Сапа менеджменті жүйесін құжаттау
1. СМЖ құжаттардың негізгі мақсаттары мен міндеттері.
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару
1.СМЖ-нің құжаттарының міндеттері.
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы , жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі тиіс.
Әрбір құжат:
- сапа саласында істелген саясатты жүзеге асыру, таратылу саласы, таратылу объекттері, басқару объекттері мен байланысты нақты мақсатқа ие болуы;
- берілген құжаттың СМЖ-ін басқа құжаттары мен халықаралық және мемлекеттік стандарттар мен байланысы;
- іс-шараларды орындауға жауаптылар тізімі, олардың құқығы және міндеттері, біліктілігіне қойылатын талаптар;
- жұмыстың әр бөлігін орындайтын бөлімдер және қызметтер, әрбір басқару объекті бойынша жұмыстардың элементтері;
- жұмыстарды орындауда қатысатын бөлімдер және қызметкерлердің өзара әсерлесу тәртібі;
- жұмыстарды орындау мерзімі, жұмыс кезеңдері және оларды орындау реті;
- жұмыстың әрбір элементін орындауға қажетті құралдар мен әдістемені,ақпарат жинау және талдау үшін керек құжаттардың
формалары;
- әрбір кезеңдегі жұмыстарға, күтілетін талаптарға, күтілетін
талаптардан ауытқулар болған жағдайда оларды түзетуші
әсерлерге қойылатын талаптар;
- талаптарды орындауға кепілдіктер, олардың орындалуы
әдістері және орындалғандығын тексеру критерилері;
- жұмыстарды орындау үшін керекті ресурстарға қойылатын
талаптар, оларды өндіру және пайдалану тәртібі;
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы , жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі тиіс.
Әрбір құжат:
- сапа саласында істелген саясатты жүзеге асыру, таратылу саласы, таратылу объекттері, басқару объекттері мен байланысты нақты мақсатқа ие болуы;
- берілген құжаттың СМЖ-ін басқа құжаттары мен халықаралық және мемлекеттік стандарттар мен байланысы;
- іс-шараларды орындауға жауаптылар тізімі, олардың құқығы және міндеттері, біліктілігіне қойылатын талаптар;
- жұмыстың әр бөлігін орындайтын бөлімдер және қызметтер, әрбір басқару объекті бойынша жұмыстардың элементтері;
- жұмыстарды орындауда қатысатын бөлімдер және қызметкерлердің өзара әсерлесу тәртібі;
- жұмыстарды орындау мерзімі, жұмыс кезеңдері және оларды орындау реті;
- жұмыстың әрбір элементін орындауға қажетті құралдар мен әдістемені,ақпарат жинау және талдау үшін керек құжаттардың
формалары;
- әрбір кезеңдегі жұмыстарға, күтілетін талаптарға, күтілетін
талаптардан ауытқулар болған жағдайда оларды түзетуші
әсерлерге қойылатын талаптар;
- талаптарды орындауға кепілдіктер, олардың орындалуы
әдістері және орындалғандығын тексеру критерилері;
- жұмыстарды орындау үшін керекті ресурстарға қойылатын
талаптар, оларды өндіру және пайдалану тәртібі;
1) Основные положения СМК организации по МС ИСО серии 9000: 2000-Караганда, 2004-с36-40.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер Білім, 2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации в вузе Высшая школа Казакстана, 2002, №1 2. –с 33.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер Білім, 2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации в вузе Высшая школа Казакстана, 2002, №1 2. –с 33.
Лекция тақырыбы: Сапа менеджменті жүйесін құжаттау.
Мақсаты: СМЖ-нің құжаттаудың мәні, міндеттері және техникасымен
таныстыру.
Жоспар:
1. СМЖ құжаттардың негізгі мақсаттары мен міндеттері.
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару.
Әдебиет:
1) Основные положения СМК организации по МС ИСО серии 9000: 2000-
Караганда, 2004-с36-40.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер ( Білім,
2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации
в вузе ( Высшая школа Казакстана, 2002, №1 (2. –с 33.
1.СМЖ-нің құжаттарының міндеттері.
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация
пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы ,
жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-
қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс
арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына
қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін
дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі тиіс.
Әрбір құжат:
- сапа саласында істелген саясатты жүзеге асыру, таратылу саласы,
таратылу объекттері, басқару объекттері мен байланысты нақты
мақсатқа ие болуы;
- берілген құжаттың СМЖ-ін басқа құжаттары мен халықаралық және
мемлекеттік стандарттар мен байланысы;
- іс-шараларды орындауға жауаптылар тізімі, олардың құқығы және
міндеттері, біліктілігіне қойылатын талаптар;
- жұмыстың әр бөлігін орындайтын бөлімдер және қызметтер, әрбір
басқару объекті бойынша жұмыстардың элементтері;
- жұмыстарды орындауда қатысатын бөлімдер және қызметкерлердің өзара
әсерлесу тәртібі;
- жұмыстарды орындау мерзімі, жұмыс кезеңдері және оларды орындау
реті;
- жұмыстың әрбір элементін орындауға қажетті құралдар мен
әдістемені,ақпарат жинау және талдау үшін керек құжаттардың
формалары;
- әрбір кезеңдегі жұмыстарға, күтілетін талаптарға, күтілетін
талаптардан ауытқулар болған жағдайда оларды түзетуші
әсерлерге қойылатын талаптар;
- талаптарды орындауға кепілдіктер, олардың орындалуы
әдістері және орындалғандығын тексеру критерилері;
- жұмыстарды орындау үшін керекті ресурстарға қойылатын
талаптар, оларды өндіру және пайдалану тәртібі;
- құжатты басқару реті және тізімі басқаруға жауапты жауапкер
адам, құжатты жүргізу өзгерістерді тіркеу т.б.
3. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы.
- сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжаттамалы
рәсімделген өтініштерден;
- сапа жөніндегі жетеекшіліктен;
- осы стандартпен талап етілетін құжатталған процедуралардан;
- тиімді жоспарлауды, процестерді жүзеге асыру және оларды басқаруды
қамтамасыз ету үшін ұйымға қажетті құжаттардан;
- осы стандарпен талап етілетін жазбалардан тұруы керек.
СМЖ құжаттарының иерархиясы (төмен шенділердің т.б жоғарғы шенділерге
бағыну тәртібі)
1-деңгей. Сапа бойынша басшылық (сапа жөніндегі саясат және мақсаттар)
2-деңгей. Құжатталған процедуралар (жұмысшы жағдайда қолдау және
әзірлеуді талап ететін процедуралар)
3-деңгей. Менеджмент процестері (менеджмент процестерінің схематикалық
тізбегі (дәйегі) және өзара әсерлеуі)
4-деңгей. Функционалдық және ведомоствалық процестер (функционалдық
процестердің схематикалық ( сызбанұсқалық, тәсілдік) тізбегі және өзара
әсері)
5-деңгей. Әдістемелер, нұсқалар.
6-деңгей. Жиналған деректер және ақпараттар (мәліметтер) (сапа бойынша
жазбалар).
4. Құжаттаманы басқару.
Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамалары басқарылуы керек. Жазбалар
құжаттардың арнайы түрлері, оларды келтірген талаптарға сәйкес басқару
керек.
Басқарудың қажетті жабдықтарын анықтау үшін;
-жарыққа шыққанға дейін құжаттардың барабарлығына тексеруді;
-құжаттардыф қажеттілік жағдайына қарай талдау және көкейкесті етуді
және қайта бекітуді;
- құжаттарға өзгерістерді сәйкестендіруді және қайта қарау статусын
қамтамасыз етуді;
- қолдану жерлерінде құжаттардың сәйкес сандарының болуын қамтамасыз
етуді;
- құжаттардың нақты сақталуын және жеңіл сәйкестендіруін қамтамасыз
етуді;
- сыртқа шыққан құжаттарды сәйкестендіруді қамтамсыз етуді және олардың
таратылуын басқаруды;
- ескерілген құжаттарды әдейі емес қолдануды алдын алуды және қандай да
болмасын мақсатқа қалдырылған сондай құжаттарды сәйкестендіруді
қолдануды қарастыратын құжатталған процедура әзірлену керек.
5. Жазбалар сапа менеджменті жүйелерінің талаптарға сәйкестігін және
қызмет етуінің нәтижелілігін куәліктендіру үшін жүргізілуі және жұмысшы
қалыпта ұсталынуы керек. Олар нақты, жеңіл сәйкестендірілсе және қалпына
келтірілсе алатын болуы керек. Жазбаларды сәйкестендіру сақтауда,
қорғауда, қалпына келтіруде сақталу мерзімін анықтауда және алып
талддауда талап етілетін басқару құралдарын анықтау үшін құжатталған
процедураны әзірлеу керек.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті.
“Жалпы педагогика және этнопедагогика” кафедрасы
ЛЕКЦИЯ
Тақырыбы: Жоғары оқу орындарындағы білім сапасы.
Шымкент-2006ж
Лекция тақырыбы: Сапа менеджменті жүйесінің принциптері.
Мақсат: СМЖ-нің принциптеріне сипаттама беру.
Жоспар:
1. Сапа ұғымының мәні және маңызы.
2. Сапаның 6 жұлдызы.
3. Сапа менеджменті жүйесі принциптері туралы ұғым.
4. СМЖ-нің принциптеріне сипаттама.
Әдебиет:
1) Мустафаев Ә. Мектеп пен жоғары оқу орындарының бірлігі-сапалы білім беру
кепілі ( Қазақстан жоғары мектебі, 2000 №4-5-148б.(
2) Салима Р. Стандартизированный контроль качества образавание ( Высшая
школа Казакстана, 1999 №3- с-21.(
3) Мутанов Г. О реализации стратегической задачи повышения качества
образования в Казакстана ( ВШ Казакстана,2003 №1, с-8.(
Сапа –көлемді әрі кең ұғым. Пайдалану саласына сәйкес сапа әр түрлі
мағынаны білдіреді. Өндіріс, қызмет көрсету , тұтынушылар және өндірушілер
қабылдауында сапаны қалыптастырудың арнайы бағыттарын бейнелейтін ұғымдар
бар. Мамандар сапаның техникалық оның міндеттеріне сай белгілі
қажеттіліктерді қамтамасыз етуге жарамдылығын анықтайтын қасиеттерінің
жиынтығы. Философиялық мағынада Сапа –бір объекті басқасынан ерекшелентін
нәрсе. Объект -өнім, үрдіс, жүйе, ұйым, жеке субъект немесе олардың әр
қандай комбинациясы. Сапа экономикалық ұғым ретінде өндірушілер тарпына
өнімге берілген қасиеттердің жиынтығын тұтынудың нақтылы жағдайында
тұтынулардың қанағатталуы дәрежесін мінездейтін қоғамдық баға.
Сондықтан, сапа термині әр түрлі саласында әр түрлі мағына білдіреді. СТ
РК ИСО 9000-2001-ге сәйкес сапа өзіндік мінездемелер жиынтығы –талаптарды
орныдайтын кезең. Өзіндік дегенді үнемі мінездемеге қатысты болған
жағдайда бір ерекшеліктің барлығы (болуын) білдіреді.
