының 3,2% - іне дейін ақуыз алады.
Ол ақуыздың құрамына тек өсімдік ағзасында ғана синтезделетін және адам
организмінде жасалынбайтын, ауыстырылмайтын 8 амин қышқылы кіреді. Олар:
аргинин, валин, гистидин, изолейцин, лейцин, лизин, метионин, треонин,
триптофан, фенилаланин.

Топинамбурдың сабағы мен жапырағының құрғақ затының 4% - нен астамы
триптофан мен лейцинге келеді. Өсімдіктің жасыл массаның 1 килограмында 70
мг – ға дейін каротин болады. Ал элемент құрамына байланысты кальций,
магний, темірге бай өсімдік. Оның жасыл массасының 1 килограмында 5,9 г
кальций мен 3,4 г магний болатыны анықталған.

Топинамбур (жер алмұрты) – экологиялық таза көкөністік шикізат. Олай
деуге себеп, ол нитраттар мен радионуклейдтерді бойына жинамайды,
пестицидтермен өңдеуді қажет етпейді, өйткені әртүрлі аурулар мен
зиянкестерге төзімді өсімдіктердің қатарына жатады.

Химиялық құрамына қарай топинамбурды жемістік шикізаттардың қатарына
жатқыза аламыз. Оған себеп оның құрамында суда еритін фруктозандардың болуы
және оның ішіндегі ең құндысы - инулиннің болуымен тығыз байланысты.

Топинамбурдың жемісі ақуыз бен пектинді заттарға В витаминдер тобына
өте бай.

Топинамбур азықтық маңыздылығы жоғары өсімдік. Қазіргі таңда ғылыми
зерттеу институттарымен әр түрлі саладағы қолданысы жан-жақты зерттелген.
Одан консерві өнімдерін жасайды, түрлі салаттардың рецепті ашылған, дәрілік
препараттар дайындалады т.с.с. қолданыс аясы өте кең.
Құрамындағы суда еритін фруктозандарға байланысты және мезгілдік
жинауға байланысты топинамбурдың емдік қасиетінің көрсеткіші 4,6% - тен 9%
- ке дейін жоғарылайды.

Топинамбурдың емдік қасиеті туралы айтқанда қант диабетіне міндетті
түрде тоқталамыз. Дәл сол сияқты семіздік те жаман аурулардың қатарына
жатады. Қазір семіздікке душар болған адамдар да осы өсімдіктен ем табуда.
Сонымен қатар ол зат алмасу процесі мен үлкен және кіші дәрет шығару
жолдарына да айтарлықтай әсері бары анықталды. Ішек арқылы қорытылған
заттардың соңғы өнімінен де заттар қанға өтіп жатады. Сол процесте зиянсыз
заттардың ғана өтуіне есптігін тигізетіні де мәлім болды. Соған қарап
топинамбурды іш құрылыстың бірден-бір табиғи тазартқышы деп есептеуге
болады.

Топинамбур өсімдігі осы қасиетіне орай қанның құрамын да тазалағыш бола
алады. Анемия аурының бетін қайтара алады. Қан құрамындағы тромбоциттердің
қызметін де жақсарта алады. Қанның ұйып, іртік-іртік болып түсуін
тоқтатады.

Топинамбурдың емдік қасиеті жасушалық деңгейде жүруімен ерекшеленеді.
Яғни ауруды клетканың ішінен емдеп бастайды. Кез келген нәрсенің қайнар
көзі болатыны сияқты, ол аурудың сол бастама нүктесінен емдеуді бастайтыны
белгілі болған.

Инулин дегеніміз не?
Инулин ХХ ғасырдың аяқ кезінде ашылған. Ол қарапайым ғана өсімдік
организмінде болатын полисахарид. Ол 3600 – ден астам өсімдіктердің
құрамында кездеседі. Ол өсімдіктер қатарына күрделігүлділер мен астық
тұқымдастар жатады. Инулин дәл крахмалдың қызметін атқара алады. Инулин
көмірсулардың қатарына жатады және ол фркутозаның полимері. Ол жеуге
жарамды және дәрілік қасиеті бар адамзаттың ерте кезден-ақ пайлдаланған
өсімдіктерінің құрамында кездеседі.

