Демократиялық қалыптасу кезеңі

Қоғамның жанаруы.
а) Дағдарыс алдындағы қоғамның жағдайы.
ә) Жеделдету бағыты.
б) Қайта құру бағытының қарама . қайшылығы.
в)Қоғамның саяси және әлеуметтік өміріндегі қайшылықтар.
г)Экономикадағы проблемалардың тереңдей түсуі.
д) 80.90 жылдардағы Қазақстан ауылдары.

80-жылдардың басында КСРО экономикалық , әлеуметтік, саяси дағдарыс алдында тұрды. Әкімшіл-әміршіл жүйе қазіргі заманның нақты жағдайына жауап бере алмайтын еді.Қоғамның барлық жақтарын, оның экономикалық негіздерін, әлеуметтік өмірді, саяси құрылымды, рухани саланы жанарту қажеттілігі сезілді.


Дағдарыс

































 КСРО қоғам дамуының жаңа бетбағытына мұқтаж жағдайда тұрды.

ә) Жеделдету бағыты.
• 1982 жылғы 10 қараша – Л.И.Брежнев қайтыс болды.
• Партия мен үкімет басшылығы Ю.В.Андропов (1982-1984 ж.ж) келді.Ол 80-жылдардың басындағы елде қалыптасқан жағдайдың күрделілігін түсіне білді:
- Өкіметтің жоғарғы эшелонында жүйелі түрде тәртіп орнатуды бастады.
- Өндірісте реттілік пен тәртіпті жолға қоюды қолға алды.
Алайда, бұл шешімджерді іске асыруда дәстүрлі әкімшіл-бюракраттық рухтағы жергілікті органдар заңдылықтың өрескел бұзылуына жолберді.
• 1984 жылғы ақпан - Ю.В.Андропов қайтыс болды.Саяси басшылық КОКП Орталық Комитетінің Бас хатшылығына К.У.Черненконы сайлады. (1984-1985 ж.ж)
• Оның басшылығы тұсы тоқырау кезеңінің нашар дәстүрлерінің қайта тууымен сипатталады:
- Молотовтың партиалығын қалпына келтірді.
- КОКП ОК-нің ғылыми-техникалық саясат жөніндегі пленумы өткізілмеді.(1984ж)
- Елді күйзеліске ұшырататын, орасан зор қаржыларды мағынасыз жұтатын гидромелеорациялық жұмыстарды жалғастыруға рұқсат берді.
• 1985 жылғы наурыз – К.У.Черненко қайтыс болды КОКП Орталық Комитетінің Бас хатшылығына М.С.Горбачев сайланды. (1985-1991ж.ж)
Комитеті пленумында әлеуметтік – экономикалық өмірдің мәселелеріне жаңаша қарауға әрекет жасалынды.















1985 жылғы сәуір Плнумы - әлеуметтік-экономикалық дамытуды жеделдету бағыты.
Кемшіліктері:
- Жеделдету бағыты ғылыми концепциясыз, анық бағдарламасыз жүргізілді.
- Әлеуметтік және экономикалық дағдарысты мемлекетік жүйені қайта құру арқылы емес, жекелеген шаралардың көмегімен, идиалдық – саяси тәрбиені күшейту арқылы жоюғаболады деп есептеді.
- Ж еделдету бағытының сәтсіздікке ұшырауының негізгі айыптылары жекелеген басшылар деп жариаланды.
Мәскеуде - В.В.Гришин; Ленинградта – Г.В.Романов; Қазақстанда – Д.Қонаев;
Сәуір Пленумынан кейін КОКП ОК-нің «Маскүнемдік пен еңбексіз табысқа қарсы күрес» қаулысы жариаланды.Практикалық комитеттердің нұсқаулары бойынша науқан өрістеді:
- Жүзім шабындықтары оталып, ішімдіксіз аймақтар жариаланды.
- Кафелер жабылып, ресторандар өзгертілді.
- Жеке адамдарға өз өнімдерін өсіріп, базарда сатуға рұқсат берілмеді.
Өкімет орындарының шалағай шараларының салдарлары:
- Самогон қайнату күшейді, спирттік ішімдіктерге алып сатарлық көбейді.
- Нашақорлық үдеді. Тұрмыстық маскүнемдік артты.
- Ұрлық қылмыс көбейді.

б) Қайта құру бағытының қарама – қайшылығы.
• 1987 жылғы қаңтар –КОКП ОК-нің Пленумында «Қайта құру және партияның кадр саясаты туралы» мәселе талқыланды.
Кемшіліктері:
- Дағдарыстын нақты себептерін көрсете алмады.
- Жаппай өзгерістердің символына айналып, сөз жүзінде ғана салтаннат құрды.
• 1987 маусым - КОКП ОК-нің Пленумы басқару ісін түбірлі қайта құру мәселелеріне арналды.Пленум әзірленген құжаттар негізінде «Мемлекетік кәсіпорын туралы заң» қабылданды:
- Тауар ақша қатынастарының рольі айқындалды.
- Мемлекетік кәсіпорындар дербес тауар өндірушілер ретінде қарастырылды.
- Шаруашылық жүргізудің экономикалық әдістерін меңгеруге көшуге негіз жасалды.
- Ұзақ мерзімді жоспарлау орнына мемлекетік тапсырыстар жүйесі енгізілді.
Алайда, бұл шаралар іске асырылмады.Қоғамның саяси құрылымдарын жаңартпайынша, шаруашылық жүргізудің жаңа әдістері нәтиже бермейтіндігі айқын болды.Халық шаруашылығынын жағдайы ауырлай түсті,