Өндірістік ой пікірге сәйкес сапа дамудың бес маңызды кезеңін өткен.
Қазірде дамыған елдерде сапа менеджменті эволюциясының алтыншы кезеңі
қарсаңында. Өнім сапасын қамтамасыз ету бойынша жұмыстардың сипаты және
әдістерінің өзгеруі уақытына сай әр түрлі, нақты белгіленген және
ажыратылған түрде көрінбейді. Әр жаңа кезең алдынғысына негізделеді және
ғылыми- техника дамуы әсерінің пайда болады.Сол үшін эволюция кезеңдері бір-
бірінен қатаң уақытты шекерелермен атқарылмайды., олар жеткілікті шартты
сипатқа ие
Академик Лапидус В.А. сапа ұғымының бес кезеңін ажыратып көрсетеді.
Сапа дамуының алтыншы кезеңі ақпараттық жүйелер саласындағы ұлы маман Билл
Гейстің Бизнес со скоростью мысли кітабінда бейнеленген. Ол осы он
жылдықтың негізгі тұжырымдамасын – жылдамдық тұжырымдайды және жақын он
жылдықта бизнес алғашқы елу жылдан күшті виртуальды өндірістерді - жарату
есебіне өзгереді.
Сапаның алты жұлдызы.
1) Өнім сапсы стандарттарға сәйкестік ретінде Тейлор жүйесі (техникалық
құжаттамасы 1905ж.) Құжаттар бойынша жұмыс істеу принципін іске
асырылуы: 1) Кіріспе бақлау; 2) Штрафтар; 3) Кәсіптік оқыту; 4)
Қабылдаушы шығу бақылау;
2) Өнім сапасы процестердің тұрақтылығы Сапаны статистикалық басқару
(үрдістер тұрақтылығы + издержка азайту: 1) Статистикалық кіріспе
бақылау; 2) Материалдық ынталандыру; 3) Статистикалық әдістерге оқыту;
4) Статистикалық қабылдаушы шығу бақылау) 1924ж.
3) Өнім, процестер, қызмет (іс-әрекеттің) сапасы рынок талаптарына
сәйкестік ретінде ТQС сапасын жалпы басқару: 1) Кіріспе бақылау +
инспекция + өнімді сертификациялау; 2) ТQС- ді ендіруге мотивациялау; 3)
ТQС- на оқыту; 4) Қабылдаушы шығу бақылау + инфекция + тұтынушы аудиті
(1951ж)
4) Сапа тұтынушылар және қызметкерлер талаптары және қажеттіліктерін
қамтамасыз ету ретінде ) ( Қызмет сапасы + оптимизациялау: 1)
Ынтымақтастық + сертификат ІSO 9000 + поставщиков бағалау; 2) жалпы сапа
менеджменті жүйесінде мотивациялау; 3) TQM, ISO 9000-ға тотальді оқыту;
4) Серификат+ тұтынушы аудиті( ;
5) Сапа қоғамның, иеленушілер ( акционерлер), тұтынушылар және қызметкерлер
топтары және қажеттіліктерін қамтамсыз ету ретінде (( 1990( Фирманың
сапасы: 1. Өзара әсерлесу + сертификат QS 9000, ISO 14000, ISO 9000; 2.
Жалпы СМЖ-ға мотивациялау; 3. TQM ISO 9000, QS 9000, ISO 14000 –ге
тотальді оқыту; 4. Сертификат+ QS 9000+ өзін бағалау(;
6) Сапа тұтынушылардың талаптарын қамтамасыз ету және таварлар және
қызметтер өмірлік айналымының барлық кезеңдерінде ақпараттық
технологиялар мен жылдамдатылатын мүмкіндігінше аз уақытта индивидуальді
жобалар бойынша абсолютті кепілдік ретінде TQM+ақпараттық технологиялар
( CALS –технологиялар): виртуальді ұйым.
Сапа менеджментінің принциптері:
- тұтынушыларға қарай бейімделу;
- басшылықтың жауаптылығы;
- жұмысшыларды;
- процесті қатынас;
- менеджментке жүйелі қатынас;
- деректерге негізделіп шешімдер қабылдау;
Ұйымдар өз тұтынушыларына тәуелді және сондықтан болашақ және ағымдағы
қажеттіліктерді түсініп, олардың қажеттіліктерін орындап, олардың күтулерін
ақтау қажет.
- барлық қажеттіліктерді және тұтыну күтулерін, өнім сапасын, жеткізіп беру
режимі, бағаларды және т.б. сезіп білу;
- басқа мүдделі тараптардың қажеттіліктеріне, тұтынушылардың сұранысына
байланысты көзқарасты қамтамасыздандыру;
- ұйымның барлық қызметкерлеріне күтулер мен қажеттіліктерді жеткізу;
- тұтынушылар қанағаттануын өлшем мен коррекциялаушы әрекеттер;
- тұтынушылармен өзара қатынас ұйымдастыруды ендіреді.
Принцип – басқару лидерлігі
Басшылар ұйым қызметінің бағыттарымен мақсаттарының бірлілігін
қамтамасыздандырады. Олар ұйым мақсатын шешуге ендірілген қызметкерлер бар
ішкі ортаны қолдап отырады.
Принципті қолдану келесілерді ендіреді:
- өз үлгісімен сапаға ұмтылуын көрсетеді;
- сыртқы өзгерістерге зейін аударып түсіну;
- барлық мүддені тараптардың қажеттіліктеріне бағдар алу;
- өз кәсіпорнының болашақ бағдарын анықтау;
- сенім мен қорықпай жұмыс істеу атмосферасын қамтамасыздандыру;
- қызметкерлердің жауапкершілік шеңберінде еркін әрекет пен қажетті
ресустармен қамтамасыздандыру;
- адамдардың еңбегін қолдап ынталандырып отыру;
- адамдарды өсіруге үйрету;
- тәуекел шешімдерді мақсаттарды белгілеп оларға қол жеткізу үшін стратегия
қолдану.