Сондай өсімдіктің бірі – топинамбур, жер алмұрты. Ол бұл қасиетімен
рекорд жасаған десе де болады. Өйткені оның тамыр жемісінің 16-20%
инулиннен тұрады.

Инулин өсімдіктердің қор заты ретінде де белгілі. Оның негізгі химиялық
құрамы D – фруктоза мен D – глюкозадан құралған. D – фруктоза 96% - ке
дейін, ал D – глюкоза 6%-ке дейін құрайды. олар өзара ß – 2,1 байланысымен
байланысқан. Инулиннің молекуласы құрамында 34-36-ға жуық D – фруктоза
қалдықтары мен соңында D – глюкозадан тұратын ұзын тізбекті береді.
Инулиннің құрамы әртүрлі де болады. Олардың әртүрлілігі оның шикізат
көзіне, яғни шыққан тегіне байланысты. әртүрлі өсімдіктің инулині де
әртүрлі болады. Олардың құрамындағы полимергомологтар орташа есеппен 5000-
6000 молекулаға жуық болады. Көптеген өсімдіктерде D – глюкоза біреу ғана
болады. Ал бірақ георгин өсімдігінің инулинінің құрамында D – глюкозадан 2-
3 – еуі кездеседі. Кейбірінде тізбекте араласпаған күйде, бірыңғай D –
фруктоза болады. Оларды инулидтер деп атайды.
Инулин - қалпына келмейтін, жасалынбайтын полисахарид. Ол салқын суда
нашар, ал ыстық суда өте жақсы ериді. Физикалық күйі көбінесе ақ ұнтақ
күйде (аморфты) немесе кристалды күйде кездеседі. Негізі инулин – ақ ұнтақ
кристалды зат.
Инулин йодпен боялмайды, ыстық суда гидролизге ұшырайды, бейорганикалық
және органикалық қышқылдарда да гидролизге түсе алады.
Инулин гидролизі кезінде тізбек бұзылады да, ол D – фруктоза мен D –
глюкозаның молекулаларына дейін ыдырайды.
Инулинді табиғи көзі ретінде инулині бар топинамбур, цикорий, георгин,
көк сағыз сияқты өсімдіктерден алса, ал жасанды жолмен лабороторияларда
синтездеп те алады. Синтездеу егер таба алмай жатғқанда немесе ол
өсімдіктер жоқтың қасы болып тұрғанда қолданылады. Синтездеп алғаннан гөрі
табиғи пайда болған инулинді пайдалану тиімдірек. Себебі табиғи инулин
құнарлы, әрі құнды болады. Синтездеуг,е де кететін шығын көп (энергия,
қоспа, реактивтер, синтездеу уақыты т.с.с).
Қанттың табиғи орнын басушылар.

Ара балының қанты. Араның балы – тәтті шырын тәрізді қоймалжың зат.
Балды бал арасының өсімдік шырындарын жинау арқылы және сол араның ғана
қолынан келетін табиғи шикізат деп атасақ та болады. Гүлдерден алынған
балдың құрамында 13-20% - ке дейін су болады, 75-80% - ке дейін
көмірсулар (глюкоза, фруктоза және т.б.),
Органикалық қышқылдар, ферменттер, минералды және ароматты заттар,
дәрумендер (витаминдер) де болады. Сақтау кезінде бал кристалды күйге
түседі. Ара балы ара үшін қорек зат, ал адамдар оны азық ретінде, емдік зат
ретінде қолданады.

Қантты клен өсімдігінің қанты. Бұл өсімдік негізінен Солтүстік
Американың байырғы өсімдігі. Көктем уақытында бұл өсімдіктің діңінен шырын
алынады. Ол шырынның құрамында 5% - ке дейін сахароза мен аздаған мөлшерде
моносахаридтер кездеседі. Ағаш бұтақтарын тазалап, булау арқылы шырын
алынады. Ол шырынды шырын күйінде де, қанттың орнына тәтті зат ретінде,
тәтті тағамдардың дәмдеуіші ретінде, суытып, қатырған кристалл күйге түскен
қантты күнделікті қанттың орнына да қолданады.

