Саяси элита және саяси көшбасшы

Жоспар
Кіріспе

1.Саяси элита және саяси көшбасшылық
2.Саяси элита ұғымы.
3.Саяси көшбасшылардың мәні және табиғаты

Элиталар мен көшбасшылар (лидерлер) әлеуметтік құбылыс ретінде әлеуметтік-саяси ғылымдар зерттеулерінің маңызды обьектісі болып табылады. Б.з.д. 430 жылдың өзінде Ежелгі Грекияның белгілі саяси қайраткері Перикл: "саясатты аз ғана адамдар жасайды,алайда ол жөнінде бәрі де пікір айтады"- деген екен.
Саяси элиталар мен саяси көшбасшылар- саясаттың аса белсенді субьектілері.Бұл субьектілер өз қызметінде нақты мақсаттар мен мүдделерді көздейді.Практикада халықтың көпшілік бөлігінің саяси үрдіске қатынасуы әдетте сайлаумен ғана шектелгендіктен,нақты билікті саяси элиталар мен саяси көшбасшылардың жүзеге асыратыны белгілі нәрсе.Осы элиталар (элита ұғымы француз тілінен аударғанда- "ең жақсы","сұрыпталған","қалаулылар") және көшбасшы-лидерлер (ағылшын тілінен аударғанда лидер сөзі- "алда жүретін","жол көрсетуші","басшы" мағынасын білдіреді) қоғам дамуының мақсаттары мен болашағын айқындауды қалыптастырады.Олар қоғамды басқарады,стратегиялық маңызды шешімдер қабылдайды және оларды жүзеге асыруда мемлекеттік билік ресурстарын пайдаланады. Басқару міндеттерін атқара отырып,олар,сонымен қатар,билікте болып,оны ұстап тұруға көмектесетін тұлғалық айрықша ерекшеліктер мен кәсіби сапаларды меңгерген.
Осымен байланысты аталмыш элитаға және көшбасшыға басқа адамдарға жетекшілік ету құқы не беретінін,олардың өздерінің саяси қызметінде нендей уәждерді басшылыққа алатынын анықтау қажет.Демек саяси элиталар мен саяси көшбасшылардың қоғамдық- саяси өмірдегі және қоғамдық саясаттағы ерекше рөліне не себепші болып отыр деген орынды сұрақ туындайды.Бұл сауалға жауап беру үшін,ең алдымен,саяси элитаның мазмұнын ашу қажет.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

1.Саяси элита және саяси көшбасшылық
Элиталар мен көшбасшылар (лидерлер) әлеуметтік құбылыс ретінде әлеуметтік-саяси ғылымдар зерттеулерінің маңызды обьектісі болып табылады. Б.з.д. 430 жылдың өзінде Ежелгі Грекияның белгілі саяси қайраткері Перикл: "саясатты аз ғана адамдар жасайды,алайда ол жөнінде бәрі де пікір айтады"- деген екен.
Саяси элиталар мен саяси көшбасшылар- саясаттың аса белсенді субьектілері.Бұл субьектілер өз қызметінде нақты мақсаттар мен мүдделерді көздейді.Практикада халықтың көпшілік бөлігінің саяси үрдіске қатынасуы әдетте сайлаумен ғана шектелгендіктен,нақты билікті саяси элиталар мен саяси көшбасшылардың жүзеге асыратыны белгілі нәрсе.Осы элиталар (элита ұғымы француз тілінен аударғанда- "ең жақсы","сұрыпталған","қалаулылар") және көшбасшы-лидерлер (ағылшын тілінен аударғанда лидер сөзі- "алда жүретін","жол көрсетуші","басшы" мағынасын білдіреді) қоғам дамуының мақсаттары мен болашағын айқындауды қалыптастырады.Олар қоғамды басқарады,стратегиялық маңызды шешімдер қабылдайды және оларды жүзеге асыруда мемлекеттік билік ресурстарын пайдаланады. Басқару міндеттерін атқара отырып,олар,сонымен қатар,билікте болып,оны ұстап тұруға көмектесетін тұлғалық айрықша ерекшеліктер мен кәсіби сапаларды меңгерген.
Осымен байланысты аталмыш элитаға және көшбасшыға басқа адамдарға жетекшілік ету құқы не беретінін,олардың өздерінің саяси қызметінде нендей уәждерді басшылыққа алатынын анықтау қажет.Демек саяси элиталар мен саяси көшбасшылардың қоғамдық- саяси өмірдегі және қоғамдық саясаттағы ерекше рөліне не себепші болып отыр деген орынды сұрақ туындайды.Бұл сауалға жауап беру үшін,ең алдымен,саяси элитаның мазмұнын ашу қажет.