Принцип – қызметкерлерді тарту
Барлық деңгейдегі қызметкерлер ұйымның негізін құрайды және олардың
мүмкіндіктерін пайдасымен қолдану.
- мәселелерді шешуде инициотивамен мәселелерді шешудегі жауапкершілікті
қабылдау;
- жақсарту мүмкіндіктерін белсенді іздестіру;
- білім мен тәжірбиесін көтеру мүмкіндіктерін белсенді іздестіру;
- команда мүшелерінің білімі мен тәжірбиесін үйрету;
- тұтынушылар үшін қажетті қосымша құндылықтарға бағдар беру
(жарнама,буклет, бейнеорлик);
- жұмыстан қанағат ету;
- өз ұжымында жұмыс істегеніне мақтан ету.
Принцип – Процесті көзқарас
Қажетті нәтижеге сәйкесті ресустармен және әрекеттерді процестерінде
басқара жеткізеді.
Принципті қолдану келесілерді ендіреді:
- қажетті нәтижеге қол жеткізу үшін процесті айқындау;
- процеске ену жолдарын өлшеу және нәтижелерін анықтау;
- процесті іске асыруға бөлімдер мен лауызымды тұлғалардың қатысуын
анықтау;
- тұтынушылар мен басқа мүдделі тарапртарға процестің ықпалы мен салдары,
тәуекелдіктерін бағалау;
- процесті жобалау кезінде оған ықпал етуші факторлар мен элементтер
ықпалын есепке алу.
Принцип менеджментіне жүйе ретінде қарау
Менеджмент өзара байланысты процестердің жүйесі ретінде анықтау мен түсіну
ұйымының қойған мақсатына қол жеткізуіне ықпал етеді.
Процесті қолдану келесілерді ендіреді:
- процестер жүйесін жасау мен белгілеу арқылы жүйені анықтау мақсатқа қол
жеткізуді қамтамасыздандырады;
- мақсатқа тиімді қол жеткізуді қамтамасыздандыратын жүйе жобаландырады;
- жүйедегі процестердің өзара тәуелділігін түсіну;
- өлшеу мен бағалау арқылы жүйені әрдайым жақсарту;
- мүмкіндіктер мен ресурстарды анықтап алу арқылы ғана әрекет жайлы шешім
қабылдау.
Принцип әрдайым жақсару
Ұйым қызметін әрдайым жақсарту арқылы мақсатқа жету.
Принципті қолдану келесілерді білдіреді:
- кәсіпорынның өз қызметкерлерінде өнімді жақсартып отыру мен бүкіл жүйенің
процестерін жақсартуға қажеттілігін қалыптастыру;
- әрдайым жақсартудың кішкене қамдары мен серіктестіктерін негізгі
концепциясын құру;
- потенционалды жақсарту сапасын анықтау үшін жетілдірудің орнаған
принциптеріне сәйкес мерзімді бағалау жүргізу;
- барлық процестердің тиімділін әрдайым жақсарту;
- әрдайым жақсарту әдісі мен құралы мен әр қызметтерді оқыту-үйрету
цикл Деминга-Шухерта.;
- талдау мен мәселелерді шешу;
- ұжымды жақсарту мен мақсаттар мен өлшемдерді анықтау;
- жақсартуды мойындау.
Принцип-факторлерге негізделген шешімдерді қабылдау
Тиімді шешімдер ақпараттар мен мағлұматтарды талдау негізінде қабылданады.
Принципті қолдану келесілерді талап етеді;
- мәселеге қатысты ақпарат пен мағлұматтарды жинап өлшеу;
- акпарат пен мағлұматтардың дәлдігі мен шынайылығына көз жеткізуді
қамтамасыздандыру;
- акпарат пен мағлұматтарды талдау үшін тексеріліп қолданылған әдістерді
қолдану;
- қолдануға ынғайлы құндылықтарды түсіну;
- тәжірбие мен интуицияға сәйкес логикалық талдау нәтижелері негізінде
шешім мен әрекеттерді қабылдау.
Принцип-жеткізіп берушілер мен өзара тиімді қатынас құру
Ұйым мен оның жеткізіп берушілер арасында бір-біріне тәуелді және
қатынастар қажет, осылай екі тараптың құндылығы құрылады.
Принципті қолдану келесілерімен іске асады:
- негізгі жеткізіп берушілерді анықтау;
- қысқа мерізімді және ұзақ мерізімді баланыс негізінде жеткізіп
берушілермен қатынас құру;
- айқын және ашық байланыстарды белгілеу;
- өнім мен процестерді жақсарту бойынша бірлескен ұсыныстарды ұсыну;
- тұтынушы қажеттілігін анық түсіну бойынша бірлескен жұмыс;
- болашаққа бағытталған жоспарлар мен ақпараттары мен алмасу;
- жеткізіп берушінің жеңістері мен мақсаттарын білу.
Әдебиет:
1) Основные положения СМК организации по МС ИСО серии 9000: 2000-
Караганда, 2004-с36-40.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004
.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер ( Білім,
2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации
в вузе ( Высшая школа Казакстана, 2002, №1 (2. –с 33.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік
Университеті.
“Жалпы педагогика және этнопедагогика” кафедрасы
МӨЖ
Тақырыбы: М.Әуезовтің (1897-1961) педагогикалық көзқарастары.
Х.Досмұхамедовтың (1883-1937) педагогикалық көзқарастары.