Гликозидті текті тәтті заттар. Гликозидті тәтті заттарды көп жағдайда
тек өсімдіктен алады. өнеркәсіпте жасанды жолмен де алуға болады, бірақ ол
алынған заттар табиғи өсімдік ағзасындағы тәтті заттарға жетпейді.

Гликозидтер дегеніміз - ол, молекуласы көмірсулар мен көмірсулы емес
компоненттерден тұратын органикалық заттар.

Стевия – балды шөп, - көпжылдық шөптесін өсімдік, күрделігүлділер
тұқымдасына жатады, бұл өсімдіктің ең алғашқы сипаттамасын итальян ғалымы
М.Бертони 1899 жылы жазды, бірақ бұл өсімдік 1500 жылдай уақыттан бері
белгілі болған. Қазір ол Прагвайда және Оңтүстік Американың көптеген
елдерінде, сонымен қатар, Оңтүстік-Шығыс Азия мен жапония мемлекеттерінде
де қарқынды түрде өсірілуде.80-жылдардың соңына қарай стевия Украина,
Молдова, сосын Өзбекстанда және Ресей мемлекеттерінде де өсіріле бастады.
Стевияның жас жапырағы әдетте тәтті дәмге ие болады. Ал, кептірілген
жапырағының тәттілігі жас жапырақтан 20-30 есе асып түседі. Сол үшін
стевияның жапырағын кептіріп барып пайдаланған анағұрлым тиімдірек.
Стевия жапырағының негізгі тәтті компоненттері – гликозидтер,
стевиозид, ребаудиозид, дулкозид.
Кепкен жапырақтардың өнімі гектарына 2 тоннадан 6 тоннаға дейін жетеді.
Егер жапырағында 12% -ке дейін тәттілік беретін негізгі компоненттер
болатын болса, онда әрбір гектардан 80-240 тоннаға дейін тәтті зат алуға
болады. Яғни, онда 1гектар стевия 20-60 га қант қызылшасының орнын баса
алады немесе осынша гектар қант қызылшасынан алатын өнімді біз 1-ақ гектар
стевиядан ала аламыз деген сөз.
Токсикологиялық-гигиеналық тәжірибелер көрсеткендей стевияның құрғақ
жапырағының күнделікті қолдану мөлшері 0,1г-нан 1 кг-ға дейін болғанның
өзінде де қауіпсіз. Құрғақ жапырақ сақталуы жағынан жоғары қасиетке ие. Ол
жапырақтар кем дегенде екі жылға дейін бұзылмай сақталады.
Стевияны қазіргі таңда ең көп қолданып жатқан Жапония мемлекеті.

Стевиозид - табиғи тәтті зат. Оның эмпирикалық формуласы С38 Н64 О18
, молекулалық массасы 808,912, интенсивті дәмдеуіштер қатарына жатады.
Тазаланған стевиозидтің жалпы тәттілігі 250-300 аралығында болады.
Стевиозид тез еритін зат, өңдеуге төзімді болып келеді, улы емес, адам
ағзасында ыдырамайды.

Стевиядан алынатын өнімдер әр түрлі болып келеді.
- Стевил 50 ұнтағы, эквивалентті тәттілігі 50-ге тең, құрамындағы
стевиозид 20%-тен кем болмайды.
- Стевилин таблеткалары
- Стевиол - 20% шырыны
- Стевия шәйі, шөптен жасалған шәй, олар бір рет пайдалануға арналған
шағын қорапшалардағы шәйлер. Жалпы тәттілігі 25-30, құрамындағы
стевиозидтің мөлшері 10-12 % болады.

Сонымен қатар тәтті өсімдіктер қатарына топинамбур, (жер алмұрты),
цикорий, георгин т.с.с өсімдіктер жатады.