2.Саяси элита ұғымы.
Саяси элитаны анықтау мен оның ауқымын белгілеу үшін келесі өлшемдерді ұсынған жөн деп санауға болады:бірәншіден,қоғамның саяси элитасын жария саяси қызметпен кәсіби айналысатын барлығының күресінің түпкі мақсаты билік болып саналатын адамдар құрайды;екіншіден,олар қоғамнан біршама өзімен-өзі болуымен қатар,сол саяси тәртіптің қалыптасқан "ойын ережесін" ұстайтын,билеуші және оппозициялық бөліктің мәнді ерекшеліктерін сақтайтын,сонымен бірге,әр түрлі саяси элита фракцияларының мүдделері,құндылықтары және мақсаттары ортақ біріккен тығыз топты құрайды,үшіншіден,осы адамдарды саяси қайраткерлер ретінде олардың өзіндік заңдылығын қоғамдық мойындау бар.
Контрэлита- бұл билеуі элитаға қатысты оппозиция ролін сол сәтте атқаратын саяси элитаның бөлігі.Кейде оның да билеуші топқа кейбір басқару және кадрлық шешімдер қабылдауға жетткізетін қысым жасау ресурстары болады.Әйтсе де бюрократияның жоғарңы өкілдері билеуші элитаның құрамына енетіні сөзсіз,оның еркін орындайтын соңғысын бюрократиялық аппаратпен шатастырмау керек.
Саяси элита- бұл қоғамды басқаруда билеуші қызметін атқаратын және мемлекеттік билікті қолына шоғырландырған, маңызды саяси шешімдер қабылдауға қатысатын мамандандырылған әлеуметтік жеңілдігі бар топ.Қоғамның саяси элитасының құрамына биліктік функцияны және уәкілдік құқықты иеленген жоғарғы дәрежелі қызметтегі кәсіби саясаткерлер кіреді. Саяси элитаның құрамына сонымен бірге,қоғамның дамуының стратегиясын дайындауға,саяси бағдарламаларды әзірлеу мен жүзеге асыруға қатысуға кәсіби дайындығы бар жоғары мемлекеттік қызметткерлерді жатқызуға болады.Жылдар өткен сайын саяси элита ұызметкерлерінің құрамы өзгереді.Адайда қызмет құрылымы ешбір өзгеріске түспейді.Бұған мемлекеттер басшылары(монархтар, президенттер),биліктің атқарушы,заң шығарушы және сот органдарының,жоғарғы елшілік корпустардың және т.б. жетекшілері жатады.Әр түрлі елдерде берілген әр қилы баға бойынша саяси элитаның саны 2-4 мың адамнан аспайды.
Саяси элита,сонымен бірге әкімшілік,экономикалық,әскери, полициялық,идеологиялық-ақпараттық, рухани-мәдени, және ғылыми мамандаедырылған кіші әлеуметтік топтар да жатады.
Әкімшілік элита- бұл меншік ресурстарының негізінде билік құрылымына өзінің қатысуын іске асыратын билеуші элитаның бөлігі.Экономикалық элитаға өз қолдарында атеериалдық және қаржы ресурстарын шоғырландырған:ірі корпорациялар,банктердің иелері және олардың менеджерлері,бизнесмендер және т.б. адамдар кіреді.Билеуші элитаның бұл бөлігі экономикалық үстемдікті жүзеге асыра отырып,көптеген саяси мәселелерді шешудің жолдарын анықтауға да қатысады.
Әскери және полициялық элита- билеуші элитаның маңызды жігі.Олар қоғам өмірінде,саяси үрдістерде үлкен рөл атқарады,әскери,полициялық элитаны көбінесе саясаттың шешуші құралы ретінде пайдаланады.Әскери және полициялық элитаның құрамына елдің жоғарғы әскери басшылары,генералитет,ішкі істер министрлігінің бсасшылары,мемлекеттік қауіпсіздік,арнайы қызмет және т.б. басшылары кіреді.Саяси элитаның маңызды жігін идеологиялық- ақпараттық элита құрайды.Ол өз құрамына қоғамда дүние танымдық ұстанымдарды,құнды бағыт-бағдарларды,адамдарда идеялар мен сенімдерді қалыптастыру функцияларын атқаратын идеологиялық майданның қайраткерлерін- гуманитарлық ғылымдардың,білім берудің,діни қызметшілердің,бұқаралық ақпарат құралдарының- радио,теледидар,баспасөздердің ролі аса зор.
Рухани- мәдени элита -бұл рухани билікті алып жүрушілер.Ол аса беделді әрі ықпалды өнер,оқу- ағарту,әдебиет қайраткерлерінен және басқа да шығармашылық интеллигенция өкілдерінен тұрады.Оның атқаратын рөлін қоғамның рухани өмірінің мынандай процестері: білім беру,әдебиет,өнердің дамуы,оның адамгершілік қуатына ықпал ету сипаты мен деңгейі анықтайды.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.