Қожа Ахмет Иассауидың өсиет-өнегелері.
М.Қашқари ілімінің тарихи маңызы.
Орындаған: 6N0103 Педагогика және психология
мамандығының 2-курс
магистранты
Кубеева М.
Қабылдаған: п.ғ.д.,профессор
Чариев И.Т.
Шымкент-2006ж
Жоспар:
1. СМЖ құжаттардың негізгі мақсаттары мен міндеттері.
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару.
1.СМЖ-нің құжаттарының міндеттері.
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация
пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы ,
жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-
қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс
арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына
қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін
дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мақсаты: СМЖ-нің құжаттаудың мәні, міндеттері және техникасымен
таныстыру.
Жоспар:
1. СМЖ құжаттардың негізгі мақсаттары мен міндеттері.
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару.
Әдебиет:
1) Основные положения СМК организации по МС ИСО серии 9000: 2000-
Караганда, 2004-с36-40.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер ( Білім,
2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации
в вузе ( Высшая школа Казакстана, 2002, №1 (2. –с 33.
1.СМЖ-нің құжаттарының міндеттері.
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация
пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы ,
жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-
қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс
арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына
қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін
дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі тиіс.
Әрбір құжат:
- сапа саласында істелген саясатты жүзеге асыру, таратылу саласы,
таратылу объекттері, басқару объекттері мен байланысты нақты
мақсатқа ие болуы;
- берілген құжаттың СМЖ-ін басқа құжаттары мен халықаралық және
мемлекеттік стандарттар мен байланысы;
- іс-шараларды орындауға жауаптылар тізімі, олардың құқығы және
міндеттері, біліктілігіне қойылатын талаптар;
- жұмыстың әр бөлігін орындайтын бөлімдер және қызметтер, әрбір
басқару объекті бойынша жұмыстардың элементтері;
- жұмыстарды орындауда қатысатын бөлімдер және қызметкерлердің өзара
әсерлесу тәртібі;
- жұмыстарды орындау мерзімі, жұмыс кезеңдері және оларды орындау
реті;
- жұмыстың әрбір элементін орындауға қажетті құралдар мен
әдістемені,ақпарат жинау және талдау үшін керек құжаттардың
формалары;
- әрбір кезеңдегі жұмыстарға, күтілетін талаптарға, күтілетін
талаптардан ауытқулар болған жағдайда оларды түзетуші
әсерлерге қойылатын талаптар;
- талаптарды орындауға кепілдіктер, олардың орындалуы
әдістері және орындалғандығын тексеру критерилері;
- жұмыстарды орындау үшін керекті ресурстарға қойылатын
талаптар, оларды өндіру және пайдалану тәртібі;
- құжатты басқару реті және тізімі басқаруға жауапты жауапкер
адам, құжатты жүргізу өзгерістерді тіркеу т.б.
3. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы.
- сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжаттамалы
рәсімделген өтініштерден;
- сапа жөніндегі жетеекшіліктен;
- осы стандартпен талап етілетін құжатталған процедуралардан;
- тиімді жоспарлауды, процестерді жүзеге асыру және оларды басқаруды
қамтамасыз ету үшін ұйымға қажетті құжаттардан;
- осы стандарпен талап етілетін жазбалардан тұруы керек.
СМЖ құжаттарының иерархиясы (төмен шенділердің т.б жоғарғы шенділерге
бағыну тәртібі)
1-деңгей. Сапа бойынша басшылық (сапа жөніндегі саясат және мақсаттар)
2-деңгей. Құжатталған процедуралар (жұмысшы жағдайда қолдау және
әзірлеуді талап ететін процедуралар)
3-деңгей. Менеджмент процестері (менеджмент процестерінің схематикалық
тізбегі (дәйегі) және өзара әсерлеуі)
4-деңгей. Функционалдық және ведомоствалық процестер (функционалдық
процестердің схематикалық ( сызбанұсқалық, тәсілдік) тізбегі және өзара
әсері)
5-деңгей. Әдістемелер, нұсқалар.
6-деңгей. Жиналған деректер және ақпараттар (мәліметтер) (сапа бойынша
жазбалар).
4. Құжаттаманы басқару.
Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамалары басқарылуы керек. Жазбалар
құжаттардың арнайы түрлері, оларды келтірген талаптарға сәйкес басқару
керек.
Басқарудың қажетті жабдықтарын анықтау үшін;
-жарыққа шыққанға дейін құжаттардың барабарлығына тексеруді;
-құжаттардыф қажеттілік жағдайына қарай талдау және көкейкесті етуді
және қайта бекітуді;
- құжаттарға өзгерістерді сәйкестендіруді және қайта қарау статусын
қамтамасыз етуді;
- қолдану жерлерінде құжаттардың сәйкес сандарының болуын қамтамасыз
етуді;
- құжаттардың нақты сақталуын және жеңіл сәйкестендіруін қамтамасыз
етуді;
- сыртқа шыққан құжаттарды сәйкестендіруді қамтамсыз етуді және олардың
таратылуын басқаруды;
- ескерілген құжаттарды әдейі емес қолдануды алдын алуды және қандай да
болмасын мақсатқа қалдырылған сондай құжаттарды сәйкестендіруді
қолдануды қарастыратын құжатталған процедура әзірлену керек.
5. Жазбалар сапа менеджменті жүйелерінің талаптарға сәйкестігін және
қызмет етуінің нәтижелілігін куәліктендіру үшін жүргізілуі және жұмысшы
қалыпта ұсталынуы керек. Олар нақты, жеңіл сәйкестендірілсе және қалпына
келтірілсе алатын болуы керек. Жазбаларды сәйкестендіру сақтауда,
қорғауда, қалпына келтіруде сақталу мерзімін анықтауда және алып
талддауда талап етілетін басқару құралдарын анықтау үшін құжатталған
процедураны әзірлеу керек.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Университеті.