Топинамбур Отаны - Солтүстік Америка. Тәттілігі жөнінен басқа
өсімдіктерден кем түспейді. Оның құрамындағы инулин заты оның құндылығын
арттыра түседі. Неліктен деген сұрақ туындауы мүмкін. Себебі сол заттқа
байланысты топинамбурдың медико-биологиялық қасиеті жоғарылады. Оны қант
диабеті ауруымен ауыратын адамдарға (сусамыр) таптырмайтын бірден-бір
табиғи емші деуге болады. Дәрі ретінде топинамбурдың концентраттары
таблетка күйінде, капсула күйінде, ұнтақ күйінде және шырын күйінде
жіберіледі.
Емдік-профилактикалық мақсаттарға топинамбурдың жапырағы мен гүлінен
жасалған фиточайлар қолданылады.

Цикорий - көпжылдық өсімдік, шөптесін. Қазіргі таңда қанттың орнын
басушы заттар алуда интенсивті түрде қолданылытын өсімдіктің бірі.
Цикорийден фруктозалы шырын алады. Ферментативті өңдеуге цикорийдің тамыры
қолданылады. Себебі, құрамында фруктозасы бар инулин заты цикорий
өсімдігінің тамырында көп кездеседі. Инулиннен алынған фруктозаны тазалайды
да, өңдеулерден өткізіп барып, таза шырын жасап шығарады. Бұндай шырынның
құрамында 80% - ке дейін фруктоза, 2% глюкоза, 1% қантты емес заттар
болады. Шырынның жалпы тәттілігі сахарозамен салыстырмалы түрде қарағанда
1,5-1,8 болады.

Қарапайым папоротниктің тамырынан осладин деген зат алынған. Оның
құрылысы стевиозидке ұқсас құрылымға ие болған. Осладин сахарозадан 300 есе
тәтті болатыны дәлелденген. Бірақ оның шикізат құрамында өте аз мөлшерде
кездесетіні оны пактикада қолдануын қиындатты, мүлде алынып тасталынды десе
де болады. өйткені аздаған осладин алу үшін мыңдаған тонна папортник қажет
болады екен. Ол шикізат құрамында 0,03 %- ке дейін ғана болады.

Цитрус жемістерінің қабығынан тағы бір қанттың орнын басушы зат
анықталған. Ол жаңа тәттілегіштің

аталуы неогеспиридин дигидрохалкон (цитроза) (Е 959). Тәттілік
коэффициенті 1800-2000. оның тәуліктік пайдалану мөлшері 5 мг1кг массаға.
Цитроза суда өте жақсы ериді. Сонымен қатар, сулы-спиртті ерітіндіде,
глицеринде, пропиленгликольде жақсы ериді. Цитрозаны лимон қышқылының
қатысында рН 3-5 жағдайында сақтау ұсынылады. Ол цитрозаның сақтаудың
оптимальді жағдайы. Осы жағдайда цитроза лимонадта 12 ай, йогуртта 3 апта,
джемде 18 айға дейін сақталады.
Цитрозаның тағы бір ерекше қасиеті ол өңдеу кезінде құрылысын
өзгертпейді. Тәтті өнімдерге қосу кезінде температура, қысым, концентрация
сияқты шамаларға төзімді. Сол үшін де қазір шетел өнеркәсіптерінде,
кондитерлік зауыттарда шоколад дайындауда, джем өндірісінде, балмұздақ
жасауда, әртүрлі сүт өнімдерінде қосуды қолға алған. Олар цитрозаны ет
өнімдерінен басқа барлық тағамдарға қосмқан. Тек қана цитрозаны диеталық
арнайы тағамдарға ғана қоспайды.
Цитрозаның тағы бір қолданыс аясы – сағыз шығаруда, тіс пастасы
өндірісінде, ауыз қуысының тазалығын қамтамасыз ететін аэрозольдар шығаруда
қолданады.