“Жалпы педагогика және этнопедагогика” кафедрасы
ЛЕКЦИЯ
Тақырыбы: Жоғары оқу орындарындағы білім сапасы.
Шымкент-2006ж
Лекция тақырыбы: Сапа менеджменті жүйесінің принциптері.
Мақсат: СМЖ-нің принциптеріне сипаттама беру.
Жоспар:
1. Сапа ұғымының мәні және маңызы.
2. Сапаның 6 жұлдызы.
3. Сапа менеджменті жүйесі принциптері туралы ұғым.
4. СМЖ-нің принциптеріне сипаттама.
Әдебиет:
1) Мустафаев Ә. Мектеп пен жоғары оқу орындарының бірлігі-сапалы білім беру
кепілі ( Қазақстан жоғары мектебі, 2000 №4-5-148б.(
2) Салима Р. Стандартизированный контроль качества образавание ( Высшая
школа Казакстана, 1999 №3- с-21.(
3) Мутанов Г. О реализации стратегической задачи повышения качества
образования в Казакстана ( ВШ Казакстана,2003 №1, с-8.(
Сапа –көлемді әрі кең ұғым. Пайдалану саласына сәйкес сапа әр түрлі
мағынаны білдіреді. Өндіріс, қызмет көрсету , тұтынушылар және өндірушілер
қабылдауында сапаны қалыптастырудың арнайы бағыттарын бейнелейтін ұғымдар
бар. Мамандар сапаның техникалық оның міндеттеріне сай белгілі
қажеттіліктерді қамтамасыз етуге жарамдылығын анықтайтын қасиеттерінің
жиынтығы. Философиялық мағынада Сапа –бір объекті басқасынан ерекшелентін
нәрсе. Объект -өнім, үрдіс, жүйе, ұйым, жеке субъект немесе олардың әр
қандай комбинациясы. Сапа экономикалық ұғым ретінде өндірушілер тарпына
өнімге берілген қасиеттердің жиынтығын тұтынудың нақтылы жағдайында
тұтынулардың қанағатталуы дәрежесін мінездейтін қоғамдық баға.
Сондықтан, сапа термині әр түрлі саласында әр түрлі мағына білдіреді. СТ
РК ИСО 9000-2001-ге сәйкес сапа өзіндік мінездемелер жиынтығы –талаптарды
орныдайтын кезең. Өзіндік дегенді үнемі мінездемеге қатысты болған
жағдайда бір ерекшеліктің барлығы (болуын) білдіреді.
Өндірістік ой пікірге сәйкес сапа дамудың бес маңызды кезеңін өткен.
Қазірде дамыған елдерде сапа менеджменті эволюциясының алтыншы кезеңі
қарсаңында. Өнім сапасын қамтамасыз ету бойынша жұмыстардың сипаты және
әдістерінің өзгеруі уақытына сай әр түрлі, нақты белгіленген және
ажыратылған түрде көрінбейді. Әр жаңа кезең алдынғысына негізделеді және
ғылыми- техника дамуы әсерінің пайда болады.Сол үшін эволюция кезеңдері бір-
бірінен қатаң уақытты шекерелермен атқарылмайды., олар жеткілікті шартты
сипатқа ие
Академик Лапидус В.А. сапа ұғымының бес кезеңін ажыратып көрсетеді.
Сапа дамуының алтыншы кезеңі ақпараттық жүйелер саласындағы ұлы маман Билл
Гейстің Бизнес со скоростью мысли кітабінда бейнеленген. Ол осы он
жылдықтың негізгі тұжырымдамасын – жылдамдық тұжырымдайды және жақын он
жылдықта бизнес алғашқы елу жылдан күшті виртуальды өндірістерді - жарату
есебіне өзгереді.
Сапаның алты жұлдызы.
1) Өнім сапсы стандарттарға сәйкестік ретінде Тейлор жүйесі (техникалық
құжаттамасы 1905ж.) Құжаттар бойынша жұмыс істеу принципін іске
асырылуы: 1) Кіріспе бақлау; 2) Штрафтар; 3) Кәсіптік оқыту; 4)
Қабылдаушы шығу бақылау;
2) Өнім сапасы процестердің тұрақтылығы Сапаны статистикалық басқару
(үрдістер тұрақтылығы + издержка азайту: 1) Статистикалық кіріспе
бақылау; 2) Материалдық ынталандыру; 3) Статистикалық әдістерге оқыту;
4) Статистикалық қабылдаушы шығу бақылау) 1924ж.
3) Өнім, процестер, қызмет (іс-әрекеттің) сапасы рынок талаптарына
сәйкестік ретінде ТQС сапасын жалпы басқару: 1) Кіріспе бақылау +
инспекция + өнімді сертификациялау; 2) ТQС- ді ендіруге мотивациялау; 3)
ТQС- на оқыту; 4) Қабылдаушы шығу бақылау + инфекция + тұтынушы аудиті
(1951ж)
4) Сапа тұтынушылар және қызметкерлер талаптары және қажеттіліктерін
қамтамасыз ету ретінде ) ( Қызмет сапасы + оптимизациялау: 1)
Ынтымақтастық + сертификат ІSO 9000 + поставщиков бағалау; 2) жалпы сапа
менеджменті жүйесінде мотивациялау; 3) TQM, ISO 9000-ға тотальді оқыту;
4) Серификат+ тұтынушы аудиті( ;
5) Сапа қоғамның, иеленушілер ( акционерлер), тұтынушылар және қызметкерлер
топтары және қажеттіліктерін қамтамсыз ету ретінде (( 1990( Фирманың
сапасы: 1. Өзара әсерлесу + сертификат QS 9000, ISO 14000, ISO 9000; 2.
Жалпы СМЖ-ға мотивациялау; 3. TQM ISO 9000, QS 9000, ISO 14000 –ге
тотальді оқыту; 4. Сертификат+ QS 9000+ өзін бағалау(;
6) Сапа тұтынушылардың талаптарын қамтамасыз ету және таварлар және
қызметтер өмірлік айналымының барлық кезеңдерінде ақпараттық
технологиялар мен жылдамдатылатын мүмкіндігінше аз уақытта индивидуальді
жобалар бойынша абсолютті кепілдік ретінде TQM+ақпараттық технологиялар
( CALS –технологиялар): виртуальді ұйым.
Сапа менеджментінің принциптері:
- тұтынушыларға қарай бейімделу;
- басшылықтың жауаптылығы;
- жұмысшыларды;
- процесті қатынас;
- менеджментке жүйелі қатынас;
- деректерге негізделіп шешімдер қабылдау;
Ұйымдар өз тұтынушыларына тәуелді және сондықтан болашақ және ағымдағы
қажеттіліктерді түсініп, олардың қажеттіліктерін орындап, олардың күтулерін
ақтау қажет.
- барлық қажеттіліктерді және тұтыну күтулерін, өнім сапасын, жеткізіп беру
режимі, бағаларды және т.б. сезіп білу;
- басқа мүдделі тараптардың қажеттіліктеріне, тұтынушылардың сұранысына
байланысты көзқарасты қамтамасыздандыру;
- ұйымның барлық қызметкерлеріне күтулер мен қажеттіліктерді жеткізу;
- тұтынушылар қанағаттануын өлшем мен коррекциялаушы әрекеттер;
- тұтынушылармен өзара қатынас ұйымдастыруды ендіреді.
Принцип – басқару лидерлігі
Басшылар ұйым қызметінің бағыттарымен мақсаттарының бірлілігін
қамтамасыздандырады. Олар ұйым мақсатын шешуге ендірілген қызметкерлер бар
ішкі ортаны қолдап отырады.
Принципті қолдану келесілерді ендіреді:
- өз үлгісімен сапаға ұмтылуын көрсетеді;
- сыртқы өзгерістерге зейін аударып түсіну;
- барлық мүддені тараптардың қажеттіліктеріне бағдар алу;
- өз кәсіпорнының болашақ бағдарын анықтау;
- сенім мен қорықпай жұмыс істеу атмосферасын қамтамасыздандыру;
- қызметкерлердің жауапкершілік шеңберінде еркін әрекет пен қажетті
ресустармен қамтамасыздандыру;
- адамдардың еңбегін қолдап ынталандырып отыру;
- адамдарды өсіруге үйрету;
- тәуекел шешімдерді мақсаттарды белгілеп оларға қол жеткізу үшін стратегия
қолдану.
Принцип – қызметкерлерді тарту
Барлық деңгейдегі қызметкерлер ұйымның негізін құрайды және олардың
мүмкіндіктерін пайдасымен қолдану.
- мәселелерді шешуде инициотивамен мәселелерді шешудегі жауапкершілікті
қабылдау;
- жақсарту мүмкіндіктерін белсенді іздестіру;
- білім мен тәжірбиесін көтеру мүмкіндіктерін белсенді іздестіру;
- команда мүшелерінің білімі мен тәжірбиесін үйрету;
- тұтынушылар үшін қажетті қосымша құндылықтарға бағдар беру
(жарнама,буклет, бейнеорлик);
- жұмыстан қанағат ету;
- өз ұжымында жұмыс істегеніне мақтан ету.
Принцип – Процесті көзқарас
Қажетті нәтижеге сәйкесті ресустармен және әрекеттерді процестерінде
басқара жеткізеді.
Принципті қолдану келесілерді ендіреді:
- қажетті нәтижеге қол жеткізу үшін процесті айқындау;
- процеске ену жолдарын өлшеу және нәтижелерін анықтау;
- процесті іске асыруға бөлімдер мен лауызымды тұлғалардың қатысуын
анықтау;
- тұтынушылар мен басқа мүдделі тарапртарға процестің ықпалы мен салдары,
тәуекелдіктерін бағалау;
- процесті жобалау кезінде оған ықпал етуші факторлар мен элементтер
ықпалын есепке алу.
Принцип менеджментіне жүйе ретінде қарау
Менеджмент өзара байланысты процестердің жүйесі ретінде анықтау мен түсіну
ұйымының қойған мақсатына қол жеткізуіне ықпал етеді.
Процесті қолдану келесілерді ендіреді:
- процестер жүйесін жасау мен белгілеу арқылы жүйені анықтау мақсатқа қол
жеткізуді қамтамасыздандырады;
- мақсатқа тиімді қол жеткізуді қамтамасыздандыратын жүйе жобаландырады;
- жүйедегі процестердің өзара тәуелділігін түсіну;
- өлшеу мен бағалау арқылы жүйені әрдайым жақсарту;
- мүмкіндіктер мен ресурстарды анықтап алу арқылы ғана әрекет жайлы шешім
қабылдау.
Принцип әрдайым жақсару
Ұйым қызметін әрдайым жақсарту арқылы мақсатқа жету.