Қантты сорго өсімдігінен тағамдық шырын (пищевой сироп) алуға болады.
Оның жоғарыда айтып кеткен басқа өсімдіктерден ерекшелігі оның құрамында
гипертония ауруымен ауыратын адамдардың ағзасына өте қажетті көмірсулармен
бірге калий, магний элементтері бар. Одан алынған шырынның құрамында 35-
45% фруктоза болса, 50-60% глюкоза болады. Соргоның тазаланбаған шырынының
түсі қошқыл-қоңыр түске ие, карамельді иісінің болуы мен өткір иісінің
әлсіз болуына байланысты ол сыра өндірісінде, ашытқы, квас, спирт
өндірісінде қолданысқа ие.

Ақуыз текті тәтті заттар.

Соңғы онжылдықта қанттың орнын басушы заттарды табиғи ақуыздан алу
мақсатында айтарлықтай ғылыми жұмыстар жүргізілді.
Сондай өсімдіктердің бірі – Ricardela dulcifica , Ричардела дюльсифика.
Осы өсімдіктің жемісінен миракулин заты бөлініп алынды. Молекулалық массасы
40 000. Қантты бөлігі фруктоза, глюкоза, ксилоза, манноза және
галактозадан құралған. Жалпы мөлшері 7% - ті құрайды.
Оның тұрақтылығы рН 3-12 аралығы, ол дәмнің модификаторы ретінде
қолданылады, бірақ температураға төзімсіз болып келеді. Шикізаттың аз
кездесетініне байланысты бұл зат кең қолданысқа ие бола алмады.

Батыс Африкада өсетін жемісі өте тәтті болатын Диоскорефилум
өсімдігінен монелин заты алынады. Оның тәттілігі сахарозадан 1500-3000
есеге асып түседі. Бірақ ол барлық адамдарға тәтті дәм болып сезіле
бермейді. Монелин улы емес, бірақ оның термиялық төзімсіздігі мен
синтездеудің күрделілігі оны практикада қолданылуына тежеу болады.

Батыс Африкалық катемфе деп аталатын жемістен таутамин заты алынады.
Таутамин (Е 957) – тәттті дәм беретін ақуыздардың аралас түрі. 1 кг
жемістен 6 г ақуыз алынады. Ал ол алынған ақуыздың тәттілігі сахарозадан
3000-4000 есен артық, энергиялық құндылығы 4 ккалг. Мұздатуға, кептіруге,
қышқыл ортаға төзімді болып келеді. Температураны 75° - қа көтеріп, рН 5
болған кезде ақуыз денатурацияға ұшырайды, тәттілігін жоғалтады, бірақ
керемет ароматты иісі сонда да сақталады.
Таутаминнің негізінде фирмалар талин препаратын шығарады. Ол
препараттың тәттілігі 3500 болады. Талин тәтті сағыздар шығаруда, тіс
пасталары өндірісінде қолданылады.

Тек жоғарыда аталған өсімдіктерден басқа тәттілігі жөнінен сахарозаны
бірнеше жүзден мыңдаған есеге асып түсетін өсімдіктер де өте көп. Атап
айтса, олардың қатарына хемслея, липпия, синсепалум, момордика т.с.с.
өсімдіктер жатады. Бұлардың өндірісте кең қолданысқа ие бола алмауларының
бңрнеше себептері бар. Біреулері сирек кездеседі, енді бірінің жемісін
жинау өте қиын болса, келесісі улы, зияндылық қасиетімен қолданылмайды
т.с.с. түрлі себептері бар.

Қант.
Қант тарихынан. Адамзат бұрынғы кезден – ақ тәтті заттарды қолдана
білген. Ал қант бұл салада аздаған уақыт бұрын ғана қолданысқа ие болды.
Мыңдаған жылдар бойы сахарозаның шикізат көзі ретінде бал, тәтті жемістер,
пальманың ерекше түрлерінің шырындары, қайың мен клен т.с.с. өсімдіктер
пайдаланылды. Көптеген жылдар бойына қант отаны ретінде Бенгалия (Индия)
мен оңтүстік елдерге ғана белгілі зат болды.
ҮІІ-ІХ ғасырдағы араб ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.