Принципті қолдану келесілерді білдіреді:
- кәсіпорынның өз қызметкерлерінде өнімді жақсартып отыру мен бүкіл жүйенің
процестерін жақсартуға қажеттілігін қалыптастыру;
- әрдайым жақсартудың кішкене қамдары мен серіктестіктерін негізгі
концепциясын құру;
- потенционалды жақсарту сапасын анықтау үшін жетілдірудің орнаған
принциптеріне сәйкес мерзімді бағалау жүргізу;
- барлық процестердің тиімділін әрдайым жақсарту;
- әрдайым жақсарту әдісі мен құралы мен әр қызметтерді оқыту-үйрету
цикл Деминга-Шухерта.;
- талдау мен мәселелерді шешу;
- ұжымды жақсарту мен мақсаттар мен өлшемдерді анықтау;
- жақсартуды мойындау.
Принцип-факторлерге негізделген шешімдерді қабылдау
Тиімді шешімдер ақпараттар мен мағлұматтарды талдау негізінде қабылданады.
Принципті қолдану келесілерді талап етеді;
- мәселеге қатысты ақпарат пен мағлұматтарды жинап өлшеу;
- акпарат пен мағлұматтардың дәлдігі мен шынайылығына көз жеткізуді
қамтамасыздандыру;
- акпарат пен мағлұматтарды талдау үшін тексеріліп қолданылған әдістерді
қолдану;
- қолдануға ынғайлы құндылықтарды түсіну;
- тәжірбие мен интуицияға сәйкес логикалық талдау нәтижелері негізінде
шешім мен әрекеттерді қабылдау.
Принцип-жеткізіп берушілер мен өзара тиімді қатынас құру
Ұйым мен оның жеткізіп берушілер арасында бір-біріне тәуелді және
қатынастар қажет, осылай екі тараптың құндылығы құрылады.
Принципті қолдану келесілерімен іске асады:
- негізгі жеткізіп берушілерді анықтау;
- қысқа мерізімді және ұзақ мерізімді баланыс негізінде жеткізіп
берушілермен қатынас құру;
- айқын және ашық байланыстарды белгілеу;
- өнім мен процестерді жақсарту бойынша бірлескен ұсыныстарды ұсыну;
- тұтынушы қажеттілігін анық түсіну бойынша бірлескен жұмыс;
- болашаққа бағытталған жоспарлар мен ақпараттары мен алмасу;
- жеткізіп берушінің жеңістері мен мақсаттарын білу.
Әдебиет:
1) Основные положения СМК организации по МС ИСО серии 9000: 2000-
Караганда, 2004-с36-40.
2) Сапа менеджментінің жүйесі.-Шымкент ОҚМУ, 2004
.
3) Әмзебекова Д. Білім беру сапасын жетілдірудегі ізденістер ( Білім,
2003, №4. 37-40 беттер.
4) Спирина Е, Данильченко Н. Модель оценки качества учебной документации
в вузе ( Высшая школа Казакстана, 2002, №1 (2. –с 33.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік
Университеті.
“Жалпы педагогика және этнопедагогика” кафедрасы
МӨЖ
Тақырыбы: М.Әуезовтің (1897-1961) педагогикалық көзқарастары.
Х.Досмұхамедовтың (1883-1937) педагогикалық көзқарастары.
Қожа Ахмет Иассауидың өсиет-өнегелері.
М.Қашқари ілімінің тарихи маңызы.
Орындаған: 6N0103 Педагогика және психология
мамандығының 2-курс
магистранты
Кубеева М.
Қабылдаған: п.ғ.д.,профессор
Чариев И.Т.
Шымкент-2006ж
Жоспар:
1. СМЖ құжаттардың негізгі мақсаттары мен міндеттері.
2. Құжаттарға талаптар.
3. Сапа бойынша басшылық.
4. Құжаттаманы басқару.
5. Жазбаларды басқару.
1.СМЖ-нің құжаттарының міндеттері.
- міндеттерді, жауапкершіліктерді, өзара байланыстарды анықтау;
- іс-әрекетті (қызметте) белгілі топтардағы сәйкес қамтамасыз етеді;
- тұтынушылардың қанағаттанғандығы арқылы еңбек рыногында репутация
пайда етуге жәрдем десу;
- барлық сәйкессіздіктер, кемістіктер, лар шағымдардың анықталуы ,
жойылуы, бақылауға алынуы және ескертілуін қамтамасыз ету;
- танысу үшін ақпаратты қамтамасыз қылу;
- қызметшілерге өз жұмысына мақтанышқа жәрдем көрсету;
- өзара байланыс, бөлімдер арасындағы кооперация арқылы өндірістік қарым-
қатынастарды жақсартуға мүмкіндігін жасау;
- СМЖ процестері және студенттер мен бітірушілер сапасын теріс байланыс
арқылы талдау үшін деректерді ұсыну;
- СМЖ процестері және білім беру қызметтерін өзгертуін бақылау;
- оқытудағы қажеттілікті анықтау және бақылау;
- СМЖ, оның процестері және студенттері мен бітірушілер сапасына
қойылатын талаптарға жетісу нәтижелілігі мен тиімділігі деңгейін
дәлелдеу үшін қажетті жазбалар мен қамтамасыз ету.
2. Сапа менеджменті жүйесінің құжаттамасы мыналардан тұрады:
а) сапа саласындағы саясат және мақсаттар туралы құжатты рәсім-
делген ережелер;
б) сапа бойынша басшылық;
в) стандарт талап ететін құжатталған процедуралар;
г) ұйым үшін процестерді іске асыруға тиімді жоспарлауды және
оның процестерін басқаруды қамтамасыз етуге керекті
құжаттар;
д) стандарт талап ететін сапа туралы жазбалар.
СМЖ құжаттарды мазмұнына қойылатын жалпы талаптар:
Барлық құжаттар мекеме басшылығы тарапынан бекітілуі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz